KONINKLIJK PALEIS AMSTERDAM - Pearson Education

More documents

Recommendations

Info

HUIS BERGH (’S-HEERENBERG) Willem van den Bergh was lid van het Eedverbond der Edelen, een bondgenootschap dat enkele edelen in 1565 tegen de Spaanse inquisitie sloten. Aanvankelijk was het bondgenootschap gericht tegen de godsdienstpolitiek van de Spaanse koning Filips II, die in de zestiende eeuw over de Nederlanden regeerde, maar later kreeg het ook een militair karakter. In 1567 week Van den Bergh net als zijn zwager Willem van Oranje uit naar slot Dillenburg in Duitsland voor een ballingschap die uiteindelijk negen jaar zou duren. De oudste zonen van Willem en Maria groeiden daar op in het gezelschap van personen als de latere stadhouder Maurits van Oranje. Een jaar later, in 1568, werden de bezittingen van Willem van den Bergh verbeurd verklaard. Toenadering tot Spanje Toen Willem van den Bergh terugkeerde naar Huis Bergh bleek dat zijn bezittingen waren leeggeroofd en verwoest. Zijn pogingen tot herovering ervan mislukten. Bij de Pacificatie van Gent in 1576 kreeg hij echter zijn rechten en bezittingen weer terug. Aangezien Willem ook als edelman en graaf hersteld wenste te worden, probeerde hij een ambt van aanzien te bemachtigen. Eerst richtte hij zijn pijlen op het stadhouderschap van Friesland, maar dat mislukte. Daarna probeerde hij stadhouder van Gelre te worden. Maar aangezien zijn zwager, Willem van Oranje, aanvankelijk de voorkeur gaf aan zijn eigen broer Jan, voelde Willem van den Bergh zich in zijn eer aangetast. Uiteindelijk zou hij in 1581 alsnog de functie van stadhouder van Gelre verwerven. Twee jaar later werden in Arnhem op het stadhouderlijk hof van Gelre belastende stukken gevonden over de stadhouder en zijn betrekkingen met de Spaanse koning. In 1578 had Willem namelijk contact gezocht met de landvoogd Don Juan om te trachten tot een verzoening met 19 K&P_boek.indb 19 5/12/06 12:10:31 PM
KASTELEN EN PALEIZEN VAN ORANJE de Spaanse koning te komen. Van een definitieve toenadering was het niet gekomen, maar de stukken pleitten tegen hem. Aangezien een verzoening met Spanje lijnrecht tegenover de opvattingen van zijn zwager stond, werd Willem van den Bergh gearresteerd en als verrader gevangengezet. In 1584 kwam hij weer vrij. Hij betrok het (in de achttiende eeuw afgebroken) Huis Ulft en overleed er in 1586. Zijn echtgenote Maria bleef na zijn dood in dit huis wonen; zij keerde niet terug naar Huis Bergh. Erkenning van het hoogste gezag Lange tijd gold Willem van den Bergh als een verrader. De laatste jaren is dat beeld enigszins genuanceerd en afgezet tegen de tijd waarin het conflict speelde. Willem van den Bergh moet zich in zijn waardigheid aangetast hebben gevoeld omdat zijn benoeming tot stadhouder van Gelderland zo moeizaam was verlopen en hij bovendien geen herstelbetalingen had ontvangen voor zijn in de strijd verwoeste bezittingen. Een adellijk persoon kon in die tijd rekenen op een eervolle behandeling zolang hij als autonoom lid van de hoogste adel werd erkend. De moeizame benoeming zal ervoor hebben gezorgd dat Van den Bergh zich vernederd voelde. Willem van den Bergh zag zichzelf als een autonoom lid van de adel, die alleen gezag kon erkennen van een hogergeplaatste. In zijn geval was dat de heersende koning – en dat was op dat moment de koning van Spanje. 20 K&P_boek.indb 20 5/12/06 12:10:34 PM
Page 1 and 2: KONINKLIJK PALEIS AMSTERDAM Het Kon
Page 3 and 4: KASTELEN EN PALEIZEN VAN ORANJE Op
Page 5 and 6: KASTELEN EN PALEIZEN VAN ORANJE Hoe
Page 7 and 8: HUIS BERGH (’S-HEERENBERG) Tijden
Page 9: KASTELEN EN PALEIZEN VAN ORANJE Van
Page 13 and 14: KASTELEN EN PALEIZEN VAN ORANJE Sig

KONINKLIJK PALEIS AMSTERDAM - Pearson Education

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?