KONINKLIJK PALEIS AMSTERDAM - Pearson Education

Het kasteel
Het is niet bekend hoe Huis Bergh er tijdens de eerste eeuwen van zijn
bestaan heeft uitgezien. Waarschijnlijk stond er in het begin niet meer
dan een toren van tufsteen binnen een versterking van palissaden op een
eilandje in het moeras. Deze tufstenen toren werd in de veertiende eeuw
afgebroken, waarna de huidige vierkante kasteeltoren moet zijn gebouwd.
Door de eeuwen heen moet er steeds gebouwd en verbouwd zijn, maar de
gegevens hierover zijn spaarzaam.
In de Tachtigjarige Oorlog werd Huis Bergh verwoest. Rond 1600 werd
met de wederopbouw begonnen. In die periode kreeg het kasteel ook voor
het grootste deel het aanzien dat het nu nog steeds heeft. Er werd onder
meer een keuken gebouwd en op de voorburcht kwam het huidige rentmeestershuis
te staan.
HUIS BERGH (’S-HEERENBERG)
Door brand verwoest
Huis Bergh heeft ondanks de diverse verbouwingen zijn middeleeuwse
karakter grotendeels behouden. Het kasteel werd twee keer door brand
verwoest. De eerste brand, in 1735, zorgde voor aanzienlijke schade. Van
1736 tot 1738 werd het kasteel herbouwd. De tweede brand vond plaats
nadat het kasteel in handen was gekomen van de Twentse textielbaron Jan
Herman van Heek. Tijdens zijn terugtocht van een reis naar Egypte in 1939
werden er werkzaamheden aan het kasteel verricht. Waarschijnlijk werd
daarbij de verwarmingsketel te hoog opgestookt, waardoor een scheur
ontstond in het metselwerk van de schoorsteen. Een daardoorheen slaande
vlam leidde ertoe dat de brand zich naar de zolder kon verspreiden. Pas ’s
avonds laat werd de brand ontdekt. Onder aanvoering van de burgemeester
en het personeel van Huis Bergh hebben de inwoners van ’s-Heerenberg
volgens Van Heek ‘moedig en met levensgevaar voor het behoud gestreden’.
Toch konden zij niet voorkomen dat een groot deel van het hoofdgebouw
in vlammen opging. Van Heek schreef in zijn boek over Huis Bergh: ‘Het
was een puinhoop geworden. Met moeite en levensgevaar waren ongeveer
twee derde der schilderijen en een deel der meubelen gered. De Lips-brandkast
wist de waardevolste handschriften der middeleeuwen te bewaren.’
17
K&P_boek.indb 17
5/12/06 12:10:29 PM