31.10.2012 Views

Volgende Generatie HDTV - TELE-satellite International Magazine

Volgende Generatie HDTV - TELE-satellite International Magazine

Volgende Generatie HDTV - TELE-satellite International Magazine

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>TELE</strong><br />

Het grootste Satelliet Tijdschrift van de Wereld<br />

€ 5,90<br />

SATELLIET<br />

Extreme<br />

Satelliet<br />

Ontvangst<br />

met een<br />

1.80 m Schotel<br />

Ontdek<br />

de C-Band<br />

De Eerste Ontvanger<br />

voor de NIEUWE <strong>HDTV</strong> Standaard<br />

INTERNATIONAAL<br />

<strong>Volgende</strong> <strong>Generatie</strong> <strong>HDTV</strong><br />

26e Jaargang 2006 Nº 193<br />

Twee Ontvangers<br />

in Eén Box<br />

NED<br />

07-08


<strong>TELE</strong><br />

INTERNATIONAAL<br />

Redaktiekantoor<br />

<strong>TELE</strong>-satelliet Internationaal<br />

Postbus 1234<br />

85766 Munich-Ufg<br />

DUITSLAND<br />

Redacteur<br />

Alexander Wiese<br />

alex@<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />

Uitgeverij<br />

<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> Medien GmbH<br />

Aschheimer Weg 19<br />

85774 Unterfoehring<br />

DUITSLAND<br />

Vertaling<br />

Auke Zandstra, Jos Zandstra<br />

Vormgeving/Design<br />

<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> Hungary Kft<br />

Nemeti Barna Attila<br />

Drukker<br />

Litografia Rosés<br />

08850 Gavá Barcelona<br />

SPANJE<br />

Adverteerders Service<br />

Internationaal<br />

<strong>TELE</strong>-satelliet Internationaal<br />

Postbus 1234<br />

85766 Munich-Ufg<br />

DUITSLAND<br />

alex@<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />

Abonnementsservice Nederland<br />

Betapress BV<br />

Abonnementen <strong>TELE</strong>-satelliet<br />

Postbus 97<br />

5126 ZH Gilze<br />

NEDERLAND<br />

telesatelliet@betapress.audax.nl<br />

Tel 0161-459-539<br />

Fax 0161-452-913<br />

Abonnementsservice België<br />

<strong>TELE</strong>-satelliet België<br />

Leo Stouten<br />

Diestsesteenweg 252<br />

3010 Leuven<br />

BELGIË<br />

leo@<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />

Tel 049-5632378<br />

Fax 016-255589<br />

Verspreiding via Kiosken<br />

Nederland: Betapress BV<br />

België: Agence de la Presse SA<br />

Copyright © 2006 by <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong><br />

ISSN 1619-9669<br />

SatcoDX<br />

Software<br />

Activatie<br />

Code<br />

SATELLIET<br />

<strong>TELE</strong>-satelliet Home Page<br />

www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com/ned<br />

Aangesloten bij<br />

Distripress<br />

Exclusief voor lezers van <strong>TELE</strong>-satelliet<br />

SatcoDX “World of Satellites”<br />

SatcoDX’ “World of Satellites” Software bevat technische gegevens over iedere<br />

satellietuitzending wereldwijd<br />

SatcoDX Software Activatiecode Versie 3.10:<br />

A8GE6AEG9EAD18911G882D672118EGF9<br />

Geldig tot het uitkomen van het volgende nummer van <strong>TELE</strong>-satelliet magazine<br />

Complete kanaallijsten van Iedere<br />

Satelliet met alle Technische gegevens<br />

Download SatcoDX software hier:<br />

www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com/cd/0608/ned<br />

Stap voor Stap Gids om SatcoDX Sofware<br />

op de computer werkend te krijgen:<br />

1. Download de SatcoDX software vanaf de<br />

bovenstaande URL:<br />

Noot: als Versie 3.10 al geïnstalleerd is,<br />

hoeft dit niet opnieuw te gebeuren. Check<br />

de huidige<br />

versie door<br />

op de HELP<br />

button te klikken,<br />

dan op<br />

ABOUT. De derde regel toont welke versie op<br />

de computer staat.<br />

2. Voer de Activatiecode in door te klikken op<br />

LICENSE en dan op REGISTRATION. Na het<br />

invoeren van de Activatiecode klik je op VALI-<br />

DATE KEY en dan op EXIT. Nu kun je de meest<br />

recente satelliet transponderdata downloaden<br />

wanneer je maar wilt, vooropgesteld dat de<br />

Automatische Weergave van alle te<br />

ontvangen Satellietkanalen<br />

Data Updates op elk moment via<br />

Internet door Hoofd - en Backup Servers<br />

Sla kaart data op in veel bruikbare<br />

formaten<br />

computer is verbonden met het Internet en je<br />

toegang hebt tot FTP.<br />

Noot: SatcoDX software werkt ook zonder<br />

Activatiecode, of met een verouderde Activa-<br />

tiecode. De getoonde satellietgegevens zijn<br />

dan ofwel van de laatst uitgevoerde update,<br />

ofwel van het moment dat de originele software<br />

gecompileerd werd. Standaard bevat<br />

iedere SatcoDX software de set van satellietgegevens<br />

van het moment dat de software<br />

werd gecompileerd en samengesteld.<br />

Automatisch Programmeren van SatcoDX<br />

Compatibele Ontvangers<br />

Print Kanaallijsten met Satelliet<br />

Footprints in HTML Formaat


INHOUD<br />

ARION AF 9400 PV2R<br />

Digitaal FTA + CI 2 PCMCIA<br />

Twin tuner satellietontvanger<br />

met PVR ................................. 10<br />

HUMAX PR-HD1000<br />

Satellietontvanger voor<br />

DVB-S en DVB-S2 ................... 14<br />

STAR SAT SR-X1400D<br />

Digitale FTA<br />

satellietontvanger ..................... 18<br />

TECHNISAT DIGIT MF4-S CC<br />

Satellietontvanger voor DVB-S<br />

met 1 CI en 1 Smartcard ........... 19<br />

VANTAGE VT-X121SCI<br />

Digitale satellietontvanger<br />

met 2 CI slots en<br />

2 x embedded Conax ................ 22<br />

PANSAT 6000HXC<br />

Digitale ontvanger met<br />

Twin Tuners, PVR, CI Slots,<br />

Smart Search .......................... 26<br />

BEETEL SD98<br />

Digitale FTA<br />

satellietontvanger ..................... 30<br />

MAX<br />

COMMUNICATIONS<br />

DiSEqC 2.0 schakelaar ... 31<br />

ARION ................................................... 5<br />

DOEBIS ............................................... 8,9<br />

DVB SHOP .............................................45<br />

EDON ....................................................29<br />

EEBC .....................................................36<br />

EMP .......................................................17<br />

EYCOS ................................................... 4<br />

FORTECSTAR .........................................48<br />

GOLDEN INTERSTAR .............................13<br />

HORIZON ..............................................49<br />

Beste<br />

Lezers<br />

Wat mij betreft is de grootste<br />

uitvinding in de geschiedenis van de TV<br />

de afstandsbediening: zonder deze zou<br />

er geen kanaalsurfen bestaan! Ik zap<br />

door alle kanalen en stop pas wanneer<br />

ik iets tegenkom dat interessant is.<br />

Voor mij zou het voldoende zijn als<br />

de afstandsbediening slechts twee<br />

knoppen bevatte: een “Up” knop<br />

en een “Kanaal 1” knop zodat ik<br />

eenvoudig weer naar het begin terug<br />

kon. Waarom heb ik het hierover?<br />

Ik heb erover nagedacht hoe goed<br />

kanaalsurfen zou werken wanneer<br />

TV kanalen worden uitgezonden via<br />

verschillende methodes, zoals via<br />

hoge snelheid Internet ADSL-2. Deze<br />

methode moet zelfs in staat zijn<br />

<strong>HDTV</strong> te verwerken. Dit is fantastisch.<br />

Hoe word ik nu verondersteld al<br />

deze kanalen te integreren in mijn<br />

kanaalsurf beleving? Heb je ooit<br />

geprobeerd te surfen tussen Internet<br />

radiostations? Het kost de software<br />

aardig wat tijd om af te stemmen<br />

op het nieuwe kanaal. Kanaalsurfen<br />

speelt hier helemaal geen rol.<br />

Als kanaalsurfen net zo lang duurt<br />

bij Internet <strong>HDTV</strong> als bij Internet<br />

radio, kunnen we gerust achterover<br />

leunen en stellen dat dit nergens toe<br />

leidt. Niet alleen dat, maar zolang<br />

deze prachtige nieuwe technieken<br />

ons maar een paar nieuwe kanalen<br />

bieden, blijf ik automatisch steken bij<br />

satellietontvangst waarbij ik makkelijk<br />

kan surfen tussen duizenden kanalen.<br />

Het DiSEqC protocol is een<br />

fantastische techniek die je de<br />

mogelijkheid geeft te surfen tussen<br />

duizenden kanalen. Als je een<br />

multifocus antenne geïnstalleerd<br />

ADVERTEERDERS<br />

IBC 2006 ...............................................24<br />

IFA 2006 ...............................................23<br />

JAEGER/WEISS .....................................20<br />

KATHREIN .............................................47<br />

MAX COMMUNICATION .........................21<br />

MOTECK ................................................25<br />

OPENTECH .............................................52<br />

PANSAT .................................................44<br />

PROMAX ................................................16<br />

SADOUN ................................................37<br />

hebt en deze is verbonden met een<br />

ontvanger met twee tuners, een<br />

eigenschap die je vindt bij de meeste<br />

high-end units, heb je de mogelijkheid<br />

te surfen tussen acht verschillende<br />

satellieten. Lijn deze schotel uit op<br />

de juiste combinatie van satellieten<br />

in Europa en het zou je geen moeite<br />

kosten om toegang te krijgen tot meer<br />

dan 2000 TV kanalen. Een paradijs<br />

voor de kanaalsurfer!<br />

Ik kijk ietwat geamuseerd naar de<br />

nieuwe hype met termen zoals Triple<br />

Play (TV, telefoon en Internet over één<br />

kabel). In theorie zijn deze technieken<br />

uitvoerbaar, maar houden ze geen<br />

rekening met de ervaringen van de<br />

gebruikers. In mijn opinie blijft de<br />

toekomst voor TV en radio ontvangst<br />

bij satelliettechnologie!<br />

Uw Alexander Wiese<br />

P.S.: Mijn favoriete radiostation<br />

deze maand: Radio Nova, een station<br />

uit Bulgarije dat zogenaamde Lounge<br />

muziek uitzendt gedurende het<br />

grootste deel van de dag, behalve de<br />

weekends, dan brengen ze een show<br />

uit de VS met DJ Roger Sanchez, te<br />

vinden op THOR 1° West, 12.169H<br />

28000<br />

SatcoDX Nieuwe Satellietkanalen .........................27<br />

Satellietontvangst:<br />

Toroidale Dual Reflector Tegen Gemotoriseerde<br />

Schotel – Geweldige Wedstrijd ................................34<br />

C-band ontvangst met een 1.8m schotel in<br />

Europa – Wat is er mogelijk? ...................................38<br />

TSI Team: Uw vragen, onze antwoorden ..................42<br />

Satellietontvangst: het voor en tegen van<br />

satellietontvangst in Iran ........................................46<br />

SATKRAK 2006 ...................................... 41<br />

SMARTWI ..............................................25<br />

SPAUN ...................................................43<br />

STAB .....................................................51<br />

STARSAT ...............................................12<br />

TECHNISAT ........................................... 7<br />

<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> CITY ...............................40<br />

TOPFIELD .............................................. 2<br />

VANTAGE ...............................................17<br />

VANTAGE ............................................... 41


TEST REPORT<br />

Satellietontvanger<br />

ARION AF9400 PV2R<br />

PVR met Twin Tuner voor meer Kamers<br />

In de vorige uitgave van <strong>TELE</strong>-satelliet Internationaal<br />

publiceerden we een testrapport over het laatste<br />

model van ARION, de AF 9400 PV2R. Kort nadat die<br />

uitgave ter perse gegaan was, arriveerde een verbeterde<br />

versie van deze box in ons testlab voor onderzoek.<br />

Deze box heeft niet alleen een ingebouwde<br />

Verschillende verrassingen<br />

staan je te wachten wanneer je het<br />

pakket opent. Op de eerste plaats<br />

natuurlijk de ontvanger zelf, een<br />

box op vol formaat (37 x 27 x 6<br />

cm) en drie afstandsbedieningen,<br />

twee identieke en een kleinere<br />

unit met basisfuncties inclusief de<br />

commando’s voor de PVR. De lijst<br />

gaat verder met een complete set<br />

aansluitkabels (Scart, RCA-AV, een<br />

doorluskabel voor de tweede tuner,<br />

USB) en een leuk uitziend klein<br />

apparaatje met een kleine sprietantenne<br />

dat ons aan de “Spoetnik”<br />

deed denken. Deze Spoetnik<br />

van Arion is niet bedoeld om rond<br />

te vliegen maar dient als RF ontvanger<br />

voor de tweede (identieke)<br />

afstandsbediening die werkt op<br />

radiofrequente signalen omdat hij<br />

is bedoeld om in een andere kamer<br />

gebruikt te worden, buiten het<br />

zicht van de ontvanger.<br />

De ARION AF9400 PV2R heeft<br />

een aantrekkelijk frontpaneel,<br />

esthetisch in tweeën gedeeld door<br />

een horizontale zilverkleurige<br />

band. De bovenste helft herbergt<br />

het vacuüm fluorescent display<br />

(VFD) wat tot leven komt wanneer<br />

de ontvanger wordt ingeschakeld<br />

en toont, afhankelijk van de geactiveerde<br />

mode, de huidige tijd in<br />

stand-by, de kanaalnaam in volledige<br />

tekst tijdens het kijken of het<br />

10 <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong> — www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />

menu item tijdens het programmeren.<br />

De volledige onderste helft van<br />

het frontpaneel is een klep die,<br />

wanneer hij wordt geopend, het<br />

dubbele CI slot onthult, een set<br />

van zeven knoppen aan de rechterkant<br />

voor kanaal op/neer en<br />

menufuncties en een eenzame,<br />

grotere stand-by knop. De scheidingsband<br />

in het midden bevat<br />

twee vrij intelligente LED’s aan<br />

ieder uiteinde. In stand-by zijn<br />

ze allebei rood. Na het inschakelen<br />

van de ontvanger veranderen<br />

ze tijdens normaal gebruik naar<br />

groen. Iedere keer dat er een<br />

opdracht vanaf de afstandsbediening<br />

wordt ontvangen geven ze<br />

feedback door oranje op te lichten.<br />

De achterkant van de ARION<br />

AF9400 PV2R is voorzien van verschillende<br />

connectoren die op de<br />

meeste moderne ontvangers te<br />

vinden zijn. Daarbovenop vind je<br />

nog een set van drie RCA-jacks<br />

om te worden verbonden met een<br />

tweede TV in een andere kamer,<br />

hetzij met een vrij lange kabel of<br />

harddisk en twee tuners maar ook een afzonderlijke<br />

en onafhankelijke uitgang voor een tweede televisietoestel!<br />

Nogal een bijzondere eigenschap: dankzij de<br />

twee tuners kunnen twee schermen onafhankelijk<br />

van elkaar worden voorzien van twee verschillende<br />

signalen.<br />

misschien met een A/V zender.<br />

Een kleine oortelefoon aansluiting<br />

dient voor de verbinding met de<br />

“Spoetnik”. Er is zelfs een echte<br />

aan/uit schakelaar aanwezig.<br />

De twee grote afstandsbedienin-<br />

gen zien er identiek uit, behalve de<br />

kleine markering op de achterkant:<br />

1 of 2. Nummer 1 is de afstandsbediening<br />

die moet worden gebruikt<br />

in de kamer waar de ontvanger<br />

staat, terwijl nummer 2 een radiofrequente<br />

afstandsbediening is die<br />

kan worden gebruikt in de tweede<br />

TV kamer. De signalen worden<br />

dan door “Spoetnik” ontvangen<br />

en bedienen de ontvanger dan op<br />

dezelfde manier als nummer 1 – of<br />

bijna dezelfde manier omdat de<br />

gebruiker de mogelijkheid heeft<br />

bepaalde functies van nr. 2 in<br />

de bijbehorende menupagina te<br />

beperken. Deze afstandsbedieningen<br />

hebben een zeer trendy<br />

voorkomen: lang lichaam, glanzend<br />

zwarte voorkant en chroomkleurige<br />

knoppen. Helaas zijn deze<br />

knoppen, waarvan de meeste een<br />

tweede (shift) functie hebben,<br />

klein en het is moeilijk te onderscheiden<br />

wat alle verschillende<br />

functies eigenlijk zijn.<br />

De Arion AF9400 PV2R kan<br />

worden gebruikt met een grote<br />

variëteit aan antenneconfiguraties<br />

die kunnen variëren van een enkele<br />

LNB (doorgelust naar de tweede<br />

tuner), of een gemotoriseerde<br />

schotel (DiSEqC 1.2 of USALS), tot<br />

aan een configuratie die de beste<br />

simultaan opname/kijk opties<br />

biedt: twee afzonderlijke LNB’s.<br />

dit betekent wel dat er dan twee<br />

kabels lopen naar de kamer waar<br />

de ontvanger staat. Als je eenmaal<br />

hebt besloten welke antenneconfiguratie<br />

je gaat gebruiken voor<br />

deze ontvanger kun je beginnen<br />

met de eerste instellingen. Voor<br />

onze tests opteerden we aan het<br />

twee LNB alternatief.<br />

Dagelijks<br />

Gebruik<br />

De kanaalscan tijd is uitzonderlijk<br />

kort en de lijst wordt snel<br />

gevuld met voldoende kanalen. De<br />

lijst met transponders en satellieten<br />

is nog altijd niet helemaal<br />

up-to-date, maar het is eenvoudig<br />

mogelijk om nieuwe satellieten toe<br />

te voegen.<br />

De twee tuners en HDD com-


inatie in deze ontvanger maken<br />

hem al wat bijzonder, omdat we<br />

met de antenne set-up die we voor<br />

onze tests kozen in staat waren 4<br />

kanalen op te nemen van twee verschillende<br />

transponders. Wat uniek<br />

is, is de mogelijkheid om elk van de<br />

beschikbare kanalen te bekijken op<br />

verschillende televisies in twee verschillende<br />

kamers! Daarbovenop<br />

kan elk van de kijkers van kanaal<br />

veranderen, een opname programmeren<br />

of een eerder opgenomen<br />

uitzending bekijken. Hadden we al<br />

vermeld dat dit ook werkt bij gecodeerde<br />

kanalen? Jawel, één CAM<br />

kan twee verschillende kanalen<br />

afleveren in twee kamers, vooropgesteld<br />

dat ze uitzenden vanaf<br />

dezelfde transponder en dat de<br />

CAM deze functie ondersteunt. Hij<br />

moet dan overeenkomstig het toestel<br />

CAM 1 of CAM 2 selecteren.<br />

Daarnaast biedt de AF9400 PV2R<br />

twee opties: beide kamers waar<br />

gekeken wordt kunnen onafhankelijk<br />

van elkaar werken (deze optie<br />

wordt master-master genoemd),<br />

of de tweede kamer heeft beperkte<br />

rechten (deze optie wordt masterslave<br />

genoemd).<br />

Deze laatste optie kan bijzonder<br />

van pas komen als de tweede<br />

TV in bijvoorbeeld een kinderkamer<br />

staat. De hoofdgebruiker<br />

(=master) kan dan bepaalde kanalen<br />

blokkeren voor toegang vanaf<br />

het tweede toestel (=slave).<br />

Je kunt zelfs een blik werpen op<br />

waarnaar de andere gebruiker op<br />

dit moment kijkt. Een klein pictogram<br />

van een televisietoestel met<br />

het nummer 1 of 2 geeft aan naar<br />

welke uitzending je op dit moment<br />

aan het kijken bent. De gebruiker<br />

kan eenvoudig op zijn scherm<br />

schakelen tussen kamer 1 en<br />

kamer 2. Laten we aannemen dat<br />

je in de huiskamer bent (R1) als je<br />

kinderen de kamer binnenkomen.<br />

Je kunt nu eenvoudig overschakelen<br />

naar hun tekenfilm of één van<br />

hun andere favoriete programma’s<br />

en dit dan samen bekijken in plaats<br />

van je eerdere uitzending zoals<br />

voetbal of zo.<br />

De EPG is zeer goed georganiseerd.<br />

Een PIP (beeld in beeld)<br />

Conclusie van de expert<br />

+<br />

Twee CI slots, alle mogelijke aansluitingen, een<br />

royale harddisk, de twee tuners en de twee onafhankelijke<br />

TV uitgangen maken van deze ontvanger een<br />

excellente entertainment optie voor de hele familie<br />

en kan ook nog nuttig zijn voor de meer gevorderde<br />

gebruiker.<br />

-<br />

Navigeren door de EPG en het programmeren van<br />

functie is ook aanwezig zodat<br />

je een ander programma kunt<br />

volgen en op het hoofdscherm<br />

oproepen wanneer dit interessant<br />

wordt. Ook is deze ontvanger in<br />

staat om het meer geavanceerde<br />

Mediahighway EPG systeem te<br />

decoderen dat wordt gebuikt door<br />

bepaalde betaal-TV providers. De<br />

fabrikant liet ons weten dat vanaf<br />

dit moment alle modellen zullen<br />

worden voorzien van Samsung<br />

harddisks. Onze testontvanger was<br />

voorzien van een 160 Gbyte HDD.<br />

Deze biedt meer dan voldoende<br />

ruimte voor opnames en is zeer<br />

stil. De HDD kan volledig worden<br />

uitgeschakeld wanneer de gebruiker<br />

de “timeshift” functie<br />

van de PVR uitschakelt.<br />

De ontvanger biedt je<br />

de mogelijkheid om opgenomen<br />

programma’s aan<br />

te passen, dus bepaalde<br />

delen zoals commercials,<br />

te verwijderen. Dankzij<br />

de USB interface kun je<br />

je favoriete MP3 muziek<br />

uploaden en dan staan<br />

ze klaar voor weergave<br />

via het aan de ontvanger<br />

aangesloten audiosysteem.<br />

Een lijst van alle<br />

songs verschijnt op het<br />

scherm van waar uit je de<br />

af te spelen nummers selecteert<br />

om ze bijvoorbeeld in een eindeloze<br />

lus af te spelen.<br />

De handleiding is ook van een<br />

uitzonderlijke kwaliteit. Hij verklaart<br />

in zeer gedetailleerd, samen<br />

met vele foto’s en screenshots,<br />

alle mogelijkheden van deze ontvanger<br />

op 78 (!) pagina’s alleen al<br />

voor de Engelse versie.<br />

De afwerking van deze unit<br />

geeft een aardige indruk van een<br />

solide apparaat. Een kalender, een<br />

calculator plus drie games maken<br />

het beeld van deze box compleet.<br />

Yanis Patalidis<br />

<strong>TELE</strong>-satelliet<br />

Testcentrum<br />

Frankrijk<br />

een opname vraagt wat tijd om eraan te wennen. De afstandsbedieningen<br />

zijn mooi ontworpen maar moeilijk te bedienen door de kleine<br />

knoppen.<br />

TECHNIC<br />

DATA<br />

Kanaalblokkering wijzigen<br />

Opnemen<br />

Manufacturer ARION Technology Inc,<br />

ARION Bldg,<br />

1042-1 Hogye-Dong,<br />

Dongan-Gu, Anyang-City,<br />

GyeongGi-Do, Korea 431-080<br />

Tel +82-31-361-3000<br />

Fax +82-31-361-3099<br />

Email info@arion.co.kr<br />

Internet www.arion.co.kr<br />

Model ARION AF 9400 PV2R<br />

Function Digitale FTA + CI 2 PCMCIA<br />

twin tuner satellietontvanger<br />

en PVR<br />

Channel Memory 8000<br />

Symbol Rate 2 -45 Ms/sec<br />

DiSEqC 1.0 / 1.1 / 1.2 / 1.3<br />

USALS yes<br />

0/12 Volt Output yes<br />

Digital Audio Output S/PDIF (optical)<br />

Scart Connectors 2<br />

Video/Audio Output 2 x RCA<br />

(1 main + 1 secondary TV)<br />

Colour System PAL D/K, B/G, I<br />

S-VHS Output yes<br />

Modulator yes (for room 1 or 2)<br />

SCPC Compatible yes<br />

EPG yes + mediahighway<br />

Teletext OSD and VBI<br />

Power Supply 90 -240 VAC 50/60 Hz<br />

Power Consumption 50 W max.<br />

EPG TV2 bediening<br />

Calculator<br />

Kanaal Wijzigen<br />

www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com — <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong><br />

11


TEST REPORT<br />

<strong>HDTV</strong> – maar alleen voor<br />

Centraal Europa en China<br />

In onze vorige uitgave van <strong>TELE</strong>-satelliet presenteerden<br />

we een <strong>HDTV</strong> ontvanger uit Japan. Dit<br />

keer introduceren we een Humax <strong>HDTV</strong> ontvanger<br />

die gebruikmaakt van het nieuwe DVB S2 systeem<br />

en daarmee is het de eerste ontvanger met dit<br />

Zelfs terwijl hij uitgeschakeld<br />

is verdient deze ontvanger een<br />

speciaal compliment vanwege zijn<br />

elegante ontwerp. De behuizing is<br />

zilverkleurig en een zwarte klep<br />

beschermt het perfect leesbare VF<br />

display en vijf knoppen waarmee<br />

de ontvanger zonder de afstandsbediening<br />

bediend kan worden.<br />

Daarnaast zijn twee CI sloten en<br />

een kaartlezer voor de smartcard<br />

van een aanbieder van betaal TV.<br />

Hierbij moet opgemerkt worden<br />

dat een smartcard nodig is om met<br />

de Humax ontvanger signalen te<br />

kunnen ontvangen, wat bijna net<br />

zo ongebruikelijk is als het feit dat<br />

de smartcards ‘ondersteboven’<br />

geplaatst moeten worden waarbij<br />

de contactpunten omhoog wijzen,<br />

terwijl vrijwel alle andere ontvangers<br />

dit net andersom willen<br />

hebben.<br />

Op het perfect toegeruste<br />

paneel aan de achterzijde zul je<br />

een HDMI aansluiting aantreffen,<br />

drie RCA aansluitingen voor YUV<br />

en daarnaast ook nog drie RCA<br />

aansluitingen voor stereo audio<br />

en video, twee scart euroconnectoren,<br />

een optische audio uitgang,<br />

een USB en een RS232 aansluiting<br />

en tenslotte ook nog de IF ingang<br />

met een bijbehorende doorgeluste<br />

uitgang. Diegenen onder<br />

onze lezers die op de centen zitten<br />

zullen blij zijn met de aanwezige<br />

14 <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong> — www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />

Satellietontvanger voor DVB-S & DVB-S2<br />

Humax PR-HD1000<br />

hoofdschakelaar voor de stroomvoorziening<br />

die helpt om ongeveer<br />

20 W stand-by vermogen uit te<br />

sparen, wat overigens wel aan de<br />

hoge kant is.<br />

De afstandsbediening die in het<br />

pakket meegeleverd wordt ligt plezierig<br />

in de hand, is voorzien van<br />

een handige indeling van de toetsen<br />

en heeft Duitse belettering<br />

aangezien we het model testten<br />

dat verkocht wordt in de Duitstalige<br />

markt. We waren ook verrukt<br />

door het feit dat Humax een HDMI<br />

kabel meelevert, wat een hele verstandige<br />

keuze is gezien het feit<br />

dat die zeker niet tot de standaard<br />

uitrusting behoort in de meeste<br />

huizen.<br />

Dagelijks<br />

gebruik<br />

Zodra de gewenste taal gekozen<br />

is uit Duits, Engels of Turks leidt<br />

het installatiemenu je naar het<br />

kanalen zoeken. Er is een lijst van<br />

25 voorgeprogrammeerde actuele<br />

Europese satellieten, waaraan<br />

nog vijf extra satellieten handmatig<br />

kunnen worden toegevoegd.<br />

DiSEqC 1.0 is beschikbaar om te<br />

schakelen tussen verschillende<br />

ontvangbare satellieten en gebruikers<br />

van een motorgestuurde<br />

antenne zullen heel blij zijn met<br />

DiSEqC 1.2 en 1.3 (USALS). Helaas<br />

ontbreekt DiSEqC 1.1 voor het<br />

geavanceerde systeem die we aan een test kunnen<br />

onderwerpen. Zonder gelijk aan het begin alles al te<br />

verklappen: deze ontvanger kan zelfs nu al in Centraal<br />

Europa en China gebruikt worden.<br />

aansturen van maximaal 16 LNB’s,<br />

zodat eigenaars van een multifeed<br />

antenne met diverse LNB’s op dit<br />

moment niet in staat zullen zijn<br />

om met deze ontvanger al hun signalen<br />

te bekijken.<br />

Voordat we kunnen beginnen<br />

met genieten van <strong>HDTV</strong> kanalen<br />

wordt het automatisch kanaal<br />

zoeken gestart en – wanneer je<br />

het Duitse model gebruikt – begint<br />

hij met het scannen van de signalen<br />

van de Duitse aanbieder van<br />

betaal TV ‘Premiere’, gevolgd door<br />

alle andere transponders en satellieten<br />

afhankelijk van de configuratie.<br />

Wat de scansnelheid betreft<br />

valt geen gouden medaille te verwachten:<br />

hij had vijf minuten en<br />

10 seconden nodig om alle kanalen<br />

te scannen van satelliet met 65<br />

transponders. We roepen Humax<br />

dan ook dringend op om deze<br />

prestatie te verbeteren aangezien<br />

tientallen andere ontvangers een<br />

goed voorbeeld geven van hoe<br />

snel een kanaalscan tegenwoordig<br />

eigenlijk zou moeten zijn. Aan<br />

het eind van de installatieprocedure<br />

controleert de ontvanger of<br />

er nieuwe software beschikbaar is,<br />

die direct vanaf satelliet gedownload<br />

kan worden.<br />

Stem af op één van de nieuwe<br />

<strong>HDTV</strong> kanalen en je zult al snel<br />

niet meer nadenken over de trage<br />

kanaalscan. De Humax ontvanger<br />

levert een gestoken scherp plaatje<br />

op onze testmonitor, een Pioneer<br />

PDPS05XDE. Met name bij de kanalen<br />

Sat1 HD en Pro7 HD, die simultaan<br />

in SDTV en <strong>HDTV</strong> worden<br />

uitgezonden, wordt de superioriteit<br />

van <strong>HDTV</strong> uitzendingen letterlijk<br />

kristalhelder. Het enige waar we<br />

niet echt blij mee waren was het<br />

4:3 formaat van de hier genoemde<br />

<strong>HDTV</strong> kanalen, omdat we hierdoor<br />

irritante en potentieel gevaarlijke<br />

zwarte banden links en rechts van<br />

het beeld kregen op ons plasmascherm.<br />

We kunnen hier alleen<br />

moeilijk de ontvanger de schuld<br />

van geven, aangezien dit een<br />

beslissing is van de kanaalaanbieders<br />

bij Sat1 en Pro7.<br />

Uiteraard wordt verreweg de<br />

beste videokwaliteit bereikt wanneer<br />

je gebruik maakt van de HDMI<br />

uitgang, maar zelfs de beeldkwaliteit<br />

met YUV is opmerkelijk. Houd<br />

er alleen wel rekening mee, dat<br />

de ingebouwde kopieerbeveiliging<br />

van de meeste <strong>HDTV</strong> kanalen er<br />

voor zal zorgen dat kanalen zoals<br />

‘Premiere HD Film’ bijvoorbeeld<br />

niet via YUV weergegeven zullen<br />

worden.<br />

De kanaallijst is zodanig opgebouwd,<br />

dat alle ‘Premiere’ kanalen<br />

vanaf kanaal 100 staan, gevolgd<br />

door alle andere ontvangen kanalen.<br />

Kanaal 1 tot en met 99 kunnen<br />

naar eigen idee door de gebruiker<br />

gevuld worden, naast de favorietenlijsten<br />

die uiteraard ook<br />

beschikbaar zijn.<br />

De bediening van de Humax<br />

PR-HD1000 is werkelijk voorbeeldig<br />

– ze hadden het niet beter<br />

kunnen doen wanneer het gaat om<br />

gebruiksgemak en helderheid. De<br />

kanaallijst is ook slim ingedeeld,<br />

met vier gebieden en twee kolommen<br />

zodat kanalen van een specifieke<br />

satelliet, uit de favorietenlijst<br />

of betaal TV kanalen (gesorteerd<br />

op CAS) weergegeven kunnen<br />

worden met een druk op één van<br />

de kleurgecodeerde knoppen op<br />

de afstandsbediening.<br />

Het wisselen tussen kanalen<br />

duurt bijna drie seconden, wat de<br />

Humax een tamelijk slome gast<br />

maakt – de fabrikant heeft echter<br />

beloofd dat ze deze prestaties<br />

zullen verbeteren. Na het wisselen<br />

naar een nieuw kanaal verschijnt<br />

een informatiescherm met details<br />

over het huidige programma.<br />

Helaas zijn er geen details met<br />

betrekking tot het programma dat<br />

daarna volgt.<br />

De EPG van de PR-HD1000 is<br />

een andere uitzonderlijke optie<br />

van deze Humax ontvanger. Alle<br />

programmadetails van de meeste


kanalen worden snel geladen en<br />

weergegeven hetzij als een kaart<br />

voor meerdere kanalen hetzij voor<br />

elk afzonderlijk kanaal. In eerste<br />

instantie toont de ontvanger een<br />

overzicht van alle dagen waarvoor<br />

informatie beschikbaar is, en wanneer<br />

je een beschikbare datum<br />

aanklikt dan wordt het programmavooruitzicht<br />

getoond. Dankzij<br />

zijn slimme ontwerp is de EPG bijzonder<br />

duidelijk en bondig, zodat<br />

zelfs beginners snel zullen leren<br />

hoe ze hem moeten gebruiken.<br />

De blauwe functieknop op de<br />

afstandsbediening onthult nog een<br />

andere fantastische mogelijkheid<br />

van deze nieuwe Humax ontvanger<br />

– een complete tekst zoekfunctie<br />

die alle beschikbare EPG<br />

data omvat. Door simpelweg een<br />

beschikbaar genre te kiezen of een<br />

zoekterm in te geven worden alle<br />

bijbehorende programma’s vrijwel<br />

direct op het scherm gezet.<br />

Het enige minpuntje dat we vaststelden<br />

was het traag lezen van de<br />

EPG data voor sommige kanalen<br />

(terwijl het voor andere kanalen als<br />

een speer liep) – dit is waar wij nog<br />

wat aanpassingen door de fabrikant<br />

verwachten. De in het algemeen<br />

uitstekende indruk die we<br />

kregen van de vele opties van deze<br />

ontvanger wordt afgerond met een<br />

ingebouwde teletekstdecoder.<br />

Andere<br />

satellieten<br />

Zelfs al werd deze ontvanger<br />

absoluut niet ontworpen voor<br />

gebruik in extreme ontvangstsituaties<br />

of DX doeleinden, toch wilden<br />

we wel kijken hoe het zat met de<br />

gevoeligheid van de tuner en de<br />

ontvangstmogelijkheden voor<br />

SCPC signalen met hele lage symbolrates.<br />

Voor dit doel probeerden<br />

we de Arabsat 2D op 26° Oost en<br />

de horizontale beam van de Nilesat<br />

op 7° West te ontvangen, waarbij<br />

beide satellieten in onze omgeving<br />

heel zwak binnenkomen. Het<br />

goede nieuws eerst: we waren<br />

werkelijk verrast door de gevoeligheid<br />

van de ontvanger. Echter, het<br />

symbolrate bereik van 1 tot 45 Ms/<br />

s in DVB mode zoals aangegeven<br />

in de technische gegevens voldeed<br />

niet helemaal aan wat er beloofd<br />

werd, aangezien een echt stabiele<br />

ontvangst alleen mogelijk bleek<br />

met signalen boven ongeveer 3<br />

Ms/s. Lagere symbolrates kon wel<br />

op vergrendeld worden, maar de<br />

signalen verdwenen om de haverklap<br />

weer.<br />

In DVB S2 mode probeerden we<br />

een aantal tests te doen met de<br />

<strong>HDTV</strong> kanalen van British Sky Digital,<br />

maar de ontvanger weigerde<br />

de bijbehorende transponders<br />

te lezen. We hadden meer geluk<br />

met <strong>HDTV</strong> kanalen van TPS op de<br />

Atlantic op 5° West (11.470 V) en<br />

met Sky Italia op de Hotbird op 13°<br />

Oost (11.900 H). Blijkbaar houden<br />

deze kanalen zich volledig aan de<br />

strikte DVB S2 specificaties.<br />

Uiteindelijk wilden we er achter<br />

komen of en hoe de Humax PR-<br />

HD1000 signalen in China verwerkt<br />

en voor dit doel stuurden<br />

we de ontvanger naar het <strong>TELE</strong>satelliet<br />

testcentrum in ShenZhen<br />

via express post. <strong>TELE</strong>-satelliet<br />

expert Luo Jun sloot vervolgens de<br />

ontvanger die daarvoor in Europa<br />

getest was aan op zijn ontvangstsysteem<br />

en was al snel in staat<br />

het sein ‘ga verder’ te geven. Het<br />

CCTV <strong>HDTV</strong> kanaal op de Asia-Sat<br />

4 op 122.2° Oost (4.060 V 27500<br />

in de C-band) kwam perfect door<br />

met behulp van een Novel Tong-<br />

Fang CAM.<br />

De Humax PR-HD1000 kan het<br />

SITV-HD kanaal dat uitgezonden<br />

wordt via Chinastar op 87.5° Oost<br />

TECHNIC<br />

DATA<br />

Conclusie van de expert<br />

+<br />

Het bedienen van de Humax PR-HD1000 is gewoon<br />

een verademing, de menu’s zijn eenvoudig te gebruiken<br />

en helder ingedeeld en de EPG verdient ook een<br />

speciaal compliment. Het kristalheldere beeld wanneer<br />

je de HDMI aansluiting gebruikt is werkelijk Thomas Haring<br />

<strong>TELE</strong>-satelliet<br />

adembenemend en diegene die één keer van <strong>HDTV</strong> Testcentrum<br />

Oostenrijk<br />

kanalen heeft mogen genieten zal het moeilijk hebben<br />

om weer terug te gaan naar de ontelbare SDTV kanalen.<br />

-<br />

Er zitten wat kleine probleempjes in (zoeksnelheid, laadtijd voor<br />

EPG gegevens, schakelsnelheid bij wisselen van kanalen), maar dat<br />

zijn dingen die door de fabrikant opgelost zouden kunnen worden met<br />

een software update.<br />

Ontvangst van CCTV in<br />

ShenZhen, China<br />

(3.851 V 13300) echter niet ontvangen.<br />

Dit <strong>HDTV</strong> station gebruikt<br />

DVB-8PSK modulatie die niet com-<br />

SITV-HD wordt niet herkend<br />

in DVB mode<br />

patibel is met de huidige software<br />

configuratie van de Humax PR-<br />

HD1000.<br />

Manufacturer Humax Co., Ltd.<br />

Homepage www.humaxdigital.com<br />

Model PR-HD1000<br />

Function Satellietontvanger voor<br />

DVB-S en DVB-S2<br />

Channel memory 5000<br />

Satellites 30<br />

Symbol rate 1-45 Ms/sec<br />

(from approx. 3 Ms/s in our test)<br />

SCPC compatible yes<br />

USALS yes<br />

DiSEqC 1.0 / 1.2 / 1.3<br />

Video formats 1080i, 720p, 576p<br />

Scart connections 2<br />

HDMI output yes<br />

Audio/video outputs 3 x RCA<br />

YUV output 3x RCA<br />

S-Video yes<br />

UHF modulator no<br />

0/12 Volt output no<br />

Digital audio output yes<br />

EPG no<br />

C/Ku band compatible yes<br />

SatcoDX compatible no<br />

Power supply 90-250 VAC, 50/60 Hz<br />

Power consumption max. 45W, standby 20W<br />

EPG<br />

SCPC ontvangst<br />

SITV-HD wordt ook in<br />

DVB-S2 en 8PSK mode<br />

niet herkend<br />

www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com — <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong><br />

15


TEST REPORT<br />

18<br />

Satellietontvanger<br />

Star Sat SR-X1400D<br />

FTA DeLuxe<br />

Wie zegt er dat de dagen van de oude vertrouwde MPEG-2/DVB/FTA<br />

voorbij zijn? In een hoop landen zijn er nog genoeg kanalen beschikbaar<br />

die ontvangst van alleen FTA aantrekkelijk maken. Een betaalbare FTA<br />

ontvanger kan ook een goed uitgangspunt zijn voor een beginner in een<br />

wonderbaarlijke wereld van satellieten. Ben je op zoek naar je eerste<br />

satellietontvanger ooit? Of misschien ben je er niet helemaal gelukkig<br />

mee dat die hebberige aanbieders van betaal TV alleen maar rijker<br />

worden op jouw kosten? Wanneer dat het geval is, dan hebben we hier<br />

een ontvanger voor je die je eens zou moeten bekijken: StarSat SR-<br />

X1400D.<br />

De ontvanger<br />

Hij mag er dan misschien een<br />

beetje ouderwets uitzien aan de<br />

buitenkant, maar laat je vooral<br />

niet foppen door de eerste aanblik.<br />

De voorkant biedt alles wat<br />

je nodig hebt om de ontvanger<br />

te bedienen. Een vier-cijferig display<br />

aan de rechter kant laat het<br />

kanaalnummer zien van het huidige<br />

geselecteerde kanaal, en<br />

wanneer de ontvanger in standby<br />

staat zou hij je kunnen helpen<br />

om die oude analoge klok te vervangen<br />

die je aan de muur hebt<br />

hangen. Alhoewel digitale audio<br />

en S-video uitgangen ontbreken<br />

kunnen je TV, VCR en HiFi systeem<br />

eenvoudig aangesloten worden via<br />

twee scarts en drie RCA's aan de<br />

achterkant.<br />

Installatie<br />

Er is één optie die in het bijzonder<br />

genoemd moet worden wanneer<br />

je de SR-X1400D beschrijft,<br />

en die je ook moet kiezen op<br />

het moment dat je voorkeuren<br />

ingesteld worden. In het ggebruikersvoorkeuren<br />

h menu kan<br />

de parameter gzoeksnelheid h<br />

ingesteld worden op langzaam,<br />

Conclusie van de expert<br />

+<br />

De SR-X1400D zit aardig vol met mogelijkheden,<br />

zeker wanneer je daarbij in ogenschouw neemt dat<br />

het hier gaat om een gewone FTA ontvanger. Dit zou<br />

een goede keuze kunnen zijn zowel voor beginners<br />

als voor DX-ers. De menu's zijn goed ontworpen,<br />

zowel gezien vanuit grafisch als vanuit logisch oogpunt.<br />

Handmatig gzappen h gaat erg snel.<br />

-<br />

Het ontbreken van S-Video en digitale audio uitgangen<br />

is de moeite van het opmerken waard. Speciale<br />

tekens, zoals Cyrillisch, worden niet ondersteund.<br />

normaal, snel en supersnel. Het<br />

snelste resultaat op de Astra 1<br />

was 2 minuten 56 seconden, het<br />

langzaamste 6 minuten 27 seconden,<br />

waarbij in beide gevallen 657<br />

TV en 558 radiozenders gevonden<br />

werden.<br />

Het zoekscherm is zo mooi dat<br />

zelfs DX-ers het zouden kunnen<br />

waarderen. In het bovenste<br />

gedeelte van het scherm zie je de<br />

positie van de satelliet die gescand<br />

wordt naar signalen weergegeven<br />

op de wereldkaart. Het midden van<br />

het scherm wordt gebruikt om de<br />

gevonden TV en radiozenders die<br />

gevonden zijn weer te geven. De<br />

satellietnaam, frequentie, polarisatie,<br />

symbolrate en FEC worden<br />

een regel daaronder weergegeven.<br />

En tijdens onze tests met de<br />

SR-X1400D hoefden we niet eens<br />

een stopwatch te gebruiken: op<br />

de onderste regel wordt een klok<br />

getoond die laat zien hoeveel tijd<br />

het zoeken gekost heeft!<br />

De voorgeprogrammeerde<br />

transponderlijst is tamelijk up-todate,<br />

op de Eutelsat W4 en Eutelsat<br />

Sesat op 36 oost vond de ontvanger<br />

78 TV en 35 radiozenders, wat<br />

een tamelijk goed resultaat is.<br />

Nickolas<br />

Ovsyadovsky<br />

<strong>TELE</strong>-satelliet<br />

Testcentrum<br />

Hongarije<br />

Dagelijks<br />

gebruik<br />

Het is werkelijk verbazingwekkend<br />

hoe de zapsnelheid verbetert<br />

in de moderne ontvangers! Elk<br />

nieuw model dat in onze testlaboratoria<br />

terechtkomt ziet kans om<br />

het beeld van het gekozen kanaal<br />

merkbaar sneller op het scherm<br />

van de TV te krijgen dan de vorige.<br />

Beeld in beeld Satellietinstallati<br />

TECHNIC<br />

DATA<br />

Tijdens onze tests met de SR-<br />

X1400D duurde het nooit langer<br />

dan een halve seconde, zelfs wanneer<br />

we wisselden tussen kanalen<br />

die op verschillende transponders<br />

zitten.<br />

Wanneer je op de gI h knop<br />

drukt terwijl de informatiebalk nog<br />

op het scherm is, dan verschijnt er<br />

een ander venster dat met name<br />

DX-ers erg blij zal maken aangezien<br />

het zowel de video, audio,<br />

PCR en teletekst PID's als ook<br />

frequentie, symbolrate, polarisatie<br />

en pakketnaam en het aantal<br />

beschikbare audiokanalen, teletekstmogelijkheden<br />

en ondertitel<br />

varianten laat zien.<br />

Beeld in beeld<br />

Er is een echt interessante optie<br />

aanwezig: de gMulti Beeld Loop h<br />

zal automatisch wisselen tussen al<br />

de beschikbare kanalen in de volledige<br />

kanaallijst, waardoor je de<br />

mogelijkheid hebt om te zien of er<br />

op één hiervan iets interessants<br />

bezig is. Het scherm kan opgedeeld<br />

worden in 4, 9, 10, 12, 13 of<br />

zelfs 16 delen.<br />

Manufacturer STAR SAT,PO Box 42291,<br />

Dubai,United Arab Emirates<br />

Website http://www.star-sat.com<br />

E-mail starsat @emirates.net.ae<br />

Fax +971-4-2287765<br />

Model SR-X1400D<br />

Function FTA Digitale Satellietontvanger<br />

Channel Memory 6500<br />

Symbol rate 1 – 45 Ms/s<br />

DiSEqC 1.0/1.2/1.3/USALS<br />

0/12V Output yes<br />

Scart Connectors yes<br />

RCA V/A Output yes<br />

Digital Audio Output no<br />

Color System PAL/NTSC<br />

S-Video Output no<br />

Modulator yes<br />

C/Ku-band Compatible yes<br />

SCPC Compatible yes<br />

EPG yes<br />

Teletext yes<br />

USB 2.0 Connection no<br />

Power Supply 100-250 V, 50/60 Hz<br />

Power Consumption Max. 30 W


Conclusie van de expert<br />

TECHNIC<br />

DATA<br />

Satellietontvanger<br />

TechniSat Digit MF4-S CC<br />

TEST REPORT<br />

De standaard wanneer het gaat om<br />

gebruiksgemak<br />

We zijn<br />

w e r k e l i j k<br />

nog nooit eerder<br />

zoiets tegengekomen<br />

– een ontvanger die zelf<br />

zijn hele configuratie regelt.<br />

En zodat je weet op welk type gebruikers<br />

Technisat zich met de Digit MF4-S CC<br />

richt: TV kijkers die geen zin hebben om zich<br />

bezig te houden met al het technische gedoe rondom<br />

satellietontvangst. Sluit de ontvanger gewoon aan en de installatiewizard<br />

leidt je stap voor stap door alle noodzakelijke installatie-instellingen.<br />

Binnen 15 minuten (en dat is inclusief het uitpakken van de<br />

ontvanger en het aansluiten van alle kabels!) kun je rustig achterover<br />

gaan zitten en genieten van satelliettelevisie. Vergeet daarbij niet: bij<br />

die 15 minuten is ook een volledige scan van de Hotbird inbegrepen!<br />

Met zijn afmetingen van 265<br />

x 38 x 130 mm behoort deze<br />

ontvanger tot de kleinere en<br />

bescheidener familie van satellietontvangers<br />

en hij zal zodoende<br />

naast elke willekeurige TV-ontvanger<br />

geaccepteerd worden,<br />

zelfs door de sceptici. Het grote<br />

en gemakkelijk te lezen digitale<br />

display dat in stand-by de tijd laat<br />

zien zou zelfs aangezien kunnen<br />

worden voor een stijlvolle klok in<br />

plaats van als onderdeel van een<br />

home entertainment systeem.<br />

Nou ja, in elk geval zo goed als.<br />

Aansluitingen<br />

Aan de linkerkant van de ontvanger<br />

bevindt zich de RS-232<br />

interface en een CI slot, terwijl<br />

het voorpaneel voorzien is van<br />

een smartcard lezer voor het<br />

geïntegreerde Conax en Cryptoworks<br />

codeersysteem waar een<br />

enkele smartcard in past. Dit is<br />

ook de reden dat CC in de modelnaam<br />

is opgenomen, wat staat<br />

voor Conax en Cryptoworks.<br />

Kanalen zoeken<br />

in perfectie<br />

De kanaal zoekfunctie van de<br />

+<br />

Een 1-2-3 product: uitpakken, aansluiten, kijken.<br />

Uitstekende geluidskwaliteit met de digitale uitgangen.<br />

-<br />

Ontbrekende LNB doorlusaansluiting.<br />

Technisat MF4-S CC is erg snel.<br />

Enerzijds is dit zeker een gevolg<br />

van vele automatische opties<br />

zoals ISIPRO (automatische<br />

update van de kanaallijst via de<br />

satelliet), maar aan de andere<br />

kant kan het ook toegeschreven<br />

worden aan de algemene snelheid<br />

van de ontvanger. Om het proces<br />

voor de ontvanger nog een beetje<br />

lastiger te maken draaiden we<br />

moedwillig de schotel uit de richting<br />

van de Astra op 19,2° Oost<br />

die alle aanvullende diensten voor<br />

Technisat uitzendt, zoals SFI (een<br />

uitgebreid EPG systeem).<br />

Daarna voerden we een fabrieks<br />

reset uit, haalden tijdelijk de<br />

stekker van de ontvanger uit het<br />

stopcontact en ontkoppelden de<br />

Astra 1 positie van onze DiSEqC<br />

schakelaar. Nu was de ontvanger<br />

werkelijk op zichzelf aangewezen<br />

maar daar maalde hij helemaal<br />

niet om: na de initialisatie ontdekte<br />

de ontvanger de Hotbird,<br />

Astra 2 en Atlantic Bird 3 in een<br />

flits en – nadat hij toestemming<br />

had gevraagd via de gebruikers<br />

interface – begon hij een kanaalscan<br />

uit te voeren.<br />

De meeste on-screen menu-<br />

Reto Jeger<br />

<strong>TELE</strong>-satelliet<br />

Testcentrum<br />

Zwitserland<br />

items van de Technisat ontvanger<br />

zijn voorzien van menu-afhankelijke<br />

assistentie die het opzoeken<br />

van dingen in de gebruiksaanwijzing<br />

overbodig maakt. De<br />

afstandsbediening met zijn ergonomische<br />

ontwerp helpt verder bij<br />

het bedienen van deze ontvanger.<br />

De tijd nodig om tussen kanalen<br />

te schakelen bij de Technisat MF4-<br />

S CC vormde een andere plezierige<br />

verrassing. We hebben echter<br />

dit niet bij gecodeerde kanalen<br />

getest. We waren zeer tevreden<br />

over de videokwaliteit die door de<br />

scart aansluiting geleverd werd<br />

en we merkten in het bijzonder de<br />

uitstekende AC-3 geluidskwaliteit<br />

van de digitale audio-uitgang op<br />

(optisch en elektrisch).<br />

Conclusie<br />

Nauwelijks eerder hebben we<br />

een dergelijke doelgroep gerichte<br />

ontvanger in ons testlab ontvangen<br />

die erin slaagt om zowel technische<br />

nieuwelingen als satelliet<br />

DX-ers te behagen. Als je altijd<br />

al dacht dat zoiets niet bestaat,<br />

bedenk je dan nog maar een keer!<br />

Deze Technisat ontvanger vervult<br />

alle beloftes die hij maakt, dankzij<br />

uitstekende afwerking, betrouwbare<br />

software en niet in het minst<br />

dankzij de extreem eenvoudige<br />

installatieprocedure. Wij zijn<br />

ervan overtuigd dat veel potentiële<br />

kopers uiteindelijk zullen<br />

kiezen voor dit product en nog<br />

lang en gelukkig zullen leven.<br />

Manufacturer TechniSat Digital GmbH,<br />

Julius-Saxler-Straße 3,<br />

TechniPark,<br />

D-54550 Daun / Germany<br />

Internet www.technisat.de<br />

Contact international@technisat.com<br />

Model Digit MF4-S CC<br />

Function Satellietontvanger voor DVB-S<br />

met 1 CI en 1 smartcard<br />

Channel memory 4000<br />

Teletext Integrated teletext<br />

"TechniText" (1000 page memory)<br />

DiSEqC 1.2<br />

Scart connectors 2<br />

Display 4-digit LED display<br />

A/V outputs 1 x S/PDIF Opt (AC3),<br />

1x S/PDIF Elec (AC3), 2x Cinch<br />

UHF modulator no<br />

EPG yes, plus "SFI" (free extended<br />

electronic program guide)<br />

C/Ku band compatible yes<br />

Warranty 2 years<br />

Power supply 230 VAC, 50 Hz<br />

Power consumption Standby max. 3.4W<br />

OSD (14 verschillende talen) Kanaalfuncties OSD<br />

www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com — <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong><br />

19


TEST REPORT<br />

Satellietontvanger<br />

Vantage VT-X121SCI<br />

2x CI met 2x geïntegreerde Conax<br />

De merknaam Vantage staat garant voor producten<br />

van hoge kwaliteit voor een betaalbare<br />

prijs. ADS Trading gevestigd in Karlsruhe (Duitsland)<br />

distribueert de Vantage producten en tij-<br />

Stijlvol en – dankzij zijn kleine<br />

afmetingen – volledig onopvallend<br />

zal deze ontvanger gemakkelijk<br />

opgenomen worden in<br />

willekeurig welke bestaande<br />

woonkamer, waarbij de enige<br />

blikvanger de aan/uit schakelaar<br />

is met zijn blauwe verlichting.<br />

Op het voorpaneel bevinden zich<br />

nog twee knoppen en een groep<br />

knoppen in de vorm van een<br />

kruis voor het bedienen van de<br />

ontvanger zonder de afstands-<br />

bediening. Een viercijferig segment<br />

display completeert de<br />

opbouw van het voorpaneel. Aan<br />

de rechterkant hiervan bevinden<br />

zich zowel twee kaartlezers met<br />

geïntegreerde Conax als twee<br />

CI sloten verborgen achter een<br />

klep.<br />

De afstandsbediening ligt<br />

heel prettig in de hand en alle<br />

knoppen zijn ergonomisch ingedeeld<br />

en duidelijk gekenmerkt.<br />

De gebruiksaanwijzing wordt<br />

meegeleverd in het Engels en<br />

Duits en bevat alle noodzakelijke<br />

informatie voor het installeren<br />

en bedienen van de VT-X<br />

121 SCI.<br />

Dagelijks<br />

gebruik<br />

De Vantage geeft zijn algemene<br />

opzet prijs met de reeks<br />

22 <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong> — www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />

van beschikbare talen voor het<br />

on-screen menu: Engels, Duits,<br />

Frans, Italiaans, Spaans, Turks,<br />

Hongaars, Arabisch, Perzisch,<br />

Grieks, Albanees, Tsjechisch en<br />

Pools zijn beschikbaar – je kunt<br />

bijna niet meer verwachten.<br />

De VT-X 121SCI geeft het<br />

videosignaal in de vorm van<br />

CVBS, RGB of YUV in PAL en<br />

NTSC en een speciaal menu kan<br />

gebruikt worden om wintertijd<br />

te definiëren – perfect dat deze<br />

handige optie beschikbaar is die<br />

je letterlijk tijd bespaart omdat<br />

je dit niet hoeft op te zoeken in<br />

de handleiding.<br />

We waren ook erg onder de<br />

indruk van de voorgeprogrammeerde<br />

satellietenlijst die niet<br />

minder dan 105 actuele Europese<br />

en Aziatische satellietposities<br />

omvat. Wanneer het nodig is<br />

kunnen nieuwe satellieten eenvoudig<br />

handmatig worden toegevoegd.<br />

In een enkel geval waren<br />

de transpondergegevens niet<br />

helemaal up-to-date, anders had<br />

deze Vantage ontvanger een topwaardering<br />

van ons gekregen.<br />

De ontvanger kan zowel met<br />

een C-band als met een Kuband<br />

antenne gebruikt worden<br />

en zelfs minder gebruikelijke<br />

LOF waardes – bijvoorbeeld voor<br />

S-band signalen – worden foutloos<br />

verwerkt. Onze eerste sig-<br />

dens het uitpakken van de VT-X121SCI bemerkten<br />

we dat de afwerking van de ontvanger en van de<br />

afstandsbediening aan onze hoge verwachtingen<br />

voldeed.<br />

naalscan op een satelliet met 80<br />

transponders werd in nauwelijks<br />

meer dan vier minuten voltooid.<br />

Dankzij de geactiveerde netwerkscan<br />

werden daadwerkelijk<br />

alle beschikbare kanalen gevonden.<br />

Professionele gebruikers<br />

kunnen er zelfs voor kiezen om<br />

met de hand PID waardes in te<br />

voeren om een specifieke scan<br />

uit te voeren.<br />

Na het drukken op de EPG<br />

knop op de afstandsbediening<br />

verschijnt een overzicht van de<br />

komende programma's op het<br />

gekozen kanaal. De indeling<br />

van de EPG is erg eenvoudig te<br />

gebruiken en wij denken dat Vantage<br />

een goed resultaat heeft<br />

neergezet met het algehele EPG<br />

menu. De tijd die nodig is om<br />

tussen kanalen te schakelen ligt<br />

bij de VT-X 121SCI gemiddeld bij<br />

een seconde tot zowel beeld als<br />

geluid van het gekozen kanaal<br />

tevoorschijn komt. De in het<br />

algemeen perfecte indruk van de<br />

VT-X 121 SCI wordt nog vergroot<br />

door een geïntegreerde en bijzonder<br />

snelle Teletekst decoder.<br />

Je vraagt je waarschijnlijk af<br />

waarom er twee kaartlezers aan<br />

de voorkant zitten. Het antwoord<br />

is eigenlijk simpel: terwijl tot<br />

heel kort geleden kanalen die<br />

in Conax gecodeerd zijn alleen<br />

beschikbaar waren in Scandina-<br />

vië, is het tegenwoordig zo dat<br />

meer en meer aanbieders van<br />

betaal-TV in andere gebieden ook<br />

gebruikmaken van dit codeersysteem.<br />

Wij testten het systeem<br />

met een smartcard voor Technisat<br />

radio en een MTV smartcard<br />

en kwamen hoegenaamd geen<br />

problemen tegen.<br />

Dankzij de twee extra CI sloten<br />

voor alle andere codeersystemen<br />

zoals Irdeto, Cryptoworks,<br />

Nagravision, Seca Mediaguard,<br />

Viaccess enz. is deze ontvanger<br />

bijzonder veelzijdig en kan<br />

hij gebruikt worden voor de<br />

ontvangst van zo goed als alle<br />

betaal-TV kanalen, aannemend<br />

dat je daar een geactiveerde<br />

smartcard voor bezit.<br />

De tuner die door Vantage<br />

gebruikt wordt heeft tijdens onze<br />

test een bijzonder goede indruk<br />

achtergelaten. Hij beschikt over<br />

een hele lage drempel waardoor<br />

zelfs hele zwakke signalen zoals<br />

die op de ARABSAT 26 ‹ Oost of<br />

de Nilesat 7° West ontvangen<br />

konden worden zonder één enkel<br />

probleem. Onze SCPC test onthulde<br />

dat de VT-X 121SCI in staat<br />

is om op een betrouwbare wijze<br />

signalen van 1 Ms/s of hoger te<br />

verwerken en onze testtransponder<br />

met 1,327 Ms/s leverde dan<br />

ook geen enkel probleem op voor<br />

deze ontvanger.<br />

Software updates kunnen<br />

gedownload worden van de website<br />

van de fabrikant op www.<br />

vantage-digital.com. Hun meest<br />

recente versie biedt een veel<br />

snellere kanaalzoek, een lijst<br />

van de 13 meest recent bekeken<br />

kanalen als aanvulling op de<br />

Recall knop, een snellere EPG en<br />

een uitgebreidere zoekfunctie.<br />

Hun website biedt ook de gratis<br />

instellingen editor gVantage<br />

Uploader h die je de mogelijkheid<br />

geeft eenvoudig de kanalen op<br />

de pc aan te passen.


Conclusie van de expert<br />

+<br />

De Vantage VT-X121SCI is een perfecte ontvanger<br />

voor veeleisende gebruikers die een goede kwaliteit<br />

verwachten tegen een concurrerende prijs. De<br />

gebruikers interface is erg eenvoudig te gebruiken en<br />

logisch ontworpen; de reeks van beschikbare opties<br />

laat niets te wensen over.<br />

-<br />

Eigenlijk is de enige negatieve kanttekening het<br />

ontbrekende DiSEqC 1.1 protocol en het ietwat beperkte kanaalgeheugen<br />

voor 4000 kanalen.<br />

Antenne-instellingen Sorteermenu<br />

Informatiebalk<br />

Recall<br />

Thomas Haring<br />

<strong>TELE</strong>-satelliet<br />

Testcentrum<br />

Oostenrijk<br />

TECHNIC<br />

DATA<br />

Manufacturer Vantage Digital<br />

Amalienbadstr. 36<br />

76227 Karlsruhe<br />

Telephone +49-721-96-14-17-0<br />

Fax +49-721-96-14-17-9<br />

E-mail info@vantage-digital.com<br />

Model VT-X121S CI<br />

Function Digitale satellietontvanger<br />

met 2 CI sloten en<br />

2 x geïntegreerde Conax<br />

Channel memory 4000<br />

Satellites 113<br />

Symbol rates 1-45 Ms/sec.<br />

SCPC compatible yes<br />

(from ca. 1.327 Ms/s in our test)<br />

USALS yes<br />

DiSEqC 1.0 / 1.2 / 1.3<br />

Scart connectors 2<br />

A/V outputs 3 x RCA<br />

UHF modulator yes<br />

0/12 Volt output no<br />

Digital audio output yes<br />

EPG yes<br />

C/Ku band compatible yes<br />

Power supply 90-250 VAC, 50/60 Hz<br />

www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com — <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong><br />

23


TEST REPORT<br />

Satellietontvanger<br />

Pansat 6000HXC<br />

Kleine kast, grote<br />

prestaties<br />

Onlangs publiceerde <strong>TELE</strong>-satelliet magazine<br />

een testrapport over de Pansat 5000HC. Dit was<br />

een twin tuner ontvanger met ingebouwde harddisk<br />

plus nog een aantal extra’s waardoor de buren<br />

gegarandeerd jaloers zouden worden. Denk je dat<br />

Als je de ontvanger uit de<br />

doos haalt valt het direct op dat<br />

hij beduidend kleiner is dan de<br />

5000HC. Niet alleen dat, hij is ook<br />

duidelijk een stuk lichter. De grote<br />

vraag is nu natuurlijk of dit invloed<br />

heeft op de prestaties. Laten we<br />

eens beter kijken om hier achter te<br />

komen. Met zijn formaat van 29,5<br />

B x 20 D x 5 H is hij een goede<br />

5 cm kleiner dan de 5000HC. Met<br />

zijn gewicht van net geen 2 kilo is<br />

hij ook ruim een kilo lichter dan de<br />

5000HC. De 6000HXC is duidelijk<br />

een meer compacte unit. Hij verbruikt<br />

ook minder stroom (max<br />

40 Watt) dan de 5000HC. Opmerkelijk<br />

is dat het achterpaneel van<br />

de 6000HXC niet verschilt van dat<br />

van de 5000HC met uitzondering<br />

van de USB interface. En, jawel,<br />

ondanks het kleinere formaat heeft<br />

Pansat het toch klaargespeeld om<br />

een VHF modulator met “F” in – en<br />

uitgang in te bouwen. Als laatste,<br />

en niet als minste, is er een aan/<br />

uit schakelaar die ook nu weer niet<br />

is vergeten. De afstandsbediening<br />

is ook kleiner van formaat maar<br />

heeft nog altijd alle noodzakelijke<br />

knoppen voor moeiteloze bediening<br />

van de ontvanger en de PVR.<br />

Dat niet alleen, het is een universele<br />

afstandsbediening die geprogrammeerd<br />

kan worden voor de<br />

bediening van andere elektronische<br />

apparatuur zoals een TV of<br />

een VCR.<br />

Dagelijks<br />

Gebruik<br />

Het voor de eerste keer inschakelen<br />

van de ontvanger vraagt wel<br />

enig geduld. De 6000HXC doorloopt<br />

een vrij lange opstartprocedure<br />

die meer dan 50 seconden<br />

nodig had vanaf het inschakelen<br />

tot het eerste beeld van het menu-<br />

Conclusie van de expert<br />

+<br />

Een alles-in-één ontvanger, die het voor de familie<br />

leuk maakt om te gebruiken, maar ook voor de feedhunter.<br />

Goedgeschreven handleiding.<br />

-<br />

Het eerste opstarten duurt erg lang. Het scan menu<br />

kan meer opties bieden.<br />

26 <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong> — www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />

scherm. Het is een goede zaak dat,<br />

zolang de stekker in het stopcontact<br />

blijft en de ontvanger niet met<br />

de schakelaar wordt uitgeschakeld,<br />

je deze procedure niet weer<br />

hoeft te doorlopen. Vanuit standby<br />

mode duurde het slechts twee<br />

seconden om beeld op het scherm<br />

te krijgen. De ontvanger arriveert<br />

met 83 voorgeprogrammeerde C-<br />

en Ku-band satellieten, waarvan<br />

de meeste voor Noord en Zuid-<br />

Amerika zijn.<br />

Nadat alle instellingen gedaan<br />

zijn, volgt natuurlijk een kanaalscan.<br />

De eenvoudigste scan zou<br />

een satellietscan zijn. Dit zou een<br />

prima idee zijn als je zeker wist dat<br />

de opgeslagen transponderdata<br />

up-to-date was en dat deze nooit<br />

zou veranderen. We weten allemaal<br />

dat dit niet waar kan zijn. Er<br />

verschijnen telkens weer nieuwe<br />

transponders, symbolrates veranderen<br />

van tijd tot tijd; je weet hoe<br />

het gaat. Met dat in gedachten is<br />

het waarschijnlijk een veel beter<br />

idee om eerst een “Smart Search”<br />

uit te voeren. Het absolute voordeel<br />

van de “Smart Search” is dat<br />

deze signalen kan vinden waarvan<br />

anders niemand iets zou weten,<br />

zeker zonder vooraf iets van de<br />

signaal parameters te weten. De<br />

“Smart Search” mogelijkheid<br />

bezit wat instellingen waarmee<br />

je het zoeken kunt verfijnen. Je<br />

kunt de scan bijvoorbeeld beperken<br />

tot symbolrates boven of<br />

onder 5.6 Ms/sec. “Smart Search”<br />

scant in stappen van 8 MHz. Dit is<br />

niet instelbaar. Helaas kun je ook<br />

geen frequentiegebied instellen<br />

om te scannen. Dus, als je een<br />

universele Ku-band LNBF op een<br />

VS Ku-band satelliet zoals Intelsat<br />

Americas 5 gebruikt, zal de<br />

6000HXC eerst de hele lage Kuband<br />

scannen (10.7 tot 11.7 GHz),<br />

niets vinden en daarna de hoge<br />

Pansat achterover leunde en ontspannen wachtte<br />

op wat gebeurde? Helemaal niet. In feite gingen ze<br />

direct weer aan de slag om te kijken hoe ze zichzelf<br />

konden verbeteren. Het resultaat is de nieuwe<br />

6000HXC.<br />

Ron Roessel<br />

<strong>TELE</strong>-satelliet<br />

Testcentrum<br />

Noord-Amerika<br />

band (11.7 tot 12.75 GHz) scannen<br />

waar alle actieve transponders<br />

voor deze satelliet te vinden zijn.<br />

Als dit de situatie is waarin jij je<br />

bevindt, raden we je aan om de<br />

“Smart Search” te starten en dan<br />

de tijd die de scan nodig heeft te<br />

gebruiken om bijvoorbeeld het<br />

gras te maaien. Daar heb je ruim<br />

de tijd voor: een “Smart Search”<br />

van Hispasat (onze schotel was<br />

voorzien van een standaard LNBF)<br />

duurde tot de voltooiing ongeveer<br />

45 minuten.<br />

TECHNIC<br />

DATA<br />

PVR<br />

Antenne Set-up Hoofdmenu<br />

De 6000HXC komt met een<br />

verwisselbare harddisk waarmee<br />

de programma’s kunnen worden<br />

opgenomen. De ontvanger die we<br />

testten bevatte een 60 Gbyte harddisk<br />

hoewel optioneel schijven tot<br />

aan 120 Gbyte geplaatst kunnen<br />

worden. ruwweg 40 uur aan programma’s<br />

kan op de meegeleverde<br />

harddisk worden opgeslagen. Het<br />

verwijderen van de harddisk is kinderspel:<br />

open eenvoudig de klep in<br />

het frontpaneel en trek aan de nu<br />

zichtbare handgreep om de schijf<br />

uit de ontvanger te verwijderen.<br />

Zorg er wel voor dat de ontvanger<br />

volledig uitgeschakeld is, de aan/<br />

uit schakelaar uitgeschakeld, voordat<br />

je de harddisk uitneemt.<br />

De USB poort aan de voorzijde<br />

van de ontvanger kan worden<br />

gebruikt om eenvoudig bestanden<br />

uit te wisselen tussen de ontvanger<br />

en een PC.<br />

Manufacturer Panarex Electronics,<br />

Sun Valley, California, USA<br />

Fax +1-818-768-5191<br />

E-mail pansatusa@cs.com<br />

Model 6000HXC<br />

Function Digitale ontvanger met<br />

Twin Tuners, PVR, CI Slots,<br />

Smart Search<br />

Channel Memory 10000<br />

Symbolrate 1-45 Ms/sec.<br />

SCPC Compatible yes<br />

C/Ku-band Compatible yes<br />

USALS yes<br />

Hard Disk Drive yes<br />

DiSEqC 1.0, 1.2, 1.3<br />

Video/Audio Outputs 3 x RCA<br />

S-VHS Output yes<br />

Digital Audio Output yes, S/PDIF<br />

Power Supply 90-250 VAC, 50/60 Hz<br />

Power Consumption 40 Watts max.


SatcoDX satellietkaart<br />

SatcoDX NEW Satellite Channels 07/2006<br />

<br />

<br />

Nieuwe Satellietkanalen Sinds de Vorige Uitgave van <strong>TELE</strong>-satelliet Internationaal <strong>Magazine</strong><br />

Samengesteld door de Wereldwijde SatcoDX Monitor Stations, Exclusief voor <strong>TELE</strong>-satelliet Internationaal <strong>Magazine</strong><br />

SatcoDX Monitor Stations:<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Uitleg CRYPT<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Brand je eigen SatcoDX<br />

“World of Satellites”<br />

CD-ROM door<br />

het volgen van<br />

de instructies<br />

op pagina 3 van<br />

deze uitgave van<br />

<strong>TELE</strong>-satelliet<br />

Internationaal<br />

<strong>Magazine</strong>.<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

De complete wereldwijde SatcoDX “World of Satellites”<br />

satellietkaart met technische gegevens van iedere transponder<br />

over de gehele wereld is exclusief beschikbaar<br />

voor lezers van <strong>TELE</strong>-satelliet Internationaal <strong>Magazine</strong>.<br />

De software kan worden gedownload van het Internet<br />

en worden geactiveerd met de activatiecode zoals<br />

gedrukt op pagina 3 in deze uitgave van <strong>TELE</strong>-satelliet<br />

Internationaal <strong>Magazine</strong>. De Technische Gegevens van<br />

alle satellieten ter wereld worden constant gevolgd door<br />

SatcoDX Monitor Stations over de hele wereld.<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

27


SatcoDX NEW Satellite Channels 07/2006<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

28


SatcoDX NEW Satellite Channels 07/2006<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

29


TEST REPORT<br />

Satellietontvanger<br />

Beetel SD98<br />

Een beginners ontvanger die<br />

geschikt is voor de tropen<br />

Het Indiase bedrijf Bharti Teletech begon met<br />

het produceren van telecommunicatieapparatuur in<br />

1985 dankzij een technisch samenwerkingsverband<br />

met Siemens. In die tijd waren het alleen maar allemaal<br />

telefoons, maar tegenwoordig richt het bedrijf<br />

zich ook op het fabriceren van satellietontvangers<br />

Op het eerste gezicht ziet de<br />

ontvanger eruit als een DVD<br />

speler, totdat je het LCD display<br />

en de zes knoppen op de voorkant<br />

ontdekt. Aangezien we het hier<br />

hebben over een FTA ontvanger,<br />

is er geen kaartslot of CI slot.<br />

Wat we het meest konden waarderen<br />

van de ontvanger was zijn<br />

afstandsbediening. Hij ligt heel<br />

prettig in de hand en is voorzien<br />

van een slim ontwerp om de ontvanger<br />

op een gemakkelijke en<br />

efficiënte manier te bedienen. Alle<br />

knoppen op de afstandsbediening<br />

zijn duidelijk gekenmerkt.<br />

Dagelijks<br />

gebruik<br />

Beetel richt zich specifiek op de<br />

Indiase markt en dat is dan ook<br />

de reden dat Engels en Hindi de<br />

enige beschikbare talen zijn voor<br />

het on-screen display. De gebruikersinterface<br />

is heel eenvoudig<br />

te bedienen en heel direct, waarbij<br />

één reden hiervoor het feit is<br />

Conclusie van de expert<br />

+<br />

Eenvoudig te gebruiken ontvanger voor nieuwelingen<br />

op het gebied van satellietontvangst. De ontvanger<br />

kan in de tropen gebruikt worden.<br />

-<br />

Er zijn bijvoorbeeld, in elk geval op dit moment,<br />

geen software updates om het aantal voorgeprogrammeerde<br />

satellieten te vergroten.<br />

30 <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong> — www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />

dat er maar vier submenu's zijn:<br />

kanaalbeheer, installatie, voorkeuren<br />

en spelletjes.<br />

De ontvanger beschikt zowel<br />

over USALS als over DiSEqC 1.2<br />

en zodoende besloten we een<br />

STAB motor aan de ontvanger<br />

aan te sluiten. De Beetel heeft<br />

45 satellietposities voorgeprogrammeerd.<br />

Voor onze test selecteerden<br />

we eerst de juiste Local<br />

Oscillator Frequentie en daarna<br />

kozen we de NSS6 satelliet op 95<br />

‹ Oost – de offset schotel begon<br />

direct te bewegen en in minder<br />

dan een minuut had de ontvanger<br />

alle transponders gescand,<br />

inclusief transponders met een<br />

hoge symbolrate van 40700. Er<br />

is nauwelijks een manier waarop<br />

een willekeurige andere ontvanger<br />

dit sneller en eenvoudiger zou<br />

kunnen bereiken.<br />

De Beetel kan ook gebruikt<br />

worden voor de ontvangst van Cband<br />

signalen. Uiteraard wilden<br />

deze optie testen dus we sloten<br />

om te kunnen voldoen aan de groeiende vraag in<br />

India. Wij probeerden er achter te komen wat het<br />

nu precies voor een ontvanger is en of hij technisch<br />

gesproken geschikt is voor de algemene markt. Dat<br />

is dan ook de reden dat we de Beetel SD98 getest<br />

hebben in ons testcentrum in India.<br />

P. Srivatsa<br />

<strong>TELE</strong>-satelliet<br />

Testcentrum<br />

India<br />

TECHNIC<br />

DATA<br />

een C-band antenne aan voor de<br />

nieuwe INSAT 4A op 83 ‹ Oost op<br />

de SD98. Zoals verwacht konden<br />

alle SCPC signalen met een symbolrate<br />

hoger dan 2 Ms/sec. ontvangen<br />

worden.<br />

Met de toenemende populariteit<br />

van grootbeeld TV's wordt<br />

de beeld in beeld optie snel een<br />

standaard optie in de meeste<br />

satellietontvangers. De Beetel is<br />

instaat om 4, 6 of 9 beelden weer<br />

te geven en biedt ook een zoomfunctie.<br />

Zelfs teletekst kan weergegeven<br />

worden via VBI, een optie die<br />

bijzonder welkom is bij de DTH<br />

dienst van Zee. Als laatste, maar<br />

zeker niet als minste, is de Beetel<br />

ook voorzien van de NTSC mode<br />

voor het ontvangen van kanalen<br />

als NHK uit Japan, Koreaanse TV<br />

of kanalen uit Birma.<br />

En wanneer je een keer ziek<br />

wordt van het steeds maar TV<br />

kijken dan kun je altijd nog één<br />

van de vier ingebouwde videospelletjes<br />

spelen.<br />

Manufacturer Beetel India, Bharti Teletech Ltd<br />

1-4, Rural Industrial Complex<br />

Village Humbran<br />

Ludhiana - 140 110 Punjab<br />

India<br />

Website www.beetel.net<br />

Model SD98<br />

Function Digitale Satellietontvanger FTA<br />

Channel Memory 5000<br />

Satellites 65<br />

Symbolrate 40700 tested<br />

SCPC Compatible yes<br />

USALS yes<br />

Diseqc 1.0.1.1/1.2<br />

Scart Connector no<br />

Audio/Video Outputs 3 RCA<br />

UHF Output yes<br />

0/12 Volt Ouput yes<br />

Digital Audio Output S-pid<br />

EPG yes<br />

PIP 4,6 and 9<br />

Teletext VBI Mode<br />

C/Ku-Band Compatible yes<br />

PAL/NTSC/Secam yes<br />

Power Supply 80v to 300V<br />

Hoofdmenu Instellingenmenu


Max Communications<br />

Toen we de nieuwe Chess 4x1 DiSEqC schakelaar kregen waren<br />

we eigenlijk een beetje teleurgesteld door zijn ontwerp – hij zag er<br />

namelijk een beetje ouderwets uit. Maar toen we hem eenmaal aan het<br />

testen waren, vergaten we al gauw hoe hij er uitzag!<br />

Een snelle blik op de specificaties<br />

onthulde dat de Chess<br />

4x1 DiSEqC schakelaar slechts<br />

een doorvoerverlies zou moeten<br />

hebben van 2.0 – 2.5 dB. Nou,<br />

hoe zou hij zich in werkelijkheid<br />

gedragen?<br />

De verzwakking was vrijwel<br />

exact zoals opgegeven 2-2.5 dB<br />

aan de einden van de L-band). We<br />

merkten echter, dat deze in het<br />

midden van de L-band iets groter<br />

was (ca. 4 dB). Maar wat veel<br />

belangrijker was, zijn prestaties<br />

qua ruisgetal waren uitstekend!<br />

Misschien is hier enige uitleg<br />

noodzakelijk. De signaal – ruisverhouding<br />

was daadwerkelijk<br />

verbeterd nadat het signaal de<br />

schakelaar gepasseerd was (en<br />

met een paar decibel verzwakt<br />

was).<br />

Dit gebeurt wanneer we een<br />

hoop sterke signalen hebben<br />

(van sterke transponders) verspreid<br />

over de hele band. In een<br />

dergelijke situatie kan een kleine<br />

verzwakking aan de ingang van<br />

de ontvanger daadwerkelijk de<br />

zogenaamde kruismodulatie verminderen<br />

en daarmee de signaalkwaliteit<br />

verbeteren. Uiteraard<br />

werkt zoiets niet voor zwakke<br />

signalen. Hoe dan ook, de 4x1<br />

schakelaar functioneerde echt<br />

heel goed.<br />

Onze enige echte klacht over<br />

de Chess 4x1 DiSEqC schakelaar<br />

betreft de aansluitingen, die aan<br />

weerskanten van de behuizing<br />

aangebracht zijn. Dit maakt het<br />

moeilijk om ze te beschermen<br />

tegen vocht, wanneer de schakelaar<br />

buiten gemonteerd wordt.<br />

L-Band Frequency: 1139 MHz<br />

Direct LNB A LNB B LNB C LNB D<br />

Signal Level [dBµV] 64.5 62 62.5 62.5 63<br />

Channel Power [dBµV] 72.5 69 69.5 69 69.5<br />

MER [dB] 7.7 8.3 8.5 8.7 8.7<br />

Channel BER<br />

L-Band Frequency: 1607 MHz<br />

6.50E-03 3.50E-03 3.20E-03 2.70E-03 2.60E-03<br />

Direct LNB A LNB B LNB C LNB D<br />

Signal Level [dBµV] 61 57.5 56.5 57 57.5<br />

Channel Power [dBµV] 66.5 64 63 63 63<br />

MER [dB] 8.1 8.3 8.3 8.5 8.5<br />

Channel BER<br />

L-Band Frequency: 1990 MHz<br />

4.00E-03 3.00E-03 3.00E-03 3.00E-03 3.00E-03<br />

Direct LNB A LNB B LNB C LNB D<br />

Signal Level [dBµV] 60.5 57.5 58 58 57.5<br />

Channel Power [dBµV] 67.5 64 64 64 63.5<br />

MER [dB] 6.9 7.5 7.5 7.7 7.9<br />

Channel BER 1.10E-02 8.00E-03 8.00E-03 5.50E-03 5.50E-03<br />

TECHNIC<br />

DATA<br />

TEST REPORT<br />

Chess 4x1 DiSEqC Schakelaar<br />

Uitstekende prestaties qua ruisgeta<br />

Signaalsterkte en signaal – ruisverhouding voor de<br />

Chess DiSEqC schakelaar 4x1.<br />

Conclusie van de expert<br />

+<br />

De Chess 4x1 DiSEqC schakelaar heeft goede elektrische<br />

eigenschappen en hij verbetert zelfs de signaal<br />

– ruisverhouding.<br />

-<br />

Peter Miller<br />

<strong>TELE</strong>-satelliet<br />

Testcentrum<br />

Polen<br />

De Chess 4x1 DiSEqC schakelaar zou lastig kunnen zijn om buiten<br />

te monteren – hij heeft aansluitingen aan weerszijden en heeft geen<br />

extra bescherming.<br />

DiSEqC schakelaar<br />

De Chess 4x1 DiSEqC schakelaar zou nooit een schoonheidswedstrijd<br />

winnen maar hij werkt heel goed. Montage buitenshuis zou problematisch<br />

kunnen zijn<br />

Manufatcurer/Distributor Max Communication GmbH<br />

Siemensstr. 53-55<br />

25462 Rellingen<br />

Germany<br />

E-mail info@max-communication.de<br />

Telephone +49 4101 6060-0<br />

Fax +49 4101 6060-999<br />

Model Chess DiSEqC-Switch 4x1<br />

Description DiSEqC 2.0 schakelaar<br />

Frequency Range 900~2400MHz<br />

Through Loss 950 MHz: - 2 dB ± 0,5 dB<br />

Isolation > 35 dB<br />

Operating Temperature - 20...+ 60 °C<br />

2300 MHz: - 2,5 dB ± 0,5 dB<br />

www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com — <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong><br />

31


SatcoDX NEW Satellite Channels 07/2006<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

32


SatcoDX NEW Satellite Channels 07/2006<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

33


SATELLITE RECEPTION<br />

Toroidale Dual Reflector<br />

Versus Gemotoriseerde<br />

Schotel –<br />

Geweldige Wedstrijd<br />

Peter Miller<br />

Wanneer je besluit dat het tijd wordt om te beginnen met het kijken<br />

naar kanalen van meer dan één satelliet, ga je er meestal niet vanuit<br />

dat er meerdere schotels aangeschaft worden. Hoeveel mensen willen<br />

nu eigenlijk hun tuin in een satellietfarm veranderen? Zij die in een<br />

grote stad wonen hebben nog minder vrijheid. Dus, in plaats van het<br />

plaatsen van extra schotels zul je overgaan tot het toevoegen van een<br />

motor aan de bestaande schotel of de vervanging hiervan door een<br />

multifocus antenne met meerdere LNB’s. Maar kan een multifocus<br />

antenne zich wel meten met een gemotoriseerde antenne (die, mits<br />

goed uitgelijnd, de prestaties levert van een vaste schotel van hetzelfde<br />

formaat )?<br />

Deelnemers<br />

We besloten een formaat van 90<br />

cm te gebruiken, wat een aardig<br />

compromis was tussen schoteldiameter<br />

en ontvangstprestaties.<br />

Beide deelnemers zijn producten<br />

van bekende bedrijven.<br />

Deelnemer 1 was een 90 cm<br />

schotel, voorzien van een USALS<br />

(DiSEqC 1.3) compatibele motor.<br />

Deze had een quad LNB met een<br />

ruisgetal van 0.4 dB.<br />

Deelnemer 2 was een toroidale<br />

dual reflector antenne met een<br />

hoofdreflector van 90 cm. We<br />

monteerden 5 LNB’s op zijn rail:<br />

universele enkele en dual modellen<br />

van verschillende merken.<br />

Deze werden gespecificeerd als<br />

0.2 en 0.3 dB apparaten. Natuur-<br />

Fig. 1. Atlantic Bird 2, 8°W, Pol.=H<br />

Fig. 2. Atlantic Bird 2, 8°W, Pol.=V<br />

34 <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong> — www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />

Gemotoriseerde schotel & Multifocus antenne<br />

lijk werden de ruisgetallen van<br />

deze LNB’s opgegeven als standaard<br />

waarden (lees: niet gegarandeerd).<br />

Installatie<br />

Hoewel dit voor een beginner<br />

zeer complex kan lijken, is het toevoegen<br />

van een USALS motor aan<br />

een 90 cm schotel eigenlijk geen<br />

groot probleem. Als de dragende<br />

mast perfect verticaal staat is het<br />

slechts zaak de bestaande schotel<br />

te demonteren, de motor op deze<br />

plek te plaatsen en de schotel aan<br />

de motor te bevestigen.<br />

De motor zelf is klein en licht,<br />

dus zijn er geen extra vereisten<br />

aan de dragende mast. De afstellingen<br />

die je doet<br />

zijn bijna gelijk<br />

aan die voor<br />

een vaste schotel<br />

(elevatie en<br />

azimut). Wanneer<br />

je je systeem<br />

perfect uitlijnt<br />

met de eerste<br />

satelliet, worden<br />

alle andere automatisch<br />

door het<br />

systeem (motor<br />

+ USALS compatibele<br />

ontvanger)<br />

gevonden.<br />

Deze install<br />

a t i e p r o c e d u r e<br />

werd al gedetailleerd<br />

beschreven<br />

in één van de eerdere<br />

uitgaven van<br />

T E L E - s a t e l l i e t .<br />

Heb je al eerder<br />

een schotel uitgelijnd,<br />

zul je ook bij<br />

een USALS<br />

motor slagen,<br />

als je alles maar<br />

stap voor stap<br />

uitvoert zoals in<br />

de handleiding wordt<br />

beschreven.<br />

Bij de toroidale antenne is het<br />

allemaal niet zo eenvoudig. Ten<br />

eerste heeft deze een berg hardware<br />

waarvoor gezorgd moet<br />

worden, ten tweede is het tamelijk<br />

zwaar (23 kg.). Hij vereist<br />

ook een perfect verticale mast<br />

maar deze keer kan dit geen normale<br />

mast van ongeveer 40 mm.<br />

doorsnee zijn die de meeste van<br />

ons gebruiken voor een 90 cm.<br />

schotel. Een mast van 60 mm. is<br />

vereist. Dit is begrijpelijk wanner<br />

we het gewicht van de antenne<br />

in aanmerking<br />

nemen, maar deze<br />

masten zijn niet<br />

gebruikelijk.<br />

Je kunt het<br />

beste tot het<br />

weekeinde wachten<br />

voordat je<br />

met de montage<br />

van deze antenne<br />

begint, je hebt<br />

namelijk meer<br />

tijd nodig dan je<br />

denkt. De antenn<br />

e o n d e r d e l e n<br />

passen niet altijd<br />

perfect op elkaar,<br />

en een paar kleine<br />

onnauwkeurigheden<br />

in de montage-instruc<br />

ties<br />

kunnen zeer irritant<br />

zijn voor de<br />

niet zo geduldige<br />

installateurs<br />

De LNB rail van deze toroidale<br />

antenne laat montage tot 10 LNB’s<br />

toe voor evenveel satellieten<br />

(afhankelijk van wat er op je locatie<br />

ontvangen kan worden). De secundaire<br />

reflector vergoedt het verlies<br />

in ontvangst en zorgt ervoor dat<br />

de toroidale hetzelfde presteert als<br />

een normale 90 cm schotel<br />

onder ons. Ook de uitlijning is<br />

meer gecompliceerd.<br />

Fig. 3. Thor 1 & 2, 1°W, Pol.=H<br />

Fig. 4. Thor 1 & 2, 1°W, Pol.=V


Voor de schotel zelf moet je niet<br />

alleen azimut en elevatie instellen,<br />

maar ook de skew (horizontale<br />

hoek t.o.v. het hart van de<br />

schotel). De LNB houders moeten<br />

op de correcte plaats op de rail<br />

worden gepositioneerd, met de<br />

juiste skew en helling.<br />

De fabrikant adviseert om alle<br />

uitlijningen aan de antenne te<br />

doen op een tijdelijke mast op de<br />

grond, vanwaar je eenvoudig toegang<br />

hebt tot ieder onderdeel van<br />

de antenne.<br />

Dit klinkt allemaal erg ingewikkeld.<br />

In de praktijk is het na<br />

het vinden van de eerste satelliet<br />

eenvoudig om alle andere zonder<br />

problemen te vinden.<br />

Prestatie<br />

Wij lijnden de multifocus schotel<br />

uit op een manier zoals de<br />

meeste Europeanen zouden doen.<br />

We besloten namelijk om de drie<br />

meest populaire satellieten te<br />

ontvangen (namelijk diegene die<br />

de meeste FTA kanalen uitzenden)<br />

Astra 1, Astra 2 en Hotbird.<br />

Omdat de antenne 5 LNB houders<br />

had, besloten we Thor en Atlantic<br />

Bird toe te voegen.<br />

We bekeken de signaalkwaliteit<br />

zoals deze door de ontvanger<br />

werd getoond met het ingangssignaal<br />

vanaf een LNB die gemonteerd<br />

was op een dual reflector<br />

antenne en daarna van een gemotoriseerde<br />

schotel. De grafieken in<br />

figuur 1 t/m 8 geven de resultaten<br />

weer van de vijf satellieten voor<br />

beide polarisaties. De Y-as toont<br />

de kwaliteitweergave in % en de<br />

X-as de transponderfrequentie.<br />

Merk op voor de Atlantic Bird,<br />

11486H, dat het signaal erg zwak<br />

was en dat de gemotoriseerde<br />

schotel met een 0.4 dB LNB niet<br />

in staat was hierop af te stemmen<br />

(kwaliteit = 0%).<br />

Bij het analyseren van de resultaten<br />

viel het op dat de multifocus<br />

antenne veel beter presteerde op<br />

Hotbird en slechter bij de Astra,<br />

vergeleken met het gemotoriseerde<br />

systeem. Wat dit nu een<br />

verschil in prestatie van de antennes<br />

of van de LNB’s?<br />

We veronderstelden het laatste,<br />

dus wisselden we de “Hotbird<br />

LNB” uit met de “Astra 1 LNB” die<br />

beide op de dual reflector schotel<br />

gemonteerd waren. De meetresultaten<br />

bevestigden onze verdenkingen:<br />

nu was Astra 1 geweldig<br />

en Hotbird slecht. Figuur 5 en 6<br />

tonen enige van de Astra transponders<br />

na het uitwisselen.<br />

Conclusies<br />

Onze metingen bewezen dat<br />

een dual reflector toroidale schotel<br />

evengoed presteert als een<br />

gemotoriseerde schotel waar het<br />

de signaalkwaliteit betreft. Op dit<br />

moment hangt meer af van de<br />

keuze van de LNB’s.<br />

Wat zijn nu de voor- en nadelen<br />

van beide oplossingen?<br />

Gemotoriseerde schotels<br />

zijn meestal goedkoop, laag in<br />

gewicht, eenvoudig te monteren<br />

en uit te lijnen, groot bereik<br />

(~80°), waardoor een groot aantal<br />

satellieten kan worden ontvangen<br />

(zo’n 20 in Europa).<br />

De grootste tekortkoming van<br />

een motor is de tijd die nodig is<br />

om de schotel van de ene naar<br />

een andere satelliet te draaien<br />

(1.5 - 2° per seconde). Je moet<br />

voorzichtig zijn met het samenstellen<br />

van je favorietlijsten<br />

– geen kanalen mixen van ver<br />

uit elkaar gelegen satellieten.<br />

Zappen wordt anders een nachtmerrie.<br />

Soms is het geluid dat<br />

door de motor geproduceerd<br />

wordt hinderijk (maar relax, het<br />

is niet erg hard).<br />

Je kunt het signaal van een<br />

gemotoriseerde antenne niet<br />

doorgeven aan een paar ontvangers<br />

en deze dan onafhankelijk<br />

van elkaar gebruiken. Als de<br />

antenne op een bepaalde satelliet<br />

is gericht, kun je in een andere<br />

kamer geen kanaal bekijken van<br />

een andere satelliet.<br />

De multifocus antenne is duurder<br />

(denk aan LNB’s, DiSEqC<br />

schakelaars of multischakelaars),<br />

veel zwaarder en moeilijker te<br />

Wat is beter? Een schotel aan een motor gemonteerd op de nok van het<br />

dak, waar je het volledige uitzicht hebt, of een vaste schotel in een hoek<br />

van het balkon om een kleiner maar voldoende aantal satellieten te ontvangen?<br />

monteren en uit te lijnen. Het<br />

bereik in de satellietboog is een<br />

stuk kleiner (~40°) dus in de<br />

praktijk is het aantal te ontvangen<br />

satellieten ongeveer 10. Wat<br />

een grote tekortkoming is bij een<br />

gemotoriseerd systeem, is een<br />

groot voordeel bij een multifocus<br />

antenne. Het wisselen tussen<br />

kanalen gebeurt ogenblikkelijk,<br />

ook al liggen ze op satellieten die<br />

ver uiteen staan.<br />

Ook is het eenvoudiger het signaal<br />

te verdelen over meerdere<br />

ontvangers en deze onafhankelijk<br />

Fig. 5. Astra 1, 19.2°E, Pol.=H (after LNB swap) Fig. 6. Astra 1, 19.2°E, Pol.=V (after LNB swap)<br />

Fig. 7. Hotbird, 13°E, Pol.=H<br />

Fig. 8. Hotbird, 13°E, Pol.=V<br />

te gebruiken. Natuurlijk heb je<br />

voor dit doel wel quattro LNB’s en<br />

multischakelaars nodig. Dus, als<br />

je maar één ontvanger hebt en er<br />

niet mee zit tijd te verspillen met<br />

oneindig kanaal zappen, kies dan<br />

voor de motor. Maar, als je kinderen<br />

in een andere kamer altijd<br />

beslist naar iets anders willen<br />

kijken dan jouw smaak is, denk<br />

dan aan een dual reflector.<br />

Maak je ook geen zorgen over<br />

de signaalkwaliteit: de toroidale<br />

reflector antenne is werkelijk<br />

goed.<br />

www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com — <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong><br />

35


SATELLITE RECEPTION<br />

C-band ontvangst met een 1.8m<br />

schotel in Europa – wat is mogelijk?<br />

Sylvain Oscul<br />

In één van de vorige uitgaven van <strong>TELE</strong>-satelliet<br />

magazine brachten we een verslag over de<br />

C-band ontvangst in de VS met een 1.2 meter<br />

offsetschotel. In deze uitgave willen we jullie<br />

een indruk geven van wat er in Europa ontvangen<br />

kan worden met een 1.8 meter antenne.<br />

Ten eerste moet ik vertellen dat C-band in<br />

Europa niet erg algemeen is, bijna alle programma’s<br />

worden in de Ku-band uitgezonden.<br />

Voor Ku-band ontvangst kun je een veel kleinere<br />

schotel gebruiken, wat in de dichtbevolkte<br />

gebieden van Europa een groot voordeel is.<br />

Door de hogere frequenties die worden gebruikt<br />

is het mogelijk om de dekkingsgebieden van de<br />

satellieten te verkleinen, wat een voordeel kan<br />

zijn voor TV operatoren voor wat betreft licenties.<br />

Regenseizoenen, zeer bekend in andere<br />

gebieden op de wereld, zijn in Europa ook niet<br />

gebruikelijk. Hierdoor is het niet nodig om de<br />

C-band te gebruiken die beter bestand is tegen<br />

slecht weer dan de Ku-band. Samenvattend<br />

kunnen we zeggen dat de voordelen van de Cband<br />

zijn mindere gevoeligheid voor slecht weer<br />

is, met de mogelijkheid om grotere gebieden te<br />

bestrijken.<br />

Er zijn echter veel kanalen in heel Europa<br />

in de C-band beschikbaar en in een volgende<br />

uitgave van <strong>TELE</strong>-satelliet magazine zullen we<br />

zelfs proberen deze met een 1.2 meter schotel<br />

te ontvangen, maar eerst willen we eens proberen<br />

wat er met een 1.8 meter schotel mogelijk<br />

is. Als je een dergelijke schotel wilt kopen, zul<br />

je merken dat er parabolische en offsetmodellen<br />

zijn. Een offsetschotel is eigenlijk alleen<br />

maar ontworpen voor de Ku-band ontvangst en<br />

voor ons in dit geval dus niet de ideale keuze.<br />

Voor onze test gebruikten we een zes segment<br />

schotel, die door een getrainde installateur<br />

binnen 90 minuten kan worden opgesteld.<br />

De afstand tussen de LNBF en de schotel zelf<br />

is van het grootste belang en moet dus zeer<br />

nauwkeurig worden afgesteld. Dit wordt de f/d<br />

ratio genoemd en kan in de handleiding van de<br />

schotel gevonden worden. Als je een verkeerde<br />

afstand neemt, werkt de schotel niet naar zijn<br />

volle vermogen.<br />

Na de installatie van de schotel en de montage<br />

van de LNBF verbonden we het geheel met onze<br />

spectrumanalyzer en binnen een paar seconden<br />

vonden we de eerste draaggolven op NSS806<br />

40.5° West. We gebruikten de oude, vertrouwde<br />

Nokia Mediamaster ontvanger<br />

met DVB2000<br />

software. Nadat we<br />

snel de correcte transponderinformatie<br />

van<br />

SatcoDX hadden ingevoerd<br />

hadden we binnen<br />

enkele seconden beeld<br />

op ons scherm. Met wat<br />

kleine aanpassingen?<br />

aan de schotel konden<br />

we de SCPC en MCPC<br />

transponders van deze<br />

satelliet zonder problemen<br />

ontvangen en<br />

genoten we heel even<br />

van TV uit Zuid-Amerika.<br />

Dit eerste succes<br />

maakte ons nieuwsgierig<br />

naar meer. We draai-<br />

C-band<br />

wereldwijd<br />

38 <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong> — www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />

C-Band in Europa<br />

Sylvain Oscul bij het afstellen van de 1.80 meter prime focus schotel. Hij kan de ontvangst controleren met zijn 2.40<br />

en 3.10 meter schotels.<br />

den de schotel naar 38.5° West (AMC12), 31.5°<br />

West (INTELSAT 801), 22° West (NSS7), 11°<br />

West (EXPRESS 3A), 8° West (<strong>TELE</strong>COM 2D en<br />

uiteindelijk naar 5° West (ATLANTIC BIRD 3).<br />

Voor het eerst gedurende onze tests ondervonden<br />

we ontvangstproblemen bij deze satelliet<br />

op zwakke SCPC transponders (RFO Feed, KTN<br />

en <strong>TELE</strong>-Sahel). Op 1° West (INTELSAT 10-02)<br />

konden we maar net DW-TV ontvangen door<br />

zijn hoge FEC (1/2). Na het verwijderen van<br />

de isolator uit de LNBF konden we ARABSAT<br />

26° Oost zonder enig probleem ontvangen (de<br />

kanalen worden hier niet met circulaire maar<br />

met lineaire polarisatie uitgezonden). Op onze<br />

reis van het westen naar het oosten probeerden<br />

De kaart toont de werkelijk mogelijke<br />

ontvangstmogelijkheden van digitale FTA<br />

satellietkanalen in de C-band. Je kunt duidelijk<br />

de voornaamste doelgebieden onderscheiden<br />

in Noord-Amerika, Rusland, India<br />

en China. De legenda toont het eigenlijke<br />

aantal beschikbare FTA programma’s (op<br />

het moment dat deze kaart werd samengesteld).<br />

De grootste signaalsterktes en daardoor<br />

de kleinste schotels kunnen worden<br />

gevonden in Centraal Rusland en India.<br />

[Tabel: SatcoDX statistics service]<br />

we ook nog 40° Oost (EXPRESS AM1), 49° Oost<br />

(YAMAL 202), 57° Oost (NSS 703) en 60° Oost<br />

(INTELSAT 904) te ontvangen, allemaal zonder<br />

enig probleem. Op 64° Oost (INTELSAT 906) en<br />

op 68° Oost (PAS 7/10) hadden we niet zoveel<br />

geluk. Op de twee SCPC kanalen op 64° Oost<br />

(3630 en 3778) kon niet worden afgestemd en<br />

enige SCPC carriers en feeds vanaf 68° Oost<br />

waren te zwak om met onze schotel te worden<br />

ontvangen, behalve de 3837 R 7/8 feed.<br />

In een volgende stap probeerden we onze<br />

17K LNBF uit te wisselen met een 15K LNBF en<br />

bemerkten een kleine ontvangstverbetering,<br />

b.v. transponder 4.181GHz,R,28888,5/6 op de<br />

NSS806 40.5° West verbeterde van 63 dBuV<br />

De kaart toont gebieden met digitale FTA programma’s in de C-band met tenminste 38 dBW<br />

signaalsterkte. In de grootste doelgebieden waren er tot 53 programma’s beschikbaar


C-band ontvangst<br />

in Europa<br />

De dekkingsgebieden van deze satellieten omvatten<br />

ook Europa. Een complete lijst van beschikbare kanalen<br />

op deze satellieten kan worden gevonden met de SatcoDX<br />

software “World of Satellites”.<br />

met de 17K LNBF naar 69.3 dBuV met de nieuwe<br />

15K LNBF.<br />

Uiteindelijke resultaten<br />

Uit ongeveer 27 theoretisch beschikbare<br />

satellietposities vanaf onze locatie in Lyon,<br />

Frankrijk, konden we er uiteindelijk 15 ontvangen.<br />

We kunnen stellen dat C-band ontvangst<br />

in de laatste jaren steeds meer interessant<br />

wordt. In de eerste plaats omdat het uitzendvermogen<br />

van de satellieten is toegenomen en<br />

in de tweede plaats omdat het ruisgetal van<br />

Signaalsterkte bij gebruik van de 15K LNBF<br />

op 40.5° West<br />

De kaart toont gebieden met digitale FTA programma’s in de C-band met minstens 40 dBW<br />

signaalsterkte. In de voornaamste doelgebieden zijn 26 programma’s beschikbaar<br />

de tegenwoordige LNBF’s zoveel is verminderd<br />

dat we nu in staat zijn meer kanalen te ontvangen<br />

op meer verschillende satellieten dan een<br />

paar jaar geleden mogelijk was. Voor iedereen<br />

die van plan is om vreemde kanalen uit landen<br />

zoals Japan, Brazilië, Argentinië, Peru, India,<br />

Noord- en Zuid-Amerika of zelfs uit Korea te<br />

gaan ontvangen is C-band ontvangst zeker de<br />

eerste keus. Mijn favoriete satellieten zijn de<br />

NSS806 op 40.5° West en PAS 7/10 op 68.5°<br />

Oost omdat zij het grootste aantal verschillende<br />

kanalen bieden.<br />

Als je voldoende ruimte hebt om een schotel<br />

van deze afmetingen te installeren zou je<br />

kunnen overwegen te beginnen met C-band<br />

ontvangst, het is het geld beslist waard.<br />

De kaart toont gebieden met digitale FTA programma’s in de C-band met minstens 42 dBW<br />

signaalsterkte. In de voornaamste doelgebieden zijn tot 9 programma’s beschikbaar<br />

www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com — <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong><br />

39


Monika<br />

Balázsné-Szabó<br />

Advertising<br />

Manager<br />

Tel.: +36 . 30 . 9336 277<br />

Fax: +36 . 1 . 788 1043<br />

monika@<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com


Uw vragen, onze antwoorden<br />

www.tele-<strong>satellite</strong>.info<br />

Saleh Al-Wehaimod<br />

[Egypte]<br />

Beantwoordt<br />

uw vragen<br />

Niet op de NILESAT<br />

Wat zijn de frequenties van Alnadi,<br />

Bahrein Sports, Qatar TV, Tunesië 7 en<br />

Algerije 3 op de Nilesat?<br />

Qatar TV wordt uitgezonden volgens deze footprint<br />

Geen van deze kanalen zendt uit via de<br />

Nilesat. Alnadi en Bahrein Sports zenden<br />

alleen uit op ARABSAT 2D/3A, terwijl de<br />

rest van de kanalen zowel uitzendt op de<br />

ARABSAT 2D/3A als op diverse andere<br />

satellieten zoals de HOTBIRD.<br />

Bahrein Sports maakt gebruik van deze footprint<br />

Geen kans op TPS<br />

Ik woon in Cairo, Egypte. Ik kan de HOT-<br />

BIRD ontvangen, maar het lukte mij niet<br />

om de signalen te ontvangen voor TPS<br />

Star. Hoe kan ik die krijgen?<br />

TPS Star zendt uit op de HOTBIRD<br />

Super Beam, die in Egypte niet goed<br />

te ontvangen is. U zult een schotel<br />

nodig hebben die groter is dan 2,4m om<br />

bepaalde signalen van de Hotbird super<br />

beam te kunnen ontvangen.<br />

Multi satellietontvangst<br />

Kan ik de ARABSAT 2D/3A, ARAB-<br />

SAT 2B en de NILESAT ontvangen met<br />

behulp van één vaste antenne?<br />

U kunt probleemloos de NILESAT ontvangen<br />

tegelijk met één andere satelliet,<br />

ofwel de ARABSAT 2D/3A ofwel<br />

de ARABSAT 2B, gebruikmakend<br />

van één vaste schotel. Aangezien de<br />

ARABSAT 2D/3A op 26° Oost hangt<br />

en de ARABSAT 2B op 30,5° Oost zal<br />

het moeilijk worden deze twee posities<br />

te combineren wanneer je maar één<br />

schotel gebruikt. Doordat ze zo dicht<br />

bij elkaar staan, zou het kunnen dat de<br />

ene LNB de signalen van de andere<br />

blokkeert. Dus zorg ervoor dat je kleine<br />

LNB’s gebruikt want dat zal helpen om<br />

onderling blokkeren door de beide LNB’s<br />

te voorkomen. Een monoblock LNB zou<br />

prima moeten werken om ze allebei op<br />

te pikken.<br />

42 <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong> — www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />

Thomas Haring<br />

[Oostenrijk]<br />

Beantwoordt<br />

uw vragen<br />

PC kaart voor <strong>HDTV</strong><br />

Kort geleden kocht ik een PC uitbreidingskaart<br />

van Twinhan om <strong>HDTV</strong><br />

programma’s te kunnen ontvangen. De<br />

medewerker in de winkel waar ik hem<br />

gekocht heb verzekerde me, dat ik met<br />

deze kaart alle nieuwe <strong>HDTV</strong> kanalen<br />

op mijn PC zou kunnen ontvangen. Ik<br />

probeerde vervolgens af te stemmen<br />

op de nieuwe HD versies van de Duitse<br />

TV-zenders Sat 1 en Pro7 op de ASTRA<br />

19,2° Oost, maar het lukte niet eens om<br />

een op de transponder af te stemmen<br />

aangezien de software van de kaart mij<br />

niet de optie 9/10 als FEC aanbiedt en<br />

met automatische detectie vindt de kaart<br />

helemaal geen zenders. Bestaat er een<br />

mogelijkheid om deze zenders met mijn<br />

kaart te ontvangen?<br />

De kaart die u gekocht hebt, kan weliswaar<br />

<strong>HDTV</strong> zenders ontvangen maar<br />

alleen diegenen die gecodeerd zijn in de<br />

“oude” MPEG-2 standaard. De zenders<br />

die u wilt ontvangen zijn gecodeerd in<br />

DVB-S2 (MPEG-4) en om deze zenders<br />

te kunnen ontvangen hebt u een andere<br />

kaart nodig en aangezien u hiervoor volledig<br />

nieuwe hardware (tuner) nodig hebt<br />

is het onmogelijk om uw kaart te upgraden<br />

voor de ontvangst van DVB-S2.<br />

Russische zenders in<br />

Duitsland<br />

Mijn vrouw komt uit Rusland en zou<br />

graag hier in Duitsland de zenders uit<br />

haar vaderland willen ontvangen. Ik<br />

zocht op internet en ontdekte dat de<br />

EXPRESS AM1 satelliet op 40° Oost de<br />

juiste keuze voor haar zou zijn. Ik probeerde<br />

de kanalen van deze satelliet te<br />

ontvangen met een 1m schotel en mijn<br />

Humax 5600 ontvanger, maar het lukte<br />

mij niet. Kunt u me helpen?<br />

Zowel voor de C-band als voor de KUband<br />

van de EXPRESS AM1 zult u een<br />

grotere schotel nodig hebben. Voor de<br />

KU-band zou u minstens een schotel van<br />

1,5m diameter moeten gebruiken, voor<br />

de C-band tenminste 1,8m. Alleen zou ik<br />

me niet puur op de EXPRESS AM1 richten,<br />

want er zijn voor u nog wat andere<br />

interessante satellietposities voor u: Ten<br />

eerste de Eutelsat W4 op 36°, met een<br />

schotel van 1,2-1,5m en een circulaire!!!<br />

LNB (in één van de komende uitgaven<br />

van <strong>TELE</strong>-satelliet zullen we een dergelijke<br />

LNB testen) kunt u een keur aan<br />

Russische zenders ontvangen. Daarnaast<br />

hebben we nog de INTELSAT 906<br />

op 60° Oost, LM1 op 75° Oost en AMOS<br />

1/2 op 4° West. Met een 1,2-1,5m schotel<br />

zou u die allemaal moeten kunnen<br />

ontvangen. Kijk voor verdere informatie<br />

en details op de SatCoDX website www.<br />

satcodx.com of in de “World of Satellites”<br />

software.<br />

Andy Middleton<br />

[UK]<br />

Beantwoordt<br />

uw vragen<br />

PANAMSAT 10 in Oslo<br />

Is het mogelijk om de PANAMSAT 10<br />

in het gebied rondom Oslo in Noorwegen<br />

te ontvangen? In het bijzonder het<br />

kanaal Scoan TV op 12682MHz met<br />

symbolrate 26657.<br />

Ja, het zou mogelijk moeten zijn om<br />

deze transponder daar te ontvangen. U<br />

zit alleen aan de rand van de footprint, en<br />

een schotel van ongeveer 1,8m of meer<br />

zal noodzakelijk zijn voor een betrouwbare<br />

ontvangst.<br />

Hoe vind ik de benodigde waardes<br />

voor azimut en elevatie<br />

Ik heb net een gebruikt antennesysteem<br />

gekocht met een xd-300 ontvanger. In<br />

mijn Amerikaanse systeem was er een<br />

plaats waar je je postcode invoerde en<br />

dat je als resultaat de benodigde azimut<br />

en elevatie terugkreeg. Hoe verkrijg ik<br />

die informatie voor de benodigde satellieten<br />

in de omgeving van Bagdad?<br />

De simpelste manier om dat te doen<br />

– gebruik van de SatcoDX CD de DishTrak<br />

functie om je positie op te geven, en<br />

hij laat u alle ontvangbare satellieten zien<br />

met de benodigde azimut en elevatie<br />

gegevens.<br />

Engelse TV in Geneve<br />

Mijn familie en ik gaan misschien verhuizen<br />

naar een appartement met een goed<br />

zicht op het zuiden. Is er een mogelijkheid<br />

om een simpel, goedkoop systeem<br />

te plaatsen om een satelliet te bereiken<br />

met vrije toegang tot Engelse programma’s?<br />

Het Engelstalige Sky News op zowel Astra 1 als 2.<br />

Ja – met een standaard ontvanger en<br />

schotel zou u diverse mogelijkheden krijgen.<br />

Wanneer u zowel programma’s in<br />

andere talen als in het Engels zou willen<br />

zien zouden ASTRA 1 en HOTBIRD<br />

goede opties zijn. Maar voor het meest<br />

uitgebreide aanbod aan Engelstalige<br />

kanalen zou de ASTRA 2/EUROBIRD<br />

positie op 28° Oost de beste optie zijn.<br />

Vanuit Geneve zou u ook geluk kunnen<br />

hebben en de kanalen van de ASTRA<br />

2D ook kunnen ontvangen. Kijk op de<br />

SatcoDX website of op de CD om de<br />

beschikbare kanalen te zien.<br />

Ron Roessel<br />

[USA]<br />

Beantwoordt<br />

uw vragen<br />

Video maar geen audio<br />

Ik heb momenteel een probleem met<br />

de ontvangst van sommige TV-zenders<br />

op mijn satellietinstallatie. Ik kan<br />

het geluid (spraak) niet ontvangen,<br />

maar het videosignaal (beeld) is erg<br />

goed. Ik heb alle ingangsparameters<br />

voor het kanaal gecontroleerd en die<br />

waren goed ingevoerd. Tegelijkertijd<br />

kan ik een hoop andere zenders op<br />

dezelfde transponder (frequentie) ontvangen<br />

met een zeer goed signaal voor<br />

zowel audio als video.<br />

Het lijkt er nou net op alsof het geluid<br />

op die kanalen digitaal geluid is. Tenzij<br />

uw ontvanger compatibel is met digitale<br />

audio-uitgangen zult u niet in staat<br />

zijn op dit soort kanalen iets te horen.<br />

Het is niet voldoende wanneer uw ontvanger<br />

digitale audio-uitgangen heeft.<br />

U hebt namelijk ook een audio-ontvanger<br />

nodig die de digitale audio-signalen<br />

kan decoderen.<br />

Gebruik van een ontvanger in<br />

de Filippijnen<br />

Momenteel werk ik in het koninkrijk<br />

Saudi-Arabië en ik overweeg de aanschaf<br />

van een ontvanger en een schotel<br />

en nou vraag ik me eigenlijk af, of<br />

ik de schotel en ontvanger die ik hier<br />

gekocht heb nog zou kunnen gebruiken<br />

wanneer ik terug ga naar de Filippijnen.<br />

De meeste ontvangers die tegenwoordig<br />

worden gebouwd kunnen vrijwel<br />

overal ter wereld gebruikt worden.<br />

Het allereerste dat u moet controleren<br />

is de voedingsspanning. Die zou zo’n<br />

beetje moeten liggen tussen 90-250<br />

VAC 50/60Hz. Een ontvanger met dergelijke<br />

waardes kan zo goed als overal<br />

ter wereld op het lichtnet aangesloten<br />

worden zonder dat u bang hoeft te zijn<br />

dat de ontvanger opgeblazen wordt.<br />

De volgende optie om te controleren<br />

zou zijn of de ontvanger zowel met de<br />

PAL als met de NTSC kleurstandaard<br />

overweg kan. Wanner uw ontvanger<br />

dat allemaal kan, dan zou u geen<br />

enkel probleem moeten hebben bij het<br />

gebruik van deze ontvanger in de Filippijnen.<br />

Slechts zes satellieten<br />

Ik woon in de zuidwestelijke hoek van<br />

de staat Washington. Ik bezit een 2,4<br />

meter gemotoriseerde schotel met een<br />

C-band LNB. Op dit moment kan ik<br />

hiermee 6 satellieten ontvangen met<br />

in totaal ongeveer 200 kanalen. De<br />

meeste zijn in andere talen dan Engels.<br />

Moet ik maar gewoon accepteren dat<br />

er niets anders is dat de moeite van het<br />

bekijken waard is? Ik las dat hoe groter<br />

mijn schotel, des te meer satellieten ik<br />

kan ontvangen. Is dat waar? Het kleine<br />

bedrijf waar ik mijn schotel kocht zei<br />

namelijk dat het niks uit zou maken.<br />

Met het formaat schotel dat u hebt, zou<br />

het mogelijk moeten zijn om heel wat<br />

meer satellieten te ontvangen zoals<br />

Galaxy 10R, Intelsat Americas 5 enz.<br />

Het enige dat u zou moeten doen is<br />

uw schotel meer naar het oosten te<br />

draaien om deze satellieten te ontvangen.<br />

U zou ook uw huidige C-band LNB<br />

kunnen vervangen voor een gecombineerde<br />

C/Ku-band LNB. Dit zou u<br />

toegang geven tot honderden extra<br />

kanalen op Ku-band satellieten.


INTELSAT 801<br />

Sylvain Oscul<br />

[Frankrijk]<br />

Beantwoordt<br />

uw vragen<br />

(328,5 O-31,5 W) vanuit<br />

Parijs?<br />

Ik woon in de omgeving van Parijs en<br />

ik zou graag de INTELSAT 801 willen<br />

ontvangen, welke diameter antenne<br />

heb ik dan nodig?<br />

De INTELSAT 801 wordt gebruikt voor<br />

feeds via de Europese KU-band beam<br />

terwijl op de C-band de stations uit Mali<br />

en Senegal worden uitgezonden. De<br />

andere beams bereiken Europa niet.<br />

Om de INTELSAT 801 in de C-band te<br />

kunnen ontvangen in uw omgeving zou<br />

u een schotel van 1,8m diameter nodig<br />

hebben, terwijl voor de feed signalen in<br />

de KU-band een 90cm schotel toereikend<br />

moet zijn.<br />

Ethiopische kanalen in<br />

Europa?<br />

ETV via de NSS 703 op 57° Oost<br />

Ik woon in Lyon, op welke satelliet kan<br />

ik Ethiopische kanalen ontvangen?<br />

De nationale zender ETV is in Frankrijk<br />

beschikbaar via de NSS 703 op<br />

57° Oost. Het EIRP van deze satelliet<br />

is ongeveer 35dB, wat inhoudt dat een<br />

diameter van 2,50m noodzakelijk is.<br />

Wij ontvangen dit station zonder problemen<br />

hier in ons SatcoDX station in<br />

Frankrijk.<br />

Een maximum aan Arabische<br />

kanalen in Frankrijk<br />

Ik ben geïnteresseerd in Arabische<br />

landen, Saudi-Arabië, Soedan enzovoort,<br />

hoe moet ik nu verdergaan?<br />

U hebt de keuze tussen twee satellietposities,<br />

de NILESAT op 7° West of de<br />

ARABSAT op 26° Oost. Het eenvoudigst<br />

te ontvangen met een antenne<br />

van 1m en een LNB van 0,2 dB is de<br />

ARABSAT. Maar die biedt minder FTA<br />

kanalen dan de andere optie, te weten<br />

de NILESAT. Om die te kunnen ontvangen<br />

hebt u een schotel van 1,2m<br />

nodig die gebouwd is door een goede<br />

fabrikant.<br />

INTELSAT 805 op 55° West?<br />

Ik woon in België en zou willen weten<br />

welke antennegrootte nodig is om de<br />

I805 satelliet te kunnen ontvangen.<br />

Het EIRP van deze satelliet is een<br />

beetje zwak voor Europa; het lukt ons<br />

niet om de ontvanger te laten vergrendelen<br />

op een station tijdens onze test<br />

met een 1,8m schotel. Om deze satelliet<br />

op een betrouwbare manier te<br />

kunnen ontvangen is het gebruik van<br />

een 2,5m schotel noodzakelijk.<br />

TSI Team<br />

Kambiz Keramati<br />

[Iran]<br />

Beantwoordt<br />

uw vragen<br />

<strong>HDTV</strong> in Iran<br />

Is het mogelijk om in Iran <strong>HDTV</strong> signalen<br />

te ontvangen?<br />

Op dit moment worden <strong>HDTV</strong> signalen<br />

uitgezonden voor de VS, Europa en<br />

landen in het Verre Oosten. Er zijn een<br />

hoop <strong>HDTV</strong> stations op de ASTRA en<br />

de HOTBIRD satellieten, en aangezien<br />

het mogelijk is om in Iran de HOTBIRD<br />

te ontvangen is het dus ook mogelijk<br />

om <strong>HDTV</strong> signalen te ontvangen in<br />

Iran. U zult echter wel volledig nieuwe<br />

apparatuur moeten aanschaffen. Feitelijk<br />

hebt u een <strong>HDTV</strong> compatibele<br />

ontvanger (of PC kaart) nodig en een<br />

<strong>HDTV</strong> compatibele monitor of TV set.<br />

Ontvangst van bepaalde<br />

stations<br />

Ik maak gebruik van een Super MAX<br />

ontvanger. Wanneer ik de HOTBIRD<br />

afzoek of de INTELSAT 902 satelliet<br />

dan kan de ontvanger bepaalde kanalen<br />

niet vinden, zoals DIDAR, MI-TV,<br />

HOMA, IRIB en INN op de HOTBIRD<br />

en IRIB TV1,2,3,4 en 5 op de INTEL-<br />

SAT 902. Hoe kan ik dit probleem<br />

oplossen?<br />

De zenders die u wilt ontvangen op<br />

de HOTBIRD gebruiken geen sterke<br />

beam, dus om ze te kunnen ontvangen<br />

zult u de antenne bijzonder nauwkeurig<br />

moeten uitrichten. Over de IRIB<br />

kanalen op de INTELSAT 902 (TV1<br />

tot en met 5 en andere regionale zenders):<br />

helaas zijn de transponders die<br />

zij gebruiken niet gedefinieerd in uw<br />

ontvanger (dit geldt feitelijk voor de<br />

meeste ontvangers). Zodoende kunt<br />

u deze zenders niet vinden met behulp<br />

van de autoscan procedure. U zult ten<br />

eerste de transpondergegevens van uw<br />

ontvanger moeten updaten en opnieuw<br />

moeten scannen. En mocht uw ontvanger<br />

ze dan nog steeds niet kunnen<br />

vinden, dan zult u hun transponders en<br />

andere technische gegevens één voor<br />

één handmatig moeten toevoegen. U<br />

kunt alle benodigde informatie vinden<br />

in de SatcoDX “World of Satellites”<br />

software.<br />

Al-Ankabut<br />

(Spieder)systeem<br />

Ik heb van een Syrische leverancier van<br />

satellietapparatuur gehoord dat er een<br />

nieuw systeem is genaamd Al-Ankabut<br />

(Spieder) dat gebruik maakt van een<br />

heel kleine schotel en in staat is alle<br />

satellieten te ontvangen en ze aan elkaar<br />

te koppelen. Daarnaast is het systeem<br />

nuttig om toegang te krijgen tot breedband<br />

internet. Volgens deze leverancier<br />

is het systeem Libanees en heeft het<br />

een prijs van ongeveer USD 1100. Maar<br />

toen ik anderen naar dit systeem vroeg<br />

bleek niemand hier iets over gehoord te<br />

hebben. Bestaat het wel?<br />

U kunt ervan uitgaan dat een dergelijk<br />

systeem niet bestaat! Gezien de<br />

natuur van satellietcommunicatie en<br />

de sferische vorm van de aarde is het<br />

volledig onmogelijk om vanaf één enkel<br />

punt alle satellieten te ontvangen, zelfs<br />

wanneer u een enorm grote schotel<br />

gebruikt. En voor wat betreft internet<br />

via de satelliet, u zult een abonnement<br />

moeten nemen bij een internetaanbieder<br />

die diensten levert op een voor u<br />

ontvangbare satelliet.<br />

Program<br />

variety ...<br />

Multiswitch distribution<br />

system:<br />

• 16 SAT IF Signals<br />

(4 Orbit positions)<br />

• Terrestrial passive<br />

• return path<br />

• cascadable


SATELLITE RECEPTION<br />

De Ups en Downs van Satelliet<br />

Ontvangst in Iran<br />

Kambiz Keramati<br />

Sindsdien zijn de manier van reageren en<br />

het standpunt van de ambtenaren ten aanzien<br />

van dit onderwerp onderhevig geweest<br />

aan ups en downs, en zelfs aan veranderingen.<br />

Daarnaast heeft de Iraanse overheid<br />

geprobeerd aantrekkelijker TV programma's<br />

te maken, meer geschikte buitenlandse films<br />

aan te kopen en te tonen, meer sportcompetitie<br />

en documentaires te laten zien en heeft<br />

ze zelfs het aantal TV kanalen van IRIB verhoogd<br />

van twee kanalen naar zeven landelijke<br />

en achtentwintig regionale kanalen.<br />

Het is echter, op grond van de Islamitische<br />

wetten, IRIB verboden programma's<br />

te laten zien die immorele scènes bevatten<br />

of welke vorm van naaktheid dan ook (zelfs<br />

in sportcompetities voor vrouwen). Oftewel<br />

het aantal beschikbare en geschikte buitenlandse<br />

onderhoudende programma's conform<br />

de regels waar IRIB zich aan moet houden<br />

46 <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong> — www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />

Satelliet Ontvangst in Iran<br />

Meer dan 12 jaar geleden verschenen de eerste C-band ontvangers in Iran. Op 12 februari<br />

1995 keurden de wetgevers een nieuwe wet goed, waarin zij de lijst vastlegden van bedrijven<br />

aan wie het toegestaan is gebruik te maken van satellietsystemen. Deze lijst omvatte het<br />

Iraanse telecommunicatiebedrijf, IRIB, kranten en andere media die toegang nodig hebben tot<br />

wereldnieuws, een aantal wetenschappelijke bedrijven en uiteindelijk vreemdelingendiensten<br />

en ambassades in Iran. Ze verklaarden luid en duidelijk dat voor anderen iedere vorm van<br />

overdracht van apparatuur voor satellietontvangst, het gebruiken van dergelijke systemen en<br />

zelfs het repareren ervan verboden is.<br />

is echt heel beperkt. Daarnaast zijn ook veel<br />

andere programma's (zoals bijvoorbeeld westerse<br />

muziek, muziekvideo's of ander materiaal<br />

dat gebaseerd is op de westerse cultuur)<br />

volledig afwezig bij IRIB. Ergo: het gebrek<br />

aan onderhoudende en zelfs aan nieuwsbronnen<br />

in de Iraanse gemeenschap is overduidelijk.<br />

En aangezien in de afgelopen 6-7 jaar<br />

de officiële reactie ten aanzien van dit onderwerp<br />

toleranter is geweest, is het aantal<br />

Iraanse inwoners dat besloten heeft deze gillegale<br />

h satellietsystemen te gebruiken snel<br />

toegenomen (en neemt het nog steeds toe).<br />

Volgens officieuze berichten en statistieken is<br />

het aantal satellietschotels in Iran inmiddels<br />

meer dan 5 miljoen!<br />

Alhoewel de meeste Iraniërs Perzisch<br />

spreken, is Iran een multicultureel land. De<br />

mensen uit het noordwesten van Iran zijn<br />

overwegend Turken en Koerden. In het zuid-<br />

Een kijkje in één van de woonwijken in Teheran: vrijwel<br />

elk huis is verbonden met een schotel, hetzij op het balkon<br />

hetzij op het dak.<br />

westen wonen Iraanse Arabieren en Baluchs<br />

zijn aanwezig in de zuidoostelijke regio's van<br />

het land. Daarnaast wonen nog wat etnische<br />

minderheden in andere delen van Iran (bijvoorbeeld<br />

Turkmenen in het noordoosten).<br />

Zodoende komen, naast Perzisch en Engels<br />

(als belangrijkste buitenlandse taal in Iran die<br />

onderwezen wordt in de Iraanse scholen en<br />

universiteiten), Turks, Koerdisch, Arabisch,<br />

Turkmeens, Urdu en zelfs Hindi talen voor in<br />

diverse delen van Iran. Daarnaast zijn er veel<br />

Iraniërs die een aantal andere Europese talen<br />

verstaan (hoofdzakelijk Frans, Duits, Spaans<br />

en Russisch).<br />

Als gevolg hiervan is de meest favoriete<br />

satelliet in Iran de Eutelsat Hotbird (op 13.0<br />

graden oost). De daaropvolgende meest<br />

favoriete satellieten zijn de Turksat (op 42.0<br />

O), Arabsat (26.0 O), Nilesat (7.0 W), Express<br />

AM 1 (40.0 O) en Express AM 22 (53.1 O).<br />

Aangezien IRIB de regionale stations uitzendt<br />

op de Intelsat 902 (62.0 O), kan het<br />

zijn dat sommige mensen deze satelliet ook<br />

graag willen ontvangen. En voor diegenen<br />

die geïnteresseerd zijn in Perzische politieke<br />

en entertainment kanalen – die overwegend


vanuit Los Angeles, VS worden uitgezonden<br />

door de Iraanse oppositie – is er nog de Telstar<br />

12 (345 O).<br />

De eerste satellietontvangers die in Iran<br />

verschenen waren eenvoudige C-band ontvangers<br />

van Koreaanse, Chinese en Israelische<br />

merken zoals Kyte, Winersat en<br />

Benjamin. Na het begin van het digitale<br />

tijdperk veranderde alles volledig. Normaliter<br />

zijn voor Ku-band ontvangst kleinere<br />

schotels nodig (in Iran overwegend 90 cm of<br />

zelfs kleiner in doorsnee). Uiteraard waren<br />

dergelijke kleine schotels beter bruikbaar<br />

en praktischer voor Iraanse inwoners. De<br />

hoge kwaliteit van video en audio van digitale<br />

MPEG-2 kanalen, het toegenomen aantal<br />

ontvangbare kanalen, de variëteit in ontvangers<br />

en andere apparatuur op de markt (de<br />

zwarte markt welteverstaan!), en de concurrerend<br />

lage prijzen van dergelijke systemen<br />

waren de andere redenen voor de Iraniërs<br />

om satellietontvangstsystemen te gaan<br />

gebruiken. Verder, gezien het toenemende<br />

aantal gebruikers, is de gevoeligheid van de<br />

ambtenaren voor dit onderwerp afgenomen<br />

en het lijkt erop dat zij – officieus – besloten<br />

hebben toleranter te zijn en meer geduld te<br />

hebben hiermee.<br />

Maar er is geen verandering gekomen in de<br />

aangenomen wet van 12 jaar geleden. Satellietontvangst<br />

is nog altijd gofficieel illegaal<br />

en verboden h. Dit houdt in dat er nog steeds<br />

het risico bestaat dat je apparatuur in beslag<br />

genomen wordt. Hoe hoger de kosten, des te<br />

hoger het risico. Dat is dan ook de reden dat<br />

de meeste mensen bij voorkeur niet teveel<br />

willen uitgeven voor hun gillegale h satellietsystemen.<br />

Meer dan 80% van de ontvangers<br />

in Iran bestaat uit eenvoudige FTA modellen<br />

van het een of andere laaggeprijsde<br />

Aziatische merk. In de afgelopen tijd zijn<br />

veel gno name h FTA ontvangers verschenen<br />

op de Iraanse markt. Hun mainboards<br />

zijn allemaal identiek, maar gebruiken verschillende<br />

onbekende namen. De meeste van<br />

deze ontvangers (die zonder al teveel problemen<br />

gecodeerde kanalen van verschillende<br />

codeersystemen zichtbaar kunnen maken),<br />

worden geassembleerd in de gJabal All h<br />

vrije zone van de V.A.E. Er zijn ook geruchten<br />

dat sommigen hiervan geassembleerd<br />

worden binnen het Iraanse grondgebied, volgens<br />

zeggen in Qeshm Island! Deze kleine<br />

maar krachtige ontvangers kosten niet meer<br />

dan 70-80 Amerikaanse dollars.<br />

Een plat dak heeft zo zijn voordelen: ruimschoots voldoende<br />

ruimte voor de schotels. De schotel op de voorgrond<br />

trekt zelfs de aandacht met een zelfgemaakte multifeed<br />

installatie.<br />

Hetzelfde geldt voor de schotels. Meer dan<br />

99% van de schotels in Iran zijn heel eenvoudige<br />

en goedkope metallic (minder dan<br />

10 dollar) modellen, die gebouwd worden<br />

in kleine industriële werkplaatsen. Dit zijn<br />

eenvoudige schotels voor vaste opstelling<br />

zonder enige schaal of andere extra's. Eenvoudige<br />

DiSEqC schakelaars zijn erg populair,<br />

maar gemotoriseerde systemen zul je zelden<br />

tegenkomen. Multischakelaars worden sinds<br />

kort ook populair, vooral in torens en wolkenkrabbers.<br />

Vanwege de relatief hoge prijzen en ook<br />

het gebrek aan officiële vertegenwoordigers,<br />

zijn toegangskaarten voor gecodeerde<br />

kanalen en pakketten niet populair in Iran.<br />

Daarbij komt dat de meeste goedkope gFTA<br />

h ontvangers in Iran in staat zijn om een<br />

groot aantal kanalen en pakketten te openen<br />

dat oorspronkelijk gecodeerd is in diverse<br />

codeersystemen, waaronder Viaccess, Irdeto<br />

enz. En de geüpdate software van dergelijke<br />

ontvangers kan simpelweg gevonden en<br />

gedownload worden via het internet.<br />

Ondanks alle legale problemen is het niet<br />

moeilijk om een installateur te bereiken die<br />

alle benodigde apparatuur kan voorbereiden<br />

en het complete satellietsysteem kan installeren.<br />

Over het algemeen kosten ze hun<br />

klanten ongeveer 10 dollar voor het installeren<br />

van elke satellietschotel. Ze zijn zelfs<br />

bereid om service achteraf te bieden! De<br />

meesten van hen zijn bereid om de software<br />

van de ontvangers van hun klanten te updaten<br />

of hun ontvangers te repareren mocht<br />

dit nodig zijn. De prijs voor het updaten van<br />

de software van de ontvanger (om de gecodeerde<br />

kanalen te kunnen openen) kan varieren<br />

tussen de 5 en 15 dollar.<br />

Maar vanwege de jonge en goed opgeleide<br />

bevolking van Iran, hoeven de meeste<br />

gebruikers zelfs niet eens deze lage bedragen<br />

te betalen. In de meeste Iraanse families<br />

hebben de jongere leden geleerd om hun<br />

eigen satellietsystemen te installeren, om<br />

de nieuwe versies van de software te verkrijgen<br />

en om hun ontvangers te updaten,<br />

gebruikmakend van hun laptop en een RS-<br />

232 kabel.<br />

Ondanks de beperkingen voor de ontvangst<br />

van satelliet TV kanalen zijn andere<br />

toepassingen van satelliet communicatiesystemen<br />

zich in Iran in hoog tempo aan het<br />

ontwikkelen. Voor mensen die een mobiel<br />

telefoonsysteem zouden willen gebruiken<br />

dat betrouwbaarder is dan de traditionele<br />

GSM systemen is er gThuraya h satelliet<br />

mobiele telefonie. Geotechnische techneuten<br />

en monteurs, bergbeklimmers, vrachtwagenchauffeurs<br />

enz. kunnen gebruik maken<br />

van GPS systemen. Het nationale bankwezen<br />

heeft een op satelliettechniek gebaseerd<br />

geïntegreerd systeem ontwikkeld (SHETAB).<br />

Internet via de satelliet ontwikkelt zich<br />

snel. De meeste Iraniërs zijn met het internet<br />

verbonden via inbel of ADSL systemen.<br />

Maar gezien de aanwezigheid van satellietschotels<br />

in (vrijwel) elk Iraans huishouden<br />

zullen veel internetgebruikers hun satellietsysteem<br />

willen benutten om toegang te krijgen<br />

tot breedbandinternet.<br />

En kort geleden heeft Iran zijn eerste<br />

satelliet in een baan gebracht en zijn er plannen<br />

om zeer binnenkort nog twee satellieten<br />

te lanceren.


Tentoonstellingen Overzicht<br />

30 Mei - 1 Juni 2006: ANGA Cable 2006<br />

Trade Fair For Cable, Satellite and Multimedia<br />

CongressCentrum East, Koelnmesse, Cologne, Germany<br />

www.angacable.de<br />

20 - 23 Juni 2006: CommunicAsia 2006<br />

17th <strong>International</strong> Communications and Information<br />

Technology Exhibition & Converence<br />

Singapore Expo, Halls 2B – 6, Singapore<br />

www.communicasia.com<br />

5 - 10 September 2006: CeBIT Eurasia 2006<br />

<strong>International</strong> Trade Fair for Information Technology,<br />

Telecommunications, Software and Services<br />

TUYAP Congress Center, Beylikduzu, Istanbul, Turkey<br />

www.cebitbilisim.com<br />

8 - 12 September 2006: IBC 2006<br />

The World of Content<br />

RAI, Amsterdam, Netherlands<br />

www.ibc.org<br />

ﺔﻴﺑﺮﻌﻟﺍ Indonesia Български Deutsch English Español ﻲﺳﺭﺎﻓ Français Ελληνικά Hrvatski Italiano Nederlands Polski Türkçe<br />

Abonnement aanvraagformulier<br />

<strong>TELE</strong>-satelliet Internationaal<br />

Nederlands:<br />

Betapress BV<br />

Abonnementen <strong>TELE</strong>-satelliet<br />

Postbus 97<br />

NL-5126 ZH Gilze<br />

Tel 0161 - 459 539<br />

Fax 0161 - 452 913<br />

Naam<br />

Firma Naam<br />

Adres<br />

Woonplaats<br />

Postcode<br />

Telefoon<br />

Email Adres<br />

Betalingswijze<br />

Rekening:<br />

België:<br />

<strong>TELE</strong>-satelliet<br />

c/o Leo Stouten<br />

Diestsesteenweg 252<br />

B-3010 Leuven<br />

Tel 049 - 563 2378<br />

Fax 016 - 255 589<br />

............................................................<br />

............................................................<br />

............................................................<br />

............................................................<br />

............................................................<br />

............................................................<br />

............................................................<br />

Stuur Rekening<br />

Abonnement 1 jaar:<br />

Nederlands: € 39,-<br />

België: € 39,-<br />

Buitenland: € 51,-<br />

Van Rekening:<br />

............................................................<br />

............................................................<br />

............................................................<br />

............................................................<br />

28 - 30 September 2006: SatExpo 2006<br />

Space and Advanced Telecommunications<br />

Vicenza Trade Fair, Vicenza, Italy<br />

www.satexpo.it<br />

9 - 13 Oktober 2006: Taitronics Autumn<br />

Taipei <strong>International</strong> Electronic Autmun Show<br />

Taipei World Trade Center (TWTC), TaiWan<br />

www.taipeitradeshows.com.tw/taitronics/<br />

18 - 20 Oktober 2006: EEBC 2006<br />

Eastern Europe Broadband Convention<br />

Exhibition Centre “KievExpoPlaza”, Kiew, Ukraine<br />

www.eebc.com.ua<br />

26 - 28 Oktober 2006: SAT KRAK 2006<br />

<strong>International</strong> Satellite Exhibition<br />

Centrum Targowe, ul. Klimeckiego 14, 30-706 Krakow, Poland<br />

www.satkrak.com<br />

<strong>TELE</strong>-satelliet Internationaal wordt wereldwijd in 14 talen uitgegeven:<br />

Datum<br />

...................................<br />

Handtekening<br />

...................................

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!