Volgende Generatie HDTV - TELE-satellite International Magazine
Volgende Generatie HDTV - TELE-satellite International Magazine
Volgende Generatie HDTV - TELE-satellite International Magazine
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>TELE</strong><br />
Het grootste Satelliet Tijdschrift van de Wereld<br />
€ 5,90<br />
SATELLIET<br />
Extreme<br />
Satelliet<br />
Ontvangst<br />
met een<br />
1.80 m Schotel<br />
Ontdek<br />
de C-Band<br />
De Eerste Ontvanger<br />
voor de NIEUWE <strong>HDTV</strong> Standaard<br />
INTERNATIONAAL<br />
<strong>Volgende</strong> <strong>Generatie</strong> <strong>HDTV</strong><br />
26e Jaargang 2006 Nº 193<br />
Twee Ontvangers<br />
in Eén Box<br />
NED<br />
07-08
<strong>TELE</strong><br />
INTERNATIONAAL<br />
Redaktiekantoor<br />
<strong>TELE</strong>-satelliet Internationaal<br />
Postbus 1234<br />
85766 Munich-Ufg<br />
DUITSLAND<br />
Redacteur<br />
Alexander Wiese<br />
alex@<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />
Uitgeverij<br />
<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> Medien GmbH<br />
Aschheimer Weg 19<br />
85774 Unterfoehring<br />
DUITSLAND<br />
Vertaling<br />
Auke Zandstra, Jos Zandstra<br />
Vormgeving/Design<br />
<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> Hungary Kft<br />
Nemeti Barna Attila<br />
Drukker<br />
Litografia Rosés<br />
08850 Gavá Barcelona<br />
SPANJE<br />
Adverteerders Service<br />
Internationaal<br />
<strong>TELE</strong>-satelliet Internationaal<br />
Postbus 1234<br />
85766 Munich-Ufg<br />
DUITSLAND<br />
alex@<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />
Abonnementsservice Nederland<br />
Betapress BV<br />
Abonnementen <strong>TELE</strong>-satelliet<br />
Postbus 97<br />
5126 ZH Gilze<br />
NEDERLAND<br />
telesatelliet@betapress.audax.nl<br />
Tel 0161-459-539<br />
Fax 0161-452-913<br />
Abonnementsservice België<br />
<strong>TELE</strong>-satelliet België<br />
Leo Stouten<br />
Diestsesteenweg 252<br />
3010 Leuven<br />
BELGIË<br />
leo@<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />
Tel 049-5632378<br />
Fax 016-255589<br />
Verspreiding via Kiosken<br />
Nederland: Betapress BV<br />
België: Agence de la Presse SA<br />
Copyright © 2006 by <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong><br />
ISSN 1619-9669<br />
SatcoDX<br />
Software<br />
Activatie<br />
Code<br />
SATELLIET<br />
<strong>TELE</strong>-satelliet Home Page<br />
www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com/ned<br />
Aangesloten bij<br />
Distripress<br />
Exclusief voor lezers van <strong>TELE</strong>-satelliet<br />
SatcoDX “World of Satellites”<br />
SatcoDX’ “World of Satellites” Software bevat technische gegevens over iedere<br />
satellietuitzending wereldwijd<br />
SatcoDX Software Activatiecode Versie 3.10:<br />
A8GE6AEG9EAD18911G882D672118EGF9<br />
Geldig tot het uitkomen van het volgende nummer van <strong>TELE</strong>-satelliet magazine<br />
Complete kanaallijsten van Iedere<br />
Satelliet met alle Technische gegevens<br />
Download SatcoDX software hier:<br />
www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com/cd/0608/ned<br />
Stap voor Stap Gids om SatcoDX Sofware<br />
op de computer werkend te krijgen:<br />
1. Download de SatcoDX software vanaf de<br />
bovenstaande URL:<br />
Noot: als Versie 3.10 al geïnstalleerd is,<br />
hoeft dit niet opnieuw te gebeuren. Check<br />
de huidige<br />
versie door<br />
op de HELP<br />
button te klikken,<br />
dan op<br />
ABOUT. De derde regel toont welke versie op<br />
de computer staat.<br />
2. Voer de Activatiecode in door te klikken op<br />
LICENSE en dan op REGISTRATION. Na het<br />
invoeren van de Activatiecode klik je op VALI-<br />
DATE KEY en dan op EXIT. Nu kun je de meest<br />
recente satelliet transponderdata downloaden<br />
wanneer je maar wilt, vooropgesteld dat de<br />
Automatische Weergave van alle te<br />
ontvangen Satellietkanalen<br />
Data Updates op elk moment via<br />
Internet door Hoofd - en Backup Servers<br />
Sla kaart data op in veel bruikbare<br />
formaten<br />
computer is verbonden met het Internet en je<br />
toegang hebt tot FTP.<br />
Noot: SatcoDX software werkt ook zonder<br />
Activatiecode, of met een verouderde Activa-<br />
tiecode. De getoonde satellietgegevens zijn<br />
dan ofwel van de laatst uitgevoerde update,<br />
ofwel van het moment dat de originele software<br />
gecompileerd werd. Standaard bevat<br />
iedere SatcoDX software de set van satellietgegevens<br />
van het moment dat de software<br />
werd gecompileerd en samengesteld.<br />
Automatisch Programmeren van SatcoDX<br />
Compatibele Ontvangers<br />
Print Kanaallijsten met Satelliet<br />
Footprints in HTML Formaat
INHOUD<br />
ARION AF 9400 PV2R<br />
Digitaal FTA + CI 2 PCMCIA<br />
Twin tuner satellietontvanger<br />
met PVR ................................. 10<br />
HUMAX PR-HD1000<br />
Satellietontvanger voor<br />
DVB-S en DVB-S2 ................... 14<br />
STAR SAT SR-X1400D<br />
Digitale FTA<br />
satellietontvanger ..................... 18<br />
TECHNISAT DIGIT MF4-S CC<br />
Satellietontvanger voor DVB-S<br />
met 1 CI en 1 Smartcard ........... 19<br />
VANTAGE VT-X121SCI<br />
Digitale satellietontvanger<br />
met 2 CI slots en<br />
2 x embedded Conax ................ 22<br />
PANSAT 6000HXC<br />
Digitale ontvanger met<br />
Twin Tuners, PVR, CI Slots,<br />
Smart Search .......................... 26<br />
BEETEL SD98<br />
Digitale FTA<br />
satellietontvanger ..................... 30<br />
MAX<br />
COMMUNICATIONS<br />
DiSEqC 2.0 schakelaar ... 31<br />
ARION ................................................... 5<br />
DOEBIS ............................................... 8,9<br />
DVB SHOP .............................................45<br />
EDON ....................................................29<br />
EEBC .....................................................36<br />
EMP .......................................................17<br />
EYCOS ................................................... 4<br />
FORTECSTAR .........................................48<br />
GOLDEN INTERSTAR .............................13<br />
HORIZON ..............................................49<br />
Beste<br />
Lezers<br />
Wat mij betreft is de grootste<br />
uitvinding in de geschiedenis van de TV<br />
de afstandsbediening: zonder deze zou<br />
er geen kanaalsurfen bestaan! Ik zap<br />
door alle kanalen en stop pas wanneer<br />
ik iets tegenkom dat interessant is.<br />
Voor mij zou het voldoende zijn als<br />
de afstandsbediening slechts twee<br />
knoppen bevatte: een “Up” knop<br />
en een “Kanaal 1” knop zodat ik<br />
eenvoudig weer naar het begin terug<br />
kon. Waarom heb ik het hierover?<br />
Ik heb erover nagedacht hoe goed<br />
kanaalsurfen zou werken wanneer<br />
TV kanalen worden uitgezonden via<br />
verschillende methodes, zoals via<br />
hoge snelheid Internet ADSL-2. Deze<br />
methode moet zelfs in staat zijn<br />
<strong>HDTV</strong> te verwerken. Dit is fantastisch.<br />
Hoe word ik nu verondersteld al<br />
deze kanalen te integreren in mijn<br />
kanaalsurf beleving? Heb je ooit<br />
geprobeerd te surfen tussen Internet<br />
radiostations? Het kost de software<br />
aardig wat tijd om af te stemmen<br />
op het nieuwe kanaal. Kanaalsurfen<br />
speelt hier helemaal geen rol.<br />
Als kanaalsurfen net zo lang duurt<br />
bij Internet <strong>HDTV</strong> als bij Internet<br />
radio, kunnen we gerust achterover<br />
leunen en stellen dat dit nergens toe<br />
leidt. Niet alleen dat, maar zolang<br />
deze prachtige nieuwe technieken<br />
ons maar een paar nieuwe kanalen<br />
bieden, blijf ik automatisch steken bij<br />
satellietontvangst waarbij ik makkelijk<br />
kan surfen tussen duizenden kanalen.<br />
Het DiSEqC protocol is een<br />
fantastische techniek die je de<br />
mogelijkheid geeft te surfen tussen<br />
duizenden kanalen. Als je een<br />
multifocus antenne geïnstalleerd<br />
ADVERTEERDERS<br />
IBC 2006 ...............................................24<br />
IFA 2006 ...............................................23<br />
JAEGER/WEISS .....................................20<br />
KATHREIN .............................................47<br />
MAX COMMUNICATION .........................21<br />
MOTECK ................................................25<br />
OPENTECH .............................................52<br />
PANSAT .................................................44<br />
PROMAX ................................................16<br />
SADOUN ................................................37<br />
hebt en deze is verbonden met een<br />
ontvanger met twee tuners, een<br />
eigenschap die je vindt bij de meeste<br />
high-end units, heb je de mogelijkheid<br />
te surfen tussen acht verschillende<br />
satellieten. Lijn deze schotel uit op<br />
de juiste combinatie van satellieten<br />
in Europa en het zou je geen moeite<br />
kosten om toegang te krijgen tot meer<br />
dan 2000 TV kanalen. Een paradijs<br />
voor de kanaalsurfer!<br />
Ik kijk ietwat geamuseerd naar de<br />
nieuwe hype met termen zoals Triple<br />
Play (TV, telefoon en Internet over één<br />
kabel). In theorie zijn deze technieken<br />
uitvoerbaar, maar houden ze geen<br />
rekening met de ervaringen van de<br />
gebruikers. In mijn opinie blijft de<br />
toekomst voor TV en radio ontvangst<br />
bij satelliettechnologie!<br />
Uw Alexander Wiese<br />
P.S.: Mijn favoriete radiostation<br />
deze maand: Radio Nova, een station<br />
uit Bulgarije dat zogenaamde Lounge<br />
muziek uitzendt gedurende het<br />
grootste deel van de dag, behalve de<br />
weekends, dan brengen ze een show<br />
uit de VS met DJ Roger Sanchez, te<br />
vinden op THOR 1° West, 12.169H<br />
28000<br />
SatcoDX Nieuwe Satellietkanalen .........................27<br />
Satellietontvangst:<br />
Toroidale Dual Reflector Tegen Gemotoriseerde<br />
Schotel – Geweldige Wedstrijd ................................34<br />
C-band ontvangst met een 1.8m schotel in<br />
Europa – Wat is er mogelijk? ...................................38<br />
TSI Team: Uw vragen, onze antwoorden ..................42<br />
Satellietontvangst: het voor en tegen van<br />
satellietontvangst in Iran ........................................46<br />
SATKRAK 2006 ...................................... 41<br />
SMARTWI ..............................................25<br />
SPAUN ...................................................43<br />
STAB .....................................................51<br />
STARSAT ...............................................12<br />
TECHNISAT ........................................... 7<br />
<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> CITY ...............................40<br />
TOPFIELD .............................................. 2<br />
VANTAGE ...............................................17<br />
VANTAGE ............................................... 41
TEST REPORT<br />
Satellietontvanger<br />
ARION AF9400 PV2R<br />
PVR met Twin Tuner voor meer Kamers<br />
In de vorige uitgave van <strong>TELE</strong>-satelliet Internationaal<br />
publiceerden we een testrapport over het laatste<br />
model van ARION, de AF 9400 PV2R. Kort nadat die<br />
uitgave ter perse gegaan was, arriveerde een verbeterde<br />
versie van deze box in ons testlab voor onderzoek.<br />
Deze box heeft niet alleen een ingebouwde<br />
Verschillende verrassingen<br />
staan je te wachten wanneer je het<br />
pakket opent. Op de eerste plaats<br />
natuurlijk de ontvanger zelf, een<br />
box op vol formaat (37 x 27 x 6<br />
cm) en drie afstandsbedieningen,<br />
twee identieke en een kleinere<br />
unit met basisfuncties inclusief de<br />
commando’s voor de PVR. De lijst<br />
gaat verder met een complete set<br />
aansluitkabels (Scart, RCA-AV, een<br />
doorluskabel voor de tweede tuner,<br />
USB) en een leuk uitziend klein<br />
apparaatje met een kleine sprietantenne<br />
dat ons aan de “Spoetnik”<br />
deed denken. Deze Spoetnik<br />
van Arion is niet bedoeld om rond<br />
te vliegen maar dient als RF ontvanger<br />
voor de tweede (identieke)<br />
afstandsbediening die werkt op<br />
radiofrequente signalen omdat hij<br />
is bedoeld om in een andere kamer<br />
gebruikt te worden, buiten het<br />
zicht van de ontvanger.<br />
De ARION AF9400 PV2R heeft<br />
een aantrekkelijk frontpaneel,<br />
esthetisch in tweeën gedeeld door<br />
een horizontale zilverkleurige<br />
band. De bovenste helft herbergt<br />
het vacuüm fluorescent display<br />
(VFD) wat tot leven komt wanneer<br />
de ontvanger wordt ingeschakeld<br />
en toont, afhankelijk van de geactiveerde<br />
mode, de huidige tijd in<br />
stand-by, de kanaalnaam in volledige<br />
tekst tijdens het kijken of het<br />
10 <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong> — www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />
menu item tijdens het programmeren.<br />
De volledige onderste helft van<br />
het frontpaneel is een klep die,<br />
wanneer hij wordt geopend, het<br />
dubbele CI slot onthult, een set<br />
van zeven knoppen aan de rechterkant<br />
voor kanaal op/neer en<br />
menufuncties en een eenzame,<br />
grotere stand-by knop. De scheidingsband<br />
in het midden bevat<br />
twee vrij intelligente LED’s aan<br />
ieder uiteinde. In stand-by zijn<br />
ze allebei rood. Na het inschakelen<br />
van de ontvanger veranderen<br />
ze tijdens normaal gebruik naar<br />
groen. Iedere keer dat er een<br />
opdracht vanaf de afstandsbediening<br />
wordt ontvangen geven ze<br />
feedback door oranje op te lichten.<br />
De achterkant van de ARION<br />
AF9400 PV2R is voorzien van verschillende<br />
connectoren die op de<br />
meeste moderne ontvangers te<br />
vinden zijn. Daarbovenop vind je<br />
nog een set van drie RCA-jacks<br />
om te worden verbonden met een<br />
tweede TV in een andere kamer,<br />
hetzij met een vrij lange kabel of<br />
harddisk en twee tuners maar ook een afzonderlijke<br />
en onafhankelijke uitgang voor een tweede televisietoestel!<br />
Nogal een bijzondere eigenschap: dankzij de<br />
twee tuners kunnen twee schermen onafhankelijk<br />
van elkaar worden voorzien van twee verschillende<br />
signalen.<br />
misschien met een A/V zender.<br />
Een kleine oortelefoon aansluiting<br />
dient voor de verbinding met de<br />
“Spoetnik”. Er is zelfs een echte<br />
aan/uit schakelaar aanwezig.<br />
De twee grote afstandsbedienin-<br />
gen zien er identiek uit, behalve de<br />
kleine markering op de achterkant:<br />
1 of 2. Nummer 1 is de afstandsbediening<br />
die moet worden gebruikt<br />
in de kamer waar de ontvanger<br />
staat, terwijl nummer 2 een radiofrequente<br />
afstandsbediening is die<br />
kan worden gebruikt in de tweede<br />
TV kamer. De signalen worden<br />
dan door “Spoetnik” ontvangen<br />
en bedienen de ontvanger dan op<br />
dezelfde manier als nummer 1 – of<br />
bijna dezelfde manier omdat de<br />
gebruiker de mogelijkheid heeft<br />
bepaalde functies van nr. 2 in<br />
de bijbehorende menupagina te<br />
beperken. Deze afstandsbedieningen<br />
hebben een zeer trendy<br />
voorkomen: lang lichaam, glanzend<br />
zwarte voorkant en chroomkleurige<br />
knoppen. Helaas zijn deze<br />
knoppen, waarvan de meeste een<br />
tweede (shift) functie hebben,<br />
klein en het is moeilijk te onderscheiden<br />
wat alle verschillende<br />
functies eigenlijk zijn.<br />
De Arion AF9400 PV2R kan<br />
worden gebruikt met een grote<br />
variëteit aan antenneconfiguraties<br />
die kunnen variëren van een enkele<br />
LNB (doorgelust naar de tweede<br />
tuner), of een gemotoriseerde<br />
schotel (DiSEqC 1.2 of USALS), tot<br />
aan een configuratie die de beste<br />
simultaan opname/kijk opties<br />
biedt: twee afzonderlijke LNB’s.<br />
dit betekent wel dat er dan twee<br />
kabels lopen naar de kamer waar<br />
de ontvanger staat. Als je eenmaal<br />
hebt besloten welke antenneconfiguratie<br />
je gaat gebruiken voor<br />
deze ontvanger kun je beginnen<br />
met de eerste instellingen. Voor<br />
onze tests opteerden we aan het<br />
twee LNB alternatief.<br />
Dagelijks<br />
Gebruik<br />
De kanaalscan tijd is uitzonderlijk<br />
kort en de lijst wordt snel<br />
gevuld met voldoende kanalen. De<br />
lijst met transponders en satellieten<br />
is nog altijd niet helemaal<br />
up-to-date, maar het is eenvoudig<br />
mogelijk om nieuwe satellieten toe<br />
te voegen.<br />
De twee tuners en HDD com-
inatie in deze ontvanger maken<br />
hem al wat bijzonder, omdat we<br />
met de antenne set-up die we voor<br />
onze tests kozen in staat waren 4<br />
kanalen op te nemen van twee verschillende<br />
transponders. Wat uniek<br />
is, is de mogelijkheid om elk van de<br />
beschikbare kanalen te bekijken op<br />
verschillende televisies in twee verschillende<br />
kamers! Daarbovenop<br />
kan elk van de kijkers van kanaal<br />
veranderen, een opname programmeren<br />
of een eerder opgenomen<br />
uitzending bekijken. Hadden we al<br />
vermeld dat dit ook werkt bij gecodeerde<br />
kanalen? Jawel, één CAM<br />
kan twee verschillende kanalen<br />
afleveren in twee kamers, vooropgesteld<br />
dat ze uitzenden vanaf<br />
dezelfde transponder en dat de<br />
CAM deze functie ondersteunt. Hij<br />
moet dan overeenkomstig het toestel<br />
CAM 1 of CAM 2 selecteren.<br />
Daarnaast biedt de AF9400 PV2R<br />
twee opties: beide kamers waar<br />
gekeken wordt kunnen onafhankelijk<br />
van elkaar werken (deze optie<br />
wordt master-master genoemd),<br />
of de tweede kamer heeft beperkte<br />
rechten (deze optie wordt masterslave<br />
genoemd).<br />
Deze laatste optie kan bijzonder<br />
van pas komen als de tweede<br />
TV in bijvoorbeeld een kinderkamer<br />
staat. De hoofdgebruiker<br />
(=master) kan dan bepaalde kanalen<br />
blokkeren voor toegang vanaf<br />
het tweede toestel (=slave).<br />
Je kunt zelfs een blik werpen op<br />
waarnaar de andere gebruiker op<br />
dit moment kijkt. Een klein pictogram<br />
van een televisietoestel met<br />
het nummer 1 of 2 geeft aan naar<br />
welke uitzending je op dit moment<br />
aan het kijken bent. De gebruiker<br />
kan eenvoudig op zijn scherm<br />
schakelen tussen kamer 1 en<br />
kamer 2. Laten we aannemen dat<br />
je in de huiskamer bent (R1) als je<br />
kinderen de kamer binnenkomen.<br />
Je kunt nu eenvoudig overschakelen<br />
naar hun tekenfilm of één van<br />
hun andere favoriete programma’s<br />
en dit dan samen bekijken in plaats<br />
van je eerdere uitzending zoals<br />
voetbal of zo.<br />
De EPG is zeer goed georganiseerd.<br />
Een PIP (beeld in beeld)<br />
Conclusie van de expert<br />
+<br />
Twee CI slots, alle mogelijke aansluitingen, een<br />
royale harddisk, de twee tuners en de twee onafhankelijke<br />
TV uitgangen maken van deze ontvanger een<br />
excellente entertainment optie voor de hele familie<br />
en kan ook nog nuttig zijn voor de meer gevorderde<br />
gebruiker.<br />
-<br />
Navigeren door de EPG en het programmeren van<br />
functie is ook aanwezig zodat<br />
je een ander programma kunt<br />
volgen en op het hoofdscherm<br />
oproepen wanneer dit interessant<br />
wordt. Ook is deze ontvanger in<br />
staat om het meer geavanceerde<br />
Mediahighway EPG systeem te<br />
decoderen dat wordt gebuikt door<br />
bepaalde betaal-TV providers. De<br />
fabrikant liet ons weten dat vanaf<br />
dit moment alle modellen zullen<br />
worden voorzien van Samsung<br />
harddisks. Onze testontvanger was<br />
voorzien van een 160 Gbyte HDD.<br />
Deze biedt meer dan voldoende<br />
ruimte voor opnames en is zeer<br />
stil. De HDD kan volledig worden<br />
uitgeschakeld wanneer de gebruiker<br />
de “timeshift” functie<br />
van de PVR uitschakelt.<br />
De ontvanger biedt je<br />
de mogelijkheid om opgenomen<br />
programma’s aan<br />
te passen, dus bepaalde<br />
delen zoals commercials,<br />
te verwijderen. Dankzij<br />
de USB interface kun je<br />
je favoriete MP3 muziek<br />
uploaden en dan staan<br />
ze klaar voor weergave<br />
via het aan de ontvanger<br />
aangesloten audiosysteem.<br />
Een lijst van alle<br />
songs verschijnt op het<br />
scherm van waar uit je de<br />
af te spelen nummers selecteert<br />
om ze bijvoorbeeld in een eindeloze<br />
lus af te spelen.<br />
De handleiding is ook van een<br />
uitzonderlijke kwaliteit. Hij verklaart<br />
in zeer gedetailleerd, samen<br />
met vele foto’s en screenshots,<br />
alle mogelijkheden van deze ontvanger<br />
op 78 (!) pagina’s alleen al<br />
voor de Engelse versie.<br />
De afwerking van deze unit<br />
geeft een aardige indruk van een<br />
solide apparaat. Een kalender, een<br />
calculator plus drie games maken<br />
het beeld van deze box compleet.<br />
Yanis Patalidis<br />
<strong>TELE</strong>-satelliet<br />
Testcentrum<br />
Frankrijk<br />
een opname vraagt wat tijd om eraan te wennen. De afstandsbedieningen<br />
zijn mooi ontworpen maar moeilijk te bedienen door de kleine<br />
knoppen.<br />
TECHNIC<br />
DATA<br />
Kanaalblokkering wijzigen<br />
Opnemen<br />
Manufacturer ARION Technology Inc,<br />
ARION Bldg,<br />
1042-1 Hogye-Dong,<br />
Dongan-Gu, Anyang-City,<br />
GyeongGi-Do, Korea 431-080<br />
Tel +82-31-361-3000<br />
Fax +82-31-361-3099<br />
Email info@arion.co.kr<br />
Internet www.arion.co.kr<br />
Model ARION AF 9400 PV2R<br />
Function Digitale FTA + CI 2 PCMCIA<br />
twin tuner satellietontvanger<br />
en PVR<br />
Channel Memory 8000<br />
Symbol Rate 2 -45 Ms/sec<br />
DiSEqC 1.0 / 1.1 / 1.2 / 1.3<br />
USALS yes<br />
0/12 Volt Output yes<br />
Digital Audio Output S/PDIF (optical)<br />
Scart Connectors 2<br />
Video/Audio Output 2 x RCA<br />
(1 main + 1 secondary TV)<br />
Colour System PAL D/K, B/G, I<br />
S-VHS Output yes<br />
Modulator yes (for room 1 or 2)<br />
SCPC Compatible yes<br />
EPG yes + mediahighway<br />
Teletext OSD and VBI<br />
Power Supply 90 -240 VAC 50/60 Hz<br />
Power Consumption 50 W max.<br />
EPG TV2 bediening<br />
Calculator<br />
Kanaal Wijzigen<br />
www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com — <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong><br />
11
TEST REPORT<br />
<strong>HDTV</strong> – maar alleen voor<br />
Centraal Europa en China<br />
In onze vorige uitgave van <strong>TELE</strong>-satelliet presenteerden<br />
we een <strong>HDTV</strong> ontvanger uit Japan. Dit<br />
keer introduceren we een Humax <strong>HDTV</strong> ontvanger<br />
die gebruikmaakt van het nieuwe DVB S2 systeem<br />
en daarmee is het de eerste ontvanger met dit<br />
Zelfs terwijl hij uitgeschakeld<br />
is verdient deze ontvanger een<br />
speciaal compliment vanwege zijn<br />
elegante ontwerp. De behuizing is<br />
zilverkleurig en een zwarte klep<br />
beschermt het perfect leesbare VF<br />
display en vijf knoppen waarmee<br />
de ontvanger zonder de afstandsbediening<br />
bediend kan worden.<br />
Daarnaast zijn twee CI sloten en<br />
een kaartlezer voor de smartcard<br />
van een aanbieder van betaal TV.<br />
Hierbij moet opgemerkt worden<br />
dat een smartcard nodig is om met<br />
de Humax ontvanger signalen te<br />
kunnen ontvangen, wat bijna net<br />
zo ongebruikelijk is als het feit dat<br />
de smartcards ‘ondersteboven’<br />
geplaatst moeten worden waarbij<br />
de contactpunten omhoog wijzen,<br />
terwijl vrijwel alle andere ontvangers<br />
dit net andersom willen<br />
hebben.<br />
Op het perfect toegeruste<br />
paneel aan de achterzijde zul je<br />
een HDMI aansluiting aantreffen,<br />
drie RCA aansluitingen voor YUV<br />
en daarnaast ook nog drie RCA<br />
aansluitingen voor stereo audio<br />
en video, twee scart euroconnectoren,<br />
een optische audio uitgang,<br />
een USB en een RS232 aansluiting<br />
en tenslotte ook nog de IF ingang<br />
met een bijbehorende doorgeluste<br />
uitgang. Diegenen onder<br />
onze lezers die op de centen zitten<br />
zullen blij zijn met de aanwezige<br />
14 <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong> — www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />
Satellietontvanger voor DVB-S & DVB-S2<br />
Humax PR-HD1000<br />
hoofdschakelaar voor de stroomvoorziening<br />
die helpt om ongeveer<br />
20 W stand-by vermogen uit te<br />
sparen, wat overigens wel aan de<br />
hoge kant is.<br />
De afstandsbediening die in het<br />
pakket meegeleverd wordt ligt plezierig<br />
in de hand, is voorzien van<br />
een handige indeling van de toetsen<br />
en heeft Duitse belettering<br />
aangezien we het model testten<br />
dat verkocht wordt in de Duitstalige<br />
markt. We waren ook verrukt<br />
door het feit dat Humax een HDMI<br />
kabel meelevert, wat een hele verstandige<br />
keuze is gezien het feit<br />
dat die zeker niet tot de standaard<br />
uitrusting behoort in de meeste<br />
huizen.<br />
Dagelijks<br />
gebruik<br />
Zodra de gewenste taal gekozen<br />
is uit Duits, Engels of Turks leidt<br />
het installatiemenu je naar het<br />
kanalen zoeken. Er is een lijst van<br />
25 voorgeprogrammeerde actuele<br />
Europese satellieten, waaraan<br />
nog vijf extra satellieten handmatig<br />
kunnen worden toegevoegd.<br />
DiSEqC 1.0 is beschikbaar om te<br />
schakelen tussen verschillende<br />
ontvangbare satellieten en gebruikers<br />
van een motorgestuurde<br />
antenne zullen heel blij zijn met<br />
DiSEqC 1.2 en 1.3 (USALS). Helaas<br />
ontbreekt DiSEqC 1.1 voor het<br />
geavanceerde systeem die we aan een test kunnen<br />
onderwerpen. Zonder gelijk aan het begin alles al te<br />
verklappen: deze ontvanger kan zelfs nu al in Centraal<br />
Europa en China gebruikt worden.<br />
aansturen van maximaal 16 LNB’s,<br />
zodat eigenaars van een multifeed<br />
antenne met diverse LNB’s op dit<br />
moment niet in staat zullen zijn<br />
om met deze ontvanger al hun signalen<br />
te bekijken.<br />
Voordat we kunnen beginnen<br />
met genieten van <strong>HDTV</strong> kanalen<br />
wordt het automatisch kanaal<br />
zoeken gestart en – wanneer je<br />
het Duitse model gebruikt – begint<br />
hij met het scannen van de signalen<br />
van de Duitse aanbieder van<br />
betaal TV ‘Premiere’, gevolgd door<br />
alle andere transponders en satellieten<br />
afhankelijk van de configuratie.<br />
Wat de scansnelheid betreft<br />
valt geen gouden medaille te verwachten:<br />
hij had vijf minuten en<br />
10 seconden nodig om alle kanalen<br />
te scannen van satelliet met 65<br />
transponders. We roepen Humax<br />
dan ook dringend op om deze<br />
prestatie te verbeteren aangezien<br />
tientallen andere ontvangers een<br />
goed voorbeeld geven van hoe<br />
snel een kanaalscan tegenwoordig<br />
eigenlijk zou moeten zijn. Aan<br />
het eind van de installatieprocedure<br />
controleert de ontvanger of<br />
er nieuwe software beschikbaar is,<br />
die direct vanaf satelliet gedownload<br />
kan worden.<br />
Stem af op één van de nieuwe<br />
<strong>HDTV</strong> kanalen en je zult al snel<br />
niet meer nadenken over de trage<br />
kanaalscan. De Humax ontvanger<br />
levert een gestoken scherp plaatje<br />
op onze testmonitor, een Pioneer<br />
PDPS05XDE. Met name bij de kanalen<br />
Sat1 HD en Pro7 HD, die simultaan<br />
in SDTV en <strong>HDTV</strong> worden<br />
uitgezonden, wordt de superioriteit<br />
van <strong>HDTV</strong> uitzendingen letterlijk<br />
kristalhelder. Het enige waar we<br />
niet echt blij mee waren was het<br />
4:3 formaat van de hier genoemde<br />
<strong>HDTV</strong> kanalen, omdat we hierdoor<br />
irritante en potentieel gevaarlijke<br />
zwarte banden links en rechts van<br />
het beeld kregen op ons plasmascherm.<br />
We kunnen hier alleen<br />
moeilijk de ontvanger de schuld<br />
van geven, aangezien dit een<br />
beslissing is van de kanaalaanbieders<br />
bij Sat1 en Pro7.<br />
Uiteraard wordt verreweg de<br />
beste videokwaliteit bereikt wanneer<br />
je gebruik maakt van de HDMI<br />
uitgang, maar zelfs de beeldkwaliteit<br />
met YUV is opmerkelijk. Houd<br />
er alleen wel rekening mee, dat<br />
de ingebouwde kopieerbeveiliging<br />
van de meeste <strong>HDTV</strong> kanalen er<br />
voor zal zorgen dat kanalen zoals<br />
‘Premiere HD Film’ bijvoorbeeld<br />
niet via YUV weergegeven zullen<br />
worden.<br />
De kanaallijst is zodanig opgebouwd,<br />
dat alle ‘Premiere’ kanalen<br />
vanaf kanaal 100 staan, gevolgd<br />
door alle andere ontvangen kanalen.<br />
Kanaal 1 tot en met 99 kunnen<br />
naar eigen idee door de gebruiker<br />
gevuld worden, naast de favorietenlijsten<br />
die uiteraard ook<br />
beschikbaar zijn.<br />
De bediening van de Humax<br />
PR-HD1000 is werkelijk voorbeeldig<br />
– ze hadden het niet beter<br />
kunnen doen wanneer het gaat om<br />
gebruiksgemak en helderheid. De<br />
kanaallijst is ook slim ingedeeld,<br />
met vier gebieden en twee kolommen<br />
zodat kanalen van een specifieke<br />
satelliet, uit de favorietenlijst<br />
of betaal TV kanalen (gesorteerd<br />
op CAS) weergegeven kunnen<br />
worden met een druk op één van<br />
de kleurgecodeerde knoppen op<br />
de afstandsbediening.<br />
Het wisselen tussen kanalen<br />
duurt bijna drie seconden, wat de<br />
Humax een tamelijk slome gast<br />
maakt – de fabrikant heeft echter<br />
beloofd dat ze deze prestaties<br />
zullen verbeteren. Na het wisselen<br />
naar een nieuw kanaal verschijnt<br />
een informatiescherm met details<br />
over het huidige programma.<br />
Helaas zijn er geen details met<br />
betrekking tot het programma dat<br />
daarna volgt.<br />
De EPG van de PR-HD1000 is<br />
een andere uitzonderlijke optie<br />
van deze Humax ontvanger. Alle<br />
programmadetails van de meeste
kanalen worden snel geladen en<br />
weergegeven hetzij als een kaart<br />
voor meerdere kanalen hetzij voor<br />
elk afzonderlijk kanaal. In eerste<br />
instantie toont de ontvanger een<br />
overzicht van alle dagen waarvoor<br />
informatie beschikbaar is, en wanneer<br />
je een beschikbare datum<br />
aanklikt dan wordt het programmavooruitzicht<br />
getoond. Dankzij<br />
zijn slimme ontwerp is de EPG bijzonder<br />
duidelijk en bondig, zodat<br />
zelfs beginners snel zullen leren<br />
hoe ze hem moeten gebruiken.<br />
De blauwe functieknop op de<br />
afstandsbediening onthult nog een<br />
andere fantastische mogelijkheid<br />
van deze nieuwe Humax ontvanger<br />
– een complete tekst zoekfunctie<br />
die alle beschikbare EPG<br />
data omvat. Door simpelweg een<br />
beschikbaar genre te kiezen of een<br />
zoekterm in te geven worden alle<br />
bijbehorende programma’s vrijwel<br />
direct op het scherm gezet.<br />
Het enige minpuntje dat we vaststelden<br />
was het traag lezen van de<br />
EPG data voor sommige kanalen<br />
(terwijl het voor andere kanalen als<br />
een speer liep) – dit is waar wij nog<br />
wat aanpassingen door de fabrikant<br />
verwachten. De in het algemeen<br />
uitstekende indruk die we<br />
kregen van de vele opties van deze<br />
ontvanger wordt afgerond met een<br />
ingebouwde teletekstdecoder.<br />
Andere<br />
satellieten<br />
Zelfs al werd deze ontvanger<br />
absoluut niet ontworpen voor<br />
gebruik in extreme ontvangstsituaties<br />
of DX doeleinden, toch wilden<br />
we wel kijken hoe het zat met de<br />
gevoeligheid van de tuner en de<br />
ontvangstmogelijkheden voor<br />
SCPC signalen met hele lage symbolrates.<br />
Voor dit doel probeerden<br />
we de Arabsat 2D op 26° Oost en<br />
de horizontale beam van de Nilesat<br />
op 7° West te ontvangen, waarbij<br />
beide satellieten in onze omgeving<br />
heel zwak binnenkomen. Het<br />
goede nieuws eerst: we waren<br />
werkelijk verrast door de gevoeligheid<br />
van de ontvanger. Echter, het<br />
symbolrate bereik van 1 tot 45 Ms/<br />
s in DVB mode zoals aangegeven<br />
in de technische gegevens voldeed<br />
niet helemaal aan wat er beloofd<br />
werd, aangezien een echt stabiele<br />
ontvangst alleen mogelijk bleek<br />
met signalen boven ongeveer 3<br />
Ms/s. Lagere symbolrates kon wel<br />
op vergrendeld worden, maar de<br />
signalen verdwenen om de haverklap<br />
weer.<br />
In DVB S2 mode probeerden we<br />
een aantal tests te doen met de<br />
<strong>HDTV</strong> kanalen van British Sky Digital,<br />
maar de ontvanger weigerde<br />
de bijbehorende transponders<br />
te lezen. We hadden meer geluk<br />
met <strong>HDTV</strong> kanalen van TPS op de<br />
Atlantic op 5° West (11.470 V) en<br />
met Sky Italia op de Hotbird op 13°<br />
Oost (11.900 H). Blijkbaar houden<br />
deze kanalen zich volledig aan de<br />
strikte DVB S2 specificaties.<br />
Uiteindelijk wilden we er achter<br />
komen of en hoe de Humax PR-<br />
HD1000 signalen in China verwerkt<br />
en voor dit doel stuurden<br />
we de ontvanger naar het <strong>TELE</strong>satelliet<br />
testcentrum in ShenZhen<br />
via express post. <strong>TELE</strong>-satelliet<br />
expert Luo Jun sloot vervolgens de<br />
ontvanger die daarvoor in Europa<br />
getest was aan op zijn ontvangstsysteem<br />
en was al snel in staat<br />
het sein ‘ga verder’ te geven. Het<br />
CCTV <strong>HDTV</strong> kanaal op de Asia-Sat<br />
4 op 122.2° Oost (4.060 V 27500<br />
in de C-band) kwam perfect door<br />
met behulp van een Novel Tong-<br />
Fang CAM.<br />
De Humax PR-HD1000 kan het<br />
SITV-HD kanaal dat uitgezonden<br />
wordt via Chinastar op 87.5° Oost<br />
TECHNIC<br />
DATA<br />
Conclusie van de expert<br />
+<br />
Het bedienen van de Humax PR-HD1000 is gewoon<br />
een verademing, de menu’s zijn eenvoudig te gebruiken<br />
en helder ingedeeld en de EPG verdient ook een<br />
speciaal compliment. Het kristalheldere beeld wanneer<br />
je de HDMI aansluiting gebruikt is werkelijk Thomas Haring<br />
<strong>TELE</strong>-satelliet<br />
adembenemend en diegene die één keer van <strong>HDTV</strong> Testcentrum<br />
Oostenrijk<br />
kanalen heeft mogen genieten zal het moeilijk hebben<br />
om weer terug te gaan naar de ontelbare SDTV kanalen.<br />
-<br />
Er zitten wat kleine probleempjes in (zoeksnelheid, laadtijd voor<br />
EPG gegevens, schakelsnelheid bij wisselen van kanalen), maar dat<br />
zijn dingen die door de fabrikant opgelost zouden kunnen worden met<br />
een software update.<br />
Ontvangst van CCTV in<br />
ShenZhen, China<br />
(3.851 V 13300) echter niet ontvangen.<br />
Dit <strong>HDTV</strong> station gebruikt<br />
DVB-8PSK modulatie die niet com-<br />
SITV-HD wordt niet herkend<br />
in DVB mode<br />
patibel is met de huidige software<br />
configuratie van de Humax PR-<br />
HD1000.<br />
Manufacturer Humax Co., Ltd.<br />
Homepage www.humaxdigital.com<br />
Model PR-HD1000<br />
Function Satellietontvanger voor<br />
DVB-S en DVB-S2<br />
Channel memory 5000<br />
Satellites 30<br />
Symbol rate 1-45 Ms/sec<br />
(from approx. 3 Ms/s in our test)<br />
SCPC compatible yes<br />
USALS yes<br />
DiSEqC 1.0 / 1.2 / 1.3<br />
Video formats 1080i, 720p, 576p<br />
Scart connections 2<br />
HDMI output yes<br />
Audio/video outputs 3 x RCA<br />
YUV output 3x RCA<br />
S-Video yes<br />
UHF modulator no<br />
0/12 Volt output no<br />
Digital audio output yes<br />
EPG no<br />
C/Ku band compatible yes<br />
SatcoDX compatible no<br />
Power supply 90-250 VAC, 50/60 Hz<br />
Power consumption max. 45W, standby 20W<br />
EPG<br />
SCPC ontvangst<br />
SITV-HD wordt ook in<br />
DVB-S2 en 8PSK mode<br />
niet herkend<br />
www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com — <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong><br />
15
TEST REPORT<br />
18<br />
Satellietontvanger<br />
Star Sat SR-X1400D<br />
FTA DeLuxe<br />
Wie zegt er dat de dagen van de oude vertrouwde MPEG-2/DVB/FTA<br />
voorbij zijn? In een hoop landen zijn er nog genoeg kanalen beschikbaar<br />
die ontvangst van alleen FTA aantrekkelijk maken. Een betaalbare FTA<br />
ontvanger kan ook een goed uitgangspunt zijn voor een beginner in een<br />
wonderbaarlijke wereld van satellieten. Ben je op zoek naar je eerste<br />
satellietontvanger ooit? Of misschien ben je er niet helemaal gelukkig<br />
mee dat die hebberige aanbieders van betaal TV alleen maar rijker<br />
worden op jouw kosten? Wanneer dat het geval is, dan hebben we hier<br />
een ontvanger voor je die je eens zou moeten bekijken: StarSat SR-<br />
X1400D.<br />
De ontvanger<br />
Hij mag er dan misschien een<br />
beetje ouderwets uitzien aan de<br />
buitenkant, maar laat je vooral<br />
niet foppen door de eerste aanblik.<br />
De voorkant biedt alles wat<br />
je nodig hebt om de ontvanger<br />
te bedienen. Een vier-cijferig display<br />
aan de rechter kant laat het<br />
kanaalnummer zien van het huidige<br />
geselecteerde kanaal, en<br />
wanneer de ontvanger in standby<br />
staat zou hij je kunnen helpen<br />
om die oude analoge klok te vervangen<br />
die je aan de muur hebt<br />
hangen. Alhoewel digitale audio<br />
en S-video uitgangen ontbreken<br />
kunnen je TV, VCR en HiFi systeem<br />
eenvoudig aangesloten worden via<br />
twee scarts en drie RCA's aan de<br />
achterkant.<br />
Installatie<br />
Er is één optie die in het bijzonder<br />
genoemd moet worden wanneer<br />
je de SR-X1400D beschrijft,<br />
en die je ook moet kiezen op<br />
het moment dat je voorkeuren<br />
ingesteld worden. In het ggebruikersvoorkeuren<br />
h menu kan<br />
de parameter gzoeksnelheid h<br />
ingesteld worden op langzaam,<br />
Conclusie van de expert<br />
+<br />
De SR-X1400D zit aardig vol met mogelijkheden,<br />
zeker wanneer je daarbij in ogenschouw neemt dat<br />
het hier gaat om een gewone FTA ontvanger. Dit zou<br />
een goede keuze kunnen zijn zowel voor beginners<br />
als voor DX-ers. De menu's zijn goed ontworpen,<br />
zowel gezien vanuit grafisch als vanuit logisch oogpunt.<br />
Handmatig gzappen h gaat erg snel.<br />
-<br />
Het ontbreken van S-Video en digitale audio uitgangen<br />
is de moeite van het opmerken waard. Speciale<br />
tekens, zoals Cyrillisch, worden niet ondersteund.<br />
normaal, snel en supersnel. Het<br />
snelste resultaat op de Astra 1<br />
was 2 minuten 56 seconden, het<br />
langzaamste 6 minuten 27 seconden,<br />
waarbij in beide gevallen 657<br />
TV en 558 radiozenders gevonden<br />
werden.<br />
Het zoekscherm is zo mooi dat<br />
zelfs DX-ers het zouden kunnen<br />
waarderen. In het bovenste<br />
gedeelte van het scherm zie je de<br />
positie van de satelliet die gescand<br />
wordt naar signalen weergegeven<br />
op de wereldkaart. Het midden van<br />
het scherm wordt gebruikt om de<br />
gevonden TV en radiozenders die<br />
gevonden zijn weer te geven. De<br />
satellietnaam, frequentie, polarisatie,<br />
symbolrate en FEC worden<br />
een regel daaronder weergegeven.<br />
En tijdens onze tests met de<br />
SR-X1400D hoefden we niet eens<br />
een stopwatch te gebruiken: op<br />
de onderste regel wordt een klok<br />
getoond die laat zien hoeveel tijd<br />
het zoeken gekost heeft!<br />
De voorgeprogrammeerde<br />
transponderlijst is tamelijk up-todate,<br />
op de Eutelsat W4 en Eutelsat<br />
Sesat op 36 oost vond de ontvanger<br />
78 TV en 35 radiozenders, wat<br />
een tamelijk goed resultaat is.<br />
Nickolas<br />
Ovsyadovsky<br />
<strong>TELE</strong>-satelliet<br />
Testcentrum<br />
Hongarije<br />
Dagelijks<br />
gebruik<br />
Het is werkelijk verbazingwekkend<br />
hoe de zapsnelheid verbetert<br />
in de moderne ontvangers! Elk<br />
nieuw model dat in onze testlaboratoria<br />
terechtkomt ziet kans om<br />
het beeld van het gekozen kanaal<br />
merkbaar sneller op het scherm<br />
van de TV te krijgen dan de vorige.<br />
Beeld in beeld Satellietinstallati<br />
TECHNIC<br />
DATA<br />
Tijdens onze tests met de SR-<br />
X1400D duurde het nooit langer<br />
dan een halve seconde, zelfs wanneer<br />
we wisselden tussen kanalen<br />
die op verschillende transponders<br />
zitten.<br />
Wanneer je op de gI h knop<br />
drukt terwijl de informatiebalk nog<br />
op het scherm is, dan verschijnt er<br />
een ander venster dat met name<br />
DX-ers erg blij zal maken aangezien<br />
het zowel de video, audio,<br />
PCR en teletekst PID's als ook<br />
frequentie, symbolrate, polarisatie<br />
en pakketnaam en het aantal<br />
beschikbare audiokanalen, teletekstmogelijkheden<br />
en ondertitel<br />
varianten laat zien.<br />
Beeld in beeld<br />
Er is een echt interessante optie<br />
aanwezig: de gMulti Beeld Loop h<br />
zal automatisch wisselen tussen al<br />
de beschikbare kanalen in de volledige<br />
kanaallijst, waardoor je de<br />
mogelijkheid hebt om te zien of er<br />
op één hiervan iets interessants<br />
bezig is. Het scherm kan opgedeeld<br />
worden in 4, 9, 10, 12, 13 of<br />
zelfs 16 delen.<br />
Manufacturer STAR SAT,PO Box 42291,<br />
Dubai,United Arab Emirates<br />
Website http://www.star-sat.com<br />
E-mail starsat @emirates.net.ae<br />
Fax +971-4-2287765<br />
Model SR-X1400D<br />
Function FTA Digitale Satellietontvanger<br />
Channel Memory 6500<br />
Symbol rate 1 – 45 Ms/s<br />
DiSEqC 1.0/1.2/1.3/USALS<br />
0/12V Output yes<br />
Scart Connectors yes<br />
RCA V/A Output yes<br />
Digital Audio Output no<br />
Color System PAL/NTSC<br />
S-Video Output no<br />
Modulator yes<br />
C/Ku-band Compatible yes<br />
SCPC Compatible yes<br />
EPG yes<br />
Teletext yes<br />
USB 2.0 Connection no<br />
Power Supply 100-250 V, 50/60 Hz<br />
Power Consumption Max. 30 W
Conclusie van de expert<br />
TECHNIC<br />
DATA<br />
Satellietontvanger<br />
TechniSat Digit MF4-S CC<br />
TEST REPORT<br />
De standaard wanneer het gaat om<br />
gebruiksgemak<br />
We zijn<br />
w e r k e l i j k<br />
nog nooit eerder<br />
zoiets tegengekomen<br />
– een ontvanger die zelf<br />
zijn hele configuratie regelt.<br />
En zodat je weet op welk type gebruikers<br />
Technisat zich met de Digit MF4-S CC<br />
richt: TV kijkers die geen zin hebben om zich<br />
bezig te houden met al het technische gedoe rondom<br />
satellietontvangst. Sluit de ontvanger gewoon aan en de installatiewizard<br />
leidt je stap voor stap door alle noodzakelijke installatie-instellingen.<br />
Binnen 15 minuten (en dat is inclusief het uitpakken van de<br />
ontvanger en het aansluiten van alle kabels!) kun je rustig achterover<br />
gaan zitten en genieten van satelliettelevisie. Vergeet daarbij niet: bij<br />
die 15 minuten is ook een volledige scan van de Hotbird inbegrepen!<br />
Met zijn afmetingen van 265<br />
x 38 x 130 mm behoort deze<br />
ontvanger tot de kleinere en<br />
bescheidener familie van satellietontvangers<br />
en hij zal zodoende<br />
naast elke willekeurige TV-ontvanger<br />
geaccepteerd worden,<br />
zelfs door de sceptici. Het grote<br />
en gemakkelijk te lezen digitale<br />
display dat in stand-by de tijd laat<br />
zien zou zelfs aangezien kunnen<br />
worden voor een stijlvolle klok in<br />
plaats van als onderdeel van een<br />
home entertainment systeem.<br />
Nou ja, in elk geval zo goed als.<br />
Aansluitingen<br />
Aan de linkerkant van de ontvanger<br />
bevindt zich de RS-232<br />
interface en een CI slot, terwijl<br />
het voorpaneel voorzien is van<br />
een smartcard lezer voor het<br />
geïntegreerde Conax en Cryptoworks<br />
codeersysteem waar een<br />
enkele smartcard in past. Dit is<br />
ook de reden dat CC in de modelnaam<br />
is opgenomen, wat staat<br />
voor Conax en Cryptoworks.<br />
Kanalen zoeken<br />
in perfectie<br />
De kanaal zoekfunctie van de<br />
+<br />
Een 1-2-3 product: uitpakken, aansluiten, kijken.<br />
Uitstekende geluidskwaliteit met de digitale uitgangen.<br />
-<br />
Ontbrekende LNB doorlusaansluiting.<br />
Technisat MF4-S CC is erg snel.<br />
Enerzijds is dit zeker een gevolg<br />
van vele automatische opties<br />
zoals ISIPRO (automatische<br />
update van de kanaallijst via de<br />
satelliet), maar aan de andere<br />
kant kan het ook toegeschreven<br />
worden aan de algemene snelheid<br />
van de ontvanger. Om het proces<br />
voor de ontvanger nog een beetje<br />
lastiger te maken draaiden we<br />
moedwillig de schotel uit de richting<br />
van de Astra op 19,2° Oost<br />
die alle aanvullende diensten voor<br />
Technisat uitzendt, zoals SFI (een<br />
uitgebreid EPG systeem).<br />
Daarna voerden we een fabrieks<br />
reset uit, haalden tijdelijk de<br />
stekker van de ontvanger uit het<br />
stopcontact en ontkoppelden de<br />
Astra 1 positie van onze DiSEqC<br />
schakelaar. Nu was de ontvanger<br />
werkelijk op zichzelf aangewezen<br />
maar daar maalde hij helemaal<br />
niet om: na de initialisatie ontdekte<br />
de ontvanger de Hotbird,<br />
Astra 2 en Atlantic Bird 3 in een<br />
flits en – nadat hij toestemming<br />
had gevraagd via de gebruikers<br />
interface – begon hij een kanaalscan<br />
uit te voeren.<br />
De meeste on-screen menu-<br />
Reto Jeger<br />
<strong>TELE</strong>-satelliet<br />
Testcentrum<br />
Zwitserland<br />
items van de Technisat ontvanger<br />
zijn voorzien van menu-afhankelijke<br />
assistentie die het opzoeken<br />
van dingen in de gebruiksaanwijzing<br />
overbodig maakt. De<br />
afstandsbediening met zijn ergonomische<br />
ontwerp helpt verder bij<br />
het bedienen van deze ontvanger.<br />
De tijd nodig om tussen kanalen<br />
te schakelen bij de Technisat MF4-<br />
S CC vormde een andere plezierige<br />
verrassing. We hebben echter<br />
dit niet bij gecodeerde kanalen<br />
getest. We waren zeer tevreden<br />
over de videokwaliteit die door de<br />
scart aansluiting geleverd werd<br />
en we merkten in het bijzonder de<br />
uitstekende AC-3 geluidskwaliteit<br />
van de digitale audio-uitgang op<br />
(optisch en elektrisch).<br />
Conclusie<br />
Nauwelijks eerder hebben we<br />
een dergelijke doelgroep gerichte<br />
ontvanger in ons testlab ontvangen<br />
die erin slaagt om zowel technische<br />
nieuwelingen als satelliet<br />
DX-ers te behagen. Als je altijd<br />
al dacht dat zoiets niet bestaat,<br />
bedenk je dan nog maar een keer!<br />
Deze Technisat ontvanger vervult<br />
alle beloftes die hij maakt, dankzij<br />
uitstekende afwerking, betrouwbare<br />
software en niet in het minst<br />
dankzij de extreem eenvoudige<br />
installatieprocedure. Wij zijn<br />
ervan overtuigd dat veel potentiële<br />
kopers uiteindelijk zullen<br />
kiezen voor dit product en nog<br />
lang en gelukkig zullen leven.<br />
Manufacturer TechniSat Digital GmbH,<br />
Julius-Saxler-Straße 3,<br />
TechniPark,<br />
D-54550 Daun / Germany<br />
Internet www.technisat.de<br />
Contact international@technisat.com<br />
Model Digit MF4-S CC<br />
Function Satellietontvanger voor DVB-S<br />
met 1 CI en 1 smartcard<br />
Channel memory 4000<br />
Teletext Integrated teletext<br />
"TechniText" (1000 page memory)<br />
DiSEqC 1.2<br />
Scart connectors 2<br />
Display 4-digit LED display<br />
A/V outputs 1 x S/PDIF Opt (AC3),<br />
1x S/PDIF Elec (AC3), 2x Cinch<br />
UHF modulator no<br />
EPG yes, plus "SFI" (free extended<br />
electronic program guide)<br />
C/Ku band compatible yes<br />
Warranty 2 years<br />
Power supply 230 VAC, 50 Hz<br />
Power consumption Standby max. 3.4W<br />
OSD (14 verschillende talen) Kanaalfuncties OSD<br />
www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com — <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong><br />
19
TEST REPORT<br />
Satellietontvanger<br />
Vantage VT-X121SCI<br />
2x CI met 2x geïntegreerde Conax<br />
De merknaam Vantage staat garant voor producten<br />
van hoge kwaliteit voor een betaalbare<br />
prijs. ADS Trading gevestigd in Karlsruhe (Duitsland)<br />
distribueert de Vantage producten en tij-<br />
Stijlvol en – dankzij zijn kleine<br />
afmetingen – volledig onopvallend<br />
zal deze ontvanger gemakkelijk<br />
opgenomen worden in<br />
willekeurig welke bestaande<br />
woonkamer, waarbij de enige<br />
blikvanger de aan/uit schakelaar<br />
is met zijn blauwe verlichting.<br />
Op het voorpaneel bevinden zich<br />
nog twee knoppen en een groep<br />
knoppen in de vorm van een<br />
kruis voor het bedienen van de<br />
ontvanger zonder de afstands-<br />
bediening. Een viercijferig segment<br />
display completeert de<br />
opbouw van het voorpaneel. Aan<br />
de rechterkant hiervan bevinden<br />
zich zowel twee kaartlezers met<br />
geïntegreerde Conax als twee<br />
CI sloten verborgen achter een<br />
klep.<br />
De afstandsbediening ligt<br />
heel prettig in de hand en alle<br />
knoppen zijn ergonomisch ingedeeld<br />
en duidelijk gekenmerkt.<br />
De gebruiksaanwijzing wordt<br />
meegeleverd in het Engels en<br />
Duits en bevat alle noodzakelijke<br />
informatie voor het installeren<br />
en bedienen van de VT-X<br />
121 SCI.<br />
Dagelijks<br />
gebruik<br />
De Vantage geeft zijn algemene<br />
opzet prijs met de reeks<br />
22 <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong> — www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />
van beschikbare talen voor het<br />
on-screen menu: Engels, Duits,<br />
Frans, Italiaans, Spaans, Turks,<br />
Hongaars, Arabisch, Perzisch,<br />
Grieks, Albanees, Tsjechisch en<br />
Pools zijn beschikbaar – je kunt<br />
bijna niet meer verwachten.<br />
De VT-X 121SCI geeft het<br />
videosignaal in de vorm van<br />
CVBS, RGB of YUV in PAL en<br />
NTSC en een speciaal menu kan<br />
gebruikt worden om wintertijd<br />
te definiëren – perfect dat deze<br />
handige optie beschikbaar is die<br />
je letterlijk tijd bespaart omdat<br />
je dit niet hoeft op te zoeken in<br />
de handleiding.<br />
We waren ook erg onder de<br />
indruk van de voorgeprogrammeerde<br />
satellietenlijst die niet<br />
minder dan 105 actuele Europese<br />
en Aziatische satellietposities<br />
omvat. Wanneer het nodig is<br />
kunnen nieuwe satellieten eenvoudig<br />
handmatig worden toegevoegd.<br />
In een enkel geval waren<br />
de transpondergegevens niet<br />
helemaal up-to-date, anders had<br />
deze Vantage ontvanger een topwaardering<br />
van ons gekregen.<br />
De ontvanger kan zowel met<br />
een C-band als met een Kuband<br />
antenne gebruikt worden<br />
en zelfs minder gebruikelijke<br />
LOF waardes – bijvoorbeeld voor<br />
S-band signalen – worden foutloos<br />
verwerkt. Onze eerste sig-<br />
dens het uitpakken van de VT-X121SCI bemerkten<br />
we dat de afwerking van de ontvanger en van de<br />
afstandsbediening aan onze hoge verwachtingen<br />
voldeed.<br />
naalscan op een satelliet met 80<br />
transponders werd in nauwelijks<br />
meer dan vier minuten voltooid.<br />
Dankzij de geactiveerde netwerkscan<br />
werden daadwerkelijk<br />
alle beschikbare kanalen gevonden.<br />
Professionele gebruikers<br />
kunnen er zelfs voor kiezen om<br />
met de hand PID waardes in te<br />
voeren om een specifieke scan<br />
uit te voeren.<br />
Na het drukken op de EPG<br />
knop op de afstandsbediening<br />
verschijnt een overzicht van de<br />
komende programma's op het<br />
gekozen kanaal. De indeling<br />
van de EPG is erg eenvoudig te<br />
gebruiken en wij denken dat Vantage<br />
een goed resultaat heeft<br />
neergezet met het algehele EPG<br />
menu. De tijd die nodig is om<br />
tussen kanalen te schakelen ligt<br />
bij de VT-X 121SCI gemiddeld bij<br />
een seconde tot zowel beeld als<br />
geluid van het gekozen kanaal<br />
tevoorschijn komt. De in het<br />
algemeen perfecte indruk van de<br />
VT-X 121 SCI wordt nog vergroot<br />
door een geïntegreerde en bijzonder<br />
snelle Teletekst decoder.<br />
Je vraagt je waarschijnlijk af<br />
waarom er twee kaartlezers aan<br />
de voorkant zitten. Het antwoord<br />
is eigenlijk simpel: terwijl tot<br />
heel kort geleden kanalen die<br />
in Conax gecodeerd zijn alleen<br />
beschikbaar waren in Scandina-<br />
vië, is het tegenwoordig zo dat<br />
meer en meer aanbieders van<br />
betaal-TV in andere gebieden ook<br />
gebruikmaken van dit codeersysteem.<br />
Wij testten het systeem<br />
met een smartcard voor Technisat<br />
radio en een MTV smartcard<br />
en kwamen hoegenaamd geen<br />
problemen tegen.<br />
Dankzij de twee extra CI sloten<br />
voor alle andere codeersystemen<br />
zoals Irdeto, Cryptoworks,<br />
Nagravision, Seca Mediaguard,<br />
Viaccess enz. is deze ontvanger<br />
bijzonder veelzijdig en kan<br />
hij gebruikt worden voor de<br />
ontvangst van zo goed als alle<br />
betaal-TV kanalen, aannemend<br />
dat je daar een geactiveerde<br />
smartcard voor bezit.<br />
De tuner die door Vantage<br />
gebruikt wordt heeft tijdens onze<br />
test een bijzonder goede indruk<br />
achtergelaten. Hij beschikt over<br />
een hele lage drempel waardoor<br />
zelfs hele zwakke signalen zoals<br />
die op de ARABSAT 26 ‹ Oost of<br />
de Nilesat 7° West ontvangen<br />
konden worden zonder één enkel<br />
probleem. Onze SCPC test onthulde<br />
dat de VT-X 121SCI in staat<br />
is om op een betrouwbare wijze<br />
signalen van 1 Ms/s of hoger te<br />
verwerken en onze testtransponder<br />
met 1,327 Ms/s leverde dan<br />
ook geen enkel probleem op voor<br />
deze ontvanger.<br />
Software updates kunnen<br />
gedownload worden van de website<br />
van de fabrikant op www.<br />
vantage-digital.com. Hun meest<br />
recente versie biedt een veel<br />
snellere kanaalzoek, een lijst<br />
van de 13 meest recent bekeken<br />
kanalen als aanvulling op de<br />
Recall knop, een snellere EPG en<br />
een uitgebreidere zoekfunctie.<br />
Hun website biedt ook de gratis<br />
instellingen editor gVantage<br />
Uploader h die je de mogelijkheid<br />
geeft eenvoudig de kanalen op<br />
de pc aan te passen.
Conclusie van de expert<br />
+<br />
De Vantage VT-X121SCI is een perfecte ontvanger<br />
voor veeleisende gebruikers die een goede kwaliteit<br />
verwachten tegen een concurrerende prijs. De<br />
gebruikers interface is erg eenvoudig te gebruiken en<br />
logisch ontworpen; de reeks van beschikbare opties<br />
laat niets te wensen over.<br />
-<br />
Eigenlijk is de enige negatieve kanttekening het<br />
ontbrekende DiSEqC 1.1 protocol en het ietwat beperkte kanaalgeheugen<br />
voor 4000 kanalen.<br />
Antenne-instellingen Sorteermenu<br />
Informatiebalk<br />
Recall<br />
Thomas Haring<br />
<strong>TELE</strong>-satelliet<br />
Testcentrum<br />
Oostenrijk<br />
TECHNIC<br />
DATA<br />
Manufacturer Vantage Digital<br />
Amalienbadstr. 36<br />
76227 Karlsruhe<br />
Telephone +49-721-96-14-17-0<br />
Fax +49-721-96-14-17-9<br />
E-mail info@vantage-digital.com<br />
Model VT-X121S CI<br />
Function Digitale satellietontvanger<br />
met 2 CI sloten en<br />
2 x geïntegreerde Conax<br />
Channel memory 4000<br />
Satellites 113<br />
Symbol rates 1-45 Ms/sec.<br />
SCPC compatible yes<br />
(from ca. 1.327 Ms/s in our test)<br />
USALS yes<br />
DiSEqC 1.0 / 1.2 / 1.3<br />
Scart connectors 2<br />
A/V outputs 3 x RCA<br />
UHF modulator yes<br />
0/12 Volt output no<br />
Digital audio output yes<br />
EPG yes<br />
C/Ku band compatible yes<br />
Power supply 90-250 VAC, 50/60 Hz<br />
www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com — <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong><br />
23
TEST REPORT<br />
Satellietontvanger<br />
Pansat 6000HXC<br />
Kleine kast, grote<br />
prestaties<br />
Onlangs publiceerde <strong>TELE</strong>-satelliet magazine<br />
een testrapport over de Pansat 5000HC. Dit was<br />
een twin tuner ontvanger met ingebouwde harddisk<br />
plus nog een aantal extra’s waardoor de buren<br />
gegarandeerd jaloers zouden worden. Denk je dat<br />
Als je de ontvanger uit de<br />
doos haalt valt het direct op dat<br />
hij beduidend kleiner is dan de<br />
5000HC. Niet alleen dat, hij is ook<br />
duidelijk een stuk lichter. De grote<br />
vraag is nu natuurlijk of dit invloed<br />
heeft op de prestaties. Laten we<br />
eens beter kijken om hier achter te<br />
komen. Met zijn formaat van 29,5<br />
B x 20 D x 5 H is hij een goede<br />
5 cm kleiner dan de 5000HC. Met<br />
zijn gewicht van net geen 2 kilo is<br />
hij ook ruim een kilo lichter dan de<br />
5000HC. De 6000HXC is duidelijk<br />
een meer compacte unit. Hij verbruikt<br />
ook minder stroom (max<br />
40 Watt) dan de 5000HC. Opmerkelijk<br />
is dat het achterpaneel van<br />
de 6000HXC niet verschilt van dat<br />
van de 5000HC met uitzondering<br />
van de USB interface. En, jawel,<br />
ondanks het kleinere formaat heeft<br />
Pansat het toch klaargespeeld om<br />
een VHF modulator met “F” in – en<br />
uitgang in te bouwen. Als laatste,<br />
en niet als minste, is er een aan/<br />
uit schakelaar die ook nu weer niet<br />
is vergeten. De afstandsbediening<br />
is ook kleiner van formaat maar<br />
heeft nog altijd alle noodzakelijke<br />
knoppen voor moeiteloze bediening<br />
van de ontvanger en de PVR.<br />
Dat niet alleen, het is een universele<br />
afstandsbediening die geprogrammeerd<br />
kan worden voor de<br />
bediening van andere elektronische<br />
apparatuur zoals een TV of<br />
een VCR.<br />
Dagelijks<br />
Gebruik<br />
Het voor de eerste keer inschakelen<br />
van de ontvanger vraagt wel<br />
enig geduld. De 6000HXC doorloopt<br />
een vrij lange opstartprocedure<br />
die meer dan 50 seconden<br />
nodig had vanaf het inschakelen<br />
tot het eerste beeld van het menu-<br />
Conclusie van de expert<br />
+<br />
Een alles-in-één ontvanger, die het voor de familie<br />
leuk maakt om te gebruiken, maar ook voor de feedhunter.<br />
Goedgeschreven handleiding.<br />
-<br />
Het eerste opstarten duurt erg lang. Het scan menu<br />
kan meer opties bieden.<br />
26 <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong> — www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />
scherm. Het is een goede zaak dat,<br />
zolang de stekker in het stopcontact<br />
blijft en de ontvanger niet met<br />
de schakelaar wordt uitgeschakeld,<br />
je deze procedure niet weer<br />
hoeft te doorlopen. Vanuit standby<br />
mode duurde het slechts twee<br />
seconden om beeld op het scherm<br />
te krijgen. De ontvanger arriveert<br />
met 83 voorgeprogrammeerde C-<br />
en Ku-band satellieten, waarvan<br />
de meeste voor Noord en Zuid-<br />
Amerika zijn.<br />
Nadat alle instellingen gedaan<br />
zijn, volgt natuurlijk een kanaalscan.<br />
De eenvoudigste scan zou<br />
een satellietscan zijn. Dit zou een<br />
prima idee zijn als je zeker wist dat<br />
de opgeslagen transponderdata<br />
up-to-date was en dat deze nooit<br />
zou veranderen. We weten allemaal<br />
dat dit niet waar kan zijn. Er<br />
verschijnen telkens weer nieuwe<br />
transponders, symbolrates veranderen<br />
van tijd tot tijd; je weet hoe<br />
het gaat. Met dat in gedachten is<br />
het waarschijnlijk een veel beter<br />
idee om eerst een “Smart Search”<br />
uit te voeren. Het absolute voordeel<br />
van de “Smart Search” is dat<br />
deze signalen kan vinden waarvan<br />
anders niemand iets zou weten,<br />
zeker zonder vooraf iets van de<br />
signaal parameters te weten. De<br />
“Smart Search” mogelijkheid<br />
bezit wat instellingen waarmee<br />
je het zoeken kunt verfijnen. Je<br />
kunt de scan bijvoorbeeld beperken<br />
tot symbolrates boven of<br />
onder 5.6 Ms/sec. “Smart Search”<br />
scant in stappen van 8 MHz. Dit is<br />
niet instelbaar. Helaas kun je ook<br />
geen frequentiegebied instellen<br />
om te scannen. Dus, als je een<br />
universele Ku-band LNBF op een<br />
VS Ku-band satelliet zoals Intelsat<br />
Americas 5 gebruikt, zal de<br />
6000HXC eerst de hele lage Kuband<br />
scannen (10.7 tot 11.7 GHz),<br />
niets vinden en daarna de hoge<br />
Pansat achterover leunde en ontspannen wachtte<br />
op wat gebeurde? Helemaal niet. In feite gingen ze<br />
direct weer aan de slag om te kijken hoe ze zichzelf<br />
konden verbeteren. Het resultaat is de nieuwe<br />
6000HXC.<br />
Ron Roessel<br />
<strong>TELE</strong>-satelliet<br />
Testcentrum<br />
Noord-Amerika<br />
band (11.7 tot 12.75 GHz) scannen<br />
waar alle actieve transponders<br />
voor deze satelliet te vinden zijn.<br />
Als dit de situatie is waarin jij je<br />
bevindt, raden we je aan om de<br />
“Smart Search” te starten en dan<br />
de tijd die de scan nodig heeft te<br />
gebruiken om bijvoorbeeld het<br />
gras te maaien. Daar heb je ruim<br />
de tijd voor: een “Smart Search”<br />
van Hispasat (onze schotel was<br />
voorzien van een standaard LNBF)<br />
duurde tot de voltooiing ongeveer<br />
45 minuten.<br />
TECHNIC<br />
DATA<br />
PVR<br />
Antenne Set-up Hoofdmenu<br />
De 6000HXC komt met een<br />
verwisselbare harddisk waarmee<br />
de programma’s kunnen worden<br />
opgenomen. De ontvanger die we<br />
testten bevatte een 60 Gbyte harddisk<br />
hoewel optioneel schijven tot<br />
aan 120 Gbyte geplaatst kunnen<br />
worden. ruwweg 40 uur aan programma’s<br />
kan op de meegeleverde<br />
harddisk worden opgeslagen. Het<br />
verwijderen van de harddisk is kinderspel:<br />
open eenvoudig de klep in<br />
het frontpaneel en trek aan de nu<br />
zichtbare handgreep om de schijf<br />
uit de ontvanger te verwijderen.<br />
Zorg er wel voor dat de ontvanger<br />
volledig uitgeschakeld is, de aan/<br />
uit schakelaar uitgeschakeld, voordat<br />
je de harddisk uitneemt.<br />
De USB poort aan de voorzijde<br />
van de ontvanger kan worden<br />
gebruikt om eenvoudig bestanden<br />
uit te wisselen tussen de ontvanger<br />
en een PC.<br />
Manufacturer Panarex Electronics,<br />
Sun Valley, California, USA<br />
Fax +1-818-768-5191<br />
E-mail pansatusa@cs.com<br />
Model 6000HXC<br />
Function Digitale ontvanger met<br />
Twin Tuners, PVR, CI Slots,<br />
Smart Search<br />
Channel Memory 10000<br />
Symbolrate 1-45 Ms/sec.<br />
SCPC Compatible yes<br />
C/Ku-band Compatible yes<br />
USALS yes<br />
Hard Disk Drive yes<br />
DiSEqC 1.0, 1.2, 1.3<br />
Video/Audio Outputs 3 x RCA<br />
S-VHS Output yes<br />
Digital Audio Output yes, S/PDIF<br />
Power Supply 90-250 VAC, 50/60 Hz<br />
Power Consumption 40 Watts max.
SatcoDX satellietkaart<br />
SatcoDX NEW Satellite Channels 07/2006<br />
<br />
<br />
Nieuwe Satellietkanalen Sinds de Vorige Uitgave van <strong>TELE</strong>-satelliet Internationaal <strong>Magazine</strong><br />
Samengesteld door de Wereldwijde SatcoDX Monitor Stations, Exclusief voor <strong>TELE</strong>-satelliet Internationaal <strong>Magazine</strong><br />
SatcoDX Monitor Stations:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Uitleg CRYPT<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Brand je eigen SatcoDX<br />
“World of Satellites”<br />
CD-ROM door<br />
het volgen van<br />
de instructies<br />
op pagina 3 van<br />
deze uitgave van<br />
<strong>TELE</strong>-satelliet<br />
Internationaal<br />
<strong>Magazine</strong>.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
De complete wereldwijde SatcoDX “World of Satellites”<br />
satellietkaart met technische gegevens van iedere transponder<br />
over de gehele wereld is exclusief beschikbaar<br />
voor lezers van <strong>TELE</strong>-satelliet Internationaal <strong>Magazine</strong>.<br />
De software kan worden gedownload van het Internet<br />
en worden geactiveerd met de activatiecode zoals<br />
gedrukt op pagina 3 in deze uitgave van <strong>TELE</strong>-satelliet<br />
Internationaal <strong>Magazine</strong>. De Technische Gegevens van<br />
alle satellieten ter wereld worden constant gevolgd door<br />
SatcoDX Monitor Stations over de hele wereld.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
27
SatcoDX NEW Satellite Channels 07/2006<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
28
SatcoDX NEW Satellite Channels 07/2006<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
29
TEST REPORT<br />
Satellietontvanger<br />
Beetel SD98<br />
Een beginners ontvanger die<br />
geschikt is voor de tropen<br />
Het Indiase bedrijf Bharti Teletech begon met<br />
het produceren van telecommunicatieapparatuur in<br />
1985 dankzij een technisch samenwerkingsverband<br />
met Siemens. In die tijd waren het alleen maar allemaal<br />
telefoons, maar tegenwoordig richt het bedrijf<br />
zich ook op het fabriceren van satellietontvangers<br />
Op het eerste gezicht ziet de<br />
ontvanger eruit als een DVD<br />
speler, totdat je het LCD display<br />
en de zes knoppen op de voorkant<br />
ontdekt. Aangezien we het hier<br />
hebben over een FTA ontvanger,<br />
is er geen kaartslot of CI slot.<br />
Wat we het meest konden waarderen<br />
van de ontvanger was zijn<br />
afstandsbediening. Hij ligt heel<br />
prettig in de hand en is voorzien<br />
van een slim ontwerp om de ontvanger<br />
op een gemakkelijke en<br />
efficiënte manier te bedienen. Alle<br />
knoppen op de afstandsbediening<br />
zijn duidelijk gekenmerkt.<br />
Dagelijks<br />
gebruik<br />
Beetel richt zich specifiek op de<br />
Indiase markt en dat is dan ook<br />
de reden dat Engels en Hindi de<br />
enige beschikbare talen zijn voor<br />
het on-screen display. De gebruikersinterface<br />
is heel eenvoudig<br />
te bedienen en heel direct, waarbij<br />
één reden hiervoor het feit is<br />
Conclusie van de expert<br />
+<br />
Eenvoudig te gebruiken ontvanger voor nieuwelingen<br />
op het gebied van satellietontvangst. De ontvanger<br />
kan in de tropen gebruikt worden.<br />
-<br />
Er zijn bijvoorbeeld, in elk geval op dit moment,<br />
geen software updates om het aantal voorgeprogrammeerde<br />
satellieten te vergroten.<br />
30 <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong> — www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />
dat er maar vier submenu's zijn:<br />
kanaalbeheer, installatie, voorkeuren<br />
en spelletjes.<br />
De ontvanger beschikt zowel<br />
over USALS als over DiSEqC 1.2<br />
en zodoende besloten we een<br />
STAB motor aan de ontvanger<br />
aan te sluiten. De Beetel heeft<br />
45 satellietposities voorgeprogrammeerd.<br />
Voor onze test selecteerden<br />
we eerst de juiste Local<br />
Oscillator Frequentie en daarna<br />
kozen we de NSS6 satelliet op 95<br />
‹ Oost – de offset schotel begon<br />
direct te bewegen en in minder<br />
dan een minuut had de ontvanger<br />
alle transponders gescand,<br />
inclusief transponders met een<br />
hoge symbolrate van 40700. Er<br />
is nauwelijks een manier waarop<br />
een willekeurige andere ontvanger<br />
dit sneller en eenvoudiger zou<br />
kunnen bereiken.<br />
De Beetel kan ook gebruikt<br />
worden voor de ontvangst van Cband<br />
signalen. Uiteraard wilden<br />
deze optie testen dus we sloten<br />
om te kunnen voldoen aan de groeiende vraag in<br />
India. Wij probeerden er achter te komen wat het<br />
nu precies voor een ontvanger is en of hij technisch<br />
gesproken geschikt is voor de algemene markt. Dat<br />
is dan ook de reden dat we de Beetel SD98 getest<br />
hebben in ons testcentrum in India.<br />
P. Srivatsa<br />
<strong>TELE</strong>-satelliet<br />
Testcentrum<br />
India<br />
TECHNIC<br />
DATA<br />
een C-band antenne aan voor de<br />
nieuwe INSAT 4A op 83 ‹ Oost op<br />
de SD98. Zoals verwacht konden<br />
alle SCPC signalen met een symbolrate<br />
hoger dan 2 Ms/sec. ontvangen<br />
worden.<br />
Met de toenemende populariteit<br />
van grootbeeld TV's wordt<br />
de beeld in beeld optie snel een<br />
standaard optie in de meeste<br />
satellietontvangers. De Beetel is<br />
instaat om 4, 6 of 9 beelden weer<br />
te geven en biedt ook een zoomfunctie.<br />
Zelfs teletekst kan weergegeven<br />
worden via VBI, een optie die<br />
bijzonder welkom is bij de DTH<br />
dienst van Zee. Als laatste, maar<br />
zeker niet als minste, is de Beetel<br />
ook voorzien van de NTSC mode<br />
voor het ontvangen van kanalen<br />
als NHK uit Japan, Koreaanse TV<br />
of kanalen uit Birma.<br />
En wanneer je een keer ziek<br />
wordt van het steeds maar TV<br />
kijken dan kun je altijd nog één<br />
van de vier ingebouwde videospelletjes<br />
spelen.<br />
Manufacturer Beetel India, Bharti Teletech Ltd<br />
1-4, Rural Industrial Complex<br />
Village Humbran<br />
Ludhiana - 140 110 Punjab<br />
India<br />
Website www.beetel.net<br />
Model SD98<br />
Function Digitale Satellietontvanger FTA<br />
Channel Memory 5000<br />
Satellites 65<br />
Symbolrate 40700 tested<br />
SCPC Compatible yes<br />
USALS yes<br />
Diseqc 1.0.1.1/1.2<br />
Scart Connector no<br />
Audio/Video Outputs 3 RCA<br />
UHF Output yes<br />
0/12 Volt Ouput yes<br />
Digital Audio Output S-pid<br />
EPG yes<br />
PIP 4,6 and 9<br />
Teletext VBI Mode<br />
C/Ku-Band Compatible yes<br />
PAL/NTSC/Secam yes<br />
Power Supply 80v to 300V<br />
Hoofdmenu Instellingenmenu
Max Communications<br />
Toen we de nieuwe Chess 4x1 DiSEqC schakelaar kregen waren<br />
we eigenlijk een beetje teleurgesteld door zijn ontwerp – hij zag er<br />
namelijk een beetje ouderwets uit. Maar toen we hem eenmaal aan het<br />
testen waren, vergaten we al gauw hoe hij er uitzag!<br />
Een snelle blik op de specificaties<br />
onthulde dat de Chess<br />
4x1 DiSEqC schakelaar slechts<br />
een doorvoerverlies zou moeten<br />
hebben van 2.0 – 2.5 dB. Nou,<br />
hoe zou hij zich in werkelijkheid<br />
gedragen?<br />
De verzwakking was vrijwel<br />
exact zoals opgegeven 2-2.5 dB<br />
aan de einden van de L-band). We<br />
merkten echter, dat deze in het<br />
midden van de L-band iets groter<br />
was (ca. 4 dB). Maar wat veel<br />
belangrijker was, zijn prestaties<br />
qua ruisgetal waren uitstekend!<br />
Misschien is hier enige uitleg<br />
noodzakelijk. De signaal – ruisverhouding<br />
was daadwerkelijk<br />
verbeterd nadat het signaal de<br />
schakelaar gepasseerd was (en<br />
met een paar decibel verzwakt<br />
was).<br />
Dit gebeurt wanneer we een<br />
hoop sterke signalen hebben<br />
(van sterke transponders) verspreid<br />
over de hele band. In een<br />
dergelijke situatie kan een kleine<br />
verzwakking aan de ingang van<br />
de ontvanger daadwerkelijk de<br />
zogenaamde kruismodulatie verminderen<br />
en daarmee de signaalkwaliteit<br />
verbeteren. Uiteraard<br />
werkt zoiets niet voor zwakke<br />
signalen. Hoe dan ook, de 4x1<br />
schakelaar functioneerde echt<br />
heel goed.<br />
Onze enige echte klacht over<br />
de Chess 4x1 DiSEqC schakelaar<br />
betreft de aansluitingen, die aan<br />
weerskanten van de behuizing<br />
aangebracht zijn. Dit maakt het<br />
moeilijk om ze te beschermen<br />
tegen vocht, wanneer de schakelaar<br />
buiten gemonteerd wordt.<br />
L-Band Frequency: 1139 MHz<br />
Direct LNB A LNB B LNB C LNB D<br />
Signal Level [dBµV] 64.5 62 62.5 62.5 63<br />
Channel Power [dBµV] 72.5 69 69.5 69 69.5<br />
MER [dB] 7.7 8.3 8.5 8.7 8.7<br />
Channel BER<br />
L-Band Frequency: 1607 MHz<br />
6.50E-03 3.50E-03 3.20E-03 2.70E-03 2.60E-03<br />
Direct LNB A LNB B LNB C LNB D<br />
Signal Level [dBµV] 61 57.5 56.5 57 57.5<br />
Channel Power [dBµV] 66.5 64 63 63 63<br />
MER [dB] 8.1 8.3 8.3 8.5 8.5<br />
Channel BER<br />
L-Band Frequency: 1990 MHz<br />
4.00E-03 3.00E-03 3.00E-03 3.00E-03 3.00E-03<br />
Direct LNB A LNB B LNB C LNB D<br />
Signal Level [dBµV] 60.5 57.5 58 58 57.5<br />
Channel Power [dBµV] 67.5 64 64 64 63.5<br />
MER [dB] 6.9 7.5 7.5 7.7 7.9<br />
Channel BER 1.10E-02 8.00E-03 8.00E-03 5.50E-03 5.50E-03<br />
TECHNIC<br />
DATA<br />
TEST REPORT<br />
Chess 4x1 DiSEqC Schakelaar<br />
Uitstekende prestaties qua ruisgeta<br />
Signaalsterkte en signaal – ruisverhouding voor de<br />
Chess DiSEqC schakelaar 4x1.<br />
Conclusie van de expert<br />
+<br />
De Chess 4x1 DiSEqC schakelaar heeft goede elektrische<br />
eigenschappen en hij verbetert zelfs de signaal<br />
– ruisverhouding.<br />
-<br />
Peter Miller<br />
<strong>TELE</strong>-satelliet<br />
Testcentrum<br />
Polen<br />
De Chess 4x1 DiSEqC schakelaar zou lastig kunnen zijn om buiten<br />
te monteren – hij heeft aansluitingen aan weerszijden en heeft geen<br />
extra bescherming.<br />
DiSEqC schakelaar<br />
De Chess 4x1 DiSEqC schakelaar zou nooit een schoonheidswedstrijd<br />
winnen maar hij werkt heel goed. Montage buitenshuis zou problematisch<br />
kunnen zijn<br />
Manufatcurer/Distributor Max Communication GmbH<br />
Siemensstr. 53-55<br />
25462 Rellingen<br />
Germany<br />
E-mail info@max-communication.de<br />
Telephone +49 4101 6060-0<br />
Fax +49 4101 6060-999<br />
Model Chess DiSEqC-Switch 4x1<br />
Description DiSEqC 2.0 schakelaar<br />
Frequency Range 900~2400MHz<br />
Through Loss 950 MHz: - 2 dB ± 0,5 dB<br />
Isolation > 35 dB<br />
Operating Temperature - 20...+ 60 °C<br />
2300 MHz: - 2,5 dB ± 0,5 dB<br />
www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com — <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong><br />
31
SatcoDX NEW Satellite Channels 07/2006<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
32
SatcoDX NEW Satellite Channels 07/2006<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
33
SATELLITE RECEPTION<br />
Toroidale Dual Reflector<br />
Versus Gemotoriseerde<br />
Schotel –<br />
Geweldige Wedstrijd<br />
Peter Miller<br />
Wanneer je besluit dat het tijd wordt om te beginnen met het kijken<br />
naar kanalen van meer dan één satelliet, ga je er meestal niet vanuit<br />
dat er meerdere schotels aangeschaft worden. Hoeveel mensen willen<br />
nu eigenlijk hun tuin in een satellietfarm veranderen? Zij die in een<br />
grote stad wonen hebben nog minder vrijheid. Dus, in plaats van het<br />
plaatsen van extra schotels zul je overgaan tot het toevoegen van een<br />
motor aan de bestaande schotel of de vervanging hiervan door een<br />
multifocus antenne met meerdere LNB’s. Maar kan een multifocus<br />
antenne zich wel meten met een gemotoriseerde antenne (die, mits<br />
goed uitgelijnd, de prestaties levert van een vaste schotel van hetzelfde<br />
formaat )?<br />
Deelnemers<br />
We besloten een formaat van 90<br />
cm te gebruiken, wat een aardig<br />
compromis was tussen schoteldiameter<br />
en ontvangstprestaties.<br />
Beide deelnemers zijn producten<br />
van bekende bedrijven.<br />
Deelnemer 1 was een 90 cm<br />
schotel, voorzien van een USALS<br />
(DiSEqC 1.3) compatibele motor.<br />
Deze had een quad LNB met een<br />
ruisgetal van 0.4 dB.<br />
Deelnemer 2 was een toroidale<br />
dual reflector antenne met een<br />
hoofdreflector van 90 cm. We<br />
monteerden 5 LNB’s op zijn rail:<br />
universele enkele en dual modellen<br />
van verschillende merken.<br />
Deze werden gespecificeerd als<br />
0.2 en 0.3 dB apparaten. Natuur-<br />
Fig. 1. Atlantic Bird 2, 8°W, Pol.=H<br />
Fig. 2. Atlantic Bird 2, 8°W, Pol.=V<br />
34 <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong> — www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />
Gemotoriseerde schotel & Multifocus antenne<br />
lijk werden de ruisgetallen van<br />
deze LNB’s opgegeven als standaard<br />
waarden (lees: niet gegarandeerd).<br />
Installatie<br />
Hoewel dit voor een beginner<br />
zeer complex kan lijken, is het toevoegen<br />
van een USALS motor aan<br />
een 90 cm schotel eigenlijk geen<br />
groot probleem. Als de dragende<br />
mast perfect verticaal staat is het<br />
slechts zaak de bestaande schotel<br />
te demonteren, de motor op deze<br />
plek te plaatsen en de schotel aan<br />
de motor te bevestigen.<br />
De motor zelf is klein en licht,<br />
dus zijn er geen extra vereisten<br />
aan de dragende mast. De afstellingen<br />
die je doet<br />
zijn bijna gelijk<br />
aan die voor<br />
een vaste schotel<br />
(elevatie en<br />
azimut). Wanneer<br />
je je systeem<br />
perfect uitlijnt<br />
met de eerste<br />
satelliet, worden<br />
alle andere automatisch<br />
door het<br />
systeem (motor<br />
+ USALS compatibele<br />
ontvanger)<br />
gevonden.<br />
Deze install<br />
a t i e p r o c e d u r e<br />
werd al gedetailleerd<br />
beschreven<br />
in één van de eerdere<br />
uitgaven van<br />
T E L E - s a t e l l i e t .<br />
Heb je al eerder<br />
een schotel uitgelijnd,<br />
zul je ook bij<br />
een USALS<br />
motor slagen,<br />
als je alles maar<br />
stap voor stap<br />
uitvoert zoals in<br />
de handleiding wordt<br />
beschreven.<br />
Bij de toroidale antenne is het<br />
allemaal niet zo eenvoudig. Ten<br />
eerste heeft deze een berg hardware<br />
waarvoor gezorgd moet<br />
worden, ten tweede is het tamelijk<br />
zwaar (23 kg.). Hij vereist<br />
ook een perfect verticale mast<br />
maar deze keer kan dit geen normale<br />
mast van ongeveer 40 mm.<br />
doorsnee zijn die de meeste van<br />
ons gebruiken voor een 90 cm.<br />
schotel. Een mast van 60 mm. is<br />
vereist. Dit is begrijpelijk wanner<br />
we het gewicht van de antenne<br />
in aanmerking<br />
nemen, maar deze<br />
masten zijn niet<br />
gebruikelijk.<br />
Je kunt het<br />
beste tot het<br />
weekeinde wachten<br />
voordat je<br />
met de montage<br />
van deze antenne<br />
begint, je hebt<br />
namelijk meer<br />
tijd nodig dan je<br />
denkt. De antenn<br />
e o n d e r d e l e n<br />
passen niet altijd<br />
perfect op elkaar,<br />
en een paar kleine<br />
onnauwkeurigheden<br />
in de montage-instruc<br />
ties<br />
kunnen zeer irritant<br />
zijn voor de<br />
niet zo geduldige<br />
installateurs<br />
De LNB rail van deze toroidale<br />
antenne laat montage tot 10 LNB’s<br />
toe voor evenveel satellieten<br />
(afhankelijk van wat er op je locatie<br />
ontvangen kan worden). De secundaire<br />
reflector vergoedt het verlies<br />
in ontvangst en zorgt ervoor dat<br />
de toroidale hetzelfde presteert als<br />
een normale 90 cm schotel<br />
onder ons. Ook de uitlijning is<br />
meer gecompliceerd.<br />
Fig. 3. Thor 1 & 2, 1°W, Pol.=H<br />
Fig. 4. Thor 1 & 2, 1°W, Pol.=V
Voor de schotel zelf moet je niet<br />
alleen azimut en elevatie instellen,<br />
maar ook de skew (horizontale<br />
hoek t.o.v. het hart van de<br />
schotel). De LNB houders moeten<br />
op de correcte plaats op de rail<br />
worden gepositioneerd, met de<br />
juiste skew en helling.<br />
De fabrikant adviseert om alle<br />
uitlijningen aan de antenne te<br />
doen op een tijdelijke mast op de<br />
grond, vanwaar je eenvoudig toegang<br />
hebt tot ieder onderdeel van<br />
de antenne.<br />
Dit klinkt allemaal erg ingewikkeld.<br />
In de praktijk is het na<br />
het vinden van de eerste satelliet<br />
eenvoudig om alle andere zonder<br />
problemen te vinden.<br />
Prestatie<br />
Wij lijnden de multifocus schotel<br />
uit op een manier zoals de<br />
meeste Europeanen zouden doen.<br />
We besloten namelijk om de drie<br />
meest populaire satellieten te<br />
ontvangen (namelijk diegene die<br />
de meeste FTA kanalen uitzenden)<br />
Astra 1, Astra 2 en Hotbird.<br />
Omdat de antenne 5 LNB houders<br />
had, besloten we Thor en Atlantic<br />
Bird toe te voegen.<br />
We bekeken de signaalkwaliteit<br />
zoals deze door de ontvanger<br />
werd getoond met het ingangssignaal<br />
vanaf een LNB die gemonteerd<br />
was op een dual reflector<br />
antenne en daarna van een gemotoriseerde<br />
schotel. De grafieken in<br />
figuur 1 t/m 8 geven de resultaten<br />
weer van de vijf satellieten voor<br />
beide polarisaties. De Y-as toont<br />
de kwaliteitweergave in % en de<br />
X-as de transponderfrequentie.<br />
Merk op voor de Atlantic Bird,<br />
11486H, dat het signaal erg zwak<br />
was en dat de gemotoriseerde<br />
schotel met een 0.4 dB LNB niet<br />
in staat was hierop af te stemmen<br />
(kwaliteit = 0%).<br />
Bij het analyseren van de resultaten<br />
viel het op dat de multifocus<br />
antenne veel beter presteerde op<br />
Hotbird en slechter bij de Astra,<br />
vergeleken met het gemotoriseerde<br />
systeem. Wat dit nu een<br />
verschil in prestatie van de antennes<br />
of van de LNB’s?<br />
We veronderstelden het laatste,<br />
dus wisselden we de “Hotbird<br />
LNB” uit met de “Astra 1 LNB” die<br />
beide op de dual reflector schotel<br />
gemonteerd waren. De meetresultaten<br />
bevestigden onze verdenkingen:<br />
nu was Astra 1 geweldig<br />
en Hotbird slecht. Figuur 5 en 6<br />
tonen enige van de Astra transponders<br />
na het uitwisselen.<br />
Conclusies<br />
Onze metingen bewezen dat<br />
een dual reflector toroidale schotel<br />
evengoed presteert als een<br />
gemotoriseerde schotel waar het<br />
de signaalkwaliteit betreft. Op dit<br />
moment hangt meer af van de<br />
keuze van de LNB’s.<br />
Wat zijn nu de voor- en nadelen<br />
van beide oplossingen?<br />
Gemotoriseerde schotels<br />
zijn meestal goedkoop, laag in<br />
gewicht, eenvoudig te monteren<br />
en uit te lijnen, groot bereik<br />
(~80°), waardoor een groot aantal<br />
satellieten kan worden ontvangen<br />
(zo’n 20 in Europa).<br />
De grootste tekortkoming van<br />
een motor is de tijd die nodig is<br />
om de schotel van de ene naar<br />
een andere satelliet te draaien<br />
(1.5 - 2° per seconde). Je moet<br />
voorzichtig zijn met het samenstellen<br />
van je favorietlijsten<br />
– geen kanalen mixen van ver<br />
uit elkaar gelegen satellieten.<br />
Zappen wordt anders een nachtmerrie.<br />
Soms is het geluid dat<br />
door de motor geproduceerd<br />
wordt hinderijk (maar relax, het<br />
is niet erg hard).<br />
Je kunt het signaal van een<br />
gemotoriseerde antenne niet<br />
doorgeven aan een paar ontvangers<br />
en deze dan onafhankelijk<br />
van elkaar gebruiken. Als de<br />
antenne op een bepaalde satelliet<br />
is gericht, kun je in een andere<br />
kamer geen kanaal bekijken van<br />
een andere satelliet.<br />
De multifocus antenne is duurder<br />
(denk aan LNB’s, DiSEqC<br />
schakelaars of multischakelaars),<br />
veel zwaarder en moeilijker te<br />
Wat is beter? Een schotel aan een motor gemonteerd op de nok van het<br />
dak, waar je het volledige uitzicht hebt, of een vaste schotel in een hoek<br />
van het balkon om een kleiner maar voldoende aantal satellieten te ontvangen?<br />
monteren en uit te lijnen. Het<br />
bereik in de satellietboog is een<br />
stuk kleiner (~40°) dus in de<br />
praktijk is het aantal te ontvangen<br />
satellieten ongeveer 10. Wat<br />
een grote tekortkoming is bij een<br />
gemotoriseerd systeem, is een<br />
groot voordeel bij een multifocus<br />
antenne. Het wisselen tussen<br />
kanalen gebeurt ogenblikkelijk,<br />
ook al liggen ze op satellieten die<br />
ver uiteen staan.<br />
Ook is het eenvoudiger het signaal<br />
te verdelen over meerdere<br />
ontvangers en deze onafhankelijk<br />
Fig. 5. Astra 1, 19.2°E, Pol.=H (after LNB swap) Fig. 6. Astra 1, 19.2°E, Pol.=V (after LNB swap)<br />
Fig. 7. Hotbird, 13°E, Pol.=H<br />
Fig. 8. Hotbird, 13°E, Pol.=V<br />
te gebruiken. Natuurlijk heb je<br />
voor dit doel wel quattro LNB’s en<br />
multischakelaars nodig. Dus, als<br />
je maar één ontvanger hebt en er<br />
niet mee zit tijd te verspillen met<br />
oneindig kanaal zappen, kies dan<br />
voor de motor. Maar, als je kinderen<br />
in een andere kamer altijd<br />
beslist naar iets anders willen<br />
kijken dan jouw smaak is, denk<br />
dan aan een dual reflector.<br />
Maak je ook geen zorgen over<br />
de signaalkwaliteit: de toroidale<br />
reflector antenne is werkelijk<br />
goed.<br />
www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com — <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong><br />
35
SATELLITE RECEPTION<br />
C-band ontvangst met een 1.8m<br />
schotel in Europa – wat is mogelijk?<br />
Sylvain Oscul<br />
In één van de vorige uitgaven van <strong>TELE</strong>-satelliet<br />
magazine brachten we een verslag over de<br />
C-band ontvangst in de VS met een 1.2 meter<br />
offsetschotel. In deze uitgave willen we jullie<br />
een indruk geven van wat er in Europa ontvangen<br />
kan worden met een 1.8 meter antenne.<br />
Ten eerste moet ik vertellen dat C-band in<br />
Europa niet erg algemeen is, bijna alle programma’s<br />
worden in de Ku-band uitgezonden.<br />
Voor Ku-band ontvangst kun je een veel kleinere<br />
schotel gebruiken, wat in de dichtbevolkte<br />
gebieden van Europa een groot voordeel is.<br />
Door de hogere frequenties die worden gebruikt<br />
is het mogelijk om de dekkingsgebieden van de<br />
satellieten te verkleinen, wat een voordeel kan<br />
zijn voor TV operatoren voor wat betreft licenties.<br />
Regenseizoenen, zeer bekend in andere<br />
gebieden op de wereld, zijn in Europa ook niet<br />
gebruikelijk. Hierdoor is het niet nodig om de<br />
C-band te gebruiken die beter bestand is tegen<br />
slecht weer dan de Ku-band. Samenvattend<br />
kunnen we zeggen dat de voordelen van de Cband<br />
zijn mindere gevoeligheid voor slecht weer<br />
is, met de mogelijkheid om grotere gebieden te<br />
bestrijken.<br />
Er zijn echter veel kanalen in heel Europa<br />
in de C-band beschikbaar en in een volgende<br />
uitgave van <strong>TELE</strong>-satelliet magazine zullen we<br />
zelfs proberen deze met een 1.2 meter schotel<br />
te ontvangen, maar eerst willen we eens proberen<br />
wat er met een 1.8 meter schotel mogelijk<br />
is. Als je een dergelijke schotel wilt kopen, zul<br />
je merken dat er parabolische en offsetmodellen<br />
zijn. Een offsetschotel is eigenlijk alleen<br />
maar ontworpen voor de Ku-band ontvangst en<br />
voor ons in dit geval dus niet de ideale keuze.<br />
Voor onze test gebruikten we een zes segment<br />
schotel, die door een getrainde installateur<br />
binnen 90 minuten kan worden opgesteld.<br />
De afstand tussen de LNBF en de schotel zelf<br />
is van het grootste belang en moet dus zeer<br />
nauwkeurig worden afgesteld. Dit wordt de f/d<br />
ratio genoemd en kan in de handleiding van de<br />
schotel gevonden worden. Als je een verkeerde<br />
afstand neemt, werkt de schotel niet naar zijn<br />
volle vermogen.<br />
Na de installatie van de schotel en de montage<br />
van de LNBF verbonden we het geheel met onze<br />
spectrumanalyzer en binnen een paar seconden<br />
vonden we de eerste draaggolven op NSS806<br />
40.5° West. We gebruikten de oude, vertrouwde<br />
Nokia Mediamaster ontvanger<br />
met DVB2000<br />
software. Nadat we<br />
snel de correcte transponderinformatie<br />
van<br />
SatcoDX hadden ingevoerd<br />
hadden we binnen<br />
enkele seconden beeld<br />
op ons scherm. Met wat<br />
kleine aanpassingen?<br />
aan de schotel konden<br />
we de SCPC en MCPC<br />
transponders van deze<br />
satelliet zonder problemen<br />
ontvangen en<br />
genoten we heel even<br />
van TV uit Zuid-Amerika.<br />
Dit eerste succes<br />
maakte ons nieuwsgierig<br />
naar meer. We draai-<br />
C-band<br />
wereldwijd<br />
38 <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong> — www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />
C-Band in Europa<br />
Sylvain Oscul bij het afstellen van de 1.80 meter prime focus schotel. Hij kan de ontvangst controleren met zijn 2.40<br />
en 3.10 meter schotels.<br />
den de schotel naar 38.5° West (AMC12), 31.5°<br />
West (INTELSAT 801), 22° West (NSS7), 11°<br />
West (EXPRESS 3A), 8° West (<strong>TELE</strong>COM 2D en<br />
uiteindelijk naar 5° West (ATLANTIC BIRD 3).<br />
Voor het eerst gedurende onze tests ondervonden<br />
we ontvangstproblemen bij deze satelliet<br />
op zwakke SCPC transponders (RFO Feed, KTN<br />
en <strong>TELE</strong>-Sahel). Op 1° West (INTELSAT 10-02)<br />
konden we maar net DW-TV ontvangen door<br />
zijn hoge FEC (1/2). Na het verwijderen van<br />
de isolator uit de LNBF konden we ARABSAT<br />
26° Oost zonder enig probleem ontvangen (de<br />
kanalen worden hier niet met circulaire maar<br />
met lineaire polarisatie uitgezonden). Op onze<br />
reis van het westen naar het oosten probeerden<br />
De kaart toont de werkelijk mogelijke<br />
ontvangstmogelijkheden van digitale FTA<br />
satellietkanalen in de C-band. Je kunt duidelijk<br />
de voornaamste doelgebieden onderscheiden<br />
in Noord-Amerika, Rusland, India<br />
en China. De legenda toont het eigenlijke<br />
aantal beschikbare FTA programma’s (op<br />
het moment dat deze kaart werd samengesteld).<br />
De grootste signaalsterktes en daardoor<br />
de kleinste schotels kunnen worden<br />
gevonden in Centraal Rusland en India.<br />
[Tabel: SatcoDX statistics service]<br />
we ook nog 40° Oost (EXPRESS AM1), 49° Oost<br />
(YAMAL 202), 57° Oost (NSS 703) en 60° Oost<br />
(INTELSAT 904) te ontvangen, allemaal zonder<br />
enig probleem. Op 64° Oost (INTELSAT 906) en<br />
op 68° Oost (PAS 7/10) hadden we niet zoveel<br />
geluk. Op de twee SCPC kanalen op 64° Oost<br />
(3630 en 3778) kon niet worden afgestemd en<br />
enige SCPC carriers en feeds vanaf 68° Oost<br />
waren te zwak om met onze schotel te worden<br />
ontvangen, behalve de 3837 R 7/8 feed.<br />
In een volgende stap probeerden we onze<br />
17K LNBF uit te wisselen met een 15K LNBF en<br />
bemerkten een kleine ontvangstverbetering,<br />
b.v. transponder 4.181GHz,R,28888,5/6 op de<br />
NSS806 40.5° West verbeterde van 63 dBuV<br />
De kaart toont gebieden met digitale FTA programma’s in de C-band met tenminste 38 dBW<br />
signaalsterkte. In de grootste doelgebieden waren er tot 53 programma’s beschikbaar
C-band ontvangst<br />
in Europa<br />
De dekkingsgebieden van deze satellieten omvatten<br />
ook Europa. Een complete lijst van beschikbare kanalen<br />
op deze satellieten kan worden gevonden met de SatcoDX<br />
software “World of Satellites”.<br />
met de 17K LNBF naar 69.3 dBuV met de nieuwe<br />
15K LNBF.<br />
Uiteindelijke resultaten<br />
Uit ongeveer 27 theoretisch beschikbare<br />
satellietposities vanaf onze locatie in Lyon,<br />
Frankrijk, konden we er uiteindelijk 15 ontvangen.<br />
We kunnen stellen dat C-band ontvangst<br />
in de laatste jaren steeds meer interessant<br />
wordt. In de eerste plaats omdat het uitzendvermogen<br />
van de satellieten is toegenomen en<br />
in de tweede plaats omdat het ruisgetal van<br />
Signaalsterkte bij gebruik van de 15K LNBF<br />
op 40.5° West<br />
De kaart toont gebieden met digitale FTA programma’s in de C-band met minstens 40 dBW<br />
signaalsterkte. In de voornaamste doelgebieden zijn 26 programma’s beschikbaar<br />
de tegenwoordige LNBF’s zoveel is verminderd<br />
dat we nu in staat zijn meer kanalen te ontvangen<br />
op meer verschillende satellieten dan een<br />
paar jaar geleden mogelijk was. Voor iedereen<br />
die van plan is om vreemde kanalen uit landen<br />
zoals Japan, Brazilië, Argentinië, Peru, India,<br />
Noord- en Zuid-Amerika of zelfs uit Korea te<br />
gaan ontvangen is C-band ontvangst zeker de<br />
eerste keus. Mijn favoriete satellieten zijn de<br />
NSS806 op 40.5° West en PAS 7/10 op 68.5°<br />
Oost omdat zij het grootste aantal verschillende<br />
kanalen bieden.<br />
Als je voldoende ruimte hebt om een schotel<br />
van deze afmetingen te installeren zou je<br />
kunnen overwegen te beginnen met C-band<br />
ontvangst, het is het geld beslist waard.<br />
De kaart toont gebieden met digitale FTA programma’s in de C-band met minstens 42 dBW<br />
signaalsterkte. In de voornaamste doelgebieden zijn tot 9 programma’s beschikbaar<br />
www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com — <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong><br />
39
Monika<br />
Balázsné-Szabó<br />
Advertising<br />
Manager<br />
Tel.: +36 . 30 . 9336 277<br />
Fax: +36 . 1 . 788 1043<br />
monika@<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com
Uw vragen, onze antwoorden<br />
www.tele-<strong>satellite</strong>.info<br />
Saleh Al-Wehaimod<br />
[Egypte]<br />
Beantwoordt<br />
uw vragen<br />
Niet op de NILESAT<br />
Wat zijn de frequenties van Alnadi,<br />
Bahrein Sports, Qatar TV, Tunesië 7 en<br />
Algerije 3 op de Nilesat?<br />
Qatar TV wordt uitgezonden volgens deze footprint<br />
Geen van deze kanalen zendt uit via de<br />
Nilesat. Alnadi en Bahrein Sports zenden<br />
alleen uit op ARABSAT 2D/3A, terwijl de<br />
rest van de kanalen zowel uitzendt op de<br />
ARABSAT 2D/3A als op diverse andere<br />
satellieten zoals de HOTBIRD.<br />
Bahrein Sports maakt gebruik van deze footprint<br />
Geen kans op TPS<br />
Ik woon in Cairo, Egypte. Ik kan de HOT-<br />
BIRD ontvangen, maar het lukte mij niet<br />
om de signalen te ontvangen voor TPS<br />
Star. Hoe kan ik die krijgen?<br />
TPS Star zendt uit op de HOTBIRD<br />
Super Beam, die in Egypte niet goed<br />
te ontvangen is. U zult een schotel<br />
nodig hebben die groter is dan 2,4m om<br />
bepaalde signalen van de Hotbird super<br />
beam te kunnen ontvangen.<br />
Multi satellietontvangst<br />
Kan ik de ARABSAT 2D/3A, ARAB-<br />
SAT 2B en de NILESAT ontvangen met<br />
behulp van één vaste antenne?<br />
U kunt probleemloos de NILESAT ontvangen<br />
tegelijk met één andere satelliet,<br />
ofwel de ARABSAT 2D/3A ofwel<br />
de ARABSAT 2B, gebruikmakend<br />
van één vaste schotel. Aangezien de<br />
ARABSAT 2D/3A op 26° Oost hangt<br />
en de ARABSAT 2B op 30,5° Oost zal<br />
het moeilijk worden deze twee posities<br />
te combineren wanneer je maar één<br />
schotel gebruikt. Doordat ze zo dicht<br />
bij elkaar staan, zou het kunnen dat de<br />
ene LNB de signalen van de andere<br />
blokkeert. Dus zorg ervoor dat je kleine<br />
LNB’s gebruikt want dat zal helpen om<br />
onderling blokkeren door de beide LNB’s<br />
te voorkomen. Een monoblock LNB zou<br />
prima moeten werken om ze allebei op<br />
te pikken.<br />
42 <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong> — www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />
Thomas Haring<br />
[Oostenrijk]<br />
Beantwoordt<br />
uw vragen<br />
PC kaart voor <strong>HDTV</strong><br />
Kort geleden kocht ik een PC uitbreidingskaart<br />
van Twinhan om <strong>HDTV</strong><br />
programma’s te kunnen ontvangen. De<br />
medewerker in de winkel waar ik hem<br />
gekocht heb verzekerde me, dat ik met<br />
deze kaart alle nieuwe <strong>HDTV</strong> kanalen<br />
op mijn PC zou kunnen ontvangen. Ik<br />
probeerde vervolgens af te stemmen<br />
op de nieuwe HD versies van de Duitse<br />
TV-zenders Sat 1 en Pro7 op de ASTRA<br />
19,2° Oost, maar het lukte niet eens om<br />
een op de transponder af te stemmen<br />
aangezien de software van de kaart mij<br />
niet de optie 9/10 als FEC aanbiedt en<br />
met automatische detectie vindt de kaart<br />
helemaal geen zenders. Bestaat er een<br />
mogelijkheid om deze zenders met mijn<br />
kaart te ontvangen?<br />
De kaart die u gekocht hebt, kan weliswaar<br />
<strong>HDTV</strong> zenders ontvangen maar<br />
alleen diegenen die gecodeerd zijn in de<br />
“oude” MPEG-2 standaard. De zenders<br />
die u wilt ontvangen zijn gecodeerd in<br />
DVB-S2 (MPEG-4) en om deze zenders<br />
te kunnen ontvangen hebt u een andere<br />
kaart nodig en aangezien u hiervoor volledig<br />
nieuwe hardware (tuner) nodig hebt<br />
is het onmogelijk om uw kaart te upgraden<br />
voor de ontvangst van DVB-S2.<br />
Russische zenders in<br />
Duitsland<br />
Mijn vrouw komt uit Rusland en zou<br />
graag hier in Duitsland de zenders uit<br />
haar vaderland willen ontvangen. Ik<br />
zocht op internet en ontdekte dat de<br />
EXPRESS AM1 satelliet op 40° Oost de<br />
juiste keuze voor haar zou zijn. Ik probeerde<br />
de kanalen van deze satelliet te<br />
ontvangen met een 1m schotel en mijn<br />
Humax 5600 ontvanger, maar het lukte<br />
mij niet. Kunt u me helpen?<br />
Zowel voor de C-band als voor de KUband<br />
van de EXPRESS AM1 zult u een<br />
grotere schotel nodig hebben. Voor de<br />
KU-band zou u minstens een schotel van<br />
1,5m diameter moeten gebruiken, voor<br />
de C-band tenminste 1,8m. Alleen zou ik<br />
me niet puur op de EXPRESS AM1 richten,<br />
want er zijn voor u nog wat andere<br />
interessante satellietposities voor u: Ten<br />
eerste de Eutelsat W4 op 36°, met een<br />
schotel van 1,2-1,5m en een circulaire!!!<br />
LNB (in één van de komende uitgaven<br />
van <strong>TELE</strong>-satelliet zullen we een dergelijke<br />
LNB testen) kunt u een keur aan<br />
Russische zenders ontvangen. Daarnaast<br />
hebben we nog de INTELSAT 906<br />
op 60° Oost, LM1 op 75° Oost en AMOS<br />
1/2 op 4° West. Met een 1,2-1,5m schotel<br />
zou u die allemaal moeten kunnen<br />
ontvangen. Kijk voor verdere informatie<br />
en details op de SatCoDX website www.<br />
satcodx.com of in de “World of Satellites”<br />
software.<br />
Andy Middleton<br />
[UK]<br />
Beantwoordt<br />
uw vragen<br />
PANAMSAT 10 in Oslo<br />
Is het mogelijk om de PANAMSAT 10<br />
in het gebied rondom Oslo in Noorwegen<br />
te ontvangen? In het bijzonder het<br />
kanaal Scoan TV op 12682MHz met<br />
symbolrate 26657.<br />
Ja, het zou mogelijk moeten zijn om<br />
deze transponder daar te ontvangen. U<br />
zit alleen aan de rand van de footprint, en<br />
een schotel van ongeveer 1,8m of meer<br />
zal noodzakelijk zijn voor een betrouwbare<br />
ontvangst.<br />
Hoe vind ik de benodigde waardes<br />
voor azimut en elevatie<br />
Ik heb net een gebruikt antennesysteem<br />
gekocht met een xd-300 ontvanger. In<br />
mijn Amerikaanse systeem was er een<br />
plaats waar je je postcode invoerde en<br />
dat je als resultaat de benodigde azimut<br />
en elevatie terugkreeg. Hoe verkrijg ik<br />
die informatie voor de benodigde satellieten<br />
in de omgeving van Bagdad?<br />
De simpelste manier om dat te doen<br />
– gebruik van de SatcoDX CD de DishTrak<br />
functie om je positie op te geven, en<br />
hij laat u alle ontvangbare satellieten zien<br />
met de benodigde azimut en elevatie<br />
gegevens.<br />
Engelse TV in Geneve<br />
Mijn familie en ik gaan misschien verhuizen<br />
naar een appartement met een goed<br />
zicht op het zuiden. Is er een mogelijkheid<br />
om een simpel, goedkoop systeem<br />
te plaatsen om een satelliet te bereiken<br />
met vrije toegang tot Engelse programma’s?<br />
Het Engelstalige Sky News op zowel Astra 1 als 2.<br />
Ja – met een standaard ontvanger en<br />
schotel zou u diverse mogelijkheden krijgen.<br />
Wanneer u zowel programma’s in<br />
andere talen als in het Engels zou willen<br />
zien zouden ASTRA 1 en HOTBIRD<br />
goede opties zijn. Maar voor het meest<br />
uitgebreide aanbod aan Engelstalige<br />
kanalen zou de ASTRA 2/EUROBIRD<br />
positie op 28° Oost de beste optie zijn.<br />
Vanuit Geneve zou u ook geluk kunnen<br />
hebben en de kanalen van de ASTRA<br />
2D ook kunnen ontvangen. Kijk op de<br />
SatcoDX website of op de CD om de<br />
beschikbare kanalen te zien.<br />
Ron Roessel<br />
[USA]<br />
Beantwoordt<br />
uw vragen<br />
Video maar geen audio<br />
Ik heb momenteel een probleem met<br />
de ontvangst van sommige TV-zenders<br />
op mijn satellietinstallatie. Ik kan<br />
het geluid (spraak) niet ontvangen,<br />
maar het videosignaal (beeld) is erg<br />
goed. Ik heb alle ingangsparameters<br />
voor het kanaal gecontroleerd en die<br />
waren goed ingevoerd. Tegelijkertijd<br />
kan ik een hoop andere zenders op<br />
dezelfde transponder (frequentie) ontvangen<br />
met een zeer goed signaal voor<br />
zowel audio als video.<br />
Het lijkt er nou net op alsof het geluid<br />
op die kanalen digitaal geluid is. Tenzij<br />
uw ontvanger compatibel is met digitale<br />
audio-uitgangen zult u niet in staat<br />
zijn op dit soort kanalen iets te horen.<br />
Het is niet voldoende wanneer uw ontvanger<br />
digitale audio-uitgangen heeft.<br />
U hebt namelijk ook een audio-ontvanger<br />
nodig die de digitale audio-signalen<br />
kan decoderen.<br />
Gebruik van een ontvanger in<br />
de Filippijnen<br />
Momenteel werk ik in het koninkrijk<br />
Saudi-Arabië en ik overweeg de aanschaf<br />
van een ontvanger en een schotel<br />
en nou vraag ik me eigenlijk af, of<br />
ik de schotel en ontvanger die ik hier<br />
gekocht heb nog zou kunnen gebruiken<br />
wanneer ik terug ga naar de Filippijnen.<br />
De meeste ontvangers die tegenwoordig<br />
worden gebouwd kunnen vrijwel<br />
overal ter wereld gebruikt worden.<br />
Het allereerste dat u moet controleren<br />
is de voedingsspanning. Die zou zo’n<br />
beetje moeten liggen tussen 90-250<br />
VAC 50/60Hz. Een ontvanger met dergelijke<br />
waardes kan zo goed als overal<br />
ter wereld op het lichtnet aangesloten<br />
worden zonder dat u bang hoeft te zijn<br />
dat de ontvanger opgeblazen wordt.<br />
De volgende optie om te controleren<br />
zou zijn of de ontvanger zowel met de<br />
PAL als met de NTSC kleurstandaard<br />
overweg kan. Wanner uw ontvanger<br />
dat allemaal kan, dan zou u geen<br />
enkel probleem moeten hebben bij het<br />
gebruik van deze ontvanger in de Filippijnen.<br />
Slechts zes satellieten<br />
Ik woon in de zuidwestelijke hoek van<br />
de staat Washington. Ik bezit een 2,4<br />
meter gemotoriseerde schotel met een<br />
C-band LNB. Op dit moment kan ik<br />
hiermee 6 satellieten ontvangen met<br />
in totaal ongeveer 200 kanalen. De<br />
meeste zijn in andere talen dan Engels.<br />
Moet ik maar gewoon accepteren dat<br />
er niets anders is dat de moeite van het<br />
bekijken waard is? Ik las dat hoe groter<br />
mijn schotel, des te meer satellieten ik<br />
kan ontvangen. Is dat waar? Het kleine<br />
bedrijf waar ik mijn schotel kocht zei<br />
namelijk dat het niks uit zou maken.<br />
Met het formaat schotel dat u hebt, zou<br />
het mogelijk moeten zijn om heel wat<br />
meer satellieten te ontvangen zoals<br />
Galaxy 10R, Intelsat Americas 5 enz.<br />
Het enige dat u zou moeten doen is<br />
uw schotel meer naar het oosten te<br />
draaien om deze satellieten te ontvangen.<br />
U zou ook uw huidige C-band LNB<br />
kunnen vervangen voor een gecombineerde<br />
C/Ku-band LNB. Dit zou u<br />
toegang geven tot honderden extra<br />
kanalen op Ku-band satellieten.
INTELSAT 801<br />
Sylvain Oscul<br />
[Frankrijk]<br />
Beantwoordt<br />
uw vragen<br />
(328,5 O-31,5 W) vanuit<br />
Parijs?<br />
Ik woon in de omgeving van Parijs en<br />
ik zou graag de INTELSAT 801 willen<br />
ontvangen, welke diameter antenne<br />
heb ik dan nodig?<br />
De INTELSAT 801 wordt gebruikt voor<br />
feeds via de Europese KU-band beam<br />
terwijl op de C-band de stations uit Mali<br />
en Senegal worden uitgezonden. De<br />
andere beams bereiken Europa niet.<br />
Om de INTELSAT 801 in de C-band te<br />
kunnen ontvangen in uw omgeving zou<br />
u een schotel van 1,8m diameter nodig<br />
hebben, terwijl voor de feed signalen in<br />
de KU-band een 90cm schotel toereikend<br />
moet zijn.<br />
Ethiopische kanalen in<br />
Europa?<br />
ETV via de NSS 703 op 57° Oost<br />
Ik woon in Lyon, op welke satelliet kan<br />
ik Ethiopische kanalen ontvangen?<br />
De nationale zender ETV is in Frankrijk<br />
beschikbaar via de NSS 703 op<br />
57° Oost. Het EIRP van deze satelliet<br />
is ongeveer 35dB, wat inhoudt dat een<br />
diameter van 2,50m noodzakelijk is.<br />
Wij ontvangen dit station zonder problemen<br />
hier in ons SatcoDX station in<br />
Frankrijk.<br />
Een maximum aan Arabische<br />
kanalen in Frankrijk<br />
Ik ben geïnteresseerd in Arabische<br />
landen, Saudi-Arabië, Soedan enzovoort,<br />
hoe moet ik nu verdergaan?<br />
U hebt de keuze tussen twee satellietposities,<br />
de NILESAT op 7° West of de<br />
ARABSAT op 26° Oost. Het eenvoudigst<br />
te ontvangen met een antenne<br />
van 1m en een LNB van 0,2 dB is de<br />
ARABSAT. Maar die biedt minder FTA<br />
kanalen dan de andere optie, te weten<br />
de NILESAT. Om die te kunnen ontvangen<br />
hebt u een schotel van 1,2m<br />
nodig die gebouwd is door een goede<br />
fabrikant.<br />
INTELSAT 805 op 55° West?<br />
Ik woon in België en zou willen weten<br />
welke antennegrootte nodig is om de<br />
I805 satelliet te kunnen ontvangen.<br />
Het EIRP van deze satelliet is een<br />
beetje zwak voor Europa; het lukt ons<br />
niet om de ontvanger te laten vergrendelen<br />
op een station tijdens onze test<br />
met een 1,8m schotel. Om deze satelliet<br />
op een betrouwbare manier te<br />
kunnen ontvangen is het gebruik van<br />
een 2,5m schotel noodzakelijk.<br />
TSI Team<br />
Kambiz Keramati<br />
[Iran]<br />
Beantwoordt<br />
uw vragen<br />
<strong>HDTV</strong> in Iran<br />
Is het mogelijk om in Iran <strong>HDTV</strong> signalen<br />
te ontvangen?<br />
Op dit moment worden <strong>HDTV</strong> signalen<br />
uitgezonden voor de VS, Europa en<br />
landen in het Verre Oosten. Er zijn een<br />
hoop <strong>HDTV</strong> stations op de ASTRA en<br />
de HOTBIRD satellieten, en aangezien<br />
het mogelijk is om in Iran de HOTBIRD<br />
te ontvangen is het dus ook mogelijk<br />
om <strong>HDTV</strong> signalen te ontvangen in<br />
Iran. U zult echter wel volledig nieuwe<br />
apparatuur moeten aanschaffen. Feitelijk<br />
hebt u een <strong>HDTV</strong> compatibele<br />
ontvanger (of PC kaart) nodig en een<br />
<strong>HDTV</strong> compatibele monitor of TV set.<br />
Ontvangst van bepaalde<br />
stations<br />
Ik maak gebruik van een Super MAX<br />
ontvanger. Wanneer ik de HOTBIRD<br />
afzoek of de INTELSAT 902 satelliet<br />
dan kan de ontvanger bepaalde kanalen<br />
niet vinden, zoals DIDAR, MI-TV,<br />
HOMA, IRIB en INN op de HOTBIRD<br />
en IRIB TV1,2,3,4 en 5 op de INTEL-<br />
SAT 902. Hoe kan ik dit probleem<br />
oplossen?<br />
De zenders die u wilt ontvangen op<br />
de HOTBIRD gebruiken geen sterke<br />
beam, dus om ze te kunnen ontvangen<br />
zult u de antenne bijzonder nauwkeurig<br />
moeten uitrichten. Over de IRIB<br />
kanalen op de INTELSAT 902 (TV1<br />
tot en met 5 en andere regionale zenders):<br />
helaas zijn de transponders die<br />
zij gebruiken niet gedefinieerd in uw<br />
ontvanger (dit geldt feitelijk voor de<br />
meeste ontvangers). Zodoende kunt<br />
u deze zenders niet vinden met behulp<br />
van de autoscan procedure. U zult ten<br />
eerste de transpondergegevens van uw<br />
ontvanger moeten updaten en opnieuw<br />
moeten scannen. En mocht uw ontvanger<br />
ze dan nog steeds niet kunnen<br />
vinden, dan zult u hun transponders en<br />
andere technische gegevens één voor<br />
één handmatig moeten toevoegen. U<br />
kunt alle benodigde informatie vinden<br />
in de SatcoDX “World of Satellites”<br />
software.<br />
Al-Ankabut<br />
(Spieder)systeem<br />
Ik heb van een Syrische leverancier van<br />
satellietapparatuur gehoord dat er een<br />
nieuw systeem is genaamd Al-Ankabut<br />
(Spieder) dat gebruik maakt van een<br />
heel kleine schotel en in staat is alle<br />
satellieten te ontvangen en ze aan elkaar<br />
te koppelen. Daarnaast is het systeem<br />
nuttig om toegang te krijgen tot breedband<br />
internet. Volgens deze leverancier<br />
is het systeem Libanees en heeft het<br />
een prijs van ongeveer USD 1100. Maar<br />
toen ik anderen naar dit systeem vroeg<br />
bleek niemand hier iets over gehoord te<br />
hebben. Bestaat het wel?<br />
U kunt ervan uitgaan dat een dergelijk<br />
systeem niet bestaat! Gezien de<br />
natuur van satellietcommunicatie en<br />
de sferische vorm van de aarde is het<br />
volledig onmogelijk om vanaf één enkel<br />
punt alle satellieten te ontvangen, zelfs<br />
wanneer u een enorm grote schotel<br />
gebruikt. En voor wat betreft internet<br />
via de satelliet, u zult een abonnement<br />
moeten nemen bij een internetaanbieder<br />
die diensten levert op een voor u<br />
ontvangbare satelliet.<br />
Program<br />
variety ...<br />
Multiswitch distribution<br />
system:<br />
• 16 SAT IF Signals<br />
(4 Orbit positions)<br />
• Terrestrial passive<br />
• return path<br />
• cascadable
SATELLITE RECEPTION<br />
De Ups en Downs van Satelliet<br />
Ontvangst in Iran<br />
Kambiz Keramati<br />
Sindsdien zijn de manier van reageren en<br />
het standpunt van de ambtenaren ten aanzien<br />
van dit onderwerp onderhevig geweest<br />
aan ups en downs, en zelfs aan veranderingen.<br />
Daarnaast heeft de Iraanse overheid<br />
geprobeerd aantrekkelijker TV programma's<br />
te maken, meer geschikte buitenlandse films<br />
aan te kopen en te tonen, meer sportcompetitie<br />
en documentaires te laten zien en heeft<br />
ze zelfs het aantal TV kanalen van IRIB verhoogd<br />
van twee kanalen naar zeven landelijke<br />
en achtentwintig regionale kanalen.<br />
Het is echter, op grond van de Islamitische<br />
wetten, IRIB verboden programma's<br />
te laten zien die immorele scènes bevatten<br />
of welke vorm van naaktheid dan ook (zelfs<br />
in sportcompetities voor vrouwen). Oftewel<br />
het aantal beschikbare en geschikte buitenlandse<br />
onderhoudende programma's conform<br />
de regels waar IRIB zich aan moet houden<br />
46 <strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong> <strong>International</strong> — www.<strong>TELE</strong>-<strong>satellite</strong>.com<br />
Satelliet Ontvangst in Iran<br />
Meer dan 12 jaar geleden verschenen de eerste C-band ontvangers in Iran. Op 12 februari<br />
1995 keurden de wetgevers een nieuwe wet goed, waarin zij de lijst vastlegden van bedrijven<br />
aan wie het toegestaan is gebruik te maken van satellietsystemen. Deze lijst omvatte het<br />
Iraanse telecommunicatiebedrijf, IRIB, kranten en andere media die toegang nodig hebben tot<br />
wereldnieuws, een aantal wetenschappelijke bedrijven en uiteindelijk vreemdelingendiensten<br />
en ambassades in Iran. Ze verklaarden luid en duidelijk dat voor anderen iedere vorm van<br />
overdracht van apparatuur voor satellietontvangst, het gebruiken van dergelijke systemen en<br />
zelfs het repareren ervan verboden is.<br />
is echt heel beperkt. Daarnaast zijn ook veel<br />
andere programma's (zoals bijvoorbeeld westerse<br />
muziek, muziekvideo's of ander materiaal<br />
dat gebaseerd is op de westerse cultuur)<br />
volledig afwezig bij IRIB. Ergo: het gebrek<br />
aan onderhoudende en zelfs aan nieuwsbronnen<br />
in de Iraanse gemeenschap is overduidelijk.<br />
En aangezien in de afgelopen 6-7 jaar<br />
de officiële reactie ten aanzien van dit onderwerp<br />
toleranter is geweest, is het aantal<br />
Iraanse inwoners dat besloten heeft deze gillegale<br />
h satellietsystemen te gebruiken snel<br />
toegenomen (en neemt het nog steeds toe).<br />
Volgens officieuze berichten en statistieken is<br />
het aantal satellietschotels in Iran inmiddels<br />
meer dan 5 miljoen!<br />
Alhoewel de meeste Iraniërs Perzisch<br />
spreken, is Iran een multicultureel land. De<br />
mensen uit het noordwesten van Iran zijn<br />
overwegend Turken en Koerden. In het zuid-<br />
Een kijkje in één van de woonwijken in Teheran: vrijwel<br />
elk huis is verbonden met een schotel, hetzij op het balkon<br />
hetzij op het dak.<br />
westen wonen Iraanse Arabieren en Baluchs<br />
zijn aanwezig in de zuidoostelijke regio's van<br />
het land. Daarnaast wonen nog wat etnische<br />
minderheden in andere delen van Iran (bijvoorbeeld<br />
Turkmenen in het noordoosten).<br />
Zodoende komen, naast Perzisch en Engels<br />
(als belangrijkste buitenlandse taal in Iran die<br />
onderwezen wordt in de Iraanse scholen en<br />
universiteiten), Turks, Koerdisch, Arabisch,<br />
Turkmeens, Urdu en zelfs Hindi talen voor in<br />
diverse delen van Iran. Daarnaast zijn er veel<br />
Iraniërs die een aantal andere Europese talen<br />
verstaan (hoofdzakelijk Frans, Duits, Spaans<br />
en Russisch).<br />
Als gevolg hiervan is de meest favoriete<br />
satelliet in Iran de Eutelsat Hotbird (op 13.0<br />
graden oost). De daaropvolgende meest<br />
favoriete satellieten zijn de Turksat (op 42.0<br />
O), Arabsat (26.0 O), Nilesat (7.0 W), Express<br />
AM 1 (40.0 O) en Express AM 22 (53.1 O).<br />
Aangezien IRIB de regionale stations uitzendt<br />
op de Intelsat 902 (62.0 O), kan het<br />
zijn dat sommige mensen deze satelliet ook<br />
graag willen ontvangen. En voor diegenen<br />
die geïnteresseerd zijn in Perzische politieke<br />
en entertainment kanalen – die overwegend
vanuit Los Angeles, VS worden uitgezonden<br />
door de Iraanse oppositie – is er nog de Telstar<br />
12 (345 O).<br />
De eerste satellietontvangers die in Iran<br />
verschenen waren eenvoudige C-band ontvangers<br />
van Koreaanse, Chinese en Israelische<br />
merken zoals Kyte, Winersat en<br />
Benjamin. Na het begin van het digitale<br />
tijdperk veranderde alles volledig. Normaliter<br />
zijn voor Ku-band ontvangst kleinere<br />
schotels nodig (in Iran overwegend 90 cm of<br />
zelfs kleiner in doorsnee). Uiteraard waren<br />
dergelijke kleine schotels beter bruikbaar<br />
en praktischer voor Iraanse inwoners. De<br />
hoge kwaliteit van video en audio van digitale<br />
MPEG-2 kanalen, het toegenomen aantal<br />
ontvangbare kanalen, de variëteit in ontvangers<br />
en andere apparatuur op de markt (de<br />
zwarte markt welteverstaan!), en de concurrerend<br />
lage prijzen van dergelijke systemen<br />
waren de andere redenen voor de Iraniërs<br />
om satellietontvangstsystemen te gaan<br />
gebruiken. Verder, gezien het toenemende<br />
aantal gebruikers, is de gevoeligheid van de<br />
ambtenaren voor dit onderwerp afgenomen<br />
en het lijkt erop dat zij – officieus – besloten<br />
hebben toleranter te zijn en meer geduld te<br />
hebben hiermee.<br />
Maar er is geen verandering gekomen in de<br />
aangenomen wet van 12 jaar geleden. Satellietontvangst<br />
is nog altijd gofficieel illegaal<br />
en verboden h. Dit houdt in dat er nog steeds<br />
het risico bestaat dat je apparatuur in beslag<br />
genomen wordt. Hoe hoger de kosten, des te<br />
hoger het risico. Dat is dan ook de reden dat<br />
de meeste mensen bij voorkeur niet teveel<br />
willen uitgeven voor hun gillegale h satellietsystemen.<br />
Meer dan 80% van de ontvangers<br />
in Iran bestaat uit eenvoudige FTA modellen<br />
van het een of andere laaggeprijsde<br />
Aziatische merk. In de afgelopen tijd zijn<br />
veel gno name h FTA ontvangers verschenen<br />
op de Iraanse markt. Hun mainboards<br />
zijn allemaal identiek, maar gebruiken verschillende<br />
onbekende namen. De meeste van<br />
deze ontvangers (die zonder al teveel problemen<br />
gecodeerde kanalen van verschillende<br />
codeersystemen zichtbaar kunnen maken),<br />
worden geassembleerd in de gJabal All h<br />
vrije zone van de V.A.E. Er zijn ook geruchten<br />
dat sommigen hiervan geassembleerd<br />
worden binnen het Iraanse grondgebied, volgens<br />
zeggen in Qeshm Island! Deze kleine<br />
maar krachtige ontvangers kosten niet meer<br />
dan 70-80 Amerikaanse dollars.<br />
Een plat dak heeft zo zijn voordelen: ruimschoots voldoende<br />
ruimte voor de schotels. De schotel op de voorgrond<br />
trekt zelfs de aandacht met een zelfgemaakte multifeed<br />
installatie.<br />
Hetzelfde geldt voor de schotels. Meer dan<br />
99% van de schotels in Iran zijn heel eenvoudige<br />
en goedkope metallic (minder dan<br />
10 dollar) modellen, die gebouwd worden<br />
in kleine industriële werkplaatsen. Dit zijn<br />
eenvoudige schotels voor vaste opstelling<br />
zonder enige schaal of andere extra's. Eenvoudige<br />
DiSEqC schakelaars zijn erg populair,<br />
maar gemotoriseerde systemen zul je zelden<br />
tegenkomen. Multischakelaars worden sinds<br />
kort ook populair, vooral in torens en wolkenkrabbers.<br />
Vanwege de relatief hoge prijzen en ook<br />
het gebrek aan officiële vertegenwoordigers,<br />
zijn toegangskaarten voor gecodeerde<br />
kanalen en pakketten niet populair in Iran.<br />
Daarbij komt dat de meeste goedkope gFTA<br />
h ontvangers in Iran in staat zijn om een<br />
groot aantal kanalen en pakketten te openen<br />
dat oorspronkelijk gecodeerd is in diverse<br />
codeersystemen, waaronder Viaccess, Irdeto<br />
enz. En de geüpdate software van dergelijke<br />
ontvangers kan simpelweg gevonden en<br />
gedownload worden via het internet.<br />
Ondanks alle legale problemen is het niet<br />
moeilijk om een installateur te bereiken die<br />
alle benodigde apparatuur kan voorbereiden<br />
en het complete satellietsysteem kan installeren.<br />
Over het algemeen kosten ze hun<br />
klanten ongeveer 10 dollar voor het installeren<br />
van elke satellietschotel. Ze zijn zelfs<br />
bereid om service achteraf te bieden! De<br />
meesten van hen zijn bereid om de software<br />
van de ontvangers van hun klanten te updaten<br />
of hun ontvangers te repareren mocht<br />
dit nodig zijn. De prijs voor het updaten van<br />
de software van de ontvanger (om de gecodeerde<br />
kanalen te kunnen openen) kan varieren<br />
tussen de 5 en 15 dollar.<br />
Maar vanwege de jonge en goed opgeleide<br />
bevolking van Iran, hoeven de meeste<br />
gebruikers zelfs niet eens deze lage bedragen<br />
te betalen. In de meeste Iraanse families<br />
hebben de jongere leden geleerd om hun<br />
eigen satellietsystemen te installeren, om<br />
de nieuwe versies van de software te verkrijgen<br />
en om hun ontvangers te updaten,<br />
gebruikmakend van hun laptop en een RS-<br />
232 kabel.<br />
Ondanks de beperkingen voor de ontvangst<br />
van satelliet TV kanalen zijn andere<br />
toepassingen van satelliet communicatiesystemen<br />
zich in Iran in hoog tempo aan het<br />
ontwikkelen. Voor mensen die een mobiel<br />
telefoonsysteem zouden willen gebruiken<br />
dat betrouwbaarder is dan de traditionele<br />
GSM systemen is er gThuraya h satelliet<br />
mobiele telefonie. Geotechnische techneuten<br />
en monteurs, bergbeklimmers, vrachtwagenchauffeurs<br />
enz. kunnen gebruik maken<br />
van GPS systemen. Het nationale bankwezen<br />
heeft een op satelliettechniek gebaseerd<br />
geïntegreerd systeem ontwikkeld (SHETAB).<br />
Internet via de satelliet ontwikkelt zich<br />
snel. De meeste Iraniërs zijn met het internet<br />
verbonden via inbel of ADSL systemen.<br />
Maar gezien de aanwezigheid van satellietschotels<br />
in (vrijwel) elk Iraans huishouden<br />
zullen veel internetgebruikers hun satellietsysteem<br />
willen benutten om toegang te krijgen<br />
tot breedbandinternet.<br />
En kort geleden heeft Iran zijn eerste<br />
satelliet in een baan gebracht en zijn er plannen<br />
om zeer binnenkort nog twee satellieten<br />
te lanceren.
Tentoonstellingen Overzicht<br />
30 Mei - 1 Juni 2006: ANGA Cable 2006<br />
Trade Fair For Cable, Satellite and Multimedia<br />
CongressCentrum East, Koelnmesse, Cologne, Germany<br />
www.angacable.de<br />
20 - 23 Juni 2006: CommunicAsia 2006<br />
17th <strong>International</strong> Communications and Information<br />
Technology Exhibition & Converence<br />
Singapore Expo, Halls 2B – 6, Singapore<br />
www.communicasia.com<br />
5 - 10 September 2006: CeBIT Eurasia 2006<br />
<strong>International</strong> Trade Fair for Information Technology,<br />
Telecommunications, Software and Services<br />
TUYAP Congress Center, Beylikduzu, Istanbul, Turkey<br />
www.cebitbilisim.com<br />
8 - 12 September 2006: IBC 2006<br />
The World of Content<br />
RAI, Amsterdam, Netherlands<br />
www.ibc.org<br />
ﺔﻴﺑﺮﻌﻟﺍ Indonesia Български Deutsch English Español ﻲﺳﺭﺎﻓ Français Ελληνικά Hrvatski Italiano Nederlands Polski Türkçe<br />
Abonnement aanvraagformulier<br />
<strong>TELE</strong>-satelliet Internationaal<br />
Nederlands:<br />
Betapress BV<br />
Abonnementen <strong>TELE</strong>-satelliet<br />
Postbus 97<br />
NL-5126 ZH Gilze<br />
Tel 0161 - 459 539<br />
Fax 0161 - 452 913<br />
Naam<br />
Firma Naam<br />
Adres<br />
Woonplaats<br />
Postcode<br />
Telefoon<br />
Email Adres<br />
Betalingswijze<br />
Rekening:<br />
België:<br />
<strong>TELE</strong>-satelliet<br />
c/o Leo Stouten<br />
Diestsesteenweg 252<br />
B-3010 Leuven<br />
Tel 049 - 563 2378<br />
Fax 016 - 255 589<br />
............................................................<br />
............................................................<br />
............................................................<br />
............................................................<br />
............................................................<br />
............................................................<br />
............................................................<br />
Stuur Rekening<br />
Abonnement 1 jaar:<br />
Nederlands: € 39,-<br />
België: € 39,-<br />
Buitenland: € 51,-<br />
Van Rekening:<br />
............................................................<br />
............................................................<br />
............................................................<br />
............................................................<br />
28 - 30 September 2006: SatExpo 2006<br />
Space and Advanced Telecommunications<br />
Vicenza Trade Fair, Vicenza, Italy<br />
www.satexpo.it<br />
9 - 13 Oktober 2006: Taitronics Autumn<br />
Taipei <strong>International</strong> Electronic Autmun Show<br />
Taipei World Trade Center (TWTC), TaiWan<br />
www.taipeitradeshows.com.tw/taitronics/<br />
18 - 20 Oktober 2006: EEBC 2006<br />
Eastern Europe Broadband Convention<br />
Exhibition Centre “KievExpoPlaza”, Kiew, Ukraine<br />
www.eebc.com.ua<br />
26 - 28 Oktober 2006: SAT KRAK 2006<br />
<strong>International</strong> Satellite Exhibition<br />
Centrum Targowe, ul. Klimeckiego 14, 30-706 Krakow, Poland<br />
www.satkrak.com<br />
<strong>TELE</strong>-satelliet Internationaal wordt wereldwijd in 14 talen uitgegeven:<br />
Datum<br />
...................................<br />
Handtekening<br />
...................................