Veiligheidsplan voor loopgroepen bij Rotterdam Atletiek

Veiligheidsplan voor loopgroepen bij Rotterdam Atletiek.
Datum: mei 2010
1. Doelstelling:
Dit veiligheidsplan voor loopgroepen heeft in de eerste plaats een preventief doel: het
zoveel mogelijk voorkomen van incidenten en ongevallen bij wegatletiek.
Daarom zijn de nodige repressieve voorzieningen en maatregelen beschreven.
Dit veiligheidsplan is samengesteld uit:
o
o
Informatie Atletiek Unie (www.atletiekunie.nl), Dutch runners (zie bijlage)
Tips en wenken voor trainers van loopgroepen, Atletiek Unie.
o
Tipsenwenkenvoortr
ainersbijhardlopennov2007.pdf
Informatie toegestuurd door atletiekverenigingen (intern RA, PAC en AV
Energie)
2. Definities:
o
o
o
Ongevallen: o.a. verkeersongeval, valpartij, hondenbeet, insectenbeet,
blessures.
Ziektegevallen: o.a. : flauwte, oververhitting, hartstoornissen, cva (beroerte),
epilepsie.
Calamiteiten: alle zaken die onmiddellijk medische aandacht vragen.
3. Uitgangspunten:
o
o
o
o
Dit veiligheidsplan dient bij iedere trainer en deelnemer bekend te zijn. Het
wordt o.a. via de website www.RA.nl kenbaar gemaakt.
De vereniging stimuleert het volgen van een opleiding/cursus reanimatie
en/of EHBO.
De trainers beschikken tijdens de training over een mobiele telefoon, die
voldoende capaciteit heeft (bel tegoed, opgeladen) en lopen uitsluitend in een
gebied waar gsm bereik is. Zij zijn in het bezit van mobiele nummers van de
andere trainers zodat zij zo snel mogelijk hulp kunnen inroepen.
De lopers informeren de trainer(s) over eventuele medische beperkingen,
medicijngebruik of ziektes, die tijdens de training een veiligheids- en of
gezondheidsrisico kunnen vormen. Dit geldt ook bij terugkeer na een ziekte
of blessure.
1

o
o
o
o
o
o
o
o
Deelnemers wordt geadviseerd iedere 3 jaar een medische keuring te
ondergaan (www.sma-rotterdam.nl). Dit geldt vooral voor deelnemers ouder
dan 40 jaar.
Een loopgroep heeft in principe maximaal 25 deelnemers. Bij een groter
aantal deelnemers wordt de groep in principe opgesplitst.
Voor- en na de training worden de koppen geteld.
Deelnemers worden begeleid waarbij wordt uitgegaan van hun
mogelijkheden en conditie. Deze begeleiding kan groepsgewijs of individueel
zijn.
Als daar aanleiding toe is verwijst de trainer de deelnemer naar een hogere
of een lagere groep of adviseert al dan niet tijdelijk met trainen te stoppen als
de veiligheid en gezondheid van de deelnemer risico loopt en/of de veiligheid
van de groep hier aanleiding toe geeft. Deze adviezen zijn bindend.
Van deelnemers is bekend of zij in het bezit zijn van een reanimatie/EHBO
diploma en of zij arts of verpleegkundige zijn.
Negeren van de veiligheidsregels zal voor de trainer aanleiding zijn de
deelnemers deelname te ontzeggen.
Trainers zijn tijdens de training constant op de hoogte waar zij zich bevinden
en hoe zij in geval van een noodoproep snel hun positie kenbaar kunnen
maken.
Kleding
o Kleding moet licht, soepel en ventilerend zijn. Niet te warm. Let ook op het
verschil tussen zomer- en winterkleding. Laat je in een goede sportzaak
adviseren. Vermijd katoen. Het houdt vocht vast en je koelt daardoor af.
o
o
o
o
Neem bij regenachtig weer droge kleding mee.
Goede schoenen zijn noodzakelijk ter voorkoming van blessures. Draag
echte loopschoenen. Laat je hardloopschoenen bij een goede sportzaak
opmeten. Daar kijkt men ook naar eventuele afwijkingen en adviseert het
juiste type schoen.
Naadloze sokken zijn comfortabel en voorkomen blaren.
Voor de dames adviseren wij het dragen van een sportbeha.
4. Verkeersregels:
Hierbij wordt ervan uitgegaan dat er zowel overdag en ‘avonds in het donker gelopen
wordt.
Loopgroepen houden zich aan de normale verkeersregels:
De wetgeving schrijft thans niet meer voor aan welke zijde van de weg gelopen moet
worden bij het ontbreken van een voetpad. Meestal wordt geadviseerd om aan de
rechter zijde van de weg te lopen. Dit is afhankelijk van de overzichtelijkheid (zie bijlage)
o
o
Rechts lopen, afhankelijk van de beschikbare ruimte en zicht, maximaal twee
aan twee of als voldoende ruimte ontbreekt, achter elkaar. De trainer kan
hierop een uitzondering maken omwille van het overzicht.
Nooit de rechterhelft van het betreffende pad overschrijden.
De voorste- en de achterste loper geven verbale signalen bij
tegemoetkomend verkeer of obstakels : “ paal, auto, fietser, lopers
2

o
o
o
voor/achter , etc “ dit signaal dient door de andere lopers te worden
doorgegeven
De voorste loper geeft aan of links of rechtsaf wordt afgeslagen.
Lopers horen niet uit zicht te raken. Achterblijvers blijven niet alleen. Na een
interval worden altijd de achtersten opgehaald. Deze regel geldt in het
bijzonder tijdens training in het donker. Lopers die structureel niet mee
kunnen, vormen derhalve een veiligheidsrisico en worden zo nodig door de
trainer hierop gewezen.
Stoplichten worden te allen tijde gerespecteerd.
Een door de trainer aangewezen “voorloper”wordt niet door andere lopers
ingehaald.
Training in het donker (zie ook advies Veilig Verkeer Nederland in de bijlage):
o
o
o
Er wordt alleen op verharde en verlichte paden gelopen, bij voorkeur
voetpaden.
Het is verplicht een reflecterend hesje of verlichting te dragen. Lopers
zonder hesjes worden niet toegelaten,
Bij groepen groter dan 10 lopers is het verplicht dat een assistent trainer
of ervaren loper de achterhoede vormt.
De trainer blijft verantwoordelijk voor de hele groep
Ruiterpaden
o
o
o
Het is verboden over ruiterpaden te gaan, tenzij hiervoor aan een
bevoegd persoon binnen RA (trainer en/of bestuurslid) schriftelijk door
een bevoegde instantie toestemming is gegeven.
Bij gebruik van ruiterpaden wordt rechts georiënteerd- en achter elkaar.
gelopen.
Bij een tegemoetkomende ruiter wordt gestopt en blijven de lopers aan de
rechterkant van het pad staan. (nooit aan twee zijden !
Klimaat:
Winter
o
Er wordt niet getraind als er sprake is van algemene gladheid, bijv ijzel en
opvriezende sneeuw. Deze regel geldt tevens bij forse hagel.
Eea is ter beoordeling van de trainer.
Hardlopen bij winterse omstandigheden is goed mogelijk, mits goed voorbereid
(Advies Atletiek Unie, naar aanleiding zeer strenge winterse omstandigheden in
december/januari 2009/2010)
Dit advies is opgesteld door John IJzerman, voorzitter medische commissie
Atletiekunie en Gerard Nijboer, coördinator wegatletiek en ervaringsdeskundige
en hieronder letterlijk is weergegeven.
3

o
o
Zorg voor functionele kleding: vochtdoorlatend en warmte
vasthoudend. Denk aan thermo-ondergoed bijvoorbeeld gecombineerd met
fleecekleding. De transpiratie moet altijd goed kunnen worden afgevoerd
omdat het lichaam anders snel afkoelt.
Ga niet onvoorbereid en te licht gekleed langer dan anderhalf uur
sporten. De stofwisseling functioneert bij hevige koude anders. Je bent
sneller door je energie heen. Aandacht voor inname van voldoende
koolhydraten vooraf, bijvoorbeeld een extra boterham of energiereep is geen
overbodige luxe.
o De grootste hoeveelheid warmte raak je kwijt via je hoofd. Draag een
hoofdband of een muts van functioneel materiaal.
o
Draag handschoenen, wederom van functioneel materiaal.
o
o
o
o
Bij de combinatie van wind en vorst kun je je ogen beschermen, bijvoorbeeld
met een lichte zonnebril.
Smeer vaseline op het gezicht en andere blote oppervlakken.
7. Blijf niet langer buiten dan nodig is; na afloop van de training en wedstrijd
koelt het lichaam snel af, vooral als je huid toch nog nat is door transpiratie.
Vergeet niet voldoende te drinken. Ook drinken houdt de circulatie op gang
en hierdoor blijft de warmte langer in je lijf.
Mensen met hart- en longklachten, diabetes, een slechte conditie en/of een
beperkte weerstand bijvoorbeeld ten gevolge van koorts lopen een extra
risico.
Zomer
o
o
Bij hoge temperaturen, > 25 o c wordt de training qua intensiteit aangepast en de
lopers moeten daarbij gelegenheid krijgen regelmatig te drinken. Aanbevolen
wordt dan ook een drinkflesje mee te nemen
Bij temperaturen boven 30 o c moet men overwegen om de training af te
gelasten.
Overige weersomstandigheden
o
o
Bij onweer wordt de training onmiddellijk gestaakt.
Bij storm of kort erna wordt niet in een bos of park getraind, in verband met
vallende takken
4

5. Calamiteiten
In geval van calamiteiten is tijd de belangrijkste factor.
o Bel zonder aarzelen 112, geef situatie en locatie door en wacht op instructies
o De trainer heeft hierbij een coördinerende rol.
o Indien de dichtstbijzijnde en afgesproken ontmoetingspunt met
auto/helikoptervervoer op afstand van de locatie ligt, wordt een keten met
deelnemers gevormd die ieder voor elkaar duidelijk in het zicht staan.
o De betreffende opgestelde deelnemers geven hierbij tevens de richting aan naar
de locatie van de calamiteit, zodra de betreffende hulpdienst arriveert.
o Creëer ruimte voor het slachtoffer
o Start bij hartstilstand met reanimeren
o Bij een ongeluk, het slachtoffer niet verplaatsen in verband met eventuele
verwondingen aan nek en ruggengraat.
6. Op het eerste gezicht niet spoedeisende ongeval.
Algemeen:
In voorkomende gevallen wordt eerst beoordeeld in hoeverre sprake is van een
calamiteit.
Voorts wordt nagegaan in hoeverre het ongeval invloed heeft op de, voor zover bekend,
algehele gesteldheid van de deelnemer. Hieruit kan opnieuw blijken dat er sprake is van
een calamiteit (zie dan bovengenoemde richtlijnen)
Voorbeelden van ongevallen, blessures:
o Vallen
o Verzwikking
o Diverse spierblessures
o Insectenbeet (check eventuele allergie !!)
o Hondenbeet
o Tekenbeet
Te nemen maatregelen:
o
o
o
Vaststellen of de training kan worden voortgezet, zoniet dan verlaat de
deelnemer onder begeleiding de training.
Bij verzwikking, spierblessures wordt zsm gezorgd voor koeling.
De trainer vult een Arboformulier in als er sprake is van een ongeval
Dit Arboformulier is beschikbaar bij de vereniging
Ziekte van Lyme
Deze ziekte wordt veroorzaakt door de beet van een teek die de Borrelia-bacterie kan
verspreiden. Een infectie kan ingrijpende gevolgen hebben. Door lopen in gras of andere
begroeing loopt men een verhoogd risico.
5

Via kleding en beschermende middelen kan dit risico worden vermeden. Er is veel
informatie beschikbaar o.a. via Lymenet : http://www.lymenet.nl
Raadpleeg eventueel je huisarts of apotheker ingeval van verdenking van een beet.
Psychische gesteldheid
Iedereen reageert verschillend bij een ongeval of calamiteit, dit geldt zowel voor het
slachtoffer als voor de omstanders. Flauwvallen, in paniek raken zijn voorkomende
aspecten. Hou ook dit goed in de gaten.
Bijlage 1
Atletiek Unie: Dutch Runners:
Informatie
Algemeen
Lopen op de openbare weg (bron: Veilig Verkeer Nederland)
In de wet (RVV1990) staat in artikel 4 dat voetgangers gebruik maken van het trottoir of
voetpad, van het fietspad of het fiets/bromfietspad als een voetpad of trottoir ontbreekt
en van de berm of de uiterste zijde van de rijbaan als ook een fietspad of
fiets/bromfietspad ontbreekt.
Een ander belangrijk wetsartikel in dit kader is artikel 5 van de Wegenverkeerswet: het
is voor een ieder verboden zich zodanig te gedragen dat gevaar op de weg kan worden
veroorzaakt of dat het verkeer op de weg wordt gehinderd of kan worden gehinderd.
Ten slotte staat er in de wet (RVV1990, art. 19) dat een bestuurder altijd in staat moet
zijn een voertuig tot stilstand te brengen binnen de afstand waarover hij de weg kan
overzien en waarover deze vrij is.
Vóór invoering van het huidige RVV stond tevens in de wet dat voetgangers buiten de
bebouwde kom aan de linker kant van de weg moesten lopen als een voetpad of
fietspad ontbrak. Op die manier konden voetgangers het autoverkeer zien naderen, en
dat werd veiliger geacht voor voetgangers. Met ingang van 1991 is deze verplichting
geschrapt. Voetgangers mogen zelf kiezen aan welke kant van de weg ze lopen. De
plaatselijke omstandigheden kunnen namelijk zodanig zijn dat rechts lopen veiliger is
dan links lopen.
Het is niet mogelijk aan te geven dat links of rechts lopen altijd veiliger is. Het wordt in
de ogen van Veilig Verkeer Nederland terecht toegestaan dat voetgangers zelf
beoordelen wat de veiligste kant van de weg is. Absolute veiligheid is daarbij uiteraard
niet te garanderen. Ook in deze situatie zullen alle weggebruikers attent moeten blijven,
zodat onveiligheid voorkomen kan worden.
De praktijk leert dat de meeste voetgangers (en trimmers) het prettiger vinden om het
'gevaar' te zien aankomen. Voetgangers zijn onbeschermd en zullen bij aanrijdingen
vrijwel altijd het grootste letselrisico lopen. Wie dat risico voor zichzelf wil minimaliseren
6

zal het verkeer willen zien naderen en daarom links willen lopen. Wie rechts loopt wordt
altijd van achteren genaderd door ander verkeer. En dat is, in ieder geval gevoelsmatig,
aanzienlijk minder prettig.
Veilig Verkeer Nederland raadt trimmers aan gebruik te maken van voetpaden en vrij
liggende fietspaden. Drukke wegen zonder vrij liggende voetgangers- of
fietsvoorzieningen moeten zoveel mogelijk gemeden worden. Wie gebruik maakt van
een vrij liggend fietspad kan het beste met de rijrichting van de fietsers meelopen
(rechts). Wie toch gebruik maakt van een weg zonder fiets- of voetpad moet zelf
inschatten aan welke kant van de weg het veiligst gelopen kan worden. Daarbij moeten
voetgangers en trimmers zich realiseren dat zij geen onveiligheid voor anderen moeten
veroorzaken als ze een plaats op de weg kiezen die voor henzelf het veiligst is.
Lopen in het donker (bron: Veilig Verkeer Nederland)
Hoe kwetsbaar wandelaars, sporters, of trimmers in het donker langs de weg ook zijn, er
zijn geen regels of richtlijnen waaraan ze zich dienen te houden. Veilig Verkeer
Nederland adviseert hen wel goed zichtbaar te zijn bij hun deelname aan het verkeer in
het donker. Bijvoorbeeld door het gebruik van opvallende kleding met retroreflecterende
accenten zoals veiligheidsvesten.
7