Infectie, contaminatie en anesthesie

ANESTHESIE EN INFECTIE
AVU 2011
Jan Verbeke
Doelstellingen
• Invloed van anesthesie op de weerstand
voor infectie
• Hoe patiënt beschermen tegen endogene
infectie
• Hoe patiënt beschermen tegen exogene
infectie
• Hoe nuttige preventiemaatregelen tegen
infectie opzoeken in de literatuur
2
1

WEERSTAND PATIENT
MICRO-ORGANISME
endogeen
exogeen
ANTIBIOTICUM
3
Weerstand patient tegen
infectie tijdens anesthesie
A. Invloed van anesthetica
B. Host defence mechanismen
C. Invloed van temperatuur
D. Invloed van glycemie
4
2

A. ANESTHETICA
• tijdelijke migratie leukocyten
• fagocytose neutrofielen
• humorale antilichamen =
Negatieve immunologische invloed
kortdurend en reversibel
5
B.“HOST DEFENCE”
MECHANISMEN
kiemen t.h.v. de bovenste luchtwegen
slik- en hoestmechanisme
positieve drukbeademing
infectie van de onderste luchtwegen
6
3

Kind met bovenste luchtweginfectie
+ algemene anesthesie
• Laryngospasme
• Brochospasme
• Apnea
• Arteriële desaturatie
• Atelectase
• Pneumonie
Hyperreactiviteit luchtwegmucosa ged. 4 – 6 weken
7
C. Invloed van TEMPERATUUR
Kurz et al. N Engl J Med 1996; 334: 1209
8
4

Perioperative Normothermia
200 Patients
SSI rate (%)
Normothermia
Patients
6 %
with
sample
colorectal
operations
19 %
Hypothermia
p=0.009
Kurz et al. NEJM 1996;334:1209-15
9
D. Invloed van GLYCEMIE
% Deep Sternal Infec ction
8
7
6
5
4
3
2
1
0
100-150 150-200 200-250 250-300
Day 1 Glucose (mg%)
Zerr, Ann Thorac Surg 1997;63:356
10
5

2. Kolonisatie of infectie
door endogene kiemen
ANTIOBITICA PROFYLAXIE
11
Surgical antimicrobial profylaxis is not
an attempt to sterilise tissues, but a
critical timed adjunct to reduce the
microbial burden of intraoperative
contamination to a level that cannot
overwhelm host defences.
CDC Guidelines for prevention of surgical site
infection, 1999
12
6

Chirurgische antibiotica
profylaxie
• therapeutische antibiotica
behandeling
• electieve operaties met sluiten van de
huid
• correcte e keuze e van antibioticum
• juiste timing
• kortdurend
13
Timing van AB profylaxis
4
3.8
3.5
3.4
3
2.5
2.4
% of SSI
2
1.5
1.6
2.1
1.1
1
0.5
0.7
0.5
0
0
5
Hours From Surgery
Classen, et al. N Engl J Med. 1992;328:281.
14
7

Chirurgische AB profylaxis
1. Openmaken holle organen onder
gecontroleerde condities
= clean-contaminated operations
2. Vreemd endovasculair- of
prothesemateriaal in steriele weefsels
3. Elke operatie waar infectie
levensbedreigend kan zijn
15
Chirurgische AB profylaxie
• Niet bij gecontamineerde of
geïnfecteerde operaties
• Meest gebruikt: cefalosporines
• Praktijk: antibioticaklapper
• Timing: bij plaatsen IV toegangsweg
voor inductie
16
8

Use of hospital-specific antibiotics in hospital care
(HC) in Europe (2002)
Vander Stichele, R. H. et al. J. Antimicrob. Chemother. 2006 58:159-167
17
3. Kolonisatie of infectie
door exogene kiemen
• Via handen
• Via kunstmatige ventilatie
• Via intravasculaire katheters
18
9

Kruisinfectie via handen
19
Semmelweis
Wenen 1847
20
10

Huidflora
• Normale flora: weinig pathogeen
– Coagulase negatieve stafylokokken
– Corynebacterium
• Transiënte flora: sterk pathogeen
– Echerichia Coli
– Pseudomonas Aeruginosa
21
Handhygiëne
• Wassen met water en zeep
– Verwijderen van vuil
• Desinfecteren met alcohol
– Eenvoudig, snel, meest efficiënt
– Geen uitdrogen, geen allergieën
– Bedside mogelijk
22
11

Wassen
Ontsmetten
Gebruikt product Zachte zeep Alcohol oplossing
Verwijderen van
organisch materiaal + -
Elimineren van de
transiënte flora 90% 99,999%
Elimineren van de
residente flora geen effet 99%
Duur van de procedure 30 seconden 15-25 seconden
Huidirritatie + (+)
23
(HW)
(HR)
Handwashing
Handrub
Pittet and Boyce, Lancet Infectious Diseases 2001
24
12

HANDALCOHOL
ethanol 80 %
glycerol 01,45 %
H 2 O 2 0.125 %
Richtlijnen WHO
25
26
13

Vóór inwrijven
Na inwrijven
27
28
14

Infectie of kolonisatie via
kunstmatige ventilatie (VAP)
• Obstructie door endotracheale cuff van
mucusklaring
• Overloop van maagvocht
• Anesthetica en koude onderdrukken
mucociliaire activiteitte t
• Atelectase declieve longgebieden
• Vocht in beademingscircuit gekoloniseerd
met gram –
29
Rusca, M. et al. Anesth Analg 2003;97:1835-1839
30
15

Infectie via intravasculaire
katheters
31
32
16

Katheter gerelateerde infecties
• Meestal centrale katheters
• Meestal via migratie van huidbacteriën
t.h.v. insteekplaats
33
Katheter gerelateerde
infecties
34
17

Ingangspoorten micro-organismen
organismen
1. Insteekplaats
2. Hub van katheter
3. Hematogeen
4. Besmette perfusie
of medicatie
35
36
18

CDC
aanbevelingen ter
preventie van
catheter related
blood stream
infections (2002)
37
38
19

chloorhexidine 0,5 % in alcohol 70 %
39
40
20

41
42
21

CDC aanbevelingen ter voorkoming
van postoperatieve infecties
43
Juiste stellingen
1 De kans op een postoperatieve infectie is
rechtevenredig met de ASA score.
2 Strikte glycemieregeling vermindert de kans
op postoperatieve infecties.
3 Antibioticaprofylaxie is steeds beperkt in
toedieningsduur.
4 Handhygiëne dient om kruisinfecties te
voorkomen.
5 Ventilator geassocieerde pneumonie wordt
veroorzaakt door endogene kiemen.
44
22

Foute stellingen
1 De kans op een postoperatieve infectie is
rechtevenredig met de ASA score.
2 Strikte glycemieregeling vermindert de kans
op postoperatieve infecties.
3 Antibioticaprofylaxie is steeds beperkt in
toedieningsduur.
4 Handhygiëne dient om kruisinfecties te
voorkomen.
5 Ventilator geassocieerde pneumonie wordt
veroorzaakt door endogene kiemen.
45
23