Langzaamaan meer vrouwen in top Saxion - Sax.nu
Langzaamaan meer vrouwen in top Saxion - Sax.nu
Langzaamaan meer vrouwen in top Saxion - Sax.nu
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Aerospace Eng<strong>in</strong>eer<strong>in</strong>g<br />
Applied Sciences<br />
Architecture<br />
Civil Eng<strong>in</strong>eer<strong>in</strong>g and Geosciences<br />
Electrical Eng<strong>in</strong>eer<strong>in</strong>g, Mathematics<br />
and Computer Science<br />
Industrial Design Eng<strong>in</strong>eer<strong>in</strong>g<br />
Mechanical, Maritime and<br />
Materials Eng<strong>in</strong>eer<strong>in</strong>g<br />
Technology, Policy and Management<br />
Waaromzoeken<br />
als je toch al weet<br />
waar je heen wilt?<br />
Je bent gedreven door ambitie, prestatiegericht en je<br />
wilt het beste uit jezelf halen. Daarom kies je na je<br />
bacheloropleid<strong>in</strong>g voor een master.<br />
De TU Delft biedt<br />
jou 35 masteropleid<strong>in</strong>gen op het hoogste niveau.<br />
Kom 22 november<br />
naar onze mastervoorlicht<strong>in</strong>g<br />
en ervaar het zelf.<br />
Schrijf je <strong>nu</strong> <strong>in</strong> op:<br />
www.masteryourfuture.nl<br />
Technische Universiteit Delft
Met <strong>vrouwen</strong> heb ik een bijzondere relatie die mij mateloos boeit.<br />
Ze sleuren me van emotie naar emotie en ik ontdek telkens nieuwe<br />
verrass<strong>in</strong>gen van het ‘female phenomenon’. ’t Mooiste v<strong>in</strong>d ik de<br />
uiteenlopende situaties waar<strong>in</strong> ik met <strong>vrouwen</strong> verkeer. Zo lig ik<br />
regelmatig met de koukleumpjes <strong>in</strong> de ‘cl<strong>in</strong>ch’ over de gewenste<br />
kantoortemperatuur, r schijn ik ze aan te trekken als ze <strong>in</strong> tranen zijn<br />
en kan ik als praatmaatje goed <strong>in</strong>schatten hoe ze zich voelen. Zo<br />
kl<strong>in</strong>k ik weliswaar als de troost <strong>in</strong> zekere z<strong>in</strong> <strong>in</strong> plaats van de De<br />
Niro (om te refereren aan een songtekst van Veldhuis<br />
en Kemper),<br />
maar regelmatig sla ik ook de plank mis. Zo wist ik het te presteren<br />
om <strong>in</strong> een volle dampende zaal vurige <strong>vrouwen</strong> de gehele groep<br />
aan het werk te zetten, waarbij het net ietsje te veel leek alsof de<br />
<strong>vrouwen</strong> zelf we<strong>in</strong>ig <strong>in</strong> te brengen hadden. Fout! Ik werd nog net<br />
niet gefileerd. Wel<br />
iets geleerd: doe altijd alsof <strong>vrouwen</strong> iets <strong>in</strong> de<br />
melk te brokkelen hebben.<br />
Dan mijn ervar<strong>in</strong>gen met vrouwelijke persvoorlichters, heerlijk.<br />
Meestal types die alles <strong>in</strong> eigen hand willen houden en het liefst de<br />
journalisten de les lezen. Mijn confrontatie met de voorlichtsters resulteerde<br />
regelmatig <strong>in</strong> vermakelijke woordwissel<strong>in</strong>gen waarbij we<br />
elkaar wurgden met de telefoonhaak. Bij die <strong>vrouwen</strong> had ik altijd<br />
het idee dat ze zichzelf wilden bewijzen. Zet daar tegenover een<br />
standvastige jonge ambitieuze hond en je hebt heibel <strong>in</strong> de tent. Die<br />
bewijsdrang bespeur ik regelmatig bij <strong>vrouwen</strong> <strong>in</strong> hogere functies.<br />
Alles heel erg goed willen doen. Volgens<br />
mij werkt dat averechts <strong>in</strong><br />
een mannenbolwerk wat de <strong>top</strong> van <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> nog steeds is. Als een<br />
vrouw zichzelf blijft en haar kwaliteiten op juiste wijze <strong>in</strong> de strijd<br />
gooit, geef mij dan maar een vrouw <strong>in</strong> de Raad van Bestuur.<br />
Veel leesplezier!<br />
Tim de Hullu, hoofdredacteur
et rapport is de zogenaamde<br />
Risico<strong>in</strong>ventarisatie & Evaluatie<br />
(RI&E) waarvoor 85 medewerkers<br />
zijn geïnterviewd en uitgebreid research<br />
is gedaan. Onder studenten<br />
is een kle<strong>in</strong>schalige <strong>in</strong>ventarisatie<br />
gedaan. De laatste RI&E dateert van<br />
vijf jaar geleden. Volgens de projectgroep<br />
zijn s<strong>in</strong>dsdien veel aanpass<strong>in</strong>gen<br />
gedaan, vooral op het terre<strong>in</strong><br />
van werkplekergonomie, bedrijfshulpverlen<strong>in</strong>g<br />
en reïntegratieondersteun<strong>in</strong>g,<br />
maar zijn sommige punten<br />
die vijf jaar geleden ook aan de orde<br />
waren, nog niet opgelost. Op het<br />
b<strong>in</strong>nenklimaat van <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> Enschede<br />
is de meeste kritiek gekomen: alle<br />
diensten en academies noemden dat.<br />
Bij de afdel<strong>in</strong>g Interstedelijk Studentenoverleg<br />
is zelfs het vermoeden<br />
uitgesproken van een relatie tussen<br />
ziekteverzuim en het b<strong>in</strong>nenklimaat.<br />
Een aantal geïnterviewden geeft aan<br />
het gevoel te hebben dat het Facilitair<br />
Bedrijf (FB) de klachten over<br />
tocht, luchtvochtigheid en temperatuur<br />
niet serieus neemt.<br />
Hans Wichers Schreur, directeur FB,<br />
reageert: “Deze geluiden zijn bij ons<br />
onbekend en uit eigen onderzoek komen<br />
overwegend positieve geluiden”.<br />
Wat het b<strong>in</strong>nenklimaat <strong>in</strong> Enschede<br />
betreft, geeft Wichers Schreur aan<br />
dat de RI&E parallel aan maatregelen<br />
is verricht en dat het onderzoek dus<br />
ietwat een achterhaald beeld geeft.<br />
“In de zogenaamde tulpen hebben<br />
we het klimaatbeheerssysteem aangepast.<br />
In het kader van energiezu<strong>in</strong>igheid<br />
is <strong>in</strong> het verleden voor veel<br />
verschillende standen <strong>in</strong> het systeem<br />
gekozen. Als het ’s nachts koud was,<br />
g<strong>in</strong>g de vloerverwarm<strong>in</strong>g aan, en<br />
wanneer de zon dan ’s morgens g<strong>in</strong>g<br />
schijnen, g<strong>in</strong>g het systeem al koelen.<br />
Twee extra standen zijn er <strong>nu</strong> tusse<strong>nu</strong>it<br />
gehaald en we proberen door<br />
handmatig <strong>in</strong>stellen reken<strong>in</strong>g te houden<br />
met weersverwacht<strong>in</strong>gen. Nadeel<br />
is wel dat dit veel <strong>meer</strong> energie<br />
kost dan voorheen.” De meeste problemen<br />
betreffen de gebouwdelen<br />
naar de tulpen toe, de voormalige<br />
ziekenhuisgebouwen.<br />
Daar is het, vaker dan toegestaan,<br />
warmer dan de door de arbowet<br />
gestelde maximumtemperatuur van<br />
26 graden Celsius. Het FB <strong>in</strong>vesteert<br />
daarom een half miljoen euro <strong>in</strong> een<br />
nieuw luchtbehandel<strong>in</strong>gsysteem<br />
voor die gebouwdelen, dat er voor<br />
de zomer van 2008 moet zijn.<br />
<br />
Ander punt van kritiek betreft de<br />
schoonmaak en het sanitair. Volgens<br />
medewerkers laat de kwaliteit van<br />
de schoonmaak te wensen over, helemaal<br />
<strong>in</strong> de vakanties. Niemand beschuldigt<br />
het schoonmaakpersoneel,<br />
alle ondervraagden wijzen op de
Het was een afscheid met onderscheid<strong>in</strong>g<br />
en scherpe bespiegel<strong>in</strong>gen.<br />
Lector Roel van Asselt, ‘goeroe<br />
van de aansluit<strong>in</strong>g’, is bij zijn<br />
afscheid benoemd tot Ridder <strong>in</strong> de<br />
Orde van Oranje-Nassau. In zijn<br />
speech plaatste hij nog even haarfijn<br />
kantteken<strong>in</strong>gen bij het Nederlandse<br />
hoger onderwijs. Over de<br />
kennis<strong>in</strong>tensiteit van het onderwijs<br />
zei Van Asselt: “We moeten bereiken<br />
dat kennis niet <strong>meer</strong> als zwerfafval<br />
<strong>in</strong> de hoofden van leerl<strong>in</strong>gen<br />
en studenten rondwaait, niet bruikbaar<br />
of tijdelijk niet beschikbaar is<br />
beperkte tijd voor de schoonmakers<br />
en menigeen geeft aan dat schoonmaken<br />
door volgepakte bureaus en<br />
soms ook vloeren, niet gemakkelijk<br />
is. Volgens Wichers Schreur is het FB<br />
erg tevreden over schoonmaakbedrijf<br />
Asito. “We hebben voor <strong><strong>Sax</strong>ion</strong><br />
Enschede een resultaatcontract. Dat<br />
en dat het verschil tussen kennen<br />
en herkennen bijna niet bestaat.”<br />
“Een andere aanbevel<strong>in</strong>g: bied studenten<br />
<strong>meer</strong> regelmaat, structuur<br />
en duidelijkheid <strong>in</strong> de beg<strong>in</strong>periode.”<br />
Verder sprak Van Asselt een<br />
aanbevel<strong>in</strong>g uit naar onderwijsontwikkelaars.<br />
“Wat ik hen toewens is<br />
een onderwijs waar<strong>in</strong> <strong>in</strong>novatie en<br />
onderzoek <strong>meer</strong> betrokken zijn op<br />
het werk van de docent en niet alleen<br />
op vermeende, onbewezen<br />
verbeter<strong>in</strong>g die <strong>meer</strong> zou aansluiten<br />
bij de belev<strong>in</strong>gswereld van de<br />
jongvolwassenen.” Van Asselt is<br />
<br />
<br />
‘t Is logisch: net als <strong>in</strong> de vorige<br />
RI&E is de academie LED de academie<br />
met de meeste knelpunten<br />
op het gebied van arbo. Logisch,<br />
omdat die academie met opleid<strong>in</strong>gen<br />
als Chemie en Werktuigbouwkunde<br />
relatief veel praktijkonderwijs<br />
kent met bijvoorbeeld<br />
gevaarlijke stoffen en gereedschappen.<br />
LED-directeur Peter van Dam<br />
kijkt daar dus niet van op. “Regelgev<strong>in</strong>g<br />
verandert voortdurend, je<br />
moet cont<strong>in</strong>u aanpass<strong>in</strong>gen doen.”<br />
De meeste knelpunten gaan over<br />
het vastleggen van procedures<br />
over bijvoorbeeld het werken met<br />
gevaarlijke stoffen. Verder laten<br />
manager en docent geweest en gaf<br />
de verschillen tussen beide discipl<strong>in</strong>es<br />
aan. “Een docent heeft zware<br />
schol<strong>in</strong>g gehad die hij dagelijks<br />
moet <strong>in</strong>zetten. Managers niet. In<br />
wezen is het ongeschoolde arbeid.<br />
… Wat ik managers toewens is het<br />
besef: de student centraal, de docent<br />
cruciaal.” Ook gooide Van Asselt<br />
nog maar eens een balletje op<br />
voor een hbo met gedifferentieerd<br />
e<strong>in</strong>donderwijs naar niveau, duur en<br />
<strong>in</strong>houd. “Iets wat het WO niet wil,<br />
maar ook helemaal niet kan. Dus<br />
hbo, grijp je kans. Op die manier<br />
los je ook voor eens en voor altijd<br />
het aansluitprobleem op.”<br />
Roel van Asselt begon zijn loopbaan<br />
39 jaar geleden bij <strong><strong>Sax</strong>ion</strong><br />
Hogescholen (en rechtsvoorgangers)<br />
als docent Wiskunde bij de<br />
HTS/SVL <strong>in</strong> Hengelo. Daarna<br />
werd hij <strong>in</strong> 1986 manager Onderwijs<br />
en Onderwijsontwikkel<strong>in</strong>g.<br />
In die functie heeft Van Asselt de<br />
aansluit<strong>in</strong>g tussen voortgezet onderwijs<br />
en het hbo en middelbaar<br />
beroepsonderwijs en het hbo prom<strong>in</strong>ent<br />
op de kaart gezet. Dit resulteerde<br />
<strong>in</strong> 1993 <strong>in</strong> de opricht<strong>in</strong>g van<br />
het Landelijke Expertise Centrum<br />
Aansluit<strong>in</strong>g (LICA). De kroon op<br />
zijn carrière was de benoem<strong>in</strong>g tot<br />
lector Instroommanagement en<br />
Aansluit<strong>in</strong>g <strong>in</strong> 2003.<br />
(TdH)<br />
betekent dat ruimtes schoon moeten<br />
zijn, hoe vaak er wordt schoongemaakt,<br />
is daar aan onderhevig. Als<br />
medewerkers constateren dat meubels<br />
of vloeren niet goed schoon<br />
zijn, kunnen ze dat aangeven <strong>in</strong> het<br />
logboek bij het secretariaat van hun<br />
dienst of academie. Alleen dan kunnen<br />
we er iets aan doen.”<br />
B<strong>in</strong>nenkort volgt een evaluatierapport<br />
van de projectgroep RI&E,<br />
waar<strong>in</strong> def<strong>in</strong>itief duidelijk wordt wat<br />
aangepakt dient te worden en wie<br />
waar verantwoordelijk voor is.<br />
Tim de Hullu<br />
de begeleid<strong>in</strong>g en toezicht tijdens<br />
praktijkwerkzaamheden te wensen<br />
over. In de zomervakantie bleek het<br />
zonder <strong>meer</strong> mogelijk om de werkplaats<br />
<strong>in</strong> Schierbeek te betreden en<br />
mach<strong>in</strong>es <strong>in</strong> werk<strong>in</strong>g te zetten.<br />
Van Dam: “Daar zullen we dan nog<br />
zorgvuldiger naar moeten kijken”.
Ilse Soeters<br />
(23) is vierdejaarsstudent<br />
personeel en<br />
arbeid <strong>in</strong> Deventer.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
“Het is een opleid<strong>in</strong>g waarvoor je creatief<br />
en kunstz<strong>in</strong>nig moet zijn, maar<br />
ook handig moet zijn met techniek.<br />
Het is denk ik erg gericht op multimedia.<br />
Zoals het verz<strong>in</strong>nen van een<br />
filmpje, deze opnemen en bewerken<br />
op de computer. Je kunt na de studie<br />
terecht <strong>in</strong> de reclamebranche of<br />
iets gaan doen bij de televisie of <strong>in</strong> de<br />
filmwereld.”<br />
<br />
<br />
“Het type dat bij me opkomt is ‘computernerd’,<br />
dus handig met de computer,<br />
maar dan wel met een open<br />
blik, kunstz<strong>in</strong>nig en geïnteresseerd <strong>in</strong><br />
mensen en hun omgev<strong>in</strong>g. Dus een<br />
‘computernerd’ met een creatieve en<br />
sociale kant.”<br />
<br />
“Multimedia ontwerper, cameraman,<br />
game designer of reclame<br />
ontwerper.”<br />
Ives van Neck (23)<br />
is derdejaarsstudent<br />
kunst en techniek en<br />
oud-bestuurslid van<br />
studieverenig<strong>in</strong>g<br />
LINK.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
“De opleid<strong>in</strong>g is breed opgezet, het<br />
komt erop neer dat je een multimediale<br />
opleid<strong>in</strong>g volgt met aspecten als<br />
video, audio, web en <strong>in</strong>stallaties. Voor<br />
video kun je <strong>in</strong> alle branches terecht:<br />
van regie en montage tot productie.<br />
Deze is dan m<strong>in</strong> of <strong>meer</strong> gel<strong>in</strong>kt aan<br />
audio waar je bijvoorbeeld <strong>meer</strong> naar<br />
de richt<strong>in</strong>g van radioproductie kan<br />
neigen. Ook dit kun je weer comb<strong>in</strong>eren<br />
door bijvoorbeeld je keuze op<br />
VJ te laten vallen, waarbij je videobeelden<br />
l<strong>in</strong>kt aan geluid. Met web<br />
kun je onder <strong>meer</strong> flashapplicaties<br />
maken, maar ook het zogenoemde<br />
‘<strong>in</strong>teraction design’. Dat houdt <strong>in</strong> dat<br />
je de gebruikers<strong>in</strong>terface zo gebruiksvriendelijk<br />
mogelijk ontwerpt. Ook<br />
heb je de mogelijkheid je te specialiseren<br />
<strong>in</strong> kunst<strong>in</strong>stallaties. Hierbij<br />
bouw je objecten / <strong>in</strong>stallaties die<br />
bijvoorbeeld op <strong>in</strong>voer<br />
reageren, zoals een media-<strong>in</strong>stallatie<br />
die door<br />
middel van warmtesensoren<br />
reageert op de aanwezigheid<br />
van mensen.<br />
Eigenlijk is het te breed<br />
om samen te vatten!”<br />
<br />
<br />
<br />
“Heel verschillend, ik gok<br />
dat 75 procent mannelijk is <strong>in</strong> alle<br />
soorten en maten. Zo zijn er de zogenaamde<br />
alto’s/boomk<strong>nu</strong>ffelaars maar<br />
ook de wat <strong>meer</strong> zakelijke mensen.<br />
De diversiteit is enorm!”<br />
<br />
“Zoals ik al aangaf, kun je later <strong>in</strong> verschillende<br />
branches en met verschillende<br />
aspecten aan de slag.”<br />
Joalycke van Nec<br />
<br />
Als een pro loop ik onopvallend richt<strong>in</strong>g het huis, passeer<br />
schijnheilig fluitend een groepje jongeren en blijf dan voor<br />
de deur staan. Als er even niemand kijkt trek ik mijn gereedschap<br />
uit m’n broekzak, kijk nog één keertje om me<br />
heen en ram hem dan <strong>in</strong> het slot.<br />
Na 8 seconden ben ik b<strong>in</strong>nen,<br />
loop naar boven en zet<br />
een lekker kopje koffie voor<br />
mezelf. Dus daar woon ik <strong>nu</strong>,<br />
<strong>in</strong> mijn eigen anti-<strong>in</strong>braak won<strong>in</strong>g<br />
en zonder het flauwste be<strong>nu</strong>l<br />
wanneer ik weer op zoek moet<br />
naar de volgende won<strong>in</strong>g. Want<br />
twee weken geleden ben ik aan een<br />
nieuw hoofdstuk begonnen: ‘Mijn eigen<br />
leven.’<br />
En <strong>nu</strong> doe ik dus alles zelf. Wassen,<br />
strijken, koken, schoonmaken,<br />
afwassen, <strong>in</strong>richten... zelfs<br />
slapen. Toch wel heel anders<br />
dan mijn beschermde en luie<br />
leventje bij mijn ouders, waar ik<br />
gewoon rond etenstijd kon aanschuiven<br />
en waar ik nooit mijn<br />
geld hoefde te verdelen over d<strong>in</strong>gen<br />
die je gewoon gebruikt maar<br />
<br />
nooit koopt – wie denkt er nou aan<br />
tandenstokers voordat je ze zo dr<strong>in</strong>gend nodig hebt dat het<br />
je jeukt tot ver onder je kle<strong>in</strong>e teen...<br />
Mijn nieuwe koters Mika en Max vermaken zich echter<br />
prima. Ze zijn <strong>nu</strong> tien weken oud en twee weken bij ons,<br />
maar ik zou ze voor geen goud <strong>meer</strong> willen missen. Weliswaar<br />
is de bank <strong>in</strong> die twee weken sneller gesleten dan <strong>in</strong><br />
de voorgaande zeven jaren, bevatten de gordijnen <strong>nu</strong> gaten<br />
en hebben we één lamp kunnen wegsmijten, maar ze zorgen<br />
voor zo veel leven <strong>in</strong> huis dat het allemaal niet <strong>meer</strong><br />
uitmaakt dat mijn leven wat m<strong>in</strong>der luxe is geworden.<br />
Ik beg<strong>in</strong> trouwens ook steeds <strong>meer</strong> het idee te krijgen dat<br />
iedereen maar wat doet – hoezo een plotsel<strong>in</strong>ge wissel<strong>in</strong>g<br />
van onderwerp: mensen proberen zich zo volwassen te<br />
gedragen, sommigen praten zelfs vanachter uit hun strot,<br />
maar zouden ze vanb<strong>in</strong>nen ook echt zo zijn of liggen ze<br />
nog het liefst bij hun moedertje op schoot (als die dat nog<br />
houden kan tenm<strong>in</strong>ste)? Misschien denkt iedereen van<br />
anderen dat zij zo volwassen zijn. Misschien moeten we<br />
gewoon een nationale k<strong>in</strong>dsdag oprichten – allemaal met<br />
onze rammelaars <strong>in</strong> de hand, de speen onder de l<strong>in</strong>keroksel<br />
en dan gewoon weer normaal doen. Misschien durf ik<br />
je dan weer gewoon aan te spreken en wil ik, bl<strong>in</strong>d van<br />
enthousiasme, alles voor je doen. Of een keertje samen aan<br />
de fles misschien? Maar ik ben bang dat me dat voorlopig<br />
alleen nog maar lukt <strong>in</strong> het bijzijn van Max en Mika...<br />
Étienne Wilder<strong>in</strong>k studeert Concept Design.
Dit voorbeeld laat zien dat het<br />
Twents geheel ten onrechte vaak<br />
wordt gezien als een achterlijke en<br />
boertige taal. ‘Je moet echt wat aan<br />
je accent doen’, wordt vaak gezegd<br />
tegen mensen uit Noord-Oost-Nederland,<br />
maar nooit tegen iemand<br />
die spreekt met een Marokkaans of<br />
Goois accent. Dat je ook met een<br />
Twents accent fl<strong>in</strong>k carrière kunt<br />
maken, het zelfs kunt schoppen<br />
tot <strong>in</strong> de Tweede Kamer, bewijzen<br />
bijvoorbeeld Henk Kamp en Annie<br />
Schreijer.<br />
Dat het Twents m<strong>in</strong>derwaardig zou<br />
zijn aan het van hogerhand opgelegde<br />
ABN is naast grote onz<strong>in</strong>, niets<br />
m<strong>in</strong>der dan misplaatste arrogantie<br />
va<strong>nu</strong>it de Randstad. Het Twents is<br />
een volstrekt onafhankelijke taal<br />
met een eigen grammatica, z<strong>in</strong>sopbouw<br />
en uitdrukk<strong>in</strong>gen. Toen het<br />
ABN <strong>in</strong> de 17e eeuw uit verschillende<br />
Hollandse dialecten <strong>in</strong> elkaar<br />
werd gekunsteld, bestond het Nedersaksisch,<br />
waar het Twents deel<br />
van uitmaakt, al vele eeuwen. Tot<br />
ver <strong>in</strong> de 20e eeuw werd er <strong>in</strong> vele<br />
gebieden van deze regio uitsluitend<br />
de streektaal gesproken.<br />
Vaak wordt vergeten dat het beheersen<br />
van het Twents juist veel<br />
voordelen biedt. En dan niet alleen<br />
het feit dat je je opa en oma nog<br />
kunt verstaan of ‘Van jonge leu’<br />
zonder ondertitel<strong>in</strong>g kunt bekijken.<br />
Het Twents wordt gebruikt door<br />
maarliefst 60 tot 80 procent van<br />
de Twentse bevolk<strong>in</strong>g. Wanneer je<br />
voor functies <strong>in</strong> het bedrijfsleven <strong>in</strong><br />
deze regio, waar veruit de <strong>meer</strong>derheid<br />
van de <strong><strong>Sax</strong>ion</strong>-studenten later<br />
komt te werken, contacten moet<br />
leggen, is beheers<strong>in</strong>g van de streektaal<br />
een pré. Wordt een Tukker<br />
aangesproken door een yuppie die<br />
spreekt met een Gooise ‘r’, dan zal<br />
hij zich veel argwanender opstellen,<br />
dan wanneer hij een gesprek <strong>in</strong> het<br />
Twents kan voeren, wat de omgang<br />
vergemakkelijkt en meteen een<br />
band schept. Op mijn opleid<strong>in</strong>g<br />
(commerciële economie), waar er<br />
altijd op gehamerd wordt dat de<br />
klant centraal staat, is aan dit feit<br />
nog nooit enige aandacht besteed.<br />
Iemand met een prov<strong>in</strong>ciaal accent<br />
wordt vaak als dom en bekrompen<br />
gezien, maar het is pas echt dom en<br />
bekrompen om iemand op z’n accent<br />
te beoordelen en daarnaast is<br />
het ook behoorlijk discrim<strong>in</strong>erend.<br />
Dan maar een boerenlul uit Enter.<br />
Rob<strong>in</strong> Steentjes<br />
Tweedejaars Commerciële Economie
“Er gaan <strong>in</strong>eens ontzettend veel deuren voor je open. Bedrijven en werkgeversorganisaties bieden metaal-<br />
en freestra<strong>in</strong><strong>in</strong>gen aan. Ook willen ze maar wat graag dat ik voor hen kom werken. Het is wel veel wat<br />
op je afkomt, maar ook zeker wel gaaf.”<br />
<br />
“Ik moet daar <strong>in</strong> vier dagen vier opdrachten gaan maken. Vier tot zes uur lang ben ik per dag bezig<br />
om bijvoorbeeld heel nauwkeurig een mach<strong>in</strong>eonderdeel te frezen.”<br />
<br />
“Heel veel oefenen. Naast mijn studie heb ik elke week twee dagen geoefend. In de vakanties<br />
bijna elke dag. Ik heb ook gesprekken gehad met mensen die al een keer aan het WK hebben<br />
deelgenomen. Zij vertelden mij dat het net is of je naar de Olympische Spelen gaat. Je komt echt<br />
b<strong>in</strong>nen met veel bombarie en met je eigen vlag.”<br />
<br />
“Een Nederlandse ambassade en een basisschool bezoeken. Daar delen we oranje spullen uit,<br />
zodat ze mij en de andere Nederlanders kunnen aanmoedigen. In totaal ben ik vijftien dagen<br />
<strong>in</strong> Japan.”<br />
<br />
Wendy van Til<br />
<br />
Als u de <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> Stadscampus <strong>in</strong><br />
Enschede b<strong>in</strong>nen gaat loopt u<br />
waarschijnlijk voorbij een slapende<br />
student. Vaste plek, eerste verdiep<strong>in</strong>g,<br />
voorbij de roltrap l<strong>in</strong>ks. Hij<br />
ligt daar elke dag; al s<strong>in</strong>ds ja<strong>nu</strong>ari.<br />
Hebt u hem wel eens gezien<br />
va<strong>nu</strong>it uw ooghoeken als u de<br />
trap op snelt? Hij is diep onder zeil,<br />
dekbedje fl<strong>in</strong>k opgetrokken. Zijn<br />
voeten steken over de rand<br />
van het bed dat duidelijk<br />
niet past bij zijn maat. Hij<br />
blijft lekker liggen terwijl<br />
u al weer vroeg onderweg<br />
was en zich zat<br />
te verbijten <strong>in</strong> de file<br />
of door de stromende<br />
regen fietste. Hij stoort<br />
zich niet aan de dagelijkse<br />
hectiek <strong>in</strong> het Forum.<br />
Hij slaapt. Het was laat<br />
gisteren: hij heeft tot diep <strong>in</strong><br />
de nacht zitten studeren. Nog<br />
<br />
een laatste hoofdstuk <strong>in</strong> bed. Maar<br />
al gauw vielen zijn ogen dicht en<br />
het boek uit zijn hand.<br />
Het zou een storend beeld moeten<br />
zijn: een student die ligt te<br />
maffen, terwijl studenten juist <strong>nu</strong><br />
geacht worden een groot deel van<br />
hun tijd aanwezig te zijn; <strong>in</strong> actief<br />
alerte toestand wel te verstaan.<br />
Stoort het u <strong>in</strong>derdaad? Bent u jaloers<br />
misschien? Hebt u daar wel<br />
eens bij stilgestaan? Of hebt u hem<br />
nog nooit zien liggen als u gehaast<br />
voorbij jaagt? Ah… geen tijd. Dat<br />
begrijp ik.<br />
Al eerder op deze plaats heb ik<br />
betoogd dat tijd niet <strong>in</strong>teressant is,<br />
maar dat is een <strong>in</strong>zicht dat we<strong>in</strong>igen<br />
delen. En ik moet bekennen<br />
dat de tijd ook mij vaak te snel af is.<br />
Met de jaren worden de uren steeds<br />
korter en gaat de tijd sneller. Efficiëntie<br />
wordt een obsessie. En vanaf<br />
dat punt wordt het van kwaad tot<br />
erger. Maar ‘s avonds, als ik me – te<br />
laat – naar huis spoed, sta ik even<br />
stil. In het Forum. En dan ligt hij er<br />
nog, de dromer. Met dat hellichte<br />
witte dekbed gaat er een neutraal<br />
soort aandoenlijkheid van hem uit.<br />
Een onverstoorbare onafhankelijkheid<br />
en eigenz<strong>in</strong>nigheid. Het is<br />
toch mooi om student te zijn.<br />
Het is goed om af en toe stil te<br />
staan. Bij de ‘dromer’ bijvoorbeeld,<br />
of bij een ander kunstwerk. Of bij<br />
een idee, of bij iemand. Misschien<br />
dat het idee dan vorm aanneemt,<br />
dat het kunstwerk je <strong>in</strong>spireert of<br />
dat iemand je tot nieuwe <strong>in</strong>zichten<br />
brengt.<br />
Nitie Mardjan is medewerker<br />
bij de Academie<br />
Gezondheidszorg (AGZ).
Het is altijd leuk om <strong>in</strong> een hogeschoolblad iets te lezen over de Associate<br />
degree (Ad), als een van de bedenkers ervan. Als je het stuk doorleest,<br />
merk je dat er een serieus aspect wordt aangekaart nl. de arbeidsmarktpositie<br />
die de Ad-afgestudeerden met hun wettelijk erkende graad moeten<br />
gaan verwerven. Terecht derhalve dat er een goede monitor<strong>in</strong>g aan is<br />
gekoppeld, want je weet maar nooit of de verwacht<strong>in</strong>gen uitkomen. De<br />
economie kan over een paar jaar wel weer heel anders zijn en Ad’ers moeten<br />
dan toch weer aanvullende schol<strong>in</strong>g volgen, zoals dat ook uit allerlei<br />
onderzoeken al jaren blijkt voor degenen die met een mbo-4, bachelor- of<br />
ander diploma aan de slag gaan. Zoiets noemen we <strong>nu</strong> ‘levenlang leren’,<br />
waarbij de ouderen onder ons het begrip ‘permanente educatie’ nog wel<br />
kennen.<br />
Laat dus iedereen kritisch de ontwikkel<strong>in</strong>gen volgen. Maar waarom het<br />
nog steeds tricky is om met de Associate degree vol <strong>in</strong> de publiciteit te<br />
komen, blijkt ook <strong>nu</strong> weer. De opmaker van het artikel zag meteen kansen<br />
om iets te doen wat door vakgenoten de afgelopen periode al tig-maal is<br />
gedaan - en begon te rekenen: 2 jaar Ad is qua studietijd de helft van 4<br />
jaar Bachelor.Tel daarbij op dat betrokkene kennelijk is opgegroeid met de<br />
gedachte dat een hbo-diploma alleen maar vier jaar kan zijn, en dan is het<br />
beeld helder: een kop met ‘half hbo’ en een ‘doormidden gescheurd getuigschrift’<br />
als illustratie. Leuk als je hiervoor studeert… Maar dan is toch<br />
mijn vraag hoe een mbo’er op niveau 4 zou moeten worden neergezet: een<br />
drie-kwart mbo’er? En een universitaire bachelor, is dat een geamputeerde<br />
academisch opgeleide?<br />
Op onze website (www.<br />
leido.nl) is genoeg <strong>in</strong>formatie<br />
te v<strong>in</strong>den waaruit<br />
blijkt dat de situatie<br />
‘natuurlijk’ heel anders<br />
is en dat de Ad een heldere<br />
positie <strong>in</strong> ons onderwijssysteem<br />
heeft<br />
gekregen. Zo kennen<br />
we een <strong>in</strong>del<strong>in</strong>g <strong>in</strong><br />
secundair (o.a. mbo<br />
en havo) en tertiair<br />
onderwijs (o.a. hbo<br />
en wo). B<strong>in</strong>nen het<br />
tertiaire onderwijs, ook wel hoger onderwijs<br />
genoemd, onderscheiden we naast elkaar het hbo en wo, met<br />
vier bekostigde niveaus:<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
Associate degree (hbo)<br />
Bachelor (hbo en wo)<br />
Master (wo en soms hbo)<br />
Doctorate (wo).<br />
HBO is dus niets dan een etiket voor hetgeen bij hogescholen wordt gedaan.<br />
En laat iedereen er vanaf <strong>nu</strong> maar gewoon aan wennen dat er twee<br />
beroepsgerichte trajecten zijn, <strong>in</strong> de ene situatie leidend tot een hoger<br />
opgeleide met de graad Ad en <strong>in</strong> de andere situatie tot iemand met een<br />
graad die nog een stapje hoger is: de Bachelor. Simpel toch.<br />
Hans Daale<br />
Directeur Leido<br />
<br />
<br />
<br />
In mei 1973 werd het kab<strong>in</strong>et Den<br />
Uyl geboren. Het was met afstand<br />
het meest progressieve kab<strong>in</strong>et uit de<br />
Nederlandse geschiedenis. Waar Balkenende<br />
IV zich <strong>nu</strong> bedient van de<br />
slogan ‘Samen werken, samen leven’,<br />
was het motto van ‘rooie’ Joop den<br />
Uyl ‘Eerlijk delen van kennis, macht<br />
en <strong>in</strong>komen’. Want wie ruim dertig<br />
jaar geleden <strong>in</strong> Nederland voor een<br />
dubbeltje werd geboren, schopte het<br />
zelden of nooit tot een kwartje. En<br />
daar moest maar eens een e<strong>in</strong>de aan<br />
gemaakt worden, vond een democratisch<br />
gekozen <strong>meer</strong>derheid <strong>in</strong> de<br />
Tweede Kamer.<br />
M<strong>in</strong>ister Jos van Kemenade van de<br />
Partij van de Arbeid was de eerste<br />
onderwijsm<strong>in</strong>ister die <strong>in</strong> het kader<br />
van de emancipatie de deuren van<br />
de universiteiten en hogescholen wagenwijd<br />
openzette. K<strong>in</strong>deren uit de<br />
arbeidersklasse zouden een beter economisch<br />
perspectief hebben dan hun<br />
ouders wanneer de elitaire bolwerken,<br />
waar kennis uitsluitend werd gedeeld<br />
met de ‘happy few’, gesloopt zouden<br />
worden. Kennis is tenslotte ook<br />
macht, dus heeft een heel regiment<br />
PvdA-bew<strong>in</strong>dslieden <strong>in</strong> navolg<strong>in</strong>g van<br />
Van Kemenade het hoger onderwijs<br />
<strong>in</strong> Nederland <strong>in</strong> hoog tempo ‘gemassificeerd’<br />
om kennis eerlijker te delen.<br />
Onder Jo Ritzen, Jacques Wallage, Job<br />
Cohen en T<strong>in</strong>eke Netelenbos groeide<br />
vooral het aantal studenten dat g<strong>in</strong>g<br />
‘doorleren’ aan een hogeschool s<strong>in</strong>ds<br />
e<strong>in</strong>d vorige eeuw explosief. Met daarbij<br />
ook veel zonen van de operator<br />
<strong>in</strong> de blikfabriek <strong>in</strong> Deventer en de<br />
textielarbeider uit Enschede en dochters<br />
van mamma’s met hooguit een<br />
diploma van de huishoudschool of de<br />
moedermavo.<br />
<br />
<br />
Niet dus! “Nog steeds geldt dat k<strong>in</strong>deren<br />
van laagopgeleide ouders vaak zelf<br />
Route door Nederlands onderwijs wordt<br />
nog steeds bepaald door sociale afkomst<br />
ook laagopgeleid zijn”, meldt het Centraal<br />
Bureau voor de Statistiek (CBS)<br />
op basis van recent onderzoek. Dat is<br />
tamelijk schokkend nieuws voor een<br />
samenlev<strong>in</strong>g waar<strong>in</strong> van oudsher grote<br />
waarde wordt toegekend aan het onderwijs<br />
als vehikel voor emancipatie.<br />
Dat de kans om je te onderscheiden<br />
van je ouders <strong>in</strong> de loop der tijd wel<br />
iets groter is geworden, is daarbij een<br />
schrale troost. Zeker <strong>nu</strong> ook van alle<br />
kanten blijkt dat de kwaliteit van het<br />
Nederlandse onderwijssysteem niet<br />
onomstreden is. Het Nieuwe Leren<br />
is onderwerp van een heuse parlementaire<br />
enquête, er is een schreeuwend<br />
tekort aan goede onderwijzers<br />
en docenten en er blijkt volgens het<br />
Centraal Planbureau veel te we<strong>in</strong>ig<br />
aandacht b<strong>in</strong>nen het onderwijs te zijn<br />
voor het schaarse Nederlandse <strong>top</strong>talent.<br />
Én we zijn dus - zoals <strong>nu</strong> door<br />
het CBS wordt aangetoond - ook nog<br />
steeds niet <strong>in</strong> staat om <strong>in</strong> ons krakkemikkige<br />
onderwijssysteem het discrim<strong>in</strong>eren<br />
naar de afkomst van de leerl<strong>in</strong>g<br />
uit te bannen. De route door het<br />
Nederlandse onderwijs zou voor iedere<br />
leerl<strong>in</strong>g en student moeten worden<br />
bepaald door aanleg en talent, en niet<br />
door sociale herkomst.<br />
Maar ook gezaghebbend onderzoek<br />
van de OESO toont klip en klaar aan<br />
dat leerl<strong>in</strong>gen uit kwetsbare sociale<br />
milieus <strong>in</strong> ons land relatief veel m<strong>in</strong>der<br />
vaak doordr<strong>in</strong>gen tot het hoger<br />
onderwijs en een veel hoger risico lopen<br />
op schooluitval. Die gaan het dus<br />
waarschijnlijk maatschappelijk niet<br />
verder schoppen dan hun ouders. Hoe<br />
wrang is het <strong>in</strong> dit verband dat onderwijsm<strong>in</strong>ister<br />
Ronald Plasterk van uitgerekend<br />
de PvdA afgelopen maand<br />
een proefballonnetje opliet over het<br />
afschaffen van de basisbeurs voor studenten<br />
<strong>in</strong> het hoger onderwijs…<br />
Harry van Stratum
Donderdag 1 november. In de entreehal<br />
van <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> Enschede luisteren<br />
de bezoekers van de Kennisdag<br />
aandachtig naar de <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g van<br />
trendwatcher Jake Blok. Een quick<br />
scan over de hoofden van de 160<br />
aanwezigen: voornamelijk medewerkers<br />
en mensen uit het bedrijfsleven.<br />
Drommen passerende studenten<br />
mopperen over het feit dat de draaideuren<br />
zijn geblokkeerd en ze naar<br />
een andere uitgang moeten. “Nou,<br />
de tre<strong>in</strong> haal ik niet <strong>meer</strong>.”<br />
Na de <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g beg<strong>in</strong>nen de workshops<br />
van de vijf kenniscentra, die<br />
voor het eerst de organisatietouwtjes<br />
<strong>in</strong> handen hebben. Kreten als ‘downsizen’<br />
en ‘bottlenecks’ passeren de<br />
revue <strong>in</strong> de collegezaal bij de workshop<br />
‘Van productidee tot Implementatie<br />
<strong>in</strong> de Zorg’ van kenniscentrum<br />
Zorg, Welzijn en Technologie.<br />
Er wordt gedebatteerd over ontwikkel<strong>in</strong>gen<br />
en de toekomst. “Mensen<br />
zijn gemotiveerd om mee te denken<br />
over een bepaald product”, zegt Fred<br />
van Veen van mkb-bedrijf Nijverdal.<br />
Achter <strong>in</strong> de zaal bij Zorg, Welzijn<br />
en Techniek zitten welgeteld twee<br />
studenten. Ook bij de workshops<br />
van de andere vier kenniscentra,<br />
Leefomgev<strong>in</strong>g - Design en Technologie<br />
- Innovatie en Ondernemerschap<br />
– Onderwijs<strong>in</strong>novatie, zitten<br />
maar enkele studenten. Waar hangen
ze uit en waarom doen ze niet mee?<br />
Op de eerste verdiep<strong>in</strong>g van het Forum<br />
staat een grote groep studenten<br />
te wachten voor een collegezaal. Op<br />
de vraag welke workshop wordt gegeven,<br />
barst een groepje <strong>in</strong> lachen<br />
uit. “We hebben dadelijk een tenta-<br />
Henk Grimberg, transfermanager<br />
Gezondheidszorg van <strong><strong>Sax</strong>ion</strong>,<br />
v<strong>in</strong>dt dat <strong>meer</strong> studenten aanwezig<br />
moeten zijn. “Het is belangrijk dat<br />
studenten met de zaken, die op de<br />
Kennisdag centraal staan, worden<br />
geconfronteerd. Ze komen straks <strong>in</strong><br />
bij”, vertelt Lonnie Holders, medewerkster<br />
van het organiserende Interne<br />
en Externe betrekk<strong>in</strong>gen. “De<br />
<strong>in</strong>formatie die je op de Kennisdagen<br />
krijgt, is echter nog niet verweven<br />
met het onderwijs. De studenten<br />
zien het niet terug en komen daarom<br />
Norit en <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> ‘Waarom werken<br />
met water?’. Ook is er een Kennismarkt.<br />
Tientallen bedrijven doen<br />
mee en staan verspreid over de locatie.<br />
Studenten Sjouke Schiere en<br />
Erw<strong>in</strong> Koekkoek, beiden derdejaars<br />
elektrotechniek, zijn wel aanwezig<br />
Op zoek naar <strong>in</strong>teressante stagebedrijven<br />
men <strong>in</strong>vester<strong>in</strong>g en f<strong>in</strong>anciën”, zegt<br />
Michel Natter, eerstejaarsstudent<br />
bedrijfseconomie. “Tijd voor de Kennisdag<br />
hebben we niet, want we zitten<br />
midden <strong>in</strong> onze tentamenweek.”<br />
Vierdejaarsstudenten <strong>in</strong>formatica<br />
Marcus Klimstra en Niels Bergsma<br />
zijn op weg naar de uitgang. Ze moeten<br />
werken. “Onze academie heeft<br />
zelf bedrijvendagen, die zijn veel <strong>in</strong>teressanter<br />
voor ons”, zegt Bergsma.<br />
het werkveld terecht en moeten dan<br />
nog leren mee te denken. Dat gebeurt<br />
juist al op een Kennisdag.”<br />
De organisatoren denken dat de afwezigheid<br />
van studenten te maken<br />
heeft met het feit dat studenten zich<br />
concentreren op de Bedrijvendagen<br />
van de verschillende academies. “De<br />
Kennisdagen zijn bedoeld om het<br />
onderwijs te helpen vernieuwen.<br />
Daar horen studenten natuurlijk ook<br />
niet”, vertelt haar collega Sarah van<br />
der Hoogt. In de toekomst willen<br />
de organisatoren toch wel wat veranderen<br />
om <strong>meer</strong> studenten te lokken.<br />
“Wat en hoe we de verander<strong>in</strong>g<br />
aanpakken, weten we nog niet, maar<br />
we gaan erover nadenken”, zegt Holders.<br />
Na de workshops is er het match<strong>in</strong>gprogramma<br />
tussen lectoren en het<br />
bedrijfsleven en een presentatie van<br />
op de Kennismarkt. “We moeten nog<br />
stage lopen en afstuderen en grijpen<br />
deze gelegenheid aan op zoek te gaan<br />
naar een <strong>in</strong>teressant bedrijf waar dit<br />
kan”, zegt Koekkoek. “Aan de rest<br />
van de Kennisdag doen we niet mee,<br />
omdat we druk zijn met onze m<strong>in</strong>or.<br />
Misschien volgend jaar.”<br />
Wendy van Til<br />
foto’s Toma Tudor
KOM NAAR DE OPEN DAG OP 12 JANUARI OP UNIVERSITEIT NYENRODE<br />
Je staat voor een moeilijke keuze: of voorlopig alleen werken, of verder studeren. Bij NIVRA-Nyenrode kan het allebei. Onze universitaire<br />
deeltijdopleid<strong>in</strong>gen bieden de mogelijkheid om naast je werk als (assistent-)controller de opleid<strong>in</strong>gen Managerial Controll<strong>in</strong>g of de<br />
Master of Science <strong>in</strong> Controll<strong>in</strong>g te volgen. Beide opleid<strong>in</strong>gen worden door je werkgever betaald en bieden volop nieuwe carrièremogelijkheden.<br />
Meer weten over onze post-hbo- en masteropleid<strong>in</strong>gen? Meld je dan aan voor onze open dag op zaterdag 12 ja<strong>nu</strong>ari op<br />
Universiteit Nyenrode, of vraag onze brochure aan via www.nivra-nyenrode.nl.<br />
NIVRA-Nyenrode School of Accountancy & Controll<strong>in</strong>g<br />
FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSWETENSCHAPPEN<br />
Boost your Career<br />
<br />
<br />
<strong>in</strong> Less Than 1 Year<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Don’t miss the tra<strong>in</strong>.<br />
<br />
Take the Shanghai Express @ MSM<br />
If you already have your Bachelor’s degree, and want to ga<strong>in</strong> an<br />
<br />
<strong>in</strong>ternational outlook, you should discover MSM's Master of Science<br />
<strong>in</strong> Management <strong>in</strong> International Bus<strong>in</strong>ess.You can complete it <strong>in</strong><br />
<br />
one year, with a one month attachment <strong>in</strong> Shanghai, Ch<strong>in</strong>a.<br />
<br />
Why don't you give your career a boost and visit us on<br />
29/30 November at the Nobiles Career Days <strong>in</strong> Utrecht or<br />
<br />
come to our Open Day on Saturday, December 15 <strong>in</strong> Maastricht.<br />
<br />
For more <strong>in</strong>fo please contact admissions@msm.nl<br />
<br />
<br />
<br />
the globally networked management school www.msm.nl<br />
<br />
Now Start<strong>in</strong>g <strong>in</strong> February 2008
Wendy van Til<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
“Wanneer een studentenverenig<strong>in</strong>g over<br />
de schreef gaat, komt dat <strong>in</strong> het nieuws.<br />
Logisch. Helemaal als het negatief is,<br />
want dat is kenmerkend van nieuws.<br />
Toch heb ik hierdoor geen negatief<br />
beeld van een studentenverenig<strong>in</strong>g. Alle<br />
studentenverenig<strong>in</strong>gen zijn redelijk<br />
gewoon. Misschien ben ik wel heel naïef,<br />
maar ik denk dat de studentenverenig<strong>in</strong>gen<br />
die negatief <strong>in</strong> het nieuws komen<br />
een uitzonder<strong>in</strong>g zijn. Andere verenig<strong>in</strong>gen<br />
worden door de acties van één<br />
studentenverenig<strong>in</strong>g echter wel meteen<br />
allemaal <strong>in</strong> een hokje gedrukt. Het zal<br />
zeker ook effect hebben op een aantal<br />
mensen. Iemand die twijfelt of hij of zij<br />
lid zal worden, zal waarschijnlijk eerder<br />
naar ‘nee’ neigen.”<br />
“Negatieve reclame is natuurlijk ook<br />
een vorm van aandacht. Dat hoeft niet<br />
op iedereen als negatief over te komen.<br />
Daarmee bedoel ik dat er altijd mensen<br />
zullen zijn die het wel grappig v<strong>in</strong>den.<br />
De studentenverenig<strong>in</strong>gen maken het er<br />
echter zelf naar dat de meeste mensen<br />
negatief over hen denken. Jammer is<br />
dat ze daar andere verenig<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> mee<br />
trekken. Ook studieverenig<strong>in</strong>gen, want<br />
die worden vaak met studentenverenig<strong>in</strong>gen<br />
verward. Er is op zich niets mis<br />
met een studentenverenig<strong>in</strong>g. Een aantal<br />
vrienden van mij is ook lid.”<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
“Daar ben ik het wel mee eens. Het algemene<br />
beeld van een studentenverenig<strong>in</strong>g<br />
is al slecht. Ze hebben soms van die rare<br />
ontgroen<strong>in</strong>gactiviteiten, ook al zeggen ze<br />
van niet. Veel alcohol en daarna lekker<br />
losbandig ‘ge<strong>in</strong>tjes’ uithalen. Dat imago<br />
zal ook niet snel veranderen. Zeker niet<br />
wanneer er steeds weer nieuwe negatieve<br />
berichten over studentenverenig<strong>in</strong>gen<br />
<strong>in</strong> de media opduiken.”<br />
“Ik denk dat het <strong>in</strong>derdaad niet negatiever<br />
wordt, want veel mensen weten<br />
dat de zaken die <strong>in</strong> het nieuws komen<br />
<strong>in</strong>cidenten zijn. Studenten zoeken grenzen<br />
op. Ze willen iets bijzonders doen en<br />
dat is dan meteen nieuwswaardig. Mijn<br />
persoonlijke men<strong>in</strong>g over studentenverenig<strong>in</strong>gen<br />
verandert er <strong>in</strong> elk geval niet<br />
door. Een studentenverenig<strong>in</strong>g heeft een<br />
toegevoegde waarde voor het studentenleven,<br />
want ze creëren een ontmoet<strong>in</strong>gsplek.”<br />
<br />
<br />
“Ik denk het niet. Bij de ene studentenverenig<strong>in</strong>g<br />
gaat het er ruiger aan toe dan<br />
bij de ander. Dat weet iedereen toch<br />
wel? Bovendien v<strong>in</strong>d ik dat het met<br />
het negatieve imago van de gemiddelde<br />
studentenverenig<strong>in</strong>g ook nog wel meevalt.<br />
Het is juist positiever. Ontgroen<strong>in</strong>gen<br />
worden lichter. Wie weet zijn de<br />
activiteiten die <strong>in</strong> de media zijn geweest<br />
wel fabeltjes? Ik ken heel veel medestudenten<br />
die bijvoorbeeld lid zijn van een<br />
dergelijke club en van hen hoor ik geen<br />
rare verhalen.”<br />
<br />
<br />
“Negatieve of positieve berichtgev<strong>in</strong>g,<br />
het maakt niet uit voor het imago van<br />
een studentenverenig<strong>in</strong>g. Het beïnvloedt<br />
de keuze van studenten om voor een<br />
verenig<strong>in</strong>g te kiezen toch niet. Hbo-studenten<br />
willen ook vaak niet <strong>meer</strong> lid zijn<br />
van een studentenverenig<strong>in</strong>g, omdat de<br />
overheid stimuleert b<strong>in</strong>nen vier jaar af<br />
te studeren. Studenten houden daardoor<br />
naast hun bijbaan, studie en sociale leven<br />
geen tijd over voor een studentenverenig<strong>in</strong>g.<br />
De mensen die toch wel lid worden<br />
van een studentenverenig<strong>in</strong>g, doen dat<br />
toch wel, ondanks de berichtgev<strong>in</strong>g <strong>in</strong><br />
de media.”
De strategische visie, waar<strong>in</strong> stond<br />
dat een student verplicht 32 uur<br />
aanwezig moest zijn, is ge<strong>nu</strong>anceerd.<br />
Maar nog moeten studenten zoveel<br />
mogelijk op school werken, is het<br />
streven van de hogeschool. Hoe ver<br />
mag dit gaan en wat zijn de gevolgen?<br />
Tijd voor een rondgang door<br />
<strong><strong>Sax</strong>ion</strong>.<br />
Het is negen uur ’s morgens. Een rij<br />
voor de koffieautomaat is het drukste<br />
punt op deze vrijdagochtend op<br />
<strong><strong>Sax</strong>ion</strong> Deventer. “Ik heb <strong>nu</strong> 45 m<strong>in</strong>uten<br />
les. Daarna even niets en dan<br />
weer 45 m<strong>in</strong>uten les”, zegt een jongen<br />
tegen zijn klasgenote. “Gelukkig<br />
heb ik na dat alles een tusse<strong>nu</strong>ur en<br />
ga ik fijn de stad <strong>in</strong>.”<br />
In de strategische visie 2008 – 2012<br />
stond aanvankelijk dat studenten<br />
m<strong>in</strong>imaal 32 uur per week op <strong><strong>Sax</strong>ion</strong><br />
aanwezig moeten zijn. Letterlijk:<br />
‘Naast contacturen worden ook studie-uren<br />
<strong>in</strong>geroosterd, waardoor het<br />
totaal aantal uren aanwezigheid op<br />
de hogeschool m<strong>in</strong>imaal 32 uur per<br />
week bedraagt’. Naast tw<strong>in</strong>tig contacturen,<br />
worden er twaalf extra<br />
uren <strong>in</strong>geroosterd waarbij de leerl<strong>in</strong>g<br />
op school moet zijn. De Raad van<br />
Bestuur heeft <strong>in</strong>middels de strategische<br />
visie ge<strong>nu</strong>anceerd, want de Gemeenschappelijke<br />
Medezeggenschap<br />
Raad vond dat het op deze manier<br />
lijkt alsof studenten niet buiten<br />
<strong><strong>Sax</strong>ion</strong> mochten studeren. De visie<br />
is veranderd <strong>in</strong>: ‘De studiebelast<strong>in</strong>g<br />
komt overeen met een werkweek<br />
door een comb<strong>in</strong>atie van contacttijd<br />
en het toepassen van adequate<br />
werkvormen. We creëren voor <strong>in</strong>geroosterde<br />
studie-uren extra werk- en<br />
overlegplekken voor studenten.’ Nu<br />
komen er m<strong>in</strong>imaal tw<strong>in</strong>tig contacturen<br />
per week voor eerstejaars en<br />
daar bovenop worden programma’s<br />
vormgegeven zodat studenten op<br />
zijn m<strong>in</strong>st 32 uur de studiefaciliteiten<br />
van de school nodig hebben.<br />
Als dit wordt doorgezet, betekent<br />
dit dat het beeld van de school op<br />
een vrijdagmorgen er straks anders<br />
uitziet. Thérèse Dona, docente aan<br />
de Hospitality Bus<strong>in</strong>ess School, vertelt<br />
dat school al niet langer een activiteit<br />
is waar alles voor opzij wordt<br />
geschoven. “School is één van de<br />
activiteiten geworden. Dat kun je<br />
ook zien aan de opkomst bij contacturen.<br />
Naarmate het schooljaar<br />
vordert, komen er steeds m<strong>in</strong>der studenten.<br />
Sommige studentengroepen<br />
vaardigen zelfs een student af om<br />
te notuleren bij hoorcolleges, zodat<br />
ze niet allemaal naar school hoeven<br />
komen.”<br />
Een paar handen vol studenten begeeft<br />
zich door de hogeschool <strong>in</strong> Deventer.<br />
Een blik <strong>in</strong> enkele hoorcollegezalen<br />
zegt genoeg: tien, vijftien<br />
mensen luisteren aandachtig naar de<br />
docent, tientallen stoelen zijn leeg.<br />
Aan één van de tafels voor de collegezalen<br />
zit Rens Bras, eerstejaars<br />
Hoger Toeristisch en Recreatief<br />
Onderwijs. Hij geeft toe. “Ik ben<br />
ook maar we<strong>in</strong>ig op school te v<strong>in</strong>den,<br />
maar ik doe thuis ontzettend<br />
veel.” Marga Ligtenberg, tweedejaars<br />
HTRO, v<strong>in</strong>dt 32 uur wel erg veel om<br />
op school bezig te zijn. “Naast mijn<br />
studie heb ik ook nog een leven.<br />
Vriendje, vriend<strong>in</strong>nen, sporten en<br />
werk. Aan uitgaan kom ik <strong>nu</strong> al haast<br />
niet <strong>meer</strong> toe. Ik zou niet weten hoe<br />
ik alles moet bolwerken, want als ik<br />
thuiskom moet ik vaak ook nog veel<br />
voor school doen.”
Datzelfde probleem hebben Freek<br />
Zonder en Chiel Willems, beiden<br />
derdejaars facility management.“Het<br />
is ideaal dat je <strong>nu</strong> zelf kan beslissen<br />
wanneer en waar je een werkstuk<br />
maakt. Dat kan bijvoorbeeld ook nadat<br />
je hebt gewerkt”, zegt Willems.<br />
“Natuurlijk word je als je op school<br />
aanwezig bent wel eerder aangezet<br />
om met de stof bezig te gaan. Anders<br />
ben je nog <strong>meer</strong> tijd kwijt en moet je<br />
naast die 32 uur aanwezig ook nog<br />
eens thuis aan het werk met school”,<br />
sluit Zonder aan. Willems v<strong>in</strong>dt 32<br />
uur op school zitten helemaal niets.<br />
“Ze leggen jouw tijd helemaal vast.<br />
Het lijkt wel of ze bezigheidstherapie<br />
voor studenten aan het verz<strong>in</strong>nen<br />
zijn. Als dit wordt doorgevoerd<br />
kan ik mijn bijbaantje wel vergeten.<br />
Dat trek ik er niet ook nog naast.”<br />
Bestuurder Cor Boom reageerde dat<br />
<strong><strong>Sax</strong>ion</strong> niet van plan is om concessies<br />
te doen op de vele bijbanen van studenten<br />
naast hun studie. “Als we dat<br />
gaan doen, is het een omgekeerde<br />
wereld.”<br />
Derdejaars student Hoger Toeristisch<br />
en Recreatief Onderwijs Laurens<br />
Menge is één van de we<strong>in</strong>igen<br />
die het <strong>meer</strong> aanwezig zijn op school<br />
niet erg zou v<strong>in</strong>den. “Zolang het opgevuld<br />
wordt met contacturen. In<br />
studie-uren zonder begeleid<strong>in</strong>g van<br />
een docent heeft het voor mij niet<br />
veel <strong>nu</strong>t: er is dan we<strong>in</strong>ig kennisoverdracht.<br />
Ik leer veel beter met verbaal<br />
contact dan met droge stof.”<br />
<br />
Dedaaropvolgendemaandagochtend<br />
<strong>in</strong> Enschede. Zelfde tijdstip: negen<br />
uur. De entreehal is nagenoeg verlaten.<br />
Eén studente zit op de oranje<br />
zitjes. Tw<strong>in</strong>tig personen komen langs<br />
<strong>in</strong> het eerste kwartier. Dat valt tegen<br />
voor een locatie met duizenden<br />
studenten. Een kijkje verderop dan<br />
maar. En meteen is het een wereld<br />
van verschil: op de eerste etage voor<br />
de collegezalen is het druk. De zalen<br />
zitten vol studenten, voorovergebogen<br />
over hun werk. Al snel blijkt<br />
waarom het hier drukker is: er zijn<br />
tentamens. Ook <strong>in</strong> Enschede zijn de<br />
men<strong>in</strong>gen over de aanwezigheid van<br />
studenten verdeeld.<br />
“Het past niet <strong>in</strong> de samenlev<strong>in</strong>g van<br />
deze tijd”, v<strong>in</strong>dt Peter Heidemann,<br />
adviseur Meet<strong>in</strong>gPo<strong>in</strong>t. “Werk, studie<br />
en privé lopen door elkaar en<br />
worden plaatsonafhankelijker. Meer<br />
contacttijd is goed, maar 32 uur aanwezig<br />
op school is teveel. Naast het<br />
feit dat het technisch niet mogelijk<br />
is om te verwachten dat iedereen<br />
op school zit, vanwege onvoldoende<br />
faciliteiten en de controleerbaarheid<br />
is het goed dat de student zelf<br />
verantwoordelijk is voor zijn eigen<br />
leerweg. Studenten werken <strong>in</strong> groepen<br />
met elkaar. Of dat <strong>nu</strong> op school<br />
is of elders, dat is de keuze van de<br />
student.”<br />
Wil Dielis, coörd<strong>in</strong>ator <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g<br />
en projectleider Kenniscentrum:<br />
“Het achterliggende idee<br />
omarm ik, want ik v<strong>in</strong>d het goed dat<br />
de focus <strong>meer</strong> op de studie komt te<br />
liggen. De studie-<strong>in</strong>tensiteit wordt<br />
ermee vergroot, maar dat kan ook<br />
op andere manieren op andere locaties<br />
dan school. Een student moet<br />
zelf bepalen of hij of zij gebruik<br />
maakt van de schoolfaciliteiten.<br />
Een student Verpleegkunde kan er<br />
<strong>nu</strong> namelijk ook voor kiezen om <strong>in</strong><br />
een leerwerkplaats <strong>in</strong>formatie op te<br />
doen. Een student Fysiotherapie kan<br />
ook leren groepen toe te spreken<br />
door een groep van de voetbal onder<br />
de hoede te nemen. Dat moeten ook<br />
zeker mogelijkheden blijven. 32 uur<br />
op school zitten botst met de flexibele<br />
leerweg.”<br />
<br />
Uit de reacties van de ondervraagden<br />
blijkt dat maar we<strong>in</strong>ig mensen voor<br />
de 32 uur aanwezig op school te<br />
v<strong>in</strong>den zijn. Veel studenten zien het<br />
verplicht op school studeren als een<br />
soort straf. De ondervraagden vragen<br />
zich ook af: ‘Hoe wordt er dan gecontroleerd<br />
of iemand op school is?’<br />
“Als je een aanwezigheidsplicht van<br />
32 uur stelt, moet je dat ook gaan<br />
controleren. Dat is niet te doen en<br />
niet de bedoel<strong>in</strong>g”, stelde de GMR.<br />
“Die 32 uur zo hard stellen, dat gaat<br />
ons te ver”, zegt GMR-voorzitter Peter<br />
Ertmann <strong>in</strong> een eerder bericht op<br />
‘Sommige studentengroepen vaardigen<br />
zelfs een student af om te notuleren<br />
bij hoorcolleges’<br />
<strong>Sax</strong>.<strong>nu</strong>. “Als hogeschool wil je studenten<br />
zelfstandig laten functioneren.<br />
Maar als je de omschrijv<strong>in</strong>g letterlijk<br />
neemt, ben je niet <strong>meer</strong> met<br />
eigen verantwoordelijkheden bezig.<br />
Wij v<strong>in</strong>den dat een studiebelast<strong>in</strong>g<br />
en aanwezigheid op school gebaseerd<br />
moeten zijn op een studieprogramma.”<br />
Wendy van Til
Datzelfde probleem hebben Freek<br />
Zonder en Chiel Willems, beiden<br />
derdejaars facility management.“Het<br />
is ideaal dat je <strong>nu</strong> zelf kan beslissen<br />
wanneer en waar je een werkstuk<br />
maakt. Dat kan bijvoorbeeld ook nadat<br />
je hebt gewerkt”, zegt Willems.<br />
“Natuurlijk word je als je op school<br />
aanwezig bent wel eerder aangezet<br />
om met de stof bezig te gaan. Anders<br />
ben je nog <strong>meer</strong> tijd kwijt en moet je<br />
naast die 32 uur aanwezig ook nog<br />
eens thuis aan het werk met school”,<br />
sluit Zonder aan. Willems v<strong>in</strong>dt 32<br />
uur op school zitten helemaal niets.<br />
“Ze leggen jouw tijd helemaal vast.<br />
Het lijkt wel of ze bezigheidstherapie<br />
voor studenten aan het verz<strong>in</strong>nen<br />
zijn. Als dit wordt doorgevoerd<br />
kan ik mijn bijbaantje wel vergeten.<br />
Dat trek ik er niet ook nog naast.”<br />
Bestuurder Cor Boom reageerde dat<br />
<strong><strong>Sax</strong>ion</strong> niet van plan is om concessies<br />
te doen op de vele bijbanen van studenten<br />
naast hun studie. “Als we dat<br />
gaan doen, is het een omgekeerde<br />
wereld.”<br />
Derdejaars student Hoger Toeristisch<br />
en Recreatief Onderwijs Laurens<br />
Menge is één van de we<strong>in</strong>igen<br />
die het <strong>meer</strong> aanwezig zijn op school<br />
niet erg zou v<strong>in</strong>den. “Zolang het opgevuld<br />
wordt met contacturen. In<br />
studie-uren zonder begeleid<strong>in</strong>g van<br />
een docent heeft het voor mij niet<br />
veel <strong>nu</strong>t: er is dan we<strong>in</strong>ig kennisoverdracht.<br />
Ik leer veel beter met verbaal<br />
contact dan met droge stof.”<br />
<br />
Dedaaropvolgendemaandagochtend<br />
<strong>in</strong> Enschede. Zelfde tijdstip: negen<br />
uur. De entreehal is nagenoeg verlaten.<br />
Eén studente zit op de oranje<br />
zitjes. Tw<strong>in</strong>tig personen komen langs<br />
<strong>in</strong> het eerste kwartier. Dat valt tegen<br />
voor een locatie met duizenden<br />
studenten. Een kijkje verderop dan<br />
maar. En meteen is het een wereld<br />
van verschil: op de eerste etage voor<br />
de collegezalen is het druk. De zalen<br />
zitten vol studenten, voorovergebogen<br />
over hun werk. Al snel blijkt<br />
waarom het hier drukker is: er zijn<br />
tentamens. Ook <strong>in</strong> Enschede zijn de<br />
men<strong>in</strong>gen over de aanwezigheid van<br />
studenten verdeeld.<br />
“Het past niet <strong>in</strong> de samenlev<strong>in</strong>g van<br />
deze tijd”, v<strong>in</strong>dt Peter Heidemann,<br />
adviseur Meet<strong>in</strong>gPo<strong>in</strong>t. “Werk, studie<br />
en privé lopen door elkaar en<br />
worden plaatsonafhankelijker. Meer<br />
contacttijd is goed, maar 32 uur aanwezig<br />
op school is teveel. Naast het<br />
feit dat het technisch niet mogelijk<br />
is om te verwachten dat iedereen<br />
op school zit, vanwege onvoldoende<br />
faciliteiten en de controleerbaarheid<br />
is het goed dat de student zelf<br />
verantwoordelijk is voor zijn eigen<br />
leerweg. Studenten werken <strong>in</strong> groepen<br />
met elkaar. Of dat <strong>nu</strong> op school<br />
is of elders, dat is de keuze van de<br />
student.”<br />
Wil Dielis, coörd<strong>in</strong>ator <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g<br />
en projectleider Kenniscentrum:<br />
“Het achterliggende idee<br />
omarm ik, want ik v<strong>in</strong>d het goed dat<br />
de focus <strong>meer</strong> op de studie komt te<br />
liggen. De studie-<strong>in</strong>tensiteit wordt<br />
ermee vergroot, maar dat kan ook<br />
op andere manieren op andere locaties<br />
dan school. Een student moet<br />
zelf bepalen of hij of zij gebruik<br />
maakt van de schoolfaciliteiten.<br />
Een student Verpleegkunde kan er<br />
<strong>nu</strong> namelijk ook voor kiezen om <strong>in</strong><br />
een leerwerkplaats <strong>in</strong>formatie op te<br />
doen. Een student Fysiotherapie kan<br />
ook leren groepen toe te spreken<br />
door een groep van de voetbal onder<br />
de hoede te nemen. Dat moeten ook<br />
zeker mogelijkheden blijven. 32 uur<br />
op school zitten botst met de flexibele<br />
leerweg.”<br />
<br />
Uit de reacties van de ondervraagden<br />
blijkt dat maar we<strong>in</strong>ig mensen voor<br />
de 32 uur aanwezig op school te<br />
v<strong>in</strong>den zijn. Veel studenten zien het<br />
verplicht op school studeren als een<br />
soort straf. De ondervraagden vragen<br />
zich ook af: ‘Hoe wordt er dan gecontroleerd<br />
of iemand op school is?’<br />
“Als je een aanwezigheidsplicht van<br />
32 uur stelt, moet je dat ook gaan<br />
controleren. Dat is niet te doen en<br />
niet de bedoel<strong>in</strong>g”, stelde de GMR.<br />
“Die 32 uur zo hard stellen, dat gaat<br />
ons te ver”, zegt GMR-voorzitter Peter<br />
Ertmann <strong>in</strong> een eerder bericht op<br />
‘Sommige studentengroepen vaardigen<br />
zelfs een student af om te notuleren<br />
bij hoorcolleges’<br />
<strong>Sax</strong>.<strong>nu</strong>. “Als hogeschool wil je studenten<br />
zelfstandig laten functioneren.<br />
Maar als je de omschrijv<strong>in</strong>g letterlijk<br />
neemt, ben je niet <strong>meer</strong> met<br />
eigen verantwoordelijkheden bezig.<br />
Wij v<strong>in</strong>den dat een studiebelast<strong>in</strong>g<br />
en aanwezigheid op school gebaseerd<br />
moeten zijn op een studieprogramma.”<br />
Wendy van Til
Tij<br />
dens de <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> kennisdag <strong>in</strong> okt<br />
o-<br />
ber op <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> Deventer gaf hij<br />
zij<br />
n<br />
visie op de fu<br />
nctie van onderzoek<br />
b<strong>in</strong>nen het hbo. “Ik ben zelf een jaar<br />
lector bij<br />
de Hogeschool van Amster-<br />
dam geweest. Dat was helemaal <strong>in</strong> de<br />
beg<strong>in</strong>tiji d van het aanstellen van lectoren<br />
b<strong>in</strong>nen het hbo. De positie van<br />
een lector was nog niet duideliji k en er<br />
speelden allerlei politieke spelletj<br />
es. Ik<br />
kon er mij<br />
n ei niet kw<br />
ij<br />
t en ben naar<br />
de universiteit van Leiden vertrokken.<br />
Daar werk ik s<strong>in</strong>dsdien als hoogleraar.<br />
Het grote voordeel van een univer-<br />
siteit is dat ze een lange traditie <strong>in</strong><br />
onderzoek kennen. Het is een gevestigde<br />
wereld waar ik beter mij<br />
n eigen<br />
weg kan bewandelen. Mij<br />
n ervar<strong>in</strong>g is<br />
dat het hbo alles <strong>in</strong> systemen wil vatten.<br />
Bij<br />
universiteiten vertrouwt men<br />
<strong>meer</strong> op de vaardigheden van medewerkers<br />
en studenten. Dat v<strong>in</strong>d ik een<br />
plezieriger manier van werken.”<br />
<br />
<br />
Vo<br />
lgens Har<strong>in</strong>g zouden lectoraten en<br />
de daaraan verbonden kenniskr<strong>in</strong>gen<br />
zich <strong>meer</strong> moeten richten op docenten<br />
dan op studenten: “Ve<br />
el docenten<br />
<strong>in</strong> het hbo hebben geen ervar<strong>in</strong>g<br />
met het doen van onderzoek. Als zij<br />
schol<strong>in</strong>g krij<br />
gen of zelf kunnen par-<br />
ticiperen <strong>in</strong> onderzoek dan heeft<br />
dat<br />
<strong>in</strong>direct eff<br />
fect op de kw<br />
aliteit van<br />
onderwij<br />
s voor studenten. Ik denk<br />
dat hbo-studenten die bewust kiezen<br />
voor een beroepsgerichte opleid<strong>in</strong>g<br />
nooit massaal voor onderzoek zullen<br />
warmlopen. Het selecte groepje studenten<br />
dat wel geïnteresseerd is of na<br />
het hbo wil doorstromen naar een wetenschappelij<br />
ke opleid<strong>in</strong>g zal zij<br />
n weg<br />
naar een lectoraat of kenniskr<strong>in</strong>g wel<br />
v<strong>in</strong>den.”<br />
<br />
Jesper Ke<br />
lder,<br />
derdejaarsstudent fy<br />
-<br />
siotherapie, heeft<br />
vorig jaar de m<strong>in</strong>or<br />
Research gevolgd. “Ik zie er een<br />
grote <strong>meer</strong>waarde voor mij<br />
n studie<br />
<strong>in</strong>. Bij<br />
voorbeeld doordat ik <strong>nu</strong> beter<br />
de relevantie van artikelen kan beoor-<br />
delen. Dat moet je later <strong>in</strong> je beroep<br />
als fy<br />
siotherapeut ook kunnen. In de<br />
reguliere opleid<strong>in</strong>g is daar te we<strong>in</strong>ig<br />
aandacht voor. Helaas bestaat de m<strong>in</strong>or<br />
vanwege te we<strong>in</strong>ig belangstell<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong>middels niet <strong>meer</strong>. Ik denk dat onderzoek<br />
doen toch een stoffi<br />
g imago<br />
heeft<br />
. Zelf wil ik na de bachelor Fysiotherapie<br />
doorstromen naar een<br />
universitaire opleid<strong>in</strong>g, maar ik ken<br />
we<strong>in</strong>ig andere studenten die dat ook<br />
van plan zij<br />
n.” Ook Mart<strong>in</strong> Ens<strong>in</strong>k,<br />
studiegenoot van Jesper,<br />
denkt<br />
dat<br />
onderzoek voor de gemiddelde hbostudent<br />
te theoretisch is: “Het is goed<br />
dat het aanbod er is, maar je komt hier<br />
<strong>in</strong> eerste <strong>in</strong>stantie om een beroep te<br />
leren. Ik ben zelf overigens van plan<br />
om voor mij<br />
n afs<br />
tudeeropdracht een<br />
researchproject te doen, dus bij<br />
mij<br />
is de <strong>in</strong>teresse er wel. Maar het moet<br />
volgens mij<br />
altij<br />
d een vrij<br />
e keuze blij<br />
-<br />
ven of studenten iets met onderzoek<br />
willen doen.”<br />
‘Het hbo wil<br />
alles <strong>in</strong><br />
systemen vatten’<br />
<br />
Geralien Holsbr<strong>in</strong>k, lector Zorg &<br />
We<br />
lzij<br />
n, v<strong>in</strong>dt het vooral leuk om<br />
met studenten en docenten samen te<br />
werken: “Er zij<br />
n hogescholen die het<br />
contact tussen lectoren en studenten<br />
verbieden. Dat v<strong>in</strong>d ik heel vreemd.<br />
Het resultaat van onze onderzoeken is<br />
altij<br />
d een samenwerk<strong>in</strong>g tussen werkveld,<br />
docenten en studenten. Studenten<br />
werken meestal een kle<strong>in</strong> deel van<br />
de onderzoeksvraag uit. Vo<br />
or dat deel<br />
leggen zij<br />
verantwoord<strong>in</strong>g af aan hun<br />
eigen docent of afs<br />
tudeerbegeleider.<br />
Onderzoek doen is behoorlij<br />
k arbeids<strong>in</strong>tensief,<br />
het is niet te doen dat wij<br />
als lector iedere student <strong>in</strong>dividueel<br />
begeleiden. Als lector hebben we de<br />
supervisie over het geheel. Dat geheel<br />
is het antwoord op de vraag die het<br />
werkv<br />
eld bij<br />
ons neerlegt<br />
. Onlangs<br />
nog heeft<br />
een groepje docenten gegevens<br />
verzameld <strong>in</strong> een probleemwij<br />
k<br />
<strong>in</strong> Hengelo. Dat was voor een aantal<br />
van hen s<strong>in</strong>ds lange tij<br />
d een confr<br />
ontatie<br />
met de werkelij<br />
kheid. Men vond<br />
het een leerzame, maar vooral ook<br />
leuke ervar<strong>in</strong>g, die uite<strong>in</strong>deliji k ook <strong>in</strong>vloed<br />
heeft<br />
op de lessen.”<br />
Kle<strong>in</strong>schalig, toegepast onderzoek<br />
Er is volgens Geralien Holsbr<strong>in</strong>k geen<br />
verschil <strong>in</strong> de methodiek van onder-<br />
zoek doen tussen hbo en universiteit:<br />
“Het verschil zit ‘m <strong>in</strong> de looptij<br />
d. Bij<br />
universiteiten is dat een periode van<br />
vier tot twaalf jaar. In het hbo kunnen<br />
we kortlopende onderzoeken doen<br />
van een half jaar tot een jaar. Een ander<br />
belangrij<br />
k verschil met universiteiten<br />
is dat b<strong>in</strong>nen het hbo altij<br />
d voor<br />
een opdrachtgever wordt gewerkt<br />
,<br />
wat ook een bepaalde tij<br />
dsdruk met<br />
zich meebrengt<br />
.<br />
Universiteiten kunnen <strong>meer</strong> vrij<br />
onderzoek<br />
doen.” Bas Har<strong>in</strong>g ziet vooral<br />
<strong>in</strong> het kortlopende karaktk er van hboonderzoek<br />
de voordelen: “Het hbo<br />
kan zich richten op kle<strong>in</strong>schalig en<br />
toegepast onderzoek. Je bent concreet<br />
bezig en kunt sneller met resultaten<br />
komen. Dat maakt<br />
het handzamer en<br />
vaak ook sprankelender. Als je jarenlang<br />
met een onderzoek bezig bent<br />
zij<br />
n de scherpe kantj<br />
es er vaak wel<br />
vanaf.<br />
”<br />
Ma<br />
ri<br />
ska van der Me<br />
er
“In Deventer zijn er maar we<strong>in</strong>ig culturele<br />
activiteiten. Ik v<strong>in</strong>d het ook<br />
leuk om activiteiten uit te zetten en<br />
er aan mee te doen.”<br />
<br />
<br />
“Die spraken me niet aan. Ik pas ook<br />
niet echt <strong>in</strong> de doelgroep. Mijn behoeften<br />
alsTurkse zouden bij hen niet<br />
aan bod komen. Bij Anka zitten allemaal<br />
mensen met dezelfde culturele<br />
achtergrond. Daarom organiseren we<br />
specifieke activiteiten voor hen, gericht<br />
op cultuur, zoals een trip naar<br />
Istanbul en een Iftar-maaltijd. Of een<br />
feestje waar geen alcohol wordt geschonken.<br />
Dat v<strong>in</strong>d je niet zo snel bij<br />
alle andere studentenverenig<strong>in</strong>gen <strong>in</strong><br />
Deventer. Het is echter niet zo dat<br />
alleen Turkse mensen of moslims lid<br />
mogen worden van onze verenig<strong>in</strong>g.<br />
We staan open voor iedereen die <strong>in</strong><br />
onze activiteiten geïnteresseerd is.”<br />
<br />
<br />
“Bij ons gaat het niet alleen om feesten.<br />
We willen mensen van verschillende<br />
culturen van <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> Hogescholen<br />
bij elkaar brengen om de muur<br />
tussen deze personen weg te halen.<br />
Natuurlijk worden bij Anka feesten<br />
georganiseerd. Bij mijn studentenverenig<strong>in</strong>g<br />
is het echter het meest<br />
belangrijke dat er contact is tussen<br />
verschillende culturen.”<br />
<br />
“Afgelopen zomer werd mij gevraagd<br />
of ik <strong>in</strong>teresse had <strong>in</strong> een lidmaatschap<br />
van een allochtone studentenverenig<strong>in</strong>g.<br />
Ik zei ja en meteen werd<br />
gevraagd of ik lid van de reizencommissie<br />
wilde worden. Daarna bleek<br />
echter dat ik zo actief was, dat ik net<br />
zo goed bestuurslid kon worden.”<br />
<br />
<br />
“Ik kan me <strong>in</strong>zetten voor de belangen<br />
van anderen. Veel van onze leden<br />
durven niet voor hun men<strong>in</strong>g op te<br />
komen. Dat doe ik voor hen.We hebben<br />
dezelfde achtergrond en daarom<br />
denk ik dat ik dat wel kan. Dat ik kan<br />
helpen om de men<strong>in</strong>gen van allochtone<br />
studenten te verwoorden en ze<br />
om te zetten <strong>in</strong> culturele activiteiten,<br />
geeft mij een goed gevoel.”<br />
<br />
<br />
“Nou, ik ben nog maar net een paar<br />
maanden actief bezig. Ik denk dat ik<br />
zeker bij de verenig<strong>in</strong>g blijf zolang<br />
hij bestaat en ik nog op school zit.<br />
Hoelang ik bij Anka blijf, kan ik natuurlijk<br />
nooit van tevoren zeggen.<br />
Voorlopig ben ik van de partij.”<br />
Wendy van Til<br />
<br />
De traditionele en oer-Hollandse studentenverenig<strong>in</strong>gen<br />
hebben het moeilijk.<br />
Studenten die <strong>in</strong> het hbo studeren, wonen<br />
doorgaans niet <strong>meer</strong> op kamers <strong>in</strong> de stad<br />
waar ze studeren. Ze blijven bij moeders<br />
pappot en de club <strong>in</strong> het dorp hangen en<br />
hebben daarom geen behoefte <strong>meer</strong> aan<br />
het sociale vangnet dat clubs als SAAM,<br />
Magisterium, E.H.T.S.V., Tabula Rasa en<br />
Michos bieden. Verder zorgen de toenemende<br />
studiedruk, de noodzaak tot het<br />
nemen van een bijbaantje en de keuze om<br />
de eigen hobby’s en feesten voorrang te<br />
geven ervoor dat het geen storm loopt <strong>in</strong><br />
de studentensociëteiten aan de Enschedese<br />
Jacobusgang en de Br<strong>in</strong>k <strong>in</strong> Deventer.<br />
Tegelijkertijd heeft zich een tegendraadse<br />
ontwikkel<strong>in</strong>g voorgedaan. S<strong>in</strong>ds de jaren<br />
negentig is het aantal allochtone studentenverenig<strong>in</strong>gen<br />
explosief gestegen. Nederland<br />
kent <strong>in</strong>middels een kle<strong>in</strong>e honderd<br />
allochtone studentenverenig<strong>in</strong>gen.<br />
De allochtone studentenverenig<strong>in</strong>gen<br />
vormen <strong>in</strong>middels een kleurrijk palet.<br />
Met vaak landelijk opererende studentenverenig<strong>in</strong>gen<br />
als Eurasia (Turks), KSVN<br />
(Koerdisch), Lawamena (Moluks), Marmara<br />
(Turks), HSFN (H<strong>in</strong>doe Studenten<br />
Forum Nederland), TANNET (Turks), De<br />
Tulp (Deventer), de Twentse verenig<strong>in</strong>g<br />
van Turkse Academici (TVTA), TANS<br />
<br />
(Marokkaans), de Werkgroep Allochtone<br />
Studenten WAS, ASN (Aziatisch), Cosmicus<br />
(multicultureel), Anatolia (multicultureel),<br />
S<strong>in</strong>ds de WTC-aanslag op 9/11 blijkt<br />
Nederland niet langer <strong>meer</strong> de tolerante<br />
vrijplaats voor studenten met een andere<br />
Khmisa (Marokkaans) en etnische achtergrond. Logisch dat er daar-<br />
VSSA (Sur<strong>in</strong>aams) lijkt de markt zelfs<br />
een beetje overvoerd. Toch is Deventer<br />
s<strong>in</strong>ds kort met het aan <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> gelieerde<br />
Anka een allochtone studentenverenig<strong>in</strong>g<br />
rijker geworden.<br />
door groepen zijn ontstaan van studenten<br />
die zich <strong>meer</strong> zijn gaan bundelen <strong>in</strong> de<br />
geest van hun eigen cultuur. Een andere<br />
oorzaak zou kunnen zijn dat allochtone<br />
studenten zich niet thuis voelen bij de<br />
‘Hollandse’ verenig<strong>in</strong>gen met hun ‘zuipcultuur’<br />
De groei van het aantal studentenverenig<strong>in</strong>gen<br />
met een specifieke allochtone<br />
identiteit heeft verschillende oorzaken.<br />
en ‘vreemde’ mores en tradities.<br />
“Onz<strong>in</strong>”, v<strong>in</strong>dt de Landelijke Kamer van<br />
Verenig<strong>in</strong>gen (LKvV). Door zich af te
“Ik heb niet het idee dat een dergelijk<br />
lidmaatschap wat aan mijn leven<br />
als student toevoegt. Ik heb bij<br />
<strong>meer</strong>dere verenig<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> Deventer<br />
geïnfor<strong>meer</strong>d, maar ze spreken me<br />
niet bijzonder aan.”<br />
<br />
“De meeste studentenverenig<strong>in</strong>gen<br />
kwamen op mij over als feestverenig<strong>in</strong>gen.<br />
Feestje hier, feestje daar. Dat<br />
kan ik ook wel met mijn eigen vrienden.<br />
Daar heb ik geen studentenverenig<strong>in</strong>g<br />
bij nodig. Ze zijn ook allemaal<br />
zo standaard. Ik wil juist graag<br />
wat serieuzer met mensen praten<br />
over bepaalde zaken. Een plek waar<br />
ik met mensen over serieuze zaken<br />
mijn gedachten kan delen.”<br />
<br />
<br />
<br />
“Natuurlijk heb ik ook bij SV Anka<br />
<strong>in</strong>formatie <strong>in</strong>gewonnen. Deze Turkse<br />
studentenverenig<strong>in</strong>g sprak me het<br />
meeste aan vanwege het feit dat ze<br />
zich op cultuur richten. Maar ook<br />
hier heb ik nog niet een activiteit<br />
gevonden waar ik <strong>in</strong> geïnteresseerd<br />
ben. Het mist bijvoorbeeld een debat.<br />
Misschien dat dit komt omdat<br />
de verenig<strong>in</strong>g nog maar net begonnen<br />
is, maar tot <strong>nu</strong> toe hebben ze<br />
nog niet veel bijzonders.”<br />
Je bent wel duidelijk op zoek naar<br />
een club. Wat zoek je precies?<br />
“Een plek waar ik mijn men<strong>in</strong>g kan<br />
uiten. Ik wil mijn boodschap kwijt<br />
over bepaalde zaken <strong>in</strong> de samenlev<strong>in</strong>g.<br />
Over bijvoorbeeld het feit dat<br />
het voor Turkse mensen nog steeds<br />
moeilijk is om over straat te lopen<br />
zonder negatief te worden nagestaard.<br />
Ik wil Nederlanders de andere kant<br />
van het moslim zijn laten zien en horen.<br />
Ik wil vertellen dat er wel buitenlanders<br />
zijn die goed geïntegreerd<br />
zijn en de Nederlandse taal spreken.<br />
Ik ben op zoek naar een grote groep<br />
mensen die met mij wil praten en<br />
discussiëren. Een debat zoals de grotere<br />
studentenverenig<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> grote<br />
steden als Amsterdam en Rotterdam<br />
organiseren.”<br />
<br />
<br />
“Ik zeg nooit nooit. Misschien dat ik<br />
wel lid wordt van een grotere verenig<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> een andere stad. Of misschien<br />
is er <strong>in</strong> de toekomst <strong>in</strong> de buurt van<br />
Deventer wel een club mensen die<br />
net als ik een men<strong>in</strong>g wil delen met<br />
een groot publiek. SV Anka maakt<br />
ook nog wel kans op mijn lidmaatschap,<br />
als ze nog <strong>meer</strong> cultuurgerichte<br />
activiteiten voor serieuze studenten<br />
als ik op de agenda zetten.”<br />
Wendy van Til<br />
<br />
zonderen doen de leden van deze allochtone<br />
“Allochtone studentenverenig<strong>in</strong>gen bevorderen<br />
studentenverenig<strong>in</strong>gen zichzelf en<br />
de overige studenten geen plezier, v<strong>in</strong>den<br />
ze daar. “Allochtone studenten kunnen<br />
prima terecht bij algemene studentenverenig<strong>in</strong>gen,<br />
want alles wat ze zoeken <strong>in</strong><br />
hun specifieke verenig<strong>in</strong>g, een gemeenschappelijke<br />
identiteit en cultuur, is ook<br />
daar te v<strong>in</strong>den. Bovendien wordt de sociale<br />
dialoog en de <strong>in</strong>tegratie van allochtone<br />
studenten <strong>in</strong> de Nederlandse samenlev<strong>in</strong>g<br />
met al die aparte clubjes niet echt<br />
bevorderd.”<br />
de <strong>in</strong>tegratie juist wél”, weet<br />
Murat Ersoy zeker. Hij is de oprichter<br />
van de Turkse studentenverenig<strong>in</strong>g Eurasia<br />
en was daarom Student van het Jaar<br />
2005. “Eerst dacht ik ook van niet”, sprak<br />
Murat bij die gelegenheid. “Ik richtte Eurasia<br />
op om leuke en gezellige d<strong>in</strong>gen te<br />
kunnen doen met gelijkgez<strong>in</strong>den. Bij een<br />
autochtone verenig<strong>in</strong>g voelde ik me niet<br />
echt thuis.” In 1999 begon Eurasia als een<br />
debatverenig<strong>in</strong>g voor Turkse studenten<br />
met af en toe activiteiten als volksdansen,<br />
maar dat liep totaal niet. Volgens Murat<br />
kennen Turken het fenomeen vrijwilligerswerk<br />
niet en zijn ze nauwelijks actief<br />
<strong>in</strong> verenig<strong>in</strong>gen zonder dat er politieke,<br />
f<strong>in</strong>anciële of religieuze w<strong>in</strong>st mee is te<br />
behalen. Bij de verenig<strong>in</strong>g is Nederlands<br />
overigens altijd de voertaal geweest. Want<br />
<strong>in</strong>tegratie en <strong>in</strong>teractie met autochtone<br />
studenten beg<strong>in</strong>t bij het beheersen van de<br />
Nederlandse taal, v<strong>in</strong>den ze bij Eurasia.<br />
Ook bij het kersverse Anka <strong>in</strong> Deventer<br />
staan vrijheid, <strong>in</strong>tegratie en respect hoog<br />
op de agenda. “Wij willen als verenig<strong>in</strong>g<br />
vrijheid vertegenwoordigen en de <strong>in</strong>tegratie<br />
van allochtone studenten bevorderen”,<br />
zegt Zeliha Karadeniz, studente aan<br />
de academie Mens en Arbeid en één van<br />
de oprichters. “We streven naar eenheid<br />
onder allochtonen en autochtonen. Eenheid<br />
is onmogelijk zonder respect voor<br />
elkaar te hebben. Ons motto is duidelijk:<br />
niet <strong>meer</strong> met modder gooien, maar onze<br />
handen wassen. We willen proberen ook<br />
andere studenten met verschillende nationaliteiten<br />
bij de verenig<strong>in</strong>g te betrekken.”<br />
Dat is <strong>in</strong>middels gelukt: bij een kennismak<strong>in</strong>gsetentje<br />
voor de vakantie is al<br />
samengewerkt met studentenverenig<strong>in</strong>g<br />
Saam, een ‘oer-Hollandse’ <strong><strong>Sax</strong>ion</strong>-studentenverenig<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> Deventer.<br />
Harry van Stratum
Je komt het niet <strong>in</strong> elke stad tegen, een w<strong>in</strong>kel waar je stempels kan kopen <strong>in</strong> alle soorten en<br />
maten. Deventer heeft er eentje, de grootste van heel Europa zelfs, ‘Stempelgallerie de Voet’.<br />
Ruim dertien jaar komen mensen al van he<strong>in</strong>de en ver naar Deventer om hun stempelverzamel<strong>in</strong>g<br />
uit te breiden, of om hun bestelde stempel op te halen. De eigenaar maakt namelijk<br />
ook stempels op aanvraag. Zelfs uit de Verenigde Staten komen stempelfanaten naar Europa<br />
om hun ‘stempelverzamelvakantie’ te vieren. Daarbij vergeten ze Deventer zeker niet aan<br />
te doen. Ruim 10.000 afbeeld<strong>in</strong>gen zijn er te v<strong>in</strong>den: van houten stempels met vogels tot<br />
granieten exemplaren met ‘The Fl<strong>in</strong>tstones’ er<strong>in</strong> gegraveerd. Studenten komen we<strong>in</strong>ig <strong>in</strong> de<br />
w<strong>in</strong>kel, waarschijnlijk vanwege het oubollige karakter van de stempel. Dat v<strong>in</strong>dt de eigenaar<br />
jammer, maar wel begrijpelijk: “En toch kunnen ze hier leuke verjaardagscadeaus kopen.”<br />
(TS)<br />
<br />
<br />
Midden <strong>in</strong> het oude centrum van Deventer, aan de Br<strong>in</strong>k, v<strong>in</strong>d je<br />
het enige bierencafé van de stad: de Heks.<br />
Beg<strong>in</strong> 1300 was op dezelfde plaats een herberg gevestigd, en<br />
dat maakt de Heks één van de oudste horecagelegenheden<br />
van Deventer. In de jaren ’70 kreeg het bierencafé zijn huidige<br />
vorm, toen bierenliefhebber Rob Ebenau het pand kocht en het<br />
omtoverde tot ‘de Heksenketel’. Met 200 verschillende bieren<br />
op fles en acht bieren op de tap kon een echte bierliefhebber zijn<br />
geluk niet op. Tegenwoordig, een paar eigenaren later, heet het<br />
café ‘de Heks’ en zijn er nog maar 50 verschillende biersoorten<br />
verkrijgbaar, nog steeds een respectabel aantal. Het <strong>in</strong>terieur is<br />
donker, veelal bru<strong>in</strong>, met veel hout er<strong>in</strong> verwerkt. Er wordt veel<br />
verschillende muziek gedraaid, variërend van Blues tot Top40.<br />
Ook komen er veel verschillende soorten mensen, zodat er altijd<br />
wat te beleven valt. Zoals het hoort <strong>in</strong> een café, is de Heks zeven<br />
dagen <strong>in</strong> de week open tot m<strong>in</strong>imaal 2.00 uur. Nog een leuk<br />
feitje: de Heks is het enige café <strong>in</strong> Nederland dat terug te v<strong>in</strong>den<br />
is <strong>in</strong> Madurodam.<br />
(TS)<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
N<strong>in</strong>tendo heeft zich de laatste tijd<br />
ook op een andere doelgroep<br />
gestort dan de N<strong>in</strong>tendo fans.<br />
Ze wilden met de N<strong>in</strong>tendo DS<br />
ook de vrouwelijke gamers en de<br />
ouderen voor zich w<strong>in</strong>nen.<br />
Voor de <strong>vrouwen</strong> lanceerde<br />
N<strong>in</strong>tendo onder andere de<br />
succesvolle games N<strong>in</strong>tendogs,<br />
Pr<strong>in</strong>cess Peach en<br />
Animal Cross<strong>in</strong>g. En werd er<br />
een roze versie van de DS uitgebracht.<br />
De ouderen konden hun hersenen<br />
stimuleren met games zoals Bra<strong>in</strong> Tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g en een<br />
nieuwe taal leren met English Tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g. Ook de vertrouwde N<strong>in</strong>tendo fans<br />
zijn niet vergeten, zij konden hun geluk niet op met de vele Mario en Zelda<br />
games die uitkwamen de laatste tijd. 54 miljoen exemplaren van de N<strong>in</strong>tendo<br />
DS zijn er wereldwijd over de toonbank gegaan s<strong>in</strong>ds de lancer<strong>in</strong>g <strong>in</strong><br />
november 2004. Daarmee heeft N<strong>in</strong>tendo de koppositie te pakken als het<br />
gaat om draagbare spelcomputers. Vernieuwend, verslavend en de beste? De<br />
tijd zal het zeggen, N<strong>in</strong>tendo is <strong>in</strong> ieder geval goed op weg.<br />
(TS)
“Zo op het eerste gezicht is het een onschuldige en nette studentenkamer.<br />
Een bedje voor het raam, daarnaast een kast voor de studieboeken<br />
en natuurlijk een bureau met computer. Ik ben heel kieskeurig,<br />
dus het v<strong>in</strong>den van deze kamer heeft me fl<strong>in</strong>k wat tijd gekost.”<br />
<br />
“Ik denk dat ik één van de we<strong>in</strong>ige studenten <strong>in</strong> Deventer ben, die<br />
een piano op zijn kamer heeft staan. Het heeft me heel wat moeite<br />
gekost het gevaarte naar boven te krijgen. Ik heb daar rugklachten<br />
aan overgehouden. Ook niet alle huisgenootjes zijn even blij met<br />
mijn hobby. Ik moet me tegenwoordig aan een strak rooster houden,<br />
zodat ze zo m<strong>in</strong> mogelijk last hebben van mijn gep<strong>in</strong>gel. Dat is dus<br />
even afkicken geblazen.”<br />
<br />
<br />
“Nee, ik houd mijn kamer altijd netjes schoon. Je zult niet zo snel<br />
een vieze kamer bij mij aantreffen.”<br />
<br />
“In de zomer hebben mijn overburen altijd wietplantjes op de<br />
vensterbank staan, voor eigen gebruik neem ik aan. Ze zijn <strong>nu</strong> weggehaald<br />
vanwege het slechte weer.”<br />
(TS)<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Wanneer was je voor het laatst echt dronken?<br />
“Dat zijn vele momenten geweest, die ik helaas, of gelukkig, niet allemaal<br />
<strong>meer</strong> kan her<strong>in</strong>neren. Ik weet nog wel dat ik op een vakantie<br />
<strong>in</strong> het buitenland een keer zoveel had gedronken, dat ik niet echt<br />
<strong>meer</strong> <strong>in</strong> een rechte lijn kon lopen en daarom de hele tijd een heuvel<br />
af wankelde waar een prachtig ‘onzichtbaar’ <strong>meer</strong>tje lag.<br />
Het water was niet te zien, omdat de nacht al aardig<br />
ver gevorderd was, en omdat het <strong>meer</strong>tje lager<br />
lag dan het voetpad. De volgende dag werd<br />
me verteld dat er uite<strong>in</strong>delijk maar iemand<br />
tussen mij en het <strong>meer</strong>tje <strong>in</strong> is gaan lopen,<br />
zodat ik er tenm<strong>in</strong>ste niet <strong>in</strong> zou vallen.<br />
Die persoon heeft me ook meteen maar<br />
naar mijn tent gebracht. Ik wil niet weten<br />
waar ik anders wakker was geworden!<br />
Tijdens de <strong>in</strong>troductie dit jaar heb ik<br />
ook wel weer genoeg alcohol b<strong>in</strong>nen<br />
gekregen, maar gelukkig zijn de genante<br />
momenten me bespaard gebleven,<br />
of ben ik ze gewoon vergeten. Kan<br />
natuurlijk ook.”<br />
(TS)<br />
<br />
<br />
Roderik Nijensikkens: “Toevallig wel ja, ik was <strong>in</strong> de afgelopen herfstvakantie <strong>in</strong> Engeland, Salisbury’s Pla<strong>in</strong>es om precies<br />
te zijn. Daar zag ik een opmerkelijk bord vlakbij een kruis<strong>in</strong>g staan. Opgepast: overstekende tankwagens. Er was<br />
zelfs een speciaal pad aangelegd voor de tanks, waar ook geen andere voertuigen overheen mochten rijden. Regelmatig<br />
hoorde en zag je tanks voorbij rijden en die moest je dan ook voorrang verlenen. Zoiets zie je <strong>in</strong> Nederland niet!<br />
Maar <strong>in</strong> Engeland heb je dan ook het grootste militaire oefenterre<strong>in</strong> van Europa liggen. Daar wordt je niet wakker van<br />
een haan die kraait, maar een bom die op een paar honderd meter van je bed ontploft.”<br />
(TS)
it cijfers van de Emancipatiemonitor,<br />
die het Sociaal en<br />
Cultureel Planbureau eens <strong>in</strong> de<br />
twee jaar opstelt, blijkt dat de emancipatie<br />
van <strong>vrouwen</strong> stagneert. De<br />
arbeidsparticipatie van <strong>vrouwen</strong> is<br />
de laatste jaren nauwelijks gestegen<br />
en de doorstroom van <strong>vrouwen</strong><br />
naar <strong>top</strong>functies blijft achter bij de<br />
verwacht<strong>in</strong>gen. Kab<strong>in</strong>et en bedrijfsleven<br />
v<strong>in</strong>den dat <strong>meer</strong> <strong>vrouwen</strong><br />
<strong>top</strong>functies moeten bekleden. Het<br />
aandeel zou op 25 tot 33 procent<br />
moeten komen. Dat is tenm<strong>in</strong>ste een<br />
van de suggesties van het platform<br />
TopBra<strong>in</strong>Storm, dat op verzoek van<br />
SER-voorzitter Alexander R<strong>in</strong>nooy<br />
Kan heeft nagedacht over hoe <strong>meer</strong><br />
<strong>vrouwen</strong> kunnen doordr<strong>in</strong>gen tot de<br />
<strong>top</strong> van het bedrijfsleven. Op korte<br />
termijn wordt een landelijke campagne<br />
gestart met succes<strong>vrouwen</strong>.<br />
Daarnaast komt er een <strong>in</strong>formatiekit<br />
met tips voor bedrijven om hoge<br />
functies voor <strong>vrouwen</strong> aantrekkelijker<br />
te maken.<br />
Is dat voor <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> ook noodzakelijk?<br />
Uit jaarverslagen van <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> blijkt<br />
dat de afgelopen vier jaar sprake is<br />
van een toename van vrouwelijk<br />
personeel <strong>in</strong> alle leeftijdscategorieën.<br />
Van een stagnerende arbeidsparticipatie<br />
is dus geen sprake. Wel zijn<br />
<strong>vrouwen</strong> ook hier ondervertegenwoordigd<br />
<strong>in</strong> de <strong>top</strong>lagen van de organisatie.<br />
Dat valt af te lezen uit cijfers<br />
van Human Resource Management<br />
(HRM) en F<strong>in</strong>ancieel Economische<br />
Zaken (vanaf de <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van het<br />
functiegebouw <strong>in</strong> 2004). Het geldt<br />
met name voor de laag van directeuren<br />
van academies en diensten. In<br />
deze functie werken op dit moment<br />
tw<strong>in</strong>tig mannen en vier <strong>vrouwen</strong>. In<br />
de managementlaag eronder is ongeveer<br />
een derde van de managers van<br />
het vrouwelijke geslacht. De laag<br />
daaronder, die van leid<strong>in</strong>ggevende,<br />
laat al een aantal jaren een bijna<br />
fifty-fifty verdel<strong>in</strong>g zien, waarbij de<br />
balans dit jaar zelfs is doorgeslagen<br />
naar <strong>meer</strong> vrouwelijke dan mannelijke<br />
leid<strong>in</strong>ggevenden.<br />
<br />
Valt de situatie bij <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> mee? Jol<strong>in</strong>e<br />
Luitjens, manager Recruitment<br />
& Employability bij de Dienst HRM,<br />
denkt dat het beeld hier <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g<br />
met het bedrijfsleven <strong>in</strong>derdaad<br />
gunstiger is. “We voeren er va<strong>nu</strong>it<br />
HRM geen specifiek beleid op. Sekse<br />
is geen selectiecriterium. Het uitgangspunt<br />
is dat de meest geschikte<br />
persoon de baan krijgt, ongeacht of<br />
het een man of een vrouw is. Feit is<br />
wel dat er hier veel <strong>in</strong> overleg mogelijk<br />
is, denk aan flexibele werktijden<br />
en werken <strong>in</strong> deeltijd. Je kunt als<br />
docent bijvoorbeeld <strong>in</strong> de avonduren<br />
lesgeven en je hebt natuurlijk<br />
de schoolvakanties. Maar randvoorwaarden<br />
alleen zijn niet voldoende.<br />
Vrouwen moeten het zelf ook willen.<br />
Ik vraag me wel eens af of een<br />
onderwijsomgev<strong>in</strong>g aantrekkelijk en<br />
uitdagend genoeg is voor <strong>vrouwen</strong><br />
met ambities. In de werv<strong>in</strong>gscampagne<br />
die we de komende jaren voor<br />
nieuw personeel gaan voeren, laten<br />
we <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> zien als een organisatie<br />
die gericht is op de persoonlijke ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
van haar personeel. Daar<br />
kan huidig en toekomstig vrouwelijk<br />
personeel haar voordeel mee doen.<br />
Maar dan moeten ze wel zelf met<br />
voorstellen komen. Het komt niet<br />
vanzelf naar je toe.”<br />
<br />
Marjan Weekhout, directeur van de<br />
Academie Ruimtelijke Ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
en Bouw (ROB) heeft nooit<br />
een glazen plafond bij <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> ervaren.<br />
“Het is maar net hoe je daar<br />
mee omgaat. Vrouwen hebben vaak<br />
een <strong>meer</strong> afwachtende houd<strong>in</strong>g dan<br />
mannen als het gaat om het creëren<br />
van carrièrekansen. Je moet zelf op<br />
bepaalde momenten handelen als je<br />
iets wil. Ik heb altijd een open en actieve<br />
uitstral<strong>in</strong>g gehad en dan weet<br />
men je te v<strong>in</strong>den.” Erna Engelen, opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator<br />
bij Toegepaste<br />
Kunst & Techniek, is daar niet zo zeker<br />
van. “Ik was adjunct-directeur bij<br />
de Academie Bestuur en Organisatie<br />
(ABO) toen ik bij een reorganisatie<br />
buiten de boot viel. Of dat aan mijn<br />
capaciteiten lag of aan het al dan niet<br />
aanwezig zijn van een glazen plafond,<br />
durf ik niet te zeggen. Ik heb<br />
altijd het idee gehad dat ik wel iets<br />
zou kunnen betekenen <strong>in</strong> het mannenbolwerk.<br />
Toch had ik uite<strong>in</strong>delijk<br />
het gevoel dat ik er niet doorheen<br />
kwam. Mannen richten zich op beleid,<br />
processen en procedures. Vrouwen<br />
zijn veel concreter bezig. Dan<br />
praat je al snel langs elkaar heen.”<br />
Men is het erover eens dat <strong>vrouwen</strong><br />
op een andere manier leid<strong>in</strong>ggeven<br />
dan mannen. Marjan Weekhout: “Uit<br />
verschillende onderzoeken blijkt dat<br />
<strong>meer</strong> <strong>vrouwen</strong> <strong>in</strong> de <strong>top</strong> leidt tot een<br />
succesvoller organisatie. Vrouwen<br />
zijn evenwichtiger <strong>in</strong> besluitvorm<strong>in</strong>g<br />
en betrekken <strong>meer</strong> lagen bij het nemen<br />
van besliss<strong>in</strong>gen”. Erna Engelen:<br />
“Mannen horen zichzelf graag praten<br />
en zijn bezig met het uitstippelen<br />
van strategieën, <strong>vrouwen</strong> luisteren<br />
<strong>meer</strong> naar wat er op de werkvloer
leeft”. Jol<strong>in</strong>e Luitjens voegt daaraan<br />
toe dat coachend en participerend<br />
leiderschap het meest effectief zijn<br />
om resultaten voor een organisatie<br />
te realiseren. “In de praktijk blijkt<br />
dat multitaskende <strong>vrouwen</strong> verschillende<br />
leiderschapsrollen beter kunnen<br />
comb<strong>in</strong>eren dan mannen die<br />
vaak op één rol focussen.”<br />
<br />
<br />
<br />
Over de vraag of de vacature bij de<br />
Raad van Bestuur door een vrouw<br />
vervuld moet worden zijn de men<strong>in</strong>gen<br />
verdeeld. Erna Engelen v<strong>in</strong>dt<br />
van wel: “Op die plek moet een ondernemende<br />
vrouw met pit zitten. Ik<br />
verwacht overigens niet dat dit gebeurt.<br />
Men kiest waarschijnlijk weer<br />
voor een politiek verantwoorde man<br />
met veel beleidsbagage. Juist <strong>in</strong> een<br />
onderwijsomgev<strong>in</strong>g zou een vrouw<br />
<strong>in</strong> die positie een goede voorbeeldfunctie<br />
voor onze studenten kunnen<br />
vervullen.” Jol<strong>in</strong>e Luitjens v<strong>in</strong>dt het<br />
niet noodzakelijk, maar zou het wel<br />
leuk v<strong>in</strong>den als er weer een vrouwelijke<br />
bestuurder zou komen. Voor<br />
Marjan Weekhout is het geen issue.<br />
“Of het een man of vrouw is maakt<br />
mij niet uit, als degene maar competent<br />
is voor de functie.” Een men<strong>in</strong>g<br />
die overigens wordt gedeeld <strong>in</strong> een<br />
poll die onlangs door <strong>Sax</strong>.<strong>nu</strong> is uitgevoerd.<br />
62 procent geeft daar<strong>in</strong> aan<br />
dat het niet uitmaakt of de nieuwe<br />
bestuurder man of vrouw is, als degene<br />
maar geschikt voor de functie<br />
is. Slechts acht procent v<strong>in</strong>dt dat het<br />
een vrouw zou moeten zijn.<br />
Mariska van der Meer
nlangs stond het onderwerp centraal<br />
tijdens een bijeenkomst van Studium<br />
Generale over <strong>vrouwen</strong>empowerment. Te<br />
gast was dr. Kaouthar Darmoni, onderzoekster<br />
Cultuur & Media aan de Universiteit<br />
van Amsterdam. Zij pleit ervoor dat<br />
<strong>vrouwen</strong> op de werkvloer hun krachten<br />
bundelen <strong>in</strong> plaats van de competitie met<br />
mannen aan te gaan.<br />
Veel <strong>vrouwen</strong> lopen <strong>nu</strong> stuk op het <strong>in</strong>filtreren<br />
van het zogenaamde old-boys-network.<br />
Ze zouden hun energie beter kunnen<br />
steken <strong>in</strong> het opzetten van een fresh-girlsnetwork.<br />
Dat gebeurt volgens Darmoni<br />
onvoldoende omdat <strong>vrouwen</strong> niet solidair<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
ier dagen per week zou nog<br />
mogelijk zijn, maar dat is wel<br />
het m<strong>in</strong>imum. Bereikbaarheid en<br />
aanwezigheid zijn twee belangrijke<br />
voorwaarden als je je werk als leid<strong>in</strong>ggevende<br />
goed wilt doen. Ik ben<br />
ook altijd kostw<strong>in</strong>ner geweest. Ik heb<br />
een zoon van zestien en een dochter<br />
van achttien jaar. Mijn ex-man heeft<br />
voor een groot deel overdag de opvang<br />
van onze k<strong>in</strong>deren op zich genomen.<br />
Of ik daar veel commentaar op<br />
heb gehad? Waarom zou de opvang<br />
van de k<strong>in</strong>deren alleen een taak voor<br />
<strong>vrouwen</strong> zijn? Ik ben niet gevoelig<br />
voor wat mijn omgev<strong>in</strong>g daarover<br />
denkt. Iedereen moet dat voor zichzelf<br />
uitmaken. Het is <strong>in</strong>derdaad zo<br />
dat er we<strong>in</strong>ig <strong>vrouwen</strong> kiezen voor<br />
een fulltime en/of leid<strong>in</strong>ggevende<br />
baan. Dat is wat mij betreft prima.<br />
Ik zie daar echter voor mezelf geen<br />
voortrekkersrol <strong>in</strong>. Vrouwen zijn<br />
geëmancipeerd genoeg om zelf keuzes<br />
te maken. Werken is geen heilig<br />
moeten. Ik v<strong>in</strong>d het wel jammer dat<br />
ik niet <strong>meer</strong> collega-<strong>vrouwen</strong> <strong>in</strong> mijn<br />
positie tegenkom.”<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
ij heeft ons meegegeven dat we later<br />
<strong>in</strong> staat moesten zijn voor onszelf<br />
te zorgen. Daar werd bij mijn broer nog<br />
aan toegevoegd dat je dan ook het hoogst<br />
mogelijke moest proberen te bereiken. Ik<br />
ben ooit begonnen met een rechtenstudie,<br />
maar die heb ik niet afgemaakt. Daarna<br />
ben ik een secretaresse-opleid<strong>in</strong>g gaan<br />
doen. Dat werk bood me op den duur niet<br />
voldoende uitdag<strong>in</strong>g. Ik heb vervolgens een<br />
aantal jaren als <strong>in</strong>tercedente bij Randstad<br />
gewerkt. In die tijd kwam ik erachter dat<br />
het werkveld mens en arbeid me heel goed<br />
lag. Vandaar dat ik <strong>in</strong> deeltijd de opleid<strong>in</strong>g<br />
Personeel & Organisatie ben gaan doen. Na<br />
mijn afstuderen heb ik eerst bij een groot<br />
<strong>in</strong>dustrieel bedrijf als personeelsfunctionaris<br />
gewerkt. Dat was echt een mannenomgev<strong>in</strong>g<br />
die niet bepaald vrouwvriendelijk<br />
is. Ik kon daar zelf wel goed tegen, maar<br />
ik kan me voorstellen dat het andere vrou-
met elkaar zijn.Vrouwen moeten af van het<br />
idee dat ze mannelijk leiderschap moeten<br />
imiteren als ze hogerop willen komen. In<br />
plaats daarvan zouden ze een eigen vrouwelijk<br />
beeld van leiderschap moeten ontwikkelen.<br />
Beide leiderschapsstijlen kunnen<br />
elkaar dan aanvullen <strong>in</strong> plaats van beconcurreren.<br />
Ook mannen hebben er belang<br />
bij dat <strong>vrouwen</strong> deuren openen. Om van<br />
elkaar te leren, maar ook om mogelijkheden<br />
voor werken <strong>in</strong> deeltijd bespreekbaar<br />
te maken. Er zijn genoeg mannen die best<br />
een stapje terug willen doen om thuis een<br />
deel van de taken voor hun reken<strong>in</strong>g te nemen.<br />
Maar dat is voorlopig nog een taboe,<br />
zeker <strong>in</strong> het bedrijfsleven.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
wen zou afschrikken. S<strong>in</strong>ds 2000 werk ik<br />
bij <strong><strong>Sax</strong>ion</strong>, waaronder een aantal jaren als<br />
directeur van Strep. Ik heb twee dochters<br />
van elf en veertien jaar.Toen ze kle<strong>in</strong> waren<br />
heb ik bewust m<strong>in</strong>der gewerkt. Het werk<br />
hier bij <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> heb ik altijd goed kunnen<br />
comb<strong>in</strong>eren met thuis. In het beg<strong>in</strong> heb ik<br />
veel ’s avonds lesgegeven en voorbereidend<br />
werk kon vaak va<strong>nu</strong>it huis. Een aantal jaren<br />
ben ik zelfstandig coach, tra<strong>in</strong>er en HRMadviseur<br />
geweest. Als zelfstandige kun je<br />
zelf je tijd <strong>in</strong>delen. Naast mijn werk ben<br />
ik altijd actief bezig geweest met mijn verdere<br />
professionele ontwikkel<strong>in</strong>g. Ik denk<br />
dat dit mede een voorwaarde voor succes<br />
is. Op dit moment werk ik fulltime en mijn<br />
man vier dagen per week. Dat gaat prima<br />
<strong>in</strong> comb<strong>in</strong>atie met ons gez<strong>in</strong>. Ik v<strong>in</strong>d het<br />
belangrijk f<strong>in</strong>ancieel onafhankelijk te zijn,<br />
die boodschap geef ik mijn dochters ook<br />
mee.”<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
k was superambitieus toen ik na<br />
mijn opleid<strong>in</strong>g Bus<strong>in</strong>ess Adm<strong>in</strong>istration<br />
(BBA) bij Nijenrode aan de<br />
slag g<strong>in</strong>g als sales- en market<strong>in</strong>gmanager<br />
Benelux bij InWear. Ik had het<br />
allemaal: een dik salaris, BMW van de<br />
zaak, veel reizen en trendy feestjes.<br />
Toen ik mijn eerste k<strong>in</strong>d kreeg ben<br />
ik <strong>in</strong> eerste <strong>in</strong>stantie vier dagen gaan<br />
werken. Maar ik woonde <strong>in</strong> Zutphen<br />
en het bedrijf zat <strong>in</strong> Venlo. Dat is<br />
bijna niet te doen. Ik kon de dagen<br />
dat ik werkte <strong>in</strong> Venlo overnachten,<br />
maar dat wil je natuurlijk niet als je<br />
net een k<strong>in</strong>d hebt. Daarna hebben<br />
we nog drie dagen Venlo en een dag<br />
thuiswerken geprobeerd. Verhuizen<br />
was geen optie, aangezien mijn man<br />
een eigen bedrijf heeft. Voordat ik<br />
een burnout kreeg ben ik ermee ges<strong>top</strong>t.<br />
Via een buurman die destijds<br />
lesgaf bij de textielopleid<strong>in</strong>g ben ik<br />
toen als docent bij <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> begonnen.<br />
Al snel kwam ik erachter dat lesgeven<br />
niet mijn d<strong>in</strong>g is. Ik ben bij het<br />
stagebureau terecht gekomen en van<br />
daaruit gevraagd voor een functie als<br />
adjunct-directeur bij de Academie<br />
<br />
Bedrijfskunde en Ondernemen. Bij<br />
de hercluster<strong>in</strong>g van academies, een<br />
paar jaar geleden, ben ik buiten de<br />
boot gevallen. Daar heb ik het wel<br />
moeilijk mee gehad. Ik werk <strong>nu</strong> drie<br />
dagen per week als opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator.<br />
Ik ben terug bij mijn oorspronkelijke<br />
passie, de textiel, en<br />
ben weer veel concreter bezig. Dat<br />
geeft eigenlijk <strong>meer</strong> voldoen<strong>in</strong>g dan<br />
al dat beleidsgedoe. In de tussentijd<br />
heb ik nog twee k<strong>in</strong>deren gekregen.<br />
Al die jaren is Joke, onze vaste oppas,<br />
een geschenk uit de hemel geweest.<br />
Mijn man kan vanwege zijn bedrijf<br />
niet m<strong>in</strong>der werken, die keuze hebben<br />
we ook samen gemaakt. Meer<br />
dan drie dagen werken red ik niet,<br />
maar ik had mijn werk voor geen<br />
goud willen missen. Het is wel eens<br />
zuur geweest, maar ik ben tevreden<br />
en <strong>in</strong> balans op deze plek.”
“Eigenlijk nooit, behalve wanneer ik hem echt nodig heb. Dan bezwijkt hij en toont de eerste dag geen teken<br />
van leven <strong>meer</strong>. Zo had ik twee weken geleden een tentamen en ik was al een beetje laat, dus ik trapte snel<br />
mijn brommertje aan… maar die bewoog zelfs niet. Of als hij het wel doet, dan is hij soms zo traag dat ik<br />
beter kan gaan lopen.”<br />
<br />
“Rijden op een brommertje is typisch iets voor pubers, die naar de middelbare school gaan, maar dat kan me niet<br />
zoveel schelen. Hij kan het prima v<strong>in</strong>den met de andere brommertjes <strong>in</strong> de stall<strong>in</strong>g en ik v<strong>in</strong>d het ook wel stoer:<br />
brommend richt<strong>in</strong>g school en ondertussen fris wakker worden <strong>in</strong> de buitenlucht!”<br />
<br />
“Frankrijk! Mijn brommertje was toen nog van mijn vriend - puffend met 25 kilometer per uur over kle<strong>in</strong>e weggetjes<br />
richt<strong>in</strong>g het zuiden. We hebben er vier dagen over gedaan. Toen we er waren hebben we twee dagen met<br />
de voeten <strong>in</strong> de modder op de camp<strong>in</strong>g gestaan. We zijn daarna maar weer naar huis gegaan, waarbij mijn eigen<br />
brommertje het begaf. Niet mijn meest succesvolle vakantie dus..”<br />
(EW)<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
1. Os Tchutchucos maakt <strong>in</strong> Brazilië’s populairste<br />
soort muziek Baile Funk. Zijn <strong>nu</strong>mmer Chapa<br />
Quente is geweldig. Lage beats (mijn lievel<strong>in</strong>gsbeat)<br />
en een mooi gebrachte tekst. Het<br />
geeft me energie; een tropisch gevoel.<br />
2. Ziggy Marley’s <strong>nu</strong>mmer Good Old Days<br />
doet me, zoals de titel al aangeeft,<br />
denken aan de goede oude dagen. Het<br />
reggae <strong>nu</strong>mmer ontspant me volledig als ik<br />
druk ben – iedere dag na school dus.<br />
3. Dirty House van Vato Gonzalez is de perfecte<br />
oppepper wanneer ik rustige muziek zat<br />
ben. Het is heerlijke muziek waar<strong>in</strong> house<br />
gecomb<strong>in</strong>eerd wordt met Zuid-Amerikaanse<br />
ritmes.<br />
4. Mestre Barrao maakt de perfecte Capoeira<br />
muziek. Op het <strong>nu</strong>mmer Mundo Enganador<br />
oefen ik nog steeds regelmatig voordat ik naar de<br />
echte tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g ga – deze muziek helpt me concentreren.<br />
5. Expedition’s Akira, van de cd Future Sounds Of<br />
Mexico is een drum and base <strong>nu</strong>mmer dat ik al<br />
lang niet mee gehoord had, maar waar ik weer<br />
naar ben gaan luisteren toen een klasgenoot het<br />
me liet horen. Een <strong>nu</strong>mmer om helemaal bij los<br />
te gaan!<br />
(EW)<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Maar liefst acht GB geheugen heeft deze jongste<br />
telg van de Sony en Ericsson comb<strong>in</strong>atie. Dat biedt<br />
ruimte voor ruim 8.000 <strong>nu</strong>mmers. Ook maakt<br />
deze telefoon, á la IPod, gebruik van een touchscreen<br />
zodat je gemakkelijk muziek kunt zoeken<br />
en kunt bladeren <strong>in</strong> de verschillende albums.<br />
Ook het sms’en is gemakkelijker gemaakt. Je kunt<br />
met een stylus, of de achterkant van je nagel, een<br />
letter schrijven op het scherm en het verschijnt<br />
meteen <strong>in</strong> digitale vorm <strong>in</strong> je sms’je. Tegenwoordig<br />
schrijf je je sms’jes gewoon. Ook een <strong>in</strong>gebouwde<br />
camera kan niet <strong>meer</strong> ontbreken<br />
<strong>in</strong> de mobiele telefoons.<br />
Een 3.2 megapixel camera<br />
siert deze telefoon, waarmee<br />
je uiteraard ook video’s kunt<br />
schieten. Sony Ericsson speelt<br />
goed <strong>in</strong> op de nieuwe hype <strong>in</strong><br />
telefoonwereld, mobiel <strong>in</strong>ternet.<br />
Er zit dan ook standaard<br />
een browser op om lekker<br />
overal te kunnen surfen op<br />
het web. Liefhebbers moeten<br />
nog even geduld hebben. De<br />
prijs is evenals de releasedatum<br />
nog niet bekend.<br />
(TS)
“Maar veel langer zal het niet worden. De werksfeer beg<strong>in</strong>t door structurele<br />
wijzig<strong>in</strong>gen – waar ik verder niks over mag vertellen – zijn waarde<br />
te verliezen. Eerder was het veel gezelliger – één grote familie van 1.200<br />
mensen die samen de klanten van KPN telefonisch helpen bij problemen.<br />
Ik werk namelijk bij de afdel<strong>in</strong>g Multiplay helpdesk, die helpt bij<br />
problemen met telefonie, <strong>in</strong>ternet en games van KPN.<br />
Maar ik heb wel veel geleerd. Als ik<br />
niet aan de telefoon hang, help ik<br />
bij het opleiden van nieuwe medewerkers.<br />
Onze gesprekken verlopen<br />
namelijk volgens een strak schema,<br />
wat ik persoonlijk erg goed v<strong>in</strong>d.<br />
Ook worden ze een beetje voorbereid<br />
op boze klanten – waar er<br />
genoeg van bellen. Een paar van mijn<br />
collega’s zijn wel eens huilend de<br />
werkvloer afgerend omdat ze met de<br />
dood bedreigd waren. Maar gelukkig<br />
rekent de KPN daar snel mee af: deze<br />
klanten kunnen op zoek naar een<br />
nieuwe aanbieder.”<br />
(EW)<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
Frituur of stevige wok<br />
(met zonnebloem olie – 1 liter)<br />
Keukenmach<strong>in</strong>e<br />
Kikkererwten<br />
Bloem<br />
Kruiden als bijv. zout peper, komijnzaad, kerrie<br />
Paar knoflook tenen<br />
Ui of paar bosuitjes<br />
Pita, Turks of gewoon lekker brood<br />
Sla<br />
Tomaat (<strong>in</strong> partjes)<br />
Komkommer (<strong>in</strong> partjes)<br />
•<br />
Kook de kikkererwten <strong>in</strong> ongeveer 45 m<strong>in</strong>uten zacht - tijdens het koken kan<br />
je de sla, tomaten en komkommer klaar maken voor het broodje - na het<br />
koken doe je de kikkererwten, ui, knoflook en de kruiden <strong>in</strong> de keukenmach<strong>in</strong>e<br />
(voor een fijne falafel zet je de keukenmach<strong>in</strong>e natuurlijk wat langer<br />
aan). Maak <strong>nu</strong> van het mengsel balletjes van ongeveer twee centimeter dik.<br />
Gebruik een plank met daarop wat bloem en beg<strong>in</strong> te kneden, rollen,<br />
en drukken. Als het mengsel te droog is, kan je er<br />
wat water overheen sprenkelen. Voor de beste<br />
falafel: goed en stevig kneden. Vul de wok met<br />
de olijfolie en laat het opwarmen. Laat de<br />
balletjes langzaam <strong>in</strong> de olie zakken en frituur<br />
ze kort! Probeer het eerst even met twee<br />
balletjes, want te lang of te kort frituren<br />
is niet lekker. Direct daarna serveren op<br />
het opgeleukte broodje. Eet smakelijk!<br />
(EW)<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
“Thuis zijn we altijd erg gastvrij. Als iemand mee wil eten of wil blijven slapen, dan kan dat. De meeste<br />
Nederlandse families waarbij ik kom hebben dat niet, daar moet alles volgens een vooraf gepland lijstje.<br />
Het is een beetje zoals ‘maar één koekje hoor, het is geen zondag.’”<br />
<br />
“Veel k<strong>in</strong>deren krijgen überhaupt geen onderwijs, die moeten gewoon werken. Je krijgt niet zoals hier<br />
een beurs of k<strong>in</strong>derbijslag om te kunnen studeren, maar alles moet zelf betaald worden. Ook zijn er we<strong>in</strong>ig<br />
betaalbare overheidsscholen; de meeste scholen zijn van particulieren en daardoor onbetaalbaar.”<br />
<br />
“Ik ben Nederlands, dus ik voel me niet anders. Maar anderen v<strong>in</strong>den dat soms wel. Zo heb ik <strong>in</strong> mijn jeugd een tijd<br />
<strong>in</strong> Boekelo gewoond en daar v<strong>in</strong>den ze mensen die er niet helemaal Nederlands uitzien blijkbaar vreemd. Na het<br />
tennissen liep ik namelijk langs een balkon: ‘Wonen hier <strong>nu</strong> ook al donkere mensen?’ Het is jammer dat sommigen<br />
er nog zo over denken, maar verder heb ik er we<strong>in</strong>ig last van.”<br />
(EW)
Bij ons hebben<br />
studenten <strong>meer</strong><br />
voordeel!<br />
€16<br />
Nu een 2-jarig Hi € 20<br />
Abonnement voor maar<br />
per maand<br />
Samsung<br />
U600<br />
€0<br />
En ook nog:<br />
• Betalen als je stufi<br />
b<strong>in</strong>nen is<br />
• Je abonnement pauzeren<br />
als je voor studie/stage<br />
naar het buitenland gaat<br />
Ja,<br />
ik wil een<br />
baantje<br />
en ik ben<br />
handig<br />
met<br />
computers<br />
Ga voor het voordelige<br />
Hi Studentenabonnement<br />
naar de Hi W<strong>in</strong>kel,<br />
hi.nl/studenten of bel<br />
0800-0346<br />
Delft Amsterdam Utrecht<br />
E<strong>in</strong>dhoven Enschede<br />
Bij OGD werken ruim 500<br />
studenten en afgestudeerden.<br />
Solliciteer onl<strong>in</strong>e of bel voor<br />
een (bij)baan <strong>in</strong> de ICT.<br />
Kijk op hi.nl/studenten<br />
053-4327750 <strong>in</strong>fo@ogd.nl www.ogd.nl
Bus<strong>in</strong>ess Meet<strong>in</strong>g Twente v<strong>in</strong>dt plaats <strong>in</strong> het Expo Center te Hengelo<br />
en is het evenement voor ondernemers, managers en bestuurders die<br />
zich richten op Twente, Oost-Gelderland en de Euregio. Dit is een<br />
ideale gelegenheid voor jou als toekomstige werknemer om jezelf te<br />
presenteren of je te oriënteren op het aanbod van bedrijven <strong>in</strong> zakelijk<br />
Oost- Nederland. De beurs heeft trouwens een extra dimensie<br />
door de toevoeg<strong>in</strong>g van <strong>in</strong>teractieve kennissessies en lez<strong>in</strong>gen. Deze<br />
sessies worden verzorgd door <strong>top</strong>ondernemers en specialisten, die<br />
hun sporen <strong>in</strong> ondernemend Nederland ruimschoots verdiend hebben.<br />
Er is een divers programma, een beursdeel met allerlei stands<br />
en een netwerkcafé. Kijk voor het programma of <strong>meer</strong> <strong>in</strong>formatie op<br />
www.bus<strong>in</strong>essmeet<strong>in</strong>g-twente.nl. (NT)<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Nadat rapper Raymzter, bekend van de hit ‘Kutmarokkanen’, fluitist,<br />
componist en muzikale wereldreiziger Chris H<strong>in</strong>ze benaderde voor<br />
zijn nieuwe s<strong>in</strong>gle ‘Vechten op het schoolple<strong>in</strong>’, klikte het meteen.<br />
Zo goed, dat verdere samenwerk<strong>in</strong>g niet kon uitblijven tussen deze<br />
twee. Samen met de veelzijdige<br />
Marokkaanse<br />
zangeres Rajae el Mouhandiz<br />
en ‘The Band’ werd de concerttournee<br />
‘Serieuzere Zaken’ al<br />
snel een feit. Lekkere, sw<strong>in</strong>gende<br />
rap- jazz-hiphop, verpakt<br />
<strong>in</strong> een politiek/sociaal<br />
geëngageerd jasje, van twee<br />
bevlogen muzikanten. (NT)<br />
<br />
<br />
<br />
Deze comedian en presentator is bekend van de TV-programma’ s<br />
Raymann is laat en van de Comedy Factory. Hij tourt op dit moment<br />
door het land met zijn eigen theaterprogramma, getiteld: Nummer<br />
13866. Een <strong>nu</strong>mmertje trekken, een <strong>nu</strong>mmertje maken, een <strong>nu</strong>mmertje<br />
zijn… Tegenwoordig bepalen <strong>nu</strong>mmers ons leven. Zonder<br />
sofi-<strong>nu</strong>mmer bestaat een mens bijvoorbeeld niet. Sloeg men <strong>in</strong> het<br />
stenen tijdperk de aanstaande bruid met een knots de schedel <strong>in</strong>, <strong>nu</strong><br />
vragen wij een meisje om haar <strong>nu</strong>mmer. Jörgen Raymann, tijdens de<br />
wiskundelessen regelmatig op zijn <strong>nu</strong>mmer gezet, beantwoordt<br />
<strong>in</strong> ‘Nummer 13866’ vragen als: ‘wat is de z<strong>in</strong> van<br />
het leven?’ en ‘Wat is de wortel uit zeven?’. Na zijn ode<br />
aan het rood-wit-blauw <strong>in</strong> zijn vorige programma ‘In<br />
Holland staat mijn huis’, presenteert hij <strong>nu</strong> een avondje<br />
<strong>nu</strong>merologie à la Raymann. Bureau Sport & Cultuur<br />
biedt ook regelmatig kaarten met kort<strong>in</strong>g. Kijk op<br />
www.saxion.nl/extra. (NT)<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Elke week stelt <strong>Sax</strong>.<strong>nu</strong> alle leuke uitgaanstips <strong>in</strong><br />
jouw regio voor jou samen. Kijk voor jouw uitjes<br />
<strong>in</strong> de omgev<strong>in</strong>g van de studentensteden Enschede,<br />
Deventer en Apeldoorn op www.sax.<strong>nu</strong>. Klik op het<br />
me<strong>nu</strong>knop Agenda of ga naar het snelme<strong>nu</strong> aan de<br />
rechterkant en je ziet alle evenementen, concerten,<br />
lez<strong>in</strong>gen en tips. (NT)<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
DVE is een dynamisch en gezellig koor dat <strong>nu</strong> al ruim 30 jaar bestaat. Het<br />
is een klassiek studentenkoor wat uitdagend en we<strong>in</strong>ig gehoord repertoire<br />
uitvoert uit verschillende perioden, met soms een uitstapje naar het lichtere<br />
repertoire. Kortom het wordt zó samengesteld, dat er voor iedereen wel wat<br />
leuks is. Zo z<strong>in</strong>gen ze bijvoorbeeld muziek uit de Renaissance, de Romantiek,<br />
maar ook uit de moderne tijd. In veel gevallen is het programma a-capella<br />
(d.w.z. zonder <strong>in</strong>strumentale begeleid<strong>in</strong>g). Er zijn geen strenge eisen om lid<br />
te kunnen worden van DVE. Je hoeft nog geen noten te kunnen lezen, bijna<br />
alle nieuwkomers komen als leek b<strong>in</strong>nen. Lijkt het je leuk? Geïnteresseerden<br />
kunnen vrijblijvend een keer langskomen. Elke woensdagavond wordt gerepeteerd<br />
van 19.45 uur tot 22.00 uur, <strong>in</strong> de Audiozaal <strong>in</strong> de Vrijhof op de<br />
campus. Wil je <strong>meer</strong> <strong>in</strong>formatie, dan kun je een mailtje sturen naar bestuur@<br />
dve.utwente.nl, of je kunt op de website kijken, www.dve.utwente.nl (NT)<br />
<br />
<br />
Wist je dat je als student een last-m<strong>in</strong>ute kort<strong>in</strong>g krijgt op vertoon van<br />
je studentenpas op niet uitverkochte voorstell<strong>in</strong>gen of concerten <strong>in</strong> de<br />
Twentse Schouwburg, Muziekcentrum Enschede en de Grote Kerk!<br />
Kom 45 m<strong>in</strong>uten voor aanvang naar de kassa en je koopt het kaartje voor<br />
de helft van het geld. Kijk voor een overzicht van alle theatervoorstell<strong>in</strong>gen<br />
en concerten én het onl<strong>in</strong>e bestellen van kaarten op de site. (NT)<br />
<br />
<br />
<br />
Op 16 november aanstaande treedt Stevie Ann op met als support<br />
Norman Kapoyos & the Sw<strong>in</strong>g<strong>in</strong>g Mood Orchestra. Het gaat goed met<br />
Stevie Ann. Al op jonge leeftijd speelde ze piano, die ze op haar veertiende<br />
verruilde voor een gitaar en een blocnote. Haar muziek is toegankelijk<br />
voor een breed publiek. Haar debuutplaat was een overweldigend succes.<br />
Ze won een Essent Award én een Zilveren Harp. Onlangs bracht ze<br />
haar tweede album uit: het hartverwarmende Closer to the Heart. Het<br />
voorprogramma wordt verzorgd door Norman Kapoyos & The Sw<strong>in</strong>g<strong>in</strong>g<br />
Mood Orchestra. De band maakt een hedendaagse mix van traditionele<br />
en experimentele pop. Het vertrekpunt daarbij blijft het aloude ambacht<br />
van s<strong>in</strong>ger/songwriter. Het resultaat: toegankelijke, hitgevoelige popliedjes<br />
met een niet-alledaagse twist. Ann treedt op <strong>in</strong> de popzaal van<br />
Podium en Filmtheater Gigant aan de Nieuwstraat <strong>in</strong> Apeldoorn. Kijk<br />
voor <strong>meer</strong> <strong>in</strong>formatie op www.gigant.nl. (NT)
Femke zat al een poosje voldaan<br />
glimlachend <strong>in</strong> het dubbeldikke <strong>nu</strong>mmer<br />
van Opzij te lezen. Af en toe nam<br />
ze een slok uit haar glas met vers<br />
geperst s<strong>in</strong>aasappelsap en mompelde<br />
ze, <strong>in</strong>stemmend knikkend met haar<br />
hoofd: “Wat zijn de meeste mannen<br />
toch eigenlijk verschrikkelijk brute, ongeëmancipeerde<br />
plurken. En wat kost<br />
het de fem<strong>in</strong>isten toch altijd weer bizar<br />
veel moeite om hun macho te veranderen<br />
<strong>in</strong> een wacho”. “Wat lees je”, vroeg<br />
C<strong>in</strong>dy Aanstoot die met een vette gaap<br />
de gezamenlijke woonkamer van het<br />
studentenhuis Walstraat negen b<strong>in</strong>nenstrompelde.<br />
“Zo, lekker aan de boemel<br />
geweest”, plaagde Femke. “Hunkie<br />
scoren <strong>in</strong> kroeg? Ik hoop toch écht dat<br />
je niet wéér zo’n kansloze kneus <strong>in</strong> de<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
sociëteit heb opgescharreld voor een<br />
one-night stand. Volgens mij heeft die<br />
studentenverenig<strong>in</strong>g van je nog amper<br />
honderd leden van wie hooguit de<br />
helft mét lid. Ik kan me niet voorstellen<br />
dat er nog één ouderejaars wipneus<br />
rondloopt die ik hier ’s morgens vroeg<br />
niét uit onze douche naar je kamer<br />
heb moeten terugjagen. Gedraag je<br />
toch eens wat <strong>meer</strong> geëmancipeerd en<br />
laat die kerels voor je kruipen voor je<br />
er hup het nest mee <strong>in</strong>duikt. En zuip<br />
niet zoveel. Je ziet er uit als Paris Hilton<br />
die net een week <strong>in</strong> de petoet heeft<br />
gezeten.” “Effe dimmen en zeur niet zo,<br />
stijve muts. Ik dacht dat we het wat<br />
emancipatie betreft hier <strong>in</strong> huis best<br />
flex voor elkaar hebben, is het niet? Jij<br />
ligt daar een sapje te scoren met ‘retro-Dolle-M<strong>in</strong>a-lectuur’<br />
op je schoot, ik<br />
slaap mijn roes uit tot het weer borreltijd<br />
is en de kerels staan <strong>in</strong> de keuken<br />
te koken. Wat wil je nog <strong>meer</strong>?”<br />
Femke moest C<strong>in</strong>dy gelijk geven. Zeker<br />
<strong>nu</strong> s<strong>in</strong>ds afgelopen zomer de nieuwe<br />
huisregel<strong>in</strong>g was <strong>in</strong>gevoerd: de mannen<br />
zorgen elke dag voor ‘een eenvoudige,<br />
doch voedzame maaltijd’, de<br />
meiden doen de andere huishoudelijke<br />
klusjes. Waarbij er om het haarvrij<br />
houden van het doucheputje en het<br />
verwijderen van slipsporen <strong>in</strong> de wc<br />
geloot wordt onder de dames én de<br />
heren. Dat compromis hadden ze óók<br />
nog eens uit het vuur gesleept. E<strong>in</strong>delijk<br />
waren ze daarmee van het gezeur<br />
over corveebeurten af. Want vooral de<br />
heren namen het niet zo nauw met de<br />
hygiënische normen. Eten vonden ze<br />
daarentegen des te belangrijker.<br />
“Hi, Femke, you’r look<strong>in</strong>’ happy! Hav<strong>in</strong>g<br />
fun?” Het Zambiaanse blijhoofd<br />
Kenneth Kawambwa kwam met een<br />
tas vol verse groenten de woonkamer<br />
b<strong>in</strong>nenstruikelen. “Ja, ik constateerde<br />
net hoe geweldig emancipatorisch verantwoord<br />
onze nieuwe eet- en schoonmaakregel<strong>in</strong>g<br />
is.” “Indeed, life is fun”,<br />
juichte Kenneth niet begrijpend, terwijl<br />
hij met zijn paksoi, peen en prei naar<br />
de keuken verdween.<br />
Een kwartiertje later - Wouter Proost<br />
klopte nog maar eens een extra flesje<br />
Westmalle Tripel door de te dikke<br />
kaasfonduesaus stormde Femke rood<br />
aangelopen de dampende keuken<br />
b<strong>in</strong>nen: “Moet je lezen wat hier <strong>in</strong><br />
de Opzij staat! Neemt uw moderne<br />
meezorgende partner relatief vaak<br />
de boodschappen en het koken voor<br />
zijn reken<strong>in</strong>g, denk dan niet dat hij<br />
geweldig geëmancipeerd is. Van alle<br />
dagelijks terugkerende huishoudelijke<br />
beslommer<strong>in</strong>gen zijn boodschappen<br />
doen en kokkerellen toch wel de taken<br />
met de hoogste controle factor. Degene<br />
die kookt heeft meestal grote <strong>in</strong>vloed op<br />
keuze, bereid<strong>in</strong>gswijze en tijdstip van<br />
de maaltijd. Je kunt veel <strong>meer</strong> creativiteit<br />
en variatie leggen <strong>in</strong> het verzorgen<br />
van een d<strong>in</strong>er, dan <strong>in</strong> het doen van de<br />
was of het dweilen van de keukenvloer.<br />
Bovendien levert koken veel <strong>meer</strong> direct<br />
uitgesproken waarder<strong>in</strong>g op. Juist<br />
het eentonige en we<strong>in</strong>ig creatieve werk<br />
leidt vaak tot stress. Mannen nemen<br />
pas op een eerlijke manier deel aan<br />
het huishouden als ze ook deze klusjes<br />
voor hun reken<strong>in</strong>g nemen.”<br />
Het duurde even voordat Femke weer<br />
op adem was. Wouter maakte snel van<br />
de gelegenheid gebruik: “Mooi, hier<br />
is de garde. Er hoeft alleen nog maar<br />
knoflook door de saus. Ik zal de anderen<br />
roepen dan kunnen we eten.”<br />
Met een sprongetje stond hij onder de<br />
trap: “Hé Jelle, Mikel, dr<strong>in</strong>ken we een<br />
biertje samen? Op de meiden: die doen<br />
weer mee met koken.”
Femke zat al een poosje voldaan<br />
glimlachend <strong>in</strong> het dubbeldikke <strong>nu</strong>mmer<br />
van Opzij te lezen. Af en toe nam<br />
ze een slok uit haar glas met vers<br />
geperst s<strong>in</strong>aasappelsap en mompelde<br />
ze, <strong>in</strong>stemmend knikkend met haar<br />
hoofd: “Wat zijn de meeste mannen<br />
toch eigenlijk verschrikkelijk brute, ongeëmancipeerde<br />
plurken. En wat kost<br />
het de fem<strong>in</strong>isten toch altijd weer bizar<br />
veel moeite om hun macho te veranderen<br />
<strong>in</strong> een wacho”. “Wat lees je”, vroeg<br />
C<strong>in</strong>dy Aanstoot die met een vette gaap<br />
de gezamenlijke woonkamer van het<br />
studentenhuis Walstraat negen b<strong>in</strong>nenstrompelde.<br />
“Zo, lekker aan de boemel<br />
geweest”, plaagde Femke. “Hunkie<br />
scoren <strong>in</strong> kroeg? Ik hoop toch écht dat<br />
je niet wéér zo’n kansloze kneus <strong>in</strong> de<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
sociëteit heb opgescharreld voor een<br />
one-night stand. Volgens mij heeft die<br />
studentenverenig<strong>in</strong>g van je nog amper<br />
honderd leden van wie hooguit de<br />
helft mét lid. Ik kan me niet voorstellen<br />
dat er nog één ouderejaars wipneus<br />
rondloopt die ik hier ’s morgens vroeg<br />
niét uit onze douche naar je kamer<br />
heb moeten terugjagen. Gedraag je<br />
toch eens wat <strong>meer</strong> geëmancipeerd en<br />
laat die kerels voor je kruipen voor je<br />
er hup het nest mee <strong>in</strong>duikt. En zuip<br />
niet zoveel. Je ziet er uit als Paris Hilton<br />
die net een week <strong>in</strong> de petoet heeft<br />
gezeten.” “Effe dimmen en zeur niet zo,<br />
stijve muts. Ik dacht dat we het wat<br />
emancipatie betreft hier <strong>in</strong> huis best<br />
flex voor elkaar hebben, is het niet? Jij<br />
ligt daar een sapje te scoren met ‘retro-Dolle-M<strong>in</strong>a-lectuur’<br />
op je schoot, ik<br />
slaap mijn roes uit tot het weer borreltijd<br />
is en de kerels staan <strong>in</strong> de keuken<br />
te koken. Wat wil je nog <strong>meer</strong>?”<br />
Femke moest C<strong>in</strong>dy gelijk geven. Zeker<br />
<strong>nu</strong> s<strong>in</strong>ds afgelopen zomer de nieuwe<br />
huisregel<strong>in</strong>g was <strong>in</strong>gevoerd: de mannen<br />
zorgen elke dag voor ‘een eenvoudige,<br />
doch voedzame maaltijd’, de<br />
meiden doen de andere huishoudelijke<br />
klusjes. Waarbij er om het haarvrij<br />
houden van het doucheputje en het<br />
verwijderen van slipsporen <strong>in</strong> de wc<br />
geloot wordt onder de dames én de<br />
heren. Dat compromis hadden ze óók<br />
nog eens uit het vuur gesleept. E<strong>in</strong>delijk<br />
waren ze daarmee van het gezeur<br />
over corveebeurten af. Want vooral de<br />
heren namen het niet zo nauw met de<br />
hygiënische normen. Eten vonden ze<br />
daarentegen des te belangrijker.<br />
“Hi, Femke, you’r look<strong>in</strong>’ happy! Hav<strong>in</strong>g<br />
fun?” Het Zambiaanse blijhoofd<br />
Kenneth Kawambwa kwam met een<br />
tas vol verse groenten de woonkamer<br />
b<strong>in</strong>nenstruikelen. “Ja, ik constateerde<br />
net hoe geweldig emancipatorisch verantwoord<br />
onze nieuwe eet- en schoonmaakregel<strong>in</strong>g<br />
is.” “Indeed, life is fun”,<br />
juichte Kenneth niet begrijpend, terwijl<br />
hij met zijn paksoi, peen en prei naar<br />
de keuken verdween.<br />
Een kwartiertje later - Wouter Proost<br />
klopte nog maar eens een extra flesje<br />
Westmalle Tripel door de te dikke<br />
kaasfonduesaus stormde Femke rood<br />
aangelopen de dampende keuken<br />
b<strong>in</strong>nen: “Moet je lezen wat hier <strong>in</strong><br />
de Opzij staat! Neemt uw moderne<br />
meezorgende partner relatief vaak<br />
de boodschappen en het koken voor<br />
zijn reken<strong>in</strong>g, denk dan niet dat hij<br />
geweldig geëmancipeerd is. Van alle<br />
dagelijks terugkerende huishoudelijke<br />
beslommer<strong>in</strong>gen zijn boodschappen<br />
doen en kokkerellen toch wel de taken<br />
met de hoogste controle factor. Degene<br />
die kookt heeft meestal grote <strong>in</strong>vloed op<br />
keuze, bereid<strong>in</strong>gswijze en tijdstip van<br />
de maaltijd. Je kunt veel <strong>meer</strong> creativiteit<br />
en variatie leggen <strong>in</strong> het verzorgen<br />
van een d<strong>in</strong>er, dan <strong>in</strong> het doen van de<br />
was of het dweilen van de keukenvloer.<br />
Bovendien levert koken veel <strong>meer</strong> direct<br />
uitgesproken waarder<strong>in</strong>g op. Juist<br />
het eentonige en we<strong>in</strong>ig creatieve werk<br />
leidt vaak tot stress. Mannen nemen<br />
pas op een eerlijke manier deel aan<br />
het huishouden als ze ook deze klusjes<br />
voor hun reken<strong>in</strong>g nemen.”<br />
Het duurde even voordat Femke weer<br />
op adem was. Wouter maakte snel van<br />
de gelegenheid gebruik: “Mooi, hier<br />
is de garde. Er hoeft alleen nog maar<br />
knoflook door de saus. Ik zal de anderen<br />
roepen dan kunnen we eten.”<br />
Met een sprongetje stond hij onder de<br />
trap: “Hé Jelle, Mikel, dr<strong>in</strong>ken we een<br />
biertje samen? Op de meiden: die doen<br />
weer mee met koken.”
De politie zoekt hbo’ ers en wo’ ers.<br />
Hoogopgeleid en de ambitie om de buurt veiliger en leefbaarder te maken:<br />
dat is het signalement van de mensen die we zoeken. Voldoe je aan die kenmerken?<br />
Dan kun jij je ambities waarmaken bij de politie. Bijvoorbeeld door<br />
een politieteam te leiden, rechercheonderzoek te doen of beleidsadvies te<br />
geven. Met elke studiericht<strong>in</strong>g maak je kans op een baan bij de politie. Je<br />
kunt <strong>in</strong>tern worden opgeleid tot recherchekundige en meewerken aan de<br />
opspor<strong>in</strong>g en vervolg<strong>in</strong>g van verdachten. Je kunt kiezen voor een uniformfunctie<br />
en leid<strong>in</strong>g geven aan een operationeel team. En zo kun je nog veel<br />
<strong>meer</strong> kanten op. Bijvoorbeeld <strong>in</strong> ICT, communicatie en managementadvies.<br />
Met of zonder opleid<strong>in</strong>gstraject. Met of zonder uniform.<br />
><br />
Kijk op www.kombijdepolitie.nl
De politie zoekt hbo’ ers en wo’ ers.<br />
Hoogopgeleid en de ambitie om de buurt veiliger en leefbaarder te maken:<br />
dat is het signalement van de mensen die we zoeken. Voldoe je aan die kenmerken?<br />
Dan kun jij je ambities waarmaken bij de politie. Bijvoorbeeld door<br />
een politieteam te leiden, rechercheonderzoek te doen of beleidsadvies te<br />
geven. Met elke studiericht<strong>in</strong>g maak je kans op een baan bij de politie. Je<br />
kunt <strong>in</strong>tern worden opgeleid tot recherchekundige en meewerken aan de<br />
opspor<strong>in</strong>g en vervolg<strong>in</strong>g van verdachten. Je kunt kiezen voor een uniformfunctie<br />
en leid<strong>in</strong>g geven aan een operationeel team. En zo kun je nog veel<br />
<strong>meer</strong> kanten op. Bijvoorbeeld <strong>in</strong> ICT, communicatie en managementadvies.<br />
Met of zonder opleid<strong>in</strong>gstraject. Met of zonder uniform.<br />
><br />
Kijk op www.kombijdepolitie.nl
When school beg<strong>in</strong>s <strong>in</strong> September,<br />
the queue at the <strong>in</strong>formation desk of<br />
the International Office seems never<br />
end<strong>in</strong>g. It is a busy time for the employees<br />
of that <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> department.<br />
However, it is not the busiest time<br />
of the year. “Dur<strong>in</strong>g the summer,<br />
when most <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> offices are empty,<br />
we work our butts off”, says Femke<br />
Maarschalkerweerd. “A lot of <strong>in</strong>ternational<br />
students apply to <strong><strong>Sax</strong>ion</strong><br />
dur<strong>in</strong>g that time of year and we try<br />
to get all e-mail and student paper<br />
work done as quickly as possible.”<br />
Before the students can be admitted,<br />
they have to do a lot of work too:<br />
they need to complete their dossiers,<br />
conta<strong>in</strong><strong>in</strong>g pictures, diplomas, certificates<br />
of their proficiency <strong>in</strong> English,<br />
passport copies and green card applications.<br />
“Sometimes it takes years<br />
before a student will actually come<br />
and study at <strong><strong>Sax</strong>ion</strong>, because all the<br />
forms need to be checked to ensure<br />
they’re not forged. Diplomas sometimes<br />
need to be checked by Nuffic<br />
(the Netherlands organisation for<br />
<strong>in</strong>ternational cooperation <strong>in</strong> higher<br />
education, ed.) to see if the level of<br />
the student’s previous education is<br />
high enough to study at <strong><strong>Sax</strong>ion</strong>”, says<br />
Ms Maarschalkerweerd.
This summer the International Office<br />
dealt with over a thousand applicants.<br />
Only one hundred of them<br />
actually came to <strong><strong>Sax</strong>ion</strong>. Dossiers<br />
need to be complete before the applicant<br />
enters the next stage. After<br />
all documents have been collected<br />
and approved, it is time to pay the<br />
fee. “Another moment when a lot<br />
of <strong>in</strong>ternational students realize it<br />
is not possible for them to come to<br />
<strong><strong>Sax</strong>ion</strong>”, says Marlies Vriel<strong>in</strong>k, manager<br />
of the office.<br />
“Sometimes it is really hard for them<br />
to understand how the process works<br />
and why they are rejected”, adds Ms<br />
Maarschalkerweerd. “We even get<br />
pleas for help <strong>in</strong> our e-mails. That’s<br />
someth<strong>in</strong>g that’s really hard to deal<br />
with. However, the atmosphere<br />
among students who do arrive is fantastic.<br />
Sometimes I recognize a face<br />
from the photo on the dossier. This<br />
year an African student, who applied<br />
a couple of years ago, was pleasantly<br />
surprised when I <strong>in</strong>troduced myself.<br />
He was so grateful for all the help I‘d<br />
given him <strong>in</strong> dozens of e-mails we<br />
had exchanged. That’s what makes<br />
it worthwhile.”<br />
Arriv<strong>in</strong>g at <strong><strong>Sax</strong>ion</strong>. More than a dozen<br />
students from abroad are wait<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> the queue at the front desk among<br />
piles of suitcases. The staff of the International<br />
Office help them fill <strong>in</strong> a<br />
few more forms, because they need<br />
to register at City Hall and get an X-<br />
ray at a health cl<strong>in</strong>ic to make sure<br />
there are no signs of tuberculosis.<br />
Employees of the International Office<br />
work from peak to peak. Summer:<br />
applications, September: arrivals,<br />
December: return tickets for<br />
green cards, February: Preparatory<br />
semester course. At the end of the<br />
school year some <strong>in</strong>ternational students<br />
return to their own countries<br />
after hav<strong>in</strong>g stayed <strong>in</strong> the Netherlands<br />
sometimes for several years.<br />
Ms Maarschalkerweerd: “It’s always<br />
sad to see them leave. I keep <strong>in</strong><br />
touch with some of them, because<br />
I sometimes met them after work<br />
for a dr<strong>in</strong>k.” “Some of our colleagues<br />
were <strong>in</strong>vited to a wedd<strong>in</strong>g of an <strong>in</strong>ternational<br />
student and went to visit<br />
him”, adds Ms Vriel<strong>in</strong>k. “So it’s not<br />
always goodbye.”<br />
Wendy van Til and<br />
Hannie Schipper<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
After Research Methodology lectures<br />
visited the Deventer historical<br />
museum and Toy Museum with my<br />
friends. Liked ancient and historical<br />
th<strong>in</strong>gs exhibited there. Went shopp<strong>in</strong>g<br />
afterwards. Spent a lot of money<br />
on beautiful jacket for w<strong>in</strong>ter<br />
season. Jaaa, <strong>in</strong> Netherlands, clothes<br />
are expensive.After that went round<br />
city centre, ate ice-cream and visited<br />
some old quarter <strong>in</strong> Deventer. It was<br />
amaz<strong>in</strong>g.<br />
<br />
My friends and I organized special<br />
birthday d<strong>in</strong>ner for another friend,<br />
cooked together. Made some special<br />
Yemeni food: soup made of milk,<br />
yogurt, flour and premium spices,<br />
followed by dish of rice, meat and<br />
vegetables, which they liked. Talked<br />
and enjoyed company.<br />
<br />
Went to school early for group meet<strong>in</strong>g<br />
for International Master Programme.<br />
Group has worked hard<br />
s<strong>in</strong>ce last month. Later on, met our<br />
supervisor who gave us useful <strong>in</strong>formation<br />
to improve our research.<br />
Then went home, worked on report<br />
until 3 a.m. next day.<br />
<br />
Today last day of Ramadan month<br />
when all Moslems have to fast all<br />
day. Ramadan fantastic and useful<br />
month. Love it so much because it<br />
teaches us lots of good th<strong>in</strong>gs, like<br />
how many poor people feel hungry<br />
and we have to help them. Also teaches<br />
about health: as we eat every<br />
day, stomachs need to take period<br />
of rest. Just some advantages of this<br />
fantastic month.<br />
Went to university to give group<br />
members some <strong>in</strong>formation because<br />
of my absence tomorrow on account<br />
of Eid Alfeter. Eid Alfeter means big<br />
celebration after period of fast<strong>in</strong>g<br />
has ended. All Moslem people celebrate<br />
and enjoy this day together.<br />
Everyone has to visit family, exchange<br />
gifts, wear new clothes, eat<br />
much chocolate and sweets (Really<br />
miss my family so much).<br />
<br />
Woke up very early to go to the<br />
Hague with friends and met other<br />
Moslems <strong>in</strong> mosque. Prayed and listened<br />
to speech from imam. After<br />
that wished each other good Eid<br />
Alfeter. Jo<strong>in</strong>ed other friends to have<br />
d<strong>in</strong>ner <strong>in</strong> Indonesian Embassy. Food<br />
was very delicious. Then had look<br />
around the city and did some shopp<strong>in</strong>g.<br />
<br />
With friends, went to Amsterdam<br />
for the first time. Very beautiful city,<br />
huge but noisy. Prefer Deventer, as<br />
much quieter town with friendly<br />
people. Visited VAN GOGH museum,<br />
which has collection of more<br />
than 200 pa<strong>in</strong>t<strong>in</strong>gs, some of which<br />
very famous masterpieces, especially<br />
Sunflowers of 1889.<br />
<br />
Very tired, Preferred to sleep and<br />
rest.
n voor hen die geen idee hebben<br />
van ambtelijke organisaties: een<br />
Directeur Generaal (een DG <strong>in</strong> jargon)<br />
is een absolute <strong>top</strong>ambtenaar,<br />
zó belangrijk dat die wordt voorgedragen<br />
door de m<strong>in</strong>ister van B<strong>in</strong>nenlandse<br />
Zaken (Guusje ter Horst <strong>in</strong><br />
samenwerk<strong>in</strong>g met VROM-m<strong>in</strong>ister<br />
Cramer) en dat het kab<strong>in</strong>et de benoem<strong>in</strong>g<br />
moet goedkeuren. “Nee, ze<br />
hebben me niet aangenomen omdat<br />
ik milieukundige ben.” Saskia Borgers<br />
belandde op allerlei lijstjes van<br />
headhunters dankzij haar werk als<br />
gemeentesecretaris van Purmerend,<br />
waar ze b<strong>in</strong>nen twee jaar het ambtenarenkorps<br />
wist om te turnen <strong>in</strong> een<br />
klantgerichte, <strong>in</strong>tegrale en lerende<br />
organisatie. Dat leverde haar een nom<strong>in</strong>atie<br />
op (en helaas voor haar niet<br />
<strong>meer</strong> dan dat) voor overheidsmanager<br />
2006.<br />
Dat ze als milieukundige gemeentesecretaris<br />
werd, was trouwens al erg<br />
bijzonder. Een niet-Haags <strong>vrouwen</strong>gezicht<br />
<strong>in</strong> de <strong>top</strong> van een departement<br />
waar ook een vrouw de scepter<br />
zwaait. Niet toevallig? Ze had kwaad<br />
kunnen worden over deze aantijg<strong>in</strong>g<br />
van positieve discrim<strong>in</strong>atie. “Ik<br />
ben niet aangenomen omdat ik een<br />
vrouw ben, ik ben ook niet aangenomen<br />
omdat de m<strong>in</strong>ster een vrouw is.<br />
Maakt het uit of ik een man of een<br />
vrouw ben? Ja, dat maakt wel een<br />
verschil en dat is maar goed ook,<br />
want mannen hebben andere kwaliteiten<br />
dan <strong>vrouwen</strong> en beiden zijn<br />
okay.”<br />
<br />
Waarom ze wel is aangenomen bij<br />
VROM, kan kort worden samengevat.<br />
In de groeikern Purmerend heeft<br />
de afgelopen decennia de focus gelegen<br />
op bouwen: het Noord-Hollandse<br />
dorpje met 750 mensen werd<br />
een stad van 80.000 <strong>in</strong>woners. Het<br />
bestuurlijke model moest daarom<br />
op de schop: er werd nadrukkelijk<br />
gekozen voor scheid<strong>in</strong>g van machten<br />
tussen bestuur (college B&W) en uitvoer<strong>in</strong>gsorganisatie<br />
onder leid<strong>in</strong>g van<br />
een directeur (Borgers). Zij maakte<br />
vooral <strong>in</strong>druk vanwege de wijze<br />
waarop zij dat proces begeleidde,<br />
want de meeste gemeenten nemen<br />
wel vijf of zes jaar de tijd voor zo’n<br />
verander<strong>in</strong>gsproces. Borgers werkt<br />
onorthodox als dat nodig is. Zo nodigde<br />
zij een ‘spion’ uit om rond te<br />
kijken en het verander<strong>in</strong>gsproces te<br />
becommentariëren. En ze stuurde de<br />
ambtenaren de straat op om met burgers<br />
en bedrijven te praten over wat<br />
beter kon. Maar Borgers huurde ook<br />
een paar keer een huisje op de hei af<br />
om met tachtig man van verschillende<br />
afdel<strong>in</strong>gen een <strong>in</strong>tegraal werkplan<br />
op te tuigen. Om begrip voor elkaar<br />
te krijgen heeft ze aan jobrotation<br />
gedaan. Zo was Borgers een dag vuilnisvrouw,<br />
brandweervrouw en lid<br />
van de plantsoenendienst.<br />
<br />
Voor Purmerend werkte Borgers<br />
ruim vijf jaar voor de prov<strong>in</strong>cie<br />
Zuid-Holland, onder <strong>meer</strong> als hoofd<br />
van het stafbureau van de directie<br />
Groen, Water en Milieu en als hoofd<br />
van het bureau Projecten Ruimtelijke<br />
Ontwikkel<strong>in</strong>g. Daarvoor werkte<br />
ze bij de gemeente Hoorn en was<br />
gedetacheerd bij de regio West-Friesland.<br />
Haar werkomgev<strong>in</strong>g was veelal<br />
een mannenwereld. “Ik weet niet wat<br />
een mannenwereld is, want als ik er<br />
bij zit, is het geen mannenwereld<br />
<strong>meer</strong>.” Ze was <strong>in</strong> managementteams<br />
wel vaak de enige vrouw. “Jammer,<br />
een man is <strong>meer</strong> doelgericht en een<br />
vrouw neemt <strong>in</strong> haar weg naar dat<br />
doel ook de details mee die er vaak<br />
toe doen.” Waar ik als man omzichtig<br />
de vrouw Borgers <strong>in</strong>terview, is<br />
zij erg duidelijk. “Ik heb geen k<strong>in</strong>deren,<br />
maar aan mij hebben ze dat<br />
ook nog nooit gevraagd.” Je wordt<br />
niet anders bejegend door collega’s<br />
omdat je een jonge vrouw bent?<br />
“Nee.” Geen seksisme, geen toespel<strong>in</strong>gen?<br />
“Nog nooit. Kijk, je moet wel<br />
een beetje zelfspot hebben. Kritisch<br />
zijn op jezelf en niet al te bezorgd<br />
door het leven gaan. Ik heb een beetje<br />
een lichte tred.”<br />
<br />
Het is <strong>in</strong> de ogen van Borgers een<br />
gemiste kans dat we<strong>in</strong>ig <strong>vrouwen</strong> op<br />
<strong>top</strong>posities zitten. “Vrouwen kunnen<br />
wel twee d<strong>in</strong>gen tegelijk doen. Dus<br />
daarom kunnen ze een zorgtaak heel<br />
goed comb<strong>in</strong>eren met werken. Veel<br />
‘Je komt nergens als je<br />
niet jezelf bent’<br />
organisaties v<strong>in</strong>den het not done dat<br />
er deeltijd wordt gewerkt. Veel <strong>meer</strong><br />
<strong>vrouwen</strong> zouden <strong>in</strong> deeltijd moeten<br />
gaan werken. We moeten niet zo<br />
moeilijk doen. Wij hadden afgelopen<br />
week spoedberaad; de enige vrouwelijke<br />
manager die ik <strong>in</strong> mijn team heb<br />
die zegt ‘ik kom, maar ik neem mijn<br />
k<strong>in</strong>d mee’. Prima. Een goede manager<br />
kan ook spontane zaken regelen.”<br />
De pijn zit bij de <strong>vrouwen</strong> en de Nederlandse<br />
cultuur. “Vrouwen komen<br />
m<strong>in</strong>der <strong>in</strong> aanmerk<strong>in</strong>g voor <strong>top</strong>functies<br />
omdat er een gat <strong>in</strong> hun carrière<br />
zit; ze raken zwanger en dan s<strong>top</strong>pen<br />
ze met werken. Vrouwen met k<strong>in</strong>deren<br />
kunnen een <strong>top</strong>functie comb<strong>in</strong>eren<br />
als je er flexibel mee omgaat.<br />
Er wordt niet voor buitenschoolse<br />
opvang gekozen, want dat v<strong>in</strong>dt de<br />
omgev<strong>in</strong>g niet goed, dan ben je geen<br />
goede moeder.”<br />
<br />
“Je komt nergens als je niet jezelf<br />
bent; dat lijkt een heel gemakkelijke<br />
uitspraak, maar dat is het niet. Als leid<strong>in</strong>ggevende<br />
ben je kwetsbaar. Ik zit<br />
op een zichtbare plek, mensen zien
wie en wat ik ben, waar ik last van<br />
heb, waar ik lol van heb, waar ik door<br />
geïnspireerd raak en dat nodigt anderen<br />
ook uit om zichzelf te laten zien.<br />
Mensen willen weten wat hun taak is,<br />
ze zijn op zoek naar helderheid. Ik ben<br />
<strong>in</strong> staat om resultaten te halen met de<br />
<strong>in</strong>spiratie van andere mensen. Ik v<strong>in</strong>d<br />
het enorm leuk om eruit te halen wat<br />
er <strong>in</strong>zit. Ik leg de lat altijd erg hoog.<br />
Als gezegd wordt dat iets niet kan,<br />
dan denk ik altijd het kan wel, het<br />
gaat om de prioriteit. Slagvaardigheid<br />
en zorgvuldigheid kunnen heel goed<br />
samen. Ik gebruik termen als probleem<br />
of dilemma nooit. Daar krijg<br />
ik een energielek van.” Haar slechtste<br />
eigenschap? “Ik ben ongeduldig.”<br />
<br />
Op het lijstje van Borgers voor de<br />
komende vier jaar staat een aantal<br />
speerpunten van m<strong>in</strong>ister Cramer<br />
die zij toch wel graag gerealiseerd<br />
ziet, zoals het programma ‘schoon<br />
en zu<strong>in</strong>ig’ alsook het programma<br />
‘duurzaam <strong>in</strong>kopen’, wat direct<br />
consequenties heeft voor het <strong>in</strong>koopbeleid<br />
van andere overheden.<br />
“En het programma ‘luchtkwaliteit’,<br />
het lobbytraject richt<strong>in</strong>g Europa, om<br />
de luchtkwaliteit te realiseren die<br />
Europa van ons verlangt. Daar staat<br />
de m<strong>in</strong>ister mee <strong>in</strong> de spotlights, ik<br />
voel me daar heel verantwoordelijk<br />
voor.” Al deze programma’s moeten<br />
uitgevoerd worden met m<strong>in</strong>der mensen,<br />
want er ligt ook nog een hete<br />
aardappel op het bord van Borgers<br />
om ongeveer tw<strong>in</strong>tig procent van<br />
de zeshonderd medewerkers (circa<br />
vierhonderd fte’s) van het directoraat-generaal<br />
Milieu te laten afvloeien.<br />
“Daar heb ik wel een aantal jaar<br />
voor om dat via natuurlijk verloop te<br />
laten gebeuren, maar ik zal zo hier<br />
en daar een besluit moeten nemen<br />
om een taak m<strong>in</strong>der te doen of een<br />
andere taak anders op te pakken.<br />
Ik ben <strong>nu</strong> de organisatie aan het<br />
bewust maken van die eigen stappen<br />
die gezet moeten worden,<br />
want tot op heden is er heel veel<br />
gepraat, maar nog geen resultaat geboekt.”<br />
<br />
Het is begonnen <strong>in</strong> Deventer, met de<br />
studie Milieucommunicatie. Borgers<br />
her<strong>in</strong>nert: “De boerenzonen g<strong>in</strong>gen<br />
<strong>in</strong> die tijd, zo’n tw<strong>in</strong>tig jaar geleden<br />
naar Larensteijn om later het bedrijf<br />
over te nemen. Meisjes g<strong>in</strong>gen toegepaste<br />
huishoudwetenschappen studeren<br />
aan Rollecate. Toen bleek dat<br />
toegepaste huishoudwetenschappen<br />
ook veel raakvlakken had met de<br />
milieuomgev<strong>in</strong>g, daarna kwam een<br />
afsplits<strong>in</strong>g”. Borgers was van de laatste<br />
licht<strong>in</strong>g <strong>in</strong>genieurs van Rollecate<br />
voordat het <strong>in</strong> de Rijkshogeschool<br />
IJselland en daarna <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> opg<strong>in</strong>g.<br />
Jan Medendorp
n 2020 telt Nederland naar schatt<strong>in</strong>g<br />
350.000 dementerenden. Toch<br />
is de aandacht voor dementie pas de<br />
laatste jaren toegenomen. Bijna altijd<br />
gaat het dan om veiligheid. Technologische<br />
toepass<strong>in</strong>gen voor het welzijn<br />
van deze groep ontbreken nagenoeg.<br />
Toch zijn er veel technologische ontwikkel<strong>in</strong>gen<br />
die zorgaanbieders als<br />
Car<strong>in</strong>t, maar ook ziekenhuizen en<br />
revalidatiecentra, zouden kunnen gebruiken,<br />
maar die om wat voor reden<br />
dan ook <strong>nu</strong> nog op de plank blijven<br />
liggen. Niet dat allerlei taken plots<br />
moeten worden overgenomen door<br />
de elektronica, want het verlenen van<br />
zorg blijft uite<strong>in</strong>delijk altijd mensenwerk.<br />
Maar ook de bestaande zorg<br />
kan een steun <strong>in</strong> de rug <strong>in</strong> de vorm<br />
van technologische toepass<strong>in</strong>gen goed<br />
gebruiken.<br />
Het <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> Kenniscentrum Zorg Welzijn<br />
& Technologie is nauw betrokken<br />
bij de experimentele woonproef van<br />
Car<strong>in</strong>t. “Zorg<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen lopen tegen<br />
een probleem aan, hebben wel een<br />
idee over een mogelijke oploss<strong>in</strong>g,<br />
maar slagen er vaak niet <strong>in</strong> om dat<br />
handen en voeten te geven”, maakt<br />
Frits Oosterveld duidelijk. Hij is lector<br />
Fysiotherapie en Paramedische beroepen<br />
en <strong>in</strong> die functie één van de <strong>in</strong>itiatiefnemers<br />
van het Kenniscentrum én<br />
het samenwerk<strong>in</strong>gsverband ZorgXcel<br />
dat hieruit is ontstaan. “Wij hebben<br />
bij <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> en bij het ontwerpbureau<br />
Indes, waarmee we samenwerken, de<br />
kennis en de mogelijkheid om situaties<br />
<strong>in</strong> de zorg te simuleren. Zo kunnen<br />
we <strong>in</strong> de praktijk zien waar een<br />
gehandicapte of oudere mee te maken<br />
heeft en hoe je daar iets aan kunt<br />
doen. We onderzoeken wat er op dat<br />
gebied al is ontwikkeld en we komen<br />
<br />
met verbeterscenario’s. Want alleen<br />
door een goede methodiek kunnen <strong>in</strong>novaties<br />
<strong>in</strong> de zorg écht slagen.”<br />
Bij Car<strong>in</strong>t wordt <strong>in</strong>middels ook geëxperimenteerd<br />
met nieuwe technieken<br />
om het welzijn op een andere manier<br />
aan te bieden en nieuwe elektronicas<strong>nu</strong>fjes<br />
bruikbaar te maken voor dementerenden.<br />
“Deze mensen drukken<br />
niet zelf op de knop om iets <strong>in</strong> gang<br />
te zetten. Je moet er dus voor zorgen<br />
dat d<strong>in</strong>gen op een passieve manier<br />
geactiveerd worden, bijvoorbeeld als<br />
iemand ergens langs loopt. Ook technieken<br />
voor geluidsherkenn<strong>in</strong>g bieden<br />
een nieuw perspectief. Als iemand<br />
tien m<strong>in</strong>uten lang ligt te roepen of<br />
op een andere manier onrustig is, gaat<br />
het bed bijvoorbeeld wiegen zodat de<br />
bewoner rustiger wordt. Wanneer je<br />
iemand geleidelijk wakker wilt laten<br />
worden, zou je dat met rustige muziek<br />
kunnen doen, voordat de verzorgende<br />
een half uur later met de waslap langs<br />
komt.”<br />
Bij Car<strong>in</strong>t is men enthousiast over de<br />
samenwerk<strong>in</strong>g met het Kenniscentrum<br />
van <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> en Indes. “We willen onze<br />
cliënten iets extra’s bieden, waarbij ze<br />
het idee krijgen dat ze zelf iets doen.<br />
Als de woonproef beg<strong>in</strong> volgend jaar<br />
van start gaat moet ook de pilot met<br />
elektronische welzijnss<strong>nu</strong>fjes gaan<br />
lopen. Wij denken dat het lukt. Het<br />
zijn bestaande technieken die relatief<br />
makkelijk toepasbaar te maken zijn<br />
voor onze doelgroep.”<br />
Het experiment met ZorgXcel zal <strong>in</strong><br />
een volgende fase waarschijnlijk ook<br />
voordelen opleveren voor een veel<br />
grotere groep dementerenden dan <strong>in</strong><br />
De Stoevelaar alléén. Slechts vijf tot<br />
tien procent van de dementerenden<br />
woont <strong>in</strong> een verpleeghuis. Dus zullen<br />
de technieken die <strong>nu</strong> voor Car<strong>in</strong>t<br />
worden ontwikkeld ook toepasbaar<br />
gemaakt worden voor gebruik door<br />
ouderen die thuis blijven wonen.Want<br />
zo lang mogelijk <strong>in</strong> de vertrouwde<br />
omgev<strong>in</strong>g oud kunnen worden, dat is<br />
toch het doel waarnaar zowel de zorgverleners<br />
als de senioren zélf streven.<br />
Harry van Stratum
et<br />
Innovatieplatform Twente<br />
heeft onlangs <strong>in</strong> totaal 1,25<br />
miljoen euro beschikbaar gesteld<br />
voor vernieuw<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> de gezondheidszorg.<br />
Het geld wordt b<strong>in</strong>nen<br />
dit <strong>in</strong>novatieloket voor bedrijven<br />
en zorgorganisaties besteed aan tien<br />
projecten. Het woonexperiment bij<br />
Car<strong>in</strong>t voor dementerende ouderen<br />
is één van de projecten.<br />
Andere <strong>in</strong>itiatieven zijn de projecten<br />
Hartfalen’ en ‘Diabetes’, de telesleutel<br />
voor thuiszorgmedewerkers<br />
en ‘Wassen <strong>in</strong> de Zorg’.“Eerst heette<br />
dit project ‘Wassen zonder water’,<br />
maar dat bleek geen goede naam<br />
te zijn voor dit <strong>in</strong>novatieve product<br />
waarmee patiënten aan bed goed<br />
en efficiënt gewassen kunnen worden<br />
zonder dat er water aan te pas<br />
komt. Een vondst die door de markt<br />
tot <strong>nu</strong> toe slecht wordt opgepikt.<br />
Waarschijnlijk vanwege emotionele<br />
en f<strong>in</strong>anciële bezwaren die zorgverleners<br />
en patiënten hebben”, maak<br />
mede-<strong>in</strong>itiatiefnemer van ZorgXcel<br />
lector Frits Oosterveld duidelijk.<br />
“Dat probleem proberen we <strong>in</strong> de<br />
ZorgXcelmethodiek te tackelen.<br />
Een soortgelijk probleem doet zich<br />
voor met de Carelift, een <strong>in</strong> hoogte<br />
verstelbare matras die door Indes is<br />
ontwikkeld. Dit prijsw<strong>in</strong>nende ontwerp<br />
is met veel applaus ontvangen,<br />
maar wil nog maar niet landen <strong>in</strong><br />
de zorgsector, die zichzelf, zoals je<br />
bij de <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> Kennisdagen kon horen,<br />
nogal conservatief noemt. Juist<br />
daarom proberen we als Kenniscentrum<br />
expertise te bundelen en partijen<br />
bij elkaar te brengen.<br />
De <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> Kennisdagen zijn daarvan<br />
een goed voorbeeld. Vertegenwoordigers<br />
van de Technologie<br />
Kr<strong>in</strong>g Twente en het bedrijfsleven<br />
spraken daar met onder<strong>meer</strong> mensen<br />
van zorg<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen en kennis<strong>in</strong>stituten,<br />
Syntens en Innovatie van<br />
Zorg door ICT <strong>in</strong> Twente (IZIT). En<br />
natuurlijk met onze lectoren die aan<br />
het Kenniscentrum Zorg Welzijn &<br />
Technologie zijn verbonden. De rol<br />
van <strong>in</strong>termediair past tenslotte goed<br />
bij ons Kenniscentrum. Want wij<br />
kunnen relatief snel een aantal deskundigen<br />
va<strong>nu</strong>it Academies als Life<br />
Science Eng<strong>in</strong>eer<strong>in</strong>g & Design, Zorg<br />
& Welzijn en Gezondheidszorg bij<br />
elkaar roepen om <strong>in</strong>novatieve oploss<strong>in</strong>gen<br />
voor zorg<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen én<br />
het bedrijfsleven handen en voeten<br />
te geven.”
Sarah Bettens was het gezicht,<br />
maar vooral de stem van K’s<br />
Choice, de populairste Belgische<br />
gitaarband van de afgelopen<br />
tien jaar. In 2003 werd<br />
echter een pauze <strong>in</strong>gelast.<br />
Sarah brengt vervolgens <strong>in</strong><br />
2005 haar solodebuut Scream uit.<br />
Een lekkere cd die <strong>in</strong> het verlengde ligt van het<br />
<br />
melodische gitaargeluid van haar vroegere band. Het<br />
album staat geheel <strong>in</strong> het teken van de grote omslag <strong>in</strong><br />
haar leven: ze verliet haar man en ontdekte de liefde<br />
voor de vrouw. Met dit onderwerp is ze nog lang niet<br />
klaar, zo blijkt uit haar tweede cd Sh<strong>in</strong>e. Heel begrijpelijk,<br />
maar zitten wij luisteraars daar wel op te wachten? Zolang<br />
dat goede liedjes oplevert wel. Tot de helft van het album is het genieten<br />
van de zeer herkenbare overslaande stem, de mooie melodieën en de heldere<br />
teksten. Maar daarna lijkt Sarah zich te gaan herhalen. Zet je cd echter niet<br />
uit, want dan mis je de verrass<strong>in</strong>g: <strong>in</strong> de laatste track Soldiers song wisselt<br />
Bettens het elektrische bandgeluid <strong>in</strong> voor een akoestische gitaar en haar<br />
persoonlijke verhalen maken plaats voor een ontroerende brief die een<br />
soldaat <strong>in</strong> oorlogsgebied naar zijn moeder stuurt. Een welkome stijlbreuk,<br />
waarmee Sarah Bettens haar cd boven de middelmaat uitkrikt. (RvN)<br />
<br />
<br />
<br />
Shawn Corey noemde zijn moeder hem, maar wij kennen<br />
hem als Jay-Z. Ook wel bekend als Mister Beyoncé. Of als de voormalige<br />
gangster en de meest productieve rapper van de States. S<strong>in</strong>ds<br />
1996 zijn er al tien cd’s op zijn eigen label verschenen. Het begon echter<br />
allemaal met Reasonable doubt. Hij scoorde er hits mee als A<strong>in</strong>´t no<br />
nigga met zangeres Foxy Brown en Can´t knock the Hustle met Mary<br />
J. Blige. In de langlopende tv-serie Classic Albums stonden tot <strong>nu</strong> toe<br />
veelal blanke muzikanten centraal. Na Stevie Wonder, Jimi Hendrix<br />
en Bob Marley is Jay-Z pas de vierde<br />
donkere artiest <strong>in</strong> de reeks en zelfs<br />
de eerste rapper. Dat zegt vooral<br />
wat over de serie en m<strong>in</strong>der over<br />
de rapper zelf. Op deze dvd wordt<br />
het hele proces gevolgd dat leidde<br />
tot Jay-Z´s debuut. In de studio´s<br />
van zijn platenmaatschappij praten<br />
Jay-Z en andere betrokkenen over<br />
de perfecte mix tussen old-schoolrap<br />
en commerciële R&B. Dankzij<br />
deze dvd wordt duidelijk dat zijn<br />
muziek elf jaar terug veel rauwer was<br />
dan zijn latere werk. Jay-Z kan met<br />
trots terugkijken, voor hij later deze<br />
maand met zijn nieuwe cd American<br />
Gangster, naar de gelijknamige film,<br />
op de proppen komt. (RvN)<br />
<br />
<br />
Ze beg<strong>in</strong>t <strong>in</strong> het rijtje tussen Donald, Goofy en Just<strong>in</strong> <strong>in</strong> de<br />
Mickey Mouse Club. Ze breekt door als aanvoerster van de z<strong>in</strong>gende<br />
cheerleaders Christ<strong>in</strong>a Aguilera, Jessica Simpson en Mandy<br />
Moore. Commercieel gezien klimt ze door naar het niveau van<br />
Kylie en Madonna. Waarna ze met behulp van de hipste producers<br />
en rappers ook de kwaliteit naar een hoger plan tilt. Bezegeld door<br />
een tongzoen van Madonna, wordt 2002 een <strong>top</strong>jaar voor Britney. Dat is<br />
makkelijk praten natuurlijk achteraf, want s<strong>in</strong>dsdien gaat het alleen maar<br />
bergafwaarts. Drank, drugs, feestjes, huwelijken met k<strong>in</strong>deren en nare bezoekregel<strong>in</strong>gen.<br />
Toch iets te veel van het slechte om enkel te kunnen spreken<br />
van een commercieel verantwoorde imagoverander<strong>in</strong>g. Van de allergrootsten<br />
zit ze <strong>in</strong>eens tussen de Paris Hiltons<br />
en L<strong>in</strong>dsay Lohans. Hoog tijd voor<br />
een hit en een comebackcd. Die hit<br />
Gimme more is ondertussen b<strong>in</strong>nen,<br />
maar doet niet naar <strong>meer</strong> verlangen.<br />
Toch is er <strong>nu</strong> die comebackcd.<br />
Hierop staan twaalf doordeweekse<br />
dance en liefdesliedjes met Britney<br />
<strong>in</strong> de hoofdrol. Twaalf keer de lege<br />
stem van Britney die zich een weg<br />
terug naar de <strong>top</strong> hijgt. Zucht.<br />
Kreun. (RvN)<br />
<br />
Van:<br />
Greg<br />
Mottola Met:<br />
Jonah<br />
Hill, Michael Cera, Seth Rogen In<br />
de bios vanaf: 8/11<br />
Seth Rogen en Evan Goldberg<br />
schrijven op hun vijftiende al een<br />
scenario over hun leven. Tien jaar<br />
later werken de twee voor de Ali<br />
G-Show en is Seth Rogen doorgebroken<br />
als komische acteur <strong>in</strong> de<br />
film Knocked up. De tijd is rijp om<br />
<br />
hun tienerscenario uit de kast te<br />
halen. Superbad kent alle stereotiepen<br />
van een highschoolcomedy:<br />
de onbereikbare mooie meiden, de<br />
coole gasten, de losers en de nerds.<br />
De situatie is ook niet verrassend:<br />
tieners Seth en Evan (waar kennen<br />
we die namen toch van?) willen<br />
naar een huisfeest om met de<br />
mooiste meiden <strong>in</strong> bed te duiken<br />
en hebben beloofd voor de drank<br />
te zorgen. Natuurlijk gaat het al<br />
op weg naar de liquor-store fout.<br />
Superfout! De hilarische avonturen<br />
die volgen zijn beschamend<br />
grappig. De focus ligt niet alleen<br />
op de tieners, maar ook op twee<br />
stupide agenten die achter ze aanzitten.<br />
Zo krijgen de sukkels Seth<br />
en Evan een spiegel voorgehouden<br />
over hun eventuele toekomst. De<br />
toon is het sterkste punt van de<br />
film. Deze is niet alleen humoristisch<br />
grof en plat, maar ook<br />
liefdevol en warm. In één woord<br />
Superbad. (RvN)
Van: Andrew Dom<strong>in</strong>ik Met:<br />
Brad Pitt, Casey Affleck,<br />
Sam Rockwell In de bios<br />
vanaf: 8/11<br />
Bij westerns denk je al<br />
snel aan cowboys, <strong>in</strong>dianen,<br />
paarden, pistolen,<br />
mondharmonica´s, weide<br />
vlaktes en schietgevechten.InTheAssass<strong>in</strong>ation…<br />
zijn geen <strong>in</strong>dianen te<br />
bekennen en al helemaal<br />
geen mondharmonica´s.<br />
Alle andere kenmerken<br />
van het genre zijn wel<br />
aanwezig. Toch is het<br />
geen typische western.<br />
Dat komt voornamelijk<br />
door de kle<strong>in</strong>e hoeveelheid<br />
actiescènes.<br />
Getuige de titel van de<br />
film, wordt er <strong>in</strong> The<br />
Assass<strong>in</strong>ation… wel degelijk<br />
geschoten. Meer dan eens zelfs. Het draait echter niet om de<br />
actie, maar om het drama. Psyche <strong>in</strong> plaats van pistolen. Jesse James (een<br />
voortreffelijke Brad Pitt) is een outlaw die een bende om zich heen heeft verzameld,<br />
waarvan hij sommige gasten niet <strong>meer</strong> vertrouwd. En terecht, want<br />
er staat een behoorlijk prijs op zijn hoofd, waar iemand als de jonge Robert<br />
Ford (Casey Affleck, ook al voortreffelijk) best wel trek <strong>in</strong> heeft. Het psychologisch<br />
drama dat zich ontrold, is vakkundig opgebouwd. De onderl<strong>in</strong>ge<br />
spann<strong>in</strong>g blijft voortdurend aanwezig. Zelfs nadat Jesse James is<br />
vermoord. Wie wil weten hoe dat kan, die moet toch echt<br />
2,5 uur zitten. Want niet alleen de titel van deze film<br />
is lang. (RvN)<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Met zo’n achternaam een boek schrijven met de titel Iets tussen broer en<br />
zus is vragen om vergelijk<strong>in</strong>gen. Nu heeft ‘de zus van’ zich al bewezen<br />
met haar debuutroman Maak me blij. Een boek waar het schrijfplezier<br />
en de seks van de bladzijden afspat. Het verschil met broer Ronald is<br />
dat Kar<strong>in</strong> geen mannen nodig heeft voor een goede seksscène. In haar<br />
tweede boek speelt echter wel een man een belangrijke rol. Roman is<br />
een carrièregerichte jongen, die een prima verhoud<strong>in</strong>g heeft met zijn zus<br />
Aisl<strong>in</strong>g. Tot het moment dat hij met zijn nieuwe liefde Ande verkast naar<br />
een Iers eilandje. Aisl<strong>in</strong>g mist haar broer, maar haar schoonzus misschien<br />
nog wel het meest. Uit angst om het geluk van haar broer te verstoren,<br />
stelt ze een bezoek naar Ierland drie jaar uit. Maar het verlangen is<br />
simpelweg te groot. Kar<strong>in</strong> Giphart heeft wederom een lekkere roman<br />
geschreven, met m<strong>in</strong>der aandacht voor de lesbo-scene, maar genoeg aandacht<br />
voor de zielenroerselen van een vrouw die maar niet kan kiezen<br />
tussen zichzelf en haar broer. En dan heb ik het niet over Ronald, want<br />
die beroemde broer ben je na enkele bladzijden al vergeten. (RvN)<br />
<br />
<br />
Wanneer je alleen <strong>in</strong> je badkuipje<br />
zit te vereenzamen, is het misschien<br />
tijd om wat gezelschap<br />
erbij te zoeken. Nou zijn er <strong>in</strong><br />
verschillende categorieën daar<br />
wel websites voor (om maar<br />
even door te denken…), maar om rustig<br />
te beg<strong>in</strong>nen is de website van de badeendw<strong>in</strong>kel wellicht een optie. Deze<br />
bontgekleurde website komt nogal op je af en verwelkomt je met een tetterend<br />
gekwaak wanneer je op de startpag<strong>in</strong>a belandt. Wel is er voor elke<br />
gelegenheid een soort badeendje te v<strong>in</strong>den, maar helaas lijdt het gekwaak<br />
tijdens het shoppen ongelofelijk af en gaat het irriteren. Elke keer als je<br />
namelijk naar een andere pag<strong>in</strong>a gaat, komt het gekwaak je tegemoet<br />
en je kunt het niet uitschakelen(!). Daarbij zijn de verzendkosten nogal<br />
hoog als je bijvoorbeeld maar één eendje voor <strong>in</strong> je badkuip wilt aanschaffen.<br />
Kortom: als je echt wanhopig op zoek bent naar gezelschap <strong>in</strong><br />
de badkuip is de site een goede optie, anders kan je het gekwaak rustig<br />
aan je voorbij laten gaan. (JvN)<br />
<br />
Je hoeft niet eens zo zeer fan te zijn van de Lama’s om je met deze<br />
website te vermaken. Je kunt je altijd storten op het flauwe forum vol<br />
met drukke pubermeisjes die hun tijd proberen vol te maken op het<br />
<strong>in</strong>ternet. Gelukkig is de<br />
rest van de website wel<br />
de moeite waard, want<br />
behalve dat het laatste<br />
nieuws over de Lama’s en<br />
BNN staat vermeld, kun<br />
je ook alle aflever<strong>in</strong>gen<br />
nakijken, mocht je wat<br />
hebben gemist van dit<br />
met een televizierr<strong>in</strong>g<br />
bekroonde improvisatiegeweld.<br />
De website wordt wekelijks up to date gehouden, zodat<br />
alle laatste nieuwtjes beschikbaar zijn over de Lama’s zelf of over de<br />
komende uitzend<strong>in</strong>gen. Er zijn niet zozeer irritante d<strong>in</strong>gen aan de<br />
website, zolang je maar ver weg blijft van het eerder genoemde forum.<br />
Bovendien maken alle leuke bo<strong>nu</strong>ssen en uitzend<strong>in</strong>gen deze website tot<br />
een echte aanrader! (JvN)<br />
<br />
Als student of medewerker op <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> kun je het zwaar hebben en<br />
dan kan een goed kopje koffie je redd<strong>in</strong>g zijn. Op de website van koffiespot<br />
is <strong>in</strong>middels op 28 locaties een kopje koffie getest. De resultaten<br />
zijn <strong>in</strong> een lijst verwerkt, wat als een handige manier kl<strong>in</strong>kt om te<br />
zien waar een goed kopje koffie is te krijgen. Let op: dit kl<strong>in</strong>kt handig,<br />
ware het niet dat er alleen maar locaties <strong>in</strong> het westen van het land<br />
op staan en je zelf als consument niet je men<strong>in</strong>g kunt geven over een<br />
kopje koffie bij jou <strong>in</strong> de buurt. Wel is het mogelijk om dat b<strong>in</strong>nenkort<br />
te gaan doen, meldt de website. Wellicht komt er dan ook een cijfer<br />
voor een kop koffie <strong>in</strong> de buurt van<br />
<strong><strong>Sax</strong>ion</strong>. Vooralsnog blijft het bij grote<br />
verwacht<strong>in</strong>gen en is de site nog niet<br />
compleet genoeg om als een goede<br />
testwebsite langs alle smaakpapillen<br />
te komen… (JvN)
it jaar heeft Simon Bos zijn<br />
propedeuse op de kunstacademie<br />
AKI met succes afgerond.<br />
Een selectie van schilderijen, l<strong>in</strong>osneden,<br />
sculpturen en foto’s wordt<br />
tentoongesteld <strong>in</strong> de hal van <strong><strong>Sax</strong>ion</strong><br />
Deventer. De expositie duurt tot 16<br />
november.<br />
<br />
De e<strong>in</strong>dopdracht van de propedeuse<br />
op de AKI g<strong>in</strong>g over een zoektocht<br />
naar het sublieme <strong>in</strong> de kunst. De<br />
hierboven geplaatste kunstwerken<br />
van Bos heten de Verwoeste stad en<br />
sculpturen en zijn gemaakt voor Bos’<br />
e<strong>in</strong>dopdracht. Simon Bos: “De filsoof<br />
Burke omschreef het begrip subliem<br />
als: de hartstocht, veroorzaakt door<br />
grote en sublieme <strong>in</strong> de natuur (..)<br />
is verbijster<strong>in</strong>g; en verbijster<strong>in</strong>g is die<br />
staat van de ziel waar<strong>in</strong> gemoedsbeweg<strong>in</strong>gen<br />
ophouden ( …). Het nadenken<br />
valt weg bij het aanschouwen van het<br />
landschap of object. Volgens kunstenaar<br />
Damien Hirst was de verschrikkelijke<br />
aanslag op de Tw<strong>in</strong> Towers een<br />
sterk voorbeeld van het fenomeen<br />
subliem. Voor mij heb ik dit vertaald<br />
naar het thema gebroken landschap<br />
en stad. Het schilderij is gemaakt van<br />
acryl en heeft de afmet<strong>in</strong>gen van 70 x<br />
100 cm. De drie sculpturen komen uit<br />
een groep van 5 stuks en zijn gemaakt<br />
van beton gegoten <strong>in</strong> kartonnen modellen.<br />
Het karton zit als een huid om<br />
het beton en geeft de sculpuren een<br />
bijzondere textuur. (TdH)
KIES NU VOOR HET<br />
ABNAMRO STUDENTEN PAKKET<br />
Wil je al je aandacht aan je studie en het studentenleven besteden? Dan is het ABN AMRO Studenten Pakket<br />
iets voor jou. Compleet, gemakkelijk en <strong>in</strong> één keer klaar voor alles wat er op je pad komt. Of het nou gaat om<br />
betalen, sparen of verzekeren, het is mogelijk met het Studenten Pakket. Geïnteresseerd? Loop b<strong>in</strong>nen bij<br />
een ABN AMRO vestig<strong>in</strong>g, bel 0800-0240700 (gratis) of kijk op www.abnamro.nl/student
Vol ambitie.<br />
Maar wie helpt<br />
jou verder?<br />
Voor enthousiaste en ambitieuze starters is er de mogelijkheid deel te nemen aan diverse Masterclasses.<br />
Op kosten van LogicaCMG volg je een gedegen opleid<strong>in</strong>g om je verder te ontwikkelen <strong>in</strong> de door jou<br />
gekozen richt<strong>in</strong>g. Met deze opleid<strong>in</strong>g leg je een stevige basis voor een voorspoedige carrière <strong>in</strong> de ICT.<br />
Geïnteresseerd? Kijk voor <strong>meer</strong> <strong>in</strong>formatie op www.logicacmg.nl/masterclass.<br />
R e l e a s i n g y o u r p o t e n t i a l