24.06.2014 Views

Langzaamaan meer vrouwen in top Saxion - Sax.nu

Langzaamaan meer vrouwen in top Saxion - Sax.nu

Langzaamaan meer vrouwen in top Saxion - Sax.nu

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Aerospace Eng<strong>in</strong>eer<strong>in</strong>g<br />

Applied Sciences<br />

Architecture<br />

Civil Eng<strong>in</strong>eer<strong>in</strong>g and Geosciences<br />

Electrical Eng<strong>in</strong>eer<strong>in</strong>g, Mathematics<br />

and Computer Science<br />

Industrial Design Eng<strong>in</strong>eer<strong>in</strong>g<br />

Mechanical, Maritime and<br />

Materials Eng<strong>in</strong>eer<strong>in</strong>g<br />

Technology, Policy and Management<br />

Waaromzoeken<br />

als je toch al weet<br />

waar je heen wilt?<br />

Je bent gedreven door ambitie, prestatiegericht en je<br />

wilt het beste uit jezelf halen. Daarom kies je na je<br />

bacheloropleid<strong>in</strong>g voor een master.<br />

De TU Delft biedt<br />

jou 35 masteropleid<strong>in</strong>gen op het hoogste niveau.<br />

Kom 22 november<br />

naar onze mastervoorlicht<strong>in</strong>g<br />

en ervaar het zelf.<br />

Schrijf je <strong>nu</strong> <strong>in</strong> op:<br />

www.masteryourfuture.nl<br />

Technische Universiteit Delft


Met <strong>vrouwen</strong> heb ik een bijzondere relatie die mij mateloos boeit.<br />

Ze sleuren me van emotie naar emotie en ik ontdek telkens nieuwe<br />

verrass<strong>in</strong>gen van het ‘female phenomenon’. ’t Mooiste v<strong>in</strong>d ik de<br />

uiteenlopende situaties waar<strong>in</strong> ik met <strong>vrouwen</strong> verkeer. Zo lig ik<br />

regelmatig met de koukleumpjes <strong>in</strong> de ‘cl<strong>in</strong>ch’ over de gewenste<br />

kantoortemperatuur, r schijn ik ze aan te trekken als ze <strong>in</strong> tranen zijn<br />

en kan ik als praatmaatje goed <strong>in</strong>schatten hoe ze zich voelen. Zo<br />

kl<strong>in</strong>k ik weliswaar als de troost <strong>in</strong> zekere z<strong>in</strong> <strong>in</strong> plaats van de De<br />

Niro (om te refereren aan een songtekst van Veldhuis<br />

en Kemper),<br />

maar regelmatig sla ik ook de plank mis. Zo wist ik het te presteren<br />

om <strong>in</strong> een volle dampende zaal vurige <strong>vrouwen</strong> de gehele groep<br />

aan het werk te zetten, waarbij het net ietsje te veel leek alsof de<br />

<strong>vrouwen</strong> zelf we<strong>in</strong>ig <strong>in</strong> te brengen hadden. Fout! Ik werd nog net<br />

niet gefileerd. Wel<br />

iets geleerd: doe altijd alsof <strong>vrouwen</strong> iets <strong>in</strong> de<br />

melk te brokkelen hebben.<br />

Dan mijn ervar<strong>in</strong>gen met vrouwelijke persvoorlichters, heerlijk.<br />

Meestal types die alles <strong>in</strong> eigen hand willen houden en het liefst de<br />

journalisten de les lezen. Mijn confrontatie met de voorlichtsters resulteerde<br />

regelmatig <strong>in</strong> vermakelijke woordwissel<strong>in</strong>gen waarbij we<br />

elkaar wurgden met de telefoonhaak. Bij die <strong>vrouwen</strong> had ik altijd<br />

het idee dat ze zichzelf wilden bewijzen. Zet daar tegenover een<br />

standvastige jonge ambitieuze hond en je hebt heibel <strong>in</strong> de tent. Die<br />

bewijsdrang bespeur ik regelmatig bij <strong>vrouwen</strong> <strong>in</strong> hogere functies.<br />

Alles heel erg goed willen doen. Volgens<br />

mij werkt dat averechts <strong>in</strong><br />

een mannenbolwerk wat de <strong>top</strong> van <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> nog steeds is. Als een<br />

vrouw zichzelf blijft en haar kwaliteiten op juiste wijze <strong>in</strong> de strijd<br />

gooit, geef mij dan maar een vrouw <strong>in</strong> de Raad van Bestuur.<br />

Veel leesplezier!<br />

Tim de Hullu, hoofdredacteur


et rapport is de zogenaamde<br />

Risico<strong>in</strong>ventarisatie & Evaluatie<br />

(RI&E) waarvoor 85 medewerkers<br />

zijn geïnterviewd en uitgebreid research<br />

is gedaan. Onder studenten<br />

is een kle<strong>in</strong>schalige <strong>in</strong>ventarisatie<br />

gedaan. De laatste RI&E dateert van<br />

vijf jaar geleden. Volgens de projectgroep<br />

zijn s<strong>in</strong>dsdien veel aanpass<strong>in</strong>gen<br />

gedaan, vooral op het terre<strong>in</strong><br />

van werkplekergonomie, bedrijfshulpverlen<strong>in</strong>g<br />

en reïntegratieondersteun<strong>in</strong>g,<br />

maar zijn sommige punten<br />

die vijf jaar geleden ook aan de orde<br />

waren, nog niet opgelost. Op het<br />

b<strong>in</strong>nenklimaat van <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> Enschede<br />

is de meeste kritiek gekomen: alle<br />

diensten en academies noemden dat.<br />

Bij de afdel<strong>in</strong>g Interstedelijk Studentenoverleg<br />

is zelfs het vermoeden<br />

uitgesproken van een relatie tussen<br />

ziekteverzuim en het b<strong>in</strong>nenklimaat.<br />

Een aantal geïnterviewden geeft aan<br />

het gevoel te hebben dat het Facilitair<br />

Bedrijf (FB) de klachten over<br />

tocht, luchtvochtigheid en temperatuur<br />

niet serieus neemt.<br />

Hans Wichers Schreur, directeur FB,<br />

reageert: “Deze geluiden zijn bij ons<br />

onbekend en uit eigen onderzoek komen<br />

overwegend positieve geluiden”.<br />

Wat het b<strong>in</strong>nenklimaat <strong>in</strong> Enschede<br />

betreft, geeft Wichers Schreur aan<br />

dat de RI&E parallel aan maatregelen<br />

is verricht en dat het onderzoek dus<br />

ietwat een achterhaald beeld geeft.<br />

“In de zogenaamde tulpen hebben<br />

we het klimaatbeheerssysteem aangepast.<br />

In het kader van energiezu<strong>in</strong>igheid<br />

is <strong>in</strong> het verleden voor veel<br />

verschillende standen <strong>in</strong> het systeem<br />

gekozen. Als het ’s nachts koud was,<br />

g<strong>in</strong>g de vloerverwarm<strong>in</strong>g aan, en<br />

wanneer de zon dan ’s morgens g<strong>in</strong>g<br />

schijnen, g<strong>in</strong>g het systeem al koelen.<br />

Twee extra standen zijn er <strong>nu</strong> tusse<strong>nu</strong>it<br />

gehaald en we proberen door<br />

handmatig <strong>in</strong>stellen reken<strong>in</strong>g te houden<br />

met weersverwacht<strong>in</strong>gen. Nadeel<br />

is wel dat dit veel <strong>meer</strong> energie<br />

kost dan voorheen.” De meeste problemen<br />

betreffen de gebouwdelen<br />

naar de tulpen toe, de voormalige<br />

ziekenhuisgebouwen.<br />

Daar is het, vaker dan toegestaan,<br />

warmer dan de door de arbowet<br />

gestelde maximumtemperatuur van<br />

26 graden Celsius. Het FB <strong>in</strong>vesteert<br />

daarom een half miljoen euro <strong>in</strong> een<br />

nieuw luchtbehandel<strong>in</strong>gsysteem<br />

voor die gebouwdelen, dat er voor<br />

de zomer van 2008 moet zijn.<br />

<br />

Ander punt van kritiek betreft de<br />

schoonmaak en het sanitair. Volgens<br />

medewerkers laat de kwaliteit van<br />

de schoonmaak te wensen over, helemaal<br />

<strong>in</strong> de vakanties. Niemand beschuldigt<br />

het schoonmaakpersoneel,<br />

alle ondervraagden wijzen op de


Het was een afscheid met onderscheid<strong>in</strong>g<br />

en scherpe bespiegel<strong>in</strong>gen.<br />

Lector Roel van Asselt, ‘goeroe<br />

van de aansluit<strong>in</strong>g’, is bij zijn<br />

afscheid benoemd tot Ridder <strong>in</strong> de<br />

Orde van Oranje-Nassau. In zijn<br />

speech plaatste hij nog even haarfijn<br />

kantteken<strong>in</strong>gen bij het Nederlandse<br />

hoger onderwijs. Over de<br />

kennis<strong>in</strong>tensiteit van het onderwijs<br />

zei Van Asselt: “We moeten bereiken<br />

dat kennis niet <strong>meer</strong> als zwerfafval<br />

<strong>in</strong> de hoofden van leerl<strong>in</strong>gen<br />

en studenten rondwaait, niet bruikbaar<br />

of tijdelijk niet beschikbaar is<br />

beperkte tijd voor de schoonmakers<br />

en menigeen geeft aan dat schoonmaken<br />

door volgepakte bureaus en<br />

soms ook vloeren, niet gemakkelijk<br />

is. Volgens Wichers Schreur is het FB<br />

erg tevreden over schoonmaakbedrijf<br />

Asito. “We hebben voor <strong><strong>Sax</strong>ion</strong><br />

Enschede een resultaatcontract. Dat<br />

en dat het verschil tussen kennen<br />

en herkennen bijna niet bestaat.”<br />

“Een andere aanbevel<strong>in</strong>g: bied studenten<br />

<strong>meer</strong> regelmaat, structuur<br />

en duidelijkheid <strong>in</strong> de beg<strong>in</strong>periode.”<br />

Verder sprak Van Asselt een<br />

aanbevel<strong>in</strong>g uit naar onderwijsontwikkelaars.<br />

“Wat ik hen toewens is<br />

een onderwijs waar<strong>in</strong> <strong>in</strong>novatie en<br />

onderzoek <strong>meer</strong> betrokken zijn op<br />

het werk van de docent en niet alleen<br />

op vermeende, onbewezen<br />

verbeter<strong>in</strong>g die <strong>meer</strong> zou aansluiten<br />

bij de belev<strong>in</strong>gswereld van de<br />

jongvolwassenen.” Van Asselt is<br />

<br />

<br />

‘t Is logisch: net als <strong>in</strong> de vorige<br />

RI&E is de academie LED de academie<br />

met de meeste knelpunten<br />

op het gebied van arbo. Logisch,<br />

omdat die academie met opleid<strong>in</strong>gen<br />

als Chemie en Werktuigbouwkunde<br />

relatief veel praktijkonderwijs<br />

kent met bijvoorbeeld<br />

gevaarlijke stoffen en gereedschappen.<br />

LED-directeur Peter van Dam<br />

kijkt daar dus niet van op. “Regelgev<strong>in</strong>g<br />

verandert voortdurend, je<br />

moet cont<strong>in</strong>u aanpass<strong>in</strong>gen doen.”<br />

De meeste knelpunten gaan over<br />

het vastleggen van procedures<br />

over bijvoorbeeld het werken met<br />

gevaarlijke stoffen. Verder laten<br />

manager en docent geweest en gaf<br />

de verschillen tussen beide discipl<strong>in</strong>es<br />

aan. “Een docent heeft zware<br />

schol<strong>in</strong>g gehad die hij dagelijks<br />

moet <strong>in</strong>zetten. Managers niet. In<br />

wezen is het ongeschoolde arbeid.<br />

… Wat ik managers toewens is het<br />

besef: de student centraal, de docent<br />

cruciaal.” Ook gooide Van Asselt<br />

nog maar eens een balletje op<br />

voor een hbo met gedifferentieerd<br />

e<strong>in</strong>donderwijs naar niveau, duur en<br />

<strong>in</strong>houd. “Iets wat het WO niet wil,<br />

maar ook helemaal niet kan. Dus<br />

hbo, grijp je kans. Op die manier<br />

los je ook voor eens en voor altijd<br />

het aansluitprobleem op.”<br />

Roel van Asselt begon zijn loopbaan<br />

39 jaar geleden bij <strong><strong>Sax</strong>ion</strong><br />

Hogescholen (en rechtsvoorgangers)<br />

als docent Wiskunde bij de<br />

HTS/SVL <strong>in</strong> Hengelo. Daarna<br />

werd hij <strong>in</strong> 1986 manager Onderwijs<br />

en Onderwijsontwikkel<strong>in</strong>g.<br />

In die functie heeft Van Asselt de<br />

aansluit<strong>in</strong>g tussen voortgezet onderwijs<br />

en het hbo en middelbaar<br />

beroepsonderwijs en het hbo prom<strong>in</strong>ent<br />

op de kaart gezet. Dit resulteerde<br />

<strong>in</strong> 1993 <strong>in</strong> de opricht<strong>in</strong>g van<br />

het Landelijke Expertise Centrum<br />

Aansluit<strong>in</strong>g (LICA). De kroon op<br />

zijn carrière was de benoem<strong>in</strong>g tot<br />

lector Instroommanagement en<br />

Aansluit<strong>in</strong>g <strong>in</strong> 2003.<br />

(TdH)<br />

betekent dat ruimtes schoon moeten<br />

zijn, hoe vaak er wordt schoongemaakt,<br />

is daar aan onderhevig. Als<br />

medewerkers constateren dat meubels<br />

of vloeren niet goed schoon<br />

zijn, kunnen ze dat aangeven <strong>in</strong> het<br />

logboek bij het secretariaat van hun<br />

dienst of academie. Alleen dan kunnen<br />

we er iets aan doen.”<br />

B<strong>in</strong>nenkort volgt een evaluatierapport<br />

van de projectgroep RI&E,<br />

waar<strong>in</strong> def<strong>in</strong>itief duidelijk wordt wat<br />

aangepakt dient te worden en wie<br />

waar verantwoordelijk voor is.<br />

Tim de Hullu<br />

de begeleid<strong>in</strong>g en toezicht tijdens<br />

praktijkwerkzaamheden te wensen<br />

over. In de zomervakantie bleek het<br />

zonder <strong>meer</strong> mogelijk om de werkplaats<br />

<strong>in</strong> Schierbeek te betreden en<br />

mach<strong>in</strong>es <strong>in</strong> werk<strong>in</strong>g te zetten.<br />

Van Dam: “Daar zullen we dan nog<br />

zorgvuldiger naar moeten kijken”.


Ilse Soeters<br />

(23) is vierdejaarsstudent<br />

personeel en<br />

arbeid <strong>in</strong> Deventer.<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

“Het is een opleid<strong>in</strong>g waarvoor je creatief<br />

en kunstz<strong>in</strong>nig moet zijn, maar<br />

ook handig moet zijn met techniek.<br />

Het is denk ik erg gericht op multimedia.<br />

Zoals het verz<strong>in</strong>nen van een<br />

filmpje, deze opnemen en bewerken<br />

op de computer. Je kunt na de studie<br />

terecht <strong>in</strong> de reclamebranche of<br />

iets gaan doen bij de televisie of <strong>in</strong> de<br />

filmwereld.”<br />

<br />

<br />

“Het type dat bij me opkomt is ‘computernerd’,<br />

dus handig met de computer,<br />

maar dan wel met een open<br />

blik, kunstz<strong>in</strong>nig en geïnteresseerd <strong>in</strong><br />

mensen en hun omgev<strong>in</strong>g. Dus een<br />

‘computernerd’ met een creatieve en<br />

sociale kant.”<br />

<br />

“Multimedia ontwerper, cameraman,<br />

game designer of reclame<br />

ontwerper.”<br />

Ives van Neck (23)<br />

is derdejaarsstudent<br />

kunst en techniek en<br />

oud-bestuurslid van<br />

studieverenig<strong>in</strong>g<br />

LINK.<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

“De opleid<strong>in</strong>g is breed opgezet, het<br />

komt erop neer dat je een multimediale<br />

opleid<strong>in</strong>g volgt met aspecten als<br />

video, audio, web en <strong>in</strong>stallaties. Voor<br />

video kun je <strong>in</strong> alle branches terecht:<br />

van regie en montage tot productie.<br />

Deze is dan m<strong>in</strong> of <strong>meer</strong> gel<strong>in</strong>kt aan<br />

audio waar je bijvoorbeeld <strong>meer</strong> naar<br />

de richt<strong>in</strong>g van radioproductie kan<br />

neigen. Ook dit kun je weer comb<strong>in</strong>eren<br />

door bijvoorbeeld je keuze op<br />

VJ te laten vallen, waarbij je videobeelden<br />

l<strong>in</strong>kt aan geluid. Met web<br />

kun je onder <strong>meer</strong> flashapplicaties<br />

maken, maar ook het zogenoemde<br />

‘<strong>in</strong>teraction design’. Dat houdt <strong>in</strong> dat<br />

je de gebruikers<strong>in</strong>terface zo gebruiksvriendelijk<br />

mogelijk ontwerpt. Ook<br />

heb je de mogelijkheid je te specialiseren<br />

<strong>in</strong> kunst<strong>in</strong>stallaties. Hierbij<br />

bouw je objecten / <strong>in</strong>stallaties die<br />

bijvoorbeeld op <strong>in</strong>voer<br />

reageren, zoals een media-<strong>in</strong>stallatie<br />

die door<br />

middel van warmtesensoren<br />

reageert op de aanwezigheid<br />

van mensen.<br />

Eigenlijk is het te breed<br />

om samen te vatten!”<br />

<br />

<br />

<br />

“Heel verschillend, ik gok<br />

dat 75 procent mannelijk is <strong>in</strong> alle<br />

soorten en maten. Zo zijn er de zogenaamde<br />

alto’s/boomk<strong>nu</strong>ffelaars maar<br />

ook de wat <strong>meer</strong> zakelijke mensen.<br />

De diversiteit is enorm!”<br />

<br />

“Zoals ik al aangaf, kun je later <strong>in</strong> verschillende<br />

branches en met verschillende<br />

aspecten aan de slag.”<br />

Joalycke van Nec<br />

<br />

Als een pro loop ik onopvallend richt<strong>in</strong>g het huis, passeer<br />

schijnheilig fluitend een groepje jongeren en blijf dan voor<br />

de deur staan. Als er even niemand kijkt trek ik mijn gereedschap<br />

uit m’n broekzak, kijk nog één keertje om me<br />

heen en ram hem dan <strong>in</strong> het slot.<br />

Na 8 seconden ben ik b<strong>in</strong>nen,<br />

loop naar boven en zet<br />

een lekker kopje koffie voor<br />

mezelf. Dus daar woon ik <strong>nu</strong>,<br />

<strong>in</strong> mijn eigen anti-<strong>in</strong>braak won<strong>in</strong>g<br />

en zonder het flauwste be<strong>nu</strong>l<br />

wanneer ik weer op zoek moet<br />

naar de volgende won<strong>in</strong>g. Want<br />

twee weken geleden ben ik aan een<br />

nieuw hoofdstuk begonnen: ‘Mijn eigen<br />

leven.’<br />

En <strong>nu</strong> doe ik dus alles zelf. Wassen,<br />

strijken, koken, schoonmaken,<br />

afwassen, <strong>in</strong>richten... zelfs<br />

slapen. Toch wel heel anders<br />

dan mijn beschermde en luie<br />

leventje bij mijn ouders, waar ik<br />

gewoon rond etenstijd kon aanschuiven<br />

en waar ik nooit mijn<br />

geld hoefde te verdelen over d<strong>in</strong>gen<br />

die je gewoon gebruikt maar<br />

<br />

nooit koopt – wie denkt er nou aan<br />

tandenstokers voordat je ze zo dr<strong>in</strong>gend nodig hebt dat het<br />

je jeukt tot ver onder je kle<strong>in</strong>e teen...<br />

Mijn nieuwe koters Mika en Max vermaken zich echter<br />

prima. Ze zijn <strong>nu</strong> tien weken oud en twee weken bij ons,<br />

maar ik zou ze voor geen goud <strong>meer</strong> willen missen. Weliswaar<br />

is de bank <strong>in</strong> die twee weken sneller gesleten dan <strong>in</strong><br />

de voorgaande zeven jaren, bevatten de gordijnen <strong>nu</strong> gaten<br />

en hebben we één lamp kunnen wegsmijten, maar ze zorgen<br />

voor zo veel leven <strong>in</strong> huis dat het allemaal niet <strong>meer</strong><br />

uitmaakt dat mijn leven wat m<strong>in</strong>der luxe is geworden.<br />

Ik beg<strong>in</strong> trouwens ook steeds <strong>meer</strong> het idee te krijgen dat<br />

iedereen maar wat doet – hoezo een plotsel<strong>in</strong>ge wissel<strong>in</strong>g<br />

van onderwerp: mensen proberen zich zo volwassen te<br />

gedragen, sommigen praten zelfs vanachter uit hun strot,<br />

maar zouden ze vanb<strong>in</strong>nen ook echt zo zijn of liggen ze<br />

nog het liefst bij hun moedertje op schoot (als die dat nog<br />

houden kan tenm<strong>in</strong>ste)? Misschien denkt iedereen van<br />

anderen dat zij zo volwassen zijn. Misschien moeten we<br />

gewoon een nationale k<strong>in</strong>dsdag oprichten – allemaal met<br />

onze rammelaars <strong>in</strong> de hand, de speen onder de l<strong>in</strong>keroksel<br />

en dan gewoon weer normaal doen. Misschien durf ik<br />

je dan weer gewoon aan te spreken en wil ik, bl<strong>in</strong>d van<br />

enthousiasme, alles voor je doen. Of een keertje samen aan<br />

de fles misschien? Maar ik ben bang dat me dat voorlopig<br />

alleen nog maar lukt <strong>in</strong> het bijzijn van Max en Mika...<br />

Étienne Wilder<strong>in</strong>k studeert Concept Design.


Dit voorbeeld laat zien dat het<br />

Twents geheel ten onrechte vaak<br />

wordt gezien als een achterlijke en<br />

boertige taal. ‘Je moet echt wat aan<br />

je accent doen’, wordt vaak gezegd<br />

tegen mensen uit Noord-Oost-Nederland,<br />

maar nooit tegen iemand<br />

die spreekt met een Marokkaans of<br />

Goois accent. Dat je ook met een<br />

Twents accent fl<strong>in</strong>k carrière kunt<br />

maken, het zelfs kunt schoppen<br />

tot <strong>in</strong> de Tweede Kamer, bewijzen<br />

bijvoorbeeld Henk Kamp en Annie<br />

Schreijer.<br />

Dat het Twents m<strong>in</strong>derwaardig zou<br />

zijn aan het van hogerhand opgelegde<br />

ABN is naast grote onz<strong>in</strong>, niets<br />

m<strong>in</strong>der dan misplaatste arrogantie<br />

va<strong>nu</strong>it de Randstad. Het Twents is<br />

een volstrekt onafhankelijke taal<br />

met een eigen grammatica, z<strong>in</strong>sopbouw<br />

en uitdrukk<strong>in</strong>gen. Toen het<br />

ABN <strong>in</strong> de 17e eeuw uit verschillende<br />

Hollandse dialecten <strong>in</strong> elkaar<br />

werd gekunsteld, bestond het Nedersaksisch,<br />

waar het Twents deel<br />

van uitmaakt, al vele eeuwen. Tot<br />

ver <strong>in</strong> de 20e eeuw werd er <strong>in</strong> vele<br />

gebieden van deze regio uitsluitend<br />

de streektaal gesproken.<br />

Vaak wordt vergeten dat het beheersen<br />

van het Twents juist veel<br />

voordelen biedt. En dan niet alleen<br />

het feit dat je je opa en oma nog<br />

kunt verstaan of ‘Van jonge leu’<br />

zonder ondertitel<strong>in</strong>g kunt bekijken.<br />

Het Twents wordt gebruikt door<br />

maarliefst 60 tot 80 procent van<br />

de Twentse bevolk<strong>in</strong>g. Wanneer je<br />

voor functies <strong>in</strong> het bedrijfsleven <strong>in</strong><br />

deze regio, waar veruit de <strong>meer</strong>derheid<br />

van de <strong><strong>Sax</strong>ion</strong>-studenten later<br />

komt te werken, contacten moet<br />

leggen, is beheers<strong>in</strong>g van de streektaal<br />

een pré. Wordt een Tukker<br />

aangesproken door een yuppie die<br />

spreekt met een Gooise ‘r’, dan zal<br />

hij zich veel argwanender opstellen,<br />

dan wanneer hij een gesprek <strong>in</strong> het<br />

Twents kan voeren, wat de omgang<br />

vergemakkelijkt en meteen een<br />

band schept. Op mijn opleid<strong>in</strong>g<br />

(commerciële economie), waar er<br />

altijd op gehamerd wordt dat de<br />

klant centraal staat, is aan dit feit<br />

nog nooit enige aandacht besteed.<br />

Iemand met een prov<strong>in</strong>ciaal accent<br />

wordt vaak als dom en bekrompen<br />

gezien, maar het is pas echt dom en<br />

bekrompen om iemand op z’n accent<br />

te beoordelen en daarnaast is<br />

het ook behoorlijk discrim<strong>in</strong>erend.<br />

Dan maar een boerenlul uit Enter.<br />

Rob<strong>in</strong> Steentjes<br />

Tweedejaars Commerciële Economie


“Er gaan <strong>in</strong>eens ontzettend veel deuren voor je open. Bedrijven en werkgeversorganisaties bieden metaal-<br />

en freestra<strong>in</strong><strong>in</strong>gen aan. Ook willen ze maar wat graag dat ik voor hen kom werken. Het is wel veel wat<br />

op je afkomt, maar ook zeker wel gaaf.”<br />

<br />

“Ik moet daar <strong>in</strong> vier dagen vier opdrachten gaan maken. Vier tot zes uur lang ben ik per dag bezig<br />

om bijvoorbeeld heel nauwkeurig een mach<strong>in</strong>eonderdeel te frezen.”<br />

<br />

“Heel veel oefenen. Naast mijn studie heb ik elke week twee dagen geoefend. In de vakanties<br />

bijna elke dag. Ik heb ook gesprekken gehad met mensen die al een keer aan het WK hebben<br />

deelgenomen. Zij vertelden mij dat het net is of je naar de Olympische Spelen gaat. Je komt echt<br />

b<strong>in</strong>nen met veel bombarie en met je eigen vlag.”<br />

<br />

“Een Nederlandse ambassade en een basisschool bezoeken. Daar delen we oranje spullen uit,<br />

zodat ze mij en de andere Nederlanders kunnen aanmoedigen. In totaal ben ik vijftien dagen<br />

<strong>in</strong> Japan.”<br />

<br />

Wendy van Til<br />

<br />

Als u de <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> Stadscampus <strong>in</strong><br />

Enschede b<strong>in</strong>nen gaat loopt u<br />

waarschijnlijk voorbij een slapende<br />

student. Vaste plek, eerste verdiep<strong>in</strong>g,<br />

voorbij de roltrap l<strong>in</strong>ks. Hij<br />

ligt daar elke dag; al s<strong>in</strong>ds ja<strong>nu</strong>ari.<br />

Hebt u hem wel eens gezien<br />

va<strong>nu</strong>it uw ooghoeken als u de<br />

trap op snelt? Hij is diep onder zeil,<br />

dekbedje fl<strong>in</strong>k opgetrokken. Zijn<br />

voeten steken over de rand<br />

van het bed dat duidelijk<br />

niet past bij zijn maat. Hij<br />

blijft lekker liggen terwijl<br />

u al weer vroeg onderweg<br />

was en zich zat<br />

te verbijten <strong>in</strong> de file<br />

of door de stromende<br />

regen fietste. Hij stoort<br />

zich niet aan de dagelijkse<br />

hectiek <strong>in</strong> het Forum.<br />

Hij slaapt. Het was laat<br />

gisteren: hij heeft tot diep <strong>in</strong><br />

de nacht zitten studeren. Nog<br />

<br />

een laatste hoofdstuk <strong>in</strong> bed. Maar<br />

al gauw vielen zijn ogen dicht en<br />

het boek uit zijn hand.<br />

Het zou een storend beeld moeten<br />

zijn: een student die ligt te<br />

maffen, terwijl studenten juist <strong>nu</strong><br />

geacht worden een groot deel van<br />

hun tijd aanwezig te zijn; <strong>in</strong> actief<br />

alerte toestand wel te verstaan.<br />

Stoort het u <strong>in</strong>derdaad? Bent u jaloers<br />

misschien? Hebt u daar wel<br />

eens bij stilgestaan? Of hebt u hem<br />

nog nooit zien liggen als u gehaast<br />

voorbij jaagt? Ah… geen tijd. Dat<br />

begrijp ik.<br />

Al eerder op deze plaats heb ik<br />

betoogd dat tijd niet <strong>in</strong>teressant is,<br />

maar dat is een <strong>in</strong>zicht dat we<strong>in</strong>igen<br />

delen. En ik moet bekennen<br />

dat de tijd ook mij vaak te snel af is.<br />

Met de jaren worden de uren steeds<br />

korter en gaat de tijd sneller. Efficiëntie<br />

wordt een obsessie. En vanaf<br />

dat punt wordt het van kwaad tot<br />

erger. Maar ‘s avonds, als ik me – te<br />

laat – naar huis spoed, sta ik even<br />

stil. In het Forum. En dan ligt hij er<br />

nog, de dromer. Met dat hellichte<br />

witte dekbed gaat er een neutraal<br />

soort aandoenlijkheid van hem uit.<br />

Een onverstoorbare onafhankelijkheid<br />

en eigenz<strong>in</strong>nigheid. Het is<br />

toch mooi om student te zijn.<br />

Het is goed om af en toe stil te<br />

staan. Bij de ‘dromer’ bijvoorbeeld,<br />

of bij een ander kunstwerk. Of bij<br />

een idee, of bij iemand. Misschien<br />

dat het idee dan vorm aanneemt,<br />

dat het kunstwerk je <strong>in</strong>spireert of<br />

dat iemand je tot nieuwe <strong>in</strong>zichten<br />

brengt.<br />

Nitie Mardjan is medewerker<br />

bij de Academie<br />

Gezondheidszorg (AGZ).


Het is altijd leuk om <strong>in</strong> een hogeschoolblad iets te lezen over de Associate<br />

degree (Ad), als een van de bedenkers ervan. Als je het stuk doorleest,<br />

merk je dat er een serieus aspect wordt aangekaart nl. de arbeidsmarktpositie<br />

die de Ad-afgestudeerden met hun wettelijk erkende graad moeten<br />

gaan verwerven. Terecht derhalve dat er een goede monitor<strong>in</strong>g aan is<br />

gekoppeld, want je weet maar nooit of de verwacht<strong>in</strong>gen uitkomen. De<br />

economie kan over een paar jaar wel weer heel anders zijn en Ad’ers moeten<br />

dan toch weer aanvullende schol<strong>in</strong>g volgen, zoals dat ook uit allerlei<br />

onderzoeken al jaren blijkt voor degenen die met een mbo-4, bachelor- of<br />

ander diploma aan de slag gaan. Zoiets noemen we <strong>nu</strong> ‘levenlang leren’,<br />

waarbij de ouderen onder ons het begrip ‘permanente educatie’ nog wel<br />

kennen.<br />

Laat dus iedereen kritisch de ontwikkel<strong>in</strong>gen volgen. Maar waarom het<br />

nog steeds tricky is om met de Associate degree vol <strong>in</strong> de publiciteit te<br />

komen, blijkt ook <strong>nu</strong> weer. De opmaker van het artikel zag meteen kansen<br />

om iets te doen wat door vakgenoten de afgelopen periode al tig-maal is<br />

gedaan - en begon te rekenen: 2 jaar Ad is qua studietijd de helft van 4<br />

jaar Bachelor.Tel daarbij op dat betrokkene kennelijk is opgegroeid met de<br />

gedachte dat een hbo-diploma alleen maar vier jaar kan zijn, en dan is het<br />

beeld helder: een kop met ‘half hbo’ en een ‘doormidden gescheurd getuigschrift’<br />

als illustratie. Leuk als je hiervoor studeert… Maar dan is toch<br />

mijn vraag hoe een mbo’er op niveau 4 zou moeten worden neergezet: een<br />

drie-kwart mbo’er? En een universitaire bachelor, is dat een geamputeerde<br />

academisch opgeleide?<br />

Op onze website (www.<br />

leido.nl) is genoeg <strong>in</strong>formatie<br />

te v<strong>in</strong>den waaruit<br />

blijkt dat de situatie<br />

‘natuurlijk’ heel anders<br />

is en dat de Ad een heldere<br />

positie <strong>in</strong> ons onderwijssysteem<br />

heeft<br />

gekregen. Zo kennen<br />

we een <strong>in</strong>del<strong>in</strong>g <strong>in</strong><br />

secundair (o.a. mbo<br />

en havo) en tertiair<br />

onderwijs (o.a. hbo<br />

en wo). B<strong>in</strong>nen het<br />

tertiaire onderwijs, ook wel hoger onderwijs<br />

genoemd, onderscheiden we naast elkaar het hbo en wo, met<br />

vier bekostigde niveaus:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Associate degree (hbo)<br />

Bachelor (hbo en wo)<br />

Master (wo en soms hbo)<br />

Doctorate (wo).<br />

HBO is dus niets dan een etiket voor hetgeen bij hogescholen wordt gedaan.<br />

En laat iedereen er vanaf <strong>nu</strong> maar gewoon aan wennen dat er twee<br />

beroepsgerichte trajecten zijn, <strong>in</strong> de ene situatie leidend tot een hoger<br />

opgeleide met de graad Ad en <strong>in</strong> de andere situatie tot iemand met een<br />

graad die nog een stapje hoger is: de Bachelor. Simpel toch.<br />

Hans Daale<br />

Directeur Leido<br />

<br />

<br />

<br />

In mei 1973 werd het kab<strong>in</strong>et Den<br />

Uyl geboren. Het was met afstand<br />

het meest progressieve kab<strong>in</strong>et uit de<br />

Nederlandse geschiedenis. Waar Balkenende<br />

IV zich <strong>nu</strong> bedient van de<br />

slogan ‘Samen werken, samen leven’,<br />

was het motto van ‘rooie’ Joop den<br />

Uyl ‘Eerlijk delen van kennis, macht<br />

en <strong>in</strong>komen’. Want wie ruim dertig<br />

jaar geleden <strong>in</strong> Nederland voor een<br />

dubbeltje werd geboren, schopte het<br />

zelden of nooit tot een kwartje. En<br />

daar moest maar eens een e<strong>in</strong>de aan<br />

gemaakt worden, vond een democratisch<br />

gekozen <strong>meer</strong>derheid <strong>in</strong> de<br />

Tweede Kamer.<br />

M<strong>in</strong>ister Jos van Kemenade van de<br />

Partij van de Arbeid was de eerste<br />

onderwijsm<strong>in</strong>ister die <strong>in</strong> het kader<br />

van de emancipatie de deuren van<br />

de universiteiten en hogescholen wagenwijd<br />

openzette. K<strong>in</strong>deren uit de<br />

arbeidersklasse zouden een beter economisch<br />

perspectief hebben dan hun<br />

ouders wanneer de elitaire bolwerken,<br />

waar kennis uitsluitend werd gedeeld<br />

met de ‘happy few’, gesloopt zouden<br />

worden. Kennis is tenslotte ook<br />

macht, dus heeft een heel regiment<br />

PvdA-bew<strong>in</strong>dslieden <strong>in</strong> navolg<strong>in</strong>g van<br />

Van Kemenade het hoger onderwijs<br />

<strong>in</strong> Nederland <strong>in</strong> hoog tempo ‘gemassificeerd’<br />

om kennis eerlijker te delen.<br />

Onder Jo Ritzen, Jacques Wallage, Job<br />

Cohen en T<strong>in</strong>eke Netelenbos groeide<br />

vooral het aantal studenten dat g<strong>in</strong>g<br />

‘doorleren’ aan een hogeschool s<strong>in</strong>ds<br />

e<strong>in</strong>d vorige eeuw explosief. Met daarbij<br />

ook veel zonen van de operator<br />

<strong>in</strong> de blikfabriek <strong>in</strong> Deventer en de<br />

textielarbeider uit Enschede en dochters<br />

van mamma’s met hooguit een<br />

diploma van de huishoudschool of de<br />

moedermavo.<br />

<br />

<br />

Niet dus! “Nog steeds geldt dat k<strong>in</strong>deren<br />

van laagopgeleide ouders vaak zelf<br />

Route door Nederlands onderwijs wordt<br />

nog steeds bepaald door sociale afkomst<br />

ook laagopgeleid zijn”, meldt het Centraal<br />

Bureau voor de Statistiek (CBS)<br />

op basis van recent onderzoek. Dat is<br />

tamelijk schokkend nieuws voor een<br />

samenlev<strong>in</strong>g waar<strong>in</strong> van oudsher grote<br />

waarde wordt toegekend aan het onderwijs<br />

als vehikel voor emancipatie.<br />

Dat de kans om je te onderscheiden<br />

van je ouders <strong>in</strong> de loop der tijd wel<br />

iets groter is geworden, is daarbij een<br />

schrale troost. Zeker <strong>nu</strong> ook van alle<br />

kanten blijkt dat de kwaliteit van het<br />

Nederlandse onderwijssysteem niet<br />

onomstreden is. Het Nieuwe Leren<br />

is onderwerp van een heuse parlementaire<br />

enquête, er is een schreeuwend<br />

tekort aan goede onderwijzers<br />

en docenten en er blijkt volgens het<br />

Centraal Planbureau veel te we<strong>in</strong>ig<br />

aandacht b<strong>in</strong>nen het onderwijs te zijn<br />

voor het schaarse Nederlandse <strong>top</strong>talent.<br />

Én we zijn dus - zoals <strong>nu</strong> door<br />

het CBS wordt aangetoond - ook nog<br />

steeds niet <strong>in</strong> staat om <strong>in</strong> ons krakkemikkige<br />

onderwijssysteem het discrim<strong>in</strong>eren<br />

naar de afkomst van de leerl<strong>in</strong>g<br />

uit te bannen. De route door het<br />

Nederlandse onderwijs zou voor iedere<br />

leerl<strong>in</strong>g en student moeten worden<br />

bepaald door aanleg en talent, en niet<br />

door sociale herkomst.<br />

Maar ook gezaghebbend onderzoek<br />

van de OESO toont klip en klaar aan<br />

dat leerl<strong>in</strong>gen uit kwetsbare sociale<br />

milieus <strong>in</strong> ons land relatief veel m<strong>in</strong>der<br />

vaak doordr<strong>in</strong>gen tot het hoger<br />

onderwijs en een veel hoger risico lopen<br />

op schooluitval. Die gaan het dus<br />

waarschijnlijk maatschappelijk niet<br />

verder schoppen dan hun ouders. Hoe<br />

wrang is het <strong>in</strong> dit verband dat onderwijsm<strong>in</strong>ister<br />

Ronald Plasterk van uitgerekend<br />

de PvdA afgelopen maand<br />

een proefballonnetje opliet over het<br />

afschaffen van de basisbeurs voor studenten<br />

<strong>in</strong> het hoger onderwijs…<br />

Harry van Stratum


Donderdag 1 november. In de entreehal<br />

van <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> Enschede luisteren<br />

de bezoekers van de Kennisdag<br />

aandachtig naar de <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g van<br />

trendwatcher Jake Blok. Een quick<br />

scan over de hoofden van de 160<br />

aanwezigen: voornamelijk medewerkers<br />

en mensen uit het bedrijfsleven.<br />

Drommen passerende studenten<br />

mopperen over het feit dat de draaideuren<br />

zijn geblokkeerd en ze naar<br />

een andere uitgang moeten. “Nou,<br />

de tre<strong>in</strong> haal ik niet <strong>meer</strong>.”<br />

Na de <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g beg<strong>in</strong>nen de workshops<br />

van de vijf kenniscentra, die<br />

voor het eerst de organisatietouwtjes<br />

<strong>in</strong> handen hebben. Kreten als ‘downsizen’<br />

en ‘bottlenecks’ passeren de<br />

revue <strong>in</strong> de collegezaal bij de workshop<br />

‘Van productidee tot Implementatie<br />

<strong>in</strong> de Zorg’ van kenniscentrum<br />

Zorg, Welzijn en Technologie.<br />

Er wordt gedebatteerd over ontwikkel<strong>in</strong>gen<br />

en de toekomst. “Mensen<br />

zijn gemotiveerd om mee te denken<br />

over een bepaald product”, zegt Fred<br />

van Veen van mkb-bedrijf Nijverdal.<br />

Achter <strong>in</strong> de zaal bij Zorg, Welzijn<br />

en Techniek zitten welgeteld twee<br />

studenten. Ook bij de workshops<br />

van de andere vier kenniscentra,<br />

Leefomgev<strong>in</strong>g - Design en Technologie<br />

- Innovatie en Ondernemerschap<br />

– Onderwijs<strong>in</strong>novatie, zitten<br />

maar enkele studenten. Waar hangen


ze uit en waarom doen ze niet mee?<br />

Op de eerste verdiep<strong>in</strong>g van het Forum<br />

staat een grote groep studenten<br />

te wachten voor een collegezaal. Op<br />

de vraag welke workshop wordt gegeven,<br />

barst een groepje <strong>in</strong> lachen<br />

uit. “We hebben dadelijk een tenta-<br />

Henk Grimberg, transfermanager<br />

Gezondheidszorg van <strong><strong>Sax</strong>ion</strong>,<br />

v<strong>in</strong>dt dat <strong>meer</strong> studenten aanwezig<br />

moeten zijn. “Het is belangrijk dat<br />

studenten met de zaken, die op de<br />

Kennisdag centraal staan, worden<br />

geconfronteerd. Ze komen straks <strong>in</strong><br />

bij”, vertelt Lonnie Holders, medewerkster<br />

van het organiserende Interne<br />

en Externe betrekk<strong>in</strong>gen. “De<br />

<strong>in</strong>formatie die je op de Kennisdagen<br />

krijgt, is echter nog niet verweven<br />

met het onderwijs. De studenten<br />

zien het niet terug en komen daarom<br />

Norit en <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> ‘Waarom werken<br />

met water?’. Ook is er een Kennismarkt.<br />

Tientallen bedrijven doen<br />

mee en staan verspreid over de locatie.<br />

Studenten Sjouke Schiere en<br />

Erw<strong>in</strong> Koekkoek, beiden derdejaars<br />

elektrotechniek, zijn wel aanwezig<br />

Op zoek naar <strong>in</strong>teressante stagebedrijven<br />

men <strong>in</strong>vester<strong>in</strong>g en f<strong>in</strong>anciën”, zegt<br />

Michel Natter, eerstejaarsstudent<br />

bedrijfseconomie. “Tijd voor de Kennisdag<br />

hebben we niet, want we zitten<br />

midden <strong>in</strong> onze tentamenweek.”<br />

Vierdejaarsstudenten <strong>in</strong>formatica<br />

Marcus Klimstra en Niels Bergsma<br />

zijn op weg naar de uitgang. Ze moeten<br />

werken. “Onze academie heeft<br />

zelf bedrijvendagen, die zijn veel <strong>in</strong>teressanter<br />

voor ons”, zegt Bergsma.<br />

het werkveld terecht en moeten dan<br />

nog leren mee te denken. Dat gebeurt<br />

juist al op een Kennisdag.”<br />

De organisatoren denken dat de afwezigheid<br />

van studenten te maken<br />

heeft met het feit dat studenten zich<br />

concentreren op de Bedrijvendagen<br />

van de verschillende academies. “De<br />

Kennisdagen zijn bedoeld om het<br />

onderwijs te helpen vernieuwen.<br />

Daar horen studenten natuurlijk ook<br />

niet”, vertelt haar collega Sarah van<br />

der Hoogt. In de toekomst willen<br />

de organisatoren toch wel wat veranderen<br />

om <strong>meer</strong> studenten te lokken.<br />

“Wat en hoe we de verander<strong>in</strong>g<br />

aanpakken, weten we nog niet, maar<br />

we gaan erover nadenken”, zegt Holders.<br />

Na de workshops is er het match<strong>in</strong>gprogramma<br />

tussen lectoren en het<br />

bedrijfsleven en een presentatie van<br />

op de Kennismarkt. “We moeten nog<br />

stage lopen en afstuderen en grijpen<br />

deze gelegenheid aan op zoek te gaan<br />

naar een <strong>in</strong>teressant bedrijf waar dit<br />

kan”, zegt Koekkoek. “Aan de rest<br />

van de Kennisdag doen we niet mee,<br />

omdat we druk zijn met onze m<strong>in</strong>or.<br />

Misschien volgend jaar.”<br />

Wendy van Til<br />

foto’s Toma Tudor


KOM NAAR DE OPEN DAG OP 12 JANUARI OP UNIVERSITEIT NYENRODE<br />

Je staat voor een moeilijke keuze: of voorlopig alleen werken, of verder studeren. Bij NIVRA-Nyenrode kan het allebei. Onze universitaire<br />

deeltijdopleid<strong>in</strong>gen bieden de mogelijkheid om naast je werk als (assistent-)controller de opleid<strong>in</strong>gen Managerial Controll<strong>in</strong>g of de<br />

Master of Science <strong>in</strong> Controll<strong>in</strong>g te volgen. Beide opleid<strong>in</strong>gen worden door je werkgever betaald en bieden volop nieuwe carrièremogelijkheden.<br />

Meer weten over onze post-hbo- en masteropleid<strong>in</strong>gen? Meld je dan aan voor onze open dag op zaterdag 12 ja<strong>nu</strong>ari op<br />

Universiteit Nyenrode, of vraag onze brochure aan via www.nivra-nyenrode.nl.<br />

NIVRA-Nyenrode School of Accountancy & Controll<strong>in</strong>g<br />

FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSWETENSCHAPPEN<br />

Boost your Career<br />

<br />

<br />

<strong>in</strong> Less Than 1 Year<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Don’t miss the tra<strong>in</strong>.<br />

<br />

Take the Shanghai Express @ MSM<br />

If you already have your Bachelor’s degree, and want to ga<strong>in</strong> an<br />

<br />

<strong>in</strong>ternational outlook, you should discover MSM's Master of Science<br />

<strong>in</strong> Management <strong>in</strong> International Bus<strong>in</strong>ess.You can complete it <strong>in</strong><br />

<br />

one year, with a one month attachment <strong>in</strong> Shanghai, Ch<strong>in</strong>a.<br />

<br />

Why don't you give your career a boost and visit us on<br />

29/30 November at the Nobiles Career Days <strong>in</strong> Utrecht or<br />

<br />

come to our Open Day on Saturday, December 15 <strong>in</strong> Maastricht.<br />

<br />

For more <strong>in</strong>fo please contact admissions@msm.nl<br />

<br />

<br />

<br />

the globally networked management school www.msm.nl<br />

<br />

Now Start<strong>in</strong>g <strong>in</strong> February 2008


Wendy van Til<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

“Wanneer een studentenverenig<strong>in</strong>g over<br />

de schreef gaat, komt dat <strong>in</strong> het nieuws.<br />

Logisch. Helemaal als het negatief is,<br />

want dat is kenmerkend van nieuws.<br />

Toch heb ik hierdoor geen negatief<br />

beeld van een studentenverenig<strong>in</strong>g. Alle<br />

studentenverenig<strong>in</strong>gen zijn redelijk<br />

gewoon. Misschien ben ik wel heel naïef,<br />

maar ik denk dat de studentenverenig<strong>in</strong>gen<br />

die negatief <strong>in</strong> het nieuws komen<br />

een uitzonder<strong>in</strong>g zijn. Andere verenig<strong>in</strong>gen<br />

worden door de acties van één<br />

studentenverenig<strong>in</strong>g echter wel meteen<br />

allemaal <strong>in</strong> een hokje gedrukt. Het zal<br />

zeker ook effect hebben op een aantal<br />

mensen. Iemand die twijfelt of hij of zij<br />

lid zal worden, zal waarschijnlijk eerder<br />

naar ‘nee’ neigen.”<br />

“Negatieve reclame is natuurlijk ook<br />

een vorm van aandacht. Dat hoeft niet<br />

op iedereen als negatief over te komen.<br />

Daarmee bedoel ik dat er altijd mensen<br />

zullen zijn die het wel grappig v<strong>in</strong>den.<br />

De studentenverenig<strong>in</strong>gen maken het er<br />

echter zelf naar dat de meeste mensen<br />

negatief over hen denken. Jammer is<br />

dat ze daar andere verenig<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> mee<br />

trekken. Ook studieverenig<strong>in</strong>gen, want<br />

die worden vaak met studentenverenig<strong>in</strong>gen<br />

verward. Er is op zich niets mis<br />

met een studentenverenig<strong>in</strong>g. Een aantal<br />

vrienden van mij is ook lid.”<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

“Daar ben ik het wel mee eens. Het algemene<br />

beeld van een studentenverenig<strong>in</strong>g<br />

is al slecht. Ze hebben soms van die rare<br />

ontgroen<strong>in</strong>gactiviteiten, ook al zeggen ze<br />

van niet. Veel alcohol en daarna lekker<br />

losbandig ‘ge<strong>in</strong>tjes’ uithalen. Dat imago<br />

zal ook niet snel veranderen. Zeker niet<br />

wanneer er steeds weer nieuwe negatieve<br />

berichten over studentenverenig<strong>in</strong>gen<br />

<strong>in</strong> de media opduiken.”<br />

“Ik denk dat het <strong>in</strong>derdaad niet negatiever<br />

wordt, want veel mensen weten<br />

dat de zaken die <strong>in</strong> het nieuws komen<br />

<strong>in</strong>cidenten zijn. Studenten zoeken grenzen<br />

op. Ze willen iets bijzonders doen en<br />

dat is dan meteen nieuwswaardig. Mijn<br />

persoonlijke men<strong>in</strong>g over studentenverenig<strong>in</strong>gen<br />

verandert er <strong>in</strong> elk geval niet<br />

door. Een studentenverenig<strong>in</strong>g heeft een<br />

toegevoegde waarde voor het studentenleven,<br />

want ze creëren een ontmoet<strong>in</strong>gsplek.”<br />

<br />

<br />

“Ik denk het niet. Bij de ene studentenverenig<strong>in</strong>g<br />

gaat het er ruiger aan toe dan<br />

bij de ander. Dat weet iedereen toch<br />

wel? Bovendien v<strong>in</strong>d ik dat het met<br />

het negatieve imago van de gemiddelde<br />

studentenverenig<strong>in</strong>g ook nog wel meevalt.<br />

Het is juist positiever. Ontgroen<strong>in</strong>gen<br />

worden lichter. Wie weet zijn de<br />

activiteiten die <strong>in</strong> de media zijn geweest<br />

wel fabeltjes? Ik ken heel veel medestudenten<br />

die bijvoorbeeld lid zijn van een<br />

dergelijke club en van hen hoor ik geen<br />

rare verhalen.”<br />

<br />

<br />

“Negatieve of positieve berichtgev<strong>in</strong>g,<br />

het maakt niet uit voor het imago van<br />

een studentenverenig<strong>in</strong>g. Het beïnvloedt<br />

de keuze van studenten om voor een<br />

verenig<strong>in</strong>g te kiezen toch niet. Hbo-studenten<br />

willen ook vaak niet <strong>meer</strong> lid zijn<br />

van een studentenverenig<strong>in</strong>g, omdat de<br />

overheid stimuleert b<strong>in</strong>nen vier jaar af<br />

te studeren. Studenten houden daardoor<br />

naast hun bijbaan, studie en sociale leven<br />

geen tijd over voor een studentenverenig<strong>in</strong>g.<br />

De mensen die toch wel lid worden<br />

van een studentenverenig<strong>in</strong>g, doen dat<br />

toch wel, ondanks de berichtgev<strong>in</strong>g <strong>in</strong><br />

de media.”


De strategische visie, waar<strong>in</strong> stond<br />

dat een student verplicht 32 uur<br />

aanwezig moest zijn, is ge<strong>nu</strong>anceerd.<br />

Maar nog moeten studenten zoveel<br />

mogelijk op school werken, is het<br />

streven van de hogeschool. Hoe ver<br />

mag dit gaan en wat zijn de gevolgen?<br />

Tijd voor een rondgang door<br />

<strong><strong>Sax</strong>ion</strong>.<br />

Het is negen uur ’s morgens. Een rij<br />

voor de koffieautomaat is het drukste<br />

punt op deze vrijdagochtend op<br />

<strong><strong>Sax</strong>ion</strong> Deventer. “Ik heb <strong>nu</strong> 45 m<strong>in</strong>uten<br />

les. Daarna even niets en dan<br />

weer 45 m<strong>in</strong>uten les”, zegt een jongen<br />

tegen zijn klasgenote. “Gelukkig<br />

heb ik na dat alles een tusse<strong>nu</strong>ur en<br />

ga ik fijn de stad <strong>in</strong>.”<br />

In de strategische visie 2008 – 2012<br />

stond aanvankelijk dat studenten<br />

m<strong>in</strong>imaal 32 uur per week op <strong><strong>Sax</strong>ion</strong><br />

aanwezig moeten zijn. Letterlijk:<br />

‘Naast contacturen worden ook studie-uren<br />

<strong>in</strong>geroosterd, waardoor het<br />

totaal aantal uren aanwezigheid op<br />

de hogeschool m<strong>in</strong>imaal 32 uur per<br />

week bedraagt’. Naast tw<strong>in</strong>tig contacturen,<br />

worden er twaalf extra<br />

uren <strong>in</strong>geroosterd waarbij de leerl<strong>in</strong>g<br />

op school moet zijn. De Raad van<br />

Bestuur heeft <strong>in</strong>middels de strategische<br />

visie ge<strong>nu</strong>anceerd, want de Gemeenschappelijke<br />

Medezeggenschap<br />

Raad vond dat het op deze manier<br />

lijkt alsof studenten niet buiten<br />

<strong><strong>Sax</strong>ion</strong> mochten studeren. De visie<br />

is veranderd <strong>in</strong>: ‘De studiebelast<strong>in</strong>g<br />

komt overeen met een werkweek<br />

door een comb<strong>in</strong>atie van contacttijd<br />

en het toepassen van adequate<br />

werkvormen. We creëren voor <strong>in</strong>geroosterde<br />

studie-uren extra werk- en<br />

overlegplekken voor studenten.’ Nu<br />

komen er m<strong>in</strong>imaal tw<strong>in</strong>tig contacturen<br />

per week voor eerstejaars en<br />

daar bovenop worden programma’s<br />

vormgegeven zodat studenten op<br />

zijn m<strong>in</strong>st 32 uur de studiefaciliteiten<br />

van de school nodig hebben.<br />

Als dit wordt doorgezet, betekent<br />

dit dat het beeld van de school op<br />

een vrijdagmorgen er straks anders<br />

uitziet. Thérèse Dona, docente aan<br />

de Hospitality Bus<strong>in</strong>ess School, vertelt<br />

dat school al niet langer een activiteit<br />

is waar alles voor opzij wordt<br />

geschoven. “School is één van de<br />

activiteiten geworden. Dat kun je<br />

ook zien aan de opkomst bij contacturen.<br />

Naarmate het schooljaar<br />

vordert, komen er steeds m<strong>in</strong>der studenten.<br />

Sommige studentengroepen<br />

vaardigen zelfs een student af om<br />

te notuleren bij hoorcolleges, zodat<br />

ze niet allemaal naar school hoeven<br />

komen.”<br />

Een paar handen vol studenten begeeft<br />

zich door de hogeschool <strong>in</strong> Deventer.<br />

Een blik <strong>in</strong> enkele hoorcollegezalen<br />

zegt genoeg: tien, vijftien<br />

mensen luisteren aandachtig naar de<br />

docent, tientallen stoelen zijn leeg.<br />

Aan één van de tafels voor de collegezalen<br />

zit Rens Bras, eerstejaars<br />

Hoger Toeristisch en Recreatief<br />

Onderwijs. Hij geeft toe. “Ik ben<br />

ook maar we<strong>in</strong>ig op school te v<strong>in</strong>den,<br />

maar ik doe thuis ontzettend<br />

veel.” Marga Ligtenberg, tweedejaars<br />

HTRO, v<strong>in</strong>dt 32 uur wel erg veel om<br />

op school bezig te zijn. “Naast mijn<br />

studie heb ik ook nog een leven.<br />

Vriendje, vriend<strong>in</strong>nen, sporten en<br />

werk. Aan uitgaan kom ik <strong>nu</strong> al haast<br />

niet <strong>meer</strong> toe. Ik zou niet weten hoe<br />

ik alles moet bolwerken, want als ik<br />

thuiskom moet ik vaak ook nog veel<br />

voor school doen.”


Datzelfde probleem hebben Freek<br />

Zonder en Chiel Willems, beiden<br />

derdejaars facility management.“Het<br />

is ideaal dat je <strong>nu</strong> zelf kan beslissen<br />

wanneer en waar je een werkstuk<br />

maakt. Dat kan bijvoorbeeld ook nadat<br />

je hebt gewerkt”, zegt Willems.<br />

“Natuurlijk word je als je op school<br />

aanwezig bent wel eerder aangezet<br />

om met de stof bezig te gaan. Anders<br />

ben je nog <strong>meer</strong> tijd kwijt en moet je<br />

naast die 32 uur aanwezig ook nog<br />

eens thuis aan het werk met school”,<br />

sluit Zonder aan. Willems v<strong>in</strong>dt 32<br />

uur op school zitten helemaal niets.<br />

“Ze leggen jouw tijd helemaal vast.<br />

Het lijkt wel of ze bezigheidstherapie<br />

voor studenten aan het verz<strong>in</strong>nen<br />

zijn. Als dit wordt doorgevoerd<br />

kan ik mijn bijbaantje wel vergeten.<br />

Dat trek ik er niet ook nog naast.”<br />

Bestuurder Cor Boom reageerde dat<br />

<strong><strong>Sax</strong>ion</strong> niet van plan is om concessies<br />

te doen op de vele bijbanen van studenten<br />

naast hun studie. “Als we dat<br />

gaan doen, is het een omgekeerde<br />

wereld.”<br />

Derdejaars student Hoger Toeristisch<br />

en Recreatief Onderwijs Laurens<br />

Menge is één van de we<strong>in</strong>igen<br />

die het <strong>meer</strong> aanwezig zijn op school<br />

niet erg zou v<strong>in</strong>den. “Zolang het opgevuld<br />

wordt met contacturen. In<br />

studie-uren zonder begeleid<strong>in</strong>g van<br />

een docent heeft het voor mij niet<br />

veel <strong>nu</strong>t: er is dan we<strong>in</strong>ig kennisoverdracht.<br />

Ik leer veel beter met verbaal<br />

contact dan met droge stof.”<br />

<br />

Dedaaropvolgendemaandagochtend<br />

<strong>in</strong> Enschede. Zelfde tijdstip: negen<br />

uur. De entreehal is nagenoeg verlaten.<br />

Eén studente zit op de oranje<br />

zitjes. Tw<strong>in</strong>tig personen komen langs<br />

<strong>in</strong> het eerste kwartier. Dat valt tegen<br />

voor een locatie met duizenden<br />

studenten. Een kijkje verderop dan<br />

maar. En meteen is het een wereld<br />

van verschil: op de eerste etage voor<br />

de collegezalen is het druk. De zalen<br />

zitten vol studenten, voorovergebogen<br />

over hun werk. Al snel blijkt<br />

waarom het hier drukker is: er zijn<br />

tentamens. Ook <strong>in</strong> Enschede zijn de<br />

men<strong>in</strong>gen over de aanwezigheid van<br />

studenten verdeeld.<br />

“Het past niet <strong>in</strong> de samenlev<strong>in</strong>g van<br />

deze tijd”, v<strong>in</strong>dt Peter Heidemann,<br />

adviseur Meet<strong>in</strong>gPo<strong>in</strong>t. “Werk, studie<br />

en privé lopen door elkaar en<br />

worden plaatsonafhankelijker. Meer<br />

contacttijd is goed, maar 32 uur aanwezig<br />

op school is teveel. Naast het<br />

feit dat het technisch niet mogelijk<br />

is om te verwachten dat iedereen<br />

op school zit, vanwege onvoldoende<br />

faciliteiten en de controleerbaarheid<br />

is het goed dat de student zelf<br />

verantwoordelijk is voor zijn eigen<br />

leerweg. Studenten werken <strong>in</strong> groepen<br />

met elkaar. Of dat <strong>nu</strong> op school<br />

is of elders, dat is de keuze van de<br />

student.”<br />

Wil Dielis, coörd<strong>in</strong>ator <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g<br />

en projectleider Kenniscentrum:<br />

“Het achterliggende idee<br />

omarm ik, want ik v<strong>in</strong>d het goed dat<br />

de focus <strong>meer</strong> op de studie komt te<br />

liggen. De studie-<strong>in</strong>tensiteit wordt<br />

ermee vergroot, maar dat kan ook<br />

op andere manieren op andere locaties<br />

dan school. Een student moet<br />

zelf bepalen of hij of zij gebruik<br />

maakt van de schoolfaciliteiten.<br />

Een student Verpleegkunde kan er<br />

<strong>nu</strong> namelijk ook voor kiezen om <strong>in</strong><br />

een leerwerkplaats <strong>in</strong>formatie op te<br />

doen. Een student Fysiotherapie kan<br />

ook leren groepen toe te spreken<br />

door een groep van de voetbal onder<br />

de hoede te nemen. Dat moeten ook<br />

zeker mogelijkheden blijven. 32 uur<br />

op school zitten botst met de flexibele<br />

leerweg.”<br />

<br />

Uit de reacties van de ondervraagden<br />

blijkt dat maar we<strong>in</strong>ig mensen voor<br />

de 32 uur aanwezig op school te<br />

v<strong>in</strong>den zijn. Veel studenten zien het<br />

verplicht op school studeren als een<br />

soort straf. De ondervraagden vragen<br />

zich ook af: ‘Hoe wordt er dan gecontroleerd<br />

of iemand op school is?’<br />

“Als je een aanwezigheidsplicht van<br />

32 uur stelt, moet je dat ook gaan<br />

controleren. Dat is niet te doen en<br />

niet de bedoel<strong>in</strong>g”, stelde de GMR.<br />

“Die 32 uur zo hard stellen, dat gaat<br />

ons te ver”, zegt GMR-voorzitter Peter<br />

Ertmann <strong>in</strong> een eerder bericht op<br />

‘Sommige studentengroepen vaardigen<br />

zelfs een student af om te notuleren<br />

bij hoorcolleges’<br />

<strong>Sax</strong>.<strong>nu</strong>. “Als hogeschool wil je studenten<br />

zelfstandig laten functioneren.<br />

Maar als je de omschrijv<strong>in</strong>g letterlijk<br />

neemt, ben je niet <strong>meer</strong> met<br />

eigen verantwoordelijkheden bezig.<br />

Wij v<strong>in</strong>den dat een studiebelast<strong>in</strong>g<br />

en aanwezigheid op school gebaseerd<br />

moeten zijn op een studieprogramma.”<br />

Wendy van Til


Datzelfde probleem hebben Freek<br />

Zonder en Chiel Willems, beiden<br />

derdejaars facility management.“Het<br />

is ideaal dat je <strong>nu</strong> zelf kan beslissen<br />

wanneer en waar je een werkstuk<br />

maakt. Dat kan bijvoorbeeld ook nadat<br />

je hebt gewerkt”, zegt Willems.<br />

“Natuurlijk word je als je op school<br />

aanwezig bent wel eerder aangezet<br />

om met de stof bezig te gaan. Anders<br />

ben je nog <strong>meer</strong> tijd kwijt en moet je<br />

naast die 32 uur aanwezig ook nog<br />

eens thuis aan het werk met school”,<br />

sluit Zonder aan. Willems v<strong>in</strong>dt 32<br />

uur op school zitten helemaal niets.<br />

“Ze leggen jouw tijd helemaal vast.<br />

Het lijkt wel of ze bezigheidstherapie<br />

voor studenten aan het verz<strong>in</strong>nen<br />

zijn. Als dit wordt doorgevoerd<br />

kan ik mijn bijbaantje wel vergeten.<br />

Dat trek ik er niet ook nog naast.”<br />

Bestuurder Cor Boom reageerde dat<br />

<strong><strong>Sax</strong>ion</strong> niet van plan is om concessies<br />

te doen op de vele bijbanen van studenten<br />

naast hun studie. “Als we dat<br />

gaan doen, is het een omgekeerde<br />

wereld.”<br />

Derdejaars student Hoger Toeristisch<br />

en Recreatief Onderwijs Laurens<br />

Menge is één van de we<strong>in</strong>igen<br />

die het <strong>meer</strong> aanwezig zijn op school<br />

niet erg zou v<strong>in</strong>den. “Zolang het opgevuld<br />

wordt met contacturen. In<br />

studie-uren zonder begeleid<strong>in</strong>g van<br />

een docent heeft het voor mij niet<br />

veel <strong>nu</strong>t: er is dan we<strong>in</strong>ig kennisoverdracht.<br />

Ik leer veel beter met verbaal<br />

contact dan met droge stof.”<br />

<br />

Dedaaropvolgendemaandagochtend<br />

<strong>in</strong> Enschede. Zelfde tijdstip: negen<br />

uur. De entreehal is nagenoeg verlaten.<br />

Eén studente zit op de oranje<br />

zitjes. Tw<strong>in</strong>tig personen komen langs<br />

<strong>in</strong> het eerste kwartier. Dat valt tegen<br />

voor een locatie met duizenden<br />

studenten. Een kijkje verderop dan<br />

maar. En meteen is het een wereld<br />

van verschil: op de eerste etage voor<br />

de collegezalen is het druk. De zalen<br />

zitten vol studenten, voorovergebogen<br />

over hun werk. Al snel blijkt<br />

waarom het hier drukker is: er zijn<br />

tentamens. Ook <strong>in</strong> Enschede zijn de<br />

men<strong>in</strong>gen over de aanwezigheid van<br />

studenten verdeeld.<br />

“Het past niet <strong>in</strong> de samenlev<strong>in</strong>g van<br />

deze tijd”, v<strong>in</strong>dt Peter Heidemann,<br />

adviseur Meet<strong>in</strong>gPo<strong>in</strong>t. “Werk, studie<br />

en privé lopen door elkaar en<br />

worden plaatsonafhankelijker. Meer<br />

contacttijd is goed, maar 32 uur aanwezig<br />

op school is teveel. Naast het<br />

feit dat het technisch niet mogelijk<br />

is om te verwachten dat iedereen<br />

op school zit, vanwege onvoldoende<br />

faciliteiten en de controleerbaarheid<br />

is het goed dat de student zelf<br />

verantwoordelijk is voor zijn eigen<br />

leerweg. Studenten werken <strong>in</strong> groepen<br />

met elkaar. Of dat <strong>nu</strong> op school<br />

is of elders, dat is de keuze van de<br />

student.”<br />

Wil Dielis, coörd<strong>in</strong>ator <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g<br />

en projectleider Kenniscentrum:<br />

“Het achterliggende idee<br />

omarm ik, want ik v<strong>in</strong>d het goed dat<br />

de focus <strong>meer</strong> op de studie komt te<br />

liggen. De studie-<strong>in</strong>tensiteit wordt<br />

ermee vergroot, maar dat kan ook<br />

op andere manieren op andere locaties<br />

dan school. Een student moet<br />

zelf bepalen of hij of zij gebruik<br />

maakt van de schoolfaciliteiten.<br />

Een student Verpleegkunde kan er<br />

<strong>nu</strong> namelijk ook voor kiezen om <strong>in</strong><br />

een leerwerkplaats <strong>in</strong>formatie op te<br />

doen. Een student Fysiotherapie kan<br />

ook leren groepen toe te spreken<br />

door een groep van de voetbal onder<br />

de hoede te nemen. Dat moeten ook<br />

zeker mogelijkheden blijven. 32 uur<br />

op school zitten botst met de flexibele<br />

leerweg.”<br />

<br />

Uit de reacties van de ondervraagden<br />

blijkt dat maar we<strong>in</strong>ig mensen voor<br />

de 32 uur aanwezig op school te<br />

v<strong>in</strong>den zijn. Veel studenten zien het<br />

verplicht op school studeren als een<br />

soort straf. De ondervraagden vragen<br />

zich ook af: ‘Hoe wordt er dan gecontroleerd<br />

of iemand op school is?’<br />

“Als je een aanwezigheidsplicht van<br />

32 uur stelt, moet je dat ook gaan<br />

controleren. Dat is niet te doen en<br />

niet de bedoel<strong>in</strong>g”, stelde de GMR.<br />

“Die 32 uur zo hard stellen, dat gaat<br />

ons te ver”, zegt GMR-voorzitter Peter<br />

Ertmann <strong>in</strong> een eerder bericht op<br />

‘Sommige studentengroepen vaardigen<br />

zelfs een student af om te notuleren<br />

bij hoorcolleges’<br />

<strong>Sax</strong>.<strong>nu</strong>. “Als hogeschool wil je studenten<br />

zelfstandig laten functioneren.<br />

Maar als je de omschrijv<strong>in</strong>g letterlijk<br />

neemt, ben je niet <strong>meer</strong> met<br />

eigen verantwoordelijkheden bezig.<br />

Wij v<strong>in</strong>den dat een studiebelast<strong>in</strong>g<br />

en aanwezigheid op school gebaseerd<br />

moeten zijn op een studieprogramma.”<br />

Wendy van Til


Tij<br />

dens de <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> kennisdag <strong>in</strong> okt<br />

o-<br />

ber op <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> Deventer gaf hij<br />

zij<br />

n<br />

visie op de fu<br />

nctie van onderzoek<br />

b<strong>in</strong>nen het hbo. “Ik ben zelf een jaar<br />

lector bij<br />

de Hogeschool van Amster-<br />

dam geweest. Dat was helemaal <strong>in</strong> de<br />

beg<strong>in</strong>tiji d van het aanstellen van lectoren<br />

b<strong>in</strong>nen het hbo. De positie van<br />

een lector was nog niet duideliji k en er<br />

speelden allerlei politieke spelletj<br />

es. Ik<br />

kon er mij<br />

n ei niet kw<br />

ij<br />

t en ben naar<br />

de universiteit van Leiden vertrokken.<br />

Daar werk ik s<strong>in</strong>dsdien als hoogleraar.<br />

Het grote voordeel van een univer-<br />

siteit is dat ze een lange traditie <strong>in</strong><br />

onderzoek kennen. Het is een gevestigde<br />

wereld waar ik beter mij<br />

n eigen<br />

weg kan bewandelen. Mij<br />

n ervar<strong>in</strong>g is<br />

dat het hbo alles <strong>in</strong> systemen wil vatten.<br />

Bij<br />

universiteiten vertrouwt men<br />

<strong>meer</strong> op de vaardigheden van medewerkers<br />

en studenten. Dat v<strong>in</strong>d ik een<br />

plezieriger manier van werken.”<br />

<br />

<br />

Vo<br />

lgens Har<strong>in</strong>g zouden lectoraten en<br />

de daaraan verbonden kenniskr<strong>in</strong>gen<br />

zich <strong>meer</strong> moeten richten op docenten<br />

dan op studenten: “Ve<br />

el docenten<br />

<strong>in</strong> het hbo hebben geen ervar<strong>in</strong>g<br />

met het doen van onderzoek. Als zij<br />

schol<strong>in</strong>g krij<br />

gen of zelf kunnen par-<br />

ticiperen <strong>in</strong> onderzoek dan heeft<br />

dat<br />

<strong>in</strong>direct eff<br />

fect op de kw<br />

aliteit van<br />

onderwij<br />

s voor studenten. Ik denk<br />

dat hbo-studenten die bewust kiezen<br />

voor een beroepsgerichte opleid<strong>in</strong>g<br />

nooit massaal voor onderzoek zullen<br />

warmlopen. Het selecte groepje studenten<br />

dat wel geïnteresseerd is of na<br />

het hbo wil doorstromen naar een wetenschappelij<br />

ke opleid<strong>in</strong>g zal zij<br />

n weg<br />

naar een lectoraat of kenniskr<strong>in</strong>g wel<br />

v<strong>in</strong>den.”<br />

<br />

Jesper Ke<br />

lder,<br />

derdejaarsstudent fy<br />

-<br />

siotherapie, heeft<br />

vorig jaar de m<strong>in</strong>or<br />

Research gevolgd. “Ik zie er een<br />

grote <strong>meer</strong>waarde voor mij<br />

n studie<br />

<strong>in</strong>. Bij<br />

voorbeeld doordat ik <strong>nu</strong> beter<br />

de relevantie van artikelen kan beoor-<br />

delen. Dat moet je later <strong>in</strong> je beroep<br />

als fy<br />

siotherapeut ook kunnen. In de<br />

reguliere opleid<strong>in</strong>g is daar te we<strong>in</strong>ig<br />

aandacht voor. Helaas bestaat de m<strong>in</strong>or<br />

vanwege te we<strong>in</strong>ig belangstell<strong>in</strong>g<br />

<strong>in</strong>middels niet <strong>meer</strong>. Ik denk dat onderzoek<br />

doen toch een stoffi<br />

g imago<br />

heeft<br />

. Zelf wil ik na de bachelor Fysiotherapie<br />

doorstromen naar een<br />

universitaire opleid<strong>in</strong>g, maar ik ken<br />

we<strong>in</strong>ig andere studenten die dat ook<br />

van plan zij<br />

n.” Ook Mart<strong>in</strong> Ens<strong>in</strong>k,<br />

studiegenoot van Jesper,<br />

denkt<br />

dat<br />

onderzoek voor de gemiddelde hbostudent<br />

te theoretisch is: “Het is goed<br />

dat het aanbod er is, maar je komt hier<br />

<strong>in</strong> eerste <strong>in</strong>stantie om een beroep te<br />

leren. Ik ben zelf overigens van plan<br />

om voor mij<br />

n afs<br />

tudeeropdracht een<br />

researchproject te doen, dus bij<br />

mij<br />

is de <strong>in</strong>teresse er wel. Maar het moet<br />

volgens mij<br />

altij<br />

d een vrij<br />

e keuze blij<br />

-<br />

ven of studenten iets met onderzoek<br />

willen doen.”<br />

‘Het hbo wil<br />

alles <strong>in</strong><br />

systemen vatten’<br />

<br />

Geralien Holsbr<strong>in</strong>k, lector Zorg &<br />

We<br />

lzij<br />

n, v<strong>in</strong>dt het vooral leuk om<br />

met studenten en docenten samen te<br />

werken: “Er zij<br />

n hogescholen die het<br />

contact tussen lectoren en studenten<br />

verbieden. Dat v<strong>in</strong>d ik heel vreemd.<br />

Het resultaat van onze onderzoeken is<br />

altij<br />

d een samenwerk<strong>in</strong>g tussen werkveld,<br />

docenten en studenten. Studenten<br />

werken meestal een kle<strong>in</strong> deel van<br />

de onderzoeksvraag uit. Vo<br />

or dat deel<br />

leggen zij<br />

verantwoord<strong>in</strong>g af aan hun<br />

eigen docent of afs<br />

tudeerbegeleider.<br />

Onderzoek doen is behoorlij<br />

k arbeids<strong>in</strong>tensief,<br />

het is niet te doen dat wij<br />

als lector iedere student <strong>in</strong>dividueel<br />

begeleiden. Als lector hebben we de<br />

supervisie over het geheel. Dat geheel<br />

is het antwoord op de vraag die het<br />

werkv<br />

eld bij<br />

ons neerlegt<br />

. Onlangs<br />

nog heeft<br />

een groepje docenten gegevens<br />

verzameld <strong>in</strong> een probleemwij<br />

k<br />

<strong>in</strong> Hengelo. Dat was voor een aantal<br />

van hen s<strong>in</strong>ds lange tij<br />

d een confr<br />

ontatie<br />

met de werkelij<br />

kheid. Men vond<br />

het een leerzame, maar vooral ook<br />

leuke ervar<strong>in</strong>g, die uite<strong>in</strong>deliji k ook <strong>in</strong>vloed<br />

heeft<br />

op de lessen.”<br />

Kle<strong>in</strong>schalig, toegepast onderzoek<br />

Er is volgens Geralien Holsbr<strong>in</strong>k geen<br />

verschil <strong>in</strong> de methodiek van onder-<br />

zoek doen tussen hbo en universiteit:<br />

“Het verschil zit ‘m <strong>in</strong> de looptij<br />

d. Bij<br />

universiteiten is dat een periode van<br />

vier tot twaalf jaar. In het hbo kunnen<br />

we kortlopende onderzoeken doen<br />

van een half jaar tot een jaar. Een ander<br />

belangrij<br />

k verschil met universiteiten<br />

is dat b<strong>in</strong>nen het hbo altij<br />

d voor<br />

een opdrachtgever wordt gewerkt<br />

,<br />

wat ook een bepaalde tij<br />

dsdruk met<br />

zich meebrengt<br />

.<br />

Universiteiten kunnen <strong>meer</strong> vrij<br />

onderzoek<br />

doen.” Bas Har<strong>in</strong>g ziet vooral<br />

<strong>in</strong> het kortlopende karaktk er van hboonderzoek<br />

de voordelen: “Het hbo<br />

kan zich richten op kle<strong>in</strong>schalig en<br />

toegepast onderzoek. Je bent concreet<br />

bezig en kunt sneller met resultaten<br />

komen. Dat maakt<br />

het handzamer en<br />

vaak ook sprankelender. Als je jarenlang<br />

met een onderzoek bezig bent<br />

zij<br />

n de scherpe kantj<br />

es er vaak wel<br />

vanaf.<br />

”<br />

Ma<br />

ri<br />

ska van der Me<br />

er


“In Deventer zijn er maar we<strong>in</strong>ig culturele<br />

activiteiten. Ik v<strong>in</strong>d het ook<br />

leuk om activiteiten uit te zetten en<br />

er aan mee te doen.”<br />

<br />

<br />

“Die spraken me niet aan. Ik pas ook<br />

niet echt <strong>in</strong> de doelgroep. Mijn behoeften<br />

alsTurkse zouden bij hen niet<br />

aan bod komen. Bij Anka zitten allemaal<br />

mensen met dezelfde culturele<br />

achtergrond. Daarom organiseren we<br />

specifieke activiteiten voor hen, gericht<br />

op cultuur, zoals een trip naar<br />

Istanbul en een Iftar-maaltijd. Of een<br />

feestje waar geen alcohol wordt geschonken.<br />

Dat v<strong>in</strong>d je niet zo snel bij<br />

alle andere studentenverenig<strong>in</strong>gen <strong>in</strong><br />

Deventer. Het is echter niet zo dat<br />

alleen Turkse mensen of moslims lid<br />

mogen worden van onze verenig<strong>in</strong>g.<br />

We staan open voor iedereen die <strong>in</strong><br />

onze activiteiten geïnteresseerd is.”<br />

<br />

<br />

“Bij ons gaat het niet alleen om feesten.<br />

We willen mensen van verschillende<br />

culturen van <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> Hogescholen<br />

bij elkaar brengen om de muur<br />

tussen deze personen weg te halen.<br />

Natuurlijk worden bij Anka feesten<br />

georganiseerd. Bij mijn studentenverenig<strong>in</strong>g<br />

is het echter het meest<br />

belangrijke dat er contact is tussen<br />

verschillende culturen.”<br />

<br />

“Afgelopen zomer werd mij gevraagd<br />

of ik <strong>in</strong>teresse had <strong>in</strong> een lidmaatschap<br />

van een allochtone studentenverenig<strong>in</strong>g.<br />

Ik zei ja en meteen werd<br />

gevraagd of ik lid van de reizencommissie<br />

wilde worden. Daarna bleek<br />

echter dat ik zo actief was, dat ik net<br />

zo goed bestuurslid kon worden.”<br />

<br />

<br />

“Ik kan me <strong>in</strong>zetten voor de belangen<br />

van anderen. Veel van onze leden<br />

durven niet voor hun men<strong>in</strong>g op te<br />

komen. Dat doe ik voor hen.We hebben<br />

dezelfde achtergrond en daarom<br />

denk ik dat ik dat wel kan. Dat ik kan<br />

helpen om de men<strong>in</strong>gen van allochtone<br />

studenten te verwoorden en ze<br />

om te zetten <strong>in</strong> culturele activiteiten,<br />

geeft mij een goed gevoel.”<br />

<br />

<br />

“Nou, ik ben nog maar net een paar<br />

maanden actief bezig. Ik denk dat ik<br />

zeker bij de verenig<strong>in</strong>g blijf zolang<br />

hij bestaat en ik nog op school zit.<br />

Hoelang ik bij Anka blijf, kan ik natuurlijk<br />

nooit van tevoren zeggen.<br />

Voorlopig ben ik van de partij.”<br />

Wendy van Til<br />

<br />

De traditionele en oer-Hollandse studentenverenig<strong>in</strong>gen<br />

hebben het moeilijk.<br />

Studenten die <strong>in</strong> het hbo studeren, wonen<br />

doorgaans niet <strong>meer</strong> op kamers <strong>in</strong> de stad<br />

waar ze studeren. Ze blijven bij moeders<br />

pappot en de club <strong>in</strong> het dorp hangen en<br />

hebben daarom geen behoefte <strong>meer</strong> aan<br />

het sociale vangnet dat clubs als SAAM,<br />

Magisterium, E.H.T.S.V., Tabula Rasa en<br />

Michos bieden. Verder zorgen de toenemende<br />

studiedruk, de noodzaak tot het<br />

nemen van een bijbaantje en de keuze om<br />

de eigen hobby’s en feesten voorrang te<br />

geven ervoor dat het geen storm loopt <strong>in</strong><br />

de studentensociëteiten aan de Enschedese<br />

Jacobusgang en de Br<strong>in</strong>k <strong>in</strong> Deventer.<br />

Tegelijkertijd heeft zich een tegendraadse<br />

ontwikkel<strong>in</strong>g voorgedaan. S<strong>in</strong>ds de jaren<br />

negentig is het aantal allochtone studentenverenig<strong>in</strong>gen<br />

explosief gestegen. Nederland<br />

kent <strong>in</strong>middels een kle<strong>in</strong>e honderd<br />

allochtone studentenverenig<strong>in</strong>gen.<br />

De allochtone studentenverenig<strong>in</strong>gen<br />

vormen <strong>in</strong>middels een kleurrijk palet.<br />

Met vaak landelijk opererende studentenverenig<strong>in</strong>gen<br />

als Eurasia (Turks), KSVN<br />

(Koerdisch), Lawamena (Moluks), Marmara<br />

(Turks), HSFN (H<strong>in</strong>doe Studenten<br />

Forum Nederland), TANNET (Turks), De<br />

Tulp (Deventer), de Twentse verenig<strong>in</strong>g<br />

van Turkse Academici (TVTA), TANS<br />

<br />

(Marokkaans), de Werkgroep Allochtone<br />

Studenten WAS, ASN (Aziatisch), Cosmicus<br />

(multicultureel), Anatolia (multicultureel),<br />

S<strong>in</strong>ds de WTC-aanslag op 9/11 blijkt<br />

Nederland niet langer <strong>meer</strong> de tolerante<br />

vrijplaats voor studenten met een andere<br />

Khmisa (Marokkaans) en etnische achtergrond. Logisch dat er daar-<br />

VSSA (Sur<strong>in</strong>aams) lijkt de markt zelfs<br />

een beetje overvoerd. Toch is Deventer<br />

s<strong>in</strong>ds kort met het aan <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> gelieerde<br />

Anka een allochtone studentenverenig<strong>in</strong>g<br />

rijker geworden.<br />

door groepen zijn ontstaan van studenten<br />

die zich <strong>meer</strong> zijn gaan bundelen <strong>in</strong> de<br />

geest van hun eigen cultuur. Een andere<br />

oorzaak zou kunnen zijn dat allochtone<br />

studenten zich niet thuis voelen bij de<br />

‘Hollandse’ verenig<strong>in</strong>gen met hun ‘zuipcultuur’<br />

De groei van het aantal studentenverenig<strong>in</strong>gen<br />

met een specifieke allochtone<br />

identiteit heeft verschillende oorzaken.<br />

en ‘vreemde’ mores en tradities.<br />

“Onz<strong>in</strong>”, v<strong>in</strong>dt de Landelijke Kamer van<br />

Verenig<strong>in</strong>gen (LKvV). Door zich af te


“Ik heb niet het idee dat een dergelijk<br />

lidmaatschap wat aan mijn leven<br />

als student toevoegt. Ik heb bij<br />

<strong>meer</strong>dere verenig<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> Deventer<br />

geïnfor<strong>meer</strong>d, maar ze spreken me<br />

niet bijzonder aan.”<br />

<br />

“De meeste studentenverenig<strong>in</strong>gen<br />

kwamen op mij over als feestverenig<strong>in</strong>gen.<br />

Feestje hier, feestje daar. Dat<br />

kan ik ook wel met mijn eigen vrienden.<br />

Daar heb ik geen studentenverenig<strong>in</strong>g<br />

bij nodig. Ze zijn ook allemaal<br />

zo standaard. Ik wil juist graag<br />

wat serieuzer met mensen praten<br />

over bepaalde zaken. Een plek waar<br />

ik met mensen over serieuze zaken<br />

mijn gedachten kan delen.”<br />

<br />

<br />

<br />

“Natuurlijk heb ik ook bij SV Anka<br />

<strong>in</strong>formatie <strong>in</strong>gewonnen. Deze Turkse<br />

studentenverenig<strong>in</strong>g sprak me het<br />

meeste aan vanwege het feit dat ze<br />

zich op cultuur richten. Maar ook<br />

hier heb ik nog niet een activiteit<br />

gevonden waar ik <strong>in</strong> geïnteresseerd<br />

ben. Het mist bijvoorbeeld een debat.<br />

Misschien dat dit komt omdat<br />

de verenig<strong>in</strong>g nog maar net begonnen<br />

is, maar tot <strong>nu</strong> toe hebben ze<br />

nog niet veel bijzonders.”<br />

Je bent wel duidelijk op zoek naar<br />

een club. Wat zoek je precies?<br />

“Een plek waar ik mijn men<strong>in</strong>g kan<br />

uiten. Ik wil mijn boodschap kwijt<br />

over bepaalde zaken <strong>in</strong> de samenlev<strong>in</strong>g.<br />

Over bijvoorbeeld het feit dat<br />

het voor Turkse mensen nog steeds<br />

moeilijk is om over straat te lopen<br />

zonder negatief te worden nagestaard.<br />

Ik wil Nederlanders de andere kant<br />

van het moslim zijn laten zien en horen.<br />

Ik wil vertellen dat er wel buitenlanders<br />

zijn die goed geïntegreerd<br />

zijn en de Nederlandse taal spreken.<br />

Ik ben op zoek naar een grote groep<br />

mensen die met mij wil praten en<br />

discussiëren. Een debat zoals de grotere<br />

studentenverenig<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> grote<br />

steden als Amsterdam en Rotterdam<br />

organiseren.”<br />

<br />

<br />

“Ik zeg nooit nooit. Misschien dat ik<br />

wel lid wordt van een grotere verenig<strong>in</strong>g<br />

<strong>in</strong> een andere stad. Of misschien<br />

is er <strong>in</strong> de toekomst <strong>in</strong> de buurt van<br />

Deventer wel een club mensen die<br />

net als ik een men<strong>in</strong>g wil delen met<br />

een groot publiek. SV Anka maakt<br />

ook nog wel kans op mijn lidmaatschap,<br />

als ze nog <strong>meer</strong> cultuurgerichte<br />

activiteiten voor serieuze studenten<br />

als ik op de agenda zetten.”<br />

Wendy van Til<br />

<br />

zonderen doen de leden van deze allochtone<br />

“Allochtone studentenverenig<strong>in</strong>gen bevorderen<br />

studentenverenig<strong>in</strong>gen zichzelf en<br />

de overige studenten geen plezier, v<strong>in</strong>den<br />

ze daar. “Allochtone studenten kunnen<br />

prima terecht bij algemene studentenverenig<strong>in</strong>gen,<br />

want alles wat ze zoeken <strong>in</strong><br />

hun specifieke verenig<strong>in</strong>g, een gemeenschappelijke<br />

identiteit en cultuur, is ook<br />

daar te v<strong>in</strong>den. Bovendien wordt de sociale<br />

dialoog en de <strong>in</strong>tegratie van allochtone<br />

studenten <strong>in</strong> de Nederlandse samenlev<strong>in</strong>g<br />

met al die aparte clubjes niet echt<br />

bevorderd.”<br />

de <strong>in</strong>tegratie juist wél”, weet<br />

Murat Ersoy zeker. Hij is de oprichter<br />

van de Turkse studentenverenig<strong>in</strong>g Eurasia<br />

en was daarom Student van het Jaar<br />

2005. “Eerst dacht ik ook van niet”, sprak<br />

Murat bij die gelegenheid. “Ik richtte Eurasia<br />

op om leuke en gezellige d<strong>in</strong>gen te<br />

kunnen doen met gelijkgez<strong>in</strong>den. Bij een<br />

autochtone verenig<strong>in</strong>g voelde ik me niet<br />

echt thuis.” In 1999 begon Eurasia als een<br />

debatverenig<strong>in</strong>g voor Turkse studenten<br />

met af en toe activiteiten als volksdansen,<br />

maar dat liep totaal niet. Volgens Murat<br />

kennen Turken het fenomeen vrijwilligerswerk<br />

niet en zijn ze nauwelijks actief<br />

<strong>in</strong> verenig<strong>in</strong>gen zonder dat er politieke,<br />

f<strong>in</strong>anciële of religieuze w<strong>in</strong>st mee is te<br />

behalen. Bij de verenig<strong>in</strong>g is Nederlands<br />

overigens altijd de voertaal geweest. Want<br />

<strong>in</strong>tegratie en <strong>in</strong>teractie met autochtone<br />

studenten beg<strong>in</strong>t bij het beheersen van de<br />

Nederlandse taal, v<strong>in</strong>den ze bij Eurasia.<br />

Ook bij het kersverse Anka <strong>in</strong> Deventer<br />

staan vrijheid, <strong>in</strong>tegratie en respect hoog<br />

op de agenda. “Wij willen als verenig<strong>in</strong>g<br />

vrijheid vertegenwoordigen en de <strong>in</strong>tegratie<br />

van allochtone studenten bevorderen”,<br />

zegt Zeliha Karadeniz, studente aan<br />

de academie Mens en Arbeid en één van<br />

de oprichters. “We streven naar eenheid<br />

onder allochtonen en autochtonen. Eenheid<br />

is onmogelijk zonder respect voor<br />

elkaar te hebben. Ons motto is duidelijk:<br />

niet <strong>meer</strong> met modder gooien, maar onze<br />

handen wassen. We willen proberen ook<br />

andere studenten met verschillende nationaliteiten<br />

bij de verenig<strong>in</strong>g te betrekken.”<br />

Dat is <strong>in</strong>middels gelukt: bij een kennismak<strong>in</strong>gsetentje<br />

voor de vakantie is al<br />

samengewerkt met studentenverenig<strong>in</strong>g<br />

Saam, een ‘oer-Hollandse’ <strong><strong>Sax</strong>ion</strong>-studentenverenig<strong>in</strong>g<br />

<strong>in</strong> Deventer.<br />

Harry van Stratum


Je komt het niet <strong>in</strong> elke stad tegen, een w<strong>in</strong>kel waar je stempels kan kopen <strong>in</strong> alle soorten en<br />

maten. Deventer heeft er eentje, de grootste van heel Europa zelfs, ‘Stempelgallerie de Voet’.<br />

Ruim dertien jaar komen mensen al van he<strong>in</strong>de en ver naar Deventer om hun stempelverzamel<strong>in</strong>g<br />

uit te breiden, of om hun bestelde stempel op te halen. De eigenaar maakt namelijk<br />

ook stempels op aanvraag. Zelfs uit de Verenigde Staten komen stempelfanaten naar Europa<br />

om hun ‘stempelverzamelvakantie’ te vieren. Daarbij vergeten ze Deventer zeker niet aan<br />

te doen. Ruim 10.000 afbeeld<strong>in</strong>gen zijn er te v<strong>in</strong>den: van houten stempels met vogels tot<br />

granieten exemplaren met ‘The Fl<strong>in</strong>tstones’ er<strong>in</strong> gegraveerd. Studenten komen we<strong>in</strong>ig <strong>in</strong> de<br />

w<strong>in</strong>kel, waarschijnlijk vanwege het oubollige karakter van de stempel. Dat v<strong>in</strong>dt de eigenaar<br />

jammer, maar wel begrijpelijk: “En toch kunnen ze hier leuke verjaardagscadeaus kopen.”<br />

(TS)<br />

<br />

<br />

Midden <strong>in</strong> het oude centrum van Deventer, aan de Br<strong>in</strong>k, v<strong>in</strong>d je<br />

het enige bierencafé van de stad: de Heks.<br />

Beg<strong>in</strong> 1300 was op dezelfde plaats een herberg gevestigd, en<br />

dat maakt de Heks één van de oudste horecagelegenheden<br />

van Deventer. In de jaren ’70 kreeg het bierencafé zijn huidige<br />

vorm, toen bierenliefhebber Rob Ebenau het pand kocht en het<br />

omtoverde tot ‘de Heksenketel’. Met 200 verschillende bieren<br />

op fles en acht bieren op de tap kon een echte bierliefhebber zijn<br />

geluk niet op. Tegenwoordig, een paar eigenaren later, heet het<br />

café ‘de Heks’ en zijn er nog maar 50 verschillende biersoorten<br />

verkrijgbaar, nog steeds een respectabel aantal. Het <strong>in</strong>terieur is<br />

donker, veelal bru<strong>in</strong>, met veel hout er<strong>in</strong> verwerkt. Er wordt veel<br />

verschillende muziek gedraaid, variërend van Blues tot Top40.<br />

Ook komen er veel verschillende soorten mensen, zodat er altijd<br />

wat te beleven valt. Zoals het hoort <strong>in</strong> een café, is de Heks zeven<br />

dagen <strong>in</strong> de week open tot m<strong>in</strong>imaal 2.00 uur. Nog een leuk<br />

feitje: de Heks is het enige café <strong>in</strong> Nederland dat terug te v<strong>in</strong>den<br />

is <strong>in</strong> Madurodam.<br />

(TS)<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

N<strong>in</strong>tendo heeft zich de laatste tijd<br />

ook op een andere doelgroep<br />

gestort dan de N<strong>in</strong>tendo fans.<br />

Ze wilden met de N<strong>in</strong>tendo DS<br />

ook de vrouwelijke gamers en de<br />

ouderen voor zich w<strong>in</strong>nen.<br />

Voor de <strong>vrouwen</strong> lanceerde<br />

N<strong>in</strong>tendo onder andere de<br />

succesvolle games N<strong>in</strong>tendogs,<br />

Pr<strong>in</strong>cess Peach en<br />

Animal Cross<strong>in</strong>g. En werd er<br />

een roze versie van de DS uitgebracht.<br />

De ouderen konden hun hersenen<br />

stimuleren met games zoals Bra<strong>in</strong> Tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g en een<br />

nieuwe taal leren met English Tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g. Ook de vertrouwde N<strong>in</strong>tendo fans<br />

zijn niet vergeten, zij konden hun geluk niet op met de vele Mario en Zelda<br />

games die uitkwamen de laatste tijd. 54 miljoen exemplaren van de N<strong>in</strong>tendo<br />

DS zijn er wereldwijd over de toonbank gegaan s<strong>in</strong>ds de lancer<strong>in</strong>g <strong>in</strong><br />

november 2004. Daarmee heeft N<strong>in</strong>tendo de koppositie te pakken als het<br />

gaat om draagbare spelcomputers. Vernieuwend, verslavend en de beste? De<br />

tijd zal het zeggen, N<strong>in</strong>tendo is <strong>in</strong> ieder geval goed op weg.<br />

(TS)


“Zo op het eerste gezicht is het een onschuldige en nette studentenkamer.<br />

Een bedje voor het raam, daarnaast een kast voor de studieboeken<br />

en natuurlijk een bureau met computer. Ik ben heel kieskeurig,<br />

dus het v<strong>in</strong>den van deze kamer heeft me fl<strong>in</strong>k wat tijd gekost.”<br />

<br />

“Ik denk dat ik één van de we<strong>in</strong>ige studenten <strong>in</strong> Deventer ben, die<br />

een piano op zijn kamer heeft staan. Het heeft me heel wat moeite<br />

gekost het gevaarte naar boven te krijgen. Ik heb daar rugklachten<br />

aan overgehouden. Ook niet alle huisgenootjes zijn even blij met<br />

mijn hobby. Ik moet me tegenwoordig aan een strak rooster houden,<br />

zodat ze zo m<strong>in</strong> mogelijk last hebben van mijn gep<strong>in</strong>gel. Dat is dus<br />

even afkicken geblazen.”<br />

<br />

<br />

“Nee, ik houd mijn kamer altijd netjes schoon. Je zult niet zo snel<br />

een vieze kamer bij mij aantreffen.”<br />

<br />

“In de zomer hebben mijn overburen altijd wietplantjes op de<br />

vensterbank staan, voor eigen gebruik neem ik aan. Ze zijn <strong>nu</strong> weggehaald<br />

vanwege het slechte weer.”<br />

(TS)<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Wanneer was je voor het laatst echt dronken?<br />

“Dat zijn vele momenten geweest, die ik helaas, of gelukkig, niet allemaal<br />

<strong>meer</strong> kan her<strong>in</strong>neren. Ik weet nog wel dat ik op een vakantie<br />

<strong>in</strong> het buitenland een keer zoveel had gedronken, dat ik niet echt<br />

<strong>meer</strong> <strong>in</strong> een rechte lijn kon lopen en daarom de hele tijd een heuvel<br />

af wankelde waar een prachtig ‘onzichtbaar’ <strong>meer</strong>tje lag.<br />

Het water was niet te zien, omdat de nacht al aardig<br />

ver gevorderd was, en omdat het <strong>meer</strong>tje lager<br />

lag dan het voetpad. De volgende dag werd<br />

me verteld dat er uite<strong>in</strong>delijk maar iemand<br />

tussen mij en het <strong>meer</strong>tje <strong>in</strong> is gaan lopen,<br />

zodat ik er tenm<strong>in</strong>ste niet <strong>in</strong> zou vallen.<br />

Die persoon heeft me ook meteen maar<br />

naar mijn tent gebracht. Ik wil niet weten<br />

waar ik anders wakker was geworden!<br />

Tijdens de <strong>in</strong>troductie dit jaar heb ik<br />

ook wel weer genoeg alcohol b<strong>in</strong>nen<br />

gekregen, maar gelukkig zijn de genante<br />

momenten me bespaard gebleven,<br />

of ben ik ze gewoon vergeten. Kan<br />

natuurlijk ook.”<br />

(TS)<br />

<br />

<br />

Roderik Nijensikkens: “Toevallig wel ja, ik was <strong>in</strong> de afgelopen herfstvakantie <strong>in</strong> Engeland, Salisbury’s Pla<strong>in</strong>es om precies<br />

te zijn. Daar zag ik een opmerkelijk bord vlakbij een kruis<strong>in</strong>g staan. Opgepast: overstekende tankwagens. Er was<br />

zelfs een speciaal pad aangelegd voor de tanks, waar ook geen andere voertuigen overheen mochten rijden. Regelmatig<br />

hoorde en zag je tanks voorbij rijden en die moest je dan ook voorrang verlenen. Zoiets zie je <strong>in</strong> Nederland niet!<br />

Maar <strong>in</strong> Engeland heb je dan ook het grootste militaire oefenterre<strong>in</strong> van Europa liggen. Daar wordt je niet wakker van<br />

een haan die kraait, maar een bom die op een paar honderd meter van je bed ontploft.”<br />

(TS)


it cijfers van de Emancipatiemonitor,<br />

die het Sociaal en<br />

Cultureel Planbureau eens <strong>in</strong> de<br />

twee jaar opstelt, blijkt dat de emancipatie<br />

van <strong>vrouwen</strong> stagneert. De<br />

arbeidsparticipatie van <strong>vrouwen</strong> is<br />

de laatste jaren nauwelijks gestegen<br />

en de doorstroom van <strong>vrouwen</strong><br />

naar <strong>top</strong>functies blijft achter bij de<br />

verwacht<strong>in</strong>gen. Kab<strong>in</strong>et en bedrijfsleven<br />

v<strong>in</strong>den dat <strong>meer</strong> <strong>vrouwen</strong><br />

<strong>top</strong>functies moeten bekleden. Het<br />

aandeel zou op 25 tot 33 procent<br />

moeten komen. Dat is tenm<strong>in</strong>ste een<br />

van de suggesties van het platform<br />

TopBra<strong>in</strong>Storm, dat op verzoek van<br />

SER-voorzitter Alexander R<strong>in</strong>nooy<br />

Kan heeft nagedacht over hoe <strong>meer</strong><br />

<strong>vrouwen</strong> kunnen doordr<strong>in</strong>gen tot de<br />

<strong>top</strong> van het bedrijfsleven. Op korte<br />

termijn wordt een landelijke campagne<br />

gestart met succes<strong>vrouwen</strong>.<br />

Daarnaast komt er een <strong>in</strong>formatiekit<br />

met tips voor bedrijven om hoge<br />

functies voor <strong>vrouwen</strong> aantrekkelijker<br />

te maken.<br />

Is dat voor <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> ook noodzakelijk?<br />

Uit jaarverslagen van <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> blijkt<br />

dat de afgelopen vier jaar sprake is<br />

van een toename van vrouwelijk<br />

personeel <strong>in</strong> alle leeftijdscategorieën.<br />

Van een stagnerende arbeidsparticipatie<br />

is dus geen sprake. Wel zijn<br />

<strong>vrouwen</strong> ook hier ondervertegenwoordigd<br />

<strong>in</strong> de <strong>top</strong>lagen van de organisatie.<br />

Dat valt af te lezen uit cijfers<br />

van Human Resource Management<br />

(HRM) en F<strong>in</strong>ancieel Economische<br />

Zaken (vanaf de <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van het<br />

functiegebouw <strong>in</strong> 2004). Het geldt<br />

met name voor de laag van directeuren<br />

van academies en diensten. In<br />

deze functie werken op dit moment<br />

tw<strong>in</strong>tig mannen en vier <strong>vrouwen</strong>. In<br />

de managementlaag eronder is ongeveer<br />

een derde van de managers van<br />

het vrouwelijke geslacht. De laag<br />

daaronder, die van leid<strong>in</strong>ggevende,<br />

laat al een aantal jaren een bijna<br />

fifty-fifty verdel<strong>in</strong>g zien, waarbij de<br />

balans dit jaar zelfs is doorgeslagen<br />

naar <strong>meer</strong> vrouwelijke dan mannelijke<br />

leid<strong>in</strong>ggevenden.<br />

<br />

Valt de situatie bij <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> mee? Jol<strong>in</strong>e<br />

Luitjens, manager Recruitment<br />

& Employability bij de Dienst HRM,<br />

denkt dat het beeld hier <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g<br />

met het bedrijfsleven <strong>in</strong>derdaad<br />

gunstiger is. “We voeren er va<strong>nu</strong>it<br />

HRM geen specifiek beleid op. Sekse<br />

is geen selectiecriterium. Het uitgangspunt<br />

is dat de meest geschikte<br />

persoon de baan krijgt, ongeacht of<br />

het een man of een vrouw is. Feit is<br />

wel dat er hier veel <strong>in</strong> overleg mogelijk<br />

is, denk aan flexibele werktijden<br />

en werken <strong>in</strong> deeltijd. Je kunt als<br />

docent bijvoorbeeld <strong>in</strong> de avonduren<br />

lesgeven en je hebt natuurlijk<br />

de schoolvakanties. Maar randvoorwaarden<br />

alleen zijn niet voldoende.<br />

Vrouwen moeten het zelf ook willen.<br />

Ik vraag me wel eens af of een<br />

onderwijsomgev<strong>in</strong>g aantrekkelijk en<br />

uitdagend genoeg is voor <strong>vrouwen</strong><br />

met ambities. In de werv<strong>in</strong>gscampagne<br />

die we de komende jaren voor<br />

nieuw personeel gaan voeren, laten<br />

we <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> zien als een organisatie<br />

die gericht is op de persoonlijke ontwikkel<strong>in</strong>g<br />

van haar personeel. Daar<br />

kan huidig en toekomstig vrouwelijk<br />

personeel haar voordeel mee doen.<br />

Maar dan moeten ze wel zelf met<br />

voorstellen komen. Het komt niet<br />

vanzelf naar je toe.”<br />

<br />

Marjan Weekhout, directeur van de<br />

Academie Ruimtelijke Ontwikkel<strong>in</strong>g<br />

en Bouw (ROB) heeft nooit<br />

een glazen plafond bij <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> ervaren.<br />

“Het is maar net hoe je daar<br />

mee omgaat. Vrouwen hebben vaak<br />

een <strong>meer</strong> afwachtende houd<strong>in</strong>g dan<br />

mannen als het gaat om het creëren<br />

van carrièrekansen. Je moet zelf op<br />

bepaalde momenten handelen als je<br />

iets wil. Ik heb altijd een open en actieve<br />

uitstral<strong>in</strong>g gehad en dan weet<br />

men je te v<strong>in</strong>den.” Erna Engelen, opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator<br />

bij Toegepaste<br />

Kunst & Techniek, is daar niet zo zeker<br />

van. “Ik was adjunct-directeur bij<br />

de Academie Bestuur en Organisatie<br />

(ABO) toen ik bij een reorganisatie<br />

buiten de boot viel. Of dat aan mijn<br />

capaciteiten lag of aan het al dan niet<br />

aanwezig zijn van een glazen plafond,<br />

durf ik niet te zeggen. Ik heb<br />

altijd het idee gehad dat ik wel iets<br />

zou kunnen betekenen <strong>in</strong> het mannenbolwerk.<br />

Toch had ik uite<strong>in</strong>delijk<br />

het gevoel dat ik er niet doorheen<br />

kwam. Mannen richten zich op beleid,<br />

processen en procedures. Vrouwen<br />

zijn veel concreter bezig. Dan<br />

praat je al snel langs elkaar heen.”<br />

Men is het erover eens dat <strong>vrouwen</strong><br />

op een andere manier leid<strong>in</strong>ggeven<br />

dan mannen. Marjan Weekhout: “Uit<br />

verschillende onderzoeken blijkt dat<br />

<strong>meer</strong> <strong>vrouwen</strong> <strong>in</strong> de <strong>top</strong> leidt tot een<br />

succesvoller organisatie. Vrouwen<br />

zijn evenwichtiger <strong>in</strong> besluitvorm<strong>in</strong>g<br />

en betrekken <strong>meer</strong> lagen bij het nemen<br />

van besliss<strong>in</strong>gen”. Erna Engelen:<br />

“Mannen horen zichzelf graag praten<br />

en zijn bezig met het uitstippelen<br />

van strategieën, <strong>vrouwen</strong> luisteren<br />

<strong>meer</strong> naar wat er op de werkvloer


leeft”. Jol<strong>in</strong>e Luitjens voegt daaraan<br />

toe dat coachend en participerend<br />

leiderschap het meest effectief zijn<br />

om resultaten voor een organisatie<br />

te realiseren. “In de praktijk blijkt<br />

dat multitaskende <strong>vrouwen</strong> verschillende<br />

leiderschapsrollen beter kunnen<br />

comb<strong>in</strong>eren dan mannen die<br />

vaak op één rol focussen.”<br />

<br />

<br />

<br />

Over de vraag of de vacature bij de<br />

Raad van Bestuur door een vrouw<br />

vervuld moet worden zijn de men<strong>in</strong>gen<br />

verdeeld. Erna Engelen v<strong>in</strong>dt<br />

van wel: “Op die plek moet een ondernemende<br />

vrouw met pit zitten. Ik<br />

verwacht overigens niet dat dit gebeurt.<br />

Men kiest waarschijnlijk weer<br />

voor een politiek verantwoorde man<br />

met veel beleidsbagage. Juist <strong>in</strong> een<br />

onderwijsomgev<strong>in</strong>g zou een vrouw<br />

<strong>in</strong> die positie een goede voorbeeldfunctie<br />

voor onze studenten kunnen<br />

vervullen.” Jol<strong>in</strong>e Luitjens v<strong>in</strong>dt het<br />

niet noodzakelijk, maar zou het wel<br />

leuk v<strong>in</strong>den als er weer een vrouwelijke<br />

bestuurder zou komen. Voor<br />

Marjan Weekhout is het geen issue.<br />

“Of het een man of vrouw is maakt<br />

mij niet uit, als degene maar competent<br />

is voor de functie.” Een men<strong>in</strong>g<br />

die overigens wordt gedeeld <strong>in</strong> een<br />

poll die onlangs door <strong>Sax</strong>.<strong>nu</strong> is uitgevoerd.<br />

62 procent geeft daar<strong>in</strong> aan<br />

dat het niet uitmaakt of de nieuwe<br />

bestuurder man of vrouw is, als degene<br />

maar geschikt voor de functie<br />

is. Slechts acht procent v<strong>in</strong>dt dat het<br />

een vrouw zou moeten zijn.<br />

Mariska van der Meer


nlangs stond het onderwerp centraal<br />

tijdens een bijeenkomst van Studium<br />

Generale over <strong>vrouwen</strong>empowerment. Te<br />

gast was dr. Kaouthar Darmoni, onderzoekster<br />

Cultuur & Media aan de Universiteit<br />

van Amsterdam. Zij pleit ervoor dat<br />

<strong>vrouwen</strong> op de werkvloer hun krachten<br />

bundelen <strong>in</strong> plaats van de competitie met<br />

mannen aan te gaan.<br />

Veel <strong>vrouwen</strong> lopen <strong>nu</strong> stuk op het <strong>in</strong>filtreren<br />

van het zogenaamde old-boys-network.<br />

Ze zouden hun energie beter kunnen<br />

steken <strong>in</strong> het opzetten van een fresh-girlsnetwork.<br />

Dat gebeurt volgens Darmoni<br />

onvoldoende omdat <strong>vrouwen</strong> niet solidair<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

ier dagen per week zou nog<br />

mogelijk zijn, maar dat is wel<br />

het m<strong>in</strong>imum. Bereikbaarheid en<br />

aanwezigheid zijn twee belangrijke<br />

voorwaarden als je je werk als leid<strong>in</strong>ggevende<br />

goed wilt doen. Ik ben<br />

ook altijd kostw<strong>in</strong>ner geweest. Ik heb<br />

een zoon van zestien en een dochter<br />

van achttien jaar. Mijn ex-man heeft<br />

voor een groot deel overdag de opvang<br />

van onze k<strong>in</strong>deren op zich genomen.<br />

Of ik daar veel commentaar op<br />

heb gehad? Waarom zou de opvang<br />

van de k<strong>in</strong>deren alleen een taak voor<br />

<strong>vrouwen</strong> zijn? Ik ben niet gevoelig<br />

voor wat mijn omgev<strong>in</strong>g daarover<br />

denkt. Iedereen moet dat voor zichzelf<br />

uitmaken. Het is <strong>in</strong>derdaad zo<br />

dat er we<strong>in</strong>ig <strong>vrouwen</strong> kiezen voor<br />

een fulltime en/of leid<strong>in</strong>ggevende<br />

baan. Dat is wat mij betreft prima.<br />

Ik zie daar echter voor mezelf geen<br />

voortrekkersrol <strong>in</strong>. Vrouwen zijn<br />

geëmancipeerd genoeg om zelf keuzes<br />

te maken. Werken is geen heilig<br />

moeten. Ik v<strong>in</strong>d het wel jammer dat<br />

ik niet <strong>meer</strong> collega-<strong>vrouwen</strong> <strong>in</strong> mijn<br />

positie tegenkom.”<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

ij heeft ons meegegeven dat we later<br />

<strong>in</strong> staat moesten zijn voor onszelf<br />

te zorgen. Daar werd bij mijn broer nog<br />

aan toegevoegd dat je dan ook het hoogst<br />

mogelijke moest proberen te bereiken. Ik<br />

ben ooit begonnen met een rechtenstudie,<br />

maar die heb ik niet afgemaakt. Daarna<br />

ben ik een secretaresse-opleid<strong>in</strong>g gaan<br />

doen. Dat werk bood me op den duur niet<br />

voldoende uitdag<strong>in</strong>g. Ik heb vervolgens een<br />

aantal jaren als <strong>in</strong>tercedente bij Randstad<br />

gewerkt. In die tijd kwam ik erachter dat<br />

het werkveld mens en arbeid me heel goed<br />

lag. Vandaar dat ik <strong>in</strong> deeltijd de opleid<strong>in</strong>g<br />

Personeel & Organisatie ben gaan doen. Na<br />

mijn afstuderen heb ik eerst bij een groot<br />

<strong>in</strong>dustrieel bedrijf als personeelsfunctionaris<br />

gewerkt. Dat was echt een mannenomgev<strong>in</strong>g<br />

die niet bepaald vrouwvriendelijk<br />

is. Ik kon daar zelf wel goed tegen, maar<br />

ik kan me voorstellen dat het andere vrou-


met elkaar zijn.Vrouwen moeten af van het<br />

idee dat ze mannelijk leiderschap moeten<br />

imiteren als ze hogerop willen komen. In<br />

plaats daarvan zouden ze een eigen vrouwelijk<br />

beeld van leiderschap moeten ontwikkelen.<br />

Beide leiderschapsstijlen kunnen<br />

elkaar dan aanvullen <strong>in</strong> plaats van beconcurreren.<br />

Ook mannen hebben er belang<br />

bij dat <strong>vrouwen</strong> deuren openen. Om van<br />

elkaar te leren, maar ook om mogelijkheden<br />

voor werken <strong>in</strong> deeltijd bespreekbaar<br />

te maken. Er zijn genoeg mannen die best<br />

een stapje terug willen doen om thuis een<br />

deel van de taken voor hun reken<strong>in</strong>g te nemen.<br />

Maar dat is voorlopig nog een taboe,<br />

zeker <strong>in</strong> het bedrijfsleven.<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

wen zou afschrikken. S<strong>in</strong>ds 2000 werk ik<br />

bij <strong><strong>Sax</strong>ion</strong>, waaronder een aantal jaren als<br />

directeur van Strep. Ik heb twee dochters<br />

van elf en veertien jaar.Toen ze kle<strong>in</strong> waren<br />

heb ik bewust m<strong>in</strong>der gewerkt. Het werk<br />

hier bij <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> heb ik altijd goed kunnen<br />

comb<strong>in</strong>eren met thuis. In het beg<strong>in</strong> heb ik<br />

veel ’s avonds lesgegeven en voorbereidend<br />

werk kon vaak va<strong>nu</strong>it huis. Een aantal jaren<br />

ben ik zelfstandig coach, tra<strong>in</strong>er en HRMadviseur<br />

geweest. Als zelfstandige kun je<br />

zelf je tijd <strong>in</strong>delen. Naast mijn werk ben<br />

ik altijd actief bezig geweest met mijn verdere<br />

professionele ontwikkel<strong>in</strong>g. Ik denk<br />

dat dit mede een voorwaarde voor succes<br />

is. Op dit moment werk ik fulltime en mijn<br />

man vier dagen per week. Dat gaat prima<br />

<strong>in</strong> comb<strong>in</strong>atie met ons gez<strong>in</strong>. Ik v<strong>in</strong>d het<br />

belangrijk f<strong>in</strong>ancieel onafhankelijk te zijn,<br />

die boodschap geef ik mijn dochters ook<br />

mee.”<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

k was superambitieus toen ik na<br />

mijn opleid<strong>in</strong>g Bus<strong>in</strong>ess Adm<strong>in</strong>istration<br />

(BBA) bij Nijenrode aan de<br />

slag g<strong>in</strong>g als sales- en market<strong>in</strong>gmanager<br />

Benelux bij InWear. Ik had het<br />

allemaal: een dik salaris, BMW van de<br />

zaak, veel reizen en trendy feestjes.<br />

Toen ik mijn eerste k<strong>in</strong>d kreeg ben<br />

ik <strong>in</strong> eerste <strong>in</strong>stantie vier dagen gaan<br />

werken. Maar ik woonde <strong>in</strong> Zutphen<br />

en het bedrijf zat <strong>in</strong> Venlo. Dat is<br />

bijna niet te doen. Ik kon de dagen<br />

dat ik werkte <strong>in</strong> Venlo overnachten,<br />

maar dat wil je natuurlijk niet als je<br />

net een k<strong>in</strong>d hebt. Daarna hebben<br />

we nog drie dagen Venlo en een dag<br />

thuiswerken geprobeerd. Verhuizen<br />

was geen optie, aangezien mijn man<br />

een eigen bedrijf heeft. Voordat ik<br />

een burnout kreeg ben ik ermee ges<strong>top</strong>t.<br />

Via een buurman die destijds<br />

lesgaf bij de textielopleid<strong>in</strong>g ben ik<br />

toen als docent bij <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> begonnen.<br />

Al snel kwam ik erachter dat lesgeven<br />

niet mijn d<strong>in</strong>g is. Ik ben bij het<br />

stagebureau terecht gekomen en van<br />

daaruit gevraagd voor een functie als<br />

adjunct-directeur bij de Academie<br />

<br />

Bedrijfskunde en Ondernemen. Bij<br />

de hercluster<strong>in</strong>g van academies, een<br />

paar jaar geleden, ben ik buiten de<br />

boot gevallen. Daar heb ik het wel<br />

moeilijk mee gehad. Ik werk <strong>nu</strong> drie<br />

dagen per week als opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator.<br />

Ik ben terug bij mijn oorspronkelijke<br />

passie, de textiel, en<br />

ben weer veel concreter bezig. Dat<br />

geeft eigenlijk <strong>meer</strong> voldoen<strong>in</strong>g dan<br />

al dat beleidsgedoe. In de tussentijd<br />

heb ik nog twee k<strong>in</strong>deren gekregen.<br />

Al die jaren is Joke, onze vaste oppas,<br />

een geschenk uit de hemel geweest.<br />

Mijn man kan vanwege zijn bedrijf<br />

niet m<strong>in</strong>der werken, die keuze hebben<br />

we ook samen gemaakt. Meer<br />

dan drie dagen werken red ik niet,<br />

maar ik had mijn werk voor geen<br />

goud willen missen. Het is wel eens<br />

zuur geweest, maar ik ben tevreden<br />

en <strong>in</strong> balans op deze plek.”


“Eigenlijk nooit, behalve wanneer ik hem echt nodig heb. Dan bezwijkt hij en toont de eerste dag geen teken<br />

van leven <strong>meer</strong>. Zo had ik twee weken geleden een tentamen en ik was al een beetje laat, dus ik trapte snel<br />

mijn brommertje aan… maar die bewoog zelfs niet. Of als hij het wel doet, dan is hij soms zo traag dat ik<br />

beter kan gaan lopen.”<br />

<br />

“Rijden op een brommertje is typisch iets voor pubers, die naar de middelbare school gaan, maar dat kan me niet<br />

zoveel schelen. Hij kan het prima v<strong>in</strong>den met de andere brommertjes <strong>in</strong> de stall<strong>in</strong>g en ik v<strong>in</strong>d het ook wel stoer:<br />

brommend richt<strong>in</strong>g school en ondertussen fris wakker worden <strong>in</strong> de buitenlucht!”<br />

<br />

“Frankrijk! Mijn brommertje was toen nog van mijn vriend - puffend met 25 kilometer per uur over kle<strong>in</strong>e weggetjes<br />

richt<strong>in</strong>g het zuiden. We hebben er vier dagen over gedaan. Toen we er waren hebben we twee dagen met<br />

de voeten <strong>in</strong> de modder op de camp<strong>in</strong>g gestaan. We zijn daarna maar weer naar huis gegaan, waarbij mijn eigen<br />

brommertje het begaf. Niet mijn meest succesvolle vakantie dus..”<br />

(EW)<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

1. Os Tchutchucos maakt <strong>in</strong> Brazilië’s populairste<br />

soort muziek Baile Funk. Zijn <strong>nu</strong>mmer Chapa<br />

Quente is geweldig. Lage beats (mijn lievel<strong>in</strong>gsbeat)<br />

en een mooi gebrachte tekst. Het<br />

geeft me energie; een tropisch gevoel.<br />

2. Ziggy Marley’s <strong>nu</strong>mmer Good Old Days<br />

doet me, zoals de titel al aangeeft,<br />

denken aan de goede oude dagen. Het<br />

reggae <strong>nu</strong>mmer ontspant me volledig als ik<br />

druk ben – iedere dag na school dus.<br />

3. Dirty House van Vato Gonzalez is de perfecte<br />

oppepper wanneer ik rustige muziek zat<br />

ben. Het is heerlijke muziek waar<strong>in</strong> house<br />

gecomb<strong>in</strong>eerd wordt met Zuid-Amerikaanse<br />

ritmes.<br />

4. Mestre Barrao maakt de perfecte Capoeira<br />

muziek. Op het <strong>nu</strong>mmer Mundo Enganador<br />

oefen ik nog steeds regelmatig voordat ik naar de<br />

echte tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g ga – deze muziek helpt me concentreren.<br />

5. Expedition’s Akira, van de cd Future Sounds Of<br />

Mexico is een drum and base <strong>nu</strong>mmer dat ik al<br />

lang niet mee gehoord had, maar waar ik weer<br />

naar ben gaan luisteren toen een klasgenoot het<br />

me liet horen. Een <strong>nu</strong>mmer om helemaal bij los<br />

te gaan!<br />

(EW)<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Maar liefst acht GB geheugen heeft deze jongste<br />

telg van de Sony en Ericsson comb<strong>in</strong>atie. Dat biedt<br />

ruimte voor ruim 8.000 <strong>nu</strong>mmers. Ook maakt<br />

deze telefoon, á la IPod, gebruik van een touchscreen<br />

zodat je gemakkelijk muziek kunt zoeken<br />

en kunt bladeren <strong>in</strong> de verschillende albums.<br />

Ook het sms’en is gemakkelijker gemaakt. Je kunt<br />

met een stylus, of de achterkant van je nagel, een<br />

letter schrijven op het scherm en het verschijnt<br />

meteen <strong>in</strong> digitale vorm <strong>in</strong> je sms’je. Tegenwoordig<br />

schrijf je je sms’jes gewoon. Ook een <strong>in</strong>gebouwde<br />

camera kan niet <strong>meer</strong> ontbreken<br />

<strong>in</strong> de mobiele telefoons.<br />

Een 3.2 megapixel camera<br />

siert deze telefoon, waarmee<br />

je uiteraard ook video’s kunt<br />

schieten. Sony Ericsson speelt<br />

goed <strong>in</strong> op de nieuwe hype <strong>in</strong><br />

telefoonwereld, mobiel <strong>in</strong>ternet.<br />

Er zit dan ook standaard<br />

een browser op om lekker<br />

overal te kunnen surfen op<br />

het web. Liefhebbers moeten<br />

nog even geduld hebben. De<br />

prijs is evenals de releasedatum<br />

nog niet bekend.<br />

(TS)


“Maar veel langer zal het niet worden. De werksfeer beg<strong>in</strong>t door structurele<br />

wijzig<strong>in</strong>gen – waar ik verder niks over mag vertellen – zijn waarde<br />

te verliezen. Eerder was het veel gezelliger – één grote familie van 1.200<br />

mensen die samen de klanten van KPN telefonisch helpen bij problemen.<br />

Ik werk namelijk bij de afdel<strong>in</strong>g Multiplay helpdesk, die helpt bij<br />

problemen met telefonie, <strong>in</strong>ternet en games van KPN.<br />

Maar ik heb wel veel geleerd. Als ik<br />

niet aan de telefoon hang, help ik<br />

bij het opleiden van nieuwe medewerkers.<br />

Onze gesprekken verlopen<br />

namelijk volgens een strak schema,<br />

wat ik persoonlijk erg goed v<strong>in</strong>d.<br />

Ook worden ze een beetje voorbereid<br />

op boze klanten – waar er<br />

genoeg van bellen. Een paar van mijn<br />

collega’s zijn wel eens huilend de<br />

werkvloer afgerend omdat ze met de<br />

dood bedreigd waren. Maar gelukkig<br />

rekent de KPN daar snel mee af: deze<br />

klanten kunnen op zoek naar een<br />

nieuwe aanbieder.”<br />

(EW)<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Frituur of stevige wok<br />

(met zonnebloem olie – 1 liter)<br />

Keukenmach<strong>in</strong>e<br />

Kikkererwten<br />

Bloem<br />

Kruiden als bijv. zout peper, komijnzaad, kerrie<br />

Paar knoflook tenen<br />

Ui of paar bosuitjes<br />

Pita, Turks of gewoon lekker brood<br />

Sla<br />

Tomaat (<strong>in</strong> partjes)<br />

Komkommer (<strong>in</strong> partjes)<br />

•<br />

Kook de kikkererwten <strong>in</strong> ongeveer 45 m<strong>in</strong>uten zacht - tijdens het koken kan<br />

je de sla, tomaten en komkommer klaar maken voor het broodje - na het<br />

koken doe je de kikkererwten, ui, knoflook en de kruiden <strong>in</strong> de keukenmach<strong>in</strong>e<br />

(voor een fijne falafel zet je de keukenmach<strong>in</strong>e natuurlijk wat langer<br />

aan). Maak <strong>nu</strong> van het mengsel balletjes van ongeveer twee centimeter dik.<br />

Gebruik een plank met daarop wat bloem en beg<strong>in</strong> te kneden, rollen,<br />

en drukken. Als het mengsel te droog is, kan je er<br />

wat water overheen sprenkelen. Voor de beste<br />

falafel: goed en stevig kneden. Vul de wok met<br />

de olijfolie en laat het opwarmen. Laat de<br />

balletjes langzaam <strong>in</strong> de olie zakken en frituur<br />

ze kort! Probeer het eerst even met twee<br />

balletjes, want te lang of te kort frituren<br />

is niet lekker. Direct daarna serveren op<br />

het opgeleukte broodje. Eet smakelijk!<br />

(EW)<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

“Thuis zijn we altijd erg gastvrij. Als iemand mee wil eten of wil blijven slapen, dan kan dat. De meeste<br />

Nederlandse families waarbij ik kom hebben dat niet, daar moet alles volgens een vooraf gepland lijstje.<br />

Het is een beetje zoals ‘maar één koekje hoor, het is geen zondag.’”<br />

<br />

“Veel k<strong>in</strong>deren krijgen überhaupt geen onderwijs, die moeten gewoon werken. Je krijgt niet zoals hier<br />

een beurs of k<strong>in</strong>derbijslag om te kunnen studeren, maar alles moet zelf betaald worden. Ook zijn er we<strong>in</strong>ig<br />

betaalbare overheidsscholen; de meeste scholen zijn van particulieren en daardoor onbetaalbaar.”<br />

<br />

“Ik ben Nederlands, dus ik voel me niet anders. Maar anderen v<strong>in</strong>den dat soms wel. Zo heb ik <strong>in</strong> mijn jeugd een tijd<br />

<strong>in</strong> Boekelo gewoond en daar v<strong>in</strong>den ze mensen die er niet helemaal Nederlands uitzien blijkbaar vreemd. Na het<br />

tennissen liep ik namelijk langs een balkon: ‘Wonen hier <strong>nu</strong> ook al donkere mensen?’ Het is jammer dat sommigen<br />

er nog zo over denken, maar verder heb ik er we<strong>in</strong>ig last van.”<br />

(EW)


Bij ons hebben<br />

studenten <strong>meer</strong><br />

voordeel!<br />

€16<br />

Nu een 2-jarig Hi € 20<br />

Abonnement voor maar<br />

per maand<br />

Samsung<br />

U600<br />

€0<br />

En ook nog:<br />

• Betalen als je stufi<br />

b<strong>in</strong>nen is<br />

• Je abonnement pauzeren<br />

als je voor studie/stage<br />

naar het buitenland gaat<br />

Ja,<br />

ik wil een<br />

baantje<br />

en ik ben<br />

handig<br />

met<br />

computers<br />

Ga voor het voordelige<br />

Hi Studentenabonnement<br />

naar de Hi W<strong>in</strong>kel,<br />

hi.nl/studenten of bel<br />

0800-0346<br />

Delft Amsterdam Utrecht<br />

E<strong>in</strong>dhoven Enschede<br />

Bij OGD werken ruim 500<br />

studenten en afgestudeerden.<br />

Solliciteer onl<strong>in</strong>e of bel voor<br />

een (bij)baan <strong>in</strong> de ICT.<br />

Kijk op hi.nl/studenten<br />

053-4327750 <strong>in</strong>fo@ogd.nl www.ogd.nl


Bus<strong>in</strong>ess Meet<strong>in</strong>g Twente v<strong>in</strong>dt plaats <strong>in</strong> het Expo Center te Hengelo<br />

en is het evenement voor ondernemers, managers en bestuurders die<br />

zich richten op Twente, Oost-Gelderland en de Euregio. Dit is een<br />

ideale gelegenheid voor jou als toekomstige werknemer om jezelf te<br />

presenteren of je te oriënteren op het aanbod van bedrijven <strong>in</strong> zakelijk<br />

Oost- Nederland. De beurs heeft trouwens een extra dimensie<br />

door de toevoeg<strong>in</strong>g van <strong>in</strong>teractieve kennissessies en lez<strong>in</strong>gen. Deze<br />

sessies worden verzorgd door <strong>top</strong>ondernemers en specialisten, die<br />

hun sporen <strong>in</strong> ondernemend Nederland ruimschoots verdiend hebben.<br />

Er is een divers programma, een beursdeel met allerlei stands<br />

en een netwerkcafé. Kijk voor het programma of <strong>meer</strong> <strong>in</strong>formatie op<br />

www.bus<strong>in</strong>essmeet<strong>in</strong>g-twente.nl. (NT)<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Nadat rapper Raymzter, bekend van de hit ‘Kutmarokkanen’, fluitist,<br />

componist en muzikale wereldreiziger Chris H<strong>in</strong>ze benaderde voor<br />

zijn nieuwe s<strong>in</strong>gle ‘Vechten op het schoolple<strong>in</strong>’, klikte het meteen.<br />

Zo goed, dat verdere samenwerk<strong>in</strong>g niet kon uitblijven tussen deze<br />

twee. Samen met de veelzijdige<br />

Marokkaanse<br />

zangeres Rajae el Mouhandiz<br />

en ‘The Band’ werd de concerttournee<br />

‘Serieuzere Zaken’ al<br />

snel een feit. Lekkere, sw<strong>in</strong>gende<br />

rap- jazz-hiphop, verpakt<br />

<strong>in</strong> een politiek/sociaal<br />

geëngageerd jasje, van twee<br />

bevlogen muzikanten. (NT)<br />

<br />

<br />

<br />

Deze comedian en presentator is bekend van de TV-programma’ s<br />

Raymann is laat en van de Comedy Factory. Hij tourt op dit moment<br />

door het land met zijn eigen theaterprogramma, getiteld: Nummer<br />

13866. Een <strong>nu</strong>mmertje trekken, een <strong>nu</strong>mmertje maken, een <strong>nu</strong>mmertje<br />

zijn… Tegenwoordig bepalen <strong>nu</strong>mmers ons leven. Zonder<br />

sofi-<strong>nu</strong>mmer bestaat een mens bijvoorbeeld niet. Sloeg men <strong>in</strong> het<br />

stenen tijdperk de aanstaande bruid met een knots de schedel <strong>in</strong>, <strong>nu</strong><br />

vragen wij een meisje om haar <strong>nu</strong>mmer. Jörgen Raymann, tijdens de<br />

wiskundelessen regelmatig op zijn <strong>nu</strong>mmer gezet, beantwoordt<br />

<strong>in</strong> ‘Nummer 13866’ vragen als: ‘wat is de z<strong>in</strong> van<br />

het leven?’ en ‘Wat is de wortel uit zeven?’. Na zijn ode<br />

aan het rood-wit-blauw <strong>in</strong> zijn vorige programma ‘In<br />

Holland staat mijn huis’, presenteert hij <strong>nu</strong> een avondje<br />

<strong>nu</strong>merologie à la Raymann. Bureau Sport & Cultuur<br />

biedt ook regelmatig kaarten met kort<strong>in</strong>g. Kijk op<br />

www.saxion.nl/extra. (NT)<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Elke week stelt <strong>Sax</strong>.<strong>nu</strong> alle leuke uitgaanstips <strong>in</strong><br />

jouw regio voor jou samen. Kijk voor jouw uitjes<br />

<strong>in</strong> de omgev<strong>in</strong>g van de studentensteden Enschede,<br />

Deventer en Apeldoorn op www.sax.<strong>nu</strong>. Klik op het<br />

me<strong>nu</strong>knop Agenda of ga naar het snelme<strong>nu</strong> aan de<br />

rechterkant en je ziet alle evenementen, concerten,<br />

lez<strong>in</strong>gen en tips. (NT)<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

DVE is een dynamisch en gezellig koor dat <strong>nu</strong> al ruim 30 jaar bestaat. Het<br />

is een klassiek studentenkoor wat uitdagend en we<strong>in</strong>ig gehoord repertoire<br />

uitvoert uit verschillende perioden, met soms een uitstapje naar het lichtere<br />

repertoire. Kortom het wordt zó samengesteld, dat er voor iedereen wel wat<br />

leuks is. Zo z<strong>in</strong>gen ze bijvoorbeeld muziek uit de Renaissance, de Romantiek,<br />

maar ook uit de moderne tijd. In veel gevallen is het programma a-capella<br />

(d.w.z. zonder <strong>in</strong>strumentale begeleid<strong>in</strong>g). Er zijn geen strenge eisen om lid<br />

te kunnen worden van DVE. Je hoeft nog geen noten te kunnen lezen, bijna<br />

alle nieuwkomers komen als leek b<strong>in</strong>nen. Lijkt het je leuk? Geïnteresseerden<br />

kunnen vrijblijvend een keer langskomen. Elke woensdagavond wordt gerepeteerd<br />

van 19.45 uur tot 22.00 uur, <strong>in</strong> de Audiozaal <strong>in</strong> de Vrijhof op de<br />

campus. Wil je <strong>meer</strong> <strong>in</strong>formatie, dan kun je een mailtje sturen naar bestuur@<br />

dve.utwente.nl, of je kunt op de website kijken, www.dve.utwente.nl (NT)<br />

<br />

<br />

Wist je dat je als student een last-m<strong>in</strong>ute kort<strong>in</strong>g krijgt op vertoon van<br />

je studentenpas op niet uitverkochte voorstell<strong>in</strong>gen of concerten <strong>in</strong> de<br />

Twentse Schouwburg, Muziekcentrum Enschede en de Grote Kerk!<br />

Kom 45 m<strong>in</strong>uten voor aanvang naar de kassa en je koopt het kaartje voor<br />

de helft van het geld. Kijk voor een overzicht van alle theatervoorstell<strong>in</strong>gen<br />

en concerten én het onl<strong>in</strong>e bestellen van kaarten op de site. (NT)<br />

<br />

<br />

<br />

Op 16 november aanstaande treedt Stevie Ann op met als support<br />

Norman Kapoyos & the Sw<strong>in</strong>g<strong>in</strong>g Mood Orchestra. Het gaat goed met<br />

Stevie Ann. Al op jonge leeftijd speelde ze piano, die ze op haar veertiende<br />

verruilde voor een gitaar en een blocnote. Haar muziek is toegankelijk<br />

voor een breed publiek. Haar debuutplaat was een overweldigend succes.<br />

Ze won een Essent Award én een Zilveren Harp. Onlangs bracht ze<br />

haar tweede album uit: het hartverwarmende Closer to the Heart. Het<br />

voorprogramma wordt verzorgd door Norman Kapoyos & The Sw<strong>in</strong>g<strong>in</strong>g<br />

Mood Orchestra. De band maakt een hedendaagse mix van traditionele<br />

en experimentele pop. Het vertrekpunt daarbij blijft het aloude ambacht<br />

van s<strong>in</strong>ger/songwriter. Het resultaat: toegankelijke, hitgevoelige popliedjes<br />

met een niet-alledaagse twist. Ann treedt op <strong>in</strong> de popzaal van<br />

Podium en Filmtheater Gigant aan de Nieuwstraat <strong>in</strong> Apeldoorn. Kijk<br />

voor <strong>meer</strong> <strong>in</strong>formatie op www.gigant.nl. (NT)


Femke zat al een poosje voldaan<br />

glimlachend <strong>in</strong> het dubbeldikke <strong>nu</strong>mmer<br />

van Opzij te lezen. Af en toe nam<br />

ze een slok uit haar glas met vers<br />

geperst s<strong>in</strong>aasappelsap en mompelde<br />

ze, <strong>in</strong>stemmend knikkend met haar<br />

hoofd: “Wat zijn de meeste mannen<br />

toch eigenlijk verschrikkelijk brute, ongeëmancipeerde<br />

plurken. En wat kost<br />

het de fem<strong>in</strong>isten toch altijd weer bizar<br />

veel moeite om hun macho te veranderen<br />

<strong>in</strong> een wacho”. “Wat lees je”, vroeg<br />

C<strong>in</strong>dy Aanstoot die met een vette gaap<br />

de gezamenlijke woonkamer van het<br />

studentenhuis Walstraat negen b<strong>in</strong>nenstrompelde.<br />

“Zo, lekker aan de boemel<br />

geweest”, plaagde Femke. “Hunkie<br />

scoren <strong>in</strong> kroeg? Ik hoop toch écht dat<br />

je niet wéér zo’n kansloze kneus <strong>in</strong> de<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

sociëteit heb opgescharreld voor een<br />

one-night stand. Volgens mij heeft die<br />

studentenverenig<strong>in</strong>g van je nog amper<br />

honderd leden van wie hooguit de<br />

helft mét lid. Ik kan me niet voorstellen<br />

dat er nog één ouderejaars wipneus<br />

rondloopt die ik hier ’s morgens vroeg<br />

niét uit onze douche naar je kamer<br />

heb moeten terugjagen. Gedraag je<br />

toch eens wat <strong>meer</strong> geëmancipeerd en<br />

laat die kerels voor je kruipen voor je<br />

er hup het nest mee <strong>in</strong>duikt. En zuip<br />

niet zoveel. Je ziet er uit als Paris Hilton<br />

die net een week <strong>in</strong> de petoet heeft<br />

gezeten.” “Effe dimmen en zeur niet zo,<br />

stijve muts. Ik dacht dat we het wat<br />

emancipatie betreft hier <strong>in</strong> huis best<br />

flex voor elkaar hebben, is het niet? Jij<br />

ligt daar een sapje te scoren met ‘retro-Dolle-M<strong>in</strong>a-lectuur’<br />

op je schoot, ik<br />

slaap mijn roes uit tot het weer borreltijd<br />

is en de kerels staan <strong>in</strong> de keuken<br />

te koken. Wat wil je nog <strong>meer</strong>?”<br />

Femke moest C<strong>in</strong>dy gelijk geven. Zeker<br />

<strong>nu</strong> s<strong>in</strong>ds afgelopen zomer de nieuwe<br />

huisregel<strong>in</strong>g was <strong>in</strong>gevoerd: de mannen<br />

zorgen elke dag voor ‘een eenvoudige,<br />

doch voedzame maaltijd’, de<br />

meiden doen de andere huishoudelijke<br />

klusjes. Waarbij er om het haarvrij<br />

houden van het doucheputje en het<br />

verwijderen van slipsporen <strong>in</strong> de wc<br />

geloot wordt onder de dames én de<br />

heren. Dat compromis hadden ze óók<br />

nog eens uit het vuur gesleept. E<strong>in</strong>delijk<br />

waren ze daarmee van het gezeur<br />

over corveebeurten af. Want vooral de<br />

heren namen het niet zo nauw met de<br />

hygiënische normen. Eten vonden ze<br />

daarentegen des te belangrijker.<br />

“Hi, Femke, you’r look<strong>in</strong>’ happy! Hav<strong>in</strong>g<br />

fun?” Het Zambiaanse blijhoofd<br />

Kenneth Kawambwa kwam met een<br />

tas vol verse groenten de woonkamer<br />

b<strong>in</strong>nenstruikelen. “Ja, ik constateerde<br />

net hoe geweldig emancipatorisch verantwoord<br />

onze nieuwe eet- en schoonmaakregel<strong>in</strong>g<br />

is.” “Indeed, life is fun”,<br />

juichte Kenneth niet begrijpend, terwijl<br />

hij met zijn paksoi, peen en prei naar<br />

de keuken verdween.<br />

Een kwartiertje later - Wouter Proost<br />

klopte nog maar eens een extra flesje<br />

Westmalle Tripel door de te dikke<br />

kaasfonduesaus stormde Femke rood<br />

aangelopen de dampende keuken<br />

b<strong>in</strong>nen: “Moet je lezen wat hier <strong>in</strong><br />

de Opzij staat! Neemt uw moderne<br />

meezorgende partner relatief vaak<br />

de boodschappen en het koken voor<br />

zijn reken<strong>in</strong>g, denk dan niet dat hij<br />

geweldig geëmancipeerd is. Van alle<br />

dagelijks terugkerende huishoudelijke<br />

beslommer<strong>in</strong>gen zijn boodschappen<br />

doen en kokkerellen toch wel de taken<br />

met de hoogste controle factor. Degene<br />

die kookt heeft meestal grote <strong>in</strong>vloed op<br />

keuze, bereid<strong>in</strong>gswijze en tijdstip van<br />

de maaltijd. Je kunt veel <strong>meer</strong> creativiteit<br />

en variatie leggen <strong>in</strong> het verzorgen<br />

van een d<strong>in</strong>er, dan <strong>in</strong> het doen van de<br />

was of het dweilen van de keukenvloer.<br />

Bovendien levert koken veel <strong>meer</strong> direct<br />

uitgesproken waarder<strong>in</strong>g op. Juist<br />

het eentonige en we<strong>in</strong>ig creatieve werk<br />

leidt vaak tot stress. Mannen nemen<br />

pas op een eerlijke manier deel aan<br />

het huishouden als ze ook deze klusjes<br />

voor hun reken<strong>in</strong>g nemen.”<br />

Het duurde even voordat Femke weer<br />

op adem was. Wouter maakte snel van<br />

de gelegenheid gebruik: “Mooi, hier<br />

is de garde. Er hoeft alleen nog maar<br />

knoflook door de saus. Ik zal de anderen<br />

roepen dan kunnen we eten.”<br />

Met een sprongetje stond hij onder de<br />

trap: “Hé Jelle, Mikel, dr<strong>in</strong>ken we een<br />

biertje samen? Op de meiden: die doen<br />

weer mee met koken.”


Femke zat al een poosje voldaan<br />

glimlachend <strong>in</strong> het dubbeldikke <strong>nu</strong>mmer<br />

van Opzij te lezen. Af en toe nam<br />

ze een slok uit haar glas met vers<br />

geperst s<strong>in</strong>aasappelsap en mompelde<br />

ze, <strong>in</strong>stemmend knikkend met haar<br />

hoofd: “Wat zijn de meeste mannen<br />

toch eigenlijk verschrikkelijk brute, ongeëmancipeerde<br />

plurken. En wat kost<br />

het de fem<strong>in</strong>isten toch altijd weer bizar<br />

veel moeite om hun macho te veranderen<br />

<strong>in</strong> een wacho”. “Wat lees je”, vroeg<br />

C<strong>in</strong>dy Aanstoot die met een vette gaap<br />

de gezamenlijke woonkamer van het<br />

studentenhuis Walstraat negen b<strong>in</strong>nenstrompelde.<br />

“Zo, lekker aan de boemel<br />

geweest”, plaagde Femke. “Hunkie<br />

scoren <strong>in</strong> kroeg? Ik hoop toch écht dat<br />

je niet wéér zo’n kansloze kneus <strong>in</strong> de<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

sociëteit heb opgescharreld voor een<br />

one-night stand. Volgens mij heeft die<br />

studentenverenig<strong>in</strong>g van je nog amper<br />

honderd leden van wie hooguit de<br />

helft mét lid. Ik kan me niet voorstellen<br />

dat er nog één ouderejaars wipneus<br />

rondloopt die ik hier ’s morgens vroeg<br />

niét uit onze douche naar je kamer<br />

heb moeten terugjagen. Gedraag je<br />

toch eens wat <strong>meer</strong> geëmancipeerd en<br />

laat die kerels voor je kruipen voor je<br />

er hup het nest mee <strong>in</strong>duikt. En zuip<br />

niet zoveel. Je ziet er uit als Paris Hilton<br />

die net een week <strong>in</strong> de petoet heeft<br />

gezeten.” “Effe dimmen en zeur niet zo,<br />

stijve muts. Ik dacht dat we het wat<br />

emancipatie betreft hier <strong>in</strong> huis best<br />

flex voor elkaar hebben, is het niet? Jij<br />

ligt daar een sapje te scoren met ‘retro-Dolle-M<strong>in</strong>a-lectuur’<br />

op je schoot, ik<br />

slaap mijn roes uit tot het weer borreltijd<br />

is en de kerels staan <strong>in</strong> de keuken<br />

te koken. Wat wil je nog <strong>meer</strong>?”<br />

Femke moest C<strong>in</strong>dy gelijk geven. Zeker<br />

<strong>nu</strong> s<strong>in</strong>ds afgelopen zomer de nieuwe<br />

huisregel<strong>in</strong>g was <strong>in</strong>gevoerd: de mannen<br />

zorgen elke dag voor ‘een eenvoudige,<br />

doch voedzame maaltijd’, de<br />

meiden doen de andere huishoudelijke<br />

klusjes. Waarbij er om het haarvrij<br />

houden van het doucheputje en het<br />

verwijderen van slipsporen <strong>in</strong> de wc<br />

geloot wordt onder de dames én de<br />

heren. Dat compromis hadden ze óók<br />

nog eens uit het vuur gesleept. E<strong>in</strong>delijk<br />

waren ze daarmee van het gezeur<br />

over corveebeurten af. Want vooral de<br />

heren namen het niet zo nauw met de<br />

hygiënische normen. Eten vonden ze<br />

daarentegen des te belangrijker.<br />

“Hi, Femke, you’r look<strong>in</strong>’ happy! Hav<strong>in</strong>g<br />

fun?” Het Zambiaanse blijhoofd<br />

Kenneth Kawambwa kwam met een<br />

tas vol verse groenten de woonkamer<br />

b<strong>in</strong>nenstruikelen. “Ja, ik constateerde<br />

net hoe geweldig emancipatorisch verantwoord<br />

onze nieuwe eet- en schoonmaakregel<strong>in</strong>g<br />

is.” “Indeed, life is fun”,<br />

juichte Kenneth niet begrijpend, terwijl<br />

hij met zijn paksoi, peen en prei naar<br />

de keuken verdween.<br />

Een kwartiertje later - Wouter Proost<br />

klopte nog maar eens een extra flesje<br />

Westmalle Tripel door de te dikke<br />

kaasfonduesaus stormde Femke rood<br />

aangelopen de dampende keuken<br />

b<strong>in</strong>nen: “Moet je lezen wat hier <strong>in</strong><br />

de Opzij staat! Neemt uw moderne<br />

meezorgende partner relatief vaak<br />

de boodschappen en het koken voor<br />

zijn reken<strong>in</strong>g, denk dan niet dat hij<br />

geweldig geëmancipeerd is. Van alle<br />

dagelijks terugkerende huishoudelijke<br />

beslommer<strong>in</strong>gen zijn boodschappen<br />

doen en kokkerellen toch wel de taken<br />

met de hoogste controle factor. Degene<br />

die kookt heeft meestal grote <strong>in</strong>vloed op<br />

keuze, bereid<strong>in</strong>gswijze en tijdstip van<br />

de maaltijd. Je kunt veel <strong>meer</strong> creativiteit<br />

en variatie leggen <strong>in</strong> het verzorgen<br />

van een d<strong>in</strong>er, dan <strong>in</strong> het doen van de<br />

was of het dweilen van de keukenvloer.<br />

Bovendien levert koken veel <strong>meer</strong> direct<br />

uitgesproken waarder<strong>in</strong>g op. Juist<br />

het eentonige en we<strong>in</strong>ig creatieve werk<br />

leidt vaak tot stress. Mannen nemen<br />

pas op een eerlijke manier deel aan<br />

het huishouden als ze ook deze klusjes<br />

voor hun reken<strong>in</strong>g nemen.”<br />

Het duurde even voordat Femke weer<br />

op adem was. Wouter maakte snel van<br />

de gelegenheid gebruik: “Mooi, hier<br />

is de garde. Er hoeft alleen nog maar<br />

knoflook door de saus. Ik zal de anderen<br />

roepen dan kunnen we eten.”<br />

Met een sprongetje stond hij onder de<br />

trap: “Hé Jelle, Mikel, dr<strong>in</strong>ken we een<br />

biertje samen? Op de meiden: die doen<br />

weer mee met koken.”


De politie zoekt hbo’ ers en wo’ ers.<br />

Hoogopgeleid en de ambitie om de buurt veiliger en leefbaarder te maken:<br />

dat is het signalement van de mensen die we zoeken. Voldoe je aan die kenmerken?<br />

Dan kun jij je ambities waarmaken bij de politie. Bijvoorbeeld door<br />

een politieteam te leiden, rechercheonderzoek te doen of beleidsadvies te<br />

geven. Met elke studiericht<strong>in</strong>g maak je kans op een baan bij de politie. Je<br />

kunt <strong>in</strong>tern worden opgeleid tot recherchekundige en meewerken aan de<br />

opspor<strong>in</strong>g en vervolg<strong>in</strong>g van verdachten. Je kunt kiezen voor een uniformfunctie<br />

en leid<strong>in</strong>g geven aan een operationeel team. En zo kun je nog veel<br />

<strong>meer</strong> kanten op. Bijvoorbeeld <strong>in</strong> ICT, communicatie en managementadvies.<br />

Met of zonder opleid<strong>in</strong>gstraject. Met of zonder uniform.<br />

><br />

Kijk op www.kombijdepolitie.nl


De politie zoekt hbo’ ers en wo’ ers.<br />

Hoogopgeleid en de ambitie om de buurt veiliger en leefbaarder te maken:<br />

dat is het signalement van de mensen die we zoeken. Voldoe je aan die kenmerken?<br />

Dan kun jij je ambities waarmaken bij de politie. Bijvoorbeeld door<br />

een politieteam te leiden, rechercheonderzoek te doen of beleidsadvies te<br />

geven. Met elke studiericht<strong>in</strong>g maak je kans op een baan bij de politie. Je<br />

kunt <strong>in</strong>tern worden opgeleid tot recherchekundige en meewerken aan de<br />

opspor<strong>in</strong>g en vervolg<strong>in</strong>g van verdachten. Je kunt kiezen voor een uniformfunctie<br />

en leid<strong>in</strong>g geven aan een operationeel team. En zo kun je nog veel<br />

<strong>meer</strong> kanten op. Bijvoorbeeld <strong>in</strong> ICT, communicatie en managementadvies.<br />

Met of zonder opleid<strong>in</strong>gstraject. Met of zonder uniform.<br />

><br />

Kijk op www.kombijdepolitie.nl


When school beg<strong>in</strong>s <strong>in</strong> September,<br />

the queue at the <strong>in</strong>formation desk of<br />

the International Office seems never<br />

end<strong>in</strong>g. It is a busy time for the employees<br />

of that <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> department.<br />

However, it is not the busiest time<br />

of the year. “Dur<strong>in</strong>g the summer,<br />

when most <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> offices are empty,<br />

we work our butts off”, says Femke<br />

Maarschalkerweerd. “A lot of <strong>in</strong>ternational<br />

students apply to <strong><strong>Sax</strong>ion</strong><br />

dur<strong>in</strong>g that time of year and we try<br />

to get all e-mail and student paper<br />

work done as quickly as possible.”<br />

Before the students can be admitted,<br />

they have to do a lot of work too:<br />

they need to complete their dossiers,<br />

conta<strong>in</strong><strong>in</strong>g pictures, diplomas, certificates<br />

of their proficiency <strong>in</strong> English,<br />

passport copies and green card applications.<br />

“Sometimes it takes years<br />

before a student will actually come<br />

and study at <strong><strong>Sax</strong>ion</strong>, because all the<br />

forms need to be checked to ensure<br />

they’re not forged. Diplomas sometimes<br />

need to be checked by Nuffic<br />

(the Netherlands organisation for<br />

<strong>in</strong>ternational cooperation <strong>in</strong> higher<br />

education, ed.) to see if the level of<br />

the student’s previous education is<br />

high enough to study at <strong><strong>Sax</strong>ion</strong>”, says<br />

Ms Maarschalkerweerd.


This summer the International Office<br />

dealt with over a thousand applicants.<br />

Only one hundred of them<br />

actually came to <strong><strong>Sax</strong>ion</strong>. Dossiers<br />

need to be complete before the applicant<br />

enters the next stage. After<br />

all documents have been collected<br />

and approved, it is time to pay the<br />

fee. “Another moment when a lot<br />

of <strong>in</strong>ternational students realize it<br />

is not possible for them to come to<br />

<strong><strong>Sax</strong>ion</strong>”, says Marlies Vriel<strong>in</strong>k, manager<br />

of the office.<br />

“Sometimes it is really hard for them<br />

to understand how the process works<br />

and why they are rejected”, adds Ms<br />

Maarschalkerweerd. “We even get<br />

pleas for help <strong>in</strong> our e-mails. That’s<br />

someth<strong>in</strong>g that’s really hard to deal<br />

with. However, the atmosphere<br />

among students who do arrive is fantastic.<br />

Sometimes I recognize a face<br />

from the photo on the dossier. This<br />

year an African student, who applied<br />

a couple of years ago, was pleasantly<br />

surprised when I <strong>in</strong>troduced myself.<br />

He was so grateful for all the help I‘d<br />

given him <strong>in</strong> dozens of e-mails we<br />

had exchanged. That’s what makes<br />

it worthwhile.”<br />

Arriv<strong>in</strong>g at <strong><strong>Sax</strong>ion</strong>. More than a dozen<br />

students from abroad are wait<strong>in</strong>g<br />

<strong>in</strong> the queue at the front desk among<br />

piles of suitcases. The staff of the International<br />

Office help them fill <strong>in</strong> a<br />

few more forms, because they need<br />

to register at City Hall and get an X-<br />

ray at a health cl<strong>in</strong>ic to make sure<br />

there are no signs of tuberculosis.<br />

Employees of the International Office<br />

work from peak to peak. Summer:<br />

applications, September: arrivals,<br />

December: return tickets for<br />

green cards, February: Preparatory<br />

semester course. At the end of the<br />

school year some <strong>in</strong>ternational students<br />

return to their own countries<br />

after hav<strong>in</strong>g stayed <strong>in</strong> the Netherlands<br />

sometimes for several years.<br />

Ms Maarschalkerweerd: “It’s always<br />

sad to see them leave. I keep <strong>in</strong><br />

touch with some of them, because<br />

I sometimes met them after work<br />

for a dr<strong>in</strong>k.” “Some of our colleagues<br />

were <strong>in</strong>vited to a wedd<strong>in</strong>g of an <strong>in</strong>ternational<br />

student and went to visit<br />

him”, adds Ms Vriel<strong>in</strong>k. “So it’s not<br />

always goodbye.”<br />

Wendy van Til and<br />

Hannie Schipper<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

After Research Methodology lectures<br />

visited the Deventer historical<br />

museum and Toy Museum with my<br />

friends. Liked ancient and historical<br />

th<strong>in</strong>gs exhibited there. Went shopp<strong>in</strong>g<br />

afterwards. Spent a lot of money<br />

on beautiful jacket for w<strong>in</strong>ter<br />

season. Jaaa, <strong>in</strong> Netherlands, clothes<br />

are expensive.After that went round<br />

city centre, ate ice-cream and visited<br />

some old quarter <strong>in</strong> Deventer. It was<br />

amaz<strong>in</strong>g.<br />

<br />

My friends and I organized special<br />

birthday d<strong>in</strong>ner for another friend,<br />

cooked together. Made some special<br />

Yemeni food: soup made of milk,<br />

yogurt, flour and premium spices,<br />

followed by dish of rice, meat and<br />

vegetables, which they liked. Talked<br />

and enjoyed company.<br />

<br />

Went to school early for group meet<strong>in</strong>g<br />

for International Master Programme.<br />

Group has worked hard<br />

s<strong>in</strong>ce last month. Later on, met our<br />

supervisor who gave us useful <strong>in</strong>formation<br />

to improve our research.<br />

Then went home, worked on report<br />

until 3 a.m. next day.<br />

<br />

Today last day of Ramadan month<br />

when all Moslems have to fast all<br />

day. Ramadan fantastic and useful<br />

month. Love it so much because it<br />

teaches us lots of good th<strong>in</strong>gs, like<br />

how many poor people feel hungry<br />

and we have to help them. Also teaches<br />

about health: as we eat every<br />

day, stomachs need to take period<br />

of rest. Just some advantages of this<br />

fantastic month.<br />

Went to university to give group<br />

members some <strong>in</strong>formation because<br />

of my absence tomorrow on account<br />

of Eid Alfeter. Eid Alfeter means big<br />

celebration after period of fast<strong>in</strong>g<br />

has ended. All Moslem people celebrate<br />

and enjoy this day together.<br />

Everyone has to visit family, exchange<br />

gifts, wear new clothes, eat<br />

much chocolate and sweets (Really<br />

miss my family so much).<br />

<br />

Woke up very early to go to the<br />

Hague with friends and met other<br />

Moslems <strong>in</strong> mosque. Prayed and listened<br />

to speech from imam. After<br />

that wished each other good Eid<br />

Alfeter. Jo<strong>in</strong>ed other friends to have<br />

d<strong>in</strong>ner <strong>in</strong> Indonesian Embassy. Food<br />

was very delicious. Then had look<br />

around the city and did some shopp<strong>in</strong>g.<br />

<br />

With friends, went to Amsterdam<br />

for the first time. Very beautiful city,<br />

huge but noisy. Prefer Deventer, as<br />

much quieter town with friendly<br />

people. Visited VAN GOGH museum,<br />

which has collection of more<br />

than 200 pa<strong>in</strong>t<strong>in</strong>gs, some of which<br />

very famous masterpieces, especially<br />

Sunflowers of 1889.<br />

<br />

Very tired, Preferred to sleep and<br />

rest.


n voor hen die geen idee hebben<br />

van ambtelijke organisaties: een<br />

Directeur Generaal (een DG <strong>in</strong> jargon)<br />

is een absolute <strong>top</strong>ambtenaar,<br />

zó belangrijk dat die wordt voorgedragen<br />

door de m<strong>in</strong>ister van B<strong>in</strong>nenlandse<br />

Zaken (Guusje ter Horst <strong>in</strong><br />

samenwerk<strong>in</strong>g met VROM-m<strong>in</strong>ister<br />

Cramer) en dat het kab<strong>in</strong>et de benoem<strong>in</strong>g<br />

moet goedkeuren. “Nee, ze<br />

hebben me niet aangenomen omdat<br />

ik milieukundige ben.” Saskia Borgers<br />

belandde op allerlei lijstjes van<br />

headhunters dankzij haar werk als<br />

gemeentesecretaris van Purmerend,<br />

waar ze b<strong>in</strong>nen twee jaar het ambtenarenkorps<br />

wist om te turnen <strong>in</strong> een<br />

klantgerichte, <strong>in</strong>tegrale en lerende<br />

organisatie. Dat leverde haar een nom<strong>in</strong>atie<br />

op (en helaas voor haar niet<br />

<strong>meer</strong> dan dat) voor overheidsmanager<br />

2006.<br />

Dat ze als milieukundige gemeentesecretaris<br />

werd, was trouwens al erg<br />

bijzonder. Een niet-Haags <strong>vrouwen</strong>gezicht<br />

<strong>in</strong> de <strong>top</strong> van een departement<br />

waar ook een vrouw de scepter<br />

zwaait. Niet toevallig? Ze had kwaad<br />

kunnen worden over deze aantijg<strong>in</strong>g<br />

van positieve discrim<strong>in</strong>atie. “Ik<br />

ben niet aangenomen omdat ik een<br />

vrouw ben, ik ben ook niet aangenomen<br />

omdat de m<strong>in</strong>ster een vrouw is.<br />

Maakt het uit of ik een man of een<br />

vrouw ben? Ja, dat maakt wel een<br />

verschil en dat is maar goed ook,<br />

want mannen hebben andere kwaliteiten<br />

dan <strong>vrouwen</strong> en beiden zijn<br />

okay.”<br />

<br />

Waarom ze wel is aangenomen bij<br />

VROM, kan kort worden samengevat.<br />

In de groeikern Purmerend heeft<br />

de afgelopen decennia de focus gelegen<br />

op bouwen: het Noord-Hollandse<br />

dorpje met 750 mensen werd<br />

een stad van 80.000 <strong>in</strong>woners. Het<br />

bestuurlijke model moest daarom<br />

op de schop: er werd nadrukkelijk<br />

gekozen voor scheid<strong>in</strong>g van machten<br />

tussen bestuur (college B&W) en uitvoer<strong>in</strong>gsorganisatie<br />

onder leid<strong>in</strong>g van<br />

een directeur (Borgers). Zij maakte<br />

vooral <strong>in</strong>druk vanwege de wijze<br />

waarop zij dat proces begeleidde,<br />

want de meeste gemeenten nemen<br />

wel vijf of zes jaar de tijd voor zo’n<br />

verander<strong>in</strong>gsproces. Borgers werkt<br />

onorthodox als dat nodig is. Zo nodigde<br />

zij een ‘spion’ uit om rond te<br />

kijken en het verander<strong>in</strong>gsproces te<br />

becommentariëren. En ze stuurde de<br />

ambtenaren de straat op om met burgers<br />

en bedrijven te praten over wat<br />

beter kon. Maar Borgers huurde ook<br />

een paar keer een huisje op de hei af<br />

om met tachtig man van verschillende<br />

afdel<strong>in</strong>gen een <strong>in</strong>tegraal werkplan<br />

op te tuigen. Om begrip voor elkaar<br />

te krijgen heeft ze aan jobrotation<br />

gedaan. Zo was Borgers een dag vuilnisvrouw,<br />

brandweervrouw en lid<br />

van de plantsoenendienst.<br />

<br />

Voor Purmerend werkte Borgers<br />

ruim vijf jaar voor de prov<strong>in</strong>cie<br />

Zuid-Holland, onder <strong>meer</strong> als hoofd<br />

van het stafbureau van de directie<br />

Groen, Water en Milieu en als hoofd<br />

van het bureau Projecten Ruimtelijke<br />

Ontwikkel<strong>in</strong>g. Daarvoor werkte<br />

ze bij de gemeente Hoorn en was<br />

gedetacheerd bij de regio West-Friesland.<br />

Haar werkomgev<strong>in</strong>g was veelal<br />

een mannenwereld. “Ik weet niet wat<br />

een mannenwereld is, want als ik er<br />

bij zit, is het geen mannenwereld<br />

<strong>meer</strong>.” Ze was <strong>in</strong> managementteams<br />

wel vaak de enige vrouw. “Jammer,<br />

een man is <strong>meer</strong> doelgericht en een<br />

vrouw neemt <strong>in</strong> haar weg naar dat<br />

doel ook de details mee die er vaak<br />

toe doen.” Waar ik als man omzichtig<br />

de vrouw Borgers <strong>in</strong>terview, is<br />

zij erg duidelijk. “Ik heb geen k<strong>in</strong>deren,<br />

maar aan mij hebben ze dat<br />

ook nog nooit gevraagd.” Je wordt<br />

niet anders bejegend door collega’s<br />

omdat je een jonge vrouw bent?<br />

“Nee.” Geen seksisme, geen toespel<strong>in</strong>gen?<br />

“Nog nooit. Kijk, je moet wel<br />

een beetje zelfspot hebben. Kritisch<br />

zijn op jezelf en niet al te bezorgd<br />

door het leven gaan. Ik heb een beetje<br />

een lichte tred.”<br />

<br />

Het is <strong>in</strong> de ogen van Borgers een<br />

gemiste kans dat we<strong>in</strong>ig <strong>vrouwen</strong> op<br />

<strong>top</strong>posities zitten. “Vrouwen kunnen<br />

wel twee d<strong>in</strong>gen tegelijk doen. Dus<br />

daarom kunnen ze een zorgtaak heel<br />

goed comb<strong>in</strong>eren met werken. Veel<br />

‘Je komt nergens als je<br />

niet jezelf bent’<br />

organisaties v<strong>in</strong>den het not done dat<br />

er deeltijd wordt gewerkt. Veel <strong>meer</strong><br />

<strong>vrouwen</strong> zouden <strong>in</strong> deeltijd moeten<br />

gaan werken. We moeten niet zo<br />

moeilijk doen. Wij hadden afgelopen<br />

week spoedberaad; de enige vrouwelijke<br />

manager die ik <strong>in</strong> mijn team heb<br />

die zegt ‘ik kom, maar ik neem mijn<br />

k<strong>in</strong>d mee’. Prima. Een goede manager<br />

kan ook spontane zaken regelen.”<br />

De pijn zit bij de <strong>vrouwen</strong> en de Nederlandse<br />

cultuur. “Vrouwen komen<br />

m<strong>in</strong>der <strong>in</strong> aanmerk<strong>in</strong>g voor <strong>top</strong>functies<br />

omdat er een gat <strong>in</strong> hun carrière<br />

zit; ze raken zwanger en dan s<strong>top</strong>pen<br />

ze met werken. Vrouwen met k<strong>in</strong>deren<br />

kunnen een <strong>top</strong>functie comb<strong>in</strong>eren<br />

als je er flexibel mee omgaat.<br />

Er wordt niet voor buitenschoolse<br />

opvang gekozen, want dat v<strong>in</strong>dt de<br />

omgev<strong>in</strong>g niet goed, dan ben je geen<br />

goede moeder.”<br />

<br />

“Je komt nergens als je niet jezelf<br />

bent; dat lijkt een heel gemakkelijke<br />

uitspraak, maar dat is het niet. Als leid<strong>in</strong>ggevende<br />

ben je kwetsbaar. Ik zit<br />

op een zichtbare plek, mensen zien


wie en wat ik ben, waar ik last van<br />

heb, waar ik lol van heb, waar ik door<br />

geïnspireerd raak en dat nodigt anderen<br />

ook uit om zichzelf te laten zien.<br />

Mensen willen weten wat hun taak is,<br />

ze zijn op zoek naar helderheid. Ik ben<br />

<strong>in</strong> staat om resultaten te halen met de<br />

<strong>in</strong>spiratie van andere mensen. Ik v<strong>in</strong>d<br />

het enorm leuk om eruit te halen wat<br />

er <strong>in</strong>zit. Ik leg de lat altijd erg hoog.<br />

Als gezegd wordt dat iets niet kan,<br />

dan denk ik altijd het kan wel, het<br />

gaat om de prioriteit. Slagvaardigheid<br />

en zorgvuldigheid kunnen heel goed<br />

samen. Ik gebruik termen als probleem<br />

of dilemma nooit. Daar krijg<br />

ik een energielek van.” Haar slechtste<br />

eigenschap? “Ik ben ongeduldig.”<br />

<br />

Op het lijstje van Borgers voor de<br />

komende vier jaar staat een aantal<br />

speerpunten van m<strong>in</strong>ister Cramer<br />

die zij toch wel graag gerealiseerd<br />

ziet, zoals het programma ‘schoon<br />

en zu<strong>in</strong>ig’ alsook het programma<br />

‘duurzaam <strong>in</strong>kopen’, wat direct<br />

consequenties heeft voor het <strong>in</strong>koopbeleid<br />

van andere overheden.<br />

“En het programma ‘luchtkwaliteit’,<br />

het lobbytraject richt<strong>in</strong>g Europa, om<br />

de luchtkwaliteit te realiseren die<br />

Europa van ons verlangt. Daar staat<br />

de m<strong>in</strong>ister mee <strong>in</strong> de spotlights, ik<br />

voel me daar heel verantwoordelijk<br />

voor.” Al deze programma’s moeten<br />

uitgevoerd worden met m<strong>in</strong>der mensen,<br />

want er ligt ook nog een hete<br />

aardappel op het bord van Borgers<br />

om ongeveer tw<strong>in</strong>tig procent van<br />

de zeshonderd medewerkers (circa<br />

vierhonderd fte’s) van het directoraat-generaal<br />

Milieu te laten afvloeien.<br />

“Daar heb ik wel een aantal jaar<br />

voor om dat via natuurlijk verloop te<br />

laten gebeuren, maar ik zal zo hier<br />

en daar een besluit moeten nemen<br />

om een taak m<strong>in</strong>der te doen of een<br />

andere taak anders op te pakken.<br />

Ik ben <strong>nu</strong> de organisatie aan het<br />

bewust maken van die eigen stappen<br />

die gezet moeten worden,<br />

want tot op heden is er heel veel<br />

gepraat, maar nog geen resultaat geboekt.”<br />

<br />

Het is begonnen <strong>in</strong> Deventer, met de<br />

studie Milieucommunicatie. Borgers<br />

her<strong>in</strong>nert: “De boerenzonen g<strong>in</strong>gen<br />

<strong>in</strong> die tijd, zo’n tw<strong>in</strong>tig jaar geleden<br />

naar Larensteijn om later het bedrijf<br />

over te nemen. Meisjes g<strong>in</strong>gen toegepaste<br />

huishoudwetenschappen studeren<br />

aan Rollecate. Toen bleek dat<br />

toegepaste huishoudwetenschappen<br />

ook veel raakvlakken had met de<br />

milieuomgev<strong>in</strong>g, daarna kwam een<br />

afsplits<strong>in</strong>g”. Borgers was van de laatste<br />

licht<strong>in</strong>g <strong>in</strong>genieurs van Rollecate<br />

voordat het <strong>in</strong> de Rijkshogeschool<br />

IJselland en daarna <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> opg<strong>in</strong>g.<br />

Jan Medendorp


n 2020 telt Nederland naar schatt<strong>in</strong>g<br />

350.000 dementerenden. Toch<br />

is de aandacht voor dementie pas de<br />

laatste jaren toegenomen. Bijna altijd<br />

gaat het dan om veiligheid. Technologische<br />

toepass<strong>in</strong>gen voor het welzijn<br />

van deze groep ontbreken nagenoeg.<br />

Toch zijn er veel technologische ontwikkel<strong>in</strong>gen<br />

die zorgaanbieders als<br />

Car<strong>in</strong>t, maar ook ziekenhuizen en<br />

revalidatiecentra, zouden kunnen gebruiken,<br />

maar die om wat voor reden<br />

dan ook <strong>nu</strong> nog op de plank blijven<br />

liggen. Niet dat allerlei taken plots<br />

moeten worden overgenomen door<br />

de elektronica, want het verlenen van<br />

zorg blijft uite<strong>in</strong>delijk altijd mensenwerk.<br />

Maar ook de bestaande zorg<br />

kan een steun <strong>in</strong> de rug <strong>in</strong> de vorm<br />

van technologische toepass<strong>in</strong>gen goed<br />

gebruiken.<br />

Het <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> Kenniscentrum Zorg Welzijn<br />

& Technologie is nauw betrokken<br />

bij de experimentele woonproef van<br />

Car<strong>in</strong>t. “Zorg<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen lopen tegen<br />

een probleem aan, hebben wel een<br />

idee over een mogelijke oploss<strong>in</strong>g,<br />

maar slagen er vaak niet <strong>in</strong> om dat<br />

handen en voeten te geven”, maakt<br />

Frits Oosterveld duidelijk. Hij is lector<br />

Fysiotherapie en Paramedische beroepen<br />

en <strong>in</strong> die functie één van de <strong>in</strong>itiatiefnemers<br />

van het Kenniscentrum én<br />

het samenwerk<strong>in</strong>gsverband ZorgXcel<br />

dat hieruit is ontstaan. “Wij hebben<br />

bij <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> en bij het ontwerpbureau<br />

Indes, waarmee we samenwerken, de<br />

kennis en de mogelijkheid om situaties<br />

<strong>in</strong> de zorg te simuleren. Zo kunnen<br />

we <strong>in</strong> de praktijk zien waar een<br />

gehandicapte of oudere mee te maken<br />

heeft en hoe je daar iets aan kunt<br />

doen. We onderzoeken wat er op dat<br />

gebied al is ontwikkeld en we komen<br />

<br />

met verbeterscenario’s. Want alleen<br />

door een goede methodiek kunnen <strong>in</strong>novaties<br />

<strong>in</strong> de zorg écht slagen.”<br />

Bij Car<strong>in</strong>t wordt <strong>in</strong>middels ook geëxperimenteerd<br />

met nieuwe technieken<br />

om het welzijn op een andere manier<br />

aan te bieden en nieuwe elektronicas<strong>nu</strong>fjes<br />

bruikbaar te maken voor dementerenden.<br />

“Deze mensen drukken<br />

niet zelf op de knop om iets <strong>in</strong> gang<br />

te zetten. Je moet er dus voor zorgen<br />

dat d<strong>in</strong>gen op een passieve manier<br />

geactiveerd worden, bijvoorbeeld als<br />

iemand ergens langs loopt. Ook technieken<br />

voor geluidsherkenn<strong>in</strong>g bieden<br />

een nieuw perspectief. Als iemand<br />

tien m<strong>in</strong>uten lang ligt te roepen of<br />

op een andere manier onrustig is, gaat<br />

het bed bijvoorbeeld wiegen zodat de<br />

bewoner rustiger wordt. Wanneer je<br />

iemand geleidelijk wakker wilt laten<br />

worden, zou je dat met rustige muziek<br />

kunnen doen, voordat de verzorgende<br />

een half uur later met de waslap langs<br />

komt.”<br />

Bij Car<strong>in</strong>t is men enthousiast over de<br />

samenwerk<strong>in</strong>g met het Kenniscentrum<br />

van <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> en Indes. “We willen onze<br />

cliënten iets extra’s bieden, waarbij ze<br />

het idee krijgen dat ze zelf iets doen.<br />

Als de woonproef beg<strong>in</strong> volgend jaar<br />

van start gaat moet ook de pilot met<br />

elektronische welzijnss<strong>nu</strong>fjes gaan<br />

lopen. Wij denken dat het lukt. Het<br />

zijn bestaande technieken die relatief<br />

makkelijk toepasbaar te maken zijn<br />

voor onze doelgroep.”<br />

Het experiment met ZorgXcel zal <strong>in</strong><br />

een volgende fase waarschijnlijk ook<br />

voordelen opleveren voor een veel<br />

grotere groep dementerenden dan <strong>in</strong><br />

De Stoevelaar alléén. Slechts vijf tot<br />

tien procent van de dementerenden<br />

woont <strong>in</strong> een verpleeghuis. Dus zullen<br />

de technieken die <strong>nu</strong> voor Car<strong>in</strong>t<br />

worden ontwikkeld ook toepasbaar<br />

gemaakt worden voor gebruik door<br />

ouderen die thuis blijven wonen.Want<br />

zo lang mogelijk <strong>in</strong> de vertrouwde<br />

omgev<strong>in</strong>g oud kunnen worden, dat is<br />

toch het doel waarnaar zowel de zorgverleners<br />

als de senioren zélf streven.<br />

Harry van Stratum


et<br />

Innovatieplatform Twente<br />

heeft onlangs <strong>in</strong> totaal 1,25<br />

miljoen euro beschikbaar gesteld<br />

voor vernieuw<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> de gezondheidszorg.<br />

Het geld wordt b<strong>in</strong>nen<br />

dit <strong>in</strong>novatieloket voor bedrijven<br />

en zorgorganisaties besteed aan tien<br />

projecten. Het woonexperiment bij<br />

Car<strong>in</strong>t voor dementerende ouderen<br />

is één van de projecten.<br />

Andere <strong>in</strong>itiatieven zijn de projecten<br />

Hartfalen’ en ‘Diabetes’, de telesleutel<br />

voor thuiszorgmedewerkers<br />

en ‘Wassen <strong>in</strong> de Zorg’.“Eerst heette<br />

dit project ‘Wassen zonder water’,<br />

maar dat bleek geen goede naam<br />

te zijn voor dit <strong>in</strong>novatieve product<br />

waarmee patiënten aan bed goed<br />

en efficiënt gewassen kunnen worden<br />

zonder dat er water aan te pas<br />

komt. Een vondst die door de markt<br />

tot <strong>nu</strong> toe slecht wordt opgepikt.<br />

Waarschijnlijk vanwege emotionele<br />

en f<strong>in</strong>anciële bezwaren die zorgverleners<br />

en patiënten hebben”, maak<br />

mede-<strong>in</strong>itiatiefnemer van ZorgXcel<br />

lector Frits Oosterveld duidelijk.<br />

“Dat probleem proberen we <strong>in</strong> de<br />

ZorgXcelmethodiek te tackelen.<br />

Een soortgelijk probleem doet zich<br />

voor met de Carelift, een <strong>in</strong> hoogte<br />

verstelbare matras die door Indes is<br />

ontwikkeld. Dit prijsw<strong>in</strong>nende ontwerp<br />

is met veel applaus ontvangen,<br />

maar wil nog maar niet landen <strong>in</strong><br />

de zorgsector, die zichzelf, zoals je<br />

bij de <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> Kennisdagen kon horen,<br />

nogal conservatief noemt. Juist<br />

daarom proberen we als Kenniscentrum<br />

expertise te bundelen en partijen<br />

bij elkaar te brengen.<br />

De <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> Kennisdagen zijn daarvan<br />

een goed voorbeeld. Vertegenwoordigers<br />

van de Technologie<br />

Kr<strong>in</strong>g Twente en het bedrijfsleven<br />

spraken daar met onder<strong>meer</strong> mensen<br />

van zorg<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen en kennis<strong>in</strong>stituten,<br />

Syntens en Innovatie van<br />

Zorg door ICT <strong>in</strong> Twente (IZIT). En<br />

natuurlijk met onze lectoren die aan<br />

het Kenniscentrum Zorg Welzijn &<br />

Technologie zijn verbonden. De rol<br />

van <strong>in</strong>termediair past tenslotte goed<br />

bij ons Kenniscentrum. Want wij<br />

kunnen relatief snel een aantal deskundigen<br />

va<strong>nu</strong>it Academies als Life<br />

Science Eng<strong>in</strong>eer<strong>in</strong>g & Design, Zorg<br />

& Welzijn en Gezondheidszorg bij<br />

elkaar roepen om <strong>in</strong>novatieve oploss<strong>in</strong>gen<br />

voor zorg<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen én<br />

het bedrijfsleven handen en voeten<br />

te geven.”


Sarah Bettens was het gezicht,<br />

maar vooral de stem van K’s<br />

Choice, de populairste Belgische<br />

gitaarband van de afgelopen<br />

tien jaar. In 2003 werd<br />

echter een pauze <strong>in</strong>gelast.<br />

Sarah brengt vervolgens <strong>in</strong><br />

2005 haar solodebuut Scream uit.<br />

Een lekkere cd die <strong>in</strong> het verlengde ligt van het<br />

<br />

melodische gitaargeluid van haar vroegere band. Het<br />

album staat geheel <strong>in</strong> het teken van de grote omslag <strong>in</strong><br />

haar leven: ze verliet haar man en ontdekte de liefde<br />

voor de vrouw. Met dit onderwerp is ze nog lang niet<br />

klaar, zo blijkt uit haar tweede cd Sh<strong>in</strong>e. Heel begrijpelijk,<br />

maar zitten wij luisteraars daar wel op te wachten? Zolang<br />

dat goede liedjes oplevert wel. Tot de helft van het album is het genieten<br />

van de zeer herkenbare overslaande stem, de mooie melodieën en de heldere<br />

teksten. Maar daarna lijkt Sarah zich te gaan herhalen. Zet je cd echter niet<br />

uit, want dan mis je de verrass<strong>in</strong>g: <strong>in</strong> de laatste track Soldiers song wisselt<br />

Bettens het elektrische bandgeluid <strong>in</strong> voor een akoestische gitaar en haar<br />

persoonlijke verhalen maken plaats voor een ontroerende brief die een<br />

soldaat <strong>in</strong> oorlogsgebied naar zijn moeder stuurt. Een welkome stijlbreuk,<br />

waarmee Sarah Bettens haar cd boven de middelmaat uitkrikt. (RvN)<br />

<br />

<br />

<br />

Shawn Corey noemde zijn moeder hem, maar wij kennen<br />

hem als Jay-Z. Ook wel bekend als Mister Beyoncé. Of als de voormalige<br />

gangster en de meest productieve rapper van de States. S<strong>in</strong>ds<br />

1996 zijn er al tien cd’s op zijn eigen label verschenen. Het begon echter<br />

allemaal met Reasonable doubt. Hij scoorde er hits mee als A<strong>in</strong>´t no<br />

nigga met zangeres Foxy Brown en Can´t knock the Hustle met Mary<br />

J. Blige. In de langlopende tv-serie Classic Albums stonden tot <strong>nu</strong> toe<br />

veelal blanke muzikanten centraal. Na Stevie Wonder, Jimi Hendrix<br />

en Bob Marley is Jay-Z pas de vierde<br />

donkere artiest <strong>in</strong> de reeks en zelfs<br />

de eerste rapper. Dat zegt vooral<br />

wat over de serie en m<strong>in</strong>der over<br />

de rapper zelf. Op deze dvd wordt<br />

het hele proces gevolgd dat leidde<br />

tot Jay-Z´s debuut. In de studio´s<br />

van zijn platenmaatschappij praten<br />

Jay-Z en andere betrokkenen over<br />

de perfecte mix tussen old-schoolrap<br />

en commerciële R&B. Dankzij<br />

deze dvd wordt duidelijk dat zijn<br />

muziek elf jaar terug veel rauwer was<br />

dan zijn latere werk. Jay-Z kan met<br />

trots terugkijken, voor hij later deze<br />

maand met zijn nieuwe cd American<br />

Gangster, naar de gelijknamige film,<br />

op de proppen komt. (RvN)<br />

<br />

<br />

Ze beg<strong>in</strong>t <strong>in</strong> het rijtje tussen Donald, Goofy en Just<strong>in</strong> <strong>in</strong> de<br />

Mickey Mouse Club. Ze breekt door als aanvoerster van de z<strong>in</strong>gende<br />

cheerleaders Christ<strong>in</strong>a Aguilera, Jessica Simpson en Mandy<br />

Moore. Commercieel gezien klimt ze door naar het niveau van<br />

Kylie en Madonna. Waarna ze met behulp van de hipste producers<br />

en rappers ook de kwaliteit naar een hoger plan tilt. Bezegeld door<br />

een tongzoen van Madonna, wordt 2002 een <strong>top</strong>jaar voor Britney. Dat is<br />

makkelijk praten natuurlijk achteraf, want s<strong>in</strong>dsdien gaat het alleen maar<br />

bergafwaarts. Drank, drugs, feestjes, huwelijken met k<strong>in</strong>deren en nare bezoekregel<strong>in</strong>gen.<br />

Toch iets te veel van het slechte om enkel te kunnen spreken<br />

van een commercieel verantwoorde imagoverander<strong>in</strong>g. Van de allergrootsten<br />

zit ze <strong>in</strong>eens tussen de Paris Hiltons<br />

en L<strong>in</strong>dsay Lohans. Hoog tijd voor<br />

een hit en een comebackcd. Die hit<br />

Gimme more is ondertussen b<strong>in</strong>nen,<br />

maar doet niet naar <strong>meer</strong> verlangen.<br />

Toch is er <strong>nu</strong> die comebackcd.<br />

Hierop staan twaalf doordeweekse<br />

dance en liefdesliedjes met Britney<br />

<strong>in</strong> de hoofdrol. Twaalf keer de lege<br />

stem van Britney die zich een weg<br />

terug naar de <strong>top</strong> hijgt. Zucht.<br />

Kreun. (RvN)<br />

<br />

Van:<br />

Greg<br />

Mottola Met:<br />

Jonah<br />

Hill, Michael Cera, Seth Rogen In<br />

de bios vanaf: 8/11<br />

Seth Rogen en Evan Goldberg<br />

schrijven op hun vijftiende al een<br />

scenario over hun leven. Tien jaar<br />

later werken de twee voor de Ali<br />

G-Show en is Seth Rogen doorgebroken<br />

als komische acteur <strong>in</strong> de<br />

film Knocked up. De tijd is rijp om<br />

<br />

hun tienerscenario uit de kast te<br />

halen. Superbad kent alle stereotiepen<br />

van een highschoolcomedy:<br />

de onbereikbare mooie meiden, de<br />

coole gasten, de losers en de nerds.<br />

De situatie is ook niet verrassend:<br />

tieners Seth en Evan (waar kennen<br />

we die namen toch van?) willen<br />

naar een huisfeest om met de<br />

mooiste meiden <strong>in</strong> bed te duiken<br />

en hebben beloofd voor de drank<br />

te zorgen. Natuurlijk gaat het al<br />

op weg naar de liquor-store fout.<br />

Superfout! De hilarische avonturen<br />

die volgen zijn beschamend<br />

grappig. De focus ligt niet alleen<br />

op de tieners, maar ook op twee<br />

stupide agenten die achter ze aanzitten.<br />

Zo krijgen de sukkels Seth<br />

en Evan een spiegel voorgehouden<br />

over hun eventuele toekomst. De<br />

toon is het sterkste punt van de<br />

film. Deze is niet alleen humoristisch<br />

grof en plat, maar ook<br />

liefdevol en warm. In één woord<br />

Superbad. (RvN)


Van: Andrew Dom<strong>in</strong>ik Met:<br />

Brad Pitt, Casey Affleck,<br />

Sam Rockwell In de bios<br />

vanaf: 8/11<br />

Bij westerns denk je al<br />

snel aan cowboys, <strong>in</strong>dianen,<br />

paarden, pistolen,<br />

mondharmonica´s, weide<br />

vlaktes en schietgevechten.InTheAssass<strong>in</strong>ation…<br />

zijn geen <strong>in</strong>dianen te<br />

bekennen en al helemaal<br />

geen mondharmonica´s.<br />

Alle andere kenmerken<br />

van het genre zijn wel<br />

aanwezig. Toch is het<br />

geen typische western.<br />

Dat komt voornamelijk<br />

door de kle<strong>in</strong>e hoeveelheid<br />

actiescènes.<br />

Getuige de titel van de<br />

film, wordt er <strong>in</strong> The<br />

Assass<strong>in</strong>ation… wel degelijk<br />

geschoten. Meer dan eens zelfs. Het draait echter niet om de<br />

actie, maar om het drama. Psyche <strong>in</strong> plaats van pistolen. Jesse James (een<br />

voortreffelijke Brad Pitt) is een outlaw die een bende om zich heen heeft verzameld,<br />

waarvan hij sommige gasten niet <strong>meer</strong> vertrouwd. En terecht, want<br />

er staat een behoorlijk prijs op zijn hoofd, waar iemand als de jonge Robert<br />

Ford (Casey Affleck, ook al voortreffelijk) best wel trek <strong>in</strong> heeft. Het psychologisch<br />

drama dat zich ontrold, is vakkundig opgebouwd. De onderl<strong>in</strong>ge<br />

spann<strong>in</strong>g blijft voortdurend aanwezig. Zelfs nadat Jesse James is<br />

vermoord. Wie wil weten hoe dat kan, die moet toch echt<br />

2,5 uur zitten. Want niet alleen de titel van deze film<br />

is lang. (RvN)<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Met zo’n achternaam een boek schrijven met de titel Iets tussen broer en<br />

zus is vragen om vergelijk<strong>in</strong>gen. Nu heeft ‘de zus van’ zich al bewezen<br />

met haar debuutroman Maak me blij. Een boek waar het schrijfplezier<br />

en de seks van de bladzijden afspat. Het verschil met broer Ronald is<br />

dat Kar<strong>in</strong> geen mannen nodig heeft voor een goede seksscène. In haar<br />

tweede boek speelt echter wel een man een belangrijke rol. Roman is<br />

een carrièregerichte jongen, die een prima verhoud<strong>in</strong>g heeft met zijn zus<br />

Aisl<strong>in</strong>g. Tot het moment dat hij met zijn nieuwe liefde Ande verkast naar<br />

een Iers eilandje. Aisl<strong>in</strong>g mist haar broer, maar haar schoonzus misschien<br />

nog wel het meest. Uit angst om het geluk van haar broer te verstoren,<br />

stelt ze een bezoek naar Ierland drie jaar uit. Maar het verlangen is<br />

simpelweg te groot. Kar<strong>in</strong> Giphart heeft wederom een lekkere roman<br />

geschreven, met m<strong>in</strong>der aandacht voor de lesbo-scene, maar genoeg aandacht<br />

voor de zielenroerselen van een vrouw die maar niet kan kiezen<br />

tussen zichzelf en haar broer. En dan heb ik het niet over Ronald, want<br />

die beroemde broer ben je na enkele bladzijden al vergeten. (RvN)<br />

<br />

<br />

Wanneer je alleen <strong>in</strong> je badkuipje<br />

zit te vereenzamen, is het misschien<br />

tijd om wat gezelschap<br />

erbij te zoeken. Nou zijn er <strong>in</strong><br />

verschillende categorieën daar<br />

wel websites voor (om maar<br />

even door te denken…), maar om rustig<br />

te beg<strong>in</strong>nen is de website van de badeendw<strong>in</strong>kel wellicht een optie. Deze<br />

bontgekleurde website komt nogal op je af en verwelkomt je met een tetterend<br />

gekwaak wanneer je op de startpag<strong>in</strong>a belandt. Wel is er voor elke<br />

gelegenheid een soort badeendje te v<strong>in</strong>den, maar helaas lijdt het gekwaak<br />

tijdens het shoppen ongelofelijk af en gaat het irriteren. Elke keer als je<br />

namelijk naar een andere pag<strong>in</strong>a gaat, komt het gekwaak je tegemoet<br />

en je kunt het niet uitschakelen(!). Daarbij zijn de verzendkosten nogal<br />

hoog als je bijvoorbeeld maar één eendje voor <strong>in</strong> je badkuip wilt aanschaffen.<br />

Kortom: als je echt wanhopig op zoek bent naar gezelschap <strong>in</strong><br />

de badkuip is de site een goede optie, anders kan je het gekwaak rustig<br />

aan je voorbij laten gaan. (JvN)<br />

<br />

Je hoeft niet eens zo zeer fan te zijn van de Lama’s om je met deze<br />

website te vermaken. Je kunt je altijd storten op het flauwe forum vol<br />

met drukke pubermeisjes die hun tijd proberen vol te maken op het<br />

<strong>in</strong>ternet. Gelukkig is de<br />

rest van de website wel<br />

de moeite waard, want<br />

behalve dat het laatste<br />

nieuws over de Lama’s en<br />

BNN staat vermeld, kun<br />

je ook alle aflever<strong>in</strong>gen<br />

nakijken, mocht je wat<br />

hebben gemist van dit<br />

met een televizierr<strong>in</strong>g<br />

bekroonde improvisatiegeweld.<br />

De website wordt wekelijks up to date gehouden, zodat<br />

alle laatste nieuwtjes beschikbaar zijn over de Lama’s zelf of over de<br />

komende uitzend<strong>in</strong>gen. Er zijn niet zozeer irritante d<strong>in</strong>gen aan de<br />

website, zolang je maar ver weg blijft van het eerder genoemde forum.<br />

Bovendien maken alle leuke bo<strong>nu</strong>ssen en uitzend<strong>in</strong>gen deze website tot<br />

een echte aanrader! (JvN)<br />

<br />

Als student of medewerker op <strong><strong>Sax</strong>ion</strong> kun je het zwaar hebben en<br />

dan kan een goed kopje koffie je redd<strong>in</strong>g zijn. Op de website van koffiespot<br />

is <strong>in</strong>middels op 28 locaties een kopje koffie getest. De resultaten<br />

zijn <strong>in</strong> een lijst verwerkt, wat als een handige manier kl<strong>in</strong>kt om te<br />

zien waar een goed kopje koffie is te krijgen. Let op: dit kl<strong>in</strong>kt handig,<br />

ware het niet dat er alleen maar locaties <strong>in</strong> het westen van het land<br />

op staan en je zelf als consument niet je men<strong>in</strong>g kunt geven over een<br />

kopje koffie bij jou <strong>in</strong> de buurt. Wel is het mogelijk om dat b<strong>in</strong>nenkort<br />

te gaan doen, meldt de website. Wellicht komt er dan ook een cijfer<br />

voor een kop koffie <strong>in</strong> de buurt van<br />

<strong><strong>Sax</strong>ion</strong>. Vooralsnog blijft het bij grote<br />

verwacht<strong>in</strong>gen en is de site nog niet<br />

compleet genoeg om als een goede<br />

testwebsite langs alle smaakpapillen<br />

te komen… (JvN)


it jaar heeft Simon Bos zijn<br />

propedeuse op de kunstacademie<br />

AKI met succes afgerond.<br />

Een selectie van schilderijen, l<strong>in</strong>osneden,<br />

sculpturen en foto’s wordt<br />

tentoongesteld <strong>in</strong> de hal van <strong><strong>Sax</strong>ion</strong><br />

Deventer. De expositie duurt tot 16<br />

november.<br />

<br />

De e<strong>in</strong>dopdracht van de propedeuse<br />

op de AKI g<strong>in</strong>g over een zoektocht<br />

naar het sublieme <strong>in</strong> de kunst. De<br />

hierboven geplaatste kunstwerken<br />

van Bos heten de Verwoeste stad en<br />

sculpturen en zijn gemaakt voor Bos’<br />

e<strong>in</strong>dopdracht. Simon Bos: “De filsoof<br />

Burke omschreef het begrip subliem<br />

als: de hartstocht, veroorzaakt door<br />

grote en sublieme <strong>in</strong> de natuur (..)<br />

is verbijster<strong>in</strong>g; en verbijster<strong>in</strong>g is die<br />

staat van de ziel waar<strong>in</strong> gemoedsbeweg<strong>in</strong>gen<br />

ophouden ( …). Het nadenken<br />

valt weg bij het aanschouwen van het<br />

landschap of object. Volgens kunstenaar<br />

Damien Hirst was de verschrikkelijke<br />

aanslag op de Tw<strong>in</strong> Towers een<br />

sterk voorbeeld van het fenomeen<br />

subliem. Voor mij heb ik dit vertaald<br />

naar het thema gebroken landschap<br />

en stad. Het schilderij is gemaakt van<br />

acryl en heeft de afmet<strong>in</strong>gen van 70 x<br />

100 cm. De drie sculpturen komen uit<br />

een groep van 5 stuks en zijn gemaakt<br />

van beton gegoten <strong>in</strong> kartonnen modellen.<br />

Het karton zit als een huid om<br />

het beton en geeft de sculpuren een<br />

bijzondere textuur. (TdH)


KIES NU VOOR HET<br />

ABNAMRO STUDENTEN PAKKET<br />

Wil je al je aandacht aan je studie en het studentenleven besteden? Dan is het ABN AMRO Studenten Pakket<br />

iets voor jou. Compleet, gemakkelijk en <strong>in</strong> één keer klaar voor alles wat er op je pad komt. Of het nou gaat om<br />

betalen, sparen of verzekeren, het is mogelijk met het Studenten Pakket. Geïnteresseerd? Loop b<strong>in</strong>nen bij<br />

een ABN AMRO vestig<strong>in</strong>g, bel 0800-0240700 (gratis) of kijk op www.abnamro.nl/student


Vol ambitie.<br />

Maar wie helpt<br />

jou verder?<br />

Voor enthousiaste en ambitieuze starters is er de mogelijkheid deel te nemen aan diverse Masterclasses.<br />

Op kosten van LogicaCMG volg je een gedegen opleid<strong>in</strong>g om je verder te ontwikkelen <strong>in</strong> de door jou<br />

gekozen richt<strong>in</strong>g. Met deze opleid<strong>in</strong>g leg je een stevige basis voor een voorspoedige carrière <strong>in</strong> de ICT.<br />

Geïnteresseerd? Kijk voor <strong>meer</strong> <strong>in</strong>formatie op www.logicacmg.nl/masterclass.<br />

R e l e a s i n g y o u r p o t e n t i a l

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!