De tand des tijds

TREND
De tand des
tijds…
De decoratiewereld is voortdurend in
beweging: stijlen en modes flirten
met allerlei trends en volgen elkaar
voortdurend op. Maar als er één
opkomende trend is die bij iedereen
in de smaak valt, dan is het wel de
terugkeer naar woningen met een
ziel. Vloeren die steevast bepalend
zijn voor de sfeer ontsnappen niet aan
deze nieuwe voorliefde voor het
verleden. Meer dan ooit zijn parket en
natuursteen die de tand des tijds
hebben doorstaan fel gegeerde
decoratie-elementen.
Omdat de vraag hiernaar enorm is
gestegen, hebben fabrikanten zelfs
speciale verouderingstechnieken
ontwikkeld. Met dergelijke
technieken kunnen ze aan nieuwe
materialen een oud cachet en een
natuurlijk patina geven, zodat het lijkt
alsof ze dit na ettelijke jaren hebben
gekregen. Dat maakt de keuze alvast
veel uitgebreider. Wij geven u hier
een idee van wat er zoal aan
authentieke recuperatiematerialen en
“vintage”-producten te vinden is.
Kwestie van u met meer kennis van
zaken te laten kiezen.
Old story
Oude materialen zijn meestal
gerecupereerd uit de afbraak van
kastelen, hoeves, kloosters, kerken of
herenhuizen. Om dit patrimonium te
behouden, worden al deze elementen
zorgvuldig gedemonteerd,
schoongemaakt en zo nodig
gerestaureerd, zodat ze aan hun
tweede leven kunnen beginnen. Tal
van handelaars verkopen deze
kostbare authentieke schatten die zo
fel gegeerd zijn. Niet verwonderlijk,
want het is moeilijk om deze getuigen
van een rijk verleden te overtreffen.
Bovendien hebben parket en
natuursteen die hun nobele karakter
aan hun eeuwenoud bestaan danken,
een onvoorstelbare weerstand en een
uniek patina. Toch is het raadzaam
om vóór een aankoop na te gaan
welke eigenschappen en welke
herkomst bepaalde materialen
hebben, en welke beperkingen eraan
verbonden zijn wanneer u ze voor een
realisatie wenst te gebruiken.
Het steentijdperk
Overal ter wereld worden de
constructieve en decoratieve
eigenschappen van marmer en
natuursteen gewaardeerd. De patina
en het “slijtage”-uitzicht eigen aan
een oude natuurstenenvloer maken
een interieur uniek. Natuursteen is
inderdaad duur, maar omdat deze
materialen juist niet te imiteren zijn,
is de investering soms wel
gerechtvaardigd. Arduin, graniet,
kalksteen, marmer… de lijst is te lang
om op te noemen. Hoe dan ook, de
kenmerken van natuurstenen tegels
worden bepaald door de steensoort
die men ervoor kiest: hard, poreus,
genuanceerd, niet winterhard,
voorzien van een glad of een
onregelmatig oppervlak. Met al deze
criteria dient u rekening te houden
wanneer het gaat om de plaats van
de tegels, de manier waarop u ze zal
24
1 2
4
3
5

1 . De vloerbekleding in deze
majestueuze hall, bestaat uit
een oude abdijtegels in
natuursteen daterend uit de XVe-
XVIIIe eeuw. De plaatsing in
Romeins verband en de zachte
(homogene of geschakeerde)
kleuren dragen bij aan de
authentieke charme van het geheel.
Deze met de tijd gepatineerde
natuursteentegels werden
versneden tot een dikte van 3 of
4 cm. Bij Origines
2. Deze tegels in hersamengestelde
steen vormen een
perfecte imitatie van eeuwenoude
natuursteen. Bij Origine
3. Deze vloer in witsteen kreeg
een natuurlijke patinabehandeling.
Hij ziet er dan ook
gesatineerd en authentiek uit,
helemaal zoals de vloeren van toen.
Verder zijn de tegels één voor één
over het hele oppervlak
“afgesleten” en is de rand
geciseleerd.
Tegelvloer Charles VII met
verouderde afwerking. Breedtes
30/40/50 cm op 2 cm dikte. Hij is
ook verkrijgbaar in rustieke (ruw
uitzicht, antislip-effect) en
traditionele afwerking (vlak en met
zachte randen).
Realisatie: Atelier Naffre
4. Vanop de verdieping hebben
we een mooi zicht op de
prachtige vloer in gerecupereerde
blauwsteen. Deze vrij grote
natuursteentegels (60 x 60 cm)
komen in deze woonkamer
helemaal tot hun recht. Ze werden
geplaats zoals gevonden, zonder
enige nabehandeling. Het oneffen
oppervlak en de onregelmatige
randen getuigen van hun
ouderdom.
Realisatie: Mevogra
5. Een waaier van crèmetinten
en een weloverwogen
verlichting zorgen voor een
magisch gevoel in deze verfijnde
hall. Onderaan de trap in egale
witsteen werden oude,
gerecupereerde Bourgondische
tegels geplaatst. Ze werden
opnieuw verzaagd en gepolijst en
in een diagonaal patroon geplaatst.
Realisatie: Bourgondisch Kruis
25

1. De eigenaars van deze retro
badkamer wilden het oude
cachet ervan bewaren en hebben
gekozen voor een “Scabas”
tegelvloer van verouderd marmer.
Het bloemenmotief en de diverse
tinten, gaande van beige tot
donkerbruin via paars, getuigen van
een heel verfijnde afwerking. De
natuursteentegels (30 x 30 cm op
1 cm dik) zijn verkrijgbaar in grotere
formaten. Bij Origines
2. Deze oude natuurstenen
vloer in Leipzigdallen
(tegenhanger van de
Bourgondische dal) biedt een
waaier aan tinten gaande van
lichtbeige over lichtbruin tot oud
roze. Ze zijn verkrijgbaar in
vierkant formaat of op maat voor
plaatsing in wild verband.
Realisatie: Kempische
Bouwmaterialen
3. Deze tegels zijn gemaakt van
oude blauwe hardsteen: ze
werden opnieuw verzaagd en
behandeld en hebben hier een
formaat van 40 x 40 cm. Ze hebben
de donkere gepatineerde look van
oude kerkdallen. Realistaie:
Kempische Bouwmaterialen
1
3
gebruiken en hoe u ze wenst te
onderhouden. Toch mag u niet vergeten
dat ze door hun ruime dikte niet in
alle kamers kunnen geplaatst
worden. Daarom zijn sommige tegels
één of twee keer in de dikte
doorgesneden om het onderhoud en
de plaatsing te vergemakkelijken. In
het eerste geval behoudt het
oppervlak het natuurlijke, jarenoude
patina en in het tweede geval wordt
het gladgeschuurd en blijven de
“onderlaag”tegels sterk gelijken op
de “bovenlaag”tegels.
Is uw keuze gemaakt, dan dient u met
een aantal punten rekening te houden:
2
4
5
• Let op voor mortelresten die
moeilijk van oude stenen te
verwijderen zijn.
• Reken ruim (5 tot 10% meer) voor
het bekleden van oppervlakken want
bij het plaatsen is verlies onvermijdelijk.
Al naargelang de plaatsing (Romeins
verband, diagonaal, …), dient u het
aantal benodigde tegels uit te
rekenen (een ruwe tegelschets vooraf
is zeker niet overbodig). Houd ook
enkele tegels over om eventueel een
tegel met een barst of hardnekkige
vlekken te vervangen.
• Probeer logisch te kiezen volgens
de stijl en de esthetiek van uw woning.
• Ga langs bij verschillende handelaars
26
om een idee te krijgen van wat de markt
te bieden heeft. Blijf ook kritisch
tegenover de prijs die van handelaar
tot handelaar sterk kan variëren. Het
prijskaartje wordt ook beïnvloed door
allerlei factoren zoals de zeldzaamheid,
de staat van het materiaal of de
verhouding tussen vraag en aanbod!
• Ten slotte zal de hulp van een
specialist zeker van pas komen, want
voor het integreren van dergelijke
materialen is toch wat ervaring nodig.
Antiek hout
Oude plankenvloeren en parket geven
karakter aan een kamer, daar twijfelt
niemand aan. Dergelijke gezellige,
4. In deze inkomhall ligt eeneen
majestueuze tegelvloer van
Franse witsteen, een natuursteen
met een heel fijne korrel, hier
geschikt in Romeins verband. Het
gepatineerde en gesatineerde
uitzicht van de tegels zijn het
resultaat van een verouderende
afwerking (lichte slijtbeweging
toegepast op het hele oppervlak).
Zo krijgen ze een zeker ‘authentiek’
cachet en worden ze tegelijk
beschermd en onderhoudsvriendelijk
(water en zachte zeep,
dan spoelen). Formaten van 30x30
tot 60x75 cm, dikte 2 cm.
Realisatie: Atelier Naffre
5. Deze natuurstenen vloer
past perfect in dit gezellige
landenlijke salon met een mooi
authentiek balkenplafond. Men
maakte gebruik van de decoratieve
en creatieve rijkdom van de
Bourgondische witsteen. De
Bourguignon Nuancé tegels (2 cm
dik) met verouderde afwerking zijn
geplaatst in wild verband en zien er
authentiek uit. Realisatie:
Westvlaams tegelhuis

gepatineerde vloeren komen
voornamelijk uit kastelen en oude
huizen. De eerste parketvloeren
deden hun intrede aan het einde van
de 17de eeuw. Deze vloeren
vervingen toen de oude Franse
plankenvloeren die op vloerbalken
waren genageld. Daarna kenden de
geassembleerde parketvloeren een
enorme bloei en dankzij de panelen
met motieven (Versailles,
Fontainebleau, Chantilly...) werden ze
wereldberoemd. Naarmate de
eeuwen verstreken en de moderne
tijden aanbraken, kregen de panelen
lichtere motieven en werden de
assemblages veel eenvoudiger. In het
begin van de 20ste eeuw werden
vooral parketstroken met groeven en
gleuven gebruikt. Ze werden
geplaatst op 3 manieren: op Engelse
wijze, in visgraatmotief met korte
latten of in Hongaarse puntmotief
met lange stroken. Tijdens de
naoorlogse periode kwam er parket
op de markt met dunne stroken die
men vastlijmde.
In elk geval zien we dat oud massief
hout (en dan vooral eik) de tijd
glansrijk doorstaat en dat het stijlvol
de stap van oude huizen naar onze
moderne salons zet. De stabiliteit en
de hardheid van dit materiaal gaan
hand in hand met een enorme
decoratieve waarde die vooral te
danken is aan het patina. Parket dat
al een heel leven achter de rug heeft,
is een kostbaar bezit dat zeker in de
smaak valt bij de liefhebbers van alles
wat authentiek en natuurlijk is… dé
trendy begrippen van tegenwoordig.
De meeste antieke parketvloeren zijn
van eik, maar het is best mogelijk dat
u ook andere houtsoorten vindt zoals
beuk, iep of kastanje. Oude den
wordt ook gerecupereerd, maar het
wordt dan bij voorkeur gebruikt in
minder druk bezochte kamers. Heel
kostbare of exotische houtsoorten
zijn praktisch onvindbaar.
Oud hout heeft dus heel wat troeven,
maar toch dient u bij de aankoop op
een aantal punten te letten, zeker als
u een harmonieus resultaat wenst te
bereiken:
• Bij parketloten is de homogeniteit
niet altijd gegarandeerd door
vlekken, te zware slijtage of nagels
die het hout hebben beschadigd en
die het recupereren van bepaalde
stroken beletten. Soms is restauratie
onontbeerlijk.
• Het legpatroon van het parket
hangt af van de stroken: korte, lange,
brede… En net zoals bij natuursteen
laat de dikte van oude massieve
parketvloeren niet toe om ze om het
even waar te leggen; er zijn dan
bepaalde aanpassingen nodig.
• Sommige stroken zijn afkomstig
van doorgezaagde oude balken (in 2
of meer planken), van de
plankenvloeren van oude wagons of
van kaasplanken uit oude melkerijen
en zuivelhandels. Dit op traditionele
wijze ambachtelijk bewerkte
materiaal heeft alle troeven van oud
hout, zodat men er prachtige
parketvloeren mee kan maken. Het
hout wordt gereinigd, ontdaan van
alle nagels en alle gaatjes worden
gevuld om het aan te bieden als een
“nieuw oud product”, helemaal klaar
om te plaatsen. Maar dergelijk hout
kan wel dunner zijn dan echt massief
parket.
• Kostbare eiken panelen op Franse
wijze, zoals panelen van Versailles,
Chantilly of Aremberg zijn
tegenwoordig heel zeldzaam
geworden en hun waarde schommelt
rond 200 euro per m_. Een aantal
27

parketvloeren met motieven die
tegenwoordig op de markt zijn,
worden gesneden uit gerecupereerd
massief parket (17de en 19de eeuw)
en in ateliers geassembleerd met
tand en groef. Ze kunnen op
aanvraag in elkaar worden gezet. Ook
de afwerking (schuren en boenen)
gebeurt vóór de plaatsing (gelijmd of
genageld).
• Voor de beoordeling van de
stevigheid van het product is de dikte
van de slijtlaag even belangrijk als de
dikte van de strook zelf.
• Het hout moet droog zijn voordat
het wordt geplaatst. U mag een
afwerking (boenwas, olie of vernis)
aanbrengen, maar dan bestaat het
risico dat de kleur verandert.
Desgewenst kunt u het hout ook in
zijn ruwe staat laten.
Omdat deze oude materialen
zeldzaam zijn en omdat de vraag
ernaar almaar toeneemt, is het
moeilijk om ze te recupereren en te
restaureren. Vandaar hun relatief
hoge prijs, terwijl het aanbod
inderdaad heel verschillend en
gevarieerd is. Maar de authentieke
charme van deze producten en de
ambachtelijke wijze waarop ze
werden gemaakt, spelen toch in hun
voordeel.
Het heeft echter geen zin om een
antiek materiaal te vergelijken met
een industrieel product.
Het succes van het ene doet helemaal
geen afbreuk aan dat van het andere.
De fabrikanten spelen gewoon in op
de huidige trend: ze hebben andere
oplossingen uitgedacht die de
liefhebbers van het traditionele
vanzelf kunnen tevreden stellen.
De Vintage spirit
De overstap van recuperatie naar
imitatie is verrassend klein. Een
aantal fabrikanten heeft deze stap
dan ook zonder aarzelen gezet. Ze
stellen nieuwe materialen voor die
kunstmatig verouderd zijn volgens
verschillende verouderingstechnieken
(fysisch, mechanisch of chemisch).
Ook al blijft het verschil tussen de
twee merkbaar, dan nog kunnen we
zeggen dat het “versleten” uitzicht
van de nieuwkomers perfect geslaagd
is. Deze heruitgaven van natuursteen
en parket bieden heel wat
aanlokkelijke voordelen: ze zijn
verkrijgbaar in voldoende
hoeveelheden (samen met een
gamma plinten, treden... allemaal
geassorteerd), ze zijn soms op maat
gemaakt en ze zijn niet beschadigd
(wat de plaatsing vergemakkelijkt).
De parketsector kent tegenwoordig
een enorme bloei met heel wat
nieuwe toepassingen. Vroeger wilde
de consument een gladde, uniforme
parketvloer. Vandaag geeft hij de
voorkeur aan oud parket met een
natuurlijk cachet. Een trend die wordt
bevestigd door de toenemende vraag
naar producten met tinten en
afwerkingen die de houtnerven mooi
laten uitkomen en die dankzij de
afwerking van hun oppervlak doen
denken aan de authentieke geboende
parketvloeren van vroeger.
Verouderde parketvloeren vormen de
schakel tussen traditie en de
moderne aanpak. Meestal worden ze
gezaagd uit rustiek massief eikenhout
waarin knoesten, scheurtjes of
structuurverschillen toegelaten zijn.
Deze parketstroken worden met tand
en groef verkocht om te lijmen, maar
men kan ze ook nagelen of zwevend
plaatsen. Het aanbod biedt ook keuze
uit verschillende dikten (14, 22 mm)
en diverse kleuren.
De planken worden mechanisch
verouderd in fabrieken. Daar
“kloppen” machines willekeurig met
kleine tikjes op verschillende plaatsen
28

1. Parket van verouderde eik
staat aan de spits van de
“vintage”mode en combineert
moderne technologie met
artisanale gebruiken voor een
warme, unieke vloer met het
uitzicht dat hij de tijd heeft
doorstaan. De schuin afgekante
stroken (15x189x1830 mm),
bestaande uit 3 lagen en een
bestendig bovenvlak van 4 mm
dik, zien er “versleten” en
“doorleefd” uit, verschillend in
functie van de gekozen afwerking:
antiek handgemaakt, manueel
gekrast of witgeborsteld.
Parket Vintage van Udirev
2. Deze parketvloer,
gerealiseerd in den van de
Landes, roept herinneringen op
aan het verleden. Hij wordt
gekenmerkt door een geoliede,
‘verouderde’ afwerking en is zeer
duurzaam. Hij is afgekant aan de
4 zijden en vooral bijzonder door
de opvallende structuur en
authentieke kleurschakeringen
zoals houtskool, opaal, brons of
sepia. Afmetingen van de stroken:
L2000 x b 155 mm, dikte 21 mm.
Gamma Verniland Empreinte van
FP Bois
3 & 4. Een ongeëvenaarde warmte
en “royale” toets voor deze
oude plankenvloer uit de tijd van
Lodewijk XIII, bestaande uit grote
stroken (10 tot 30 cm) van
geborstelde eik. Het
gerecupereerde hout (uit de XVIIe
en XVIIIe eeuw) krijgt in deze
heldere woonkamer een nieuw
leven. Dikte 2,2 cm en variabele
lengtes van 60 tot 250 cm.
Origines
5. De vloer past perfect bij de
klassieke stijl van deze
eetkamer en pronkt met grote,
rustieke en massieve planken
(14 mm dik) van Franse eik. Deze
werden verouderd, gekleurd (hier
in Castle kleur) en geolied voor
een perfect resultaat. Collectie
Legend van Collstrop bij Cras
6. De noblesse van massieve
eik en de panelen van 1m2
of 70 cm2 kenmerken dit
ondertussen beroemde parket van
Versailles. De oude vloerpanelen
van 20 mm dik zijn op traditionele
wijze vastgepend, gemonteerd op
traditionel wijzen.
Realisatie: Didier Cabuy
1
2
4
3
5 6
29

houtsoorten en afwerkingen mogelijk.
Natuursteen zoals blauwe steen,
Bourgondische steen of marmer
hebben altijd al een rijker allure aan
interieurs gegeven. Deze klassieke
materialen zijn heel goed gekend in
hun courante afwerkingen, maar
tegenwoordig maken ze een
opvallende comeback dankzij de
verouderingstechnieken. Deze stenen
tegels doen denken aan de oude
plavuizen van kloosters of kastelen,
want ze worden zodanig bewerkt dat
ze slijtsporen vertonen die een
eeuwenoude tegelvloer waardig zijn!
Aan blauwe steen bijvoorbeeld, geeft
men bewust een “oud” karakter met
kleine scheurtjes, fossielen, adertjes
of witte vlekken van calciet.
Het recupereren van oude,
massieve eik voor een “nieuwe”
plankenvloer werd hier heel mooi
toegepast. Het gerecupereerde
hout (afkomstig van oude balken,
oude plankenvloeren van wagons..)
werd opnieuw bewerkt in het
atelier en opgesmukt met een
exclusief kleurprocédé. Op die
manier kreeg het een origineel,
“antiek” patina met kleuren die
variëren van afgewassen grijs,
zoals hier, tot ebbenhoutzwart via
cognac of chocolade. De
afwisseling van planken met een
verschillende breedte (van 15 tot 28
cm) versterkt het authentieke
karakter van het geheel.
Realisatie: Didier Cabuy
op de planken. Deze lichte
beschadigingen met deukjes vormen
uiteindelijk een heel realistisch
“versleten” oppervlak. En om het
effect helemaal compleet te maken,
kleurt men het hout (patina in
waterige fase) om de nerven en de
structuur van het hout duidelijk
zichtbaar te laten. Achteraf kan men
dan kiezen voor een afwerking
(boenwas, olie…) volgens het
resultaat dat men wenst te bereiken.
Nog een modeverschijnsel rond
verouderde parketvloeren: de
belangstelling voor het gebruik van
panelen zoals deze van Versailles
neemt voortdurend toe. Deze panelen
worden gemaakt van massieve eik,
met de hand bewerkt en op de oude
manier geassembleerd (met pinnen
en pengaten, tanden en groeven en
vervolgens vergrendeld met pennen).
Daarna worden ze via verschillende
procédés verouderd: kloppen,
trekken, gaatjes van houtwormen,
vlekken, stof… waarna ze nog een
tint, donkerdere nuancen en een laag
boenwas krijgen. Het resultaat is
verrassend geslaagd! Bij deze
panelen zijn alle variaties van
30

Deze ambachtelijk gefabriceerde
plankenvloer van gerecupereerde
massieve eik bestaat uit stroken
met afgeschuinde groef, van
variabele breedtes (gemiddelde
lengte van 2,5 m). De dikte ervan
bedraagt oorspronkelijk 20 mm
maar kan worden verminderd tot 15
of 10 mm. De natuurlijke kleuring in
één stuk (5 tinten naar keuze) die
zorgt voor dit verouderd en warm
uitzicht, gebeurt in het atelier. Het
aanbrengen van een olie, was of
vernis geeft ze een definitief patina.
Realisatie: Didier Cabuy
Net zoals bij parket worden de
verouderde afwerkingen van
natuursteen gecreëerd dankzij een
combinatie van mechanische
procédés (schokken, afschuren,
slijtage door de tegels tegen elkaar te
schuren, met of zonder
schuurmiddel…). Men kan ook
verschillende erosiegradaties
bereiken. Vervolgens wordt het
oppervlak geborsteld, verzoet of met
een zuur behandeld. Tegen
chemische verouderingsmethoden
maakt men dikwijls bezwaar omdat
het risico bestaat dat deze zure
producten de steenstructuur
beschadigen. Bovendien kunnen we
dergelijke bewerkingen niet echt
milieuvriendelijk noemen.
Toch biedt het afgewerkte product dat
vergelijkbaar is met oude natuursteen
de voordelen van onze moderne tijd.
Het kan op maat worden geleverd en
versneden, er is keuze uit
verschillende dikten, de weerstand is
hoger omdat de “zwakke” delen van
de steen zijn weggelaten, er zijn
verschillende afwerkingen en allerlei
motieven mogelijk en het onderhoud
is eenvoudig.
31

U ziet het, de keuze is groot… Geeft u
de voorkeur aan het unieke patina
van oude materialen of kiest u voor
de moderne
verouderingstechnologie? Elk product
heeft zijn specifieke eigenschappen,
zijn voordelen en zijn zwakheden. Al
deze karaktervolle bekledingen,
geïnspireerd door het verleden,
dragen de stempel van vervlogen
tijden en ze geven een ziel aan uw
interieur. Raak ze aan, bewonder ze…
en duik in het Verleden! Deze
“verrezen schatten” hebben nog een
mooi lang leven voor de boeg…
Dit interieur is geïnspireerd op de
Engelse landelijke stijl. Geheel in lijn
met dit traditionele karakter, kozen
de ontwerpers voor een oude
gerecupereerde plankenvloer in
massieve Franse eik. De stroken
werden behandeld met een
poriënvuller en met boenwas,
zodanig dat het onderhoud beperkt
blijft en de mooie kwaliteit van de
vloer behouden. Dit parket werd
rechtstreeks op de betonnen
ondervloer gelijmd.
Realisatie: GLOBAL WOOD
32

Voor de inrichting van deze loft heeft
de architect duidelijk gestreefd naar
een heel open en uniforme leefruimte
waar keuken, eetkamer en salon zo
breed mogelijk in elkaar overlopen.
Om deze sfeer optimaal uit te spelen,
werd dan ook overal één en dezelfde
vloerbedekking gelegd die bovendien
sober genoeg is om de architectuur
van de woning eer aan te doen. Men
heeft dus gekozen voor een heel ruwe
eiken parketvloer. Hier vinden we dan
ook geen Hongaarse Punt of
mozaïekeffect, maar wel een strikt
minimalistische stijl die nog wordt
geaccentueerd door de gebleekte
afwerking en de erg brede afmetingen
van de stroken, type “wagonplanken”
(18 cm).
Realisatie: ‘T INTERIEURKE
35