Vrolijk (2009), VERGANE GLORIE of NIEUW ELAN? - Frisse Blik

elders in Nederland, of in het buitenland, plaats. Positief geformuleerd zou de
conclusie kunnen luiden dat er in het Noorden in potentie nog veel ruimte is voor
secundaire activiteiten op het terrein van vooral grondgebonden veehouderij en
akkerbouw. Negatief geformuleerd is de conclusie dat Noord-Nederland blijkbaar
onvoldoende comparatieve voordelen (gecreëerd) heeft voor de secundaire activiteiten
in deze twee deelclusters. In hoofdstuk 3 en 4 zal blijken dat de negatieve
interpretatie waarschijnlijk meer hout snijdt dan de positieve.
Zoomen we in op de verwerkende industrie, de voedingsmiddelensector, dan zien we
de volgende specialisaties van Noord-Nederland. De aardappelverwerkende industrie
is relatief sterk aanwezig 7 . Ook de zuivelindustrie in Friesland en de suikerindustrie in
Groningen dragen voor een belangrijk deel bij aan de werkgelegenheid van deze
industrieën op nationaal niveau (tabel 2.6). Verder valt op dat van alle door Nederland
geïmporteerde tabak bijna 30% in het Noorden wordt verwerkt, en dat Noord-
Nederland relatief laag scoort bij de verwerking van groenten en fruit. Dit beeld komt
grotendeels overeen met de rapportage van Bureau Berenschot (2006), waarin een
iets andere indeling wordt gebruikt. Daarin heeft Noord-Nederland ook een relatief
laag aandeel in de vervaardiging van dranken (2%), en in de vervaardiging van
plantaardige en dierlijke vetten en oliën (4%).
Tabel 2.6 Werkzame personen in voeding- en genotmiddelenindustrie, 2003
Groningen Friesland Drenthe Noord-
Nederland
Nederland
% Noord-
Nederland
Zuivel 769 2.068 874 3.711 13.007 29%
Aardappel(zetmeel) 3.201 115 112 3.428 7.084 48%
Suiker 676 0 0 676 1.069 63%
Vlees 1.718 1.226 635 3.579 26.685 13%
Vis 547 406 34 987 5.019 20%
Groente en fruit 58 66 116 240 5.935 4%
Graan 177 222 64 464 3.690 13%
Veevoer 60 496 264 820 6.469 13%
Tabak 1.116 346 58 1.520 5.315 29%
Totaal 10.570 8.704 3.186 22.460 136.154 16%
Bron: Van Leeuwen 2005, p. 11 (gebaseerd op LISA 2003)
7 Voor Nederland als geheel geldt dat bijna de helft van het aardappelareaal betrekking heeft op
consumptieaardappelen, ongeveer eenderde op zetmeelaardappelen (ook wel aangeduid als
fabrieksaardappelen), terwijl de resterende twintig procent betrekking heeft op pootaardappelen (Janssen en
Netjes 2006, p. 27). Noord-Nederland heeft een afwijkend patroon omdat daar vrijwel alle zetmeelaardappelen,
het overgrote deel van de pootaardappelen en een belangrijk deel van de tafelaardappelen worden geteeld.
Naast tafelaardappelen bestaat de categorie consumptieaardappelen uit de zogeheten industrieaardappelen, die
worden gebruikt voor de verwerking tot patat, chips en andere aardappelproducten; deze worden vooral in ZW-
Nederland geteeld en verwerkt, en slechts in geringe mate in Noord-Nederland (zie verder par. 3.5).
Vergane glorie of nieuw élan, mei 2009 Pagina 20 van 96
CAB - Groningen