Alles wat je altijd al wilde weten - FOD Sociale Zekerheid

Bismarck, de Duitse kanselier op het einde van de 19de eeuw, heeft een socialezekerheidssysteem
uitgewerkt waarvan de financiering wordt gedragen door de werknemers en de
werkgevers, met een staatsbijdrage voor de pensioenen. De uitkeringen zijn aan het loon
gekoppeld, omdat men ernaar streefde alle arbeiders het behoud van hun levensstandaard
te verzekeren als bepaalde risico's optreden. Je kan dus spreken van een solidariteit onder
de werkenden.
Lord Beveridge, die we in de eerste helft van de 20ste eeuw situeren, vond dat niet alleen
de werknemers, maar de totale bevolking recht heeft op bestaanszekerheid. Via belastingen
voorziet hij, ongeacht het type tewerkstelling, in eenzelfde forfaitaire uitkering voor elke
burger bij werkloosheid, ziekte, pensionering, enz.
Het Belgische systeem bevat kenmerken van beide stromingen. Zo worden de pensioenen
(met uitzondering van de minimum- en maximumbedragen) bepaald op basis van de
betaalde bijdragen (Bismarck), maar heeft (bijna) iedereen recht op terugbetaling van
ziekenhuiskosten (Beveridge). Ook de regelingen van de sociale bijstand kunnen volledig in
het Beveridge-concept worden gezien.
De verschillende socialezekerheidssystemen die onze buurlanden hanteren, zijn vaak
(geheel of gedeeltelijk) terug te brengen tot het Bismarckiaans systeem (Duitsland) of zijn
gebouwd op de basisideeën van Beveridge (Verenigd Koninkrijk).
D. Organisatie
Bij de organisatie van het Belgische socialezekerheidssysteem moet er in de eerste plaats
een onderscheid worden gemaakt tussen de drie stelsels.
Voor het werknemersstelsel - het grootste van de drie - is de RSZ (Rijksdienst voor
Sociale Zekerheid) de overkoepelende instelling. De RSZ int zowel de werknemers- als de
werkgeversbijdragen voor de sociale zekerheid. De uitbetaling van de uitkeringen gebeurt
door betalingsinstellingen, parastatale instellingen genoemd. Iedere tak van de sociale
zekerheid heeft één specifieke parastatale, namelijk:
RKW
RVA
RVP
RIZIV
FAO
FBZ
RJV
Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers
Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening
Rijksdienst voor Pensioenen
Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering
Fonds voor Arbeidsongevallen
Fonds voor Beroepsziekten
Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie
Zelfstandigen zijn verzekerd voor vijf takken in de sociale zekerheid (geneeskundige
verzorging, arbeidsongeschiktheid of invaliditeit, moederschapsverzekering, gezinsbijslag,
pensioen en faillissement).
9