nummer 6, december 2011 - VNO-NCW Midden

december 2011
Jan Spiker:
‘de industrie is de basis van
onze economie’
Ledenmagazine van
Industrietafel Midden Nederland van start • eFunCar: prachtig authentiek
Achterhoeks product • Alle hens aan dek door vergrijzing • Urk Fish Capital trekt
visserijsector op hoger plan • ‘Glas maken is het mooiste dat er is’ • Duurzamere
economische groei door Groene Groei Deal • Twente: nijver en (te) bescheiden

Middelpunt
Rubitech
Rubitech produceert en vermarkt aluminium
spuitgietwerk. ‘Voor ons is het niet zinnig in
Nederland te produceren, maar we maken wel degelijk
deel uit van het nationale industriële complex, en dat
mag niet verloren gaan’, aldus Jan Spiker, managing
director van Rubitech.
10
Industrietafel Midden Nederland
‘De industrie is de drijvende kracht van onze economie’,
vindt Tineke Bakker, tijdens de oprichting van de
Industrietafel Midden Nederland. Jur Zandbergen: ‘We
moeten de industrie die we nog hebben pamperen. 30 tot
35 procent van onze leden zit in de sector. Daar willen wij
12
specifiek wat voor bieden.’
Groene Groei Deal
De Groene Groei Deal betekent kansen voor
ondernemers, ook in Midden-Nederland.
De samenwerking tussen VNO-NCW, MKB-Nederland,
LTO Nederland, MVO Nederland, Stichting Natuur en
Milieu, stichting Natuur- en Milieufederaties en het Rijk
heeft als doel verduurzaming te verenigen met structurele
economische groei. Op dit moment zijn er 59 sector- en
bedrijfsdeals ondertekend, deze worden de komende
26
jaren uitgebreid.
Het DNA van Twente
Een regio waar behoefte is aan goed geschoold personeel.
Met een bruto regionaal product dat lager is dan het
landelijk gemiddelde. Waar talloze initiatieven ontstaan.
Een regio waar mensen nijver en bescheiden zijn, terwijl
ze best harder mogen roepen waar ze goed in zijn. Dat is
35
Twente.
Nieuws 4
De Drive: Herbert Weekhout 15
Oudere werknemers waardevol voor bedrijven 16
In het Middelpunt: Jan Brink 19
Column Bernard Wientjes 21
Column Andries Greiner 21
Joris Goossens: ‘
Glassector heeft toekomst in Nederland’ 22
Nieuwe leden 30
Agenda 32
Column Martin Stor 33
Colofon 42
Wie is Mylene Cornet-Gielen? 42
Groeien in het groen
In deze tijden van toch wel toenemende economische
somberheid en discussies over de toekomst van de euro
is het een verademing de economie van een opkomende
natie te mogen voelen en meemaken. Met een zeer geïnteresseerde
groep leden van VNO-NCW Midden zijn we
in november op ‘handelsmissie’ naar Brazilië geweest.
Een land met meer dan 180 miljoen inwoners, dat samen
met Rusland, India en China de BRIC landen vormt en
geldt als een van de snelst opkomende markten. En dat
was te merken! Het veelzijdige
programma bood veel aanknopingspunten
om te onderzoeken
of zakendoen met dit land een
interessante optie is en hoe het
in de praktijk werkt. Zo hebben
we van dichtbij gezien hoe de
haven van Recife zich ontwikkelt
en tijdens een ontmoeting
met NRC-correspondent Philip
de Wit werd waardevolle informatie
ingewonnen over het land, de gebruiken en de
hobbels die genomen moeten worden om te komen tot
vruchtbare samenwerking. Leerzaam en herkenbaar. Ook
mijn ervaringen met China bevestigen dat Nederlanders,
en zeker Nederlandse ondernemers, zich als geen ander
weten aan te passen aan nieuwe situaties. Ondernemers
blijken in staat in oplossingen te denken en te handelen. In
combinatie met een scherpe handelsgeest, een flink portie
lef en veel doorzettingsvermogen ontstaan nieuwe producten
en productieprocessen of komen nieuwe markten in
beeld. Dat is de kracht van ondernemend Nederland. Ik
heb veel respect voor de huidige ontwikkeling dat ondernemers
energie en mankracht vrijmaken om hun processen,
producten en organisaties duurzaam in te richten. De
voorbeelden van duurzaam ondernemen zijn talrijk en
worden sinds kort bijeengebracht op de website ‘Ondernemendgroen.nl’.
De Green Deals die zijn en worden
afgesloten, ook door VNO-NCW, zijn maar een klein topje
van de groene berg.
Misschien is duurzaam ondernemen een kwestie van
overleven, maar het is ook een bewijs van inzicht, veerkracht
en kansen pakken. Daarom blijf ik geloven in de
kracht van het bedrijfsleven en de positieve invloed van
ondernemers op de welvaart in Nederland. Ik wens u fijne
feestdagen en goede zaken in 2012!
Tineke Bakker – van Ingen
Voorzitter VNO-NCW Midden
Middelpunt december 2011
3

Nieuws uit de regio
Auping ontvangt leden VNO-NCW Stedendriehoek
Ruim 40 leden van VNO-NCW Stedendriehoek bezochten
in november een bijzonder bedrijf uit de regio: Koninklijke
Auping bv in Deventer. Auping is het grootste zelfstandige
Nederlands beddenbedrijf, met vestigingen in diverse
Europese landen. Bestuurslid Wim de Blok van VNO-
NCW Stedendriehoek opende de bijeenkomst en zette
kort en krachtig de activiteiten uiteen van de drie pijlers
uit de werkgeversagenda: Stedendriehoek Onderneemt,
Stedendriehoek Onderwijst en Stedendriehoek Onderscheidt.
Hierna gaf hij het woord aan twee nieuwe leden
van VNO-NCW Stedendriehoek, die zichzelf met een korte
pitch introduceerden. Daarna was het Johan Fekken, hrmmanager
bij Auping, die de leden meenam in het bedrijf,
dat in 1888 het eerste spiraalmatras ontwikkelde. Vandaag
de dag is Auping een van de laatste grote familiebedrijven
in Deventer. Het bedrijf wist zich succesvol door de crisis
te werken, met zo’n 400 medewerkers noteerde Auping in
2010 een omzet van 75 miljoen euro. China blijkt een belangrijke
afzetmarkt. De bedden- en meubelfabrikant heeft
drie productielocaties in Deventer, één in Eindhoven en er
zijn plannen voor de bouw van een nieuwe fabriek in 2013.
www.vno-ncwmidden.nl/stedendriehoek
Regionaal Sociaal Akkoord zorgt
voor 200 banen
Op 17 november is een grote groep werkgevers aanwezig
geweest bij de ondertekening van het Regionaal Sociaal
Akkoord Rivierenland op het Werkcentrum in Tiel. Tijdens
deze bijeenkomst, georganiseerd door VNO-NCW Rivierenland,
LANDER werk & participatie en Werkgevers Adviespunt
Rivierenland, is een akkoord getekend over het
plaatsen van 200 werkzoekenden met een achterstand op
de arbeidsmarkt. Dit akkoord moet een stimulans geven
aan een nog hechtere samenwerking tussen werkgevers
en de bemiddelaars. Het akkoord is getekend door diverse
partijen, waaronder VNO-NCW Rivierenland, LAN-
DER werk & participatie, gemeenten en provincie, UWV
WERKbedrijf en enkele vakbonden.
Ledennieuws
Middelpunt
Held van Flevoland
Meine Breemhaar, oud voorzitter
VNO-NCW MKB Flevoland, is
de held van Flevoland. Dat werd
vrijdag 28 oktober jl. bekend
gemaakt op Omroep Flevoland
radio na een drie weken durende
verkiezing. Vanwege het 25-jarig
bestaan van de provincie werd de
verkiezing gehouden.
Schutte bouw & ontwikkeling ontvangt Graydon Award
Schutte bouw & ontwikkeling uit Zwolle
is door Graydon is op 13 sep tember jl.
onderscheiden met de Graydon Award
voor financieel gezond bedrijf. De award
onderstreept de financiële gezondheid
van Schutte.
VNO-NCW Eemland steunt Soester bedrijven bij duurzaamheid
Op de dag van de duurzaamheid, 11 november 2011,
hebben VNO-NCW Eemland en de Soester bedrijven het
Duurzaamheid Convenant getekend. De Soester bedrijven
verenigd in het “Bedrijven Platform Duurzaamheid” gaan
samenwerken om een aantal doelstellingen te realiseren.
Een van de doelstellingen is de kennis en kunde op het
gebied van duurzaamheid vergroten en delen met elkaar.
Van belang is ook het transport zoveel mogelijk te verduurzamen.
Namens VNO-NCW Eemland heeft Loek de Rooij
Nederlands Dagblad zet in op digitaal gebruik
Op 21 oktober waren de leden van VNO-NCW Valleiregio
te gast bij het Nederlands Dagblad te Barneveld. Peter
Bergwerff, hoofdredacteur, heette de gasten welkom en
schetste een beeld van het bedrijf. De krant bestaat inmiddels
67 jaar, en vormt een onderdeel van het NEDAGconcern.
De krant kent een Vrijgemaakt Gereformeerde
oorsprong, maar kan tegenwoordig worden gekenmerkt
als een algemeen Christelijke krant met een orthodoxe focus.
Het Nederlands Dagblad is een van de vier Christelijke
dagbladen die ons land kent. Op dit moment werken
141 medewerkers bij de krant (92 fte).
het convenant ondertekend. “VNO-NCW maakt zich sterk
voor duurzaamheid in de breedste zin van het woord, dus
het is niet meer dan logisch dat wij de ondernemers in
Soest ondersteunen”, aldus Loek de Rooij. “De voordelen
die je als ondernemer kunt behalen met een duurzame
strategie levert niet alleen geld op, maar laat ook zien dat
je je als ondernemer betrokken voelt bij je omgeving.”
www.vno-ncwmidden.nl/eemland
Adjunct-hoofdredacteur Rinder Sekeris vertelde over de
ontwikkeling van gedrukte media naar digitaal nieuws.
De gedrukte media bevindt zich in zwaar weer, het aantal
abonnees daalt jaarlijks met 4%. De verwachting is dat de
papieren krant zich op termijn zal stabiliseren als luxeproduct.
De toekomst van kranten zit volgens Sekeris in
het bieden van achtergronden bij het nieuws en het duiden
van het nieuws. Het Nederlands Dagblad probeert
via digitale producten de lezers aan zich te binden. Op dit
moment is het Nederlands Dagblad de enige krant die het
nieuws via internet achter een betaalpoort heeft vergrendeld.
Men heeft een duidelijke keuze gemaakt voor dit
verdienmodel, waarbij gebruikers per nieuwsbericht een
minimale bijdrage betalen. Naast de betaalpoort kent het
Nederlands Dagblad nog twee nieuwe ontwikkelingen. In
de eerste plaats worden lezers via de website verzocht om
mee te werken aan de duiding van het nieuws, men krijgt
op die manier een kijkje in de keuken van de redactie. In
de tweede plaats kent men de ontwikkeling van deelabonnementen.
In de branche wordt deze ontwikkeling
met gemengde gevoelens bekeken, maar het Nederlands
Dagblad is ervan overtuigd op deze manier de lezers
tegemoet te komen.
www.vno-ncwmidden.nl/valleiregio
Voor het concretiseren van het akkoord is het MVO
Platform Rivierenland opgericht. Dit is een platform van,
voor en door werkgevers dat duurzaam blijft investeren
in werk- en stageplekken voor groepen die het niet zonder
steun redden op de arbeidsmarkt. Dit platform ontwikkelt
activiteiten om de doelstelling van 200 banen/werkervaringsplaatsen
te behalen voor deze doelgroep.
www.vno-ncwmidden.nl/rivierenland
Joris Nelissen, voorzitter
VNO-NCW Rivierenland
Een aantal gemeenten in de regio
heeft zich kandidaat gesteld om
de Floriade in 2022 te organiseren.
VNO-NCW Rivierenland
ondersteunt dit initiatief omdat
wij denken dat dit een positieve
invloed heeft op de economische
ontwikkeling van dit prachtige tuinbouwgebied. Daarnaast is
het een unieke kans om de identiteit van de regio te versterken
en in Nederland op de kaart te zetten.
25-jarig jubileum
bij Lesli BV
Lichtenvoorde
Vrijdag 30 september jl. heeft Lesli
BV het 25-jarig jubileum van de
directie Leo & Alied Groeneveld
gevierd. Het bedrijf is inmiddels
uitgegroeid tot een succesvol bedrijf
met een aantal takken; Lesli
Living, Lesli Vuurwerk, Silvesterzauber
en Bringo.
Kaak Events Group begint aan nieuwe fase
Kaak Events Group is op nationaal niveau uitgegroeid
tot een van de grootste verhuurbedrijven met meerdere
vestigingen door het land. Door de recente wijziging
in directie en de volledige overname van de aandelen,
neemt eigenaar Dennis Rondeel na elf jaar de dagelijkse
leiding van het bedrijf geheel voor eigen rekening.
Brandwijk Ondernemer van het jaar
Tijdens een feestelijk gala zijn Dick en Pieta Brandwijk
maandagavond gekozen tot Ondernemer van het Jaar en
wonnen hiermee de allereerste Rabobank Award. Brandwijk
Kerstpakketten en Promo.nl werden geprezen voor
hun effectieve bijdragen aan de leefbaarheid en duurzaamheid
van de regio.
Middelpunt december 2011 5

Nieuws uit de regio
Middelpunt
Foto’s: Henk Merjenburgh
Wientjes deelt 45.300 euro uit aan Flevolandse organisaties
Bernard Wientjes heeft op vrijdag 28 oktober in het kader
van het Fonds 100 jaar VNO-NCW twee organisaties in
Flevoland elk 22.650 euro geschonken. De voorzitter van
VNO-NCW gaf dit bedrag aan een leer-, werk- en trainingscentrum
voor jongeren tot 27 jaar in Zeewolde, de
Basisz. Het Urk Fish Center kreeg eenzelfde donatie.
Het Urk Fish Center is een initiatief van de Bedrijvenkring
Urk. Het heeft als doel de visserij voor Urk te behouden.
Maar het samenwerkingsverband van vissers en handelaren
werkt ook aan de ontwikkeling van een duurzame
visserij. Verder draagt zij bij aan een positieve promotie
van Urk en haar visserijsector.
Jan Brink van Urk Fish Center ontvangt donatie van Bernard Wientjes
Geslaagde Nieuwe-Leden-Lunch IJsseldelta
VNO-NCW IJsseldelta organiseerde in november de
Nieuwe-Leden-Lunch. Maar liefst 25 nieuwe leden
die het afgelopen jaar lid zijn geworden gaven gehoor
aan de uitnodiging. Regio IJsseldelta is in 2011 fors
gegroeid en nadert de 200 leden. De lunch vond
plaats in het Ikonenmuseum te Kampen. Directeur
Harry van Biessum heette iedereen welkom en
vertelde in het kort iets over de historie van het
klooster waarin het museum gevestigd is. Daarna
volgde een rondleiding. Naast een vaste collectie
van voornamelijk Russische ikonen heeft het museum
ook ikonen uit Griekenland, Bulgarije, Roemenië en
Ethiopië. Momenteel is een tijdelijke expositie van
gegoten reisikonen te bezichtigen.
Na de rondleiding vertelde Jacco Vonhof, voorzitter
VNO-NCW IJsseldelta, over het belang van VNO-NCW
en wat de vereniging en de leden voor elkaar kunnen
betekenen. Tijdens de lunch presenteerden de nieuwe
leden zichzelf en hun bedrijf en gaven zij aan waarom
zij lid zijn geworden van VNO-NCW IJsseldelta.
Voor de meesten was dit het hoogwaardige netwerk
van VNO-NCW en met name de jongere ondernemers
willen ook kennis en ervaring opdoen en delen met
andere leden.
Bernard Wientjes overhandigt donatie aan Martine Kruider en Corine Kroon
van Basisz
De Basisz is niet alleen een kringloopwinkel, maar ook een
leer-, werk- en trainingscentrum voor jongeren tot 27 jaar.
Zij worden, door mee te draaien in het arbeidsproces, op
weg geholpen naar een opleiding, een baan of een combinatie
van beide.
Fonds 100 jaar VNO-NCW
Het Fonds 100 jaar VNO-NCW is in 1999 opgericht ter
gelegenheid van het 100-jarig bestaan van VNO-NCW met
geld dat daarvoor door ondernemingen is bijeengebracht.
De schenkingen gaan afwisselend naar een organisatie die
ondernemerschap bevordert en een organisatie die een
sociaal-maatschappelijk doel nastreeft.
De voorzitter bedankte alle aanwezigen en benadrukte nog
eens dat als er een ondernemersvraag is, deze vooral bij
VNO-NCW Midden neer te leggen. Als het een landelijk
item is wordt dit doorgesluisd naar Den Haag en op regionaal
en lokaal niveau naar de betreffende overheden.“VNO-
NCW IJsseldelta is een actieve werkgeversorganisatie voor,
door en met leden”, aldus Jacco Vonhof.
www.vno-ncwmidden.nl/ijsseldelta
Gerrit Pillen, voorzitter
VNO-NCW Achterhoek
Sneeuw en ijs aan het begin van
2011 waren niet goed voor de bouwsector
maar voorzichtig herstel van
de economie leek zich tot de zomer
door te zetten. In de zomer kwam
het platzakke Griekenland veel in
het nieuws. Negatieve berichtgeving
volgde over Italië, Spanje, beurzen en euro. Dat maakt
consumenten bang en ondernemers boos over zoveel energie
die gaat naar bangmakerij i.p.v. toekomstgerichtheid. Ik wens
u in 2012 veel geluk, gezondheid en positiviteit.
Voor de economische ontwikkeling
van de Valleiregio moeten de
mogelijkheden van vervoer via
spoor en water verder worden
uitgewerkt. Daarbij zijn de havens
in Wageningen en Nijkerk van
groot belang. Het is de hoogste
tijd dat hierover politieke besluiten
worden genomen. Uitstel benadeelt
de ondernemers in de regio. Henk Anema, voorzitter VNO-
NCW Valleiregio.
Onderzoek door bedrijfsleven:
A15 in Rivierenland loopt vast
Op de A15 in Rivierenland staan elke dag files. In de ochtendspits
zijn er problemen tussen Dodewaard en Wadenoijen, in
de avondspits is er ernstige vertraging tussen knooppunt Deil
en Echteld. Dit blijkt uit een onderzoek van de Kamer van
Koophandel Midden-Nederland naar reistijdverlies op de
A15 tussen Gorinchem en knooppunt Valburg. Uit metingen
van Rijkswaterstaat komt naar voren dat het verkeersaanbod
op de A15 in Rivierenland varieert tussen de 58.000 en 68.000
motorvoertuigen per etmaal. Richtlijnen geven aan dat 2 x 2
autosnelwegen 63.000 à 70.000 motorvoertuigen per etmaal
kunnen verwerken. Dit betekent dat de A15 in Rivierenland
de maximale capaciteit heeft bereikt. Vooral tussen de knooppunten
Deil en Valburg is dat het geval.
Op initiatief van VNO-NCW Rivierenland wordt er in
samenwerking met TLN, EVO, VNO-NCW West, KvK Midden-Nederland
en (regionale) overheden een lobbytraject
gestart om structurele oplossingen voor de A15 te realiseren.
Met het oog op de aanleg van de Tweede Maasvlakte en het
doortrekken van de A15 tot aan de A12 moeten er oplossingen
komen voor de hele A15-corridor. Dat kan variëren
van spitsstroken, informatiepanelen boven de weg tot aan
grootschalige verbreding. Wij houden u op de hoogte van
de ontwikkelingen.
www.vno-ncwmidden.nl
Provincie Gelderland ondersteunt
innovatie in maakindustrie
De provincie Gelderland heeft op 9 november besloten het
economisch beleid, dat is gericht op het bevorderen van innovatie
bij bedrijven, te verbreden naar alle sectoren waar kansen
liggen om de productiviteit te verbeteren. Dit betekent dat
de maakindustrie in Gelderland nu ook gebruik kan maken
van de innovatiefondsen van de provincie. Met deze beleidsaanpassing
wordt gehoor gegeven aan het advies Gelderland
verdient het!, dat SER Gelderland - waarin VNO-NCW Midden
is vertegenwoordigd - in september heeft uitgebracht. In dit
advies wordt benadrukt dat de provincie zijn aandacht moet
richten op alle bedrijfstakken en alle regio’s, die meer dan
evenredig kunnen bijdragen aan de stijging van de arbeidsproductiviteit.
Het provinciaal instrumentarium moet zo breed
mogelijk worden ingezet.
www.sergelderland.nl
Jur Zandbergen, voorzitter
VNO-NCW Noordoost
Overijssel
Bescheidenheid siert de mens, maar
gepaste trots levert meer op. Als
te bescheiden regio wordt je voor
de overheid onzichtbaar en dat is
slecht voor de regio.
VoorsprongVoucher groot succes
De VoorsprongVoucher is een klinkend succes. Dit unieke
werkgeversinitiatief ondersteunde in de afgelopen maanden
al tientallen bedrijven uit de regio Almelo met werknemers
van 40 jaar en ouder. Het doel van de VoorsprongVoucher is
om deze kwetsbare groep werknemers van werk naar werk
te begeleiden en niet in een uitkeringssituatie te laten belanden.
Dit doel is dan ook zeker geslaagd. De VoorsprongVoucher
is nog beschikbaar tot 1 december 2011.
De VoorsprongVoucher is een initiatief van VNO-NCW Midden
en de poortwachtercentra ACE De Vallei en Werkend-
Stedendriehoek. Kern van het project is dat werknemers niet
in een uitkeringssituatie komen, maar van werk naar werk
worden begeleid. De VoorsprongVoucher biedt werkgevers
in de provincies Gelderland, Overijssel, Flevoland en Utrecht
extra mogelijkheden om werknemers van 40 jaar en ouder in
dienst te nemen.
Jacco Vonhof, voorzitter
VNO-NCW IJsseldelta
Regio Zwolle gaat voor Regiotop!
16 gemeenten hebben besloten tot
meer samenwerking. Samen werken
aan één sterke regio Zwolle!
Dát zien we als een gezamenlijke
opdracht. Als werkgeversorganisatie
doen we daar graag aan mee!
Middelpunt december 2011
7

Verenigingsnieuws
Verenigingsnieuws
Middelpunt
Algemene Ledenvergadering 2 november 2011
De leden van VNO-NCW Midden hebben in de Algemene
Ledenvergadering van 2 november 2011 het verslag van
de vorige vergadering, de begroting 2012 en de contributie
2012 vastgesteld. De nieuwe contributietarieven zijn met
2% aangepast, conform het (verwachte) inflatiecijfer 2011.
In december 2011 ontvangen de leden de contributienota
voor 2012. De leden stemden in met de benoeming van
de heer N.M.M. van Staveren als lid van het Algemeen
Bestuur van VNO-NCW Midden. Nico van Staveren is
voorzitter van VNO-NCW/MKB Flevoland.
Gastheer
AFAS ERP Software BV in Leusden was gastheer van
deze ALV. Na de vergadering volgden inleidingen van
de CEO van AFAS ERP, Bas van der Veldt, gevolgd
door een boeiend verhaal van prof.dr. Paul Louis Iske,
hoogleraar Open Innovation & Business Venturing
aan de School of Business and Economics, Universiteit
Maastricht. Paulien Vogelzang van de Stichting Energy-
4All (AFAS is een van de sponsoren van deze stichting)
vroeg aandacht voor de activiteiten van deze stichting,
die zich inzet voor onderzoek en behandeling van de
ernstige energiestofwisselingsziekte, waarmee wekelijks
1 à 2 kinderen worden geboren.
Het concept-verslag van deze ALV kunt u
downloaden via de pagina ALV op
www.vno-ncwmidden.nl/ledennet.
Ledenreis naar Brazilië:
op zoek naar het geheim van de BRIC-landen
Bedrijfsleven en Defensie werken samen aan arbeidsmarktproblemen
Donderdag 24 november organiseerde het Regionaal
Platform Defensie - Bedrijfsleven Midden een informatieve
bijeenkomst op Kamp Holterhoek in Eibergen. Deze
bijeenkomst was de eerste van een serie regionale sessies
die door het Platform binnen VNO-NCW Midden zullen
worden gehouden. Doel is vanuit een specifieke regionale
invalshoek aandacht te besteden aan de arbeidsmarktproblematiek.
Werkgevers uit de regio’s Twente en Achterhoek, vertegenwoordigers
van regionale onderwijsinstellingen en commandanten
van Defensieonderdelen wisselden in Eibergen
met elkaar van gedachten over de knelpunten die men
onderkent op het gebied van de arbeidsmarkt in de meest
brede zin van het woord en de mogelijkheden die er zijn om
deze knelpunten binnen de zogenaamde ‘gouden driehoek’
van Onderwijs, Overheid en Ondernemers gezamenlijk het
hoofd te bieden. Sprekers tijdens de bijeenkomst waren de
heer Foppe Atema, voorzitter van het Provinciaal Bestuur
Gelderland van VNO-NCW en co-voorzitter van het platform,
generaal-majoor Marc van Uhm, eveneens co-voorzitter
van het platform en Plaatsvervangend Commandant
Landstrijdkrachten en de heer Rene Kreeftmeijer, directeur
Personeelsmanagement van Defensie.
De bijeenkomst werd afgesloten met een netwerkborrel, gecombineerd
met een static show van Defensiematerieel dat
door de eenheden op Kamp Holterhoek wordt gebruikt.
In 2012 zullen in de overige regio’s van VNO-NCW Midden
soortgelijke bijeenkomsten worden georganiseerd.
Heeft u vragen over dit onderwerp, neem dan contact op
met Loek Habraken van het Platform Defensie-Bedrijfsleven
via habraken@vno-ncwmidden.nl.
Succesvolle bijeenkomst VNDU inzake Social Media
Even een ander geluid: de
hyperinflatie is tot staan gebracht
en is vervangen door een
geweldige economische groei,
tussen 7 en 9 % per jaar. Een
groep leden is een week naar
Brazilië geweest, op zoek naar
de verklaring voor de groei van
de BRIC-landen. Het werd een
indrukwekkende reis naar de
steden Recife, Salvador en Rio de
Janeiro. Recife legt samen met de
Rotterdamse Haven een bedrijventerrein
aan van 600 hectare,
naast een nieuwe haven die
sneller klaar is dan onze Tweede
Maasvlakte. Nieuwe banen voor
80.000 mensen. In Salvador werd
kennis gemaakt met ondernemers,
de regionale overheid en
de Nederlandse consul. Men
probeert daar het vestigingsklimaat
zo aantrekkelijk mogelijk
te maken met belastingvrijstellingen
en goedkope grond.
Rio was het sluitstuk. Door de
komende Olympische Spelen
en het WK Voetbal lijkt het alsof
de hele stad op de schop wordt
genomen. Het klinkt misschien
raar, maar het centrale thema
in Rio was modernisering en
stadsvernieuwing. De economie
is hier booming, al was het maar
vanwege de recente olie- en gaswinning,
die grotendeels vanuit
Rio wordt georganiseerd. Ruimte voor ontspanning was er
ook. De meeste mensen komen namelijk niet dagelijks in
Copacabana.
Meer foto’s op www.vno-ncwmidden.nl.
Foto: Jan Ezendam
Op maandag 14 november 2011 hield de VNDU haar
jaarvergadering in Nordhorn rond het thema Social Media.
De VNDU is opgericht in 2007 met als doel het grensoverschrijdend
ondernemen te bevorderen en op diverse niveaus
aandacht te vragen voor de diverse grensoverschrijdende
belemmeringen. Via de aangesloten ondernemersverenigingen
(waaronder VNO-NCW Midden) zijn vele duizenden
bedrijven vertegenwoordigd.
Tijdens de bijeenkomst vertelden verschillende deelnemers
vanuit hun discipline over de ervaringen met social media.
De heer Möller van de Duitse Ambassade in Den Haag
stelde nadrukkelijk dat ook bestuur en politiek steeds meer
(grensoverschrijdend) gebruik maken van social media zoals
Twitter, Xing en LinkedIn. De heer Herrmann van Volkswagen
AG in Emden ging in op de grote gevolgen die social
media hebben voor een mondiale onderneming als Volkswagen.
Door de heer Botter van Nieuwewind, een grensoverschrijdend
communicatiebureau uit Steinfurt / Enschede
en mevrouw Koers, eigenaar van een marketingbureau in
Hoogersmilde, werd een praktische handleiding gegeven
over hoe om te gaan met social media. De heer Burkert van
de Grafschafter Nachrichten in Nordhorn ging tot slot in op
de vele kansen die social media bieden voor de zogenaamde
“oude media”.
LinkedIn en Xing
Social media lijken voor vele ondernemers kansen te bieden
om grensoverschrijdende business te verkrijgen en de markt
te vergroten. Een nadelig aspect hierbij is dat de in Nederland
en Duitsland veelvuldig gebruikte social media-systemen
(LinkedIn en Xing) naast elkaar gebruikt worden en niet met
elkaar communiceren. Daarmee is duidelijk geworden dat
een directe grensoverschrijdende verbinding tussen deze
twee communicatiesystemen dringend noodzakelijk is.
www.vndu.eu
Minder e-mail
Dit jaar heeft VNO-NCW Midden, naast de voor u
bekende regionale bijeenkomsten, ook nieuwe themabijeenkomsten
geïntroduceerd, waarvan sommige regiooverstijgend
zijn. We hebben voor het bepalen van de
thema’s geluisterd naar de leden en de bijeenkomsten
laten aansluiten bij de interesses. Wij zijn ons er echter
van bewust dat het uitgebreidere aanbod van bijeenkomsten
heeft geleid tot een toename van het aantal e-
mails en communicatiemomenten. Er is daarom gezocht
naar een mogelijkheid om het aantal e-mails te reduceren.
Door de complexiteit van de diverse bijeenkomsten
is hier nog geen passende oplossing voor gevonden.
Voor de eerste helft van 2012 staan er minder verenigingsbrede
bijeenkomsten op de agenda. Voor het nieuwe
seizoen 2012-2013 is de bijeenkomstenagenda nog blanco.
Indien u tips kwijt wilt verzoeken wij u vriendelijk
contact op te nemen met de afdeling communicatie via
E. communicatie@vno-ncwmidden.nl of
T. 055 – 522 26 06. Bedankt voor uw begrip en
medewerking.
Middelpunt december 2011
9

Middelpunt
Fotografie: Arthur van Leeuwen Foto: Rien Hokken
Jan Spiker, managing director van Rubitech
‘Er ontstaat ontzettend snel een
nieuw economisch speelveld’
Rubitech produceert en vermarkt
aluminium spuitgietwerk.
In Steenwijk zit het hart van
de onderneming. Hier worden
nieuwe producten ontwikkeld
en de regie over de keten gevoerd.
‘Voor ons is het niet zinnig
in Nederland te produceren,
maar we maken wel degelijk
deel uit van het nationale industriële
complex, en dat mag niet
verloren gaan’, aldus Jan Spiker,
managing director van Rubitech.
Het spuitgietwerk van Rubitech Allucast
vindt zijn weg op de Europese
markt. Het bedrijf maakt onder andere
onderdelen voor kooktoestellen,
meubels en verwarmingen. Daarbij
richt het zich op producten waarvoor
productie in het buitenland vanuit
kosten- en kwaliteitsoverwegingen de
zinnige keuze is.
Spiker: ‘Dit bedrijf is sinds de start
opgezet als kop-staart-bedrijf. De productie
van aluminiumproducten kan
net zo goed in Nederland als in Azië
of Oost-Europa, tenminste als die vergaand
geautomatiseerd kan worden.
Voor onze markt geldt dat echter niet
omdat daarbij in de regel toch nog
veel handjes nodig zijn. Maar dat wil
niet zeggen dat we een veredeld handelsbedrijf
zijn. We zijn actief in alle
levensfases van onze producten, van
ontwerp, engineering en productie tot
en met marketing en logistiek. Daarbij
maken we deel uit van industriële
ketens, van toeleveranciers tot en met
de orginal equipement manufacturers
als ATAG, Bosch en BMA Ergonomics
die onze producten afnemen. Voor
een belangrijk deel voeren we daarbij
regie over die keten. Hierin ligt de
meerwaarde die wij bieden.’
Regie
Rubitech heeft vestigingen in Maleisië
en Roemenië. Daar vindt het productiewerk
plaats door verschillende
toeleveranciers en dat moet worden
begeleid. ‘We hebben het dan natuurlijk
over techniek en kwaliteit, maar
ook over planning’, aldus Spiker. ‘In
onze markt moet het goed, goedkoop
en snel. Onze kerncompetentie ligt in
het uit handen nemen van het gehele
proces voor onze klanten. Dat bete-
kent dat ook logistiek een belangrijk
onderdeel van ons bedrijfsmodel
vormt. Vroeger was ons hoofdkantoor
in Steenwijk ook ons centrale warehouse.
Maar dat bleek niet effectief
vanuit het oogpunt van kosten en de
noodzaak om just in time te leveren.
Daarom hebben we nu logistieke
centra over heel Europa, hoewel de
regie nog steeds vanuit hier wordt gevoerd.
Zo hebben we over de jaren op
allerhande aspecten gebouwd aan een
onderneming die qua organisatie en
locaties efficiënt tegemoet kan komen
aan de wensen van onze klanten, een
bedrijf dat letterlijk en figuurlijk dicht
bij zijn afnemers zit.’
Toegevoegde waarde
Waar Rubitech Allucast primair
vraaggedreven is, komt Rubitech
Heating voort uit de eigen productontwikkeling.
Het bedrijf heeft een
warmtewisselaar ontwikkeld waarbij
de onderdelen worden vervaardigd
middels een spuitgietmethode
en vervolgens via een innovatief
lasproces aan elkaar kunnen worden
bevestigd. Bovendien kan het al naar
gelang de wens van de capaciteit
van de verwarmingsketel modulair
worden opgebouwd.
‘Dat levert een product op dat uniek
is in zijn mogelijkheden en kwaliteitprijsverhouding’,
aldus Spiker.
‘Daarboven geeft het aan dat we onze
eigen markt kunnen creëren door
vernieuwende producten te ontwikkelen.
De kracht van dit bedrijf ligt
zoals bij zoveel industriële bedrijven
in Nederland in een hoogwaardige
benadering van techniek, processen
en markten. De toegevoegde waarde
is daarmee enorm en de potentie nog
groter. Daarbij heb ik het niet alleen
over de positie in internationale industriële
ketens of eendimensionale
leverancier-klantverhoudingen. Onze
industrie vormt de basis van onze
welvaart en ons welzijn. Het streven
naar een diensteneconomie zoals die
de afgelopen decennia centraal is
komen te staan in economisch beleid
is een illusie. Allereerst zal er geld
moeten worden verdiend, dan kan de
dienstensector aan het werk worden
gehouden. Je moet dus dingen maken,
daar begint het mee. De vraag
of alle productieactiviteiten van de
gehele industriële keten al dan niet
in Nederland plaatsvindt, is daarbij
principieel minder relevant.’
Industrietafel
Spiker is blij met de opleving van de
interesse voor de industrie. ‘Duitsland
is allereerst een industrieland,
Nederland een handelsland. Dit soort
basale inslagen zijn gedurende de
historie gevormd en zullen in de kern
altijd blijven. Tegelijkertijd is ook de
Nederlandse welvaart gebouwd op
de maakindustrie. En het besef dat er
geen ander fundament is voor de toekomst
groeit, bijvoorbeeld bij overheden
en in ondernemersnetwerken.
De oprichting van de Industrietafel
Midden Nederland door VNO-NCW
Midden is ook zo’n teken dat het
belang meer en meer wordt onderkend.
Ik vind het goed dat daarmee
een nieuw communicatieplatform
ontstaat om van elkaar te leren. Wat
mij betreft worden daar overigens
dienstverleners niet van uitgesloten.
Ook zij leveren belangrijke bijdragen
aan het bestaan van een krachtige industrie
en moeten worden betrokken
bij de discussies. Er ontstaat ontzettend
snel een nieuw economisch
speelveld. Mensen hebben het over
‘Het streven naar een
diensteneconomie is
een illusie’
een recessie, maar als je daar al drie
jaar inzit en zaken niet ziet veranderen
kun je beter spreken over een
nieuwe werkelijkheid. En daarbinnen
moeten we met zijn allen opereren;
niet stilstaan maar in beweging blijven.
Dat kun je niet alleen, maar doe
je met zijn allen.’
Middelpunt december 2011
11

Middelpunt
Foto’s: Patrick van Gemert
‘Dit helpt ondernemers
nog beter ondernemen’
‘De industrie is de drijvende
kracht van onze economie’, vindt
Tineke Bakker-van Ingen. Ze
sprak eind oktober op het energiedebat
op industriepark De
Kleefse Waard in Arnhem. Daar
werd de Industrietafel Midden
Nederland opgericht. ‘Want’,
zegt VNO-NCW-bestuurslid Jur
Zandbergen, ‘we moeten de
industrie die we hebben pamperen.
30 tot 35 procent van onze
leden zit in de sector. Daar willen
wij specifiek een overlegplatform
voor bieden.’
Industrietafel Midden Nederland van start
Het idee om dit doel vorm te geven
komt uit de Achterhoek. ‘De Achterhoek
doet zijn naam vaak geen eer
aan, want de regio loopt vaak voorop’,
vindt Zandbergen. ‘Dat model van
overleg willen we regionaal uitrollen
en daarvan heeft u nu de primeur’,
sprak hij in De Kleefse Waard. Voor
deze eerste bijeenkomst werd een
algemeen onderwerp gekozen dat elke
ondernemer raakt, namelijk energieverbruik.
‘Samenwerking hierin maakt
je alleen maar sterker’, benadrukte hij.
De Industrietafel Midden Nederland
is bedoeld voor eindverantwoordelijken
en specialisten van industriële
en technische bedrijven. Voor 2012
staan diverse themabijeenkomsten
gepland. ‘Maar we gaan dit niet alleen
doen’, aldus Zandbergen. Hij stelde
drie partners voor, die hun expertise
inzetten: Tauw uit Deventer, Rocon uit
Enschede en TCPM uit Apeldoorn. Om
HRM-onderwerpen zoals werktijdverkorting
en deeltijd-WW te bespreken
worden nog gesprekken gevoerd met
een HRM-partner.
Aftrap
De partners hebben veel vertrouwen
in het initiatief en ze verwachten
hiermee in een behoefte bij andere
bedrijven te voorzien. ‘Het energiedebat
was een goede aftrap’,
vindt Minco Dasselaar van Rocon.
Als partner steekt hij vooral in op
internationalisering voor de maakindustrie
en hij organiseert in dit kader
drie themabijeenkomsten. Het bedrijf
ondersteunt Nederlandse bedrijven
in opkomende groeimarkten, waarbij
financiering en subsidieaanvragen
een grote rol spelen. ‘Hoe kan het
goedkoper? Er zijn wel mogelijkheden’,
belooft Dasselaar. De eerste expertmeeting
van Rocon staat gepland
voor maart 2012.
‘Wij van TCPM kunnen een meerwaarde
bieden. In onze doelstelling
staat het delen van kennis centraal.
Dat geeft inzicht’, aldus Guido van
den Belt van TCPM. Als voorbeelden
noemt hij energie en productoptimalisatie.
‘Bij de themabijeenkomsten
ontdekken bedrijven hun potentieel
en twee keer per jaar gaan we een
expertmeeting organiseren, waarvan
het de bedoeling is dat ze leiden tot
concrete projecten. Daarnaast kunnen
bedrijven meedoen aan masterclasses.
We gaan elk jaar onze resultaten
presenteren. In januari willen we al
starten.’ Henk Schepers van Tauw
is minstens zo enthousiast over de
Industrietafel. ‘De Industrietafel is
er voor ondernemers, zodat ze nog
beter kunnen ondernemen’, vat hij
het idee samen. Tauw richt zich als
partner op milieu en veiligheid,
onderwerpen die voor elk bedrijf
belangrijk zijn, maar die meestal
‘We moeten de
industrie die we nog
hebben in Nederland
pamperen’
niet tot de primaire bedrijfsprocessen
horen. ‘De Industrietafel kan
helpen’, belooft Schepers. Tijdens
de expertmeetings van deze partners
kan bijvoorbeeld onderzocht
worden hoe bedrijven geld kunnen
verdienen met duurzaamheid.
‘Het gaat niet alleen om mooie
statements, je kunt er daadwerkelijk
geld mee verdienen. Maar daar
moet nog schwung in komen.’ Ook
deze partner heeft de data voor de
expertmeetings al gepland.
INDUSTRIETAFEL
ENErgiEdEbat
We hebben steeds meer energie
nodig, de fossiele brandstoffen raken
op en de vervuiling neemt toe.
‘Daar moeten het bedrijfsleven goed
over nadenken.’ Met die woorden
trapte wetenschapsjournalist Diederik
Jekel de energiebijeenkomst
af. Bedrijven konden deze middag
met elkaar in debat over het energievraagstuk.
Wetenschappelijk
adviseur Chris Hellinga van de Delft
Energy Initiative schetste een beeld
van hoe Nederland er over vijftig
jaar uit kan zien en rekende vervolgens
terug wat je daarvoor nu zou
moeten doen. Immers, de energievraag
zal halverwege deze eeuw
verdubbeld zijn.
Leon Knuffing, behalve directeur
van PM Energie ook betrokken bij
de Stichting Collectieve Inkoop
Energie Achterhoek, vertelde: ‘Ons
doel is kosten reduceren en daarvoor
kijken we naar praktische oplossingen.
Energiekosten zijn voor
ondernemers bijna altijd te hoog.
Tegelijkertijd hebben ze te weinig
zicht op die kosten. Soms hebben
ze wel zeven contracten, zonder te
weten wat onderhandelbaar is.’ ‘Het
is een noodzakelijk kwaad’, beaamde
Pascal Ruzius, inkoopadviseur van
AgroTechniek Holland en directeur
van Het Inkoopprincipe. Terwijl volgens
Knuffing een gemiddelde kostenbesparing
van 25 tot 30 procent te
realiseren is door breed te tenderen
en samen te werken.
Volgens Ruzius heeft het vooral
nut om vóór de meter de krachten
te bundelen en energie in te kopen.
Maar Gijs Linthorst van Linthorst
Installatietechniek denkt dat de
grootste winst zich achter de meter
bevindt. ‘Maar dat ligt niet in het
blikveld van de ondernemers’,
merkt hij.
Eelco Vrieling, manager supply
Nuon Industry Parks legde uit hoe
Nuon probeert het eerste groene
industriepark van Nederland te
creëren met een zo laag mogelijke
CO2-footprint en Roger Beuting van
Van Gansewinkel Oost-Nederland
vulde hem aan met zijn verhaal over
hoe Van Gansewinkel schone energie
maakt en voorkomt dat energie en
grondstoffen weglopen. ‘Wij willen
de kringloop laten sluiten. Als je
wil verduurzamen, begin je niet bij
energie maar kijk je naar je productie’,
meende hij. ‘We produceren nog
te ondoordacht.’
Jaarlijks organiseert VNO-NCW
Midden drie soorten Industrietafels:
Regionale Industrietafel - Regionale
industriële ondernemers kunnen
over zelfgekozen thema’s ervaringen
delen en kennis uitwisselen.
Specialisten Industrietafel - Specialisten
van industriële bedrijven
krijgen de gelegenheid kennis en
expertise te delen over milieu &
veiligheid, productietechnieken, internationalisering
en HRM. De eerste
Specialisten Industrietafel ‘Productie
Technologie’ vindt plaats op 26
januari 2012.
Thema Industrietafel - De halfjaarlijkse
Thema Industrietafels zijn
toegankelijk voor alle leden van
VNO-NCW Midden. Op 25 april
2012 staat de tweede grote Thema
Industrietafel ‘Grenzeloos Produceren’
gepland.
Voor meer informatie:
industrietafel@vno-ncwmidden.nl.
Middelpunt december 2011
13

Middelpunt
Advertorial
Executive MBA van Windesheim Zwolle
De Drive
Wie de ambitie heeft om door te groeien naar een strategische managementpositie,
kan bij Windesheim de executive MBA opleiding volgen. U leert van en met anderen
en maakt kennis met de organisaties en branches van uw medestudenten. Startpunt
van onze MBA opleiding: de kennis en ervaring die u hebt opgebouwd in uw eigen
vakgebied. U kunt straks op strategisch managementniveau denken en handelen.
Flexibel studeren
Onze MBA opleiding is intensief en vraagt een grote tijdsinvestering.
En dat is soms lastig te combineren met uw
werk en uw thuissituatie. Daarom kunt u er ook voor kiezen
om de vijf deelprogramma’s afzonderlijk te volgen. Zodat u
kunt studeren wanneer en hoe u dat wilt. Na afronding van
ieder deelprogramma behaalt u een certificaat. Wanneer u
alle deelprogramma’s hebt doorlopen bent u in het bezit
van uw MBA titel. U studeert in een online werkomgeving,
waar u vragen en ervaringen uitwisselt met uw docenten
en medestudenten en waar u alle documentatie altijd tot
uw beschikking hebt. De opleiding is opgebouwd uit vijf
deelprogramma’s met ieder een eigen thema:
- Leiderschap en strategie
- Management en Organisatie
- Uitvoering en processen
- Keuzeprogramma / internationalisering
- Dissertatie (afstudeerproject)
Keuzeprogramma
Voordat u uw opleiding afrondt met de dissertatie, volgt
u een keuzeprogramma. Hiermee hebt u de mogelijkheid
om in te zoomen op uw eigen sector en organisatie. Hoe
maakt u de vertaalslag van een brede strategische visie
naar uw eigen sector? Uw eigen organisatie? We onderscheiden
de volgende keuzeprogramma’s:
- Internationalisering
- Zorg
- Onderwijs
- Business
Projecten
Het uitvoeren van een project loopt als een rode draad
door de hele opleiding. Het project wordt uitgevoerd voor
de organisaties van alle deelnemers. Iedere fase van het
project vindt plaats bij een andere organisatie. U leert
daardoor de organisatie van de andere deelnemers goed
doorgronden. En het vraagstuk in uw eigen organisatie
wordt niet alleen door uzelf, maar door uw hele projectgroep
bestudeerd. Tijdens het project werkt u niet alleen
intensief samen met uw medestudenten, maar maakt u
ook kennis met andere organisaties en sectoren. U zit aan
tafel met directies en management om het vraagstuk te
bespreken en uw advies te presenteren. En dat kan u een
interessant netwerk bieden.
U leert. En uw organisatie leert mee
Tijdens de opleiding werkt u intensief aan uw eigen persoonlijke
en professionele ontwikkeling. En uw organisatie
ontwikkelt met u mee. Uw werkgever heeft naast uw inzet,
met uw projectgroep ook de beschikking over een team
specialisten met kennis vanuit andere organisaties en sectoren.
En het advies heeft nog extra toegevoegde waarde
omdat hierin ook de kennis en ervaring van docenten en
lectoren van een kenniscentrum zijn opgenomen.
MBA biedt meer
Windesheim onderschrijft het belang van kennis delen met
de regio. En leren van de bedrijven en instellingen en professionals
in die regio. Als u niet de gehele opleiding kunt volgen,
maar wel geïnteresseerd bent in strategisch management,
dan kunt u ook een deelprogramma volgen of een of
meerdere modules. U kunt ook deelnemen aan het jaarlijkse
MBA congres of aan een van de interessante businesslezingen,
die wij een aantal maal per jaar organiseren.
Meer informatie vindt u op www.windesheim.nl. Ook kunt u
onze Open avond bezoeken op 20 januari 2012.
Christelijke hogeschool
Windesheim
Campus 2-6
Postbus 10090
8000 gb Zwolle
tel. 088 469 99 11
www.windesheim.nl
Passie voor elektromotoren,
jongeren en het oosten
Tot het einde van het jaar is Herbert Weekhout nog
directeur van ROTOR, ontwikkelaar, bouwer en verkoper
van elektromotoren. Het bedrijf was echter toe
aan een nieuwe levensfase en is verkocht aan een groot
Amerikaans concern. Voor Weekhout was het een mooie
aanleiding voor het aangaan van een nieuwe uitdaging.
Hij bouwde met zijn nieuwe bedrijf - AAA Concept Cars
- een elektrische conceptauto. ‘Met ROTOR richtten we
ons primair op de scheepvaart, de vraag naar een elektromotor
voor een elektrische auto landde echter vreemd
genoeg niet. Toen heb ik maar besloten zelf een auto te
bouwen.’
Voor Weekhout was het geen vraag waar hij opnieuw
zou starten; AAA staat voor Achterhoek Authentiek Anders.
‘Ik ben in de regio geboren, opgegroeid en heb er
altijd gewerkt. Ik vraag me regelmatig af wat we achterlaten
voor onze kinderen en kleinkinderen. Zo reizen we
maar al te graag af naar China om daar producten in te
kopen en die weer in een ander buitenland te verkopen.
De vraag is wat er zo overblijft van onze maakindustrie.
Het is de basis van de Nederlandse welvaart, ook
in het oosten. Begin juni presenteerden we onze eerste
eFunCar. Studenten hadden een belangrijk aandeel in de
ontwikkeling en bouw. Het is mooi om bij te dragen aan
de ontwikkeling van hun competenties. De plannen voor
een tweede versie worden momenteel uitgewerkt en die
moet uiteindelijk de weg op, als prachtig Authentiek
Achterhoeks product en bewijs dat het hier gewoon nog
steeds kan.’
Middelpunt december 2011
14
Middelpunt december 2011 15

Middelpunt
Oudere werknemers waardevol voor bedrijven
‘Mijn naam is Anne Koornstra,
ik ben 57 jaar en ik heb jaren
gewerkt in een commerciële
ICT-functie’. Zo opent de radiospot
van het UWV, die de
maand november tot heuse ‘actiemaand’
had uitgeroepen om
50+-werknemers aan het werk
te helpen. Werkgevers zijn
geneigd bij het invullen van
vacatures vooral te kijken naar
jonge arbeidskrachten, maar
hoe je het went of keert, werkgevers
zullen in de toekomst
een beroep moeten doen op de
groep oudere werknemers.
Door de vergrijzing zijn steeds
minder mensen beschikbaar voor
werk en met de verhoging van de
pensioenleeftijd is het alle hens aan
dek: iedereen moet meer - en langer
– werken en voortdurend inzetbaar
zijn. Ook de oudere werknemers.
De vooroordelen over deze groep
zijn hardnekkig. Ze zouden meer
ziek, weinig flexibel en duurder zijn,
maar onderzoeken weerleggen dit.
De meeste 50+ers zijn juist loyale,
ervaren en vakbekwame werknemers.
Stimulerende maatregelen
Om werkgevers over de drempel
te trekken, langdurig werkloze
50-plussers aan te nemen en werknemers
van 62 jaar of ouder in dienst
te houden heeft de overheid een
premiekorting op de loonkosten
ingevoerd. Voor deze werknemers
mag het bedrijf drie jaar een premiekorting
toepassen die kan oplopen
tot 6.500 per jaar. De regeling helpt
om de gevolgen van vergrijzing op
te vangen.
De premiekorting is niet de enige
maatregel om ouderen aan het werk
te helpen of te houden. Het meestergezeltraject
is ook een van de middelen.
Zeker met de toenemende
complexiteit van de kenniseconomie
is de ervaring van ouderen en het
overdragen van kennis essentieel.
Maar ook dit traject komt in de toekomst
onder druk te staan, omdat
er simpelweg meer meesters dan
gezellen zijn.
Een ander middel waarover in
HR-kringen gediscussieerd wordt
is demotie, met de bedoeling de
beloning van oudere werknemers
meer in lijn te brengen met die van
jongere. Daarnaast is scholing een
doeltreffende manier om ouderen in
het arbeidsproces te houden. Verder
staan de seniorenregelingen, die in
vele cao’s zijn opgenomen, onder
druk. Hierdoor kunnen ouderen
bijvoorbeeld extra vakantiedagen of
salarisbescherming krijgen. Zulke
seniorenregelingen leiden tot een
negatieve beeldvorming en maken
ouderen duurder en minder beschikbaar.
In het rapport ‘Van ontzien
naar duurzaam ontwikkelen’ van
Expertisecentrum LEEFtijd, staan
alternatieven voor seniorenregelingen.
Cao-partijen kunnen hiervan
gebruikmaken bij onderhandelingen.
Een alternatief voor een seniorenregeling
is bijvoorbeeld dat
salarisgarantie wordt verbonden
aan arbeidsduur in plaats van aan
leeftijd. Het kabinet beveelt cao-partijen
aan afspraken te maken over
leeftijdsbewust personeelsbeleid en
duurzame inzetbaarheid en houdt
de ontwikkelingen in de cao’s op dit
gebied samen met de Stichting van
de Arbeid (overlegorgaan van werknemers
en werkgevers) in de gaten.
Als blijkt dat er niet genoeg vooruitgang
wordt geboekt, overweegt het
kabinet aanvullende maatregelen.
Voorsprongvoucher
Ook VNO-NCW Midden maakt zich
sterk voor een duurzame arbeidsmarkt
en is overtuigd van het belang
van de inzetbaarheid van ouderen.
Samen met de poortwachtercentra
ACE De Vallei en WerkendStedendriehoek
heeft de vereniging – in het
kader van een tijdelijk besluit – in
2010 bij het ministerie van Sociale
Zaken en Werkgelegenheid een plan
ingediend en subsidie gekregen voor
het project ‘Met kennis meer voorsprong’.
Hiermee is het voor werkgevers
in de provincies Gelderland,
Overijssel, Flevoland en Utrecht
tot maart 2012 mogelijk subsidie te
krijgen in de vorm van een “VoorsprongVoucher”
van tweeduizend
euro. De voucher wordt uitgereikt
wanneer een werkgever een met
ontslag bedreigde werknemer
van veertig jaar of ouder in dienst
neemt, hem/haar een inwerktraject
of vanwege inkrimping een outplacementtraject
aanbiedt.
Horeca
Als er één branche is die vooral
‘draait’ op jongere werknemers is
het wel de horeca. Maar ook deze
sector is zich bewust van de krimpende
markt en realiseert zich steeds
meer dat de oudere werknemers
hard nodig zijn. In de Achterhoek
is het UWV dit najaar een bijzonder
project gestart voor nieuwe instroom
in de horeca. Bijzonder, omdat het
project niet door instanties verplicht
wordt opgelegd of op een specifieke
doelgroep is gericht. ‘Wij doen het
anders’ meldt projectleider Toon
Schepers van UWV Werkbedrijf.
‘Wij hebben de mensen in de regio
gevraagd wie er geïnteresseerd
is in werken in de horeca en het
volgen van een opleiding tot kok of
gastvrouw/-heer. We kregen 95 reacties.
Met de 63 serieuze belangstellenden
hebben horecaondernemers
zelf de selectiegesprekken gevoerd.
Zij hebben er het beste kijk op of
‘Premiekorting als
maatregel tegen vergrijzing’
iemand geschikt is voor het vak.
Van de 26 geselecteerden volgen nu
nog 22 de opleiding en bijna allemaal
hebben ze inmiddels een baan,
ook de 50+ers. Het zijn stuk voor
stuk gemotiveerde werknemers, die
zelf hebben gekozen voor het vak’.
De deelnemers zijn heel divers:
werklozen met of zonder uitkering,
mensen van de sociale werkvoorziening
én ouderen dus. ‘Omdat er
in de Achterhoek nagenoeg geen
jeugdwerkloosheid is, is het logisch
dat vooral ouderen interesse in het
project tonen.’ Het project is geïnitieerd
door UWV Werkbedrijf, maar
volgens Schepers is ‘de kracht ervan
dat iedereen meedoet’: Platform
Onderwijs-Arbeidsmarkt Achterhoek,
provincie, gemeenten, Graafschap
College en ondernemers. Het
succesvolle project krijgt op korte
termijn in ieder geval navolging in
Arnhem en de Stedendriehoek.
Vragen over dit artikel?
Neem contact op met Martine Schuijer,
secretaris Onderwijs & Arbeidsmarkt,
VNO-NCW Midden, 055 – 522 26 06
of schuijer@vno-ncwmidden.nl.
Middelpunt december 2011
17

Professional Learning & Development
‘Personen laten groeien,
organisaties laten bloeien’
Professional Learning & Development bestaat al meer dan
twintig jaar als onderdeel van de Universiteit Twente. Managers
en professionals uit private en publieke organisaties
volgen er opleidingen in allerhande disciplines.
Diepte
Hoving trad zo’n twee jaar geleden aan als zakelijk directeur
van afdeling binnen de faculteit Management en Bestuur. Ze
kreeg de opdracht Professional Learning & Development verder
te professionaliseren en beter op de kaart te zetten.
‘Het unieke van ons instituut is de inbedding in deze universiteit.
We moeten onze eigen broek ophouden en dat betekent
de noodzaak van effectieve marketing en sales. Het mooie is
dat we voor onze opleidingsprogramma’s gebruik kunnen
maken van een enorme kennisbasis, bijvoorbeeld het gebied
van technologie, informatica, management en menselijk gedrag.
Door de combinatie van breedte en diepte kunnen we
kwaliteit en actualiteit borgen en echte toegevoegde waarde
bieden aan bedrijven, overheden en allerhande andere instellingen.
De kunst is dus een duidelijk gezicht naar buiten te
hebben, zonder los te komen van al die wetenschap om ons
heen. Binnen die strategische visie hebben we de afgelopen
jaren grote slagen gemaakt.’
Actueel
Naast master-opleidingen, bijvoorbeeld public management,
biedt Professional Learning & Development momenteel zo’n
vijfentwintig kortere opleidingen aan. Bij de laatste is het key
in te spelen op actualiteit. ‘We willen onze kennis matchen met
de vragen uit de praktijk en vertalen in goede opleidingsprogramma’s’,
aldus Hoving. ‘Hoewel we het uitdrukkelijk hebben
over een universitair niveau is de inslag vaak praktisch.
We willen dat mensen verdiepingsslagen maken, van ons en
elkaar leren, om daar vervolgens iets mee te kunnen binnen
hun organisatie. Dat leidt tot een steeds wisselend aanbod
van leertrajecten, of die nu leiden tot een titel achter de naam
of niet. Zo bieden we nu onder andere de masterclasses opdrachtgeverschap
& regievoering, Europa en business in Asia
aan. Maar er loopt ook een opleiding voor woningcoöperaties
en een master risicomanagement. Om die actualiteit en praktische
benadering nog eens te onderstrepen: momenteel wordt
een opleiding sociale media opgezet. Dat gaan we hier in een
living lab-omgeving doen waar theorie wordt gedoceerd, cases
worden uitgewerkt en studenten ervaringen delen.’
‘Mensen die hier een opleiding hebben gevolgd maken het verschil binnen organisaties’,
stelt Helma Hoving, zakelijk directeur van Professional Learning & Development,
Universiteit Twente. ‘Door hun kritische blik staan zij vaak aan de basis van
belangrijke veranderingsprocessen. Zie daar ook onze toegevoegde waarde voor het
bedrijfsleven.’
Grenzen
Omdat Twente voor het opleidingsinstituut te klein is om bedrijfsmatig
continuïteit te bieden, worden opleidingen door
heel het land gegeven.
Hoving: ‘Ook in onze regio willen we echter graag onze bijdrage
leveren. Mooie projecten zijn bijvoorbeeld een in company-training
op het gebied van patiëntenlogistiek bij het Medisch
Spectrum Twente en een opleiding bestuursrecht voor
de Overijsselse Statenleden. In de kern willen we persoonlijke
groei bewerkstelligen - de kennis van studenten verbreden,
nieuwe competenties te ontwikkelen, kritisch vermogen te
stimuleren en een verassend nieuw netwerk bieden. Vervolgens
kunnen zij dat alles gebruiken om hun organisaties te
laten bloeien.’
Advertorial
Professional Learning
& development
Universiteit twente
Hallenweg 17
7522 Carintreggeland
NH Enschede
t: boortorenweg 053 – 489 4104 20
E: 7554 h.w.hoving@utwente.nl
rS Hengelo
i: t: www. 088 367 professionallearning.nl
70 00
E: info@carintreggeland.nl
Column
De Basisz
De Basisz in Zeewolde ontving uit handen van Bernard
Wientjes een cheque van 22.600 euro, afkomstig van de
Stichting “Fonds 100-jaar VNO-NCW”. De initiatiefneemsters
Corinne Kroon en Martine Kruider namen de cheque
in ontvangst. Ik was erbij en de dames noemden mij in
hun dankwoord hun ‘godfather’. Dat leg ik graag uit.
In 2004 kwamen vijf Zeewoldese jongeren om bij een
auto-ongeluk. Dat had begrijpelijkerwijs een enorme
impact op de bevolking van het dorp. Vooral de jongeren,
vrienden en kennissen van de verongelukten, waren van
slag. Ze kwamen bijeen in hun soos ‘Get down’ en die
naam was nooit zo treffend van toepassing als toen.
Jeugdouderlingen Corinne en Martine wilden iets doen.
Samen met fotografe Truus Visser maakten ze “Jongeren
in beeld”, een fotoboek met interviews, gekoppeld aan
een fototentoonstelling. Dertig jongeren stelden zich voor
met hun verhalen, plannen en ideeën. Ik mocht als gedeputeerde
de tentoonstelling openen.
Bij het project werd duidelijk dat de meeste jongeren hun
weg goed kunnen vinden, maar een aantal niet. In een
gesprek met Corinne en Martine opperde ik na te gaan of
het ondernemerschap niet een perspectief kan zijn.
Het zal inmiddels duidelijk zijn dat deze dames voor geen
kleintje vervaard zijn.
Column
Geen macht, wél invloed
En daar sta je dan, met je gezicht in de krant als
meest invloedrijke persoon in de top 200 van de
Volkskrant. Meteen word je gebombardeerd tot de
machtigste man van Nederland. Ik moet zeggen: ik
heb een hekel aan het woord macht. Wij, VNO-NCW
als vereniging bedoel ik dan, hebben geen macht.
Wat wij wel hebben is invloed. Niet in de laatste
plaats overigens omdat we 120.000 ondernemingen
en ondernemers – van klein tot groot - binnen onze
vereniging binden. En dat is best goed voor Nederland,
want ik durf te zeggen dat wij daar op een zeer
verantwoorde manier mee omgaan.
Veel hebben we ook te danken aan dit kabinet dat
bereid is om met ons mee te denken over zaken als
een goed ondernemingsklimaat. Ook als het gaat
Middelpunt
En nu, zeven jaar later, floreert De Basisz (de z staat voor
zorg), een leer-, werk- en trainingscentrum voor jongeren
van 17 – 27 jaar. Kern is de kringloopwinkel met koffiekamer
“bij de buuf”. Wekelijks zijn er ongeveer zestig
jongeren in De Basisz te vinden. In principe is De Basisz
zelfstandig, zijn er althans geen structurele subsidies.
De beloning die Bernard Wientjes uitreikte, meer nog de
waardering die eraan ten grondslag ligt, is een nieuw
hoogtepunt in het bestaan van deze jonge organisatie.
Van het geld zal onder meer een busje worden aangeschaft.
Zo is een drama het startpunt geworden van een
maatschappelijke onderneming die vele jongeren nieuw
perspectief biedt. Het lijkt een sprookje, maar daarin hoort
geen godfather. Daarin horen wel twee prinsessen.
Andries Greiner,
Voorzitter Beleidsgroep Onderneming, Ethiek en Maatschappij
om de euro begrijpt dit kabinet de belangen van het
bedrijfsleven. Daarom aarzel ik ook niet om mijn stem
te gebruiken om zaken aan de orde te stellen die politiek
lastig liggen. Zoals bijvoorbeeld de stap naar een
steviger politiek fundament voor de Europese Unie.
Dat is noodzakelijk, alle politieke afleidingsmanoeuvres
over herinvoering van de gulden of invoering van een
neuro ten spijt. Iedereen weet dat het nodig is als we de
eurozone willen behouden.
Ik ben daarom voor een federatief Europa. Dat is een
besmet woord, ik weet het. Veel politici deinzen ervoor
terug. Net als er in het verleden lang teruggedeinsd is
voor de aanpak van de WAO of het verhogen van de
pensioenleeftijd. Toch moet het gezegd worden: Nederland
heeft er belang bij dat er een Europese regering
komt en een Europees beleid voor economische en
buitenlandse zaken.
Dat is nodig voor een Stabiliteitspact met echte tanden,
maar ook om in de toekomst niet vermorzeld te raken
tussen sterke economische machtsblokken als China, de
VS en Zuid-Amerika. Als Europa niet werkelijk als eenheid
kan opereren, verliezen we die strijd. En Nederland
in z’n eentje al helemaal.
Bernard Wientjes, Voorzitter VNO-NCW
Middelpunt december 2011
21

Middelpunt
Joris Goossens van vlakglasproducent AGC
‘Glas maken
is het mooiste dat er is’
Wie het heeft over de nationale
glasindustrie, heeft het vooral
over holglas; glazen, flessen,
potten… Vlakglas wordt in
Nederland sinds jaar en dag
maar door één bedrijf gemaakt:
AGC in Tiel. Verplaatsing van
de ver geautomatiseerde massaproductie
dreigt niet. Allereerst
vanwege het logistieke
voordeel. ‘Maar ook door onze
ontwikkelkracht en constante
innovatie in techniek, proces en
product’, aldus plantmanager
Joris Goossens
Foto: Arthur van Leeuwen
AGC Glass Europe produceert,
verwerkt en veredelt vlakglas voor
de bouwsector, de auto-industrie, de
solar-industrie en gespecialiseerde industriële
sectoren. Het is de Europese
tak van AGC Glass, de grootste vlakglasproducent
ter wereld. Het hoofdkantoor
staat in Brussel. Langs de Waal
in Tiel staat een van de vele fabrieken
van het concern. Hier wordt glas voor
de automotive sector, binnenhuisinrichting
en buitenbeglazing gemaakt.
Daarnaast wordt er glas verwerkt.
Afkoelen
De glasindustrie is oud. Het is een
volwassen bedrijfstak, met wereldwijd
sterke concurrentie. De concurrentie
wordt aangegaan op prijs, kwaliteit en
service, maar vooral op innovatie.
‘Allereerst heb je het dan over het
proces’, aldus Goossens. ‘De productie
kost ontzettend veel energie. Maar
de druk, zowel intern als vanuit de
overheid ligt er op. Het moet zuiniger
vanuit het oogpunt van kosten en
milieu. We hebben het dus over een
natuurlijke en wettelijke driver. Maar
oplossingen zijn niet eenvoudig. Onze
oven kun je niet uitzetten en afkoelen
om technologische vernieuwingen
door te voeren. Zou je dat doen, dan
functioneert ze niet meer naar behoren.
Glasovens produceren continu en zijn
berekend op een levensduur van vijftien
tot achttien jaar, pas dan kun je ze
vervangen door een nieuwe generatie.
De vraag is dus wat je daar omheen
kunt doen in het rendement van het
proces.’
Vernieuwing
AGC produceert in Tiel momenteel
vijfhonderd ton vlakglas per dag.
Zand, soda, kalk en glasscherven
worden met additionele toevoegingen
gesmolten in een oven met een temperatuur
van zestienhonderd graden.
De bellenvrije massa wordt gegoten op
een bad van vloeibaar tin. Daar wordt
het lint verder gevormd tot de juiste
afmeting en dikte waarna het gecontroleerd
wordt afgekoeld tot vlakglas.
Goossens: ‘Vanaf dat moment hebben
we het over bewerking. Het leeuwendeel
van ons glas wordt afgevoerd
naar gespecialiseerde verwerkende
bedrijven, externe partijen of bedrijven
binnen de groep. Het tempo van productinnovatie
in onze sector is enorm;
er is vernieuwing op alle fronten. De
vraag naar steeds hogere kwaliteit,
of het nou in een gebouw moet of in
een auto, is groot. In de bouw zien we
de trend naar gelaagd glas, dubbele
en driedubbele ramen. Het weren, of
juist vasthouden van warmte is een
belangrijk thema. Maar een isolerende
eigenschap is maar een van de functionaliteiten
waar tegenwoordig om
wordt gevraagd. We hebben het over
coatings, kleuring of juist kleurloosheid,
antibacteriële werking, sterkte,
veiligheid. Juist op deze vlakken is
het van belang de concurrentie voor te
blijven. En daarin, in combinatie met
een breed portfolio, onderscheiden wij
ons in de markt.’
Hoogwaardig
Op het terrein in Tiel bevindt zich
naast de glasproducerende fabriek ook
een veredelingsbedrijf van AGC. Daar
worden lage emissiviteits-coatings
aangebracht in een vacuümproces.
Verschillende lagen metaal en metaaloxides
worden zeer dun op glasplaten
gedeponeerd om isolerende kwaliteit
toe te voegen. Hoewel de R&D van het
bedrijf in Brussel is geconcentreerd,
is het hoogwaardig, kennisintensief
werk.
‘Dat wil echter niet zeggen dat de
uitdaging voor mij persoonlijk alleen
in dat deel van het bedrijf ligt’, aldus
Goossens. ‘Ik geniet in het algemeen
van het werken in een productieomgeving.
Glas is een fantastisch product
en dit is een sector met toekomst, ook
in Nederland. Een fabriek als deze verplaats
je niet naar het verre oosten. Het
zou niet renderen vanwege de transportkosten
- we bedienen een lokale
markt – en de kennis concentreert zich
in Europa. Dat betekent echter niet dat
we een zorgeloos bestaan leiden. De
energierekening is hoog en onvoorspelbaar,
en het vinden van goed personeel
is een punt van bijzondere aandacht.
Vroeger werkten hier duizend mensen,
nu zijn dat er tweehonderd. Maar dat
maakt de werving er niet eenvoudiger
op. Er zijn te weinig studenten
die kiezen voor techniek. Dat heeft
‘Een fabriek als deze
verplaats je niet naar
het verre oosten’
ongetwijfeld te maken met het imago
van de industrie. Wie kiest er nou voor
vies en zwaar werk als hij ook achter
een computer in een mooi kantoor
kan zitten? De procesindustrie is niet
sexy. Dit stereotype is gedurende de
jaren breed gaan leven, maar bijzonder
onterecht. We proberen er iets aan te
doen, als bedrijf, maar ook samen met
andere bedrijven en organisaties als
VNO-NCW. Bijzonder is daarbij voor
ons het samenwerkingsproject met
Vakcollege in Tiel. Studenten kunnen
in een vroeg stadium kennis nemen
van ons bedrijf middels stages. Daar
worden de gouden handjes van morgen
opgeleid met inhoudelijke input
van de bedrijven in deze regio. Van dit
initiatief hebben we goede verwachtingen
hoewel het natuurlijk een investering
voor de lange termijn is. Maar we
zullen er wel uit komen. Glas maken is
immers het mooiste wat er is. Heb je er
eenmaal aan geproefd, dan wil je niet
meer anders.’
Middelpunt december 2011
23

Nieuwe Deloitte partners Zwolle
Advertorial
Nieuw aangetreden bij Deloitte Zwolle dit jaar, Gera van den Wijngaard en Ybele van
der Veen. Gera heeft haar carrière doorlopen bij Deloitte in Groningen, Ybele heeft na
een loopbaan in de accountancy een periode doorgebracht als financieel directeur bij
een internationale productieonderneming. Nu beiden nieuw in Zwolle met ruime ervaring.
Samen trekken ze de kar voor de controlepraktijk voor de middelgrote en grote
bedrijven van Deloitte in Zwolle. Deloitte Zwolle beslaat naast deze controlepraktijk
voor de mid market ook de marktterreinen van de publieke sector (lokaal bestuur, onderwijs,
zorg en woningcorporaties), de belastingadviestak en het adviseren van ondernemers
bij hun bedrijfsvoering en het samenstellen van jaarrekeningen. Kortom het
gehele pallet van financieel fiscale dienstverlening en brede consultancy.
UWV WERKbedrijf regiomanager Twente
Benno Hermelink: ‘De bedrijven zijn aan zet’
Advertorial
Samenwerking helpt regio Twente vooruit
“Twente is veel meer dan groene velden. Twente is een regio met veel bedrijvigheid.
Om de economische positie van Twente te verbeteren, om groei mogelijk te
maken, is investeren in arbeidsmarkt en werkgelegenheid noodzakelijk”, meent Benno
Hermelink, regiomanager UWV WERKbedrijf Twente en één van de directieleden van
Werkplein Twente. “Bedrijven die nu en in de toekomst goed geschoold en gemotiveerd
personeel nodig hebben moeten zich beter profileren en kijken naar mogelijkheden
om personeel te trekken, op te leiden en te binden. Samenwerken is hierbij het
toverwoord; Werkplein Twente de partner die informeert, faciliteert en verbindt.”
Groeiende behoefte aan geschoold personeel
De werkloosheid in Twente ligt iets hoger dan het landelijk
gemiddelde. Dit is onder meer te verklaren doordat de
bouw, een belangrijke sector in de regio, het momenteel
zwaar te verduren heeft. “Maar goede vakmensen zijn
lastig of niet te vinden”, weet Hermelink. Dat geldt niet
alleen voor de bouw, maar zeker ook voor andere branches.
Ondernemers worden zich steeds meer bewust van
het belang van investeren in mensen. Om te voorzien in
hun eigen behoefte aan goed geschoold personeel en te
anticiperen op de vergrijzing zijn in de regio diverse initiatieven
gestart.
Gera
“Juist die diversiteit in dienstverlening binnen Deloitte
heeft een enorme aantrekkingskracht op mij. Met veel
plezier werk ik samen met mijn collega’s van onder andere
consulting of belastingadvies aan geïntegreerde
oplossingen voor onze cliënten. Deloitte heeft daarnaast
een enorme expertise per branche opgebouwd. Hierdoor
kunnen we een veel hogere toegevoegde waarde leveren
aan cliënten in een specifieke sector, zoals Energy
and Utilities, Manufacturing, Real Estate en Consumer
Business. Binnen Deloitte ben ik naast eindverantwoordelijk
Audit Partner actief in het organiseren van client
events. In samenwerking met VNO NCW Noord en Deloitte
consultant Kees Tuin zijn we in 2010 gestart met de
Masterclass Dynamic Companies; een reeks interactieve
workshops, gebaseerd op het Business Maturity Model,
met als doel ondernemers inzicht te geven in de ontwikkelfase
van hun onderneming om daarmee verdere groei
te realiseren. De deelnemers aan de eerste twee series
van Masterclasses zijn dusdanig enthousiast dat deze inmiddels
ook in andere Regio’s (onder andere Midden en
Amsterdam) wordt aangeboden.“
Ybele
“Het leuke aan het werken bij Deloitte is haar pluriformiteit.
De doelstelling van Deloitte is volledig toegewijd zijn aan de
klant, kwaliteit en toegevoegde waarde leveren. Dat kan alleen
door goede teamsamenwerking, door voortdurend up to date
te zijn en door de laatste ontwikkelingen te kennen en ervaringen
te delen. Niets mooiers om voor zo’n bedrijf te werken.
Je ontwikkelt je zelf, je blijft expert in je vakgebied en je mag
je klant ondersteunen bij het verbeteren van zijn bedrijf, bij acquisities,
bij verdere internationalisering, bij het vormgeven van
zijn financiering, de bedrijfsopvolging en ga zo maar door. Het
gehele pallet van zaken die elke ondernemer een keer op zijn
pad tegenkomt. Daarnaast zijn jaarrekeningen voorzien van de
verklaring van Deloitte een duidelijke uiting van kwaliteit. “
Best Managed Companies 2012
Momenteel voert Deloitte voor het vijfde jaar onderzoeken uit
bij diverse bedrijven die meedoen aan de competitie voor Best
Managed Companies. Daarvoor nemen we van de deelnemende
bedrijven de strategie, bedrijfsvoering en resultaten grondig
onder de loep met het Business Maturity Model. Inschrijven
kan tot 15 december via www.bestmanagedcompanies.nl.
deloitte accountants b.V.
grote Voort 207
8041 bK Zwolle
Ybele van der Veen
tel.nr.: 088-2887339 /
06-83 55 54 99
gera van den Wijngaard
tel.nr: 088-2880396 /
06-15 09 26 83
Talent4fFood
Een voorbeeld van een succesvol initiatief is Talent4Food,
de bedrijfsschool voor de voedingsmiddelenindustrie,
waarin zestien fabrikanten nu per jaar zo’n 15 mensen
opleiden tot operators. “Deze ondernemers snappen dat
ze het probleem niet oplossen door werknemers bij elkaar
weg te kopen. Ze hebben hun eigen verantwoordelijkheid
genomen om het arbeidspotentieel te vergroten en behalen
hele goede resultaten met dit ‘learning on the job’ principe.
De deelnemers worden goed opgeleid en hebben daardoor
een beter toekomstperspectief. De ondernemers hebben
gekwalicificeerde en gemotiveerde arbeidskrachten. Iets
vergelijkbaars willen we ook opstarten in het groen en
in de metaal. Dat laatste lukt nog niet. Bedrijven moeten
hier hun eigen voordeel bij zien”, benadrukt Hermelink.
“Het bedrijf leidt op, Werkplein Twente faciliteert.”
Over de grens
Samenwerking is niet alleen binnen Twente van belang.
“De arbeidsmarkt stopt niet bij de gemeentegrens, niet
bij de grens van Twente en ook niet bij de landsgrens,
We zouden gek zijn als we alleen lokaal zouden werken.
Dat is een gemiste kans”, vindt Hermelink.
Om de Duitse markt van binnenuit te leren begrijpen heeft
Werkplein Twente een uitwisseling georganiseerd, waarbij
twee mensen op uitvoeringsniveau uit Enschede en Nordhorn
voor een half jaar van stoel wisselden. “Je kunt voortdurend
van elkaar leren. De uitwisseling leverde nieuwe
kennis en inzichten op, waardoor we beter kunnen inspelen
op de ontwikkelingen daar”, concludeert Hermelink.
Dienstverlening
Met de kennis over zowel de Duitse als de Nederlandse
markt en het faciliteren van bedrijven hoopt Hermelink dat
de Twentse bedrijven in staat zijn om veel mensen aan het
werk te krijgen en te behouden. “Het kabinet gaat uit van
een grote zelfredzaamheid, en beperkt de mogelijkheden
voor fysieke ondersteuning. Door technische ontwikkelingen
wordt het voor werkgevers steeds eenvoudiger om
vacatures te plaatsen en kandidaten te vinden op werk.nl.
Bij complexe vraagstukken brengen we graag verschillende
partijen bij elkaar en zorgen we gezamenlijk voor goed
geschoold personeel. Voor uitbreiding van het arbeidspotentieel.
Voor duurzame oplossingen.”
Werkplein twente
www.werkpleintwente.nl
Postbus 3433
7500 dK Enschede
Middelpunt december 2011
25

Duurzamere
economische groei door
Groene Groei Deal
Groene Groei Deal is een samenwerking
tussen VNO-NCW, MKB-Nederland,
LTO Nederland, MVO Nederland,
Stichting Natuur en Milieu,
Natuur- en Milieufederaties en het
Rijk. De bedoeling is verduurzaming
te verenigen met structurele economische
groei. De overheid belooft in de
deal om barrières waar de ondernemers
tegenop lopen zoals wetgeving,
vergunningen en financiering weg
te nemen. Op dit moment zijn er 59
sector- en bedrijfsdeals ondertekend.
Deze worden de komende jaren
uitgebreid.
De Groene Groei Deal is een vervolg
op het Duurzaamheidsakkoord dat in
2007 is gesloten tussen VNO-NCW,
MKB-Nederland en de Nederlandse
overheid. In die akkoorden sprak het
bedrijfsleven af met de Nederlandse
overheid zich vergaand te zullen
inspannen om de Nederlandse economie
te verduurzamen, onder de voorwaarde
dat de overheid de concurrentiepositie
van het bedrijfsleven zou
beschermen. Het bedrijfsleven draagt
daarmee bij aan het realiseren van de
energie- en klimaatdoelen voor 2020.
Rijksoverheid
Het Rijk kan op vier verschillende manieren
steun bieden. Zo kan de overheid
toegang verschaffen tot de kapitaalmarkt,
als bemiddelaar optreden,
en markten voor groene technologie
ondersteunen door duurzaam inkopen
en groene handelsmissies. Als laatste
verandert de overheid wet- en regelgeving.
Zo wordt warmte-koude-opslag
mogelijk met hogere temperaturen,
door een hogere retourtemperatuur in
de regelgeving toe te staan. Ook wordt
biokerosine toegestaan als brandstof
voor vliegtuigen, mogen meer soorten
Middelpunt
biomassa gebruikt worden voor covergisting,
en wil het kabinet een stimuleringsmaatregel
voor zonnestroom ook
beschikbaar maken voor Verenigingen
van Eigenaren.
Op de website www.ondernemendgroen.nl
worden de activiteiten van
het bedrijfsleven op het gebied van
groen en duurzaam ondernemerschap
getoond. Ook zijn er onder meer de
ontwikkelingen van de Groene Groei
Deal gebundeld. Dit met het idee als
inspiratiebron te dienen voor andere
bedrijven. Burgers, bedrijven, overheden
en maatschappelijke organisaties
kunnen voorstellen indienen voor een
green deal. Op 13 december wordt een
nieuw pakket green deals bekendgemaakt,
de eerstvolgende ronde wordt
waarschijnlijk begin 2012 gehouden.
De thema’s zijn dan energie, grondstoffen,
mobiliteit en water.
Vliegen van Amsterdam naar
Parijs op biobrandstof met
Christiaan de Nooij
‘Ik zou graag duurzamer willen
werken’
KLM. Een kwekerij investeert
in een energieneutraal
paddenstoelenbedrijf door de
afgewerkte champignonmest
na champignonteelt
te hergebruiken voor
energieopwekking. Royal Cosun
Het bedrijf De Nooij Pompinstallaties
ontwikkelde in 2009 een speciale
autowasplaats voor wijken waar bodeminfiltratie
wordt toegepast. Het
regenwater gaat daar door de bodem
naar het grondwater, en komt niet in
het rioolsysteem terecht. Christiaan
de Nooij: ‘Als mensen daar hun auto
gaan wassen, komt het afvalwater
terecht in het grondwater. Onze autowasplaatsen
zijn aangesloten op het
riool, waardoor het grondwater niet
verontreinigd raakt.’
gebruikt twee grote vergisters
om energie te produceren met
behulp van reststoffen. Zomaar
een paar voorbeelden van
‘groene deals’. Groene Groei
Deal betekent kansen voor
ondernemers, ook in Midden-
Nederland.
foto’s: Patrick van Gemert
Fotografie: Arthur van Leeuwen
Toch zou de directeur graag duurzamer
willen werken. De Nooij werkt
veel voor overheden. ‘Er zijn veel
kansen, maar de overheid benut die
nog niet echt. Tenzij je kostenneutraal
werkt, of goedkoper.’ Hij vindt dat
overheden ‘groene’ bedrijven voorrang
zou moeten geven. Zo bestaan er
energiezuinige pompen voor rioolgemalen,
die duurder in aanschaf zijn.
‘Op de lange termijn zijn ze goedkoper
en duurzamer. Maar er wordt
niet verder gekeken dan de hogere
investering aan het begin. Alleen de
prijs telt: de laagste inschrijving is
Christiaan de Nooij ontwikkelde met De Nooij Pompinstallaties een
speciale autowasplaats.
de laagste inschrijving. Duurzaam
ondernemen wordt in onze markt nu
nog bijna onmogelijk gemaakt.’
‘Ik ben aan het onderzoeken of het
mogelijk is om een bedrijfsauto op
aardgas te laten rijden’, zegt De
Nooij. ‘De lokale overheid kan dat
wel een mooi initiatief vinden, maar
er moet dan in de buurt wel een
tankstation zijn.’
Voor overheden ziet De Nooij veel
mogelijkheden als launching costumer.
‘Ze leggen zichzelf dan op dat
ze als klant zullen optreden. Bij ons
zouden de lagere overheden aan
Rijkswaterstaat en provincie Gelderland
een voorbeeld kunnen nemen.
Zij zeggen: wij willen als eerste dat
bijzondere, innovatieve product hebben.
De overheid kan meer doen dan
alleen subsidies verlenen.’
>>>
Middelpunt december 2011
27

Middelpunt
Vervolg: Duurzamere economische groei door Groene Groei Deal
Laurens de Lange: ‘duurzaam ondernemen staat in onze missie’
Is een ondernemer
persoonlijk aansprakelijk
tussen oprichting en
inschrijving van zijn BV?
‘Duurzaam ondernemen is van groot
belang voor Unica’, vertelt Laurens
de Lange. ‘Het staat zelfs in onze
missie. Dat uit zich in hoe we acteren
naar onze klanten, eigen mensen
en leveranciers. Ook hebben wij de
Unica Foundation waarmee we technologisch
ontwikkelingswerk doen
in Nepal.’
De technisch dienstverlener is betrokken
bij een lange rij van duurzame
projecten. Zoals ‘De Rembrandt’
en de Wanningflat in Zwolle, waar
Unica ervoor zorgde dat het energielabel
van de flats van E naar A werd
verbeterd. Dit door een combinatie
van onder meer een gasgedreven
warmtepomp, gevelisolatie en zonnepanelen
op het dak voor tapwater
en warmte.
In Ermelo staat een bio-energiecentrale
waar duurzame warmte en
elektriciteit wordt opgewekt door
middel van bio-oliën. Unica was
verantwoordelijk voor het complete
concept: ontwerp, realisatie en beheer
van de centrale.
Tevens is Unica voor 50 procent
partner van Be Green Energy, dat
duurzame warmte wint uit houtsnippers
die niet herbruikbaar zijn.
Die warmte wordt op gebiedsniveau
aangeboden, waaronder aan de woningen
in de nieuwe duurzame wijk
Breecamp-Oost in Zwolle.
Unica creëert duurzame projecten
voornamelijk zelf of in samenwerkingsverbanden.
Soms ziet De Lange
goede initiatieven van overheden.
‘De provincie Overijssel maakt er
echt werk van, maar de rijksoverheid
blijft behoorlijk achter. Qua
ondersteuning of wetgeving zie je
de mooiste dingen op provinciaal en
gemeentelijk niveau. De rijksoverheid
heeft heel veel eigen gebouwen,
als ze daarvoor duurzame energie
zouden gebruiken, is dat een stap in
de goede richting.’
‘De green deals zijn vanuit de overheid
nog niet voldoende opgepakt’,
vindt De Lange. ‘Met het huidige
beleid slagen de milieudoelstellingen
van 2020 zeker niet.’ Hij ziet verduurzaming
als de oplossing voor de
nieuwe economie. ‘Maar dan moet
de overheid wel stoppen met het
stimuleren van traditionele energievormen.’
Dirkzwager zorgt dat u het weet.
Het juridische antwoord op een simpele vraag is vaak gecompliceerder dan verwacht.
Met gezond verstand komt u een heel eind, maar voor een écht antwoord is meer
kennis nodig. Dirkzwager deelt die kennis graag met u. Bijvoorbeeld via onze gratis
Dirkzwager kennis App, de juridische kennisportal www.partnerinkennis.nl en onze
geheel vernieuwde website.
Ontdek hoe Dirkzwager kennis deelt op www.dirkzwager.nl!
Laurens de Lange bij de Wanningflat in Zwolle, die door Unica van energielabel E naar A werd verbeterd.
Middelpunt december 2011
29

Nieuwe leden
Middelpunt
Ledennet
Actuele gegevens van leden van VNO-NCW Midden zijn op ieder gewenst moment online te bekijken via www.vno-ncwmidden.nl/ledennet.
Gebruik hiervoor uw inlogcodes. Via Ledennet kunt u wijzigingen in uw gegevens doorgeven aan de ledenadministratie (kies voor ‘Uw gegevens’).
Wilt u een (nieuwe) pasfoto toevoegen aan de Ledenlijst, uw inlogcodes opvragen, gegevens aanvullen of wijzigingen rechtstreeks
doorgeven, stuur dan uw mail naar ledenadministratie@vno-ncwmidden.nl. Naast het inzien van gegevens van bedrijven en contactpersonen
van leden kunt u in de ‘Ledenlijst’ selecties maken op branche, op regio, woonplaats e.d.
Welkom aan de nieuwe leden (1 oktober 2011 t/m 20 november 2011)
MBA Windesheim
Een ondernemende master in strategisch management
VERNIEUWD
PROGRAMMA
J.H. ter bruggen
VNO-NCW Achterhoek
J. van den abbeele*, ad interim FrieslandCampina domo,
bOrCULO
F.W. bruger, directeur/dga brutra Logistiek bV,
dOEtiNCHEM
J.H. ter bruggen*, managing director dremefa bV,
dOESbUrg
b. van Campen*, graafschap tV, dOEtiNCHEM
J.g. Fongers*, vennoot/dga Fongers en Fongers, EttEN
W.H.H. Horck rPa*, partner/adviseur de regt adviesgroep
S.P. van dijk
Y. van der Veen, partner deloitte accountants, ZWOLLE
drs. W.J.E.M. Verkuylen*, algemeen directeur Wezo NV,
ZWOLLE
g.C. van den Wijngaard ra, partner deloitte accountants,
ZWOLLE
VNO-NCW Noordoost-Overijssel
S.P. van dijk*, hoofd materieeldienst Van dijk bouw bV,
HardENbErg
ing. M.H. Hulsbeek, directeur/dga Otterman techniek bV,
Dé master voor professionals die zich
verder willen ontwikkelen naar
een strategische managementrol.
De MBA Windesheim in Zwolle kenmerkt zich door:
• Persoonlijke aandacht
• Internationale focus
• No-nonsense sfeer
• Modulaire opzet
• Modules los te volgen en in willekeurige volgorde
• Uw eigen functie en organisatie als uitgangspunt
Bezoek onze open avond op 20 januari 2012.
Meer info: www.windesheim.nl
bV, LOCHEM
HardENbErg
ir. a.b.t.M. Koenders, algemeen directeur/dga inteqnion
b. Oudendijk*, voorzitter bedrijven belangen
Solar bV, aaLtEN
Vriezenveen, VriEZENVEEN
b. Meijnen, directeur Hittech gieterij Nunspeet bV,
mr. P.H. rappa, advocaat Schuldink advocaten,
J.g. Fongers
NUNSPEEt
F. Potze*, directeur sector techniek&inf. graafschap
b. Oudendijk
HardENbErg
ing. J.g. Vliek, directeur altez Noord bV, VrOOMSHOOP
College, dOEtiNCHEM
F.J.M. van Sark, senior account manager aon risk
Solutions, HENgELO
VNO-NCW Noord-Veluwe
a. Meijers, bedrijfsdirecteur tip Personeelsdiensten, EdE
CHW111412_1621_ADV_MBA_MAGAZINE MIDDELPUNT.indd 1 24-11-11 08:26
b.t.a. Schats, directeur/dga JS installaties bV, raVENStEiN
F.H.J. Spilman, controller Multicycle bV, ULFt
H. thoma, directeur/dga thoma assurantie- en
(voorheen lid van VNO-NCW Valleiregio)
J. van Olst, directeur/dga Pruis Schilderwerken bV,
ELbUrg
VNO-NCW Stedendriehoek
M. de Groot*, directeur Luchthaven Teuge NV, TEUGE
VNO-NCW Valleiregio
drs. I.H.P. Hendrickx, directeur/DGA Quiris Adviesgroep BV,
a.b.t.M. Koenders
Pensioenadviseurs bV, LOCHEM
L. timmermans, directeur/dga Zekeraanhetwerk, ULFt
J.g. Vliek
drs. r. Petri*, interim controller Woonzorg Unie Veluwe,
NUNSPEEt
S.M. Hofs, directeur/DGA Organisatiepartner, LOCHEM
S. Jansen jr., directeur/DGA Steven Jansen BV Onderhoud
VEENENDAAL
J. van Kouterik*, interim directeur Permar WS, EDE
J.t. Udo*, eigenaar Wijj Hr vof, bOrCULO
M.b.J. Willemsen, directeur/dga KlimaVisie, EibErgEN
VNO-NCW Arnhem-Nijmegen
mr. E. van Otterloo*, advocaat Hekkelman advocaten NV,
VNO-NCW Rivierenland
M.H. van alphen, account manager aon risk Solutions,
NiJMEgEN
ing. S.F. de boer, dga Speravi groep bV, CULEMbOrg
S.M. Hofs
en Schilderwerk, APELDOORN
ing. K. Kelderman*, regiomanager AB Oost, ALMEN
P.H. Leferink, directeur DHV BV, DEVENTER
G.J.J. van Limburg, president/CEO/DGA Van Limburg
Engineering BV, EMST
I.H.P. Hendrickx,
H. Snetselaar, directeur/DGA Konstruktieburo Snetselaar
BV, LUNTEREN
A.M. Tange, operationeel directeur Kender Thijssen ICT
Solutions BV, VEENENDAAL
ing. G. Versteeg, DGA\Directeur Idefix Consult BV,
arNHEM
drs. r.W.M. van Erp, commercieel directeur/dga VL it
ir. A. Loman, EO Agrifirm Group BV, APELDOORN
BARNEVELD
H. thoma
VNO-NCW Eemland
a.a. van daalen VdM.Phdc.ddc., dga albert a. van
daalen Ministries bV, HiLVErSUM
ir. K.J. ruiter, directeur dHV bV, ZaaNdaM
a.H. de Vries, directeur/dga automobielbedrijf Henri
M.H. van alphen
Specialisten bV, ZaLtbOMMEL
H. van den Heuvel, directeur/dga Part, gELdErMaLSEN
drs. C.H. Hoogendoorn aa, directeur/vennoot/dga Van
Noord accountants & belastingadviseurs, CULEMbOrg
r.t. Jager, directeur/dga Jager & van den Oever reclame
en Media bV, ZaLtbOMMEL
P.H. Leferink
C. Messina RA*, KPMG Accountants NV, ZWOLLE
A. Wetemans, partner/eigenaar Claassen, Moolenbeek &
Partners, APELDOORN
VNO-NCW Twente
mr. N.C. Beun, JPR Advocaten, ENSCHEDE
G. Versteeg
Rectificatie
*nieuw contactpersoon bij bedrijf
Per abuis is in het oktobernummer in de rubriek nieuwe leden de verkeerde
Nefkens bV, aMErSFOOrt
ing. r.H.g. Keesmekers, manager technisch beheer
H. van Buren, algemeen directeur/DGA Van Buren
naam vermeld bij de foto van H. Verlind, directeur/DGA Zalsman BV, Zwolle
K.J. ruiter
VNO-NCW MKB Flevoland
a.L.g. van Veen, algmeen directeur athlon Car Lease
Nederland bV, aLMErE
a. Vis, algemeen directeur a-ware Food group,
C.H. Hoogendoorn
alewijnse Waalwijk & rivierenland, ZaLtbOMMEL
g.J.g. van Lieshout, dga document Concepts bV,
dOdEWaard
J.C. van Megen, marketing & sales manager
arjoHuntleigh Nederland bV, tiEL
mr. N.C. Beun
Bouwmaterialen BV, NIJVERDAL
mr. D.K. Kalma, advocaat/partner JPR Advocaten,
ENSCHEDE
H. Koopman, directeur Impulse Info Systems, OLDENZAAL
G.G. van der Molen, directeur/DGA Van der Molen
(VNO-NCW IJsseldelta). Ook zijn de foto’s van ing. M. Müller, directeur/
eigenaar Muller Bedrijfs Onroerend Goed, Zwolle (VNO-NCW IJsseldelta)
en H.J. van Leeuwen, manager solutions Qurius Nederland BV, Zaltbommel
(VNO-NCW Rivierenland) weggevallen. Hierbij alsnog de foto’s met juiste
vermelding van deze nieuwe leden.
ZEEWOLdE
L.J. Molenkamp MPa.EMPM*, vz college van bestuur rOC
Beveiligingstechniek, ENSCHEDE
VNO-NCW IJsseldelta
ing. H.J.M. Klunder, directeur/dga Hanzebouw bV, ZWOLLE
L. Mennen, directeur/dga Plafo Plafonds bV, KaMPEN
rivor, tiEL
J.C. van der Slikke, eigenaar/dga Sport, Health &
Wellnesscentrum Juliën, LiENdEN
r.a. Vink, bladmanager zakengids Wegener Media bV/
C. Tempelman*, Nobel Documents Group, DEVENTER
VNO-NCW Utrecht
drs. J.K. Beekhuizen, senior adviseur Raedelijn, UTRECHT
drs. M.L.H. van der Sande*, directeur FirmXperts bV,
de Zakengids, tiEL
J. Janssen*, directeur Career Managers BV, NIEUWEGEIN
ZWOLLE
r.t. Jager
J. Visser, directeur Profistep bV, Kesteren
D.K. Kalma
H. Verlind ing. M. Müller, H.J. van Leeuwen
Middelpunt december 2011
31

Agenda
Kijk voor actuele informatie op Ledennet, www.vno-ncwmidden.nl/
ledennet. U kunt zich via Ledennet ook aanmelden (ongeveer een
maand voorafgaand aan de bijeenkomst), deelnemerslijsten bekijken,
een programma printen e.d.
Column
Wat mist er toch aan?
Maandag 12 december 2011
VNO-NCW Stedendriehoek
Thema: Bedrijfsbezoek
Wegener Nieuwsdruk
Gastheer: dhr. E. Hagens,
directeur
Tijd: 19:00 uur
Locatie: Wegener
Nieuwsdruk, Apeldoorn
Woensdag 14 december 2011
VNO-NCW MKB Flevoland
Thema: Bedrijfsbezoek Hakbijl Glas
Gastheer: dhr. E. Hakbijl, directeur
Tijd: 16:00 - 19:30 uur
Locatie: Hakbijl Glas,
Lelystad
Woensdag 4 januari 2012
VNO-NCW Stedendriehoek
Thema: Nieuwjaarsbijeenkomst - Stedendriehoek
draait door -
Tijd: 19:00 uur
Locatie: Schouwburg Orpheus, Apeldoorn
Donderdag 5 januari 2012
VNO-NCW IJsseldelta, samen met
VNO-NCW Noordoost-Overijssel
Thema: Nieuwjaarsbijeenkomst
Tijd: 17:00 - 20:00 uur
Locatie: Mooirivier Congreshotel,
Dalfsen
Donderdag 5 januari 2012
VNO-NCW Noord-Veluwe
Thema: Nieuwjaarsbijeenkomst ‘De
Ontmoeting ’ in samenwerking met
Bedrijvenkring Harderwijk, Bedrijvenkring
Ermelo, De Maatschappij en
Kamer van Koophandel
Tijd: 17:00 - 19:00 uur
Dinsdag 10 januari 2012
VNO-NCW Utrecht
Thema: Nieuwjaarsbijeenkomst samen
met MKB Utrecht
Tijd: 16:00 uur
Donderdag 12 januari 2012
VNO-NCW Achterhoek
Samen met Jong Management Achterhoek
Thema: Nieuwjaarsbijeenkomst
Gastheer: dhr. R.M.J. Knott, general
manager
Tijd: 19:00 - 21:30 uur
Locatie: Landal Greenparks/Palestra,
Braamt
Woensdag 18 januari 2012
VNO-NCW Rivierenland
Thema: Nieuwjaarsbijeenkomst
Spreker: dhr. mr. drs.
F.H.H. (Frans) Weekers,
staatssecretaris
Financiën (VVD)
Tijd: 17:00 - 20:30 uur
Locatie: Visscher Peugeot en Citroen,
Culemborg
Woensdag 18 januari 2012
VNO-NCW Stedendriehoek
Thema: Monitoren van uw bedrijfsprestaties
Woensdag 18 januari 2012
VNO-NCW Twente
Thema: Nieuwjaarsbijeenkomst met
het Orkest van het Oosten
Tijd: 17:00 - 22:00 uur
Locatie: Muziekcentrum, Enschede
Dinsdag 24 januari 2012
VNO-NCW Midden
Thema: Een kijk op ontslag, Het UWV
Spreker: dhr. mr. A. Kouwenhoven,
senior jurist afd. Arbeids Juridische
Dienstverlening UWV
Tijd: 15.00 – 17.00 uur
Locatie: De Cantharel, Apeldoorn
Maandag 30 januari 2012
VNO-NCW regio Arnhem-Nijmegen
Thema: Lagerhuisdiscussie: ‘De Provincie
als belegger’
Tijd: 17:30 - 20:30 uur
Locatie: Wijnfort, Lent
Woensdag 1 februari 2012
VNO-NCW Twente
Thema: Lezing over bedrijfsleven en
veiligheid
Spreker: Martin Sitalsing, korpschef
Politie Twente
Tijd: 17:00 – 19:30 uur
Locatie: Landhuishotel Bloemenbeek,
Lutte
Donderdag 9 februari 2012
VNO-NCW Achterhoek
Thema: Bedrijfsbezoek Staalkat International
BV, in samenwerking met AIW
Gastheer: dhr. P. Wiggers, directeur
Tijd: 19:00 - 21:30 uur
Locatie: Staalkat International
BV, Aalten
Woensdag 15 februari 2012
VNO-NCW Midden
Thema: Privé of zakelijk: hoe ver gaat
de bemoeienis van de werkgever?
Spreker: mevr. mr. S.J.M.H. Willems,
advocaat arbeidsrecht en partner bij
Bosselaar & Strengers Advocaten
Tijd: 16:00 uur
Locatie: De Bilderberg, Oosterbeek
Woensdag 15 februari 2012
VNO-NCW MKB Flevoland, samen
met Bedrijven Actief Noordoostpolder
Thema: Bedrijfsbezoek & Netwerken
Tijd: 16:00 - 19:30 uur
Woensdag 15 februari 2012
VNO-NCW Stedendriehoek
Thema: Bedrijfsbezoek Rechtbank
Zutphen
Gastvrouw: mevr. mr. S.A.M. Vrendenbarg-Elsbeek
Tijd: 15:00 uur
Locatie:
Rechtbank
Zutphen,
Zutphen
Donderdag 16 februari 2012
VNO-NCW Eemland, samen met
VNO-NCW Valleiregio en Platform
Defensie-Bedrijfsleven
Thema: Verwerving en distributie van
kleding binnen Defensie
Gastheer: Kolonel R. Been, Commandant
KPU Bedrijf Defensie
Tijd: 15:00 - 18:00 uur
Locatie: KPU Bedrijf, Kamp Soesterberg
Donderdag 16 februari 2012
VNO-NCW Noordoost-Overijssel
Thema: Bedrijfsbezoek
Tijd: 16:00 - 19:00 uur
Dinsdag 21 februari 2012
VNO-NCW Midden
Thema: Een kijk op ontslag, De kantonrechter
Spreker: dhr. mr. D.J. Buijs, kantonrechter Apeldoorn
Tijd: 15.00 – 17.00 uur
Locatie: De Cantharel, Apeldoorn
Dinsdag 21 februari 2012
VNO-NCW Utrecht
Thema: Bedrijfsbezoek KWR Watercycle Research
Institute
Spreker: dhr. prof.dr. W. van Vierssen, directeur KWR
Watercycle Research Institute
Tijd: 15:30 uur
Locatie: KWR Watercycle Research Institute, Nieuwegein
Donderdag 23 februari 2012
VNO-NCW Twente
Samen met Jong Management
Thema: Bijeenkomst Randstad
Tijd: 17:00 – 19.30 uur
Locatie: Grolsch Veste, Enschede
Gelukkig nieuwjaar!
De besturen en medewerkers van VNO-NCW Midden
wensen u een voorspoedig 2012 en hele fijne
feestdagen. U bent van harte welkom om samen
met uw medeleden en bestuursleden op een van
de regionale nieuwjaarsbijeenkomsten in 2012 te
proosten op een nieuwe start. Tot ziens!
Kijk in de agenda > januari voor meer gegevens.
Leden kunnen zich aanmelden en deelnemerslijsten
bekijken via www.vno-ncwmidden.nl/ledennet.
Van kennis naar kunde naar kassa. Het is zo’n mooie
beleidszin. Op grote afstand bezien beschrijft hij ook wat er
zou kunnen gebeuren. Maar als je dichterbij komt dan zie
je dat kennisvalorisatie begint bij ambitie, bij mensen die
het anders willen en iets tot stand willen brengen.
Een mooi voorbeeld vind ik wat er in de Achterhoek bij
Rotor gebeurt. Een innovatiecentrum bemenst door studenten,
geleid door een pas afgestudeerde trainee, voerde
allerlei projecten uit bij het bedrijf. Zij gingen op zoek naar
de innovatievraagstukken en losten die op. Vervolgens
ontstond de ambitie om een elektrische auto te bouwen.
Studenten zochten studenten, afhankelijk van de vraagstukken
die ze tegenkwamen. Kennis en kunde werden
gezocht bij regionale maakbedrijven en waar nodig werden
universiteiten en (hoge)scholen als ROC Graafschap
College, Saxion, HAN, Universiteit Twente gemobiliseerd.
De eerste elektrische auto rijdt inmiddels.
Bewezen is dat AAA Concept Cars het kan. Nu worden
de plannen gesmeed om het verder uit te bouwen onder
leiding van de gedreven jonge pas afgestudeerde Ellen
Altena. Ellen heeft als geen ander door dat kennistransfer
een contactsport is. Ze smeedt de netwerken en faciliteert
een omgeving waarbij studenten die twee weken in dienst
zijn al vol passie praten over hun bedrijf.
En achter iedere grote vrouw staat een grote man… In dit
geval Herbert Weekhout die dit allemaal geïnitieerd heeft.
Hij startte ermee als directeur bij ROTOR, uit ergernis over
een veel te duur onderzoek, uitgevoerd door een veel te
duur onderzoeksbureau naar de mogelijkheden van het
naar de Achterhoek halen van een hbo. Herbert begreep
dat het niet gaat om gebouwen met een bordje hbo, maar
om de studenten die naar de Achterhoek gehaald worden.
Zijn initiatief vindt inmiddels op een paar plaatsen
navolging in de Achterhoek, want kennis, kunde, kassa =
mensenwerk!
Martin Stor
Directeur Achterhoeks Centrum voor Technologie
www.act-nu.nl
Middelpunt december 2011
33

Middelpunt
Advertorial
Regiomanager Tom Masselink:
Advado B.V. Uw personeel, onze zorg!
Vanuit Geldermalsen biedt Advado B.V. al ruim tien jaar een groot aantal ondernemingen
de helpende hand op het gebied van salarisverwerking. Rob van Doorn van
Advado is hier, na een jarenlange carrière in de HRM, net na de eeuwwisseling mee
gestart. Aanvankelijk in zijn eentje, maar al snel heeft een aantal professionele medewerksters
zich aan de onderneming verbonden. Inmiddels is het personeelsbestand
van Advado uitgegroeid tot acht medewerk(st)ers. Die zijn met elkaar goed voor bijna
honderd jaar ervaring in de salarisverwerking!
Ontzorging
Onze focus op salarisverwerking geeft u de garantie dat
wij altijd op de hoogte zijn van alle veranderingen op dit
steeds complexer wordende terrein. Het is voor de meeste
organisaties te tijdrovend om dit in eigen beheer te hebben
en of te houden. Bovendien ervaren veel ondernemers
dit als een belemmering. Die willen gewoon doen waar ze
goed in zijn: ondernemen! De medewerk(st)ers van Advado
zijn op de hoogte van alle ontwikkelingen en bepalingen.
Ze hebben kennis van de meeste cao’s en houden
deze up to date via een signaleringssysteem. Zij verzorgen
de complete loonadministratie, de loonaangifte en wat
heel belangrijk is: ze waarborgen de continuïteit van uw
salarisadministratie. Advado hanteert een systematische
werkwijze waarbij de opbouw van de dossiers eenzelfde
structuur kent. Op deze manier kunnen de administrateurs
bij calamiteiten elkaars werk overnemen. Advado ontzorgt
u tijdens het hele traject van indiensttreding tot en met
het einde van een dienstverband!
Een regio waar behoefte is aan
goed geschoold personeel. Een
regio met een bruto regionaal
product dat lager is dan het
landelijk gemiddelde, maar waar
talloze initiatieven ontstaan.
Een regio waar mensen nijver en
bescheiden zijn, terwijl ze best
harder mogen roepen waar
ze goed in zijn. Dat is Twente
volgens regiomanager Tom
Masselink van VNO-NCW Twente.
‘Twente is nijver en
(te) bescheiden’
Masselink, uit Diepenveen, noemt
zichzelf ‘een oosterling met heel
warme gevoelens voor Twente’.
Hoe kan het ook anders, met ouders
uit Vasse en Oldenzaal, die thuis
Twents spraken. Hij volgde in Deventer
de studie agrarische bedrijfskunde
aan de tropische landbouwschool,
want hij zag voor zichzelf
een toekomst in het zakenleven,
maar met een groen randje. En
daarvoor zit je in het oosten goed.
‘Je hebt hier meer ruimte en minder
beton’, vindt Masselink. ‘De kwaliteit
van leven ligt hier hoger dan in
het westen. De huizenprijzen liggen
onder het landelijk gemiddelde.
De woonlasten zijn daardoor lager,
maar het inkomen scheelt niet veel.’
Maar daarmee alleen redt de regio
het niet. De regio moet ook economisch
voldoende te bieden hebben.
Er moeten werkgelegenheid en een
goede infrastructuur zijn. Beide lastige
thema’s. ‘De A1 is aangemerkt
als een van de hoofdwegen die de
komende tien jaar gaat dichtslibben.
Ook bij lage groeicijfers’, aldus Masselink.
Met het dichtslibben wordt
het achterland (Nordrhein-Westfalen
en Sleeswijk-Holstein) minder
goed bereikbaar. Vooral ook door de
onstuimige internationale groei van
Rotterdam; door de uitbereiding met
de tweede Maasvlakte neemt het
vervoer van containers toe. Niet alleen
over de weg, ook over water en
via de containerterminal in Hengelo.
Om de knelpunten op de A1 op te
lossen hebben zowel de provincie
als het Rijk gelden gereserveerd,
maar die van het Rijk komen pas in
2020 beschikbaar. ‘Dat zien wij liever
eerder. Daarom voert VNO-NCW
nauw overleg met de partners zoals
Samenwerking
Met name de salarisverwerking voor ondernemers uit het
MKB heeft de afgelopen jaren een vlucht genomen. Voor
ruim vierhonderd werkgevers door heel Nederland voert
Advado de verwerking van de salarissen inmiddels uit,
waarbij het om zo’n 3.500 personeelsleden gaat. Het zijn
echter niet alleen ondernemers die de weg hebben gevonden
naar Advado. Ook een groot aantal regionale accountantskantoren
maakt gebruik van de service en expertise
van Rob en zijn medewerk(st)ers. Voor de relaties van deze
kantoren voert Advado de verwerking van de salarissen
op een accurate manier uit.
Software
Advado werkt met een nieuw, state of the art softwarepakket.
Die software is betrouwbaar, gebruiksvriendelijk
en kent veel mogelijkheden, waaronder de optie om uw
gegevens in te zien. Het is een volledig geïntegreerd personeelsinformatie-
en salarissysteem dat voldoet aan alle
eisen van een moderne personeels- en salarisadministratie.
De uitgebreide set aan standaard rapportages stelt ons in
staat om uw gehele organisatie direct van de nodige informatie
te voorzien. Hiermee staat u sterk in contacten
met pensioenfondsen, brancheverenigingen en andere
belanghebbers.
Maatwerk
Geen enkele onderneming is het zelfde; achter iedere
gevel speelt zich een ander verhaal af. Daarom is salarisverwerking
maatwerk. Graag komen we vrijblijvend bij u
langs om uw behoeften in kaart te brengen en uw wensen
te inventariseren. U ontvangt een maatwerkofferte
die onze werkwijze toelicht en niet onbelangrijk: het tarief!
Onze tarieven zijn transparant, maar afhankelijk van
een aantal zaken, zoals het aantal personeelsleden en de
verloningsperiode.
Neem voor meer
informatie of een afspraak
contact op met advado b.V.
bosmanskamp 57
4191 Mt geldermalsen
t: 0345-568536
E: info@advado.nl
i: www.advado.nl
Uw personeel, onze zorg!
foto’s: Patrick van Gemert
Geert Kolthof: ‘Als je internationaal succes wil hebben, dan moet je zorgen dat de infrastructuur in orde is.’
Middelpunt december 2011
35

Middelpunt
EVO en TLN. Het zou mooi zijn als
de verbreding in 2016 start.’
Vliegveld
Doordat het vervoer over water ook
steeds meer toeneemt en de boten
groter worden, is het bovendien
noodzakelijk dat het Twentekanaal
verder wordt uitgebaggerd. ‘Tevens
zijn wij er voorstander van dat
Vliegveld Twente weer heropend
wordt. Dat kan alle nieuwe hightech
ontwikkelingen faciliteren en
dat levert nieuwe bedrijvigheid op.’
De high-tech ontwikkelingen
vormen een belangrijke pijler in de
regio. Er zijn klinkende namen in
Twente gevestigd, zoals Thales, Ten-
Cate, Panalytical, Demcon en Eaton.
Tevens kent de regio veel spin-offs
van de universiteit. Juist deze bedrijven
zullen moeten doorgroeien
de komende jaren.’
In de hoogwaardige bedrijven is de
komende jaren extra behoefte aan
goed opgeleid personeel. ‘Thales,
bijvoorbeeld, heeft 600 ingenieurs
in dienst die de komende tien jaar
uitstromen, puur door de leeftijdsopbouw.’
Een andere belangrijke sector is
de zorg. ‘Een kwart van de mensen
in Twente is direct of indirect
werkzaam voor zorggerelateerde
bedrijven en door de ontgroening
en vergrijzing zal dat aantal alleen
maar toenemen.’
Om goedgekwalificeerde mensen
enthousiast te laten worden over
de regio organiseert VNO-NCW
Twente samen met de UT een gedeelte
van de alumnidag op de UT.
Hiervoor zijn 25.000 afgestudeerden
uitgenodigd. Tijdens de dag zijn
de ceo’s van grote bedrijven zoals
Grolsch, Urenco, Service2Media en
Bolletje gemakkelijk benaderbaar
om de boodschap van Twente uit te
leggen.
Meer bedrijvigheid creëren en
mensen naar de regio trekken en ze
vervolgens ook behouden, vraagt
om veel inzet en creativiteit. Het
karakter van de regio, nijver maar
bescheiden, kan dan een probleem
opleveren. ‘Daar mag wel harder aan
gewerkt worden’, vindt Masselink
dan ook. ‘Be good and talk about it,
anders weet men niet wat Twente kan
bieden.’
Zorg dat infrastructuur in orde is
Twentenaar Geert Kolthof startte
samen met Marcel Roorda en Peter
Broekroelofs in 2005 het bedrijf
Service2Media in Enschede. ‘Maar
om de brug te slaan naar de Randstad
hebben we een tweede kantoor
in Amersfoort geopend.’ Het bedrijf
zit ook in Londen, Barcelona, Dubai
en San Francisco. Service2Media
ontwikkelt apps voor de mobiele
telefoon en tablets voor organisaties
zoals Rabobank, Telegraaf en Al Jazeera.
De start in Enschede was voor
Kolthof vanzelfsprekend. ‘Enschede
onderscheidt zich door de hoge loyaliteit
van de werknemers. We hebben
weinig verloop en er is goed contact
met de universiteit en hogeschool
Saxion. Omdat we software van
wereldniveau maken hebben we voor
ons bedrijf de beste engineers nodig
en ook dat is waarin Twente zich
onderscheidt.
De trend waar wij tegen moeten
vechten, is dat veel hoogopgeleide
mensen de regio verlaten. Ook een
goede bereikbaarheid speelt een rol.
De A1 in Twente wordt steeds meer
een bottleneck, die moet echt verbreed
worden. En ook het vliegveld
blijft een probleem. Misschien moet
er een connectie komen met een
Duitse luchthaven via een monorail
bijvoorbeeld. Als je internationaal
succes wil hebben, dan moet je zorgen
dat de infrastructuur in orde is.’
Een goede mix van noorden en
zuiden
Johan van den Heuvel van Watson-
Marlow Bredel in Delden ziet ook
dat de A1 dichtslibt en dat het lastig
is om Schiphol te bereiken, maar hij
maakt zich er minder zorgen om:
‘Met de A1 hebben we vanuit Twente
een goede verbinding met het Wes-
‘de kwaliteit van
leven ligt hier hoger
dan in het westen’
ten en met Duitsland.’ Juist de ruimte
en de rust van de regio maken
deze zo interessant voor velen, vindt
hij. Het bedrijf is wereldmarktleider
op het gebied van slangenpompen.
Slechts 5 procent van de afzet blijft
in Nederland, maar dat is geen reden
om weg te gaan uit de regio. ‘We
hebben hier veel kennis en ervaring
bij onze mensen.’ Twente onderscheidt
zich volgens hem onder meer
door de werkmentaliteit. ‘We gaan
hier voor een gezamenlijk resultaat.
Twente is een goede mix van het zuiden
en het noorden; Bourgondisch
en er voor willen gaan.’ Hoewel
ook Van den Heuvel merkt dat het
lastiger wordt om goed gekwalificeerde
mensen te vinden, in dit geval
mts’ers die goed met hun handen
kunnen werken. ‘Maar er worden
wel initiatieven ontwikkeld om goed
geschoold personeel in de regio te
krijgen, bijvoorbeeld door het Technocentrum
Twente’, weet hij.
Tom Masselink: ‘Be good and talk about it, anders weet men niet wat Twente kan bieden.’
Johan van den Heuvel : ‘We gaan hier voor een gezamenlijk resultaat’
Middelpunt december 2011
37

Middelpunt
Bedrijf: DDJ Accountants
en Adviseurs
Naam: Hans
Geurtsen AA
Functie: Directielid
Lid van VNO-NCW
Midden sinds: 2011
Wat doet uw bedrijf?
‘Wij zijn een middelgroot accountants- en
adviesbureau opererend in de regio Arnhem,
Apeldoorn, Zutphen, Doetinchem. We werken
voornamelijk voor klanten in het hogere segment
van het Midden- en Klein Bedrijf. Onze medewerkers
zijn hoogopgeleid en hebben alle ervaring
en vakkennis in huis om klanten te adviseren
op onder meer financieradministratief en fiscaal
gebied. Naast samenstellen en controleren van
jaarrekeningen en verzorgen van fiscale aangiften,
behoren bijzondere opdrachten, zoals waardering
van ondernemingen, begeleiding bij overnames of
onderbouwen van de financiële mogelijkheden, bij
ons kantoor tot de dagelijkse werkzaamheden.’
Wat is uw ambitie?
‘Onze ambitie is een alternatief te zijn voor de
grotere kantoren. We zijn begonnen met drie
medewerkers, inmiddels telt DDJ Accountants
en Adviseurs vijftien medewerkers. Veel groter
willen we niet worden, omdat we waarde hechten
aan een persoonlijke dienstverlening. Als directie
willen wij ook in de toekomst als adviseurs voor
onze klanten aanwezig blijven; mee blijven denken
met de klant en niet als managers processen sturen
van bovenaf. Onze communicatielijnen houden we
kort. Zowel binnen ons bedrijf als in onze contacten
met opdrachtgevers. In deze benadering ligt
onze kracht. We investeren in vertrouwensrelaties
met onze klanten en weten daarom goed wat bij
hen leeft. Dat geldt overigens voor alle medewerkers
binnen ons kantoor.’
Waarom moeten leden u bellen?
‘Complexe financieel-juridische of fiscale zaken
zoeken wij tot op de bodem voor klanten uit.
Leden van VNO-NCW Midden kunnen contact
met ons opnemen als ze op zoek zijn naar een betrokken
accountant die passend advies kan geven
vanuit een jarenlange ervaring en deskundigheid.’
DDJ Accountants en Adviseurs B.V.
Zutphensestraatweg 49
6955 AE Ellecom
T: (0313) 41 49 43
F: (0313) 41 99 88
E: info@ddj.nl
I: www.ddj.nl
Bedrijf: Electrabel
Nederland
Naam: Jean-Luc
Heynderickx
Functie: vestigingsmanager
Maximacentrale
Lelystad
Lid van VNO-NCW
Midden sinds:
jarenlang
Wat doet uw bedrijf?
‘Electrabel is met zes moderne productielocaties
(verspreid over Nederland) en een
totale capaciteit van 5103 MW de grootste
producent van elektriciteit in Nederland.
Wij maken deel uit van Groep GDF SUEZ,
een wereldspeler op het gebied van energie,
afval en milieudiensten. We leveren
gas en elektriciteit aan particulieren en
bedrijven. Wij zetten in op verduurzaming;
een efficiënte en flexibele inzet van
bestaande en toekomstige energiebronnen
is hierbij erg belangrijk.
De Maxima-centrale is een energiecentrale
met twee ultramoderne STEG-eenheden
(stoom en gas) van ieder 440 MW. De
centrale is state-of-the-art en heeft een
zeer hoog energierendement van bijna 60
procent en een zeer beperkt effect op het
milieu.’
Wat is uw ambitie?
‘Met deze nieuwe centrale hebben we al
een deel van onze ambitie waargemaakt
om nog efficiënter te werken, meer rendement
te behalen en onze capaciteit en
productie naar een nog hoger niveau te
tillen. We willen graag een voortrekkersrol
blijven spelen. Daarin werken we nauw
samen met alle belanghebbenden in onze
omgeving en onze medewerkers.’
Wanneer moeten leden u bellen?
‘Wie betrouwbare en duurzame energie
zoekt kan ons bellen, net als mensen
die een vraag over energie hebben. Wij
hebben speciale adviseurs die adviseren
over innovatieve energieoplossingen en
persoonlijke dienstverlening voor de
zakelijke markt. Elke klant heeft specifieke
wensen, wij zorgen voor het juiste
energiepakket.’
Electrabel Nederland
IJsselmeerdijk 101
8221 RC Lelystad
T: 088 - 76 94 620
I: www.electrabel.nl
Bedrijf: KPN Consulting
Nederland
Naam: Edwin Hillenga
Functie: Business Unit
Director
Lid van VNO-NCW
Midden sinds: oktober
2011
Wat doet uw bedrijf?
‘KPN Consulting is het ICT-adviesbedrijf van
KPN Nederland. Wij werken voor alle grote
bedrijven in noord-oost Nederland. Onze
consultants zijn altijd bezig de processen en
prestaties van de ICT-organisaties van onze
klanten te verbeteren, zodat zij zich met hun
bedrijf snel aan nieuwe ontwikkelingen kunnen
aanpassen. We kunnen ondernemers in elke
fase ondersteunen, vanaf het advies tot aan de
implementatie. Als KPN Consulting profiteren
we enerzijds van een grote organisatie, anderzijds
werken we zeer lokaal met vestigingen in
Groningen en Apeldoorn. Niet alleen hebben
we lokale klanten, ook onze medewerkers
komen uit het werkgebied en hebben daardoor
meer feeling met de klanten.’
Wat is uw ambitie?
‘Wij streven naar tevreden en loyale klanten en
werknemers, dat krijg je door te doen wat je belooft.
Natuurlijk willen we ook geld verdienen,
maar we verliezen maatschappelijke betrokkenheid
niet uit het oog. Dit passen we zoveel
mogelijk toe, onder andere bij onze klanten in
het onderwijs. We geven gastcolleges en laten
leerlingen kennis maken met de praktijk.’
Waarom moeten leden u bellen?
‘Leden voor wie ICT steeds belangrijker
wordt, moeten ons zeker bellen. Veel mensen
weten nog niet hoe breed de mogelijkheden
zijn. Leden die een kennisprobleem
of vragen hebben met betrekking tot het
technische proces, de infrastructuur of
leden die een groot project willen uitbesteden,
zijn bij ons aan het juiste adres.’
KPN Consulting Nederland
Reitemakersrijge 13
9711 HT Groningen
T. (050) 58 20 015
E: edwin.hillenga@kpn.com
I: www.kpn.com
Bedrijf: Alvadam
(Albert A. van Daalen
Ministries) Charity
Groep
Naam: Albert A. van
Daalen
Functie: Directeur
Lid van VNO-NCW
Midden sinds:
oktober 2011
Wat doet uw bedrijf?
‘Alvadam Charity Groep wil maatschappelijk
betrokken bedrijven (MOB) matchen met
maatschappelijke initiatieven en projecten in en
buiten Nederland. Die goede doelen moeten zo
goed mogelijk aansluiten bij de wensen en behoeften
van het bedrijf. De beoogde steun kan
financieel, materieel en/of personeel van aard
zijn. Naast geldelijke bijdragen kan bijvoorbeeld
gedacht worden aan het beschikbaar stellen van
(kantoor)meubilair, transportmiddelen, (afgeschreven)
computers, kopieerfaciliteiten, bouwmateriaal
of vergader- of kantoorruimte. Bij het leveren van
personele steun kan personeel praktische hulp
verlenen of zich beschikbaar stellen om gespecialiseerd
advies te geven.’
Wat is uw ambitie?
‘In tegenstelling tot collega-organisaties willen we
ons niet beperken tot een specifiek werkterrein,
werkgebied of continent. Onze ambitie is om een
partner van zowel maatschappelijk betrokken bedrijven
als goede doelen te zijn. Enerzijds als partner die
bedrijven in het doordenken en uitvoeren van MOBbeleid
begeleidt. En anderzijds als partner van goede
doelen die ondersteuning biedt bij een efficiënte en
effectieve realisatie van hun initiatieven en projecten.’
Wanneer moeten leden u bellen?
‘Leden die waarde hechten aan Maatschappelijk
Verantwoord Ondernemen, kunnen bij
ons terecht voor advies. Omdat we zelf ook
ondernemer zijn, weten we wat er speelt. We
hebben bijna dertig jaar ervaring opgebouwd en
we hebben een zeer uitgebreid netwerk van honderden
goede doelen, zowel binnen als buiten
Nederland. In principe kunnen we alle bedrijven
met maatschappelijke initiatieven en projecten
matchen.’
Alvadam Charity Groep
Koninginneweg 11
1217 KP Hilversum
T: 035-6561378
E: nloffice@alvadam.com
I: www.alvadam.com
Bedrijf: Saltro diagnostisch
centrum
Naam: Esther
Talboom-Kamp
Functie: voorzitter
raad van bestuur
Lid van VNO-NCW
Midden sinds: meer
dan tien jaar
Wat doet uw bedrijf?
‘Saltro is een diagnostisch centrum. Wij
ondersteunen (huis)artsen en verloskundigen
bij het stellen van diagnoses. Wij werken
uitsluitend op aanvraag van zorgverleners en
bedrijven. In ons laboratorium onderzoeken
we onder andere bloed, urine en ontlasting.
Verder verrichten we functieonderzoeken, zoals
ECG’s, longfuncties, MRI-scans en echo’s.
Daarnaast doen we microbiologisch en pathologisch
onderzoek, zoals huidanalyses. Ook
heeft Saltro een trombosedienst die patiënten
begeleidt bij het gebruik van antistollingsmiddelen.
We werken nauw samen met specialisten
van verschillende ziekenhuizen.’
Wat is uw ambitie?
‘Saltro bevordert een sterke eerstelijns gezondheidszorg
van hoge kwaliteit. Dit doen
we onder andere door diagnostiek zo dicht
mogelijk bij de patiënten en cliënten aan te
bieden. Op dit moment hebben we ruim honderdveertig
grote en kleine onderzoekslocaties
in het midden van Nederland, met Utrecht als
hoofdlocatie. Zorg wordt steeds duurder. Onze
ambitie is dan ook om op zoveel mogelijk plekken
in midden Nederland te zitten, zodat we
goedkope en hooggekwalificeerde diagnostiek
kunnen leveren. Voor met name chronisch
zieke patiënten is het wel zo prettig als de
onderzoeken dicht bij huis plaatsvinden.’
Waarom moeten leden u bellen?
‘Onze organisatie is een kenniscentrum voor
diagnostiek en eerstelijns vraagstukken.
Leden kunnen contact met ons opnemen
als ze medewerkers van hun bedrijf willen
laten screenen. Voor ieder bedrijf leveren we
diagnostiek op maat.’
Saltro diagnostisch centrum
Mississippidreef 83
3565 CE Utrecht
T: 030-2361136
I: www.saltro.nl
Bedrijf: Berkeley &
Lawrence Incasso
Intermediairs B.V.
Naam: Els Jacobs
Functie: directeur
Lid van VNO-NCW
Midden sinds:
maart 2011
Wat doet uw bedrijf?
‘Maatwerk incasso voor het MKB, dat was
waar volgens mijn ervaringen behoefte aan
was in Nederland. Dat die behoefte er was,
is inmiddels gebleken. De afgelopen jaren
is ons kantoor uitgegroeid tot een solide
bedrijf met goed opgeleide medewerkers,
en het kantoor kent een nog altijd groeiend
klantenbestand.’
Wat is uw ambitie?
‘Nagenoeg alle opdrachtgevers komen op
aanbeveling van anderen in contact met ons
kantoor, maar zonder een goede kwaliteit
zouden die aanbevelingen uitblijven. Het
streven van het kantoor is om op dit kwaliteitsniveau
te blijven en dit verder uit te
bouwen.’
Wanneer moeten leden u bellen?
‘Klantgerichtheid, flexibiliteit en kwaliteit
zijn voor Berkeley & Lawrence, maar juist
ook voor het MKB heel belangrijk. Ondernemers
willen indien nodig persoonlijk contact
en wensen niet als een nummer behandeld
worden. Dat weet ik uit ervaring. De contacten
met onze opdrachtgevers zijn informeel
en verlopen op een prettige manier. Maar
het allerbelangrijkste is het resultaat, want
je kunt nog zulke prettige gesprekken voeren,
uiteindelijk is het incassoresultaat het
belangrijkste!’
Berkeley & Lawrence Incasso
Intermediairs B.V.
Postbus 27, 4190 CA Geldermalsen
Rijthoek 17-A, 4175 LM Haaften
T: 0418-597397
F: 0418-597399
I: www.incassoland.nl
Middelpunt december 2011
39

Middelpunt
Bedrijf: Rabobank
Vaart en Vechtstreek
Naam: Jeroen
Broeknellis
Functie: directievoorzitter
Lid van VNO-NCW
Midden sinds: 08-2011
Wat doet uw bedrijf?
‘Rabobank Vaart en Vechtstreek is een bancaire,
financiële dienstverlener. Klanten kunnen
bij ons terecht voor bancaire diensten en
verzekeringen, maar ook voor gedegen advies
op financieel gebied. We zijn de grootste
in de regio en werken in de volle breedte op
zowel particulier als zakelijk vlak. Rabobank
Vaart en Vechtstreek heeft dertien vestigingen
en ruim driehonderd medewerkers. Ons
werkgebied is verdeeld over de gemeenten
Dalfsen, Hardenberg, Ommen en een deel
van Zwartewaterland. Daarmee zijn wij een
van de grootste lokale Rabobanken. Zowel
nationaal als internationaal is onze dienstverlening
goed georganiseerd. Als ondernemers
een nieuwe vestiging willen openen buiten
Nederland of producten willen exporteren,
kunnen wij financiële ondersteuning bieden,
zoals we dat ook in Nederland doen.’
Wat is uw ambitie?
‘We willen de dromen van onze klanten
helpen waar te maken. Ondernemers helpen
groeien en breder gezien de groei van de
economie ondersteunen en faciliteren.
Samen met de ondernemer kijken wij altijd
goed naar de mogelijkheden. We herkennen
goede ideeën en plannen en bieden ondernemers
graag ondersteuning bij het realiseren
hiervan.’
Wanneer moeten leden u bellen?
‘Wanneer bedrijven financiële vraagstukken
hebben of zich op cruciale momenten
bevinden in hun bedrijfsvoering, kunnen zij
contact met ons opnemen. Wij zijn hen graag
van dienst als sparringpartner of als adviseur
met een strategische blik. Groei door
samenwerking. Dat is de essentie van onze
dienstverlening.’
Rabobank Vaart en Vechtstreek
Postbus 11
7700AA Dedemsvaart
T: 0523-622622
E: info@vvs.rabobank.nl
I: www.rabobank.nl/vvs
Bedrijf: Company
Brokers
Naam: Willem C. van
den Hoek Ostende
Functie: dga
Lid van VNO-NCW
sinds medio 2011
Wat doet uw bedrijf?
‘Company Brokers is specialist in bedrijfsoverdrachten.
Jaarlijks begeleiden wij tientallen
ondernemers bij overnames en participatie
van en in bedrijven. Niet alleen met externe
partijen, maar ook binnen families. Met een
team van enthousiaste vakmensen selecteren
wij potentiële kopers of verkopers, toetsen
hun mogelijkheden, zowel financieel maar ook
op bijvoorbeeld capaciteiten. Wij overleggen
met partijen en de betrokken adviseurs ( zoals
accountants ) en brengen ze effectief bij elkaar.
Company Brokers geeft met een discrete, persoonlijke
aanpak vele verrassende mogelijkheden
en is een essentiële toegevoegde waarde
in het overnameproces. Of het nu gaat om een
bedrijf met twee of honderden werknemers,
in Groningen of Tiel, Company Brokers zorgt
voor de succesvolle deal!’
Wat is uw ambitie:
‘Onze ambitie is voor klanten te bereiken
dat ze veelal de grootste deal in hun leven
kunnen doen! Juist door onze creativiteit te
komen tot vernieuwende oplossingen. Denk
bijvoorbeeld aan volstrekt innovatieve financieringsvormen,
los van de huidige banken en
hun systemen. Dit doen door vooral in alles
“de mens” centraal te zetten en niet alleen de
droge cijfers. Zaken doen is elkaar iets gunnen,
en daar zorgen we voor, daar ligt onze kracht
en dat is onze ambitie!’
Waarom moeten leden u bellen?
‘Om zich vrijblijvend EN DISCREET te laten
informeren over onze succesfactoren:
- persoonlijk, professioneel en betrouwbaar
- geen dikke rapporten, maar daadkracht
- en ........... No cure - No pay
Nodig ons uit voor een vrijblijvend gesprek;
bij u... bij ons.... of op neutraal terrein!’
Company Brokers Specialisten Bedrijfsovernames
BV.
Rijksstraatweg 21-A, 4191 SC Geldermalsen
T: (0345) 58 70 30
E: informatie@combrok.nl
I: www.company-brokers.nl
Bedrijf: Robertson
Naam: Anco van
Egmond
Functie: directeur
Lid van VNO-NCW
Midden sinds:
06-2011
Wat doet uw bedrijf?
‘Robertson is gespecialiseerd in gevelbekleding.
Wij bieden onze klanten een totaalassortiment
aan duurzame gevelproducten. Het bedrijf
startte in 1961 met de verkoop, engineering en
montage van stalen platen die vanuit Engeland
naar Nederland werden verscheept. Inmiddels
bestaan we vijftig jaar, wat betekent dat klanten
bij ons kunnen profiteren van jarenlange
ervaring op het gebied van gevelsystemen.
We maken gebruik van geavanceerde technieken
en hoogwaardige materialen, zodat we
minimaal onderhoud en maximale levensduur
kunnen garanderen. Klanten kunnen bij ons
terecht voor het bouwen van een pand, maar
ook voor inspecties en onderhoud gedurende
de gebruiksjaren. Zo zorgen wij ervoor dat het
pand er representatief uit blijft zien.’
Wat is uw ambitie?
‘Onze ambitie is om onze klanten te allen tijde
een garantie te bieden voor een goede uitstraling,
tot twintig jaar na het bouwen. We vinden
het belangrijk om onze klanten optimaal van
dienst te zijn en hen na afloop terug te laten
kijken op een zorgenloze bouwperiode. We
maken waar wat we beloven.’
Wanneer moeten leden u bellen?
‘Leden van VNO-NCW Midden kunnen contact
met ons opnemen wanneer zij op zoek
zijn naar advies op het gebied van gevelbekleding.
Wij kijken altijd samen met onze
klanten naar de beste oplossingen.’
Robertson
Larserpoortweg 32
8218 NK Lelystad
T: 0320 - 26 78 78
E: info@robertson.nl
I: www.robertson.nl
Bedrijf: BAM Utiliteitsbouw
BV Regio Oost
Naam: Patricia Dankert
Functie: Consultant
Lid van VNO-NCW
Midden sinds:
maart 2011
Wat doet uw bedrijf?
‘BAM is een bouw-en vastgoedconcern; een
ontwikkelende bouwer. We zijn marktleider
in Nederland en bieden gebouwservice in de
breedste zin van het woord. We bieden dienstverlening
in de sectoren bouw, vastgoed, infra,
publiekprivate samenwerking, installatietechiek,
consultancy en engineering en facility
management. Klanten kunnen bij ons terecht
voor bouw- en verbouwplannen van klein en
eenvoudig tot zeer omvangrijk en complex.
Onze diensten omvatten elke fase van het
bouwproces: van ontwikkeling en ontwerp tot
bouw, exploitatie en onderhoud.’
Wat is uw ambitie?
‘De bedrijfsfilosofie van BAM is opdrachtgevers
echte waarde te bieden en een hechte en
langdurige relatie met hen op te bouwen om
zo tot optimale oplossingen op het gebied
van onderhoud, vernieuwing en uitbreiding
of verbouwing van de gebouwde omgeving
te komen. In Zwolle en omgeving willen we
de eerste zijn waar mensen aan denken als
ze onderhouds-, bouw- of verbouw plannen
hebben.’
Wanneer moeten leden u bellen?
‘Leden kunnen contact met ons opnemen als ze
op zoek zijn naar een volwaardige gesprekspartner
op het gebied Of het nu gaat om Technisch
beheer, Brandpreventie, Onderhoud, Verbouw,
Renovatie of Nieuwbouw, met onze ervaring en
persoonlijke betrokkenheid denken wij graag
met u mee. Hoe vroeger hoe beter. Zo kunnen
wij voor u een optimaal resultaat bereiken. Dat
doen wij bijvoorbeeld door, samen met u, te
kijken naar de levenskosten van uw gebouw.’
BAM Utiliteitsbouw BV Regio Oost
Zwartewaterallee 25, 8032 DZ Zwolle
T: 038 - 467 23 23
F: 038 - 465 77 94
E: oost@bamutiliteitsbouw.nl
I: www.bamutiliteitsbouw.nl
Bedrijf: Qurius Nederland
Naam: Herman van
Leeuwen
Functie: Director Innovation
Lid van VNO-NCW
Midden sinds: 24-8-2011
Wat doet uw bedrijf?
‘Qurius biedt klanten ICT-oplossingen die
hen helpen meer duurzaam te zijn. We zijn
een beursgenoteerde, internationaal opererende
ICT-organisatie. In Nederland zijn we
de grootste en wereldwijd behoren we tot
de top vijf. Klanten kunnen bij ons terecht
om de gehele backoffice te automatiseren.
We hebben een groot team van specialisten
in dienst die zijn opgeleid met de nieuwste
technieken.’
Wat is uw ambitie?
‘We willen toegevoegde waarde leveren
op basis van ICT-systemen. De meeste
ondernemers zien ICT als kostenpost, dat
is jammer. We willen hen laten zien dat
ICT een strategisch productiemiddel is; een
gereedschap om het bedrijf te laten groeien.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
is bij ons belangrijk. Onze missie is om
honderd procent duurzaam te ondernemen
in 2014 en daarmee het meest duurzame
ICT bedrijf te worden. Ook vinden we het
belangrijk een goede werkgever te zijn en
om als bedrijf een afspiegeling te vormen
van de samenleving.’
Wanneer moeten leden u bellen?
‘Leden van VNO-NCW Midden kunnen
contact met ons opnemen als ze geïnteresseerd
zijn in hoe ICT ingezet kan worden
als productiemiddel binnen hun bedrijf. We
hebben een Inspirience Center aan de A2 bij
Zaltbommel. Dit is een ontmoetingsruimte
voor het bedrijfsleven waar we innovatieve
zaken doen, kennis delen en workshops
geven. Iedereen is hier van harte welkom!’
Qurius Nederland
Van Voordenpark 1a
5301 KP Zaltbommel
T: 0418 68 35 00
E: info.nl@qurius.com
I: www.qurius.com
Promoot uw bedrijf, producten en diensten binnen hét
ondernemersnetwerk van Midden-Nederland. Stel u voor in de
rubriek aangenaam, adverteer of plaats een wervend artikel in
Middelpunt en bereik duizenden decisionmakers in uw regio.
Meer informatie:
tamara dortmans: 0413-339362
Middelpunt december 2011
41

Advertorial
Het verhaal van de kannibaal
Veel ondernemers denken ten onrechte dat het online aanbieden van een product de ‘gewone’ verkoop
kannibaliseert. De volgende casus laat zien dat online uw reguliere verkoop zelfs kan versterken!
Meer weten over
Online Marketing?
Neem dan contact op met:
Wija Koers bV
rijksweg 236
9423 PH Hoogersmilde
0592 45 93 80
info@wijakoers.nl
Scrabble, u kent het wel, dat ouderwetse
bordspel waar niemand meer naar omkeek
en dat nu ineens hét Sinterklaas/Kerst
cadeau van 2011 lijkt te worden.
Van oud naar nieuw en van nieuw naar oud
U sleept al jaren die zware sjoelbak van
zolder tijdens de kerst en probeert iedereen
aan te sporen tot een gezellig spelletje.
Maar niemand is achter de WII of iPad weg
te slaan. Geen Monopoly, Kolonisten van
Catan, Mens-erg-je-niet, Scrabble ... STOP!
WACHT! Juist Scrabble lijkt de komende
feestdagen helemaal los te gaan. Voor Mattel
(producent van Scrabble) helemaal mooi,
die hebben hier niks voor hoeven doen.
Hoe komt dit dan?
Iemand heeft een app gemaakt, genaamd
Wordfeud. Deze app is inmiddels super populair
geworden. Geen moeilijke animaties, nee,
gewoon een ouderwets potje scrabbelen, maar
dan digitaal. De hele wereld speelt tegenwoordig
Wordfeud. En het mooiste is dat mensen nu
ook weer op zoek gaan naar die goeie oude
Scrabble. Er is een ware run ontstaan op het
bordspel. De meeste speelgoedwinkels zijn al
uitverkocht. Bol.com heeft aangeven dat Scrabble
op nummer 3 staat van meeste verkochte
Sinterklaascadeau’s. Mattel, zal de ontwikkelaar
van de app dan ook wel dankbaar zijn! Terwijl
ze het in eerste instantie misschien wel voelden
als broodroof. Zo wordt maar weer eens heel
duidelijk dat offline en online elkaar heel goed
kunnen verstérken in plaats van kannibaliseren.
Angrybirds
De meest verkochte game op de smartphone
blijft Angrybirds, maar ook zij zijn offline gegaan.
Sterker nog, in de Finse hoofdstad Helsinki
hebben ze een eigen winkel geopend. Daar
verkopen ze de merchandise van de game:
T-shirts, tassen, etc. De merchandise is goed
voor 40% van de omzet van Rovio (maker van
Angrybirds). Zo zorgen nieuwe ‘online’ media
dus weer voor omzet in de oude ‘offline’ media.
Van uw leasemaatschappij verwacht u kwaliteit, service en gunstige tarieven. Maar XLLease
is meer! XLLease neemt u werk uit handen en staat u met advies en kennis van zaken terzijde.
XLLease | Autolease en wagenparkbeheer
Colofon
Middelpunt is een uitgave van VNO-NCW Midden, de ondernemersvereniging
voor Midden- en Oost-Nederland. Onze voornaamste
missie is het bevorderen van een optimaal ondernemersklimaat in ons
werkgebied. We behartigen de collectieve belangen voor onze ruim 2100
leden, bieden hen een krachtig netwerk en voorzien in de behoefte aan
informatie over elk mogelijk aspect van het zakendoen.
Wie is...
Super voor ondernemers.
Informatie of lid worden?
Neem contact op met het verenigingsbureau:
VNO-NCW Midden
Postbus 10475
7301 GL Apeldoorn
tel. 055 - 5 222 606
info@vno-ncwmidden.nl
www.vno-ncwmidden.nl
Uitgever:
De Winter Mediamakers, Uden
Projectmanagement:
Drs. Marco de Jonge Baas
(De Winter Mediamakers)
middelpunt@dewinter.nl
Redactie en projectcoördinatie:
Mylene Cornet-Gielen en Gerreke
de Weijer (VNO-NCW Midden)
De Winter Mediamakers
middelpunt@vno-ncwmidden.nl
Ontwerp en vormgeving:
De Winter media groep
Advertentie-acquisitie:
Tamara Dortmans
De Winter Mediamakers
middelpunt@dewinter.nl
Druk: BDU, Barneveld
Oplage: 2750 exemplaren
Niets uit deze uitgave mag worden
gekopieerd of op enige andere
wijze gereproduceerd zonder
schriftelijke toestemming van de
uitgever.
De uitgever is niet verantwoordelijk
voor de redactionele inhoud
van de advertorials.
Op het verenigingsbureau van VNO-NCW Midden in Apeldoorn
werken 22 professionele krachten ter ondersteuning van de (regio)
besturen en de leden. Per Middelpunt stelt een van de
medewerkers zich aan u voor.
Mylene Cornet-Gielen,
communicatiemanager VNO-NCW Midden
Sinds december 2010 ben ik in dienst bij VNO-NCW Midden als
communicatiemanager voor VNO-NCW Midden. Het leuke aan
deze functie vind ik de dynamiek. Elke dag is anders en het is bijzonder
leuk en inspirerend om communicatief betrokken te zijn bij
uiteenlopende thema’s. Hiervoor heb ik ervaring opgedaan in diverse
branches en verschillende taken van het marketing en communicatievak
mogen vervullen.
Samen met man, twee dochters (15 en 12 jaar), kat en cavia woon
ik onder de rook van Amsterdam, maar nog net in de provincie
Utrecht. In mijn vrije tijd hou ik mij het liefst bezig met mijn familie
en vrienden. Maar ik ga ook graag op pad en op reis. De ingrediënten
cultuur, authenticiteit, natuur maar ook af en toe luieren en lezen
zijn wat mij betreft onmisbaar voor een geslaagde tijd weg.
Van uw leasemaatschappij verwacht u kwaliteit, service en gunstige tarieven. Maar XLLease
is meer! XLLease neemt u werk uit handen en staat u met advies en kennis van zaken terzijde.
Korte lijnen en service op maat maken leasen bij XLLease eenvoudig en duidelijk. U heeft
direct persoonlijk contact met een van onze medewerkers of met onze 24 uurs-servicedesk.
Heldere afspraken en geen verrassingen achteraf!
XLLease | Autolease en wagenparkbeheer
Ambachtsveld 10 | 7327 AZ Apeldoorn | T: (055) 5 395 333 | WWW.XLLEASE.NL
113238-01 Advertentie 186x267mm.indd 1 01-12-2011 16:05:34

Nederlandse Taal op de werkvloer?
Er zijn in Nederland veel werkgevers die arbeidskrachten
in dienst hebben die niet goed Nederlands spreken en/of
schrijven. Sommige werknemers kunnen prima functioneren
met een beperkte beheersing van het Nederlands. De
meesten zullen hier last van ondervinden:
• Instructies worden niet begrepen en kosten tijd of
afspraken worden niet nagekomen
• Belangrijke voorschriften worden niet goed gelezen
• Er zijn problemen met collega’s omdat ze hen niet goed
verstaan of hun taaluitingen niet goed interpreteren
• Er is te weinig kennis van een Nederlandse werkomgeving
en de gewoontes die daar gelden
IVIO-Integratie heeft voor uw werknemers een methodiek
waarbij de taal(handelingen) en de woordenschat bijgebracht
worden, die passen bij de belangrijkste basiscompetenties
op de werkvloer, zoals problemen oplossen, veilig en
gezond werken, bijdragen aan de werksfeer, samenwerken,
incasseren etc.
Daarnaast kunnen we uw jargon of bedrijfstaal opnemen in
de cursus. Hierdoor leren uw werknemers de taal die in uw
bedrijf nodig is om beter te functioneren! Wilt u meer weten
over onze mogelijkheden? Neem contact op! 0320 - 22 99 74
en vraag naar Joey Meulenbroek of mail integratie@ivio.nl
www.ivio-integratie.nl
Diensten en producten:
• Taal op de werkvloer (evt. incompany) • Examentrainingen
• Staatsexamen NT2 (I en II)
• Rekenvaardigheden
• (Duale) Inburgering (op de werkvloer) • Basis ICT-vaardigheden
• Taalophoging NT2
• Empowerment
• Alfabetisering & Laaggeletterdheid • Sleuteldiploma voor het MBO
• Laagdrempelige MBO opleidingen
met extra taalcomponent
• Taal- en integratietrainingen
voor Midden- en Oost Europese
werknemers
Persoonlijke oplossingen voor een geslaagde samenleving