Nieuw hygiëneprotocol komkommer moet ... - Wageningen UR

moet verspreiding voorkomen
KEURMERK
SUBSTRAAT
niet
versnipperen
grote
schoonmaak
herbesmetting
apart
behandelen
gebruik dan schone machines. Zorg er
bovendien voor dat de sleepdoeken op
de juiste temperatuur zijn gestoomd of
gebruik eigen doeken die het bedrijf niet
verlaten.
Is er besmetting in de voorafgaande teelt
geconstateerd, dan is versnipperen eigenlijk
geen optie omdat het achterblijven
van aangetast organisch materiaal in
de kas een te groot risico vormt voor de
volgende teelten.
Na het verwijderen van het organisch
materiaal moet een teler alles goed
schoonmaken en vervolgens ontsmetten.
Het virus kan eigenlijk overal in de kas
aanwezig zijn, bijvoorbeeld in plukken
wortels in de draingootjes of in de groene
aanslag op kunststofleidingen. Zorg er
tijdens de teeltwisseling daarom voor
dat vuile en schone stromen elkaar niet
kruisen.
Na de grote schoonmaak kan een teler de
kas in gereedheid brengen voor de nieuwe
teelt. Is er een besmetting geweest, zorg
dan in ieder geval voor nieuw loopfolie
(geen kieren) en nieuw substraat. Laat ook
niemand in de kas toe die daar niet per
se hoeft te zijn.
Hygiëneprotocol komkommer
In het Hygiëneprotocol komkommer
staan alle hygiënemaatregelen uitgebreid
beschreven. Uit onderzoek is
gebleken dat bij juiste uitvoering van
deze maatregelen de eerste teelt zonder
een virusaantasting kan verlopen. Veelal
nemen de bedrijven pas in de tweede
teelt een virusaantasting waar. Er lijkt
dan dus sprake te zijn van een herbesmetting.
Hier kunnen diverse oorzaken
voor zijn, zoals aanneemploegen die op
meerdere bedrijven werken en tijdelijke
arbeidskrachten. Telers kunnen hier hun
aandacht op richten door de benodigde
maatregelen treffen, zoals het voeren van
bedrijfskleding voor uitzendkrachten en
gastkleding, stevige overschoenen en
handschoenen voor bezoekers.
Verspreiding vertragen
Het is ook mogelijk om verspreiding van
het virus binnen het bedrijf te beperken.
Dat heeft een teler bewezen door een
aantal rijen apart te behandelen. In deze
rijen gebruikte hij aparte jassen en handschoenen,
terwijl hij ook de karren en het
fust gescheiden hield. In het gebruikte
melkmesje werd een tweede gaatje
gemaakt, zodat er meer vloeistof beschikbaar
was. Deze manier van werken geeft
behoorlijk wat extra werk, maar als de
virusverspreiding hiermee effectief wordt
tegengegaan, levert dit meer op dan het
kost.
Het zal in de praktijk bijzonder lastig zijn
om verdere verspreiding van het virus
binnen het bedrijf geheel te stoppen,
maar vertraging van de verspreiding is
dus mogelijk. Voorwaarde daarbij is de
aanwezigheid van virussymptomen tijdig
te signaleren.
Herfstteelt tomaat
Het telen van herfsttomaten is een andere
manier om (tijdelijk) van komkommerbontvirus
af te komen. In dat geval staan
er ongeveer een half jaar geen waardplanten
voor het virus in de kas. Dit
brengt de infectiedruk zodanig omlaag
dat het vaak lukt om de eerstvolgende
komkommerteelt zonder virusinfectie te
draaien.
Tijdens de onderzoeken zijn meerdere
bedrijven gevolgd. Daarbij is vastgesteld
dat een virusaantasting in de nieuwe teelt
lang niet altijd op dezelfde plaats begint
als bij de vorige teelt. Bovenal is gebleken
dat er niet één eenduidige oorzaak voor
een besmetting valt aan te wijzen. Bovendien
zijn de besmettingsbronnen divers
en kunnen per bedrijf verschillen. Dit
geeft ook de noodzaak aan van een totaalaanpak
met een breed scala aan hygiënemaatregelen.
Tipkaart
Naast het hygiëneprotocol is er een
tipkaart verschenen waarop een
beschrijving en foto’s van het komkommerbontvirus
staan. Deze informatie
vergemakkelijkt de herkenning van het
virus. Hoe eerder een teler een aantasting
signaleert, hoe sneller hij de benodigde
maatregelen kan nemen.
Op de tipkaart staan ook de belangrijkste
hygiënemaatregelen opgesomd. De tipkaart
is geschikt om bijvoorbeeld in
de kantine te leggen of op te hangen,
zodat alle medewerkers kennis kunnen
nemen van de informatie.
Het hygiëneprotocol komkommer is als
pdf-document te downloaden via de
website www.glastuinbouw.wur.nl. Wie
belangstelling heeft, kan de tipkaart
aanvragen bij martijn.schenk@wur.nl
onder vermelding van naam en adres.
Op de tipkaart staan de belangrijkste hygiënemaatregelen.
Recent is een nieuw hygiëneprotocol voor
komkommer verschenen waarin de belangrijkste
virussen zijn weergegeven. Daarnaast
is ook een tipkaart verschenen wat een
verkorte versie is van dit protocol. In het
protocol neemt komkommerbontvirus een
prominente plaats in. Per teeltfase staan
allerlei maatregelen om de kas tijdens de
teeltwisseling grondig te reinigen. Belangrijk
is om al het organisch materiaal uit de kas te
verwijderen en daarna goed schoon te maken.
Voorkom dat het virus van buitenaf het
bedrijf binnen komt door bijvoorbeeld aanneemploegen
of loonwerkers.
S A M E N vAT T I N G
O n d e r g l a s n u m m e r 8 a u g u s t u s 2 0 0 9
47