Vergrijzing en krapte op de arbeidsmarkt - Werk.nl

afbeelding 4
Landbouw
Industrie
Bron: UWV Polisadministratie, 31-10-2010
Werkenden (in loondienst) per sector naar leeftijdsgroep
Arbeidsmarktregio Twente
Bouw
Handel
Horeca
Vervoer en telecom
Financiële instellingen
Zakelijke dienstverlening
Overheid
Onderwijs
Zorg en welzijn
Overige dienstverlening
afbeelding 5
Landbouw
Industrie
Bron: UWV Polisadministratie, 31-10-2010
0 10.000 20.000 30.000 40.000 50.000 60.000
< 27 jaar 27 - 45 jaar >= 45 jaar
Werkenden (in loondienst) per sector naar leeftijdsgroep
Nederland, oktober 2010
Bouw
Handel
Horeca
Vervoer en telecom
Financiële instellingen
Zakelijke dienstverlening
Overheid
Onderwijs
Zorg en welzijn
Overige dienstverlening
0 200 400 600 800 1.000 1.200 1.400 1.600 1.800
aantal x1000
< 27 jaar 27 - 45 jaar >= 45 jaar
Van de vier grootste sectoren in Twente krimpt de
werkgelegenheid momenteel met name in de industrie.
Dat betekent dat een deel van de mensen die met
pensioen gaan niet vervangen hoeft te worden. Het
betekent ook dat ouderen die in deze sectoren werkloos
worden minder kans hebben om in dezelfde sector weer
aan de slag te komen. Omschakeling naar werk in
andere sectoren kost meestal extra tijd en inspanning.
Zoveel oorzaken, zoveel oplossingen
Neutraal geformuleerd is er sprake van krapte op de
arbeidsmarkt als op een bepaald moment, in een
bepaald gebied het aanbod van arbeid kwantitatief of
kwalitatief kleiner is dan de vraag naar die arbeid.
Alle onderdelen van deze formulering bepalen samen
de uitkomst: krapte of geen krapte. Vergrijzing is één
van de mogelijke oorzaken voor krapte.
Afhankelijk van de oorzaken voor krapte kunnen
verschillende oplossingen ingezet worden. Dit vraagt
allereerst om een goede probleemanalyse. Voor
individuele werkgevers kan dat beginnen bij een
productieplanning op basis waarvan hij of zij de
(toekomstige) personeelsbehoefte bepaalt: hoeveel
mensen en met welke kwaliteiten. Confrontatie met het
huidige personeelsbestand laat zien waar eventueel
kraptes te verwachten zijn.
Hieronder een aantal mogelijke oplossingen en
oplossingsrichtingen op uiteenlopende niveaus. In
willekeurige volgorde. In veel gevallen helpt
afstemming en samenwerking met andere partijen om
tot de beste oplossing te komen.
· Beschikbaar aanbod optimaal benutten
Krapte op de arbeidsmarkt biedt extra kansen voor
werkzoekenden met een overbrugbare afstand tot
de arbeidsmarkt, mits ze de kans krijgen zich te
bewijzen. Met regionale arbeidsmarktpartijen zijn
vaak arrangementen mogelijk om werklozen en
gedeeltelijk arbeidsgeschikten aan een baan te
helpen. Voor werkgevers biedt dit extra kansen om
vacatures te vervullen met geschikte kandidaten.
· Arbeidsparticipatie verhogen
Meer mensen bewegen om zich aan te bieden op de
arbeidsmarkt. Dan neemt het beschikbare aanbod
van arbeid toe. De meeste ruimte voor verhoging
van de participatiegraad zit nog bij vrouwen,
ouderen, niet-westerse allochtonen en gedeeltelijk
arbeidsgeschikten. Een andere mogelijkheid is om
deeltijders te stimuleren meer uren per week te
gaan werken.
Waar het in essentie allemaal om gaat is deelname
aan de arbeidsmarkt, benadrukte minister Kamp
van Sociale Zaken en Werkgelegenheid dit voorjaar
nog op het SZW-congres “de arbeidsmarkt in 2020,
veranderende paradigma’s”.
· Scholing/training van zittend personeel
Kan kwalitatieve kraptes oplossen of voorkomen.
Voor de effectiviteit is het belangrijk rekening te
houden met de verschillende manieren waarop
mensen leren. Belangrijk is ook om de opgedane
kennis en kunde van medewerkers zo goed
mogelijk vast te leggen en te delen binnen het
bedrijf. Dat maakt het bedrijf minder kwetsbaar
voor groter verloop van personeel in een krappe en
flexibele arbeidsmarkt.
· Arbeidsproductiviteit verhogen
Per eenheid arbeid meer produceren. Soms kan dat
door werk efficiënter te organiseren, soms door
extra inzet van techniek en automatisering.
· Mobiliteit vergroten
Daarbij valt te denken aan het bevorderen van
mobiliteit van bedrijvigheid en arbeid tussen regio’s
en tussen sectoren. Dat kan ook betekenen dat
productie naar het buitenland wordt verplaatst of
uitbesteed. Op individueel bedrijfsniveau kan juist
het inperken van mobiliteit een oplossing zijn door
onnodig verloop tegen te gaan.
· Imago/aantrekkelijkheid als werkgever verhogen.
De tegenhanger van verloop is de werving van
nieuw personeel. Als arbeid schaarser wordt neemt
in principe de concurrentie tussen werkgevers toe.
Om te concurreren is inzicht nodig in wat
(potentiële) medewerkers belangrijk vinden.
Volgens het TNO-onderzoek “Arbeidsvoorwaarden
in goede aarde” vindt 97 procent van de
werknemers in ons land het hebben van een goede
leidinggevende net zo belangrijk als het salaris.
Vergrijzing en krapte, arbeidsmarktregio Twente | mei 2011 | pagina 3