Jaarverslag 2006 (pdf) - De Zoogdiervereniging

ZOOGDIERONDERZOEK NEDERLAND (ZON)
Het motto van de Zoogdiervereniging VZZ is: ‘Zonder kennis is effectieve bescherming niet
mogelijk’. Daarom probeert de vereniging een vinger aan de pols te houden over de
toestand en de ontwikkelingen van de zoogdierpopulaties in Nederland (zie hierboven),
maar stimuleert ze ook het onderzoek naar de leefwijze van zoogdieren en de eisen die zij
aan hun leefgebied stellen. In 2006 uitte zich dit in verschillende onderzoeken naar het
gebruik van zomer- en winterverblijven door vleermuizen, onderzoek aan de virusziekte bij
konijnen en een overzicht van het effect van windturbines op vleermuizen.
Zomer- en winterverblijven van meervleermuizen
Eind 2005 is door de Zoogdiervereniging VZZ gestart met een onderzoek naar het gebruik
van zomer- en winterverblijven door meervleermuizen. Dit onderzoek loopt door tot
halverwege het jaar 2009. In dit project worden drie zaken onderzocht:
1. gebruik van de renovatiestructuur in een kolonieverblijfplaats in Waddinxveen en
onderzoek naar klimatologische verblijfplaatsvoorkeur;
2. monitoring van populatietrend en gezondheid zomerpopulatie;
3. uitwisseling tussen zomer- en winterverblijf.
Voor dit onderzoek zijn door de Universiteit Leiden speciale instrumenten ontwikkeld, zoals
een warmtesensor, een weegschaal en infraroodpoortjes, die beter bestand zijn tegen de
klimatologische omstandigheden in de zomer- en winterverblijven. Met deze instrumenten is
het mogelijk de aanwezigheid van vleermuizen te registeren op plaatsen waar mensen niet
bij kunnen. Ook hoeven waarnemers niet continu ter plaatse te zijn om de bewegingen van
vleermuizen te registreren.
De nu draaiende testmodellen hebben de volgende resultaten opgeleverd:
- voor het eerst is aangetoond dat meervleermuizen ook in de winter in hun
zomerverblijfplaatsen verblijven;
- tot heel laat in het seizoen (halverwege november) is nog activiteit van meervleermuizen
rond de kraamkolonie waargenomen.
Een infraroodpoortje waarmee in- en uitvliegende meervleermuizen
geregistreerd kunnen worden.
Daarnaast worden meervleermuizen
geringd. In de winterperiode 2005-2006
heeft dit een record aantal terugmeldingen
van geringde meervleermuizen in de
mergelgroeven in Zuid-Limburg opgeleverd.
In totaal 21 dieren!
De resultaten van dit onderzoek zijn
van groot belang voor de beheerplannen die
voor Natura2000-gebieden opgesteld
moeten worden. Overigens blijkt het
merendeel van de zomerverblijfplaatsen van
deze Habitatrichtlijnsoort (bijlage II),
waaronder kraamkolonies, buiten de
aangemelde Natura2000-gebieden te
liggen.
17