Bekijk hier een interview met Loes Fortuin en Rolf van den ... - Sioo
Bekijk hier een interview met Loes Fortuin en Rolf van den ... - Sioo
Bekijk hier een interview met Loes Fortuin en Rolf van den ... - Sioo
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Zelf verander<strong>en</strong> om<br />
verandering te kunn<strong>en</strong> leid<strong>en</strong><br />
<strong>Loes</strong> <strong>Fortuin</strong> <strong>en</strong> <strong>Rolf</strong> <strong>van</strong> d<strong>en</strong> Bergh, deelnemers aan het masterprogramma ECM,<br />
in gesprek <strong>met</strong> Peter Paul Kerpel, programmamanager bij <strong>Sioo</strong><br />
E<strong>en</strong> zonovergot<strong>en</strong> ocht<strong>en</strong>d in september … <strong>e<strong>en</strong></strong> terras aan de Amstel <strong>en</strong> daarop drie m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> in gesprek<br />
over ‘Verander<strong>en</strong> op eig<strong>en</strong> kracht’. Drs. <strong>Loes</strong> <strong>Fortuin</strong> is transitiemanager bij het minister <strong>van</strong> Economische<br />
Zak<strong>en</strong>, Landbouw <strong>en</strong> Innovatie (EL&I), directie Regio <strong>en</strong> Ruimtelijke Economie. <strong>Rolf</strong> <strong>van</strong> d<strong>en</strong> Bergh is Head<br />
of Organizational Developm<strong>en</strong>t & Change bij Delta Lloyd Asset Managem<strong>en</strong>t. Beid<strong>en</strong> participer<strong>en</strong> in het<br />
mastertraject Executive Change Managem<strong>en</strong>t (ECM), beid<strong>en</strong> trekk<strong>en</strong> <strong>e<strong>en</strong></strong> groot veranderingstraject binn<strong>en</strong> hun<br />
eig<strong>en</strong> organisatie. Zij zijn in gesprek <strong>met</strong> Peter Paul Kerpel, <strong>Sioo</strong> programmamanager.<br />
PAGINA 16 PAGINA 17
De eerste vraag <strong>van</strong> Peter Paul Kerpel is: “Wat verstaan<br />
de behoefte om m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> te mobiliser<strong>en</strong>; om de kracht<br />
“Natuurlijk is er ook weerstand”, antwoordt <strong>Rolf</strong> op<br />
jullie onder ‘verander<strong>en</strong> op eig<strong>en</strong> kracht’”<br />
<strong>van</strong> de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> te lat<strong>en</strong> sprek<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> organisch proces<br />
<strong>e<strong>en</strong></strong> vraag <strong>van</strong> Peter Paul. “Ieder<strong>e<strong>en</strong></strong> wil eerst zi<strong>en</strong> dat<br />
dus, dat ontstond in het hoekje links onderin.”<br />
je de goede ding<strong>en</strong> doet. Je hebt <strong>e<strong>en</strong></strong> soort bewijslast. Je<br />
<strong>Loes</strong> <strong>Fortuin</strong> vult dat in als ‘verander<strong>en</strong> zonder hulp<br />
<strong>van</strong> extern<strong>en</strong>’. Ze kreeg begin dit jaar de vraag <strong>van</strong> haar<br />
DG om, in de fusie <strong>van</strong> LNV <strong>en</strong> EZ, <strong>e<strong>en</strong></strong> totaal nieuwe<br />
Ik vind het leuk om te zi<strong>en</strong> hoe je <strong>en</strong>ergie kunt activer<strong>en</strong><br />
door <strong>met</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> aan het werk te gaan<br />
moet lat<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> dat je de juiste vrag<strong>en</strong> stelt <strong>en</strong> de juiste<br />
ding<strong>en</strong> over het voetlicht br<strong>en</strong>gt. Als m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> dat je<br />
idee kan werk<strong>en</strong> <strong>en</strong> ze gaan elkaar er over vertell<strong>en</strong>, dan<br />
directie te help<strong>en</strong> bouw<strong>en</strong> <strong>met</strong> <strong>e<strong>en</strong></strong> regionale functie:<br />
ontstaat er <strong>e<strong>en</strong></strong> soort stroomversnelling.” Bij <strong>Loes</strong> was er<br />
“Succesvol beleid <strong>met</strong> <strong>e<strong>en</strong></strong> verander<strong>en</strong>de overheid, in<br />
<strong>e<strong>en</strong></strong> verander<strong>en</strong>de sam<strong>en</strong>leving, <strong>met</strong> sociale media <strong>en</strong><br />
Peter Paul wil wet<strong>en</strong> wat ‘dat hoekje links onderin’ dan<br />
eig<strong>en</strong>lijk was.<br />
sprake <strong>van</strong> <strong>e<strong>en</strong></strong> lastige situatie; er was <strong>e<strong>en</strong></strong> organisatiebesluit,<br />
<strong>e<strong>en</strong></strong> directie <strong>en</strong> medewerkers, maar de organisatie<br />
dergelijke, vraagt goede aansluiting <strong>met</strong> bedrijv<strong>en</strong>,<br />
Volg<strong>en</strong>s <strong>Rolf</strong> was dat hoekje links onderin zijn initiatief<br />
zelf moest nog gebouwd word<strong>en</strong>. De directie was ook<br />
burgers <strong>en</strong> andere stakeholders.” In die directie moe-<br />
dat groeide in de organisatie. “De directie heeft vrij snel<br />
zoek<strong>en</strong>de over het waarom <strong>en</strong> hoe. Het zoek<strong>en</strong> naar de<br />
t<strong>en</strong> econom<strong>en</strong>, ecolog<strong>en</strong> <strong>en</strong> planolog<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> de klus<br />
haar commitm<strong>en</strong>t getoond. We war<strong>en</strong> in de gelukkige<br />
juiste opdracht was daarom niet makkelijk, al war<strong>en</strong> ze<br />
gaan klar<strong>en</strong>. <strong>Loes</strong>’ opdracht was om werk<strong>en</strong>derweg <strong>e<strong>en</strong></strong><br />
omstandigheid dat de markt <strong>van</strong> ons verandering vroeg,<br />
wel overtuigd <strong>van</strong> het feit dat er iets moest gebeur<strong>en</strong>.<br />
directie te ontwikkel<strong>en</strong> <strong>met</strong> <strong>e<strong>en</strong></strong> herk<strong>en</strong>bare id<strong>en</strong>titeit,<br />
de financiële crisis begon, klantvertrouw<strong>en</strong> zakte weg.<br />
“Op <strong>e<strong>en</strong></strong> gegev<strong>en</strong> mom<strong>en</strong>t liep het ook wat vast <strong>en</strong> to<strong>en</strong><br />
missie, werkwijze <strong>en</strong> ontwikkelag<strong>en</strong>da. “Mijn opdracht<br />
Dat was <strong>e<strong>en</strong></strong> goede aanleiding bij het hoger manage-<br />
heb ik het <strong>met</strong> Godfried d<strong>en</strong> Boer (programmamanager<br />
was ook expliciet om het zonder externe hulp te do<strong>en</strong>.<br />
m<strong>en</strong>t <strong>en</strong> de directie om te start<strong>en</strong> <strong>en</strong> bewust inzicht te<br />
<strong>van</strong> ECM) erover gehad <strong>en</strong> die wees mij op het feit dat<br />
Argum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> daarvoor war<strong>en</strong>: Voldo<strong>en</strong>de kwaliteit in<br />
ontwikkel<strong>en</strong> in de vrag<strong>en</strong> die er speeld<strong>en</strong>. Ik b<strong>en</strong> het<br />
het <strong>hier</strong> om <strong>e<strong>en</strong></strong> beginn<strong>en</strong>de organisatie ging. Hij ad-<br />
huis, bezuiniging, de kritische blik op de overheid als<br />
hele circus gestart <strong>van</strong>uit mijn motto ‘Let’s make things<br />
viseerde me om eerst de mogelijkhed<strong>en</strong> te verk<strong>en</strong>n<strong>en</strong><br />
het ging om externe inhuur. Ik heb mijn reflectie dus<br />
better’ <strong>en</strong> ik vind het leuk om te zi<strong>en</strong> hoe je <strong>en</strong>ergie<br />
voor de verdere ontwikkeling <strong>van</strong> Directie Regio <strong>en</strong><br />
gezocht bij mijn directeur<strong>en</strong>, andere collega’s <strong>en</strong> bij<br />
kunt activer<strong>en</strong> door <strong>met</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> aan het werk te<br />
Ruimtelijke Economie, om te verk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> waar MT <strong>en</strong><br />
mijn mededeelnemers <strong>van</strong> ECM. Reflectie is absoluut<br />
gaan. Ik werk inmiddels <strong>met</strong> <strong>e<strong>en</strong></strong> team <strong>van</strong> zev<strong>en</strong> m<strong>en</strong>-<br />
medewerkers behoefte aan hadd<strong>en</strong>. Daar b<strong>en</strong> ik hem<br />
noodzakelijk; op je eig<strong>en</strong> handel<strong>en</strong>, op de strategie die je<br />
s<strong>en</strong> <strong>en</strong> vele groep<strong>en</strong> in de organisatie zelf.”<br />
eeuwig dankbaar voor. De zaak ging lop<strong>en</strong> to<strong>en</strong> ik de<br />
maakt, op datg<strong>en</strong>e wat er gebeurt, de acties die je on-<br />
directie adviseerde om verk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>d aan de slag te gaan<br />
derneemt. Zelf b<strong>en</strong> ik spin in het web tijd<strong>en</strong>s het project<br />
<strong>Loes</strong> moest <strong>e<strong>en</strong></strong> hele nieuwe directie help<strong>en</strong> bouw<strong>en</strong>.<br />
<strong>en</strong> daarna terug te kom<strong>en</strong> <strong>met</strong> voorstell<strong>en</strong> voor de ver-<br />
<strong>en</strong> zet ik de punt<strong>en</strong> op de horizon, maar het traject<br />
De Directie Regio <strong>en</strong> Ruimtelijke Economie startte per<br />
dere bouw. To<strong>en</strong> kreeg ik gro<strong>en</strong> licht, supergro<strong>en</strong> licht<br />
daarnaar toe ontwikkel ik <strong>met</strong> ander<strong>en</strong>.”<br />
1 januari 2012 <strong>met</strong> <strong>e<strong>en</strong></strong> directie <strong>en</strong> medewerkers <strong>van</strong>uit<br />
eig<strong>en</strong>lijk.”<br />
Reflectie is absoluut noodzakelijk; op je eig<strong>en</strong> handel<strong>en</strong>,<br />
op de strategie die je maakt, op datg<strong>en</strong>e wat er gebeurt,<br />
de acties die je onderneemt<br />
oud-LNV <strong>en</strong> oud-EZ, afkomstig <strong>van</strong> het departem<strong>en</strong>t<br />
in D<strong>en</strong> Haag <strong>en</strong> <strong>van</strong>uit zev<strong>en</strong> regionale vestiging<strong>en</strong>. E<strong>en</strong><br />
echte transitie; er was wel <strong>e<strong>en</strong></strong> globaal concept, maar dat<br />
moest nog ingevuld word<strong>en</strong>: “We hebb<strong>en</strong> <strong>e<strong>en</strong></strong> maand<br />
Het draait om inzicht, focus, structuur <strong>en</strong> ontwikkeling<br />
Peter Paul vraagt zich af of ze do’s and don’ts kunn<strong>en</strong><br />
waar ze mee bezig zijn <strong>en</strong> oplossing<strong>en</strong> vind<strong>en</strong>, ik faci-<br />
lang <strong>met</strong> elkaar gesprok<strong>en</strong> voordat de opdracht duide-<br />
noem<strong>en</strong>: “Of <strong>met</strong> andere woord<strong>en</strong>, zijn jullie door erva-<br />
liteer ze.”<br />
<strong>Rolf</strong> <strong>van</strong> d<strong>en</strong> Bergh begon niet <strong>met</strong> <strong>e<strong>en</strong></strong> expliciete ver-<br />
lijk was.”<br />
ring wijzer geword<strong>en</strong>”<br />
anderopdracht. Delta Lloyd Asset Managem<strong>en</strong>t is <strong>e<strong>en</strong></strong><br />
Ze zijn eig<strong>en</strong>lijk allebei in de adviseursrol gestapt, con-<br />
aantal jar<strong>en</strong> snel gegroeid <strong>en</strong> het werd, zo’n twee jaar<br />
“Er is dus veel tijd gaan zitt<strong>en</strong> aan de voorkant <strong>van</strong> het<br />
<strong>Rolf</strong> vindt dat m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> de tijd moet<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> om na<br />
stateert Peter Paul. Dat is <strong>Rolf</strong> <strong>met</strong> hem <strong>e<strong>en</strong></strong>s: “Maar<br />
geled<strong>en</strong>, tijd om de werking <strong>van</strong> de organisatie als totaal<br />
traject”, constateert Peter Paul. “Het draait om inzicht,<br />
te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>, maar wel <strong>met</strong> <strong>e<strong>en</strong></strong> duidelijke einddatum.<br />
daarnaast heb je ook <strong>e<strong>en</strong></strong> executierol. Die dubbelrol is<br />
onder de loep te nem<strong>en</strong>, om de groeispurt die de orga-<br />
focus, structuur <strong>en</strong> ontwikkeling”, zegt <strong>Rolf</strong> <strong>en</strong> <strong>Loes</strong><br />
Het is ook zaak om onzekerheid direct weg te nem<strong>en</strong>:<br />
wel<strong>e<strong>en</strong></strong>s lastig. Het programma uitvoer<strong>en</strong> <strong>en</strong> daarnaast<br />
nisatie had meegemaakt organisatorisch recht te trek-<br />
beaamt: “Dat moet eerst duidelijk zijn”.<br />
“M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> will<strong>en</strong> niet voor de gek gehoud<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Ze<br />
‘sparringpartner’ zijn wrikt wel<strong>e<strong>en</strong></strong>s. Wat voor de <strong>en</strong>e rol<br />
k<strong>en</strong>, de ‘witte vlekk<strong>en</strong>’ die langzamerhand in de organi-<br />
will<strong>en</strong> serieus g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> word<strong>en</strong> <strong>en</strong> ik heb <strong>e<strong>en</strong></strong> directie<br />
<strong>e<strong>en</strong></strong> ‘do’ is kan voor de andere rol <strong>e<strong>en</strong></strong> ‘don’t’ zijn. Je ba-<br />
satie war<strong>en</strong> ontstaan weer weg te werk<strong>en</strong>. Als de markt<br />
Het is volg<strong>en</strong>s beid<strong>en</strong> beter om dat <strong>met</strong> de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zelf<br />
die me daarin ondersteunt. Dat is mooi, want veran-<br />
lanceert dus op <strong>e<strong>en</strong></strong> dun lijntje. Het is heel contextueel<br />
verandert <strong>en</strong> er ontwikkelt zich <strong>e<strong>en</strong></strong> financiële crisis,<br />
te do<strong>en</strong>. “De power in de organisatie zelf wordt vaak<br />
dering moet systemisch goed verankerd zijn.” <strong>Loes</strong> is<br />
afhankelijk.”<br />
dan ontstaat de noodzaak om daar wat aan te do<strong>en</strong>.<br />
onderschat”, vindt <strong>Rolf</strong>, “die kan makkelijker door ie-<br />
het daarmee <strong>e<strong>en</strong></strong>s: “Op<strong>en</strong>, transparant <strong>en</strong> duidelijk zijn<br />
“Ja”, zegt <strong>Loes</strong>, “want die adviseursrol is mooi, maar<br />
<strong>Rolf</strong> pakte die noodzaak op.<br />
mand intern geactiveerd word<strong>en</strong>. Die weet welke m<strong>en</strong>-<br />
is <strong>e<strong>en</strong></strong> absolute voorwaarde. Ik b<strong>en</strong> in april begonn<strong>en</strong>,<br />
je b<strong>en</strong>t wel zelf onderdeel <strong>van</strong> het systeem. Dat levert<br />
Hij vertaalt de ‘eig<strong>en</strong> kracht’ vooral in de participatie<br />
s<strong>en</strong> hij waarvoor kan inzett<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> extern adviseur gaat<br />
maar heb toegezegd dat ik mijn eerste oplevering op<br />
soms spanningsvolle situaties op, bijvoorbeeld als ze me<br />
<strong>van</strong> de hele organisatie: “Ik neem in de verandering de<br />
als <strong>e<strong>en</strong></strong> soort kaasschaaf over de organisatie h<strong>e<strong>en</strong></strong>, die<br />
Prinsjesdag zou do<strong>en</strong>. We hebb<strong>en</strong> <strong>e<strong>en</strong></strong> plan gemaakt<br />
‘Voor wie b<strong>en</strong> jij nou eig<strong>en</strong>lijk’ vrag<strong>en</strong>.”<br />
faciliter<strong>en</strong>de rol op, niet zozeer de leid<strong>en</strong>de rol. We heb-<br />
werkt <strong>met</strong> standaard modell<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat werkt volg<strong>en</strong>s mij<br />
<strong>met</strong> hele duidelijke acties <strong>met</strong> medewerkers <strong>van</strong> Di-<br />
Dat vraagt om <strong>e<strong>en</strong></strong> goede organisatie <strong>van</strong> feedback. <strong>Rolf</strong><br />
b<strong>en</strong> eerst <strong>e<strong>en</strong></strong> programma gemaakt om inzicht te krijg<strong>en</strong><br />
niet. Iedere organisatie is immers anders. Het is voor<br />
rectie Regio <strong>en</strong> Ruimtelijke Economie; <strong>met</strong> duidelijke<br />
heeft <strong>e<strong>en</strong></strong> heel team om zich h<strong>e<strong>en</strong></strong> dat als klankbord fun-<br />
in de materie <strong>en</strong> op basis daar<strong>van</strong> multidisciplinaire<br />
iemand <strong>van</strong> buit<strong>en</strong> veel lastiger om draagvlak te vind<strong>en</strong>,<br />
terugkoppelmom<strong>en</strong>t naar de directie <strong>en</strong> medewerkers.<br />
geert <strong>en</strong> dat <strong>van</strong>uit andere perspectiev<strong>en</strong> kan kijk<strong>en</strong>. Hij<br />
teams geformeerd die ons liet<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> ‘dit gaat goed,<br />
om het goede werk<strong>en</strong>de model te vind<strong>en</strong>. Wij lat<strong>en</strong> het<br />
Daarnaast vind ik ‘luister<strong>en</strong>’ <strong>e<strong>en</strong></strong> heel belangrijke ‘do’<br />
krijgt bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> <strong>van</strong> zijn MT ook behoorlijk feedback.<br />
dit gaat niet goed <strong>en</strong> dat will<strong>en</strong> we zo verander<strong>en</strong>’. Van<br />
ontstaan in plaats <strong>van</strong> het op te legg<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat geeft posi-<br />
<strong>en</strong> teveel prat<strong>en</strong> <strong>e<strong>en</strong></strong> duidelijke ‘don’t’; <strong>e<strong>en</strong></strong> persoonlijk<br />
<strong>Loes</strong> gebruikt vooral haar projectteam - “jonge hond<strong>en</strong><br />
daaruit ontstond<strong>en</strong> steeds meer programma’s <strong>en</strong> groeide<br />
tieve <strong>en</strong>ergie in de organisatie.”<br />
leerpunt <strong>van</strong> mij. Laat m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> aan elkaar vertell<strong>en</strong><br />
die ik speciaal heb uitgekoz<strong>en</strong> omdat ze nog g<strong>e<strong>en</strong></strong> tra-<br />
PAGINA 18 PAGINA 19
Het is mooi dat je zo’n<br />
opdracht kan do<strong>en</strong>, het<br />
voegt zoveel aan je<br />
repertoire toe…<br />
je b<strong>en</strong>t zelf ook steeds<br />
in verandering<br />
ditie als ambt<strong>en</strong>aar hebb<strong>en</strong>” - <strong>en</strong> spart <strong>met</strong> de interne<br />
HRM adviseur. Ze maakt veel gebruik <strong>van</strong> de consultatiegroep<br />
bij ECM <strong>en</strong> heeft <strong>interview</strong>s <strong>met</strong> stakeholders<br />
buit<strong>en</strong>. Daardoor kom<strong>en</strong> er andere beeld<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> dan<br />
die <strong>van</strong>uit de eig<strong>en</strong> organisatie. “Wat me ook hielp, was<br />
<strong>e<strong>en</strong></strong> logboek bijhoud<strong>en</strong>, zoals ik dat in ECM gebruik.<br />
Daarin noteerde ik bij belangrijke gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> hoe ik<br />
dacht dat iets ging verlop<strong>en</strong>, daarnaast hoe het uiteindelijk<br />
verlop<strong>en</strong> was <strong>en</strong> daar keek ik dan in terug. Zo hield<br />
ik mezelf op koers.”<br />
Op<strong>en</strong>, transparant <strong>en</strong> duidelijk zijn is<br />
<strong>e<strong>en</strong></strong> absolute voorwaarde<br />
Bij beide verandertraject<strong>en</strong> is nooit overwog<strong>en</strong> om externe<br />
adviseurs daarvoor te vrag<strong>en</strong>. “Is verander<strong>en</strong> op<br />
eig<strong>en</strong> kracht, <strong>van</strong> binn<strong>en</strong> uit, iets <strong>van</strong> deze tijd”, vraagt<br />
Peter Paul Kerpel.<br />
<strong>Rolf</strong> d<strong>en</strong>kt dat het participer<strong>en</strong>de karakter <strong>van</strong> veranderingstraject<strong>en</strong><br />
moeilijker <strong>met</strong> externe adviseurs te organiser<strong>en</strong><br />
is. Daarnaast zijn organisaties steeds minder<br />
hiërarchisch gedrev<strong>en</strong> <strong>en</strong> daardoor will<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> ook<br />
meer <strong>e<strong>en</strong></strong> rol in het veranderingsgeheel kunn<strong>en</strong> spel<strong>en</strong>;<br />
<strong>e<strong>en</strong></strong> soort sam<strong>en</strong>werkingsverband in <strong>e<strong>en</strong></strong> sociaal netwerk:<br />
“M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zijn zich steeds meer bewust dat ze het<br />
<strong>met</strong> elkaar moet<strong>en</strong> do<strong>en</strong>.”<br />
“Van belang is wel dat je je reflectie goed organiseert”,<br />
vindt <strong>Loes</strong>, “wil je echt de verandering kunn<strong>en</strong> mak<strong>en</strong>,<br />
dan moet je soms anders buig<strong>en</strong> dan dat je zelf had<br />
gezi<strong>en</strong>.” “En je moet zeker zijn <strong>van</strong> de noodzaak”, zegt<br />
<strong>Rolf</strong>, “als de noodzaak niet helder is, dan is verander<strong>en</strong><br />
veel moeilijker.”<br />
“Jullie hebb<strong>en</strong> deze veranderingstraject<strong>en</strong> voor <strong>e<strong>en</strong></strong> deel<br />
parallel gedaan <strong>met</strong> deelname aan ECM. Heeft dat<br />
mastertraject er <strong>e<strong>en</strong></strong> rol in gespeeld ECM als hulpstructuur<br />
of …”, vraagt Peter Paul.<br />
“Ik heb het al g<strong>en</strong>oemd”, zegt <strong>Loes</strong>, “ik heb veel aan de<br />
collegiale consultatie binn<strong>en</strong> ECM, daar zitt<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
die wel <strong>e<strong>en</strong></strong> beeld <strong>van</strong> mijn opdracht hebb<strong>en</strong>, maar er<br />
<strong>met</strong> <strong>e<strong>en</strong></strong> frisse blik op kunn<strong>en</strong> reager<strong>en</strong>. Dit traject is<br />
het onderwerp <strong>van</strong> mijn handelingsonderzoek bij ECM.<br />
Godfried d<strong>en</strong> Boer <strong>en</strong> Jaap <strong>van</strong> Muij<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> mij<br />
goud<strong>en</strong> tips gegev<strong>en</strong>, waar ik mee verder kon. Daarnaast<br />
heb ik veel gehad aan de verschill<strong>en</strong>de modul<strong>en</strong>;<br />
kom<strong>en</strong>de keer hebb<strong>en</strong> we het over systemisch werk<strong>en</strong>.<br />
Iedere keer kijk je weer <strong>van</strong>uit <strong>e<strong>en</strong></strong> ander perspectief<br />
naar het vraagstuk: <strong>van</strong>uit leiderschap, <strong>van</strong>uit waarder<strong>en</strong>d<br />
onderzoek …, dat heeft me bagage meegegev<strong>en</strong>.”<br />
<strong>Rolf</strong> was al <strong>met</strong> zijn veranderklus bezig <strong>en</strong> heeft daar<br />
<strong>e<strong>en</strong></strong> opleiding bij gezocht die handreiking<strong>en</strong> kon bied<strong>en</strong>:<br />
“ECM geeft veel theoretisch inzicht <strong>en</strong> je kan ding<strong>en</strong> gelijk<br />
toepass<strong>en</strong> in het verandertraject. Daardoor kom<strong>en</strong><br />
zak<strong>en</strong> in versnelling.”<br />
“Is er lev<strong>en</strong> na deze opdracht”, vraagt Peter Paul als<br />
laatste. Dat levert wel <strong>en</strong>ig gelach op, maar de antwoord<strong>en</strong><br />
zijn serieus.<br />
“Absoluut”, zegt <strong>Rolf</strong>, “ik sta op<strong>en</strong> voor nieuwe bedrijv<strong>en</strong><br />
waar ik nog <strong>e<strong>en</strong></strong>s zo’n opdracht kan do<strong>en</strong>. Elke<br />
opdracht, elk bedrijf is weer anders. Deze opdracht<strong>en</strong><br />
kom<strong>en</strong> niet zo heel vaak voor <strong>en</strong> als je er <strong>e<strong>en</strong></strong> gedaan<br />
hebt, dan smaakt het naar meer.”<br />
<strong>Loes</strong>: “Ik vind het ontzett<strong>en</strong>d opbouw<strong>en</strong>d <strong>en</strong> lev<strong>en</strong>dig,<br />
deze opdracht. Gister<strong>en</strong> heb ik de eerste fase opgeleverd<br />
<strong>en</strong> ik had <strong>e<strong>en</strong></strong> zeer tevred<strong>en</strong> directie, medewerkers <strong>en</strong><br />
MT <strong>en</strong> <strong>e<strong>en</strong></strong> vervolgfase. Die doe ik niet zelf, dat gaat<br />
<strong>e<strong>en</strong></strong> ander do<strong>en</strong>. Ik b<strong>en</strong> er zo <strong>van</strong> overtuigd dat dit dé<br />
manier <strong>van</strong> verander<strong>en</strong> is <strong>en</strong> dat ECM helpt om goede<br />
kwaliteit te lever<strong>en</strong>. Het wordt all<strong>e<strong>en</strong></strong> maar leuker, volg<strong>en</strong>s<br />
mij, ik heb er zoveel <strong>van</strong> geleerd dat er ook weer<br />
<strong>e<strong>en</strong></strong> andere wereld op<strong>en</strong>gaat. Het is mooi dat je zo’n<br />
opdracht kan do<strong>en</strong>, zo’n afgebak<strong>en</strong>d geheel, maar tegelijkertijd<br />
voegt het zoveel aan je repertoire toe… je b<strong>en</strong>t<br />
zelf ook steeds in verandering.”<br />
<strong>Rolf</strong> is het <strong>met</strong> haar <strong>e<strong>en</strong></strong>s: “Verander<strong>en</strong> is <strong>e<strong>en</strong></strong> constante,<br />
al accepteert niemand dat het <strong>e<strong>en</strong></strong> constante is. Je moet<br />
ook zelf verander<strong>en</strong> om <strong>e<strong>en</strong></strong> verandering te kunn<strong>en</strong><br />
leid<strong>en</strong>.”<br />
PAGINA 20