krachtpatsers - Vrienden van Blijdorp

ten worden. Niet alleen omdat ze kunnen
bijten, maar ook omdat bij een val de abdomen
open kunnen barsten en het dier
sterft.
Voortplanting
De voortplanting bij vogelspinnen gaat
grotendeels hetzelfde als bij andere spinsoorten.
Vogelspinnen zijn allemaal solitaire
dieren, die elkaar alleen in de
voortplantingstijd opzoeken om te paren.
De dieren vinden elkaar door het maken
van trillingen door verharde lichaamsdelen
langs elkaar te bewegen. Het mannetje
maakt een spermaweb dat bestaat uit een
web op de bodem en een soort hangmat
eroverheen. Daarna kruipt het mannetje
ondersteboven onder de hangmat en legt
hier een druppel sperma neer. Vervolgens
klimt hij op het web en zuigt de druppel
op in zijn bulbussen. Het spermaweb
wordt nu verwoest. Binnen een half jaar
moet hij nu paren met een vrouwtje, want
daarna vermindert de vruchtbaarheid van
het sperma. Een vrouwtje dat op de lokroep
van het mannetje af komt wordt
achterover geduwd en ligt in een soort
trance als het mannetje zijn bulbussen
tegen de geslachtsopening van het vrouwtje
aanduwt. Het vrouwtje slaat het
sperma op in zaadblaasjes. Als de eitjes
worden gelegd komen zij hierlangs en
worden ze bevrucht. Vervelt het vrouwtje
voor de eileg, dan worden de zaadblaasjes
vernieuwd en gaat het sperma dus verloren.
Het vrouwtje spint na enige tijd een
witte, zijdeachtige cocon met daarin, afhankelijk
van de soort, enkele tientallen
Mexicaanse roodknievogelspin - Foto: Joost Hubeek
tot tweeduizend eitjes. De eitjes worden,
meestal door het vrouwtje, fel verdedigd.
Na een paar weken komen de jongen uit
het ei, maar blijven in de cocon. Pas na de
eerste vervelling lijken ze op hun ouders
en komen ze eruit. Ze blijven bij elkaar en
worden nog steeds bewaakt tot de volgende
vervelling. Dan zijn de beharing,
poten en monddelen duidelijk ontwikkeld
en gaan de, nog geen centimeter grote
jongen, voor het eerst op zoek naar voedsel.
Voor 95 procent van deze diertjes geldt
dat zij al vrij snel het voedsel vormen voor
diverse rovers.
Eten en gegeten worden
Vogelspinnen eten alles wat ze te pakken
krijgen en kleiner is dan henzelf. Meestal
zijn dat insecten, maar ook muisjes, hagedisjes
of zelfs vogeltjes zouden slachtoffer
kunnen worden. De prooi wordt besprongen
en daarna gebeten. Hierbij worden gif
en verteringssappen bij de prooi ingebracht.
Het dier wordt hierdoor verlamd
en lost op. De spin zuigt de prooi leeg en
houdt een soort braakbal over, die vaak
netjes op dezelfde plaats worden achtergelaten.
De uitwerpselen van de spinnen
zijn vloeibaar en boombewonende vogelspinnen
kunnen die zelfs gericht wegschieten
als ze zich bedreigd voelen.
Vogelspinnen hebben veel vijanden. Reptielen
en vogels vormen hier een groot
deel van, maar ook enkele rovende zoogdieren,
zoals de wasbeer en het stinkdier,
lusten wel een vogelspin. Vogelspinnen
proberen over het algemeen te vluchten
en nemen een dreighouding aan als dit
niet lukt. Bij de dreighouding worden de
voorste poten opgetild en de kaken uit elkaar
gehouden. Er zijn soorten die daarbij
nog dreigende geluiden maken. Er zijn vogelspinnen
die brandharen op hun achterlijf
hebben die kunnen worden
afgeschoten in wolkjes naar hun aanvaller.
Door weerhaakjes zijn ze niet van de huid
te vegen of wassen en vooral in de luchtwegen
kunnen ze zware irritatie veroorzaken.
Sommige soorten kunnen springen
om te ontkomen, maar er zijn ook agressieve
soorten die juist de vijand bespringen
en bijten, zoals de goliathspin.
Meestal zal een vogelspin zijn gif willen
sparen voor een prooi en deze niet injecteren
in een vijand. Op enkele soorten na zal
Mexicaanse roodpootvogelspin - Foto: Jan Breedijk
14 | Vriendennieuws 4 | 2010