Vulkanen ontleed - Industrieel Ontwerpen - TU Delft

nr. 1
2011
Coverfoto
ANP
Redactie
Frank Nuijens (hoofdredacteur)
Dorine van Gorp, Katja Wijnands (eindredactie)
Saskia Bonger, Tomas van Dijk, Erik Huisman,
Sam Rentmeester (beeldredacteur),
Connie van Uffelen, Jos Wassink
Telefoon (015) 278 4848
E-mail delftintegraal@tudelft.nl
6
Anatomie van
een vulkaan
10
Hugo Priemus:
‘Ik heb dat masochisme altijd opgezocht.’
13
AELS demonteert
vliegtuigen
16
Atlas van de cel
tablet.delftintegraal.tudelft.nl
Medewerkers aan dit nummer
Auke Herrema, Eric Verdult, Pascale Warners
Abonnementsadministratie
delftintegraal@tudelft.nl
Vormgeving en opmaak
Saskia de Been, afdeling Media Solutions TU Delft
Druk
Deltahage BV, Den Haag
Inhoud
3 Kort Delfts: overzicht van het laatste nieuws uit Delft
13 Desgevraagd: nucleaire renaissance
13 De Zaak: AELS
14 Uitgelicht: het Gouden Kalf
20 Delftse School:
Homayoun Nikookar en Madan Kumar Lakshmanan
22 Persoonlijk
23 Na Delft: Michiel Cramwinckel
23 De Visie: Bert van Wee over mobiliteit in 2030
24 Hora Est, Stellingen, Cartoon, Uitgesproken
25 Column: Tonie Mudde
26 Alumninieuws
Redactioneel
Voor u ligt een nieuwe Delft Integraal. Nieuwer dan nieuw deze keer,
want het magazine heeft een opfrisbeurt gekregen. Onderzoek en
onderwijs aan de Technische Universiteit Delft, stond er vroeger op
de kaft. Maar de TU Delft doet natuurlijk veel meer, zoals het te gelde
maken van kennis, deelnemen aan het maatschappelijk debat en
evenementen organiseren voor haar alumni. U treft naast de vertrouwde
wetenschapsverhalen en het interview een aantal nieuwe rubrieken aan.
Zo horen we in De Zaak over het recyclen van vliegtuigen, vertelt in Na
Delft een alumnus over zijn werk op een octrooibureau, blikt Bert van
Wee in De Visie vooruit op mobiliteit in 2030, en breekt columnist Tonie
Mudde zijn hoofd over bromvliegen. Delft Integraal verschijnt vanaf nu
niet alleen op papier, maar u kunt het blad ook lezen op tablets. Ga in de
browser van uw iPad of Galaxy Tab naar tablet.delftintegraal.tudelft.nl.
We horen graag wat u van de vernieuwde Delft Integraal vindt.
Frank Nuijens
Hoofdredacteur Delft Integraal
Colofon
Advertenties
H&J uitgevers
Telefoon (010) 451 5510
Illustratie: Martine Poolman
Toga protest
Ruim duizend professoren gingen op de ochtend van
de studentenmanifestatie op 21 januari in cortège over
straat ter verdediging van de kenniseconomie en de
onderwijskwaliteit. Volgens rector magnificus Karel
Luyben ‘heeft het kabinet niet goed nagedacht’ en wordt
de kennisontwikkeling in Nederland ‘onevenredig hard’
getroffen door het kabinetsbeleid.
Foto: Hans Stakelbeek/FMAX
Picopompje
“Het is geen wereldrecord, maar het is zeker een
van de kleinste pompjes ooit gemaakt”, zegt
dr. Friedjof Heuck over het microscopische
pompje dat hij ontwikkelde bij Dimes. De
diameter is 40 micron (een halve haar) en het
actieve deel is met 10 micron zelfs nog dunner.
Het pompt 35 picoliter (een miljoenste van een
miljoenste) liter per seconde. Aan een liter heeft
het pompje negen eeuwen werk.
Heuck ontwikkelde de ‘micropipet’ als
uitbreiding voor de scanning force microscope
van prof.dr. Urs Staufer bij de faculteit
Kort Delfts
Hand op afstand
Geen trillende pincetjes meer onder de microscoop,
als het aan promovendi Pablo Estevez en Patrice
Lambert ligt. Ze werken aan een systeem waarmee
iemand met gemak heel precieze bewegingen uit
kan voeren en bovendien kan voelen wat hij doet.
Een IVF-arts kan er straks mee voelen wanneer
hij door de celwand prikt. Lambert maakt de
‘haptische afstandsbediening’, Estevez doet de
uitvoerende kant. Vijf signalen lopen vanaf de
afstandsbediening om de 3Dpositie, de draaihoek
en de greep van de knijper aan te geven. Die
worden duizend maal per seconde omgerekend
naar krachten voor het platform dat boven drie
stroomvoerende spoelen zweeft (zoals een conus
beweegt in een luidspreker). Omgekeerd lopen
vijf signalen terug van het platform naar de
afstandsbediening om de contactkrachten te laten
voelen. Bewegingen worden vijfhonderd maal
verkleind, contactkrachten met de zelfde factor
vergroot. Een Zwitserse horlogemaker heeft al
belangstelling getoond voor het afstandsgestuurde
micro-manipulatiesysteem.
Meer informatie:
Prof.dr. Rob Munnig Schmidt,
r.h.munnigschmidt@tudelft.nl
www.delta.tudelft.nl /22217
Niet praten,
tekenen
Bij discussies over de aanleg van waterbouwwerken praat men nogal eens langs elkaar heen.
Waterbouwkundige dr. Martine Poolman (CiTG) trok daarom Ghana en Midden-Delfland in met
kleurpotloden en flip-overs. Ze hoopte verschillende belanghebbenden zoals boeren en ambtenaren
van waterschappen met tekeningen nader tot elkaar te brengen. Afgelopen januari verdedigde ze haar
proefschrift ‘Present and Future, visualizing ideas of water infrastructure design’, waarin ze de door
haar ontwikkelde communicatiemethode, Yourscape, beschrijft.
In Midden-Delfland, vroeg Poolman boeren en ambtenaren van het waterschap de natuurvriendelijke
oevers die in het gebied gepland waren te schetsen. Beide partijen tekenden een afrastering die
de kwetsbare oever moest beschermen tegen koeien. Eerder leek het erop dat de boeren tegen
deze maatregel waren. Dat was een misverstand. De boeren wilden er alleen niet voor betalen.
Poolman: “Het probleem bij verhitte discussies is vaak het gebrek aan focus. Door te tekenen kunnen
misverstanden voorkomen worden. Helaas vinden mensen het vaak kinderachtig.”
Meer informatie:
www.yourscape.nl
www.delta.tudelft.nl/22394
Fotondoosje
Onderzoekers dr. Val Zwiller
en dr.ir. Ronald Hanson zullen
de komende jaren proberen om
lichtdeeltjes (fotonen) op te sluiten
in een minuscule kubus met een
ribbe van 50 nanometer. Dat moet
meer duidelijkheid geven over
de interactie tussen fotonen en
materie. Het onderzoek naar ‘optica
op nanoschaal’ wordt met drie
miljoen euro voor de komende zes
jaar ondersteund door de stichting
voor fundementeel onderzoek naar
materie FOM. De TU werkt erin
samen met onderzoekers van
TU Eindhoven, Universiteit Leiden
en Amolf.
Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en
Technische Materiaalwetenschappen. Met het
pompje kan een minuscule hoeveelheid vloeistof
gedropt worden waarna de microscoop het effect
ervan meet. Zo hoopt Staufer te zien hoe een
celporie zich opent of hoe je heel lokaal materiaal
kunt bewerken.
Meer informatie:
Prof.dr. Urs Staufer, u.staufer@tudelft.nl
www.delta.tudelft.nl/22106
Foto: Hans Stakelbeek/FMAX
2
3