Het 25-jarig bestaan de eerste coöperatieve boterfabriek te Tungelroy
Het 25-jarig bestaan de eerste coöperatieve boterfabriek te Tungelroy
Het 25-jarig bestaan de eerste coöperatieve boterfabriek te Tungelroy
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
22<br />
<strong>de</strong> bo<strong>te</strong>r <strong>de</strong>r boerinnen, zoowel in kwanti<strong>te</strong>it als kwali<strong>te</strong>it.<br />
2°. De bo<strong>te</strong>rbereiding eisch<strong>te</strong> vroeger in het boerenbedrijf<br />
veel tijd en zorg, en nu dat on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van het bedrijf<br />
naar <strong>de</strong> fabriek was overgebracht, kon men zijn vollen tijd<br />
bes<strong>te</strong><strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> veehou<strong>de</strong>rij en akkerbouw en daarvoor<br />
meer zorg bes<strong>te</strong><strong>de</strong>n, wat wel noodig was.<br />
3°. Nu kon <strong>de</strong> boerin, aan wie meestal <strong>de</strong> boiermakerij<br />
was opgedragen, zich meer geven aan haar huishou<strong>de</strong>lijke<br />
en moe<strong>de</strong>rlijke plich<strong>te</strong>n.<br />
4°. Men kreeg nu meer geld voor zijn bo<strong>te</strong>r, doordat<br />
men thans veel hooge re prijzen maak<strong>te</strong>. Ook ontving men<br />
het bo<strong>te</strong>rgeld op gezet<strong>te</strong> tij<strong>de</strong>n.<br />
<strong>Het</strong> is dan ook niet <strong>te</strong> verwon<strong>de</strong>ren, dat reeds in hd<br />
begin van 1893 <strong>de</strong>rtien dorpen het voorbeeld van <strong>Tungelroy</strong><br />
had<strong>de</strong>n nagevolgd en op het eind van dat jaar was het<br />
aantal reeds ges<strong>te</strong>gen tot 32.<br />
Vergelijken we <strong>de</strong> ontwikkeling van <strong>de</strong> Zuivelfabrieken<br />
in Friesland eu Limburg, dan zien we tusschen die bei<strong>de</strong>n<br />
een groot verschil. In Friesland was reeds in 1886 een<br />
Coöperatieve Zuivelfabriek opgericht <strong>te</strong> Warga, <strong>te</strong>rwijl er al<br />
eenige jaren eer<strong>de</strong>r een paar particulieren fabrieken beston<strong>de</strong>n<br />
Hier was <strong>de</strong> groei <strong>de</strong>r coöperatieve fabriek slechts langzaam<br />
en <strong>de</strong> particulieren kon<strong>de</strong>n er best <strong>te</strong>gen concurreeren. In<br />
Limburg ech<strong>te</strong>r namen <strong>de</strong> coöperatieve fabrieken verbazend<br />
snel in aantal toe en <strong>de</strong> weinige speculatieve had<strong>de</strong>n veel<br />
moei<strong>te</strong> om het hoofd boven wa<strong>te</strong>r <strong>te</strong> hou<strong>de</strong>n en verdwenen<br />
een voor een. Pas na 1896 kregen <strong>de</strong> coöperatieve <strong>de</strong><br />
overhand boven <strong>de</strong> particuliere in Friesland.<br />
Ter verdui<strong>de</strong>lijking volgt hieron<strong>de</strong>r een overzicht van<br />
het aantal fabrieken in bei<strong>de</strong> provincien in verschillen<strong>de</strong> jaren:<br />
AANTAL ZUIVELFABRIEKEN. Tabel J.<br />
Provincie 11887118931189511898119001190311910 11915<br />
0. 0. _0. 0. _0. 0.<br />
'0 -'" d):O '0 V:O '0 (1):0 '0<br />
0 .= 0 0 .- 0 0 .- c 0<br />
u -u u Cu u Cu u<br />
- - - - - - -<br />
Limburg - - 32 - 60 32 109<br />
Friesland 2 13 30 37 35 43 66<br />
_0. _0. 0.<br />
Q):O '0 '"<br />
1):0 '0<br />
.- 0 0<br />
Cu u<br />
.- Cu " 0 u<br />
- - - -<br />
28 157 15 184<br />
47 76 51 83<br />
_0. 0.<br />
QJ:O '0<br />
.- 0 0<br />
Cu u<br />
- -<br />
11 129<br />
16 86<br />
_0.<br />
QJ:O<br />
.- 0<br />
Cu<br />
-<br />
8<br />
38<br />
ei. __ Q.<br />
:0 C1.I:O<br />
o .- 0<br />
u Cu<br />
90 3<br />
39 36