Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ambachtelijke<br />
verffabricage op<br />
de Hoogte Kadijk<br />
Het heeft lang geduurd,<br />
maar de Sibbelpanden aan<br />
de Hoogte Kadijk 112-150<br />
zijn nu daadwerkelijk<br />
gerenoveerd.<br />
Door Annemarie van de Vusse<br />
Het funderingsherstel is ondertussen<br />
uitgevoerd. Tijdens de Dag<br />
van de Bouw konden geïnteresseerde<br />
buurtbewoners een kijkje nemen in de<br />
casco panden. De bodemsanering van<br />
de tuinen moest toen nog worden uitgevoerd.<br />
Daarbij is extra bescherming<br />
aangebracht bij enkele bomen die blijven<br />
staan.<br />
De bodemsanering was noodzakelijk<br />
omdat op verschillende plekken in<br />
de tuinen hoge concentraties lood waren<br />
aangetroffen. De bodemverontreiniging<br />
was heel wisselend, op de ene<br />
plek zat veel lood, op de andere plek<br />
werd nauwelijks lood gevonden. <strong>Een</strong><br />
oorzaak hiervan was niet direct te vinden,<br />
totdat een buurtbewoner (Lo Witte)<br />
gegevens uit het Rotterdams Jaarboekje<br />
1979 heeft opgevraagd, en achterhaald<br />
heeft dat hier omstreeks 1700<br />
een loodwitfabriek gezeten heeft.<br />
VERWIJZING<br />
Lo Witte heeft een verwijzing gevonden<br />
bij de verkoop in 1727 aan Sijmen<br />
Sermes van “een derde part van huis en<br />
getimmerte met zijn loodsen en stallingen<br />
en verdere opstal en de bepoting en<br />
beplantingen en de schutting, op de<br />
nieuwe Zeedijk buitendijks tegen de<br />
Nieuwe Vaart tegenover de drukkerij<br />
Het Land van Limburg, zijnde tot nu<br />
toe in gebruik geweest tot een lackmoes<br />
en loodwitmakerij...”<br />
Loodwit (basisch loodcarbonaat en<br />
loodacetaat) werd gebruikt als witte<br />
verfstof, en ook als conserveringsmiddel<br />
en zoetstof. Het was al bekend<br />
bij de Romeinen. Loodwit wordt<br />
zelfs genoemd in de Bijbel (boek Job<br />
19 : 24).<br />
De bereiding van loodwit was een<br />
ambachtelijk proces. Rolletjes lood<br />
werden in aardewerk potten boven<br />
heet azijnzuur gehangen. De potten<br />
werden goed afgedicht en omgeven<br />
met paardenmest. Door het broeien<br />
van de mest loopt de temperatuur<br />
op, en komt een chemisch proces op<br />
gang.<br />
De potten worden op planken gezet,<br />
soms 6 verdiepingen hoog. Na enige<br />
weken wordt de dan gevormde witte<br />
stof van het lood geschraapt. Het<br />
schraapsel wordt verpulverd door erop<br />
te slaan, en daarna in de loodwitmolen<br />
fijn gemalen met water, waarna het<br />
vermengd wordt met lijnolie, zodat het<br />
als witte verfstof gebruikt kon worden.<br />
Dit heette de Oud Hollandsche methode.<br />
SCHEEPSBOUW<br />
Tot midden de 19e eeuw heeft men<br />
loodwit gebruikt, zeker ook in de<br />
scheepsbouw. Schepen die onder de<br />
waterlijn niet met koperen platen werden<br />
beslagen, werden met loodwit geschilderd,<br />
juist vanwege de anti-fouling<br />
werking van deze verfsoort. Daarna<br />
is loodwit door het minder schadelijke<br />
zinkwit vervangen, want het was<br />
ook toen wel bekend dat lood schade<br />
kon toebrengen aan de gezondheid.<br />
De gebruikte paardenmest raakte tijdens<br />
het proces verontreinigd met<br />
loodacetaatresten, en werd na afloop<br />
meestal weer als mest op het land gedumpt.<br />
Waarschijnlijk is dit ook de verklaring<br />
voor de verspreid voorkomende<br />
loodvervuiling bij de Sibbelpanden.<br />
Dus bodemverontreiniging is zeker<br />
niet altijd iets dat pas sinds de industrialisatie<br />
heeft plaatsgevonden!<br />
De nieuwe<br />
keuken van<br />
mevrouw<br />
Klaver<br />
Dat de afvoer was gaan lekken merkte<br />
mevrouw Klaver toen er een dun<br />
straaltje water uit het keukenkastje<br />
kwam l<strong>open</strong>. <strong>Een</strong> nadere inspectie leerde<br />
haar dat de lekkage voor aardig wat schade<br />
had gezorgd. Het hout was inmiddels<br />
gaan opbollen en scheuren.<br />
Van een vriendin had ze eens gehoord<br />
dat het mogelijk was een nieuwe keuken<br />
te krijgen, dus nam ze contact op met<br />
Woonstichting De Key. Na ongeveer een<br />
week kwam een vriendelijke medewerker<br />
langs om vast te stellen of de keuken<br />
inderdaad aan vervanging toe was. <strong>Een</strong><br />
week later gevolgd door zijn collega voor<br />
nog wat technische details. De keuken<br />
bleek inderdaad zijn langste tijd te hebben<br />
gehad en dus kon het uitruimen van<br />
de kastjes gaan beginnen<br />
Meneer Klaver is blij met het hogere<br />
aanrecht van de nieuwe keuken want de<br />
oude bezorgde hem regelmatig een zere<br />
rug. De medewerker van De Key wist<br />
hem te melden dat, als er een medische<br />
reden is, de mogelijkheid bestaat het keukenblok<br />
op te laten hogen. <strong>Een</strong> aanvraag<br />
daarvoor kan worden gedaan bij het Loket<br />
Zorg en Samenleven van Stadsdeel<br />
Centrum. Gelukkig was dat nu niet meer<br />
nodig. Het enige wat nu nog vastgesteld<br />
moet worden is welke nieuwe vloerbedekking<br />
het gaat worden: marmoleum of<br />
toch laminaat<br />
Is uw keukenblok ook niet meer in al te<br />
beste staat Neem contact op met De Key<br />
voor een beoordeling (020-6214333 of<br />
info@dekey.nl).<br />
Wilt u om medische redenen in aanmerking<br />
komen voor verhoging van uw<br />
keukenblok, ga dan langs bij Loket Zorg<br />
en Samenleving. Het spreekuur is op<br />
maandag en woensdag, 13.00 - 15.00 uur<br />
in de Oosterkerk.<br />
Bewonerscommissie Wittenburg (bewonerscommissiewittenburg@gmail.co<br />
m) behartigt de belangen van huurders<br />
van Woonstichting De Key op Wittenburg.<br />
De commissie komt op 7 maart om<br />
20.00 uur weer bijeen in de Oosterkerk.<br />
Anneke Pauptit<br />
FEBRUARI 2011 DE EILANDER<br />
17
Change language