Een open blik - WCOB

Foto: Leo de Vrijer
Buurtbewoner en schrijver
Kester Freriks deelt zijn
vogelkennis met ons.
Leo Vrijer maakt de foto’s
de vogelhoek
In de herfstmaanden met wind en storm aan de hemel tonen spreeuwen een van de
allermooiste natuurverschijnselen: in reusachtige formaties zwermen ze bij
duizenden tegelijk door de lucht, wisselen telkens van vorm en samenstelling. De ene
keer is het een langgerekte pluim van vogels, daarna een volmaakte cirkel, dan weer is
de vorm als van een ovaal. Dit zijn de slaapvluchten van het najaar, waarin de jonge
vogels en de oudere vogels elkaar treffen. Zo, gezamenlijk, zijn ze voor de roofvogel
ongrijpbaar, want die ziet zo’n zwerm als een reusachtige verschijning en niet als een
samenstel van vele losse prooivogels. Ook troepen de vogels samen omdat vele
duizenden ogen sneller voedsel ontdekken dan een individu op zijn eentje. Voor
scholen vissen geldt hetzelfde: haaien gaan nooit uit jagen in een school, want ook de
haai ziet zo’n school als een reuzenvis. Maar dit terzijde.
De spreeuw (Sturnus vulgaris) is een zangvogel uit de familie van de spreeuwachtigen.
Een spreeuw is moeiteloos te herkennen aan zijn zwarte verenkleed met
daarop verspreide witte stippen. Schijnt de zon op het verenkleed, dan ontstaat er een
dieppaarse gloed, glanzend als purper. Het is een prachtige, levendige vogel die ook
nog lekker brutaal is en vooral ook in deze wintermaanden overal zijn voedsel weet te
vinden. Ik heb spreeuwen zelfs weleens in het Centraal Station gezien, ze lopen gerust
een bakkerswinkel binnen. Dat is natuurlijk minder hygiënisch.
’s Winters zijn de stippen feller wit dan ’s zomers. Op de Oostelijke Eilanden zijn veel
spreeuwen; ze kwetteren in de bomen en zoeken zelfs broedplaatsen in de oude
fabrieken van het Oostenburgereiland. De spreeuw is een voortreffelijke zangimitator:
elk lied van een vogel kan hij nabootsen. Omdat de spreeuw hier het hele jaar door
aanwezig is, lijkt hij een standvogel. Dat is niet zo. De vogels die wij ’s winters zien
komen uit het noorden en onze vogels trekken door naar het zuiden. Het mannetje
zingt niet alleen in het voorjaar tijdens de balts, ook op zonnige dagen verder in het
seizoen. Daarbij fladdert en slaat hij met zijn vleugels. De vogel heeft een lengte van
zo’n 20 centimeter en de spanwijdte van de vleugels rond de 40. In de vlucht vormen
de contouren een kleine driehoek. De spreeuwenzwermen zijn zo spectaculair dat de
Engelsen er een apart woord aan hebben gegeven: Black Sun. Dat geeft goed de
indruk weer van dit schouwspel: het lijkt of die duizenden vogels de zon verduisteren,
ook kun je in deze benaming lezen dat zijzelf als een zwarte zon zijn. In Nederland
leven zo’n 600.000 spreeuwen. Een aantal dat afneemt. Twintig jaar geleden waren
het er ruim een miljoen.
Kester Freriks
De spreeuw
De spreeuw
berichten om bestwil
Valse start
januari was
13ik op tijd
terug uit Peru, net
voor de
nieuwjaarsreceptie
van de Oostelijke Eilanden. Zeventig
miljoen was verknald, voor vijfentwintig
miljoen vernield, zo had ik eerder
vernomen. Niet in onze wijk. Eén ontplofte
vuilnisbak en dat was het.
De nieuwjaarsreceptie: bij binnenkomst
zag ik zeventig gestaalde Eilanders en vijf
mensen met een dubbel paspoort.
Mediterranen en hun nazaten waren de
grote afwezigen. De speech was al gaande
en zoals al jaren, consequent, zonder
geluidsinstallatie. Vooraan leek men te
luisteren, vanaf de tweede ring niet meer.
Daar heerste de vraag wanneer de haring
rond zou gaan. Gelukkig kwam na tien
minuten een heldere van geest de
spreekster tegemoet door de knop om te
zetten. De tekst ging alsnog door de
geluidsboxen. Was dat maar niet gebeurd.
Wat een treurnis aan woorden: van
bezuinigingen tot achteruitgang. De echo
van een oude mantra vanaf de kansel:
reddeloos, radeloos en redeloos. Nergens
een woord over aanpakken, doorhalen en
samen sterk. Werk aan de winkel voor de
nieuwe interim-coördinator! Ik verlangde
acuut terug naar Peru, naar de
natuurvolken. De Aymara´s, eenvoudige
landarbeiders die oude tradities en
waarden zoals gemeenschapszin in ere
houden.
Wij Eilanders, wij kennen geen traditie
meer. Zelfs het wijklied ligt onder de
zoden. Hier groeit het plastic uit de
straattegels en worden van hetzelfde
materiaal Wij(k)doeken gemaakt.
De natuurvolken hebben nog kennis
van Pachamama, moeder aarde. Zij weten,
als ze haar niet in ere houden, gaat dit ten
koste gaat van hun zelf en de
gemeenschap waarin men leeft.
Hier hebben de meesten verleerd wat
dat betekent, ze zijn het pad kwijt. Men
wordt zelfs kwaad dat er een boete wordt
uitgeschreven wanneer men afval op
straat gooit. Wij zijn afhankelijk geworden
van gemeentelijke diensten en aan elkaar
verstrengelde subsidies.
Van die ‘nieuwe wereld’ valt nog heel
wat te leren
HGP
FEBRUARI 2011 DE EILANDER
9