Interview met Sara Tucker, Dia Art Foundation, New York ... - Packed

Interview met Sara Tucker (Dia Art Foundation, 2009) p. 1/13 

Interview met Sara Tucker, Dia Art Foundation, New York (6 april 2009). 

De Dia Art Foundation 1 is een Newyorks instituut zonder winstoogmerk dat werd gesticht in 

1974 en dat internationaal bekend is voor het initiëren, ondersteunen, presenteren en 

preserveren van kunstprojecten. Het is in de internationale kunstwereld een belangrijk forum 

voor interdisciplinaire kunst en kritiek. 

Dia’s eerste belangrijke projecten, opgezet in de late jaren ‘70, waren kunstwerken van 

kunstenaars als Walter De Maria en Max Neuhaus die site specific zijn en die vanwege hun 

schaal of karakter waarschijnlijk niet zouden worden opgenomen in een museum. Dia bezit 

ook een uitgebreide en belangrijke collectie pop art, minimalistische en conceptuele kunst en 

land art die sinds 2003 wordt tentoongesteld in het Dia:Beacon museum in de Hudson-vallei 

ten noorden van de stad New York. Verder organiseert Dia o.a. ook tijdelijke 

tentoonstellingen, lezingen en discussies over hedendaagse kunst. 

Dia is ook één van de weinige kunstinstellingen voor wie het Internet al sinds het midden van 

de jaren ’90 meer is dan louter een kanaal om haar activiteiten in de niet-virtuele wereld aan 

te kondigen. Enkele van de webprojecten die sinds 1995 in opdracht van Dia zijn gecreëerd 

lopen parallel met een tentoonstelling, maar meer dan 30 websites zijn autonome 

kunstwerken. Kunstenaars die een webproject voor Dia creëerden zijn o.a. Ana Torfs, David 

Claerbout, Francis Alÿs, Stephen Vitiello, Rosa Barba, Marijke Van Warmerdam en Kristin 

Lucas. 

De webprojecten op de Dia-website worden telkens vergezeld van een inleidende tekst met 

een korte biografie van de kunstenaar en een beschrijving van het concept van het project. Dit 

is uitzonderlijk in de wereld van de Net.art, maar kadert binnen de informerende, educatieve 

functie die Dia sinds haar ontstaan vervult. 

De persoon die, samen met curator Lynne Cooke, sinds het begin verantwoordelijk is voor 

Dia’s webprojecten is Sara Tucker. Zij begon op het einde van 1990 voor Dia te werken na 

een opleiding Duits en film. Op dat moment telde het instituut welgeteld één computer. 

Vandaag is ze niet enkel verantwoordelijk voor de productie van de webprojecten, maar is ze 

ook Dia’s Information Technology Manager. PACKED-coördinator Rony Vissers sprak met 

haar. 

PACKED: Waar kwam Dia’s idee vandaan om te starten met creatieopdrachten voor 

webprojecten Hoe passen deze creatieopdrachten voor webprojecten binnen de missie 

en de geschiedenis van het instituut 

Dia is vrij vroeg gestart met creatieopdrachten voor webprojecten, begin 1995. Michael 

Govan was toen onze directeur. Hij had net de website gezien van het Warhol Museum, één 

van de allereerste museumwebsites. Hoewel deze website een gelijkaardige functie had als 

een brochure, dacht hij dat het Web een fantastisch medium zou kunnen zijn voor 

kunstenaars. 

1 Zie: http://www.diacenter.org/ 

PACKED VZW, Platform voor de Archivering en Conservering van Audiovisuele Kunsten (www.packed.be)


Op hetzelfde moment organiseerden we op ons dak een performance met Tony Oursler, 

Constance DeJong en Stephen Vitiello. En Michael vroeg aan hen om ze een webgebaseerde 

versie wilden maken met hetzelfde materiaal als dat ze voor de performance gebruikten. Hun 

website Fantastic Prayers 2 is dus gebaseerd op hun performance. Het maken van de website 

ging vrij goed, en men was er enthousiast over. 

Michael vond dat webprojecten goed passen binnen Dia omdat de kern van de missie van ons 

instituut is om projecten te realiseren die vanwege hun schaal of karakter anders niet zouden 

worden gerealiseerd. Dit geldt ook voor langdurige projecten als The Lightning Field 3 en The 

New York Earth Room 4 van Walter De Maria. Een ander aspect van Dia’s missie is het 

mogelijk maken van een rechtstreekse ervaring van het kunstwerk, zonder storende 

tussenkomst van de instelling. In ons museum, Dia:Beacon, wordt dit geïllustreerd door de 

afwezigheid van verklarende muurteksten. Het instituut tracht zoveel mogelijk onzichtbaar te 

blijven. Het Web is hiervoor een fantastisch medium. Eens de bezoeker voorbij de titelpagina 

is en zich in het kunstwerk begeeft, is er een zeer directe ervaring van het kunstwerk. Dit was 

een aanlokkelijk aspect. Bovendien heeft Dia een geschiedenis in het samenwerken met 

Robert Whitman, 5 één van de eerste kunstenaars die experimenteerde met nieuwe media. Om 

deze verschillende redenen leek het geven van creatieopdrachten voor webprojecten een goed 

idee. 

PACKED: Wat opvalt is dat DIA niet heeft gekozen voor het hosten van bestaande 

webprojecten, maar voor het geven van creatieopdrachten. 

Ja, wij werken altijd met creatieopdrachten. Wij nodigen liever zelf een kunstenaar uit om een 

nieuw project te maken dan te wachten op projectvoorstellen. Er zijn echter drie 

uitzonderingen op deze regel. 

Fantastic Prayers van Tony Oursler, Constance DeJong en Stephen Vitiello bestond dus reeds 

als performance toen we hen uitnodigden om er een webproject te maken. Ook Komar + 

Melamid’s project The Most Wanted Paintings 6 bestond reeds voordat het een webproject 

werd. Het project leek juist vanwege zijn aard perfect om voor het Web. Het bestond uit zeer 

veel gegevens. Komar + Melamid gaven marktonderzoekfirma’s de opdracht om in 

verschillende landen te onderzoeken wat mensen het liefst wilden zien in een schilderij. 

Nadien maakten ze dan voor elk land een meest gewenste en minst gewenste schilderij. Het is 

een erg grappig project. Nadien deden we ook een webgebaseerd onderzoek. Dit project sluit 

goed aan bij wat er op dat moment gebeurde op het Internet. Het Web werd zeer populair en 

mensen deden voortdurend online enquêtes. Drieduizend mensen hebben deelgenomen (aan 

Komar + Melamids onderzoek, red.). En meer recent deden we The New Five-Foot Shelf, 7 

een project met Allen Ruppersberg dat een beetje gelijkaardig was. Het was een grote 

hoeveelheid informatie. Hij had een soort encyclopedie gemaakt waarvan maar tien 

2 TONY OURSLER, CONSTANCE DEJONG en STEPHEN VITIELLO, Fantastic Prayers, lanceerdatum: 31 maart 1995, 

http://www.diacenter.org/rooftop/webproj/fprayer/ 

3 Zie: http://www.lightningfield.org/ 

4 Zie: http://www.earthroom.org/ 

5 Zie: http://www.diaart.org/exhibs/whitman/playback/ 

6 KOMAR + MELAMID, The Most Wanted Paintings, lanceerdatum: 5 september 1995, http://www.diacenter.org/km/ 

7 ALLEN RUPPERSBERG, The New Five-Foot Shelf, lanceerdatum: 30 maart 2004, http://www.diacenter.org/ruppersberg/ 



exemplaren bestaan. Slechts weinig mensen konden dus het werk zien. Omdat alle informatie 

reeds was geïndexeerd en kon worden verbonden via hyperlinks, was het een project dat zich 

perfect leende om er een webproject van te maken. Het was fantastische content en slechts 

weinig mensen hadden er toegang toe. 

Alle andere projecten zijn speciaal gecreëerd voor onze serie webprojecten. 

PACKED: Wat eveneens opvalt is dat de meeste van Dia’s webprojecten zijn gemaakt 

door kunstenaars die het best gekend zijn om werk dat zij creëerden in andere media 

dan het Web. 

Ja, maar bij de start van de serie waren er ook nog niet echt internetkunstenaars. Er waren 

maar enkele kunstenaars die net begonnen, zoals Olia Lialina, 8 en voor wie het Internet hun 

belangrijkste artistieke medium was. Terwijl de serie zich ontwikkelde, wilden we 

verschillende perspectieven bieden. Om een breed gamma van achtergronden en invalshoeken 

te hebben, werkten we reeds vroeg met een choreograaf, en nadien met de architecten Diller 

& Scofidio, 9 met schilders en videokunstenaars, … Deze diversiteit is steeds een criteria. 

Onze curator Lynne Cooke tracht kunstenaars te selecteren die een originele benadering en 

opzet toevoegen aan hun creatieopdracht. 

Wat interessant is bij het werken met kunstenaars voor wie het Web niet hun belangrijkste 

medium is, is dat zij zich niet bewust zijn van de beperkingen, noch de mogelijkheden. 

Lynne is zeer consequent in het kiezen van kunstenaars die niet alleen goed werk maken maar 

die ook fantastisch zijn als mens. Ze zijn allemaal klaar voor iets dat een beetje afwijkend en 

uitdagend is. Ik ben nog niemand tegengekomen die echt iets wou dat technisch onmogelijk 

was. 

PACKED: Omdat Dia vaak creatieopdrachten geeft aan kunstenaars die niet eerder 

werken voor het Web hebben gecreëerd, is het ook moeilijk om op voorhand in te 

schatten wat jullie van hen mogen verwachten. 

Ja, we weten het niet. Soms duurt het creatieproces ook lang. Wij zijn heel erg 

kunstenaargericht, en dit is iets wat ook een beetje uniek is voor Dia. Wij kunnen flexibel zijn, 

zelfs als een kunstenaar enkele extra jaren nodig heeft. Er is geen vaste deadline. Wij kunnen 

wachten om een datum vast te leggen tot wanneer het idee van de kunstenaar een vaste vorm 

heeft gekregen, we een plan hebben ontwikkeld en we weten hoe lang het zal duren om het 

werk te produceren. Voor sommige kunstenaars bedroeg de periode tussen de uitnodiging en 

de het lanceren van de website zelfs vier jaar. Het webproject van David Claerbout 10 was een 

record. Ik denk dat zijn project maar een viertal maanden in beslag nam. 

8 OLIA LIALINA & DRAGAN ESPENSCHIED, Zombie + Mummy, lanceerdatum: 31 oktober 2002, http://www.zombie-and-mummy.org/ 

9 DILLER + SCOFIDIO, Refresh, lanceerdatum: 1 oktober 1998, http://www.diacenter.org/dillerscofidio/ Zie ook: 

http://www.dillerscofidio.com/ 

10 DAVID CLAERBOUT, Present, lanceerdatum: 9 november 2000, http://www.diacenter.org/claerbout/ 



PACKED: Enkele van Dia’s webprojecten zijn gemaakt door landgenoten: David 

Claerbout, Ana Torfs 11 en de in Mexico verblijvende Francis Alÿs. 12 Was er een speciale 

reden om hen een creatieopdracht te geven 

Deze vraag zou Lynne Cooke beter kunnen beantwoorden want zij is diegene die hen vroeg. 

Lynne kiest kunstenaars wiens werk ze interessant vind en van wie ze denkt dat ze iets zullen 

maken dat verschillend is van al de rest. Wat David betreft, denk ik dat Lynne vooral 

geïnteresseerd was in zijn benadering van tijd in relatie tot een medium, en dat ze wou weten 

wat dit zou geven op het Web. 

PACKED: Hoe verloopt het productieproces zelf Het programmeren gebeurt niet door 

de kunstenaars of hun assistenten, maar door mensen die jij selecteert 

Dit klopt. Slechts één van de kunstenaars deed alles zelf: Feng Mengbo 13 die in China leeft en 

werkt. En Maja Bajevic 14 zocht zelf een programmeur om mee samen te werken omdat ze in 

Sarajevo zou zijn en het moeilijk zou zijn om naar New York te reizen op het moment dat het 

werk moest worden gemaakt. Zij werkte dus met een Flash-programmeur in Sarajevo. 

PACKED: Wanneer jullie een creatieopdracht geven, maken jullie dan een contract met 

de kunstenaar waardoor de werken automatisch onderdeel worden van de Dia-collectie 

Nee, de webprojecten worden geen onderdeel van de permanente Dia-collectie. Dit is vooral 

omdat de permanente collectie van Dia zeer gericht is op een bepaalde tijdsperiode. 

De overeenkomst die we met de kunstenaars hebben is dat wij het exclusieve recht behouden 

om het kunstwerk te hosten op het Internet, maar dat zij het werk bezitten. Zij kunnen het 

werk verkopen aan mensen die het werk lokaal willen laten draaien. 

Daarnaast zijn er nog enkele dingen waarvan we overeenkomen dat we ze samen verder 

kunnen uitwerken als de situatie zich voordoet. Glenn Ligons project Annotations 15 was bijv. 

onderdeel van een grote rondreizende tentoonstelling van zijn werk. Wij werkten samen met 

de organiserende instelling om een kopie te maken die lokaal kon draaien, en er was een 

leenvergoeding die we deelden met de kunstenaar. Wanneer er zich situaties voordoen waarbij 

men het werk wil huren, of als een andere instelling het werk wil verwerven, werken een 

oplossing uit op individuele basis, geval per geval. 

PACKED: Welke gevolgen heeft deze werkwijze voor de conservering van de 

webprojecten 

De overeenkomst met de kunstenaars is dat het onze intentie is om de projecten onbeperkt te 

hosten, voor de eeuwigheid. Maar als zich de situatie zou voordoen dat we dit niet langer 

kunnen, keert het recht om het werk online te hosten terug naar de kunstenaars. 

11 ANA TORFS, Approximations/Contradictions, lanceerdatum: 2 december 2004, http://www.diacenter.org/torfs/ 

12 FRANCIS ALŸS, The Thief, lanceerdatum: 11 maart 1999, http://www.diacenter.org/alys/ 

13 FENG MENGBO, Phantom Tales, lanceerdatum: 14 juni 2001, http://www.diacenter.org/mengbo/ 

14 MAJA BAJEVIC, I Wish I Was Born in a Hollywood Movie, lanceerdatum: 30 maart 2006, http://www.diacenter.org/bajevic/ 

15 GLENN LIGON, Annotations, lanceerdatum: 30 maart 2003, http://www.diacenter.org/ligon/ 



In verband met het maken van wijzigingen aan het werk is de overeenkomst met de 

kunstenaars dat we hen raadplegen bij veranderingen die de functionaliteit of de look van het 

werk veranderen, zodat we zeker zijn dat de wijzigingen gebeuren in overeenstemming met 

wat zij wensen. Als het gewoon gaat om een wijziging van de code om ervoor te zorgen dat 

het project blijft werken met een nieuwe browser, vallen we hen niet lastig. 

PACKED: Is er vanuit een institutioneel standpunt bekeken een verschil in de 

benadering van de webprojecten in vergelijking met andere werken 

Ik zou zeggen dat de benadering zeer gelijkaardig is. Zelfs voor onze niet-virtuele 

tentoonstellingen trachten we een schema te plannen rond de ontwikkeling van het idee van 

de kunstenaar, rond hoe het idee van de kunstenaar zich ontwikkelt doorheen de tijd. De 

benadering lijkt erg op die voor het tentoonstellingsprogramma dat Lynne Cooke gedurende 

vele jaren samenstelde voor de tentoonstellingsruimte in 22 nd Street. 16 Zij nodigde 

kunstenaars uit om site specific kunstwerken te maken, en werkte vervolgens gedurende een 

bepaalde periode met hen terwijl het idee voor het werk vorm kreeg. Bovendien heeft Dia, 

zoals een museum, een ploeg van tentoonstellingsbouwers of installateurs die op dezelfde 

manier het artistieke idee helpen te verwezenlijken als dat ik kunstenaars help hun artistieke 

idee te verwezenlijken op het Web. Maar ik denk dat we met de webprojecten iets flexibeler 

kunnen zijn. 

PACKED: Kun je je voorstellen dat er een moment zou kunnen komen waarop het niet 

langer mogelijk blijft om voor de webprojecten te zorgen, wanneer het te complex of te 

duur wordt 

Dit is moeilijk te zeggen. Maar ik merk dat het eigenlijke hosten van bestanden geen erg 

zware verbintenis meer is sinds internettoegang een basisproduct is geworden. 

Wat de preservering betreft, denk ik dat wanneer web browsers zo fundamenteel veranderen 

dat alle content die bestaat niet langer werkt, iemand simulators zal bouwen die kunnen 

worden gebruikt om toegang te verkrijgen tot de content. Ik zie niet direct een einde aan de 

toegankelijkheid. 

Verder weet ik niet hoe lang onze serie nog nieuwe werken zal voortbrengen. Maar er is 

voorlopig nog geen einde in zicht. 

PACKED: Technologie geraakt in onbruik, en het onderhoud aan de webprojecten is 

vooral belangrijk omwille van deze technologische evolutie. Houden jullie er tijdens het 

productieproces reeds rekening mee dat er in de toekomst wijzigingen aan het werk 

nodig zullen zijn 

In zekere mate. We trachten beslissingen te nemen die zijn gebaseerd op de huidige situatie 

op het vlak van web browsers en bandbreedte. Bandbreedte is vandaag zo alomtegenwoordig 

16 Dia organiseerde vanaf 1987 tot begin 2004 tentoonstellingen in 548 West 22 nd Street. Deze tentoonstellingen waren hoofdzakelijk 

solotentoonstellingen met werk dat speciaal in opdracht voor de ruimte werd gemaakt. De tentoonstellingen in Dia:Chelsea liepen meestal 

gedurende een lange periode, vaak een jaar. Zie: http://www.diaart.org/exhibs/index.html Sinds de lente van 2009 wordt de 

tentoonstellingsruimte voor de periode van één jaar gebruikt door X-inititiave. 



dat we veronderstellen dat bezoekers beschikken over een breedbandconnectie. Maar in het 

begin was een breedbandconnectie zo zeldzaam dat we trachtten projecten te maken die niet 

leden onder een geringe bandbreedte. Op een bepaald moment was het wel even onduidelijk 

welke richting we uit moesten, maar we hebben toen voor breedband gekozen omdat we 

wisten dat dit er zou komen. 

Bij projecten waarbij video en audio is gebruikt, bewaren we masters in een hogere resolutie. 

Als breedband ooit nog sneller wordt, kunnen we een fullscreen video ter beschikking stellen 

met klank die van betere kwaliteit is. Bijvoorbeeld bij projecten als Half Full – Half Empty 17 

van Barbara Bloom en Rehearsal 18 van Liliana Porter. Wanneer het video en audio betreft, 

wenst bijna iedere kunstenaar een groter formaat en een betere kwaliteit. De beeldgrootte is 

altijd de grootst mogelijke met de beste kwaliteit, maar zonder dat de bestandsgrootte 

buitenmatig groot wordt. 

PACKED: Maken jullie upgrades van de projecten Passen jullie projecten aan in 

functie van nieuwe technologische mogelijkheden 

Nee, we veranderen niets. Eens een project online is gelanceerd, blijft het zoals het is. We 

hebben enkel projecten herbekeken om dingen te repareren die door de opkomst van nieuwe 

web browsers niet meer werkten. 

Er is maar één werk dat echt grondig is geherprogrammeerd: Susan Hillers project Dream 

Screens. 19 Ik ben niet zeker of in 1996 Flash 20 reeds bestond. Als het al bestond was het 

nieuw, en hadden mensen het nog niet. We hebben het dus in HTML geprogrammeerd. Maar 

HTML heeft beperkingen waarmee Susan Hiller niet gelukkig was. De Flash-versie van het 

project verschilt een beetje van de originele versie, maar enkel op een manier die aansluit bij 

Susan Hillers oorspronkelijke intentie. De nieuwe versie functioneert bijna identiek, maar 

beter. Dit is het enige project dat volledig is herwerkt. 

PACKED: Toch vertelde je me toen ik je vroeg om een interview over de preservering 

van Dia’s webprojecten, dat preservering voor jullie een problematisch terrein is. 

Het onderhoud en de preservering is tot nu toe niet zo systematisch geweest als ik zou 

wensen. Ik zou graag iedere kunstenaar opnieuw contacteren om met behulp van de 

richtlijnen van het Variable Media Network 21 mijn herinneringen over de projecten te toetsen 

aan hun intenties en wensen, zodat binnen twintig jaar mijn taak nog door iemand anders kan 

worden overgenomen. Wat vandaag ontbreekt is een systematische documentatie. 

Tot nu toe heeft dit geen problemen veroorzaakt omdat ik hier de ganse tijd ben geweest. Ik 

herinner me nog alles. Maar ik wil beginnen met het maken van nota’s en het organiseren van 

de assets zodat iemand anders het kan overnemen en de dingen kan reconstrueren, mocht ik 

omver worden gereden door een bus… 

17 BARBARA BLOOM, Half Full – Half Empty, lanceerdatum: 26 juni 2008, http://www.diacenter.org/bloom/ 

18 LILIANA PORTER, Rehearsal, lanceerdatum: 6 november 2008, http://www.diacenter.org/porter/ 

19 SUSAN HILLER, Dream Screens, lanceerdatum: 3 juli 1996, http://www.diacenter.org/hiller/ 

20 Adobe Flash (voorheen bekend als Macromedia Flash en daarvoor FutureSplash) is een computerprogramma waarmee animaties, (korte) 

webvideo's en webapplicaties (zoals spelletjes en gehele websites) gemaakt kunnen worden. 

21 Zie: http://variablemedia.net/ 



PACKED: Je sprak daarstraks over de mogelijkheid om in de toekomst het beeld van de 

video’s te vergroten. Een dergelijke mogelijke vergroting van de beeldgrootte is 

interessant. Sinds enkele jaren is er een evolutie naar grotere computerschermen. Maar 

tegelijkertijd wordt de keuze van de resolutie complexer omdat we ook steeds meer 

kleinere schermen gebruiken. Denk aan onze notebooks, onze mobiele telefoons, … 

Juist, van onze iPhone tot de allerbeste 24” computermonitor, die bijna 2000 pixels aankan. 

Maar ik denk dat veel mensen gewoon zijn om hun web browsers niet schermvullend te 

gebruiken op deze grote schermen. Maar als ontwerper moet je een resolutie kiezen… Je kunt 

sommige dingen een beetje flexibel maken op het Web, maar de meeste websites hebben een 

maximumgrootte waarna ze sowieso een beetje beginnen te zweven. 

PACKED: Wanneer jullie het programmeren starten, volgen jullie dan bepaalde regels 

of standaarden die het onderhoud en de conservering van het werk kunnen 

vergemakkelijken, zoals het respecteren van de HTML-standaard, een duidelijke 

mappenstructuur, … 

We trachten het zo te doen dat het duidelijk is voor een buitenstaander. We organiseren onder 

andere de mappen en de assets op een gepaste manier. En we proberen zoveel mogelijk de 

technologie te kiezen die het breedst beschikbaar is. Als het mogelijk is, houden we het 

eenvoudig en doen we wat de kunstenaar vraagt gewoon in HTML, met JPEGs. De reden 

hiervoor is dat de levensduur hiervan zeer lang is, hopelijk voor altijd. Voor Prometheus 

Bound 22 van Tim Rollins en K.O.S. hebben we geanimeerde GIFs gebruikt. 

Als de kunstenaar complexe animaties vraagt, gebruiken we Flash. Behalve bij David 

Claerbouts project hebben we nooit Director 23 gebruikt omdat het mij vanaf het begin 

problematisch leek. Net als Shockwave 24 en zo. Flash was altijd iets eleganter en leek iets 

sneller. Het werd vrij snel opgepikt. Aangezien Flash tot nu toe echt goed is geweest in het 

met terugwerkende kracht compatibel maken van hun players, zijn deze projecten blijven 

werken. Ons allereerste Flash-project was in 1999, en het werkt nog steeds. 

Er zijn ook een paar projecten met QuickTime 25 movie streams, maar bijna al onze projecten 

zijn dus HTML-gebaseerd of Flash-gebaseerd. 

PACKED: Een aantal van jullie projecten bestaan uit screensavers. Zijn hier problemen 

mee 

Ik denk dat we vandaag misschien vier projecten met screensavers hebben. 

22 TIM ROLLINS en K.O.S., Prometheus Bound, lanceerdatum: 18 september 1997, http://www.diacenter.org/kos/ 

23 Adobe Director (voorheen Macromedia Director) is een softwarepakket voor het maken van multimedia presentaties en animaties. 

24 Voor de introductie van Macromedia Flash (nu Adobe Flash) was Adobe Shockwave (voorheen Macromedia Shockwave) Macromedia's 

eerste en meeste succesrijke multimedia player. Shockwave maakt het mogelijk om Adobe Director applicaties te publiceren op het Internet 

en ze te bekijken in een web browser als men over een Shockwave plug-in beschikt. 

25 QuickTime is een multimedia-raamwerk dat programma's kunnen gebruiken voor ontsluiting van multimediale gegevens. QuickTime werd 

ontwikkeld door Apple, en ondersteunt een groot aantal multimediaformaten; .mov is een speciaal videoformaat voor de QuickTime player. 

Het is beschikbaar voor zowel Macintosh- als Windows-computers. 



Het meest recente project van de vier is Ezra Johnsons Wrestling with the Blob Beast. 26 Hij 

maakte zestien verschillende screensavers. Het zijn stop-motion animaties zoals William 

Kentridge’s tekenfilms, maar Ezra’s animaties zijn gemaakt op basis van schilderijen i.p.v. 

tekeningen. Het project gebruikt het Web hoofdzakelijk als een distributiekanaal. Ik denk dat 

dit ook een interessant gebruik is van het Web. Eén van de screensavers noemt Disturbing the 

Peace en heeft script in Flash dat willekeurig bepaalt wanneer een boot over het scherm 

beweegt, en vanuit welke richting. 

De screensavers hercompileer ik. Ik heb het recent nog gedaan voor The Thief van Francis 

Alÿs. Er is nu zowel een versie beschikbaar voor Mac OS X als voor Windows Vista. 

Of de screensavers problematisch zijn in termen van onderhoud hangt af van de software die 

je gebruikt. Wij gebruiken altijd dezelfde software: Screentime. 27 Zij hebben een applicatie 

die Flash-bestanden omzet in screensavers. De bron van al onze screensavers is dus een Flashbestand. 

PACKED: Toen we het daarnet over schermgrootte hadden, spraken we ook over de 

toegang tot het Internet via mobiele telefoons. Jullie hebben in 2002 ook een project 

gedaan voor Palm PDA’s, 28 de op dat moment zeer populaire handcomputers. Kun je 

hier iets over vertellen 

Ja, dit project was Tap 29 van James Buckhouse in samenwerking met Holly Brubach. Het was 

een project dat Palm-gebaseerd was. Het vereiste besturingssysteem was Palm OS 3.1 en de 

resolutie was aangepast aan het kleine Palm-scherm. Deze technologie is vandaag verouderd. 

Palm is nadien zelf overgeschakeld van Palm OS naar Windows Mobile. Het merk heeft de 

machtstrijd om de PDA-markt verloren. 30 

Tap bestond uit een kleine danser of danseres die te zien was op de Palm. Eens het figuurtje te 

zien was, moest het enkele danspassen oefenen vooraleer het fouten begon te maken. Je kon 

als gebruiker een reeks danspassen choreograferen en deze choreografie delen met een 

dansarchief of ze doorstralen. Sommige Palms konden draadloos doorstralen. Je kon de 

danser gewoon doorstralen naar een andere persoon, maar je kon de choreografie ook heen en 

terug sturen. De programmeur van dit project was Scott Snibbe. 31 Hij is een vrij beroemde 

kunstenaar die interactieve installaties maakt. 

PACKED: Je sprak daarstraks over het hercompileren van de screensavers van Francis 

Alÿs. Heb je ook al speciaal onderhoudswerk gedaan voor het webproject van Ana 

Torfs 

26 EZRA JOHNSON, Wrestling with the Blob Beast, lanceerdatum: 17 april 2008, http://www.diacenter.org/johnson/ 

27 Screentime is een software ontwikkeld door ScreenTime Media. Zie: http://www.screentime.com/ 

28 Een PDA of Personal Digital Assistant is een klein draagbaar toestel dat vandaag zowel computer-, telefonie-, fax- en netwerkfuncties 

combineert. De huidige PDA’s zijn niet enkel bruikbaar als persoonlijke agenda maar ook als mobiele telefoon. 

29 JAMES BUCKHOUSE in samenwerking met HOLLY BRUBACH, Tap, lanceerdatum 1 maart 2002, 

http://www.diacenter.org/buckhouse/ 

30 Voornamelijk van BlackBerry en iPhone. 

31 Zie: http://snibbe.com/ and http://www.snibbeinteractive.com/ 



Voor het project van Ana heb ik nog niks gedaan. Haar project dateert van 2004 en is nog 

nieuw genoeg. Tijdens het productieproces was ze heel bezorgd om de kwaliteit. Ik ben het 

met haar eens dat het de moeite loonde om de bestanden relatief groot te houden zodat ze de 

beelden klankkwaliteit kon hebben die ze wou. Het ziet er vandaag nog steeds goed uit. De 

beelden zijn niet heel groot, maar ik denk dat ze dat ook niet hoeven te zijn. Het past. Ze 

hebben een beetje het formaat van een portret. 

PACKED: En de plaatsing van de beelden met de witruimte er rond sluit ook aan bij de 

stijl van haar boekprojecten... 

Juist. Voor haar project heb ik nog bestanden van een betere kwaliteit. Dus misschien 

hercompileren we later alles nog eens met video en audio met een betere kwaliteit. Maar ik 

denk dat het er nog vrij goed uit ziet. Ook de grootte is vrij goed. 

PACKED: En het project van David Claerbout 

Voor Davids project heb ik nog niets gedaan. Zijn project is bijzonder gecompliceerd omdat 

het bestaat uit een downloadbare applicatie 32 die specifiek is voor de besturingssystemen. 

Terwijl dingen als Flash altijd met terugwerkende kracht compatibel zijn geweest, is dit met 

besturingssystemen niet het geval. 

Het is een heel knap project. Het doet een aantal dingen waarover David zeer specifieke eisen 

had, zoals het automatisch verwijderen van de bestanden nadat de bloem is verwelkt. 

De downloadbare applicatie is zowel beschikbaar voor PC als voor Mac. De versie voor PC 

lijkt nog te draaien onder Windows Vista, maar ik zou eens moeten onderzoeken of de 

bestanden onder Windows Vista ook nog automatisch worden verwijderd. De versie voor 

MAC daarentegen draait niet meer onder het huidige Mac OS X. 

PACKED: Hoe controleer je of een werk onderhoudswerk nodig heeft Doe je op 

regelmatige basis controles Of verricht je enkel onderhoudswerk als iemand je op de 

hoogte brengt dat hij of zij een probleem heeft ondervonden tijdens een bezoek aan het 

werk 

Ik doorzoek en controleer niet alles op regelmatige basis. Er bestaan zoveel variabelen op het 

vlak van platformen en web browsers dat ik er twee fulltime jobs voor nodig zou hebben. 

Maar ik krijg af en toe e-mails. Ik herinner me dat op het moment dat Mac OS X uitkwam ik 

van bezoekers e-mails kreeg met de melding dat de screensaver van Francis Alÿs niet meer 

werkte op hun nieuwe computer. Ik bezat geen Mac, en was hiervan dus niet op de hoogte. 

Maar toen kregen we de nieuwe software en heb ik alles gehercompileerd. Dus soms schrijven 

mensen. 

We hosten ook het project Do you want love or lust van Claude Closky, 33 het project met al 

die vragen... Eén persoon heeft het hele ding nagekeken nadat we het hadden gelanceerd. Hij 

32 Een Projector-bestand aangemaakt met Macromedia Director (van Adobe). 

33 CLAUDE CLOSKY, Do you want love or lust, lanceerdatum: 11 december 1997, http://www.diacenter.org/closky/ 



doorzocht systematisch alle drieduizend vragen, en e-mailde me wanneer hij er op één stootte 

met een fout. 

PACKED: Als er geen controle op regelmatige basis is, is er dan een veiligheidssysteem 

dat voorkomt dat bezoekers de webprojecten kunnen hacken Als er iemand is die de 

drieduizend vragen van Claude Closky systematisch doorzoekt, kan ik mij ook 

voorstellen dat er iemand is die zelf de vragen wil wijzigen. Dit zou de authenticiteit van 

het werken aantasten. In de niet-virtuele wereld zijn er soms ook museumbezoekers die 

werken met opzet beschadigen of hun eigen werk onopgemerkt tussen de collectie in een 

museum hangen. 

Men moet dan eerst toegang krijgen tot onze server. Ik zeg niet dat dit onmogelijk is want we 

hebben niet dezelfde middelen als een bank om veiligheidssystemen te implementeren, maar 

tegelijkertijd wacht er bij ons ook geen grote financiële opbrengst voor de hacker. Onze server 

verblijft achter een firewall in wat men een DMZ 34 noemt. Dit is één beschermingslaag. Ik 

probeer ook voorzichtig te zijn met het aantal accounts en ervoor te zorgen dat we er 

beveiligde paswoorden op bezitten. 

Ik zeg niet dat een dergelijke vorm van hacking waarbij de authenticiteit wordt aangetast, niet 

kan maar het zou een vorm van vandalisme vereisen die vergelijkbaar is met het beschadigen 

van een schilderij. Het verschil is dat het beschadigen van een fysiek kunstwerk vrij snel 

wordt opgemerkt. Bij ons kan het dus ongemerkt gebeuren. 

PACKED: Je sprak daarstraks al over het Variable Media Network, wat een 

samenwerkingsverband is tussen o.a. het Guggenheim Museum, het Berkeley Art 

Museum/Pacific Film Archives, de Daniel Langlois Foundation for Art, Science, and 

Technology en het Walker Art Center. Heb jij contacten met instituten als het 

Guggenheim Museum en het Walker Art Center over het onderhoud van de 

webprojecten 

Niet zoveel als dat ik zou willen. Ook dit is te wijten aan tijdsgebrek. Als de productie en het 

onderhoud van de reeks webprojecten mijn enige job was, zou ik actiever zijn op dit vlak. Ik 

zou het graag doen. Op dit moment is het niet mogelijk, maar hierin kan verandering komen. 

Op dit moment werken we aan een nieuwe website voor het Dia:Beacon museum, en ik hoop 

dat nadien de perservering van de reeks webprojecten een belangrijk aandachtspunt kan 

worden. Binnen een jaar of zo. Lange tijd waren we bezig met de ontwikkeling van ons 

museum, en nadat het museum opende kregen we een volledig nieuwe staf. Het ene project 

volgde op het andere. Dit was erg tijdsverslindend. Zodra deze nieuwe website is afgewerkt, 

is er misschien tijd voor de preservering van de webprojecten. 

PACKED: Ik kan mij voorstellen dat het Guggenheim Museum en het Walker Art 

Center gelijkaardige problemen ervaren en dat het onderhoud van hun webprojecten 

misschien ook niet hun hoogste prioriteit krijgt. 

34 DMZ staat (naar militaire analogie) voor gedemilitariseerde zone, Data Management Zone of demarcatiezone. Het is een netwerksegment 

dat zich tussen het interne en externe netwerk bevindt met als doel een extra beveiligingslaag te vormen voor het Local Area Network. 



Ik weet het niet. Ik ben benieuwd naar wie er verantwoordelijk voor is binnen het Walker Art 

Center en hoe ze het benaderen. Zoals wij het Stadiumweb 35 hebben, hebben zij het 

äda’web. 36 

PACKED: Wat is Stadiumweb 

Stadiumweb is een reeks webprojecten zoals het onze. Het heeft maar gedurende drie jaar 

bestaan, maar het omvat enkele uitstekende projecten. Stadiumweb was een project van twee 

personen. Toen zij besloten dat zij het niet langer konden onderhouden, hebben wij in 1998 

besloten hun server over te nemen en het project hier te hosten. De server is echt oud, 

waarschijnlijk van 1994. Maar hij draait nog steeds. Ik heb enkel de ventilator een paar keer 

moeten vervangen. Ik heb echter nog geen preserveringswerk aan deze projecten verricht. 

Eén van de projecten op Stadiumweb is Louise Lawler’s Without Moving/Without Stopping, 37 

een QuickTime VR project, iets wat vrij nieuw was in 1998. Marciej Wisniewski’s Turnstile, 

Part I 38 en Turnstile, Part II 39 vereisten real-time programmering. Zij kunnen vandaag enkel 

verder bestaan als documentatie over de projecten. Eén van mijn favoriete Internetprojecten 

aller tijde is Every Icon 40 van John Simon Jr. Het is maar een grid van 32 op 32. Maar in een 

tijdspanne van verschillende biljoenen jaren zal hier elk mogelijk beeld verschijnen. Je zult 

poesjes zien, bloemen, ... Dit werk herinnert me aan The Vertical Earth Kilometer 41 van 

Walter De Maria in de zin dat enkel het begin ervan zichtbaar is. John Simon Jr. heeft zelfs 

persoonlijke edities van zijn project verkocht. 

PACKED: Bevat jullie reeks webprojecten met hyperlinks naar externe websites Ik 

kan mij voorstellen dat deze externe componenten het onderhoud en de conservering 

van de werken complexer maken. 

Ja, bijvoorbeeld Stephen Vitiello’s project Tetrasomia. 42 Dit project is meer een 

muziekinstrument. De bezoeker kan verschillende klanken aan- en uitzetten. Elke klank heeft 

een link naar de bron waar de klank vandaan kwam. Stephen wou het Internet gebruiken als 

een veldopname, om klanken te verzamelen die men online kan vinden zoals de hofmakerij 

van fruitvliegen. Men kan de verschillende klanken samen aanzetten. Wanneer een klank 

aanzet, verschijnt de link op de website. Ik heb het echte webadres daar geplaatst zodat 

mensen de mogelijkheid hebben om de bron van de klanken later op te zoeken, misschien 

door gebruik van de Wayback Machine. 43 Stephen heeft ook zijn eigen composities gemaakt 

voor elk van de vier elementen: Aarde, Lucht, Vuur en Water. We hebben met toestemming 

35 Stadiumweb omvat kunstenaarsprojecten van Kenneth Goldsmith en Clem Paulsen, Louise Lawler, Maciej Wisniewski, David Askevold, 

John Simon Jr., Allan McCallum, Lawrence Wiener, Gerald Ferguson, en Ron Wakkary. Zie: http://www.stadiumweb.com/ 

36 äda’web omvat kunstenaarsprojecten van Doug Aitken, David Bartel, Dominique Gonzalez-Foerster, Toland Grinnell, Jenny Holzer, Ben 

Kinmont, Charles Long, Antonio Muntadas, Matthew Ritchie, Julia Scher, Vivian Selbo, Darcey Steinke, Keith Tyson, en Lawrence Weiner. 

Zie: http://adaweb.walkerart.org/ 

37 LOUISE LAWLER, Without Moving/Without Stopping, lanceerdatum: 1998, 

http://www.stadiumweb.com/without_moving/without_stopping/index.html 

38 MARCIEJ WISNIEWSKI, Turnstile, Part I, lanceerdatum: 1998, http://www.stadiumweb.com/turnstile/index.html 

39 MARCIEJ WISNIEWSKI, Turnstile, Part II, lanceerdatum:1998, http://www.stadiumweb.com/turnstile/index.html 

40 JOHN F. SIMON JR., Every Icon, lanceerdatum: 1997, http://www.stadiumweb.com/everyicon/index.html 

41 Zie: http://www.diaart.org/ltproj/vek/ 

42 STEPHEN VITIELLO, Tetrasomia, lanceerdatum: 14 september 2000, http://www.diacenter.org/vitiello/ 

43 Zie: http://www.archive.org/web/web.php 



kopieën van de audiobestanden gemaakt. De eigenlijke klanken verblijven vandaag in een 

Flash applicatie. Als dit niet het geval was, zou het onderhoud problematisch zijn. 

PACKED: Is dit het enige project met links naar externe websites 

We hebben ook een werk met links die niet meer werken: het project Refresh van Diller + 

Scofidio. 44 Zij deden een project waarvoor we twaalf verschillende webcams selecteerden. 

Dit was op het moment dat webcams populair werden, toen mensen ze gebruikten in hun 

kantoren. Diller + Scofidio maakten verhalen rond de webcam. Het webproject bestond uit 

rechtstreekse beelden, en bewerkte tijdslijnen. Alle beelden die je zag, waren bewerkt. Zij 

waren met behulp van Photoshop 45 bewerkt tot een fictionele kantooromgeving. 

PACKED: Het originele rechtstreekse beeld van de webcam is dus ondertussen 

verdwenen 

Ja, het originele beeld is verdwenen. Toen het project werd gelanceerd, waren er echt mensen 

in de kantoren. Wij vroegen aan elk van de websites de toestemming om hen te mogen 

opnemen in het project, en we vroegen hen ook om de camera in werking te houden 

gedurende tenminste een jaar en om hem in dezelfde opstelling te houden. Maar vandaag zijn 

ze allemaal verdwenen. Met het oog op conservering hebben we enkele van de rechtstreekse 

webcam streams vastgelegd. Ik denk dat ik van elk twintig beelden heb gemaakt, zodat we 

weten wat er gebeurde in de korte periode dat de webcams in werking waren. 

PACKED: Kunnen de oorspronkelijke webcams vervangen worden door andere 

webcams Of waren het specifieke webcams verbonden met de verhalen 

Ze waren verbonden. Diller + Scofidio maakten een opname op het moment dat er niemand 

aanwezig was in het kantoor en plaatsten met behulp van Photoshop andere mensen in het 

beeld. Als men de webcams zou vervangen, zou men ook de bewerking met Photoshop 

moeten herdoen. Dit is een flinke klus. Indertijd deden ze dat gelukkig hun studio. Zij mailden 

me de beelden. 

PACKED: Maar dan rijst de vraag hoe men dergelijke projecten levend kan houden op 

het Internet. Ik veronderstel dat er een tekst beschikbaar is die elk project beschrijft en 

documenteert. 

Ja, elk project heeft een inleidende tekst. Het webcam-fenomeen was, zoals het enquêtefenomeen 

uit het project van Komar + Melamid, een tijdsgebonden fenomeen. Proberen om 

het actueel te houden met een live videocamera zou waarschijnlijk onmogelijk zijn, en zou 

zelfs niet in overeenstemming zijn met het project. Ik denk dat het belangrijk is om het project 

toegankelijk te houden, maar het is bijna evenzeer een document over een project als een 

project. 

PACKED: Een andere mogelijkheid was om enkele van webcam-beelden op te nemen. 

44 DILLER + SCOFIDIO, Refresh, lanceerdatum: 1 okober 1998, http://www.diacenter.org/dillerscofidio/ 

45 Adobe Photoshop is een grafisch programma voor het bewerken van foto's en ander digitaal beeldmateriaal via de computer. 



Ja, en de beelden gebruiken zoals ze oorspronkelijk live waren… 

PACKED: Hebben de kunstenaars aan wie Dia een creatieopdracht heeft gegeven zelf 

een kopie van hun werk Of leveren zij slechts het concept, de video- en audiobestanden, 

... 

Los van het feit dat sommige projecten afzonderlijk zijn vertoond in tentoonstellingen waar 

geen Internetverbinding beschikbaar was, heeft tot nu toe niemand echt om een kopie 

gevraagd. Voor de projecten die in deze tentoonstellingen werden vertoond, vroeg men of het 

mogelijk was om een offline versie te maken die men kon gebruiken. Misschien hebben 

sommige kunstenaars hiervan kopieën. Misschien hebben de andere kunstenaars nooit een 

kopie gewild omdat de werken online zijn… 

PACKED: Toen we daarstraks even over het contract tussen Dia en de kunstenaars 

spraken, vertelde je me dat de kunstenaars de mogelijkheid hebben om hun werk te 

verkopen. Je vertelde ook me dat John Simon Jr. van zijn werk Every Icon voor 

Stadiumweb gepersonaliseerde edities heeft verkocht. Hebben ook de kunstenaars die 

voor Dia webprojecten hebben gemaakt dit al gedaan 

Ze kunnen kopieën van hun webprojecten verkopen, maar ik ken geen enkele kunstenaar die 

dit al heeft gedaan. Misschien hebben ze onderdelen ervan verkocht. Ik ben vrij zeker dat 

Arturo Herrera de tekeningen heeft verkocht, maar ik denk niet dat hij zijn webproject Almost 

Home 46 zelf heeft verkocht. 

PACKED: Hoeveel webprojecten doen jullie momenteel gemiddeld per jaar 

Ons gemiddelde is ongeveer twee per jaar. Vorige jaar deden we er drie omdat het jaar 

voordien één vertraging had opgelopen. Op het einde van de jaren ’90 hebben we gedurende 

twee jaar een drietal projecten per jaar gedaan. Nadien is het opnieuw een beetje vertraagd. 

Maar er is dus voorlopig nog geen einde in zicht. 

46 ARTURO HERRERA, Almost Home, lanceerdatum: 19 november 1998, http://www.diacenter.org/herrera/

Interview met Sara Tucker, Dia Art Foundation, New York ... - Packed

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?