101 cisbat - Vereniging Officieren Verbindingsdienst

55_56_57_58 9/9/08 5:45 PM Pagina 55
101 CISBAT: ONE TEAM, TWO MISSIONS
Lkol Ir R.J.M. Hamelink, C-101 CISbat
Op 7 september 2007 heb ik het commando
overgenomen over 101CISbat te Garderen,
zoals u wellicht heeft gelezen in
Intercom 2007-4. Eindelijk bataljonscommandant,
de ultieme droom van nagenoeg
elke officier. Een baan waarvan je met volle
teugen moet genieten. Maar ook een baan
waarin je de uitwerking van de besluiten van
onze beleidsmakers dagelijks waarneemt en
voelt. De uitdagingen van de hedendaagse
krijgsmacht worden namelijk vooral op bataljonsniveau
en daaronder zichtbaar. Het is
mijn taak de speelruimte binnen de beschikbare
randvoorwaarden ten volle te benutten
om mijn compagnieën optimaal te
faciliteren in hun werk. Dat dit geen eenvoudige
opgave is mag wellicht een understatement
genoemd worden.
OPDRACHT 1
Bij mijn aantreden, was de opdracht duidelijk.
101 Communicatie en Informatie Systemen
bataljon (CISbat) was door mijn
voorganger op de kaart gezet en ik zag het
als mijn taak om de kwaliteit te bestendigen
en waar mogelijk te verbeteren, maar vooral
ook om de kennis te borgen en het opgebouwde
imago de nodige body te geven.
Het bataljon had sinds 2004 een snelle ontwikkeling
doorgemaakt met een steile leercurve,
maar het bataljon moet wel bestand
zijn tegen de terugkerende dreiging van vele
en frequente personeelswisselingen met
als negatief gevolg dat kennis en ervaring
wegvloeit. Vele functionarissen hadden bij
de oprichting een nieuwe datum begin functie
gekregen, waardoor de pioniers van het
eerste uur en met hen de ervaring nu langzamerhand
aan het verdwijnen zijn.
OPDRACHT 2
Maar dit was niet de enige opdracht die zich
aandiende. In het voorjaar van 2007 was
door mijn voorganger positief geadviseerd
over het feit of 101 CISbat de kern van een
Provinciaal Reconstructie Team (PRT) zou
kunnen leveren per medio 2008. In de planningsopdracht
2008 kwam dan ook de
mooie zinsnede “Hrm het leveren van de
kern van staf PRT en (delen van) een MT in
de periode okt 2008 t/m juni 2009.” Niet
zo maar een opdrachtje.
OOGMERK
Met de PRT opdracht boven het hoofd,
stonden er inmiddels vier compagniescommandanten,
waarvan één nieuwe, één waarnemende
en één zeer ervarene, vragend te
kijken naar wat die nieuwe overste met dat
vreemde baretembleem wel allemaal niet van
hen wilde. En ik moet toegeven, dat na 12
jaar weg geweest te zijn bij de verbindingsdienst,
en met de FM200 (straalzender) zo
ongeveer als enige vaste waarde binnen het
bataljon, ik hard heb moeten werken om me
het bataljon eigen te maken. Desondanks
heb ik na 75 dagen mijn oogmerk bij het bataljon
kenbaar gemaakt: ‘Bewust verder’.
Hier heb ik de nadruk gelegd op het vasthouden
van de kwaliteit met hieraan gerelateerd
het borgen en actualiseren van kennis
en processen, zodat we ons belangrijkste
product: Command and Control (C2) ondersteuning,
geleverd door de inzetgerede
professionele verbindelaar, tot in lengte van
dagen op hoog niveau kunnen waarborgen.
Met de term ‘bewust’ heb ik getracht duidelijk
te maken dat het belangrijk is om te
weten waarom we iets doen en waarom we
dat op een bepaalde manier doen. Dit maakt
het makkelijker om prioriteiten te stellen en
te bepalen wat we wel en wat we niet (kunnen)
doen. Het zelfstandig handelen van de
individuele militair in lijn met het oogmerk
van de commandant zal daardoor gestimuleerd
worden en het verantwoordelijkheidsbesef
bij het nemen van individuele beslissingen
zal groeien. Hierdoor doen we, weten
we wat we doen en doen we wat we weten.
101 CISBAT
Om bewust verder te kunnen is het bataljon
doorgegaan met de bekende structuur met
drie identieke CIS-compagnieën en een stafcompagnie.
De CIS-compagnieën bestaan
uit een CIS-peloton met de basismodules
(het netwerk) en drie COMMS-pelotons
met de HF-radio, Radio Relay (straalzender)
en de SATCOM (satellietschotel). De
CIS-compagnieën werken in een driedeling
met accentperiodes. Telkens is één compagnie
(RECUP) bezig met het recuperen
na uitzending en het initieel opleiden van
nieuw personeel op de systemen, één compagnie
(Operationeel Gereed - OG) met het
ondersteunen van de andere eenheden van
het CLAS bij hun opleiding- en trainingsproces
conform het CIS-ondersteuningsjaarplan
en één compagnie (Inzet Gereed -
IG) met uitzendingen. Kort voor mijn aantreden
was de duur van een accentperiode
verlengd van zes naar acht maanden, waardoor
de gehele cyclus nu twee jaar duurt.
De belangrijkste reden voor de verlenging
was dat een periode van zes maanden onvoldoende
ruimte bood om de nieuw ingestroomde
soldaten intern bij het bataljon op
te leiden tot volwaardig verbindelaar. De
verbindelaren in spé komen rechtstreeks van
het schoolbataljon bij ons en worden door
de RECUP-compagnie opgeleid als bedienaar
van de gecompliceerde TITAAN-systemen.
Ook de (verdere) militaire vorming
krijgt in deze periode de nodige aandacht.
De stafcompagnie is naast de logistieke ondersteuning
voornamelijk belast met het leveren
van 2 operationele Mobile CIS Con-
INTERCOM 2008-3
55

55_56_57_58 9/9/08 5:45 PM Pagina 56
Driedeling binnen 101CISbat
trol Centres (MCCC) en het runnen van de
CIS-pool, ons ‘verhuurbedrijf’ in CIS-
(eind)apparatuur.
AFZONDERLIJKE BEDRIJVEN
Inmiddels is de driedeling goed ingebed in
het bataljon en lijkt het soms alsof er daardoor
sprake is van afzonderlijke bedrijven
binnen het bataljon. Waar de ene compagnie
worstelt met het verkrijgen van de juiste
kwaliteit aan instructeurs, klaslokalen, instructiematerieel(d.w.z.organiekmaterieel)
en het ‘opvoeden’ van nieuwe mensen,
coördineert de ander compagnie zich een
slag in de rondte om de veelheid aan C2 ondersteuningsopdrachten
binnen zeer korte
reactietijd in te vullen. En de inzetcompagnie
zendt in haar accentperiode nagenoeg
de gehele compagnie uit via meerdere formerende
eenheden in een veelal individuele
of kleinschalige rol, maar met grote impact.
De realiteit is echter dat tijdens de afzonderlijke
accentperiodes geanticipeerd moet
worden op de volgende periode om de continuïteit
te waarborgen. Maar ook hebben
de compagnieën een taak in het overnemen
van een bepaalde overflow wanneer een van
de andere compagnieën dreigt overbelast te
worden. Dit mag natuurlijk geen consequenties
hebben voor het meest essentiële
proces, namelijk opleiden, omdat concessies
op dat gebied leiden tot problemen verder
op in het traject.
De staf probeert de compagnieën te faciliteren,
maar ook af te schermen, en opdrachten
tijdig te vertalen naar het lagere niveau.
Maar ook zij is afhankelijk van haar
naast hogere niveaus. Zo is het helaas geen
incident meer dat opdrachten te laat, onvolledig
of gewoon niet formeel worden gegeven,
waardoor last-minute-repair acties
nodig zijn om het dan toch maar weer voor
elkaar te boksen. De ‘can-do’ mentaliteit van
het bataljon is hier kenmerkend. Flexibiliteit
en incasseringsvermogen zijn de CIS-batter
wel toevertrouwd, al wordt hier de laatste
tijd wel een redelijke aanslag op gepleegd.
Al meer dan een jaar staat de evaluatie van
het bataljon bij CLAS op de agenda, maar
door capaciteitsproblemen is deze nog
steeds niet formeel opgestart. Desondanks
zie ik op dit moment geen reden om de structuur
op compagnies of bataljonsniveau rigoureus
aan te passen. Wel is het belangrijk
het evenwicht tussen taken en middelen continue
te blijven bewaken om roofbouw enerzijds
en leegloop anderzijds te voorkomen.
Echter de planbaarheid der dingen is vanwege
de wisselende maar desondanks continue
sterke vraag en de geringe materieelinzetbaarheid
wel gereduceerd. Het wordt
tijd, dat de reservedelen problematiek nu
snel tot het verleden gaat behoren.
In de POE tijdens ‘Titan Spring 08’: de afsluiting van de RECUP fase van de A-cie
UITZENDINGEN
In de huidige situatie zijn er permanent zo’n
veertig tot vijftig militairen van 101 CISbat
op uitzending, en het is niet te verwachten
dat dat aantal voor eind 2010 zal afnemen.
Dit is qua aantal nog net te behappen met
één compagnie. Echter de specifieke inzet
van onze mensen stelt mij nog wel eens voor
een raadsel. Frappant is dat de verbindelaren
van 101 CISbat, een WAN-LAN bataljon,
vaak ingezet worden op functies waarvoor
ze binnen het bataljon niet opgeleid
worden. Bijvoorbeeld als lijnwerker. De lijnwerker
zoals we die vroeger in de lijnploegen
hadden zitten, maar die we binnen het
CISbat niet meer kennen.
Maar ook worden ze ingezet als ‘mini-Foxtrot’.
Dit houdt in dat ze als verbindingsspecialist
binnen gemechaniseerde pelotons
(combined arms teams) en op forward operating
bases zelfstandig worden ingezet.
Kennis van verbindingsmiddelen op compagnies-
pelotons- en groepsniveau is dan
een vereiste, maar ook het geïntegreerd optreden
binnen een combined arms team is
dan een must. Het moge duidelijk zijn dat
dit een extra opleidingsinspanning vereist,
waarop geanticipeerd moet worden. Dit lijkt
vooral een rol voor de S6 van de formerende
eenheid en voor de opleidingscentra, omdat
het bataljon daar niet de kennis, middelen
en tijd voor heeft. Desondanks voel ik
nadrukkelijk de verantwoordelijkheid om
onze mensen goed voorbereid op missie te
sturen. Een knelpunt hierbij is dat we als organisatie
niet goed in staat lijken te zijn om
de eisen van het inzetgebied, te onderkennen,
te communiceren, en snel om te kunnen
zetten in doctrine en adequate trainingsprogramma’s.
Wellicht dat het
ontbreken van een duidelijke probleemeigenaar
ons hier parten speelt.
56 INTERCOM 2008-3

55_56_57_58 9/9/08 5:45 PM Pagina 57
Een eenvoudige conclusie zou kunnen zijn
dat ik een ander O&T traject in zou moeten
richten, meer gericht op de mini-foxtrot
en/of de lijnwerker. Echter in de OG-periode,
de periode waarin een compagnie het
C2ost jaarplan uitvoert, worden de verbindelaren
juist gevraagd voor de traditionele
CISbat taken, zijnde HF, RR, LAN en SAT-
COM.Enomdatwijrandvoorwaardelijkzijn
voor het O&T traject van de te ondersteunen
eenheden is het lastig mensen en middelen
te onttrekken ten behoeve van de
‘exotische’ verbindingsopleiding voor de
volgende uitzending.
Gelukkig heb ik tijdens mijn operationele
verkenning voor het PRT deze problematiek
aan kunnen kaarten bij de zittende G6
in Uruzgan. Als gevolg hiervan is een notitie
geschreven waarin duidelijk gemaakt
werd dat er een verschuiving in de vraag was
ontstaan. Deze was mede geconstateerd
door de J6 van de operationele staf van de
CDS. Mede als gevolg hiervan gaat in juni
2008 een comcencursus van start op de
school verbindingsdienst, waar uit te zenden
militairen kennis kunnen maken met de
exotische apparatuur en procedures van het
uitzendgebied. Een belangrijke stap voorwaarts.
De spanning tussen OG en IG blijft
echter bestaan.
Maar ook voor het pure militaire optreden
is het zinvol naar betere opleidingsmogelijkheden
te zoeken. Een suggestie kan zijn
om de verbindelaren te laten roteren en opwerken
met de Battlegroup, zodat ze al in
een vroegtijdig stadium geïntegreerd op
kunnen treden. Ook hier ligt een belangrijke
coördinerende en faciliterende rol voor
de G6 CLAS en de S6 van de formerende
eenheid.
Modern lijnwerk
De ‘mini-Foxtrot’
Met deze uitdagingen in het achterhoofd, is
het geweldig om te constateren dat onze jongens
en meisjes in het inzetgebied het fantastisch
doen. Regelmatig krijg ik aanvragen
voor beloningen vanuit het inzetgebied. En
dat doet een commandant goed.
DISSATISFIERS
Ten slotte wil ik nog even stilstaan bij een
paar dissatisfiers van deze tijd. De erbarmelijke
staat van het materieel en de onmacht
om voldoende reservedelen en sleutelcapaciteit
te garanderen zorgt er voor dat de verbindelaren
slechts met grote moeite opgeleid,
getraind en/of ingezet kunnen worden
met hun organieke middelen. De kwetsbaarheid
van het materieel en de beperkte
uitlevering van de b.v. de eerste batch SAT-
COMs zorgt er voor dat personeel niet of
nauwelijks de verantwoordelijkheid en de
zorg kan nemen voor haar materieel, als het
er al is.
Maar ook het beslag van de uitzendingen op
de opleidingscapaciteit leidt er toe dat er
slechts in beperkte mate rijopleidingen beschikbaar
zijn voor organieke chauffeurs.
Sommigen zijn al langer dan een jaar op hun
rijopleiding aan het wachten. En geen rijopleiding
betekent ook dat onderhoud niet
naar volle tevredenheid gedaan kan worden.
Deze dissatisfiers zijn meer funest voor het
moreel dan het niet hebben van internet op
de kamer of opleidingmogelijkheden als
voorbereiding op een loopbaan buiten de
dienst. Onze verbindelaren willen eigenlijk
niets liever dan een mooie baan met organiek
inzetbaar materieel, de benodigde basiscursussen
en de mogelijkheid om daar mee
te oefenen. Niets meer dan dat. En dat is in
onze organisatie op dit moment geen vanzelfsprekendheid,
daar moeten we dagelijks
voor knokken.
Maar ik klaag niet. Ik ben trots ‘baas’ te mogen
zijn van een prachteenheid met prachtmensen.
Maar het zou nog mooier zijn als
we met zijn allen in staat zouden zijn de
randvoorwaarden beter in te vullen en daardoor
onze taken eenvoudiger en beter uit
kunnen voeren. Want ik weet zeker dat als
ik straks na bijna 7 maanden Uruzgan terugkeer
en ik zie dat de SATCOM geupdatet
is, de nieuwe straalzender (MRRS) ingestroomd
is, de opleidingen geregeld zijn,
het ICMS (Intensivering Civil-Militaire Samenwerking)
concept verder uitgewerkt is
en de inzetbaarheid boven de 80% uitstijgt,
ik enorm van mijn BC-schap ga genieten.
PRT-6
Maar dit was nog niet alles, er is namelijk
nog steeds die tweede opdracht: het PRT.
Vanaf begin september vertrekken namelijk
ongeveer 23 militairen van 101 CISbat als
de kern van het PRT naar Uruzgan. Aangevuld
met een 4-koppige sectie S2 en een 10-
tallig CIMIC Support Element (CSE) en 15
KMar trainers en mentoren, zal het PRT bestaan
uit zo’n 60 man. Het PRT is randvoorwaardelijk
bij het versterken van de autoriteiten
in Uruzgan en het bieden van een
beter perspectief voor de bevolking. Daar
gaan we voor!
Ik zal in een volgend artikel nader ingaan op
de ins en outs van het PRT. Voor nu wil ik
volstaan door aan te geven dat door de PRTopdracht,
de sectie S3 van het bataljon en
INTERCOM 2008-3
57

55_56_57_58 9/9/08 5:45 PM Pagina 58
de compagniesleiding van drie compagnieën
van het bataljon gehalveerd is, terwijl de organieke
taken van het bataljon volledig uitgevoerd
moeten blijven worden. Dit legt
naast de problematiek zoals hierboven beschreven
een extra druk op de achterblijvers
in Garderen. Ik heb aangegeven dat ik geen
wonderen verwacht, maar dat het een enorme
prestatie zou zijn als we het huidige niveau
zouden kunnen handhaven.
Majoor Eric Jonkers zal tijdens de PRT voorbereiding
en uitzending het bataljon gedurende
bijna een jaar waarnemen.
“Eric, veel succes! One team, two missions!”
ICMS
Als gevolg van de Intensivering Civiel-Militaire Samenwerking (ICMS) wordt het bataljon op (korte) termijn uitgebreid met 24 functies,
3 basismodules (LAN) en 3 SATCOM installaties. Het doel van deze middelen is het bieden van een back-up netwerk voor civiele
autoriteiten (politie, brandweer, GGD) tijdens nationale operaties. Ogenschijnlijk lijkt het op meer van hetzelfde voor het bataljon.
Echter deze basismodules zijn in tegenstelling tot de 18 andere modules uitgerust met helpdeskvoertuigen en is de software aangepast
aan de civiele klanten. Dit houdt in dat er veel web-based applicaties draaien, waaronder een ISIS viewer. De belangrijkste uitdaging is
waarschijnlijk het functioneren van onze mensen in een civiel geleide omgeving, waar de voor ons bekende bevelen en procedures geen
gemeengoed zijn.
MOBILE RADIO RELAY SYSTEM
De alom bekende FM200 radio installatie heeft zijn langste tijd gehad. Slechts de “KL-MRC2500 (MSVSN of Snelle mast) en de KL-
MRC6153 (4-tonner) zijn er nog mee uitgerust. Ook in Uruzgan zijn een aantal uitgebouwde sets te vinden. Na de zomer zal de
FM200 verdwijnen uit het bestand van het bataljon.
De radiosets uit de MSVSN worden vervangen door de nieuwe radio terwijl tevens een steekmast wordt toegevoegd aan het voertuig.
De 4-tonner verdwijnt in zijn geheel en wordt vervangen door een MB 7,5 kN versie met een telescoopmast van wat bescheidener lengte.
Daarnaast zal het bataljon versterkt worden met een aantal zgn. band IV sets. Begin 2009 is het bataljon operationeel gereed voor
de inzet van de nieuwe MRRS.
SATCOM UPDATE
Op dit moment heeft het bataljon slechts 16 van de 30 SATCOM installaties (6 installaties staan in Uruzgan). Alle trailers worden gemodificeerd,
zodat de kwetsbaarheid zal afnemen. De overige 17 installaties installaties (incl. 3 t.b.v ICMS) stromen in vanaf 3e kwartaal
2008. Begin 2e kwartaal 2009 zijn alle trailers m.u.v. de sets in Afghanistan beschikbaar voor opleiden, trainen en inzet.
d’Agenda
Vrijdag 3 oktober 2008
Zaterdag 18 oktober 2008
Donderdag 23 oktober 2008
Donderdag 30 oktober 2008
Donderdag 6 november 2008
Vrijdag 14 november 2008
PA-ZEUN STAPAVOND
KMA, Breda
GRATIS MUSEUMDAG GELDERLAND
Museum Verbindingsdienst (10.00 – 17.00 uur)
CENTRALE BEËDIGING
Elias Beeckmankazerne, Ede
VOV/VID SYMPOSIUM (DEEL II): CD&E
Marinekazerne, Amsterdam
KORPSBIJEENKOMST VERBINDINGSDIENST
VOORAFGEGAAN DOOR BD-EVENT
Officierscasino, Soesterberg
JUBILEUMCONCERT (20.00-22.00 uur)
Muziek- en Tamboerkorps van de Verbindingsdienst
Beatrixkerk, Ede
58 INTERCOM 2008-3