Het werken op een lichtbak met papier en cel heeft iets vredigs. Een ...

Evert de Beijer
Het werken op een lichtbak
met papier en cel heeft iets vredigs.
Een computer betekent strijd en is
een vermoeiend en lawaaierig ding.
augustus 2004
Kun je in het kort je animatiecarrière beschrijven
Op de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam ben ik begonnen met
animatie. Het was onderdeel van de studie Optische Grammatica en Typografie op
de faculteit Visuele Communicatie. Dat was projectstudie in een ‘open werkplaats’-
situatie. Het was mijn ambitie om, na de Amsterdamse Grafische School te hebben
afgemaakt, mijn studie in grafisch ontwerpen en typografie te vervolmaken.
Hoe is die interesse in animatie ontstaan Was er al eerder een zaadje geplant
In feite wel, want ik zat nog op de Grafische School toen ik de filmpjes van Yoji
Kuri zag, een Japanse animatiefilmmaker. Rauwe grafiek in zwart-witpentekenstijl,
zwarte humor en ‘minimal animation’. Zoiets had ik nog nooit gezien. Ik tekende
zelf ook veel met inkt in die tijd en ik herinner me dat mijn pentekenstijl onmiddellijk
werd beïnvloed door Kuri. Het was de eerste keer dat ik ‘artistieke’ animatie zag.
Het lag voor mij in het verlengde van de inkttekening, en die associatie had ik bij
bijvoorbeeld the flintstones [1960] nooit gehad. Ik was heel enthousiast over
zijn film aos [1964]; die zit vol met sadistische taferelen die toch heel grappig zijn.
Op de Rijksacademie ben ik overigens doorgegaan met fotografie en vrije experimentele
live-actionfilm. Dat filmgenre werd in de jaren ’70 uiterst serieus genomen.
Het was echt een volwaardige kunstvorm. Ik herinner me ook exclusieve filmvoorstellingen
in het Stedelijk Museum waar we als academiestudenten heen gingen.
Dan zaten we soms een half uur te kijken naar een filmbeeld waar niets in gebeurde,
maar we vonden het prachtig! Op de afdeling Visuele Communicatie was Edo Jansen
animatiedocent, en van hem leerden we de basisbeginselen en conventies uit de
reguliere cinema. Dat deed hij heel leuk en dat heeft toen mijn liefde voor de cinema
180 Geanimeerde Gesprekken

definitief opgewekt. Daarom ben ik later ook de Filmacademie gaan doen. Dat was
natuurlijk minder kunstzinnig en ik was eigenlijk veel te individualistisch ingesteld
voor teamwork.
Maar dat wist je niet toen je aan de Filmacademie begon
Dat wist ik toen ook al en de toelatingscommissie zal dat ook wel gezien hebben,
maar ik had oog voor fotografie. Daarbij was ik arrogant en vaag en wilde ik individuele
kunstzinnige films gaan maken. Er waren immers filmmakers zoals Johan van
der Keuken, die zonder team films maakten met een heel persoonlijke ‘fotografie’.
Hoewel ik een buitenbeentje was, heb ik toch doorgezet en ik heb er erg veel geleerd
en gezien. Er zaten relatief veel kopstukken in mijn klas die later bekend zijn geworden
en de energie in die klas heeft veel indruk op me gemaakt. Ik ben afgestudeerd
in camera, regie en… animatie!
In het derde jaar ben ik namelijk met animatie-experimenten begonnen, aangemoedigd
door docent Jef Nassenstein, die animatiefilm serieus nam en deze een plek
wilde geven op de Filmacademie. Er stond een schitterende animatietafel werkloos.
Ik was artistiek nogal gefrustreerd geraakt op de Filmacademie en ik maakte in
mijn vrije tijd – als die er al was – collages en pentekeningen. Ik besloot een aantal
pentekeningen tot leven te brengen op die tafel, en uit deze experimenten is mijn
eindexamenfilm gerard [1979] voortgekomen. Toch had de leiding van de academie
bedenkingen. Hans Klap, toentertijd de zakelijk directeur van de academie, had
een ernstig gesprek met me en plaatste grote vraagtekens bij mijn animatieambities.
Hij had gelijk: het is een enigszins armoedig leven. Toch studeert er wel af en toe
iemand af op animatie op de Filmacademie. Ik vind trouwens dat elke animatiefilmer
zich moet oriënteren in de cinematografie.
Na de Filmacademie, dacht je toen meteen: vanaf nu alleen nog maar animatie
Nee, ik wilde er camera bij blijven doen. Ik werkte als camera-assistent en cameraman,
maar ik vond filmproductie zware ‘bouwvakarbeid’. Ik was er ook te neurotisch
voor, denk ik. Een cameraman moet uitgeslapen en opgewekt op de filmset
verschijnen. Nou, forget it! Bovendien miste ik de ware liefde voor het cameravak.
Dat was al duidelijk op de Filmacademie, waar klasgenoten die camera deden elkaar
de oren wasten met nieuwtjes uit de American Cinematographer en subtiele densitometrie.
Die passie ontbrak bij mij totaal, sorry. Na de Filmacademie maakte ik
veel kleurentekeningen. Dat is toen een belangrijke ontwikkeling in mijn animatiecarrière
geweest. Ik ontwikkelde mijn tekenstijl en tekentechniek, en werd erg
geïnspireerd door het tekenwerk van Saul Steinberg. Hij hanteerde een grafische
taal die mij een enorme impuls gaf.
Je zegt dat je meer met kleur ging werken, maar je eerste film na de Filmacademie, de
karakters [1986], staat in mijn geheugen toch als een film met heel weinig kleur.
Dat was mijn designidee. En dat past ook bij het onderwerp. Vooral contrastrijk
zwart-wit met een kleinere rol voor een paar primaire kleuren. Vooral vuurrood,
groen en lichtblauw. Kijk nog maar eens; er zit - voor mijn doen - veel kleur in. De
Evert de Beijer
181

film is gemaakt met vettige kleurpotloden op cel. Ik kon op cel tekenen doordat ik
de oppervlakte van de cel op een bepaalde manier structuur kon geven.
Hoe is de karakters tot stand gekomen
Ik had een aantal tekeningen gemaakt waarin ik iets met letters liet gebeuren. De
kunstenares die me had geholpen met het inkten van de cels voor gerard vond
mijn kleurentekeningen uitzonderlijk goed. Zij was iemand die beeldend goed
georiënteerd was en die bovendien vaak aan animatiefilmproducties meewerkte.
Ze vond het een prima idee van me om van de lettertekeningen een animatiefilmproject
te maken, en vertelde me dat ik bij de Raad voor de Kunst financiering kon
aanvragen. ‘Dat lukt je zo’, zei ze. Dat vertrouwen werkte als een groen licht. Ik
ben me toen serieus gaan oriënteren. De Rijksvoorlichtingsdienst, die toen nog de
filmplannen en -begrotingen beoordeelde, adviseerde me om contact te zoeken met
Nico Crama. Eerst vond ik het onzin dat een animatiefilm een gerenommeerd producent
moest hebben, maar toen ik hem ontmoette was ik al snel onder de indruk
van zijn kwaliteit en persoonlijkheid.
Zag Nico Crama jouw plan meteen zitten
Ja, hij vond het goed en hij kende – tot mijn verbazing – mijn film gerard. Die had
hij in Ottawa ’80 in de competitie gezien. Die film was daar – eveneens tot mijn verbazing
– goed ontvangen en was zelfs gekozen in de compilatie best of ottawa
’80. We hebben een mooie presentatie en storyboard gemaakt voor de karakters,
en financiering aangevraagd bij het toen pas opgerichte Fonds voor de Nederlandse
Film. Je moest toen nog zelf voor de commissie verschijnen. Ik herinner me
onder andere Ronald Bijlsma als commissielid. Hij heeft me later nog proberen te
helpen om het script beter te maken en in te korten. de karakters is een visuele
vertelling en ik heb heel veel storyboardversies gemaakt. Ik moest ook veel research
doen vanwege die potlood-op-celtechniek en de vormgeving. Toen ik daar uit was,
heb ik de film in iets meer dan een jaar gemaakt, wat een hele prestatie is voor een
film van zeven minuten in die potloodtechniek.
Die film heeft het heel goed gedaan…
Ja, hij heeft vele prestigieuze prijzen gewonnen en werd in Nederland tot Beste
Nederlandse Animatiefilm van de 20ste Eeuw gekozen. Bovendien werd hij gedistribueerd
in Amerika door ‘Spike & Mike’. Er is ook een commerciële opdracht voor
Nike uit voortgekomen. Bij de lancering van de Nike 180-Runningshoe gebruikten
ze allerlei bijzondere kunstenaars, filmmakers en animatiefilmmakers die in alle
vrijheid iets mochten doen voor de wereldwijde publiciteitscampagne. Phil Knight,
de baas van Nike, schijnt zelf zijn oog op de karakters te hebben laten vallen. Ik
vond het een grote erkenning; ik bevond me onder grote namen als Cordell Barker
en David Cronenberg. Onze naam ging elke keer vooraf aan onze commercial. Ik heb
die commercial gemaakt met viltstiften op cel, een techniek die ik inmiddels voor
hotel narcis [1993] had ontwikkeld. Ze wilden eerst dat ’t er hetzelfde uit zou
zien als de karakters, maar de potloden die ik daarvoor gebruikt had waren toen
182 Geanimeerde Gesprekken

al niet meer te koop, en ook de spuitbussen die ik gebruikte om de cels mat te maken
waren uit de handel. Die spuitbussen waren kennelijk schadelijk voor de ozonlaag.
Dus door de karakters zit er een gigantisch gat in de ozonlaag (lacht).
hotel narcis is ook door Nico geproduceerd, dus na de karakters hebben jullie
onmiddellijk besloten om die samenwerking te continueren
Ja. Ik vind Nico erg goed, en hij ging achter mijn nieuwe projecten staan, ook in de
tijd dat het Filmfonds – deels terecht – zware eisen aan de verhaallijn stelde en mijn
filmscripts werden afgeschoten. Zelfs nadat Paul Driessen nog had gedokterd op het
script schoten ze een prachtig project af. Ik had voor dat project zelfs een bijzondere
celbewerkingstechniek uitgevonden. Maar hotel narcis zagen ze wel zitten,
omdat het een duidelijker verhaallijn had. Toch is ook die film voortgekomen uit
visuele ideeën die aanvankelijk los van elkaar stonden. Ik werkte voornamelijk vanuit
een visuele inspiratie. De zap-tv in hotel narcis is een ‘speeltje’ waar ik voor
ging. De film won in Ottawa ’94 de prijs voor Best Design. Elk nieuw filmproject is
voor mij ook een designavontuur; ik wil altijd iets nieuws uitproberen.
Dus het moet voor jou een beetje een uitdaging zijn qua design
Ja. Ik vind dat het grafisch ontwerp voor een animatiefilm deel van het amusement
is. Ik combineer ontwerpuitgangspunten en probeer graag iets uit met nieuwe technologie.
Zeker nu, tijdens de digitale revolutie, is het mogelijk om cinematografische
stijlmiddelen met grafiek te versmelten.
Zijn de festivals waar je naar toe gaat ook inspirerend, omdat je werk van anderen
ziet
Dat is dé arena waar de toppers zich met elkaar meten. Het is een schande dat je dat
werk nergens anders kan zien, terwijl elk onbenullig partijtje voetbal integraal op
de buis verschijnt.
Je ziet ook wat je niet meer hoeft te maken omdat het al gedaan is.
Nou, ik geneer me er niet voor om iets over te nemen, hoor.
Het wordt toch een typische Evert de Beijer-film‚ door jouw tekenstijl…
Dank je. Iederéén wordt beïnvloed en neemt dingen van anderen over om het vervolgens
op een eigenwijze manier toe te passen. Dat is geen plagiaat. Wat de digitale
techniek en stijl betreft ben ik trouwens uniek. Mijn innovatieve stijl en techniek
worden nu bekroond op festivals. Ik heb natuurlijk het geluk gehad al in een vroeg
stadium met digitale middelen te mogen werken. Een oude academievriend van de
Rijksacademie nodigde me in ’88 al uit om op zijn ontwerpbureau met de Amigacomputer
te tekenen. Met het programma Paint-de-Luxe maakte ik toen kleurentekeningen.
In ’90 kocht ik zelf een Amiga nadat Greg Lawson me de animatiemogelijkheden
in een vernieuwde versie van Paint-de-Luxe had getoond. Het had
een beperkt aantal kleuren en beperkte resolutie, maar tot op de dag van vandaag is
het ongeëvenaard in gebruiksgemak en grafische mogelijkheden. Ik maakte er een
Evert de Beijer
183

tekeningenserie mee voor Trouw. Elke week een tekening voor het katern ‘Letter en
Geest’. Het ging over de visuele terreur waarmee iemand in hotels te maken krijgt.
kees case heette het. Uit een van die tekeningen is later car craze [2003] ontstaan:
Kees ziet vanuit zijn hotel een straat vol met krioelende insectenauto’s. Ik heb
met Paint-de-Luxe ook filmpjes proberen te maken, maar ik knapte toch een beetje
af op de lage resolutie. Ik experimenteerde toen ook al met LightWave-3d. Dat is
een verbazingwekkend sophisticated 3d-programma dat op de Amiga draaide en
niet eens zo duur was. Het is zeer gebruiksvriendelijk en je kunt door middel van
‘textures’ een heel grafische look creëren. Bovendien staat al het cinematografisch
gereedschap dat je hartje begeert tot je beschikking: focus, bewegingsonscherpte,
lampen… Ik popelde om er een film mee te maken die er grafisch uitzag, en nadat
hotel narcis af was ben ik naar Willem Thijssen gestapt met het auto’s-idee
uit kees case. Nico Crama hield er namelijk mee op. Ik heb toen het idee voor
car craze ontwikkeld. Ook die film heeft vele script- en ontwerpversies gekend
omdat ik het puur beeldend wilde vertellen. Bovendien wilde ik het ontwerp dicht
bij spontane eenvoud houden.
In jouw films zit ook geen dialoog.
Ik probeer visueel te vertellen, maar af en toe slipt er wel eens – uit onmacht – een
stukje gesproken tekst in. Maar als de mensen het niet kunnen verstaan is het
nooit erg, omdat toch wel ‘internationaal verstaanbaar’ is wat er bedoeld wordt.
Zelfs Mark Baker, die een geweldig visueel verteller is, gebruikt af en toe gesproken
woord, zoals die vloekende Franse bitch en schreeuwende zeerovers in jolly
roger [1999]. Maar iedereen over de hele wereld begrijpt wat ze zeggen.
Gebruik je veel referentiemateriaal
Ja. Tegenwoordig op het web natuurlijk. Bij eerdere films ging ik veel naar de bibliotheek.
Voor car craze ging ik veel over de olie-industrie opzoeken. Hoe zien
die boortorens eruit Hoe zien die jaknikkers eruit Ook die hele extravaganza van
vijftigerjarenauto’s, daar heb je heel veel boeken over. Ik kijk heel goed naar de verschijningsvormen
en daaruit stileer ik iets karikaturaals. Dat was overigens voor
die extravagante auto’s niet makkelijk, want dat zíjn al karikaturen.
Hoe bedenk je je verhalen
Ik raak geïnspireerd door visuele ideeën zoals die zapper in zijn hotelkamer in
hotel narcis en de insectenauto’s in car craze. Heb ik eenmaal mijn visuele
‘speeltje’, dan betrek ik daar andere dingen met visuele potentie bij die daarmee te
combineren zijn. Toch levert mijn spielerei altijd wat op dat iets zegt over de wereld
en dat relevantie heeft. Maar het is niet belerend of er dik bovenop.
Maak je altijd een storyboard
Ik teken direct shots en sequenties. Zeker als ik inspiratie heb, doe ik dat heel snel en
summier. Die spontane tekeningetjes hebben toch vaak een geest en een charme die
ik wil vasthouden. Ik maak voor mijn eerste moving storyboard ook van die teke-
184 Geanimeerde Gesprekken

ningetjes. En ik leid soms de definitieve vormgeving direct af van die eerste initiële
krabbels. Soms is het nogal confronterend als je te maken krijgt met je onmacht
om iets bondig en visueel te vertellen. Ook als een grapje alleen maar in je eigen
hoofd blijkt te werken, zakt de moed me al in de schoenen. Je moet zo overduidelijk
zijn in tekenfilm. Gelukkig maak ik tegenwoordig gemakkelijk digitaal een moving
storyboard van de provisorische tekeningetjes, en kan ik in een vroeg stadium ‘op
mensen testen’.
Tegenwoordig doe je dat natuurlijk met de computer, maar heb je vroeger altijd lijntesten
gemaakt
Op de lichtbak ja, soms vele lagen over elkaar, want je kan toch altijd wel zien hoe de
deelanimaties ten opzichte van elkaar bewegen. Ik denk er met weemoed aan terug.
Het is trouwens niet uitgesloten dat ik in de toekomst weer op papier ga animeren.
Hou je veel rekening met een publiek, of volg je alleen je eigen smaak
Vormgevend volg ik mijn eigen smaak, en maak ik wat ik zelf mooi en grappig vind.
Soms blijkt het alleen in mijn eigen hoofd te werken en moet een bepaald onderdeel
duidelijker gemaakt worden. Je moet het publiek ook de tijd geven om iets te verorberen,
anders verwar je de kijker.
Laat je je films wel eens aan een testpubliek zien voor ze definitief af zijn
Ja, aan individuen, maar ik ben dan meestal erg moe, in tijdnood en in geldnood,
en ik verbeter dan alleen wat echt noodzakelijk is. Je moet er toch eens een punt
achter zetten. Het is nu mijn streven om in de preproductiefase, bij het moving storyboard,
al goed te zitten. En als je tijdens de realisering iets verandert, moet je dat
eerst in de context van het moving storyboard ‘testen op mensen’. In de praktijk
werkt dat echter niet zo en dat is link.
Hoe lang je met een film bezig bent, heeft dat heel erg te maken met de techniek waarin
hij gemaakt is
Nee, elke techniek kost concentratie, energie en vooral tijd. Maar als je altijd in
dezelfde techniek blijft werken, word je slagvaardig en routineus. Ik probeer altijd
graag iets anders. Computeranimatie werkt niet erg snel, ondanks al die geweldige
gereedschappen. Na vier uur moet je even helemaal ophouden. Je wordt er ‘ingezogen’
voordat je het in de gaten hebt.
Welke productie heeft je tot nu toe de meeste voldoening gegeven
Jeetje… dat is moeilijk. Toen de karakters heel veel prijzen won, gaf me dat veel
voldoening. Eigenlijk had ik met de karakters iets gecreëerd wat ik helemaal
niet verwacht had. Die film ging een eigen leven leiden. car craze vond ik in zijn
geheel zeer gaaf. Ik had optimale vormgevende en cinematografische vrijheid en ik
vond het een kick om zelf het geluid en de mixage te doen. Dat ik niet afhankelijk
was van een geluidsman of studio. Ik had op mijn eigen computer een digitale
geluidsstudio, waardoor ik totale controle had over het geluid. Dat geluid nam ik op
Evert de Beijer
185

in mijn selfmade ‘dode ruimte’. Alles in de film begon te werken. Ik maakte alles dat
ik dacht nodig te hebben en besliste zelf over de mixage, zonder dat ik diplomatiek
hoefde te onderhandelen met een geluidsman of mixer. Dat scheelt veel energie. De
muziek van Edwin van der Schrier was prachtig. Hij voelt altijd goed aan wat ik
wil.
Kun je zeggen welke productie je de minste voldoening heeft gegeven
Bij hotel narcis was de viltstifttechniek soms erg weerbarstig. Soms, als ik
grote kleurvlakken op cel aanbracht met die viltstiftinkt, had ik in feite maar enkele
seconden om de nog natte inkt te manipuleren. Er zitten shots in die niet zo mooi
zijn. Dat artwork bleek ook erg kwetsbaar.
Wat zijn jouw favoriete animatiefilms
Alle films van Phil Mulloy vind ik fantastisch. Net als Yoji Kuri is ook hij een meester
in minimal animation. Zijn vitrioolcommentaar op onze beschaving is erg grappig.
Hij is clever in cutting, en daaraan kun je zien dat hij ooit een feature filmmaker
is geweest. Recentelijk ontdekte ik de film bully dance [2000] van Janet Perlman.
Dat vind ik een prachtig gestileerde film, op alle niveaus. Het thema ‘bullying’
wordt op een universele en visuele manier verteld. Het werk van Mark Baker],
Michaela Pavlátová en Andreas Hykade vind ik ook pure grafische cinema.
Er is met de komst van de computer veel veranderd in de animatie. Denk je nog wel
eens met weemoed terug aan het vroegere handwerk
Het werken op een lichtbak met papier en cel heeft iets vredigs. Een computer
betekent strijd en het is een vermoeiend en lawaaierig ding. Ik mis het contact met
papier. Alles heeft meteen een ‘geest’. Daarom scan ik veel getekende onderdelen
van mijn animaties en importeer ze dan in mijn animatieprogramma.
Wat bedoel je met ‘geest’
Als je me vraagt naar 3d-computeranimatie en weemoed, dan mis ik daarin de
bezieling van 2d-animaties. Projecteer een paar onbeholpen tekeningetjes achter
elkaar en het ‘leeft’ op een innemende manier; 3d-computeranimatie blijft een lijkenhuis,
een wassenbeeldenmuseum. Een getekende werkelijkheid ligt dicht bij
het schrift. In je hersens wordt de getekende code ontcijferd. Dat is leuk om te doen.
Een getekende werkelijkheid charmeert ons meteen. Een 3d-object ‘lees’ je niet.
Het doet geen beroep op het ontcijfermechanisme in onze hersens.
Maar waarom doe je je volgende film dan niet met potlood op papier
Het 3d-computeranimatieprogramma dat ik gebruik biedt mij zoveel machtige
gereedschappen. Je kunt zoveel meer dan in 2d. Ik denk dat ik mijn eigen persoonlijke
grafiek kan integreren in de 3d-wereld. Ik denk dat ik dat programma kan gaan
‘misbruiken’ voor mijn eigen doelen, maar misschien heb ik het mis. Het is een
soort gokmachine: het zit er in, in potentie, maar misschien komt het wel nooit tot
‘bingo’. Ik gaf een tijdje les op de kunstacademie in Rotterdam. Daar had je een paar
186 Geanimeerde Gesprekken

egaafde studenten die een geheel eigen charmante tekenstijl hadden ontwikkeld
en leuke 2d-animaties maakten. Dat bracht me weer in contact met het plezier van
2d-tekenen. Ik dacht toen: ik moet stoppen met 3d, zo gauw mogelijk.
Bij je favoriete films noem je eigenlijk alleen maar vrije films. Heb je geen favorieten in
de commerciële animatiefilm
De duckman-serie [1997] vond ik erg goed. De vormgever daarachter is Everett
Peck. Hij maakte in de jaren ’80 een paar stationcalls voor mtv. Dat gekke perspectief
dat hij gebruikte, dat vond ik ontzettend mooi. Hij heeft ook de animatie in de
she-bop-clip van Cyndi Lauper gemaakt. Onbeholpen en geniaal tegelijk.
Hoe zie jij de toekomst van animatie
Ik denk dat de getekende animatie terrein zal terugwinnen op al dat 3d-geweld.
Die Hollywoodproducties zijn leuke familiefilms en je leeft wel mee met de 3dkarakters,
maar ik mis de grafiek van 2d. the simpsons [1989] prikkelt de verbeeldingskracht
meer. De manier waarop het is getekend is deel van het amusement.
south park [1997] is nog verder gestileerd en evengoed een succes. Op het festival
in Stuttgart zag ik dit jaar trouwens veel leuke kinderfilms, allemaal 2d. Ik denk dat
2d-computeranimatiesoftware net zo’n ontwikkeling zal doormaken als 3d. ‘Getekende’
2d-animatie, gemaakt door zeer gebruiksvriendelijke computersoftware.
Volgens mij is daar behoefte aan. Maar ja, ik redeneer vanuit mijn eigen smaak. De
jongeren van nu zijn gewend aan fotorealistische 3d-games, die vaak gelinkt zijn
aan live-action filmproducties. Die staan veel meer open voor 3d-sprookjes zoals
shrek [2001]. Maar ik vind die shrek-films smakeloos. Dat heeft niets meer te
maken met animatie. Wat dat betreft ben ik best wel een fundamentalist.
Bij televisie moet de doelgroep tegenwoordig bijna altijd tussen de 18 en 32 zijn…
Ik target met mijn werk geen specifieke groep. Ik maak wat ik zelf wil. Iets bijzonders
en liefst ook iets vernieuwends. Ik hoop dat collega’s op niveau mijn werk
bewonderen. Dat geeft energie.
Maar dat is een heel klein clubje.
Het is een heel klein clubje, maar het zijn wel ontwikkelde en goed georiënteerde
professionals. Die zitten niet voor niets in de jury’s.
Maar heb jij liever een schouderklopje van een collega die jij waardeert, dan duizend
man publiek dat luid applaudisseert als je nieuwe film wordt vertoond
Dat is natuurlijk ook niet mis, maar ik zie tekenfilm toch ook als een kunstzinnige
discipline zoals bijvoorbeeld sommige stripboeken een kunstzinnig aspect hebben.
Het grootste deel van het publiek gaat voorbij aan die kunstzinnige meerwaarde.
Daar doe ik geen moeite voor. Maar een echt goeie film communiceert naar iedereen
en is ook nog eens kunstzinnig. Het zou natuurlijk een enorme kick zijn om zoiets
te maken!
Evert de Beijer
187

Als iemand een carrière in de animatie zou willen beginnen, en je zou een advies
mogen meegeven, wat zou dat dan zijn
Studio-ervaring is belangrijk. In een team leren werken en de kneepjes van het vak
leren van een oudere professional. Ik heb heel kort bij Harrie Geelen in de studio
gewerkt en die heeft mij - beter laat dan nooit - een aantal belangrijke basisprincipes
geleerd. Zoiets leer je niet op een academie. Ik ben een beetje gek: ik vind het leuk
om alleen in mijn studio aan mijn animatiefilmprojecten te werken, zoals zoveel
animatiefilmers in Nederland trouwens. Maar ik zou dat niemand aanraden; het is
geestelijk ongezond en ‘ziek’. Ik hoop dat iemand die in de animatie verder gaat een
geestgenoot vindt met wie hij overweg kan om samen te werken en over scripts te
praten en zo. Maar het is moeilijk, dat erken ik. Dikwijls ontstaan er auteursrechtelijke
ruzies. Ik zou beginnende animatiefilmmakers ook aanraden zich goed te oriënteren
in de cinema en in de figuratieve beeldende kunst en de stripcultuur. Ik vind
de grafiek van een animatiefilm meer dan de helft van het amusement.
188 Geanimeerde Gesprekken