editie mei 2008 - Sint-Paulusparochie

Sint-Paulus’ Krantje
Achtiende jaargang nr. 2 mei 2008
Eucharistievieringen Sint-Pauluskerk
Zondag: 10.30 uur Hoogmis
Wijkkapel Londenstraat 44:
Zaterdag: 18.00 uur
Zondag: 10.00 uur
Weekdagen: 18.00 uur
Sint-Paulus’ Parochiesecretariaat
St-Paulusstraat 22 2000 Antwerpen – 03/231.33.21
Maandag, dinsdag en donderdag van 10.00 tot 12.00 u. www.sint-paulusparochie.be
Pastoor is dagelijks beschikbaar tussen 9 en 10 uur op het 03/233.81.24
dinsdag en donderdag van 10.15 tot 12.15 uur St-Paulusstraat 22
E-mail : pastoor@sint-paulusparochie.be
Kerkfabriek Sint-Paulus
St-Pauluskerk – Voorzitter Kerkfabriek Walter Vrinssen:
03/231.31.48 of 0477/500.190
Email: kerkfabrieksintpaulus@skynet.be
Onthaal
- Voor pastoraal gesprek, doop, huwelijk, uitvaart: pastoor Paul Scheelen
- Voor public relations, kerkgebouw en crypte: Walter Vrinssen
- Voor concerten en evenementen: Leo van Achter 0473/978 336
Email: Leo.vanachter@skynet.be
- Voor toerisme en rondleiding St.-Paulusvrienden:
Raymond Sirjacobs: 03/232.32.67 of 0495/802.734 of
Email: raymond.sirjacobs@telenet.be
Eucharistievieringen Mei 2008
Donderdag 01 10.30u O.H.Hemelvaart – Orkestmis met doopsel en
vormsel V: Pastoor Paul Scheelen
Zondag 04 10.30u Orgelmis V : E.H. Hugo Dierick
Zondag 11 10.30u Pinksteren, Orkestmis, V : Pastoor Paul Scheelen
Zondag 18 10.30u Orgelmis V : E.P. Guido Goethals
Zondag 25 10.30u Sacramentsdag, Orkestmis, V: Pastoor Paul Scheelen

Ons Heer Hemelvaart
Donderdag 1 mei O.H.Hemelvaart.
Om 10.30u plechtige
eucharistieviering voorgegaan door
pastoor Paul Scheelen.
Tijdens deze viering wordt Esther
Braeckman gedoopt en Leona Van
Damme door onze pastoor gevormd.
Uitvoering van de ‘Missa Sancti
Leopoldi’ van Michael Haydn
Foto R.Sirjacobs
met de solisten Nel Van Hee, sopraan,
Sarah Abrams, sopraan en Inez Carsauw, mezzo.
Met medewerking van het koor Persephone en het orkest Musici Dominicanorum.
Organist Nicolas De Troyer. Dirigent Frans Dubois.
Sinksen
Zondag 11 mei Pinksteren.
Om 10.30u eucharistieviering voorgegaan door pastoor Paul Scheelen.
Uitvoering van de ‘Krönungsmesse’ van W.A. Mozart met de solisten Cristel De
Meulder, sopraan, Inez Carsauw, mezzo, Koen Laukens, tenor en Conor Biggs, bas.
Met medewerking van het koor Cantabile en het orkest Musici Dominicanorum.
Organist Nicolas De Troyer. Dirigent Frans Dubois.
Sacramentsdag
Zondag 25 mei Sacramentsdag.
Om 10.30u eucharistieviering voorgegaan door pastoor Paul Scheelen.
Uitvoering van de
‘Orgelsolomesse’ van W.A.
Mozart
met de solisten Mady Bonert,
sopraan, Trien Cornelis, alt,
Gijs Van der Linden, tenor en
Tristan Faes, bas.
Met medewerking van het koor
Cantabile en het orkest Musici
Dominicanorum. Organist
Nicolas De Troyer. Dirigent
Frans Dubois.
2
Foto W. Strecker

Gedoopt
06 april Luna Boeckstaens
Anastasia en Isaac
Van Doorne
13 april Matheo Palstra
Hartelijk proficiat aan de fiere
ouders, meters en peters.
Overleden
25 maart Amelia Francine Bal
Aan familie en vrienden bieden wij onze christelijke deelneming aan.
(vervolg)
‘MEDEWERKERS IN EEN PAROCHIE’
dit was het thema van de pendelvergadering van de Federatie Antwerpen-Centrum
die plaats vond op dinsdag 11 maart 2008 in de Sint-Jorisparochie. In naam van het
parochieteam van Sint-Paulus werd door Jos Phlippo een beeld geschetst over de
“inzet in een kapel”.
Het eerste deel van zijn uiteenzetting werd vorige maand gepubliceerd. Hierbij vindt
u het tweede en laatste deel ervan.
- o O 0 O o -
Door het nijpend tekort aan priesters moeten wij onze pastoor delen met de Sint-
Jorisparochie, hetgeen voor alle duidelijkheid niet betekent dat wij maar een halve
pastoor meer hebben. Hoegenaamd “niet” want in de praktijk zet onze pastoor zich
in voor méér dan die twee parochies alleen en is de hulp van enkele vrijwilligers dan
ook erg welgekomen en die hulp komt onder meer vanuit de kapellen.
Ik zeg wel duidelijk ‘onder meer’ want het is niet omdat deze getuigenis handelt over
“de inzet in een kapel” dat wij mogen vergeten dat er ook niet-kapelheren bijzonder
actief zijn in onze parochie.
Ik wil ze hier allemaal vernoemen in de persoon van Zuster Hadewych die, door haar
enorme inzet, ook anderen weet te motiveren om hun steentje bij te dragen. De harde
schijf van haar ‘hoofd’-computer functioneert fantastisch en crasht nooit.
Door dit tekort aan priesters is onze parochiegemeenschap eveneens genoodzaakt om
voor de zondagsvieringen beroep te doen op derden, over het algemeen
gepensioneerde priesters en paters.
3

En als één van de geestelijken om welke reden dan ook niet of laattijdig komt
opdagen, dan zijn de kapelheren voorbereid om op dat ogenblik de leiding te nemen
van een gebedsdienst met communie-uitreiking.
Het is zeer merkwaardig dat het belanden en vertoeven in een
noodsituatie uiteindelijk een heilzame werking voor gevolg heeft gehad. Het heeft
geleid naar het uitbouwen van een netwerk van onderlinge betrokkenheid.
Aan de basis hiervan ligt onder meer ongetwijfeld de manier van ontmoeten van de
mensen, hetzij in de zondagsvieringen, tijdens de orkestmissen, op de parking, bij het
verlaten van de kerk, na de vieringen in het voormalig parochiehuis ….. het gevolg
was dat er een mentaliteitsverandering ontstond en de scheidingsmuren tussen de
diverse broederschappen en kapellen grotendeels gesloopt werden.
Dit heeft uiteindelijk geleid naar oplossingen waarbij kapelheren zich engageerden
als misdienaar zowel bij de zondagvieringen als bij uitvaarten en huwelijksvieringen,
ook als lector en als hulp bij de communie-uitreiking. Het occasioneel afleggen van
een getuigenis tijdens de zondagsviering nemen de kapelheren ook voor hun
rekening. Op Witte Donderdag zijn er van de twaalf deelnemers aan de voetwassing
de helft kapelheren (niet omdat zij vuile voeten hebben maar zeer bewust) en op
Goede Vrijdag wordt de Kruisweg en de kruisverering geleid door drie kapelheren.
Door die voelbare betrokkenheid ontstond er een grote inzet op vier belangrijke
punten:
- op het vlak van liturgie werd er een
“werkgroep liturgie” opgericht waarvan het
merendeel van de leden kapelheren zijn. Voor
iedere grote viering wordt door de
ceremoniarius van Sint-Paulus (= lid van
Venerabelkapel) een draaiboek samengesteld
waardoor de Eucharistieviering en het
muzikaal gedeelte op elkaar worden
afgestemd en waarbij het liturgisch gebeuren
altijd duidelijk primeert;
- op het vlak van het materiële werk is een
technische ploeg van een 14-tal mensen,
waarvan er meerderen lid zijn van de
Kapellen, die zich dag dagelijks inzetten voor
het onderhoud van het kerk-patrimonium. De
bloemenploeg, waarbij twee kapelheren
actief zijn, zorgt voor de kerk-versiering
bij grote vieringen en speciale gelegenheden
- op het vlak van de historische site gebeurt het onthaal door vrijwilligers waarvan
eveneens meerderen lid zijn van de diverse Broederschappen;
- het buurtwerk, dat in de vergeethoek geraakte ingevolge het enorme belang
gehecht aan het historisch aspect van het gebouwencomplex, kwam opnieuw aan bod
en spontaan is er een samenwerking ontstaan die vruchten afwerpt.
De geleverde inspanningen om orde op zaken te stellen en een oplossing te vinden
voor de nijpende situatie binnen de parochiegemeenschap was niet zonder resultaat
4

en als besluit mag gezegd dat de kruisbestuiving niet onbelangrijk was, hierdoor
werden heel wat problemen opgelost. Doordat de kapelheren, maar ook hun
echtgenoten, zich geëngageerd hebben binnen de diverse broederschappen en
werkgroepen, werden er teams gevormd, meestal samengesteld uit dezelfde mensen
en initiatiefnemers waardoor een synergie ontstaan is die iedereen kan toejuichen.
Het werk is echter nog niet af, er resten nog minstens een drietal blijkbaar moeilijk op
te vullen gaten.
Als wij een gemeenschap willen vormen naar de toekomst toe dan dient er een
oplossing gevonden te worden voor:
- de betrokkenheid bij de doop-catechese. Wij zijn dus op zoek naar leden voor een
“doopgroep”;
- de goede voorbereiding van een verzorgde uitvaart-plechtigheid vergt een
bijzondere inzet en vormt een belangrijke stap naar het begeleiden van de rouwenden
Hiervoor wordt uitgekeken naar mensen voor een “rouwgroep”
- al maar meer jongeren (niet-parochianen) dienen zich aan om in onze kerk te
huwen. De in deze moderne tijd toch niet onbelangrijke huwelijksvoorbereiding
vergt heel wat tijd en inspanning. Ook daarvoor wordt verwacht dat de kapelheren
zullen bijspringen. Ook anderen zijn uiteraard welgekomen.
Er is nog heel wat werk aan de winkel, maar wij zijn er vast van overtuigd dat er een
grote slaagkans is en wij er binnen afzienbare tijd in zullen lukken dit te
verwezenlijken.
Achteraf lijkt het allemaal
als van zelfsprekend en
alsof het allemaal van een
leien dakje liep. Maar dat
is maar schijn. Door de
ruim vijftig vrijwilligers,
waaronder een vijftiental
kapelheren, wordt er
intens gewerkt om onze
parochiegemeenschap, in
deze minder gemakkelijke
tijd, toch in stand te
houden.
Door de kritiek die niet
achterwege blijft laten wij ons echter niet van de wijs brengen,
want afbreken is gemakkelijk en heel eenvoudig,
maar het is zoals overal “ook in Sint-Paulus staan de beste stuurlui aan de wal”
Foto W. Strecker
Namens het parochieteam van Sint-Paulus
J. Phlippo.
5

SYMBOLEN VAN A-Z IN DE SINT-PAULUSKERK
In deze rubriek willen we symbolen uit onze kerk ontsluiten.
Een herontdekken van de rijke betekenis van christelijke symboliek.
Pastoor Paul Scheelen
ANNUNCIATIE,
Maria-Boodschap of
Aankondiging van de Heer
(Annuntiationis Domini in het
Latijn) is het feest ter gedachtenis
van de aankondiging (annunciatie)
van de geboorte van Jezus aan
Maria.
In de Orthodoxe en Katholieke
Kerk valt deze feestdag
op 25 maart.
Het Latijnse woord nuntius
betekent ‘gezant’- ‘bode’
Fra Angelico, Annunciatie, ca 1430-32
In de christelijke iconografie
verwijst het woord naar de
voorstelling van de aartsengel
Fra Angelico, Annunciatie, ca 1430-32
Gabriël die volgens Luc. 1:26-35 Maria in haar
huis te Nazareth een bezoek brengt en haar meldt dat God haar uitverkoren heeft om
de moeder van de Messias te worden. Talloze kunstwerken beschrijven dit tafereel.
De naam Gabriël komt tweemaal voor in het boek Daniël (onderdeel van de Tenach)
en ook tweemaal in het Evangelie naar Lucas . In het laatste geval wordt deze
verschijning een 'engel' genoemd, in het eerste geval een 'man', die optreedt in een
visioen van Daniël.
Gabriël betekent 'man van God'. Hij
kondigde de geboorten van Johannes de
Doper en Jezus aan.
Steeds wordt Gabriël afgebeeld als een
vriendelijke androgyne man met vleugels
op zijn rug. In zijn hand houdt hij vaak
witte lelies vast (symbool van maagdelijk
openstaan voor Gods Geest), soms met
een scepter (symbool van autoriteit) of
een bazuin (symbool van het
aankondigen van een belangrijke
gebeurtenis).
Vaak wijst hij met de andere hand naar
omhoog naar de hemel.
Rogier van der Weyden 1399/1400 - 1464
6

Maria is omgeven met belangrijke symbolen. Boven haar hoofd een duif, symbool
van eenvoud, onschuld en zuiverheid maar vooral van de Heilige Geest. Hier een
indirecte verwijzing naar het doopsel van Jezus. Toen daalde de Heilige Geest als een
duif op Jezus' hoofd neer. De duif verkondigt steeds een nieuwe toekomst in
shaloom.
Maria heeft haar handen vaak gekruist of houdt een boek vast. Zij is vervuld van
Geest, eerbiedwaardigheid en godsvrucht.
Achter Maria schijnt gewoonlijk het zonlicht naar binnen.
Hendrik van Baelen brengt barok
leven in dit paneel uit de vijftien
mysteries van de H. Rozenkrans.
Ondanks het kerkelijk verbod
God af te beelden verschijnt de
Eeuwige (daarom oude man) als
een hemelse dirigent tussen het
gewemel van verbaasde engelen.
Rechtstreeks uit de hemel
neergedaald kroont een putti
Maria met een krans van rozen
terwijl de andere enkele rozen
aanbiedt..
Staande in haar geloofstraditie
(aangegeven door het bijbelboek
en de tempelachtergrond) opent
Maria haar hart voor Gods
Woord.
Zij is een van die vele Bijbelse
vrouwen die leven brengen waar
de weg was doodgelopen.
Maagd’ zijn betekent in de
Hendrik Van Baelen 1617 foto: ps
Hellenistische cultuur:
ontsnappen aan het determinisme. In de joodse traditie worden vrouwen, die een
belangrijke rol spelen in het bevrijdend geloof, heel vaak ‘maagd’ genoemd. Zij zijn
niet zwanger door de potentie van mannen maar zwanger van God Geest.
God zelf is immers vanaf de schepping de grote Verwekker van het leven.
Hij roept licht tot leven midden de chaos (vandaar de symbolische lichtinvallen).
Zo zal midden het geweld van de Filistijnen een tegenbeweging ontstaan door de
maagdelijke geboorte van Simson.
Maar ook Abraham zal met eigen potentie geen toekomst kunnen scheppen. Hendrik
Van Baelen schilderde de Lucaszin “de kracht van de Allerhoogste zal je
overschaduwen’ dan ook beeldend uit.
7

In het prachtige beeldhouwwerk van
de biechtstoel der twee Jacobussen
voel je de dynamiek van Gods Geest.
Met zwierige bewegingen wordt de
kracht van ‘Gods overschaduwen’
uitgebeiteld.
BISSCHOP PAUL VAN DEN BERGHE NEEMT AFSCHEID
Onze bisschop heeft zoals velen al vernomen hebben zijn ontslag aangeboden en ook
gekregen. Het bisdom en ook de vele beleidsdragers en ieder die wil, kan afscheid
nemen in een plechtige viering in de katedraal op zondag 1 juni in de namiddag.
Er wordt ook een meer ‘familiaal’ afscheid gepland vanuit de dekenij Antwerpen.
Dit zal doorgaan op woensdag 11 juni om 19.30u. in het Theologisch en Pastoraal
Centrum. Daar kan ook iedereen naar toe komen.
Bij de start is er een bezinnings- en vieringsmoment en daarna uitgebreid kans tot
ontmoeting en gesprek. De ingang is gratis en niet beperkt.
Alleen moet iedereen verplicht persoonlijk inschrijven bij De Loodsen, St.
Jacobsmarkt 43, 2000 Antwerpen of mailen: info@deloodsen.be.
U krijgt dan een bevestiging. Dit moet gebeuren voor 26 mei 2008.
Er is ook een Braambosuitzending
met de bisschop
op zondag 25 mei op ‘Een’
om 9.30u. of op Canvas om 23.10u.
8

VZW SINT - PAULUSVRIENDEN
OPROEP VOOR NIEUWE MEDEWERKERS
1. VOOR ONTHAAL EN TOEZICHT
Het toeristisch seizoen in onze Antwerpse Sint-Pauluskerk wordt georganiseerd door de
vzw Sint-Paulusvrienden. Het loopt van 1 april tot 31 oktober. Wij houden de kerk dan
alle dagen open, ook op zon- en feestdagen, zelfs op maandag wanneer bijna alle musea
in Antwerpen gesloten zijn.
Onze vzw telt 40 werkende leden. Nieuwe medewerkers worden opgeleid. De
verzekering van de kerkfabriek dekt het vrijwilligerswerk.
Een warm onthaal: de Antwerpse Sint-Pauluskerk wil een warm onthaal bieden. Elke
toerist-kunstbezoeker wordt verwelkomd, zoveel mogelijk in zijn eigen taal. In de mate
van het mogelijke wordt de bezoeker rondgeleid. Wij tellen ongeveer 70.000 toeristen
per jaar uit alle landen van de wereld.
Boekenstand : naast historische werken wordt er heel wat info-materiaal aangeboden
zoals bondige gidsen en prentkaarten. De opbrengst van de boekenstand wordt
gebruikt voor het behoud en het onderhoud van het patrimonium en voor het meer
bekend maken van de kerk. Vrijwilligers met wat talenkennis, die een kleine opleiding
willen volgen, kunnen vele bezoekers verrassen door een persoonlijk onthaal. De dienst
is kort : wij werken slechts 3 uren per dag, namelijk van 14 tot 17 uur. U kiest zelf de
dagen. Dagelijks interessante mensen ontmoeten, soms prominenten ontvangen, is een
boeiende bezigheid.
2. VOOR DE TECHNISCHE PLOEG
Onder het motto : "geen behoud zonder onderhoud" komt de technische ploeg elke
maandag in de Sint-Pauluskerk tezamen om er allerlei klusjes uit te voeren zoals
poetsen, verhuizen, schilderen, elektriciteit, loodgieterij, gereedschapsmakerij,
restauratiewerkjes en logistiek. Wij zoeken polyvalente vakmensen die allerlei kleine
herstellingen kunnen doen. Indien u van werken, kunst en avontuur houdt, sluit dan bij
ons aan op maandag en onderga met ons de betovering van de aloude gebouwen,
zolders, torens, archeologische sites, crypte en kelders. Er is parking voorzien. Zowel
dames als heren zijn welkom. De vrijwilligers ontvangen geen vergoeding. Natuurlijk
zijn er wel steeds gezellige onderbrekingen met koffie.
3. VOOR WETENSCHAPPELIJK WERK
Hier zoeken we medewerkers voor secretariaat, publicaties, fotografie, computer,
bureelwerk en archiefonderzoek.
Inlichtingen: St-Pauluskerk – Voorzitter Kerkfabriek Walter Vrinssen:
03/231.31.48 of 0477/500.190
Email: kerkfabrieksintpaulus@skynet.be
of bij voorzitter - medestichter Raymond SIRJACOBS
0495 - 802 734
E-mail: paulusvrienden@skynet.be
9

Parochiale Coördinatiekalender
Mei
Do 01 10.30u O.H.Hemelvaart. Uitvoering van ‘Missa Sanctie
Leopoldi’ van M. Haydn – Doopsel en Vormsel
Za 03 15.30u Doopviering Nikoghossyan David.Alex.Luiza
Zo 04 10.30u Orgelmis
Bedevaart naar Scherpenheuvel
Di 06 17.30u Vergadering St-Vincentiusvereniging – pastorie
Za 10 14.00u Doopviering Lore Greyson
Zo 11 10.30u Pinkesteren. ‘Krönungsmesse’ van W.A.Mozart
Za 17 11.00u Huwelijksviering Bonner Kris/Van Thillo Ann
Zo 18 10.30u Orgelmis
15.00u Doopviering Sander de Herdt
Di 20 17.30u Vergadering St-Vincentiusvereniging – pastorie
Za 24 Huwelijksviering
12.00u Verhaeren Leslie/Van Loon Karolien
14.00u Van de Putte/Ponnet Eveline
Zo 25 10.30u Sacramentsdag. ‘Orgelsolomesse’ W.A.Mozart
Juni
Zo 01 10.30u Orgelmis – Eerste Communie
Di 03 17.30u Vergadering St-Vincentiusvereniging – pastorie
Zo 08 10.30u Orgelmis
12.30u Doopviering Gloria Pieterman
Za 14 15.30u Huwelijksviering
Michael D’Hamer/Sandra De Coninck
Zo 15 10.30u Orgelmis
Di 17 17.30u Vergadering St-Vincentiusvereniging – pastorie
Za 21
Huwelijksviering
11.00u Kristof Proost/Carolin Jacobs
13.00u Michaël Terriere/Leen De Mey
14.00u Yves Elst/Catherine Busschots
Wo 25 15.00u Vrij concert : koor ‘All Saints’ – gratis inkom
Za 28 14.00u Huwelijksviering Rob Van Grinsven/Tina Crauwels
Zo 29 10.30u Koormis voor Broederschap St-Petrus & St-Paulus
van het diamantbedrijf mmv. ‘Amivoca’ Kontich
10

Camino
de
Santiago 5
We passeerden Logroño met in de buurt Clavijo waar
Santiago eigenhandig de moren in de pan hakte. In Santo Domingo de la Calzada
liepen we de kerk binnen. De plaats dankt haar naam aan monnik Domingo. Die zag
toentertijd hoe moeilijk de pelgrims het hadden om er de rivier over te steken. Hij
bouwde een brug en verbeterde de weg. Na zijn dood bezorgde een bijzonder mirakel
hem de heiligheid.
Een Duits echtpaar was met hun 18-jarige zoon op weg naar
Compostela. In Santo Domingo logeerden ze in een
herberg. De dochter van de herbergier werd verliefd op de
jongeman die daar echter niet op inging. Het afgewezen
meisje stopte de volgende morgen een zilveren schaal in de
rugzak van de jongen. Ze beschuldigde hem van diefstal en
de knaap werd opgehangen. Maanden later kwamen de
ouders op hun terugweg voorbij de galg. Ze zagen hun zoon
daar nog hangen met een blos op de wangen. Ze liepen naar
de rechter. Die wilde juist een gebraden kippetje en een
haan eten. Ze vertelden hem dat hun zoon nog leefde. “Dat
geloof ik alleen als
deze twee beesten hier
kakelen en kraaien”,
spotte de rechter.
Prompt kakelde het kippetje en kraaide de haan.
De jongen werd van de galg gehaald en het
meisje kreeg zijn plaats. Tot op de dag van
vandaag is er altijd nog twijfel. Wie had die
jongeman de hele tijd ondersteund. Was het Sint-
Jakob geweest of Domingo In de kerk zagen we
boven een poort een hok met erin een levende
kip en haan. Afstammelingen van de originele
beesten… zegt men.
JoJef
Verantwoordelijk uitgever: P. Scheelen, St.-Paulusstraat 22, Antwerpen
11