Arbeid (1941) nr. 44 - Vakbeweging in de oorlog
Arbeid (1941) nr. 44 - Vakbeweging in de oorlog
Arbeid (1941) nr. 44 - Vakbeweging in de oorlog
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
DE yODDENZAK HEEFT WAARDE<br />
Er zit altijd wat bruikbaar s <strong>in</strong><br />
e doen tegenwoordig niets meer<br />
weg, <strong>de</strong> kleren, die we vroeger,<br />
zon<strong>de</strong>r gewetensbezwaar naar <strong>de</strong> vod<strong>de</strong>nzaK<br />
lieten verhuizen, wór<strong>de</strong>n nu'<br />
nog eens aan een critisch on<strong>de</strong>rzoek<br />
on<strong>de</strong>rworpen.<br />
Zou<strong>de</strong>n we daar nu helemaal niets<br />
meer van kunnen maken In <strong>de</strong><br />
meeste gevallen, als tenm<strong>in</strong>ste het<br />
goed niet door en door is verteerd.<br />
kan er werkelijk nog wel iets van wat<br />
wij afdankten wor<strong>de</strong>n gemaakt.<br />
Ook " baby-kleren, die we vroeger<br />
netjes <strong>in</strong> blauw papier verpakt <strong>in</strong> een<br />
. kist met kamfer bewaar<strong>de</strong>n, tot we<br />
<strong>de</strong> kleertjes weer eens kon<strong>de</strong>n gebruiken,<br />
bie<strong>de</strong>n tal van mogelijkhe<strong>de</strong>n.<br />
Het eigengemaakte wollen<br />
goed, kan, wanneer het niet „yervilt"<br />
is. wor<strong>de</strong>n uitgehaald. Daar kunnen<br />
we dan weer allerhan<strong>de</strong> d<strong>in</strong>gen voor<br />
onze peuters van maken.<br />
Luiers kunnen we als handdoek gebruiken,<br />
van <strong>de</strong> kle<strong>in</strong>e badstof hand -<br />
doekjes maken we slabbetjes of we<br />
, naaien er enige aan elkaar, dan hebben<br />
we een grote handdoek.<br />
Molton luiers of on<strong>de</strong>rleggers, verkeren<br />
over het algemeen nog <strong>in</strong> zeer<br />
goe<strong>de</strong> staat, als we ze niet meer voor<br />
<strong>de</strong> kle<strong>in</strong>en nodig hebben Daar ki/nnen<br />
we dus nog plezier van hebben.<br />
We zou<strong>de</strong>n zelfs van <strong>de</strong>ze doeken nog<br />
aardige geschenken kunnen maken,<br />
bijvoorbeeld voor <strong>de</strong> S<strong>in</strong>terklaas. De<br />
doeken kunnen met een tussenzetsel,<br />
dat we zelf haken of kant en klaar<br />
kopen,, aan elkaar wor<strong>de</strong>n gezet, tot<br />
we <strong>de</strong> grootte van een sprei hebben.<br />
Is »*•"" --'•ei voor een kjn<strong>de</strong>rledrkantje<br />
bestemd,<br />
dan kunnen we <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> hoeken nog<br />
aardige appliqué's<br />
of eenvoudig borduurwerk<br />
aan-<br />
" brengen, bijvoorbeeld<br />
dieren- of sprookjesfiguren. Aldus<br />
kan van <strong>de</strong>ze doeken ook een<br />
aardig tafelkleedje voor het speeltafeltje<br />
van het k<strong>in</strong>d wor<strong>de</strong>n gemaakt.<br />
Voor <strong>de</strong> kle<strong>in</strong>e, die zich 's nachts<br />
bloottrapt, kan van twee moltöndoeken<br />
een lekkere warme fcrappelzak<br />
wor<strong>de</strong>n gemaakt; Met een aardig k<strong>in</strong><strong>de</strong>rfiguurtje<br />
geborduurd, is dit, als<br />
onze eigen kleuter te groot is voor<br />
zo'n trappelzak alweer een aardig<br />
ca<strong>de</strong>autje, dat ie<strong>de</strong>re jonge moe<strong>de</strong>r of<br />
a:s moe<strong>de</strong>r op prijs zal stellen<br />
Een manteltje met een leuke puntmuts,<br />
óf een vestje, zijn allemaal d<strong>in</strong>gen<br />
die uit <strong>de</strong> molton doeken kunnen<br />
wor<strong>de</strong>n vervaardigd. Voor <strong>de</strong> grotere<br />
k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren, zal zo'n vest met een kleurige<br />
festonsteek of afgewerkt met<br />
een gehaakt randje een fleurige <strong>in</strong>druk<br />
maken. Dat <strong>de</strong> stof gauw vuil<br />
wordt, zal <strong>in</strong> dit geval niet zo erg<br />
zijn, omdat molton uit^kend kan<br />
wor<strong>de</strong>n gewassen. Men m8et er echter<br />
wel op letten, met kleurechte versiersels<br />
te werken.<br />
Hebben we voor<br />
<strong>de</strong> baby , dunne<br />
flanellen doeken<br />
gebruikt, dan<br />
maken we daar<br />
w<strong>in</strong>ter-on<strong>de</strong>r j urken<br />
van of blouses,<br />
die, enkel<br />
met een paar<br />
plooitjes versierd, <strong>de</strong> k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren zo<br />
keurig staan. Met ^<strong>de</strong> afknipsels wor<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong>.n weer aanvattertjes voor<br />
thee- of koffiepot gevoerd. Men kan<br />
daar ook <strong>in</strong>ktlappen van maken,<br />
Daartoe wor<strong>de</strong>n ron<strong>de</strong> of vierkante<br />
lapjes geknipt, die men uittandt. zo-<br />
12<br />
ONZE KNIPPATRONEN<br />
Wij <strong>de</strong>len me<strong>de</strong>, dat. het grote<br />
aantal verzoeken om patronen<br />
ons noopt, tot na<strong>de</strong>r bericht<br />
geen nieuwe aanvragen <strong>in</strong> behan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g<br />
te nemen.<br />
De reeds <strong>in</strong>gekomen aanvragen<br />
zu''en echter gelci<strong>de</strong>'ijk wor<strong>de</strong>n<br />
uite-evoerd.<br />
dat <strong>de</strong> stof niet meer kan rafelen.<br />
Enige lapjes wor<strong>de</strong>n op elkaar gelegd.<br />
Voor het bovenste en on<strong>de</strong>rste laagje<br />
kan men dan een an<strong>de</strong>re kleur stof<br />
nemen. In het mid<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
lapjes aan elkaar gehecht. Als afwerk<strong>in</strong>g<br />
wordt dan bovenop een knoopje<br />
bevestigd.<br />
Om een naal<strong>de</strong>nboekje te maken hebben<br />
we. ook maar kle<strong>in</strong>e lapjes nodig,<br />
zodat daar ook <strong>de</strong> overgebleven stukjes<br />
voor kunnen wor<strong>de</strong>n gebruikt.<br />
Voor <strong>de</strong>ze naal<strong>de</strong>nboekjes heeft men<br />
rechthoekige lapjes nodig, die oo~k<br />
rondom wor<strong>de</strong>n uitgetand. De stukjes<br />
wor<strong>de</strong>n op een fleurig gekleurd lapje<br />
van <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> grootte gelegd en <strong>in</strong> het<br />
mid<strong>de</strong>n met een^grote steek vast ge-<br />
hecht, zodat het boekje kan wor<strong>de</strong>n<br />
dichtgevouwen.<br />
Practisch is voorts<br />
een on<strong>de</strong>rlegger<br />
voor het tafelkleed.<br />
Men naait dan zo<br />
. veel doeken aan<br />
elkaar, als (men<br />
nodig heeft.' De<br />
rand wordt omgezoomd;<br />
daardoor Ultra-Schnitte.<br />
Teken<strong>in</strong>gen:<br />
Werkstatten <strong>de</strong>r<br />
wordt een band<br />
gehaald, welke wordt aangetrokken<br />
en vastgemaakt. De on<strong>de</strong>rlegger moet<br />
dus iets groter zijn dan <strong>de</strong> tafel. Het<br />
handige van <strong>de</strong>ze on<strong>de</strong>rlegger is wel,<br />
dat het tafelkleed niet schuift en het<br />
blad van <strong>de</strong> tafel niet wordt beschadigd.<br />
Men ziet dus, dat met een beetje<br />
overleg nog heel wat te gebruiken Is,<br />
dat we an<strong>de</strong>rs reeds als afgedankt<br />
had<strong>de</strong>n weggelegd.<br />
(Goed wassenFpP<br />
V<br />
andaag een praatje over het stijven<br />
<strong>in</strong> gekookte stijfsel. Allereerst<br />
<strong>de</strong> hoeveelheid stijfsel, die nodig is.<br />
Als regel 'geven <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> verhoud<strong>in</strong>gen<br />
een mooi resultaat:<br />
voor schorten 20 gr*, rijststijfsel per L.<br />
voor japonnen 10—15 gr. per L.<br />
overhem<strong>de</strong>n 10" gr. per L. ,<br />
kappen van katoenen handschoenen<br />
35 gr. per L.<br />
boor<strong>de</strong>n en manchetten 100 gr. per L.<br />
Omdat stijfgoed stuk voor stuk gesteven<br />
wordt, is een bad van 5 L. of<br />
een halve emmer voldoen<strong>de</strong>.<br />
Wanneer er schorten bij het stijfgoed.<br />
zijn, wordt <strong>de</strong>' hoeveelheid stijfsel<br />
hiervoor berekend, dus 5 x 20 gr. =<br />
I.H.G. of l ons. De stijfsel wordt met<br />
we<strong>in</strong>ig lauw water of melk (strijkt<br />
gemakkelijk) aangemengd, zorg, dat<br />
er geen klontjes <strong>in</strong> zijn en 2 I*.-Kokend<br />
water wordt er vlug opgegoten, terwijl<br />
er stevig geroerd wordt.<br />
Giet al roeren<strong>de</strong> nog 3 L. koud water<br />
bij; we hebben op <strong>de</strong>ze wijze m<strong>in</strong><strong>de</strong>r<br />
heet water nodig en <strong>de</strong> stijfsel is<br />
da<strong>de</strong>lijk voor het gebruik gereed, behoeft<br />
niet eerst af te koelen. Bovendien<br />
voorkomen we vliesvorm<strong>in</strong>g, v "<br />
waardoor óf bij wegnemen van het<br />
vlies stijfsel verloren gaat of klontjes<br />
<strong>in</strong> het stijfgoed komen, die bij het<br />
strijken lelijke vlekken geven.<br />
Willen we geen melk gebruiken, dan<br />
kunnen petroleum of glycer<strong>in</strong>e of ge- /<br />
schrapt kaarsvet voor het zelf<strong>de</strong> doel<br />
dienen.<br />
Bij strenge vorst een theelepeltje zout<br />
toevoegen tegen bevriezen van het<br />
wasgoed.<br />
Stijf allereerst die stukken, welke het<br />
meest stijf moeten zijn, b.v. schorten,<br />
daarna japonnen, overhem<strong>de</strong>n, enz.<br />
Haal stuk voor stuk 2 a 3 maal op en<br />
neer door het stijfbad en wr<strong>in</strong>g <strong>de</strong><br />
stukken vooral <strong>in</strong> <strong>de</strong> lengte met <strong>de</strong><br />
•hand door. De wr<strong>in</strong>gmach<strong>in</strong>e is voor<br />
stijfgoed niet te gebruiken. In <strong>de</strong> eerste<br />
plaats gaat er teveel stijfsel verloren<br />
en ten twee<strong>de</strong> komt er stijfsel<br />
op het goed te zitten, hetgeen het<br />
strijken bemoeilijkt.<br />
Moeten enkele stuks, b.v. glasgordijntjes,<br />
precies even 'stijf zijn. dan nemen<br />
we <strong>de</strong> 6 gordijntjes bij <strong>de</strong> r<strong>in</strong>gen<br />
en dompelen ze tegelijk <strong>in</strong> <strong>de</strong> stijfsel<br />
Hebben we alleen wit goed te stijven,<br />
dan kan er wat blauwsel door <strong>de</strong> gekookte<br />
stijfsel gemengd wor<strong>de</strong>n, waardoor<br />
het afzon<strong>de</strong>rlijke blauwen vervalt.<br />
Het gesteven wasgoed wordt zorgvuldig<br />
geplakt niet <strong>de</strong> verkeer<strong>de</strong> kant<br />
buiten en „recht" opgehangen.<br />
Mislukken van gekookte stijfsel kan<br />
verschillen<strong>de</strong> oorzaken hebben, o.a.:<br />
De hoeveelheid water bij het aanmengen<br />
kan „te veel" en „te koud" geweest<br />
zijn'<br />
Het koken<strong>de</strong> water kan te langzaam<br />
bij geschonken zijn.<br />
Mooi stijfwerk verKrijgt men door het<br />
gebruik van E<strong>de</strong>lstij f sel. De stijfsel<br />
wordt op <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> wijze als an<strong>de</strong>re<br />
soorten „gaar' gemaakt; <strong>de</strong> stijf selpap<br />
blijft echter dun -Daardoor wordt<br />
ze gemakkelijk <strong>in</strong> het goed opgenomen.<br />
Het gesteven goed blijft iets<br />
soepel, het strijkt gemakkelijk, <strong>de</strong><br />
vezel wordt er door gespaard. Deze<br />
stijfsel is geprepareerd; ze wordt alleen<br />
verpakt verkocht.<br />
Met E<strong>de</strong>lstijfsel kan men ook wol,<br />
zij<strong>de</strong>, kunstzij<strong>de</strong>, katoen en l<strong>in</strong>nen<br />
apprèteren, d.w.z. van een kle<strong>in</strong>e hoeveelheid<br />
pap of apprêt voorzien, zoals<br />
genoem<strong>de</strong> stoffen, nieuw zijn<strong>de</strong>,<br />
had<strong>de</strong>n.<br />
Het verdient aanbevel<strong>in</strong>g voor het<br />
gaar maken van stijfsel een kom of<br />
pan met kle<strong>in</strong>e bo<strong>de</strong>m te gebruiken.<br />
Ongare stijfsel kan op een heet vuur<br />
geplaatst wor<strong>de</strong>n en al roeren<strong>de</strong> opgekookt.<br />
De laatste jaren zijn er overhem<strong>de</strong>n<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> han<strong>de</strong>l, waaxvan <strong>de</strong> boord (en)<br />
en manchetten na wassen en spoelen<br />
da<strong>de</strong>lijk „nat" opgestreken wor<strong>de</strong>n<br />
met een vrij warm ijzer en dan meteen<br />
stijf wor<strong>de</strong>n. Dit geeft zeer zeker<br />
arbeidsbesp ar <strong>in</strong>g.<br />
Voor het • apprèteren <strong>de</strong>r stoffen bestaan<br />
nog verschillen<strong>de</strong> an<strong>de</strong>re mid<strong>de</strong>len,<br />
als- gompoe<strong>de</strong>r, gelat<strong>in</strong>e, <strong>de</strong>xtr<strong>in</strong>e-suiker<br />
en bier. Deze mid<strong>de</strong>len<br />
zijn echter alle duur<strong>de</strong>r en omslachtiger<br />
<strong>in</strong> het gebruik. Ze zijn alleen voor<br />
donkergekleur<strong>de</strong> stoffen (zij<strong>de</strong>, voile,<br />
kant en kunstzij<strong>de</strong>) aan te ra<strong>de</strong>n.<br />
Bier is niet alleen een uitstekend<br />
stijf mid<strong>de</strong>l voor zij<strong>de</strong> <strong>in</strong> donkere<br />
kleuren, maar eveneens wasmid<strong>de</strong>l.<br />
Vooral tafzij<strong>de</strong> wordt mooi door bierbehan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g<br />
De soort bier is van geen<br />
belang. Half bier, half water wordt<br />
gebruikt, <strong>de</strong> blouse wordt er een<br />
kwartiertje <strong>in</strong> geweekt, <strong>in</strong> het zelf<strong>de</strong><br />
bad wordt <strong>de</strong> zij<strong>de</strong> door knijpen gere<strong>in</strong>igd,<br />
vlekken over <strong>de</strong> glad<strong>de</strong> hand<br />
gewreven. Een twee<strong>de</strong> bad van half<br />
Dier, half,water dient om <strong>de</strong> zij<strong>de</strong> te.<br />
stijven; er wordt dus niet gespoeld.<br />
De zij<strong>de</strong> <strong>in</strong> een baddoek uitknijpen<br />
(niet wr<strong>in</strong>gen) en aan <strong>de</strong> verkeer<strong>de</strong><br />
kant da<strong>de</strong>lijk droogstrijken.<br />
J. COLLENTEUR.<br />
(Nadruk verbo<strong>de</strong>n.)<br />
CORRESPONDENTIE<br />
Mevr. H. H. M. te A. — Wij <strong>de</strong>nken,<br />
dat nog heel wat meer dames graag<br />
een patroon hebben voor het maken<br />
van een jongensblouse uit een herenoverhemd.<br />
Wij zullen hier zo spoedig<br />
mogelijk het patroon van plaatsen.<br />
Mevr. M. A. O. te Z. — Een tra<strong>in</strong><strong>in</strong>gspak<br />
is vooral voor onze kle<strong>in</strong>e peuters<br />
een prettige dracht. Het zit zo heerlijk<br />
warm en het geeft <strong>de</strong> kle<strong>in</strong>tjes<br />
iets grappigs. Het patroon zal zo<br />
spoedig mogelijk wor<strong>de</strong>n geplaatst.<br />
Mei. W. Br. te K. a/d IJ. — In het<br />
vorige nummer van „<strong>Arbeid</strong>" hebben<br />
wij aan uw verzoek voldaan. De mantel<br />
kleedt slank af en is daarom uitstekend<br />
geschikt voor gezette figuren.<br />
Mevr. v. D te A. — Het patroon van<br />
een rijbroek is eveneens aangevraagd.<br />
Juist omdat er-<strong>in</strong> een cape geen na^<br />
<strong>de</strong>n zitten, kan <strong>de</strong>ze prachtig voor<br />
Elke dag een draadje<br />
Elke dag een simpel draadje<br />
Maakt een hemdsmouw <strong>in</strong> een jaar,<br />
Doch als wij ons hier aan hou<strong>de</strong>n,<br />
Wanneer komt het hemd dan klaar<br />
Een geluk: die spreuk verbiedt<br />
Ons een hemdsmouw daags nog<br />
[niqt!<br />
Eerst bez<strong>in</strong>nen, dan beg<strong>in</strong>nen,<br />
't Is een overou<strong>de</strong> spreuk,<br />
Doch ze kwam bij heel wat<br />
[mensen<br />
In een m<strong>in</strong><strong>de</strong>r goe<strong>de</strong> reuk.<br />
Immers, wie te lang bez<strong>in</strong>t<br />
Meestal geen beg<strong>in</strong> meer v<strong>in</strong>dt!<br />
Gauw en goed zijn heel<br />
. . [verschillend,<br />
't is een waarheid, maar ... <strong>in</strong><br />
[schijn<br />
Want wil dat nu juist wel zeggen,<br />
Dat wat gauw gaat slecht moet<br />
[zijn<br />
'k Vraag me af: Wordt goed geen<br />
[kwaad<br />
Als het veel te langzaam gaat<br />
Spreken — Ach, het is maar zilver,<br />
Zwijgen, — Dat is immers goud<br />
Ja, 'k geloof 't is wel voor<strong>de</strong>lig<br />
Als je 't meest je mond maar<br />
* [houdt.<br />
Maar wat mij het meest bekoort,<br />
't Spreken — van hét j uiste<br />
[woord.<br />
het maken van an<strong>de</strong>re kled<strong>in</strong>gstukken<br />
wor<strong>de</strong>n gebruikt.<br />
Wat uw vraag over het verstellen van<br />
<strong>in</strong>terlock betreft: wij begrijpen niet<br />
goed, "hoe het mogelijk is, dat het<br />
verstel<strong>de</strong> weer afknapte. Zat er wel<br />
een punt aan <strong>de</strong> mach<strong>in</strong>enaald OoK<br />
moet men <strong>de</strong> steek niet al te fijn nemen.<br />
Beter kan met een grovere steeK<br />
een dubbele stiknaad wor<strong>de</strong>n gemaakt.<br />
Om het „lubberen" tegen te<br />
gaan doet u verstandig ' een stukje<br />
vloe- of krantenpapier mee te rijgen-<br />
Mevr. A. D.— L. te De W. — Aan uW<br />
verzoek om een patroon van een jongensbroek<br />
en een herenpantalon zal<br />
zo spoedig mogelijk wor<strong>de</strong>n ' voldaan-<br />
U zult echter nog even geduld' moeten<br />
hebben. Er zijn nog aanvragen.<br />
die eerst <strong>in</strong> behan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g moeten<br />
wor<strong>de</strong>n genomen.<br />
Mej. C. D. te A. — De wol heeft niet<br />
alleen te lij<strong>de</strong>n, als zij tidn m<strong>in</strong>uten<br />
<strong>in</strong> kokend water wordt gelegd, maar<br />
zal ook krimpen. Bij gebruik van<br />
koud-waterverf kunt u <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd van<br />
het pakje verf <strong>in</strong> kokend water oplossen.<br />
De vloeistof vervolgens wat laten<br />
afkoelen en er daarna het wollen vest<br />
<strong>in</strong> doen. Wilt u het donker blauw hebben,<br />
dan kunt u er het best een<br />
pakje zwarte verf bij doen. Dit maaKt<strong>de</strong><br />
kleur iets dieper. Wol mag <strong>in</strong> geen<br />
geval wor<strong>de</strong>n gekookt!<br />
Op uw twee<strong>de</strong> vraag, die betrekk<strong>in</strong>^<br />
heeft op het wassen van fluweel, moeten<br />
wij u antwoor<strong>de</strong>n, dat houtzeeP<br />
helaas niet meer is te krijgen. Wtf<br />
ra<strong>de</strong>n u daarom aan, <strong>de</strong> jurk, wan'<br />
neer <strong>de</strong>ze althans niet al te vuil is<<br />
enige uren te weken <strong>in</strong> water, waar<strong>in</strong><br />
een handvol keukenzout is opgelost-,<br />
In ditzelf<strong>de</strong> water <strong>de</strong> jurk wassen e 11<br />
fl<strong>in</strong>k <strong>in</strong> schoon water naspoelen. Fluweel<br />
vooral niet wr<strong>in</strong>gen.<br />
Mevr. A. L te R. — Wij vermoe<strong>de</strong>!^<br />
dat. u met „veren achter <strong>de</strong> <strong>de</strong>uren<br />
<strong>de</strong> z.g. <strong>de</strong>urdrangers bedoelt.-<br />
zullen nog wel te koop zijn. Inforrne e '<br />
eens <strong>in</strong> een ijzerw<strong>in</strong>kel, welk soo r "<br />
dranger voor uw <strong>de</strong>ur hét best k al1<br />
wor<strong>de</strong>n gebruikt. Wij hebben er vroe'<br />
ger zelf een achter onze buiten<strong>de</strong>ur<br />
gehad. Daardoor viel <strong>de</strong> straal<strong>de</strong>n»<br />
vanzelf weer <strong>in</strong> het slot, zodra h e<br />
touw, waarme<strong>de</strong> we haar had<strong>de</strong> 11<br />
opengetrokken, werd losgelaten.<br />
Wanneer zulke drangers achter k eU^<br />
ken- en kamer<strong>de</strong>uren wer<strong>de</strong>n gemo°'<br />
teerd, zou<strong>de</strong>n ze zeker een niet onb e^<br />
langrijke warmtebespar<strong>in</strong>g geven. W e<br />
kle<strong>in</strong>e k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren moet men dan wel e_<br />
voorzichtig zijn, omdat het<br />
niet <strong>de</strong>nkbeeldig is. dat ze hun<br />
gertics tussen <strong>de</strong> dichtvallen<strong>de</strong><br />
knellen.<br />
gevaa