Theo Hoebink en Trudy Elsenaar-Tijsze
Theo Hoebink en Trudy Elsenaar-Tijsze
Theo Hoebink en Trudy Elsenaar-Tijsze
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
WELKOM<br />
In de ban van Kaplan
K<strong>en</strong>nismaking<br />
• <strong>Trudy</strong> Els<strong>en</strong>aar,<br />
• <strong>Theo</strong> <strong>Hoebink</strong>,<br />
Beid<strong>en</strong> geograaf <strong>en</strong> lid AOC<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
Waarom deze workshop<br />
• E<strong>en</strong> workshop, met actieve bijdrage van<br />
de deelnemers. (op<strong>en</strong> karakter)<br />
• Na e<strong>en</strong> aantal voordracht<strong>en</strong> in de ocht<strong>en</strong>d<br />
behoefte aan ‘duiding’. Wat kun je<br />
uiteindelijk met al die informatie<br />
• Vertaling naar de onderwijspraktijk:<br />
concreet product: lesmodule<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
Programma<br />
• Welkom <strong>en</strong> k<strong>en</strong>nismaking<br />
• Het werk van Robert D. Kaplan: <strong>Theo</strong> <strong>Hoebink</strong><br />
• Aziatische ‘teg<strong>en</strong>d<strong>en</strong>kers’:<br />
• Vier visies vergelek<strong>en</strong>:<br />
• Conclusie(s)<br />
• Vertaling naar de onderwijspraktijk<br />
<strong>Trudy</strong> Els<strong>en</strong>aar<br />
Discussie<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
IN DE BAN VAN<br />
ROBERT KAPLAN !
IN DE BAN VAN<br />
ROBERT KAPLAN
Robert D. Kaplan (1952)<br />
• Journalist (the Atlantic Monthly / Foreign Policy),<br />
publicist <strong>en</strong> ‘adviseur’.<br />
• Sinds 2009 lid van “The def<strong>en</strong>se policy board” ‘<br />
(Amerikaans ministerie van def<strong>en</strong>sie)<br />
• Volg<strong>en</strong>s Foreign Policy Magazine hor<strong>en</strong>d tot de ‘top<br />
100 global thinkers’<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
ROBERT D. KAPLAN<br />
2010
ROBERT D. KAPLAN<br />
2012<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013<br />
1993
Voetnoot uit “ the rev<strong>en</strong>ge of geography”<br />
hfst. 1<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
Intro:<br />
M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong> ideeën beïnvloed<strong>en</strong><br />
gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong>, maar de<br />
geografie bepaalt ze<br />
grot<strong>en</strong>deels, nu meer dan ooit.<br />
Om de nader<strong>en</strong>de problem<strong>en</strong><br />
te begrijp<strong>en</strong> wordt het tijd dat<br />
we de Victoriaanse d<strong>en</strong>kers<br />
onder het stof vandaan hal<strong>en</strong><br />
die de materiële wereld het<br />
best k<strong>en</strong>d<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> journalist die de hele<br />
aardbol heeft bereisd, leidt ons<br />
naar de reliëfkaart <strong>en</strong> biedt e<strong>en</strong><br />
handleiding voor de volg<strong>en</strong>de<br />
conflictfase.<br />
Juni 2009<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
MOESSON<br />
( in 2011 uitgebracht in Nederlandse vertaling)<br />
‘ In de ban van Kaplan’<br />
Hij reisde het land door, was in gesprek met Clairy Polak in ‘Buit<strong>en</strong>hof’, gaf interviews<br />
aan NRC, TROUW, de VPRO Gids, HP/De Tijd, het NOS-journaal <strong>en</strong> het AD. Kernthema<br />
van zijn verhaal is de moesson, de wereldwind die de handel in de Indische Oceaan al<br />
vanaf de Romeinse tijd reguleert <strong>en</strong> verbindt. Zijn komst naar Nederland was dan ook<br />
ter promotie van zijn onlangs in het Nederlands vertaalde boek, waarin hij verhaalt<br />
over zijn reis naar de Indische Oceaan<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
Bruto Nationaal Product 2015<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
Groei GDP tuss<strong>en</strong> 1975 - 2002<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
Olie export 2010<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
A Chinese naval fleet heading for piracy-hit Somali waters for escort missions will<br />
take<br />
AOC<br />
part<br />
confer<strong>en</strong>tie<br />
in a multinational<br />
6 maart<br />
exercise<br />
2013<br />
in Pakistan in March, official media here<br />
reported.
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
China looks seawards |<br />
The world is witnessing an expansion of the Chinese navy. Robert D. Kaplan<br />
explains that China’s expanding maritime ori<strong>en</strong>tation is a luxury. Traditionally a<br />
land power, today China’s land borders are no longer under threat and the<br />
nation can therefore afford to look seaward.<br />
[Sabine van Ameijd<strong>en</strong>, Departm<strong>en</strong>t of War Studies, King’s College, in London.<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
Robert Kaplan: zes stelling<strong>en</strong> over Azië<br />
1. De Daila Lama is e<strong>en</strong> geopolitieke factor: zodra er<br />
gemorreld wordt aan de landsgr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>, wordt China als<br />
supermacht bedreigd.<br />
2. Dankzij e<strong>en</strong> zeer gunstige geografie is China , (met e<strong>en</strong><br />
rec<strong>en</strong>te ‘ korte’ onderbreking), altijd e<strong>en</strong> supermacht<br />
geweest. Dit wordt te veel verget<strong>en</strong> in de discussies<br />
over de ‘reus die opstaat’.<br />
3. China d<strong>en</strong>kt op zee (als elke onzekere contin<strong>en</strong>tale<br />
staat) nog in territoriale term<strong>en</strong>, waardoor het zich<br />
zeewaarts in conc<strong>en</strong>trische cirkels wil gaan uitbreid<strong>en</strong>:<br />
‘eilandket<strong>en</strong>s’ zijn territoriale k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong>.<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
Stelling<strong>en</strong> Kaplan<br />
4. Er is in Azië e<strong>en</strong> <strong>en</strong>orme wap<strong>en</strong>wedloop gaande. Het zal<br />
daarbij echter vooral gaan om ‘vertoon’ <strong>en</strong> minder om<br />
daadwerkelijk ‘gebruik’ van wap<strong>en</strong>s.<br />
5. De e<strong>en</strong>heid onder land<strong>en</strong> rond de Indische Oceaan<br />
neemt in snel tempo toe, waardoor de oude historische<br />
band<strong>en</strong> van Afrika tot China (op basis van de moesson)<br />
word<strong>en</strong> hersteld: de geografie blijkt e<strong>en</strong> constante<br />
factor.<br />
6. In sub-Sahara Afrika zal de (turbul<strong>en</strong>te) post-koloniale<br />
periode word<strong>en</strong> afgeslot<strong>en</strong> met, snelle economische<br />
groei, dankzij de integratie in e<strong>en</strong> internationaal rond<br />
de Indische Oceaan geconc<strong>en</strong>treerd systeem.<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
Aziatische ‘teg<strong>en</strong>d<strong>en</strong>kers’<br />
Kishore Mabubhani<br />
(1948, Singapore)<br />
• rector van de Lee Kuan Yew<br />
School of Public Policy van de<br />
National University of Singapore<br />
• Ambassadeur van Singapore bij<br />
de V.N. (1974 - 2001)<br />
• Voorzitter van de veiligheidsraad<br />
(2001/2002)<br />
• Publicist<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
Stelling<strong>en</strong> Mahbubani<br />
1. ‘Modernisering’ is niet langer hetzelfde als<br />
verwestersing. Er gaat mondiaal e<strong>en</strong> grootschalige<br />
ontwestersing plaatsvind<strong>en</strong>.<br />
2. Er ontstaat e<strong>en</strong> multipolaire wereld waarbinn<strong>en</strong><br />
tuss<strong>en</strong> ASEAN <strong>en</strong> BRIC-land<strong>en</strong> e<strong>en</strong> nauwere<br />
onderlinge sam<strong>en</strong>werking zal zijn dan met de V.S.<br />
of E.U.<br />
3. Het ontbreekt bij Europa <strong>en</strong> de V.S. aan e<strong>en</strong> langetermijn-visie:<br />
ze zijn incompet<strong>en</strong>t, arrogant <strong>en</strong> niet<br />
bereid om de macht te del<strong>en</strong>.<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
Mahbubani<br />
• De economieën van Aziatische land<strong>en</strong> zijn veel<br />
flexibeler dan die van het ‘oude c<strong>en</strong>trum’.<br />
• De opkomst van e<strong>en</strong> midd<strong>en</strong>klasse in Azië is van<br />
emin<strong>en</strong>t belang voor de stabiliteit van de wereld.<br />
• Europa is e<strong>en</strong> economische gigant, maar e<strong>en</strong><br />
geopolitieke dwerg<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
Aziatische ‘teg<strong>en</strong>d<strong>en</strong>kers’<br />
RAMACHANDRA GUHA<br />
(1958, Dheradun, India)<br />
• Historicus<br />
• Professor Lond<strong>en</strong> School of Economic<br />
and Political Sci<strong>en</strong>ce<br />
• (Gast)hoogleraar in India, Europa <strong>en</strong> de<br />
V.S.<br />
• Publicatie van vele spraakmak<strong>en</strong>de<br />
boek<strong>en</strong> <strong>en</strong> artikel<strong>en</strong><br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie http://www.janbanning.com<br />
6 maart 2013
Ramachandra Guha<br />
India zal nooit e<strong>en</strong> wereldmacht word<strong>en</strong>,<br />
vanwege:<br />
1. Enorme bureaucratie, nepotisme & corruptie<br />
2. Grote instabiliteit vanwege binn<strong>en</strong>lands<br />
extremisme (‘Naxaliet<strong>en</strong> / Salwa Judum’)<br />
3. Grote kloof tuss<strong>en</strong> rijk <strong>en</strong> arm: hoeveel<br />
ongelijkheid kan e<strong>en</strong> democratie verdrag<strong>en</strong>
Guha: India wordt ge<strong>en</strong> wereldmacht vanwege:<br />
4. Politieke instabiliteit vanwege (sluimer<strong>en</strong>de)<br />
conflict<strong>en</strong> met de vele zwakke buurstat<strong>en</strong>.<br />
(Pakistan-Kashmir, Bangla Desh, Sri Lanka, Birma)<br />
5. Onvoorstelbare milieuproblem<strong>en</strong>. Alles<br />
wordt geofferd aan de economische groei.<br />
6. India moet ge<strong>en</strong> supermacht will<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong>: e<strong>en</strong> democratie met zo veel arm<strong>en</strong><br />
zal dat niet will<strong>en</strong>. Het is de elite die dat wil.<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
Aziatische teg<strong>en</strong>d<strong>en</strong>kers<br />
Edward Tse<br />
Hu Jintao<br />
Chairman for ‘Greater<br />
China’, bedrijfsman<br />
Presid<strong>en</strong>t<br />
Volksrepubliek China<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
China wordt e<strong>en</strong> supermacht:<br />
1. China ontwikkelt zich sneller dan het<br />
West<strong>en</strong>, loopt voorop met <strong>en</strong> investeert<br />
fors in R&D<br />
2. Veel jonge ondernemers (<strong>en</strong>trep<strong>en</strong>eurship<br />
is Chinese traditie!) + veel experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
3. In to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de mate zal er sprake zijn<br />
van e<strong>en</strong> braingain: er kom<strong>en</strong> omvangrijke<br />
remigratiestrom<strong>en</strong> <strong>en</strong> deskundig<strong>en</strong> zull<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> weggekocht.<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
China wordt e<strong>en</strong> supermacht:<br />
4. Ook de Chinese cultuur gaat in de wereld<br />
belangrijk word<strong>en</strong>.<br />
5. China heeft e<strong>en</strong> traditie als supermacht.<br />
Het heeft geleerd zijn belang<strong>en</strong> te<br />
bescherm<strong>en</strong>. Dus: overzeese ambities <strong>en</strong><br />
de twee ocean<strong>en</strong>-strategie wordt voortgezet.<br />
6. China zal zich gaan ontwikkel<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong><br />
‘op<strong>en</strong> society’<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
Aziatische teg<strong>en</strong>d<strong>en</strong>kers<br />
Tsurin Pitsuwan<br />
(Thailand)<br />
Secretaris G<strong>en</strong>eraal ASEAN<br />
(2008-2012)<br />
H.E. Le Luong Minh<br />
(Vietnam)<br />
Secretaris G<strong>en</strong>eraal ASEAN<br />
(2013-2017)<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
Surin Pitsuwan<br />
1. ASEAN als machtsblok van ‘kleinere’ stat<strong>en</strong><br />
(totaal 566 mln. inw.) zal omzichtig tuss<strong>en</strong><br />
de grootmacht<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> laver<strong>en</strong>.<br />
Belangrijk is het verklein<strong>en</strong> van de onderlinge<br />
verschill<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> de ASEAN-l idstat<strong>en</strong><br />
2. Band<strong>en</strong> met V.S., Europa/VN zijn voor<br />
ASEAN van groot belang.<br />
3. Grootste deel ASEAN-bevolking is islamitisch;<br />
Het west<strong>en</strong> moet g<strong>en</strong>uanceerder over de<br />
Islam gaan d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>.<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013<br />
CONCLUSIES
Conclusies<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
Conclusies<br />
1. Kaplan betoogt veel, maar nuanceert<br />
voortdur<strong>en</strong>d.<br />
2. Kaplan heeft westers refer<strong>en</strong>tiekader<br />
3. De belang<strong>en</strong> van grootmacht<strong>en</strong> om zich<br />
als macht te kunn<strong>en</strong> handhav<strong>en</strong> zijn<br />
legitiem. Op grond daarvan verton<strong>en</strong> ze<br />
‘macho’-gedrag (Kaplan: “ Realpolitik”)<br />
4. Vanwege de gezam<strong>en</strong>lijke belang<strong>en</strong><br />
bij e<strong>en</strong> vrije wereldhandel, zull<strong>en</strong> ernstige<br />
internationale conflict<strong>en</strong> uitblijv<strong>en</strong>.<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
Concluder<strong>en</strong>de vrag<strong>en</strong><br />
• Verton<strong>en</strong> hegemoniale stat<strong>en</strong> per definitie<br />
‘macho’-gedrag<br />
• Zorgt de geografie voor historische<br />
constant<strong>en</strong> in de verhouding<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong><br />
stat<strong>en</strong><br />
• Moet het west<strong>en</strong> bezorgd zijn over de<br />
verschuiving van de economische <strong>en</strong><br />
politieke macht naar zuid <strong>en</strong> Oost Azië <br />
• Wat is de rol van Europa in de 21 e eeuw<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
LESMATERIAAL<br />
E<strong>en</strong> poging tot vertaling naar de<br />
alledaagse lespraktijk<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
Territoriale conflict<strong>en</strong><br />
in de Zuid-Chinese Zee<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
Lesopzet<br />
Les 1: Inleiding op de casus:<br />
Paper als voorbereid<strong>en</strong>d huiswerk (BBC; vertaling AOC)<br />
Les 2: - PPT-pres<strong>en</strong>tatie over het conflict (AOC)<br />
- Klas wordt verdeeld in expert-groep<strong>en</strong> (plm. 8).<br />
Elke groep verdiept zich in e<strong>en</strong> bepaalde<br />
partij <strong>en</strong> pres<strong>en</strong>teert standpunt via poster.<br />
- Discussie over mogelijke oplossing(<strong>en</strong>)<br />
- Leerling<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> ‘duid<strong>en</strong>d’ artikel van<br />
Kaplan mee (uit ‘Foreign Policy’; vertaling AOC).<br />
Les 3: Toets op basis van de twee artikel<strong>en</strong> <strong>en</strong> zelf<br />
ontwikkelde standpunt<strong>en</strong> in les 2. (AOC)<br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
Dank voor uw aanwezigheid<br />
• U ontvangt:<br />
E<strong>en</strong> paper met:<br />
- Artikel<strong>en</strong> van besprok<strong>en</strong> auteurs<br />
- Literatuurverwijzing<strong>en</strong><br />
- Internetlinks<br />
- Toelichting lesmodule<br />
• Vergeet u straks niet het<br />
evaluatieformulier in te vull<strong>en</strong><br />
AOC confer<strong>en</strong>tie 6 maart 2013
Change language