gender mainstreaming - Fedra

Informatiemagazine dat federale ambtenaren bij elkaar brengt
Iets te
vertellen
fedra.belgium.be
teamwerk
Hoezo geen
gelijkheid
tussen
mannen en
vrouwen
Gender
mainstreaming
De overheid geeft
het goede voorbeeld
Elise Beyst | FOD Kanselarij
van de Eerste Minister
Olivier Souris | Defensie
tweemaandelijks magazine – april 2013 – n° 109 | www.fedra.belgium.be
Reportage
Red levens:
word bloeddonor
loopbaan
De troeven
van tweetaligheid
Het traject
Schatten uit
de bibliotheek

Inhoud
WISSELCOLUMN
02/03
Gekozen
Gezegd
08
Iedereen
gelijk
12
Bloed geven
doet leven
Gezien
The Belgian
War Press
Tijdens de 2 wereldoorlogen werden
honderden Belgische kranten in
het geheim geschreven, gedrukt
en verspreid. Op initiatief van
CEGESOMA met de steun van Belspo
werden die verborgen pareltjes
uit archieven en bibliotheken
gedigitaliseerd. Zo kun je ze
vandaag thuis lezen en doorzoeken.
Op de foto: De clandestiene drukkerij
van La Libre Belgique in 1944.
Meer info:
warpress.cegesoma.be
Teamwerk p. 08
Inzoomen op gender mainstreaming
Dit brengt ons samen p. 19
Collega-ambtenaren kruipen in de pen
Reportage p. 12
Bloed geven redt levens
Loopbaan p. 16
Tweetaligheid troef
Zo doen we dat p. 18
Met een rechte rug aan het werk
19
Jouw collega’s
bloggen op fedra.be
“Als je iemand
zijn leven kan
redden door
bloed te geven,
dan is een
compensatiedag
van geen
enkel belang.
Het is een
gebaar van
solidariteit.”
Jurgen Vercouter
Reportage p. 12
Rubrieken
Portret van een
federaal ambtenaar 04
Barometer 06-07
De federale overheid
in één oogopslag
Het traject 10-11
Dat is pas literatuur
Rug aan Rug 15
Klaar voor
een nieuwe start
FED+ aanbiedingen 20-21
Speels Actueels 22-23
Daar zit muziek in
Uitgave 109 – jaargang 13
april 2013
colofon
Fedra wordt uitgegeven door
Propaganda in opdracht van
de federale overheidsdienst
Personeel & Organisatie. Alle
federale ambtenaren krijgen
dit tweemaandelijkse blad
gratis toegestuurd.
De artikels, opinies en
standpunten in fedra verbinden
noch de overheid, noch de
FOD Personeel en Organisatie.
De verantwoordelijkheid
berust uitsluitend bij de
verantwoordelijke uitgever.
Verantwoordelijke
uitgever
Michel Libens
Concept en realisatie
Propaganda nv
Imperiastraat 16
1930 Zaventem
www.propaganda.be
Projectteam
John Ceuppens,
Daphné Goossens,
Erik Keustermans,
Thaïs Mees,
Ruth Nys,
Sarah Van Moll,
Carmen Van Oers
Redactieteam
Inge Delva,
Peyo Lissarrague,
Dries Van Damme
Fotografie
Nathalie Blancquaert,
Yves Druart,
Filip Van Loock
Redactieadres
Fedra, p.a. Propaganda
Imperiastraat 16
1930 Zaventem
T. 02 725 29 10
F. 02 725 29 11
contact@fedra.belgium.be
www.fedra.belgium.be
www.propaganda.be
Fout adres
Aanpassing van de
adresgegevens en
adresveranderingen
uitsluitend regelen via de
eigen personeelsdienst.
Wie geen gedrukte fedra in
de bus wil, maar enkel de
elektronische versie, kan
dat eveneens aangeven
op www.fedra.belgium.be/
abonnement_nl.
Fedra wordt gedrukt op
100% gerecycleerd papier.
Femke Vansieleghem I inspecteur
bij de FOD
Volksgezondheid,
veiligheid van de
voedselketen en
leefmilieu
Afgestudeerd als maatschappelijk
werker, een half jaar en een
reis naar India later, kwam
Femke als 23-jarige, nog ietwat
schuchtere meid, terecht bij
de FOD Volksgezondheid,
Veiligheid van de Voedselketen
en Leefmilieu. Daar kon ze aan de
slag om controles uit te voeren op
‘andere consumptieproducten’.
In mensentaal betekent dat
eigenlijk tabak, alcohol en
cosmetica. Sindsdien kruiste
een allegaartje aan interessante,
aangename, maar ook soms
vreemde of simpelweg
enerverende karikaturen Femkes
pad op haar dagelijkse tochten
door de West-Vlaamse provincie.
Voel je je geroepen om de
volgende column te schrijven,
laat het ons weten op
contact@fedra.belgium.be.
Het woord is aan jullie ...
FED+ aanbiedingen
Een greep uit de meest recente voordelen
voor federale ambtenaren
P. 20
De verleiding
(om in te grijpen)
Sommige mensen slagen er goed in om hun job niet mee
naar huis te nemen. Zodra ze de deur van hun kantoor
achter zich dichttrekken, is het hoofdstuk ‘werk’ voor
die dag afgesloten. Wanneer het voornaamste deel van
je takenpakket echter bestaat uit het controleren van
wetten die maar al te vaak met de voeten getreden worden,
kan het best voorkomen dat je er in je vrije tijd nog
mee geconfronteerd wordt. Ik laat mijn legitimatiepasje
meestal thuis wanneer ik op stap ga buiten de werkuren.
Dit om de verleiding te weerstaan in te grijpen wanneer
iemand een loopje neemt met de wetten over de verkoop
van alcohol of sigaretten aan jongeren, of staat te paffen
waar het niet mag. Het aantal keer dat ik bij het aanschuiven
aan de kassa een groepje minderjarigen een
fles sterke drank zag scoren, kan ik alvast niet meer op
één hand tellen.
Van alle controles die mijn collega’s en ikzelf uitvoeren,
liggen die op het rookverbod ongetwijfeld het gevoeligst.
Niet alleen de verantwoordelijke, maar meestal ook alle
aanwezigen hebben een mening over de situatie en een
eigen interpretatie van de wetgeving. Tooghangers lezen
blijkbaar allemaal dagelijks het Belgisch Staatsblad. De
vraag voor de controleur blijft of inbreuken uit onwetendheid
of uit onverschilligheid voortvloeien, en of de
excuses oprecht of geveinsd zijn.
Zo bracht een gezellig avondje uit met enkele vrienden
mij onlangs rond middernacht in een, uiteraard
rookvrij, Gents café. Een uurtje toogfilosofie en enkele
glaasjes cava later gingen plots de gordijnen dicht en
kwamen de asbakken terug op tafel. De barvrouw steekt
een sigaret op. Niemand kijkt vreemd op, maar verder
maakt niemand aanstalten om te roken.
Plots voelt mijn vriend, een occasionele roker, ook de
drang naar een sigaret. Ik kijk hem dreigend aan en probeer
hem met mijn blik duidelijk te maken dat hij buiten
moet gaan roken. Je weet maar nooit dat iemand mij
achteraf toch nog herkent! Met de winterjas reeds om de
schouders kreeg hij van de verbouwereerde barvrouw te
horen dat het café gesloten was en dat het dus écht geen
énkel probleem was om binnen te roken. Ondanks herhaaldelijk
aandringen bedankte hij voor de gastvrijheid
en zette hij, na mij een knipoogje toe te werpen, zijn weg
verder richting terras.
Onze vrienden vinden het best een amusante situatie,
maar ik zit er toch mee verveeld. Ik wacht nog steeds
op een weekend waarin ik niet aan mijn werk herinnerd
word. Al wordt dat misschien pas het eerste weekend na
mijn pensioen.
Femke Vansieleghem

portet: Cathy van den Berghe
04/05
“De Voetbalcel
wil vooral
preventief
en niet
zozeer
repressief
handelen.”
Cathy
Van den Berghe
Voetbal is meer dan een sport, het is een maatschappelijk fenomeen. Meestal
is het een groot feest, maar soms zijn er ook minder vrolijke uitspattingen.
België heeft een van de meest strikte en doeltreffende voetbalwetten ter
wereld en wil er zo voor zorgen dat voetbal een feest blijft en dat iedereen
in alle veiligheid kan meevieren. De Voetbalcel van de FOD Binnenlandse
Zaken, waar Cathy Van den Berghe werkt, houdt een oogje in het zeil.
• tekst: P. Lissarrague I foto: Y. Druart •
Wat zijn de taken van de Voetbalcel
De taken zijn opgebouwd rond drie pijlers van het
voetbalgebeuren: supporters, infrastructuur en preventie.
Het supporterluik betreft processen-verbaal
van inbreuken tegen de voetbalwet. Als voetbalcel
bereiden we die dossiers voor. Je kan niet genoeg
benadrukken dat België met de voetbalwet een
heel doeltreffend ontradingsmechanisme in handen
heeft. De administratieve beslissingen kunnen
leiden tot boetes tot € 5.000 en stadionverboden
tot 5 jaar. Toch wil de voetbalcel vooral preventief
en niet zozeer repressief handelen. In heel Europa
worden we dan ook vaak als voorbeeld aangehaald
in het kader van de strijd tegen geweld op en naast
het voetbalveld.
Het tweede luik, waar ik persoonlijk het meest mee
bezig ben, heeft betrekking op de stadions en de
inrichting. Dat gaat van de bar tot de ruimte tussen
de stoelen, over nooduitgangen of sanitaire
voorzieningen.
Het preventieluik tot slot, is gebaseerd op de dialoog
met de clubs en supportersverenigingen. Het
grote publiek kent ons dankzij acties zoals ‘Respect
United’ waarmee we pleiten voor gelijkheid van kansen,
respect en voetbal zonder racisme.
Voetbal
een cel
met pit
Hoe komt het dat je precies deze functie bekleedt
Een beetje toevallig. Ik ben juriste van opleiding en
na mijn studies werkte ik voor de FOD Financiën
mee aan de integratie van de DAVO, een dienst die
instaat voor het innen en toekennen van onderhoudsgeld.
Na een jaar nam ik deel aan een selectieprocedure
van Selor om voor de AD Veiligheid
en Preventie binnen de FOD Binnenlandse Zaken
te mogen werken. Ik werd geselecteerd en kijk, nu
maak ik al vijf jaar deel uit van de voetbalcel.
Moet je een voetballiefhebber in hart en nieren zijn
om hier terecht te komen
In tegenstelling tot andere collega’s ben ik geen
grote fan van het spelletje. Maar ik zorg natuurlijk
wel dat ik op de hoogte ben van de klassementen en
de laatste ontwikkelingen in de voetbalcompetitie.
Het leven van de clubs heeft invloed op de supporters.
Wanneer een team wat te vaak verliest, is dat
dikwijls een aanleiding tot wrevel en incidenten. Ook
voor de stadioninspecties moeten we de sportactualiteit
volgen. Wanneer een club bijvoorbeeld naar
tweede klasse stijgt, moeten we specifieke controles
uitvoeren en de club informeren over de verplichtingen
waaraan zij moet voldoen.
Oplossing wedstrijd
fedra n° 108
Beste lezer,
Fedra is al jarenlang de link tussen de federale ambtenaren.
En het magazine evolueert, net als jij. Momenteel zijn er grote
veranderingen op til en binnenkort stellen we een platform voor
dat nog nauwer bij jouw leefwereld aansluit.
De digitale revolutie is in volle gang. Fedra blijft niet achter en gaat vanaf
2014 volledig digitaal. Het ondertussen welbekende webplatform breidt dus
uit en de papieren versie verdwijnt.
De nieuwe fedra-bloggers waren alvast een eerste aanzet.
Hun bijdragen, waarin ze vrij en vrank hun mening uiten, zijn vanaf nu
geregeld op de website te lezen. Met de nieuwe twitterwall willen we nog
meer aandacht besteden aan interactiviteit en aan jouw mening en interesses.
Om beter te weten wat jij verwacht van Fedra, maar ook van Fedweb en
Fed+, organiseren we van april tot juni een grote enquête. Maak zeker
van de gelegenheid gebruik om ons te zeggen wat jij wil en om je mening te
geven. Van 22 april tot 6 mei kan je de enquête invullen. De link vind je op
www.fedra.belgium.be. Daarenboven maak je als deelnemer van de
enquête kans op een weekend bij Pierre & Vacances, partner van
FED+. Er worden 2 weekends verloot. Je kan ook altijd reageren of de
redactie contacteren per e-mail: contact@fedra.belgium.be of via het
contactformulier op de website: www.fedra.belgium.be
We beginnen aan een nieuw avontuur,
en dat willen we graag met jou beleven en delen!
Groetjes,
De fedra-redactie
PS: Schrijf je zeker in voor onze nieuwsbrief zodat je altijd op de
hoogte bent van de laatste nieuwtjes!
Aan welke bekende
geliefden doe ik
je denken
oplossing:
Georgette en Rene Magritte
Proficiat aan de winnaars. Die collega’s ontvangen een duoticket
(t.w.v. 20 euro per ticket) voor de tentoonstelling ‘Belgisch Modernisme’
in het Museum van Schone Kunsten Gent. De winnaars staan vermeld op:
www.fedra.belgium.be/nl/mijn-voordelen/wedstrijd.
Behoorde jij niet tot de gelukkigen Beantwoord dan het nieuwe raadsel
op pagina 23. Wie weet val jij deze keer in de prijzen.
Waar zat
Ernesto
Neem
deel en
win
een weekend
bij Pierre &
Vacances!
Deze keer zat ik verstopt in de gevangenis van Wortel.
De Wortel-Kolonie kent een rijke geschiedenis.
Lees mijn blog op: www.fedra.belgium.be.
Kijk snel op de achterkant van het magazine waar ik
deze keer verscholen zit en kom het vertellen op
www.fedra.belgium.be/magazine_nl.

arometer
06/07
Fedra tweet!
Vanaf nu kan je fedra volgen op Twitter.
@FedraContact houdt je op de hoogte van
alle nieuwigheden op de website.
Wil jij ook graag op de twitterwall van de
fedrawebsite verschijnen Tweet ons op de
hoogte via @FedraContact #tweetforfedra.
Kinderarmoede en
alleenstaande ouders centraal
Dit jaar wordt voor de 5 de keer de Federale Prijs
Armoedebestrijding uitgereikt. Staatssecretaris voor
Maatschappelijke Integratie en Armoedebestrijding,
Maggie De Block, maakt van kinderarmoede een absolute
prioriteit in haar beleid. De 2 thema’s van de armoedeprijs
van 2013 zijn daarom kinderarmoede en alleenstaande
ouders die zich in een situatie van armoede
of sociale uitsluiting bevinden. Met de prijs wil men de
dagelijkse inzet van individuen en organisaties extra in
de verf zetten. De 3 laureaten krijgen elk een cheque van
€ 12.500 en 6 genomineerden gaan elk met € 1.250 naar
huis. Kandidaten konden zich inschrijven tot 14 april.
Op 27 mei weten we wie de winnaars zijn.
Meer info: www.mi-is.be
Lachen met het kleine
theater van de Zuidertoren
In het magazine van december stelde ‘Le petit théâtre du
Midi’, het kleine theater van het Zuid, zich voor.
Sinds juni 2012 worden er teksten geleerd en wordt er duchtig
getimmerd om de theatervoorstelling bij de Rijksdienst
voor Pensioenen tot een succes te maken. Lach samen met
je collega’s met de komedie ‘Le saut au lit’, op 22/04 om
13u30, 23/04 om 14u00, 25/04 om 15u00, 26/04 om 18u30
en met een extra voorstelling zaterdag 27/04 om 14u30 in de
Zuidertoren, tegenover het station Brussel-Zuid.
Voor info en tickets: robert.lepoint@onp.fgov.be.
Proost voor Belnet!
Belnet, het Belgische onderzoeksnetwerk dat internetdiensten levert aan Belgische
universiteiten, hogescholen, onderzoekscentra en overheidsdiensten, viert dit jaar zijn
20 e verjaardag. Van een dertigtal klanten in '93 en een netwerksnelheid van 64 Kb/s
is Belnet uitgegroeid tot een uit de kluiten gewassen internetprovider met meer dan
200 klanten en een netwerksnelheid van 10 Gb/s. Fedra wenst Belnet een dikke proficiat!
OFO 50 jaar
Het OFO wordt op 12 december 2013
50 jaar en dat wordt gevierd! Voor deze
gelegenheid hebben ze het ganse jaar door
heel wat in petto. Al hun activiteiten krijgen
in 2013 een feestelijke toets. Je kan hun
programma volgen op:
www.ofoifa.be
www.facebook.com/ofoifa
dieren werden in 2012 in beslaggenomen door of vrijwillig afgestaan aan de
Inspectie Dierenwelzijn. Het ging hierbij om 234 runderen, 66 paarden/pony’s/
ezels, 54 geiten/schapen, 66 pluimvee, 835 honden, 343 katten, 606 konijnen/
cavia’s en andere knaagdieren, 60 reptielen, 152 vogels, 52 vissen, 7 apen en
73 andere diersoorten.
Bron: Directoraat-generaal Dier, Plant en Voeding, Activiteitenverslag 2012.
FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu.
Nieuwe
procedure
parkeerkaarten
personen met
een handicap
4 weken. Zo lang duurt het vanaf de erkenning van de handicap voor de
persoon zijn persoonlijke parkeerkaart ontvangt. De vereenvoudigde
procedure voor aanvragen werd 1 jaar geleden ingevoerd en werpt zijn
vruchten af. Vroeger bedroeg de gemiddelde wachttermijn 8 tot 9 weken.
Als de handicap nog erkend moet worden, duurt het nu gemiddeld
4 maanden voor de parkeerkaart wordt bezorgd. Vroeger moest men 5 tot
6 maanden wachten. Ook de beveiliging van de kaarten is erg verbeterd.
De nieuwe parkeerkaart heeft een hologram en een uniek serienummer dat
de politiediensten kunnen gebruiken om na te gaan of een kaart al dan niet
geldig is. Op die manier werden al succesvolle controleacties opgezet.
De plantentuin in alle
kleuren en vormen
Maarten Strack Van Schijndel werkt al jaren als
vrijwilliger in de Nationale Plantentuin van België.
Toen hij in opdracht van de wetenschappers foto’s
begon te nemen van bonen uit de zadenbank,
werd zijn aandacht getrokken door alle diversiteit
die hij onder ogen kreeg. Een nieuwe passie bleek
geboren: de fotografie van alle kleuren en vormen
die hem opvielen in de Plantentuin. Het resultaat zijn
prachtige foto’s die de schoonheid van het plantenrijk
laten zien. Voor de tentoonstelling 'Colours
and Shapes' werden de mooiste foto’s uitgekozen,
uitvergroot en op enorme zeildoeken afgebeeld.
De tentoonstelling loopt van 6 april tot 20 oktober
2013 in de galerij van het Herbariumgebouw van de
Nationale Plantentuin van België.
Meer info: www.br.fgov.be
© Maarten Strack Van Schijndel
De baksteen in de maag
Bron: Bakstenen in
cijfers. Kerncijfers
bouw en vastgoed 2013
www.statbel.fgov.be
Bouwgronden
kostten
gemiddeld
105,4 €/m²
Een woonhuis kostte in
de eerste helft van 2012
gemiddeld
€ 191.302
Voor een villa
betaalde
men bijna het dubbele
€ 329.725
Appartementen
gingen van
de hand voor
€ 201.393
x10
Sinds 1975 is de gemiddelde verkoopprijs
van een woonhuis meer dan vertienvoudigd,
terwijl het algemene prijsniveau over die
periode toenam met factor 3,51. Gedurende
de laatste 35 jaar zijn huizen dus drie keer
zo snel in waarde gestegen als de prijzen van
de overige producten.
Duurste gemeenten
voor woonhuizen
(gemiddelde prijs)
Kraainem
€ 377.783
Lasne
€ 448.912
Elsene
€ 514.149
Goedkoopste gemeenten
voor woonhuizen
(gemiddelde prijs)
Ronse
€ 125.886
Quaregnon
€ 93.703
Anderlecht
€ 239.229

teamwerk
08/09
De gelijkheid tussen vrouwen en mannen is een thema dat
iedereen aanbelangt. Dat vindt ook de federale overheid.
Verschillende overheidsinstellingen legden hun ervaring met
het gender mainstreamen van overheidscommunicatie samen.
Het leverde een knappe brochure op die stereotypes uit de
overheidscommunicatie weert.
• tekst: D. Van Damme I foto's: F. Van Loock •
samen voor
meer gelijkheid
Inzoomen op Het Federaal plan voor Gender Mainstreaming
Van links naar rechts
Meinhart François FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen & Leefmilieu, Elise Beyst FOD Kanselarij van de Eerste Minister,
Vincent Van Malderen Selor, Elodie Debrumetz Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen, Olivier Souris Defensie,
Laurent Berghe FOD Kanselarij van de Eerste Minister
Sinds 2007 is er een wet van kracht die de gelijkheid
tussen vrouwen en mannen moet bevorderen
binnen de Belgische federale beleidsstructuren.
Gender mainstreaming – of concreet: de genderdimensie
integreren in het beleid – is daardoor niet
langer een vrijblijvend engagement, maar een wettelijke
verplichting. Uit de wet volgde een federaal
plan voor gender mainstreaming. Begin vorig jaar
definieerde de beleidscel van de Eerste Minister – in
samenwerking met de gendercoördinatoren van de
FOD Kanselarij van de Eerste Minister – een aantal
gerichte acties voor dat plan. Eén ervan is de ontwikkeling
van de Commcollectie ‘Gendermainstreaming
in de overheidscommunicatie’ om aan alle communicatoren
werkzaam binnen de federale overheid
ondersteuning te bieden op het vlak van gender
mainstreaming in overheidscommunicatie.
Gedeelde expertise
Voor de ontwikkeling van de brochure namen de
gendercoördinatoren van de Kanselarij van de Eerste
Minister het initiatief in samenwerking met hun directie
Externe Communicatie. Met de steun van het
Instituut voor Gelijkheid van Vrouwen en Mannen,
dat waakt over de implementatie van Het Federaal
Plan en de nodige genderexpertise aanbrengt, en de
stuurgroep van het netwerk van de federale communicatoren,
Commnet, brachten ze diverse overheidsdiensten
samen in een werkgroep. “Het federale plan
vraagt dat iedere minister een aantal acties binnen
zijn of haar bevoegdheidsdomein uitwerkt om de
gelijkheid tussen vrouwen en mannen te steunen”,
zegt Elise Beyst, coödinator gender mainstreaming
bij de Kanselarij. “Via externe communicatie kun je
als overheid een grote impact op de burger realiseren.
Daarom hebben we ons op dat domein gericht.”
Belangrijk voor het project was dat alle deelnemers
er hun eigen expertise kwamen delen. “We hebben
ervaring met sensibiliseringscampagnes voor specifieke
doelgroepen”, zegt Meinhart François, attaché
communicatie bij de FOD Volksgezondheid,
Veiligheid van de Voedselketen & Leefmilieu.
“Gender speelt daar vaak een belangrijke rol bij,
denken we maar aan de campagnes over borstvoeding
op het werk, of over het gebruik van slaap- en
kalmeringsmiddelen.”
Ook Defensie houdt in haar communicatie nauwgezet
rekening met de manier waarop mannen en vrouwen
erin voorkomen. “We doen ons best om in onze
communicatie vrouwen aan bod te laten komen”,
zegt Olivier Souris, verantwoordelijke voor marketing
en communicatie bij Defensie. “In de praktijk
blijft het soms een moeilijke evenwichtsoefening -
omdat mannen bij Defensie in de meerderheid zijn
en omdat we een geloofwaardig beeld van de huidige
realiteit willen geven - maar dat neemt niet weg dat
we zowel nu als in de toekomst wel degelijk rekening
moeten houden met gender.” Bij Selor loopt met Top
Skills een traject dat vrouwen bewust wil maken van
hun reële competentie. “Vrouwen zijn ondervertegenwoordigd
op managementniveau, ook bij de
federale overheid”, zegt Vincent Van Malderen,
productmanager bij het expertisecentrum van Selor.
“Via Top Skills bieden we vrouwen de kans om hun
competentie in kaart te brengen, waardoor ze inzicht
krijgen in hun carrièremogelijkheden.”
Stereotypes
De voorbeelden geven aan hoe de verschillende overheidsdiensten
elk op hun terrein met gender begaan
zijn. “Al die ervaring is gebundeld in de brochure
'Gendermainstreaming in de overheidscommunicatie'”,
zegt Elodie Debrumetz, communicatieverantwoordelijke
bij het Instituut voor de Gelijkheid
van Vrouwen en Mannen. “Daarmee reiken we de
overheidsdiensten een handige gids aan, inclusief
uitneembare checklist, waarmee ze kunnen vermijden
dat er in hun communicatie stereotypes opduiken.
De deelname van de overheidsdiensten aan de
werkgroep was daarbij heel belangrijk. Zo kregen we
een goed zicht op wat er binnen de overheid leeft op
het vlak van gender mainstreaming.” Uiteindelijk
moeten de acties bijdragen aan een coherent en genderbewust
federaal communicatiebeleid, waarbij de
burger duidelijk ervaart dat de overheid de gelijkheid
tussen vrouwen en mannen actief ondersteunt.
“Ideaal zou zijn dat de brochure zichzelf op termijn
overbodig maakt omdat genderdenken een automatisme
is geworden”, besluit Laurent Berghe, gendercoördinator
en verantwoordelijke externe communicatie
bij de Kanselarij. “Maar tot het zover is,
blijft er nog heel wat sensibilisering nodig.”
Jump Forum 2013
De som der delen
• FOD Kanselarij
van de Eerste Minister
• Instituut voor
de Gelijkheid van
Vrouwen en Mannen
• FOD Volksgezondheid,
Veiligheid van de
Voedselketen &
Leefmilieu
• Defensie
• Selor
Meer info
http://kanselarij.belgium.be/nl/
gender_mainstreaming
Op 25 april vindt in het Internationaal Perscentrum van de federale overheid de zevende editie
van het JUMP Forum plaats. Het evenement is gewijd aan het beroepsleven van vrouwen en
de uitbouw van hun carrière. Naar aanleiding van de werkgroep en de Commcollectie plant
JUMP dit jaar een uitzonderlijke workshop over het thema gericht op communicatoren in de
publieke sector. Meer info www.forumjump.be

het traject 10/11
De wieg van
de boekdrukkunst
Omstreeks 1450 vindt
Gutenberg
de boekdrukkunst uit.
Zijn ontdekking ontketende
een ware revolutie in
de geschiedenis van het
schrift, maar vond slechts
geleidelijk ingang. De eerste
‘tekstflarden’ die tussen 1450
en het einde van de 15 e eeuw
gedrukt werden, worden
incunabelen genoemd.
Die laatste vervullen een
scharnierfunctie tussen het
manuscript en het moderne
boek en vormen een unieke
historische getuigenis.
De hier weergegeven pagina
is een fragment uit de
Facta et dicta memorabilia
van Valerius Maximus,
een van de 3.000 bewaarde
incunabelen uit de afdeling
Kostbare werken van de
Koninklijke Bibliotheek
van België.
1
4
6
3
5
Dat de werken
2 moesten
lijken op
manuscripten,
blijkt duidelijk uit
deze liniëring.
De scribenten
maakten ervan
gebruik om recht
te schrijven. Hier
wordt ze enkel
weergegeven om
de indruk van een
‘handgemaakt’ werk
te wekken.
Niet alle
3 bewaarde
exemplaren
van Facta et Dicta
Memorabilia zijn
rijkelijk versierd,
sommige hebben
geen miniaturen.
De drukker liet
witruimte zodat
kopers het werk
volgens hun smaak
en budget konden
versieren.
De zogenaamde
4
‘hanenpoten’,
voorlopers van de
alineatekens in onze
tekstverwerkers,
wezen op breuken
in de tekst.
De interpunctietekens
5
waren nog
niet genormaliseerd.
De schuine strepen
duidden het ritme
aan in de tekst, zoals
onze komma’s en
punten.
• tekst: P. Lissarrague •
De juiste drukdatum van dit boek is niet gekend.
De drukker heeft zijn werk niet gedateerd. Toch
geeft een exemplaar bewaard in de Library of
Congress van Washington ons een aanwijzing.
Een toenmalige eigenaar heeft het jaar 1477
naast zijn ex-libris genoteerd, waarmee hij de
eigendom van het boek claimde. Het boek is dus
gepubliceerd voor 1477. Dat noemen we een
datering ante quem.
Koninklijke Bibliotheek van België, Valerius
Maximus, Facta et Dicta Memorabilia, t. 2,
[Brugge, Drukker van Flavius Josephus,
1475-1477], in-2°, fol. 15r.
Enkel de datum, de naam van de drukker
1 en de drukplaats van de Facta et Dicta
Memorabilia van Valerius Maximus zijn
gekend. Uit de studie van de karakters die
gebruikt werden om het werk te reproduceren
en de studie van de miniaturen die sommige
exemplaren opluisteren, blijkt dat de uitvoering
zich situeert ten tijde van de Bourgondische
Nederlanden, waarschijnlijk in Brugge.
2
7
Bron
Bedankt aan Renaud Adam van de afdeling Kostbare Werken
van de Koninklijke Bibliotheek van België voor zijn verlichtende
kennis en hulp.
Om meer te weten over wiegendruk en de toegangsvoorwaarden
van de leeszaal: www.kbr.be
De initiaalletter
is 6
handgetekend
na de druk. Het
zijn wapenschilden
van de Baronie van
Boulaere uit de streek
van Geraardsbergen.
Alle gekleurde
7 elementen
werden met
de hand getekend.
De acanthusbloemen
hebben een louter
decoratieve functie.

eportage
12/13
een gebaar
dat levens redt
Bloed geven, een kwestie van solidariteit
Wie bloed geeft,
redt mensenlevens.
Federale ambtenaren
kregen jarenlang
een recuperatiedag
om bloed te geven.
Hoewel dat voordeel
nu verdwijnt,
hopen we dat het
enthousiasme van
de donoren even
groot blijft.
• tekst: P. Lissarrague •
Zowat twintig jaar geleden raakte Jurgen
Vercouter, ambtenaar bij de FOD Volksgezondheid,
Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu in
een zwaar verkeersongeval betrokken. “Dankzij een
bloeddonatie ben ik er zonder al te veel kleerscheuren
van afgekomen. Ik ben die anonieme en vrijwillige
bloeddonoren altijd heel dankbaar geweest.
Zij hebben ervoor gezorgd dat ik verzorgd kon worden
en volledig hersteld ben. Een tiental jaar geleden
besloot ik iets terug te doen en ben ik zelf regelmatig
bloed beginnen te geven en ik ben nog niet van plan
om hiermee te stoppen. In elke vrienden- of familiekring
heeft er iemand misschien ooit een bloedtransfusie
nodig. Als je iemand zijn leven kan redden door
bloed te geven, dan is een compensatiedag van geen
enkel belang. Het is een gebaar van solidariteit.”
Ambtenaren nemen het voortouw
Flore Alix, die ook voor de FOD Volksgezondheid,
Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu werkt,
geeft al zeven jaar bloed. “Ik begon ermee in mijn studententijd.
Toen ik vernam dat ik een heel zeldzame
resusfactor heb - ik ben O- en kan dus iedereen bloed
geven - besloot ik donor te worden. Mijn vader en een
aantal van mijn vrienden doneerden ook al, dat heeft
me gestimuleerd. Toen ik voor de overheid begon te
werken, ging ik er gewoon mee verder. Om eerlijk te
zijn, was ik verrast toen ik hoorde dat we daar een
recuperatiedag voor konden krijgen. We hebben al
het geluk dat er speciaal voor ons bloedinzamelingen
worden georganiseerd zonder dat we ons hoeven te
verplaatsen ... Dat die dag nu wegvalt, verandert niets
voor mij, al mag ik nu enkele maanden geen bloed
geven omdat ik zwanger ben. Maar zodra het kan,
begin ik opnieuw.”
Nadine Hemels, ambtenaar bij het Federaal
Wetenschapsbeleid (Belspo), denkt er net zo over:
“Ik geef nu al meer dan twintig jaar bloed. De eerste
keer was in het kader van een georganiseerde inzameling
bij de FOD Financiën, waar ik op dat moment
werkte. Tegenwoordig geef ik vooral bloed in mijn
vrije tijd, niet zozeer in het kader van het werk, hoewel
dat de twee laatste keren wel het geval was.” Samen
met haar man is Nadine een van de vrijwilligers die de
Rode Kruis-teams helpen door bloedgevers een hapje
en een drankje aan te bieden na de bloedafname.
“Voor mij is het geven van bloed hoegenaamd niet gelinkt
aan een recuperatiedag. Ik denk niet dat fervente
bloedgevers hun gedrag daardoor gaan veranderen;
solidariteit gaat veel verder dan een extra rustdag.”
Flore Alix
“Ik was verrast toen ik hoorde
dat we daar een recuperatiedag
voor konden krijgen.”
Nadine Hemels
"Solidariteit gaat veel verder
dan een extra rustdag.”
De juiste
bloedgroep
Wanneer er bij een
bloedtransfusie
geen rekening wordt
gehouden met de
soort bloedgroep
van de ontvanger
en de donor, kan
dat gevaarlijke, zelfs
dodelijke, gevolgen
hebben. Het is pas
sinds 1911 dat het
proces veilig verloopt,
dankzij de vooruitgang
van de geneeskunde.
ontvanger
AB+
AB-
A+
A-
B+
B-
o+
o-
Jurgen Vercouter
“In elke vrienden- of familiekring heeft er
iemand misschien ooit een bloedtransfusie
nodig. Het is een gebaar van solidariteit.”
Sibille de Cartier
“Dit is een kans voor alle ambtenaren om de
stereotypes de wereld uit te helpen.”
donor
o- o+ B- B+ A- A+ AB-
AB+

eportage
rug aan rug
14/15
enkele cijfers
In België is bloed
doneren vrijwillig en zijn
bloedtransfusies gratis.
De aanbevelingen van de
WHO sturen aan op een
veralgemening van vrijwillige
bloeddonaties zoals in België,
ook al worden bloeddonaties
momenteel in meer dan de
helft van de wereld volledig
of gedeeltelijk vergoed.
In 2012 gaven 191.651
donoren bloed aan het
Rode Kruis-Vlaanderen en
105.230 aan het Rode Kruis
België, samen goed voor
601.084 donaties in België.
Er wordt niet alleen bloed
ingezameld, maar ook
bloedplaatjes en plasma.
Om meer te vernemen over
bloeddonaties of om donor
te worden, kan je de site van
het Belgische Rode Kruis
www.transfusion.be
of die van het
Rode Kruis-Vlaanderen
www.bloedgevendoetleven.be
raadplegen.
Gevraagd: nieuwe bloedgevers
Het aantal donoren blijft, globaal gezien, door de
jaren heen stabiel. Toch organiseert het Rode Kruis
regelmatig promotiecampagnes om nieuwe donoren
aan te trekken, zowel in het Nederlandstalige als in
het Franstalige landsgedeelte. “Er is niet echt een
tekort aan donoren”, legt Nele de Vos van Rode
Kruis-Vlaanderen uit, “maar we moeten op elke situatie
voorbereid zijn. Bepaalde donoren bereiken de
maximumleeftijd of krijgen gezondheidsproblemen.
We moeten over een voldoende grote reserve beschikken.”
Bloed geven kun je tot je vijfenzestigste, zelfs
tot je zeventigste als je als regelmatige donor geboekstaafd
staat en minder dan drie jaar geleden de laatste
keer bloed gaf. Maar een donor moet, ongeacht zijn
leeftijd, in goede gezondheid verkeren. “Elk jaar moet
ongeveer 10% van onze donoren stoppen omwille van
gezondheidsredenen of omdat ze de leeftijdsgrens
bereikt hebben. We moeten dus ook elk jaar ook
evenveel nieuwe donoren vinden”, bevestigt Olivier
Bertrand van het Rode Kruis België. In 2012 hebben
in België ongeveer 300.000 mensen bloed gegeven.
Meer dan bloed
Zodra het bloed afgenomen is, wordt het verwerkt en
gesplitst in zijn verschillende bestanddelen: plasma,
bloedplaatjes en rode bloedcellen. Na de afname kan
Ongerustheid
het bloed slechts een beperkte tijd worden bewaard.
Het ingevroren plasma mag dan wel langer dan een
jaar bruikbaar blijven, bloedplaatjes hebben een levensduur
van maximaal 5 dagen, rode bloedcellen
van maximaal 42 dagen.
In sommige periodes hebben we meer moeite dan
anders. Aan het einde van vakantieperiodes - tijdens
de laatste weken van augustus of de eerste weken van
september – beschikken we over de geringste reserve.
Bloed geven alvorens op vakantie te vertrekken, is dan
ook een goed idee. Zo kunnen reserves worden opgebouwd
voor het begin van het schooljaar. Momenteel
hebben we vooral behoefte aan stamceldonoren. “Dat
is een bijzonder type donatie”, legt Nele de Vos uit.
“Stamcellen bevinden zich in het beenmerg. Ze produceren
witte bloedlichaampjes, rode bloedcellen en
bloedplaatjes. Door de transplantatie van zulke cellen
kunnen ernstige ziektes zoals leukemie behandeld
worden. Helaas is de kans op compatibiliteit tussen
een donor en een ontvanger heel klein, ongeveer 1 op
50.000. We werken daarom met een register van potentiële
donoren. In geval van nood contacteren we de
geschikte donor. In België zijn er momenteel slechts
62.000 donoren, terwijl we er per jaar 2.000 meer
nodig hebben.” Bloeddonoren zijn natuurlijk goede
kandidaten.
Bij de voorbereiding van dit artikel kreeg de fedra-redactie een bericht van Sibille de Cartier, ambtenaar bij de FOD Buitenlandse
Zaken. Tijdens haar laatste donatie waren er iets meer dan 30 donoren t.o.v. meer dan 150 de keer daarvoor. Ze spoort,
net als fedra, de ambtenaren aan om bloed te blijven geven. Haar getuigenis: “Vanmorgen vond de eerste bloedinzameling bij
de FOD Buitenlandse Zaken plaats sinds het afschaffen van de recuperatiedag. Er kwam een dertigtal mensen opdagen ...
en geen 150 tot 180 (normaal cijfer volgens het aanwezige personeel) zoals voor de maatregel het geval was. Uit een gesprek
met het personeel begreep ik dat die trend overal een beetje voelbaar is. En dat heeft een impact op de inzameling. Het kan
nochtans voor iedereen op een dag van levensbelang zijn. Hoe zouden we ons voelen wanneer we een dierbare naar het
ziekenhuis brengen en dan te horen krijgen dat er geen bloed voorhanden is om diens leven redden Dit is een kans voor alle
ambtenaren om de stereotypes de wereld uit te helpen. En mee levens te helpen redden! Bedankt aan iedereen die bloed blijft
geven. Denk eraan wanneer er een volgende inzameling wordt georganiseerd in uw buurt.”
Het begin van
een nieuwe fase
Twee ambtenaren ondergaan ons spervuur van -
schijnbaar onschuldige - vragen. Deze keer is het de beurt
aan Ann Verrelst en Maurice Charles. Ann haar carrière
staat nog in de kinderschoenen, terwijl Maurice uitkijkt
naar een welverdiend pensioen.
• tekst: T. Mees I foto: Y. Druart •
Wat doe je eerst als je op kantoor aankomt
Ann: Ik zet mijn computer aan en lees mijn mails. Ook de persberichten
die worden toegestuurd, neem ik even door.
Maurice: Ik begroet mijn collega’s. Ik luister naar hun nieuwtjes.
Soms babbelen we over de actualiteit. Dat zijn belangrijke momenten,
want mettertijd bouw je zo echte relaties op.
Wie zijn jouw moderne helden
Ann: Diegenen die zich inzetten voor anderen, zonder daarvoor iets
terug te willen. Dat kan gaan van vrijwilligerswerk in het buitenland
tot eens boodschappen gaan doen voor de buren die zelf geen auto
hebben. Soms is het maar een kleine moeite, maar je maakt er de
dag van anderen een pak aangenamer door.
Maurice: De Canadees Paul Watson, oprichter van de organisatie Sea
Shepherd, die met gevaar voor eigen leven een verwoede strijd levert
om een einde te stellen aan de walvisvangsten. Of de militanten
van de Lega Anti Vivisezione (LAV) die in 2012 2.500 voor labo’s
bestemde beagles hebben bevrijd.
Welke tip verklap je gratis en voor niets aan je collega’s
Ann: Als nieuwkomer ben ik diegene die nogal vaak om raad gaat
vragen bij de andere collega’s, maar als ik toch iets moet zeggen:
probeer zoveel mogelijk open te staan voor alle mogelijke invalshoeken.
Op die manier heb ik de voorbije weken al enorm veel
bijgeleerd.
Maurice: Behandel anderen altijd zoals je zelf behandeld wil worden.
Dat lijkt vanzelfsprekend, maar als we er vaker op zouden letten,
zouden we heel wat conflictsituaties kunnen vermijden.
Wat is je favoriete plek in België
Ann: Als de zon schijnt, is eender welk terrasje in België mijn favoriete
plekje!
Maurice: De Belgische kust, vooral in de lente. Een lange strandwandeling
als de zon stilaan ondergaat! Het is elke keer anders, maar
altijd een aangenaam moment.
Wat weten je collega’s niet over jou
Ann: Dat ik nogal een drukke agenda heb buiten de werkuren. Ik ben nog
actief in de chiro en ben lid van het bestuur van de jeugdraad in Duffel …
Als ik dus op maandag er iets minder wakker uitzie dan andere dagen,
kan het wel eens zijn dat ik een vermoeiend weekend had.
Maurice: Dat ik als Franstalige af en toe naar de Vlaamse soap Thuis
op één kijk. Zo onderhoud ik mijn tweetaligheid. ’s Ochtends lees ik
De Morgen op de trein en ’s avonds kijk ik naar Thuis. Maar hou het
voor jezelf. Het is voor het goede doel hoor.
Maurice Charles
Leeftijd: 62 jaar
Functie: adviseur-generaal
bij de FOD Economie
Einde van carrière: 31/03/2013
Maurice heeft op 39 jaar
tijd binnen het Ministerie
van Economische Zaken,
nu de FOD Economie,
een vijftiental functies
uitgeoefend: inspecteur,
coach, evaluator, vormer,
vormingsdirecteur,
informatieambtenaar,
mentor, project- en
afdelingshoofd, adviseur,
ombudsman, consultant,
expert en adjunct van de
directeur-generaal. Toen de
economische inspectie de
AD Controle en Bemiddeling
werd, ging hij de uitdaging
aan om als bemiddelaar aan
de slag te gaan. Niet meteen
evident om twee concepten
die haaks op elkaar staan,
met elkaar te verzoenen!
Hij beschouwt zichzelf als
een motor van verandering
en een man van de dialoog.
Zijn leitmotiv: rechtlijnig en
menselijk ten dienste van het
algemeen belang.
Ann Verrelst
Leeftijd: 25 jaar
Functie: attaché bij de dienst
Buitenlandse Investeringen
Begin van carrière: 01/02/2013
De dienst Buitenlandse
Investeringen is ontstaan uit
het Samenwerkingsakkoord
tussen de gewesten, de
FOD Financiën, de FOD
Buitenlandse Zaken en de
FOD Economie en vormt
het coördinatieorgaan
tussen het federaal en
het gewestelijk niveau.
Maandelijks wordt er met
bovenstaande partners
vergaderd over het
investeringsklimaat in
België. Op Anns dienst
worden voornamelijk de
ontwikkelingen op vlak van
buitenlandse investeringen
opgevolgd en promoten
ze de buitenlandse
investeringen naar België
toe. Na een opleiding
Handelswetenschappen
en Bedrijfscommunicatie
is Ann bij deze dienst
terechtgekomen en kan ze
beide diploma’s perfect
combineren.
Lees de antwoorden op de overige
5 vragen van Maurice en Ann op
www.fedra.belgium.be

loopbaan
16/17
Tweetalig,
zeg je
Originele werkvormen
Op het werk is het handig als je twee of meer talen machtig
bent. Zeker als je federaal ambtenaar bent in een drietalig
land als België. Toch is het voor sommigen onder ons
niet vanzelfsprekend om zich vlot in een andere taal uit te
drukken. Ziehier enkele initiatieven die je aardig op weg
kunnen helpen.
• tekst: P. Lissarrague I foto: F. Van Loock •
OFO
Vooraleer je een test aflegt, is het
aangeraden om een opleiding
te volgen. Daarvoor is er het
OFO, dat een aantal taalmodules
voor verschillende niveaus
aanbiedt. Dit jaar lanceert het
OFO ook een echte ‘taalsite
voor federale ambtenaren’. Het
zal een netwerksite zijn waarop
ambtenaren een oefenpartner
kunnen vinden. Daarnaast zal de
site boordevol met tips en ideeën
staan om je Frans of Nederlands
te oefenen, tijdens en na het werk.
Werp dus regelmatig een blik op
de OFO-Facebookpagina
( www.facebook.com/ofoifa)
en op de fedra-website
( www.fedra.belgium.be)
als je op de hoogte wil
blijven van dat initiatief.
selor
Selor organiseert taaltests die
de laatste jaren een enorme
evolutie hebben doorgemaakt.
Meer en meer zijn ze gericht op
competenties en niet langer enkel
op kennis. Iedereen die wil, kan
eraan deelnemen en kan zich op
de Selor-website zelfs op de tests
voorbereiden. In tien jaar tijd is het
slaagpercentage gestegen van 36
tot 68%, vooral door het wegvallen
van de onderdelen ‘woordenschat’
en ‘grammatica’. Het aantal
inschrijvingen bedroeg in 2012
ongeveer 20.000.
Meer informatie op
www.selor.be
op de foto
Rechtstaand van
links naar rechts
Seham El Filali (FR)
Pascal Bodson (FR)
Alix Achten (NL)
Coline Massaux (FR)
Anthony Persy (FR)
Meinhart François (NL)
Zittend van
links naar rechts
Pascale Mégal (FR)
Elfride Boute (NL)
We hadden het er vorig jaar al over in het fedra-magazine:
de ‘conversatietafels’ die ambtenaren van het
Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg
(KCE) zelf organiseren. Een voorbeeldinitiatief,
waarbij collega’s nu al zeven jaar tijdens de middagpauze
afspreken om gesprekken te voeren in het
Nederlands of het Frans. Op geen enkele manier ondervinden
deelnemers stress bij het spreken, want
de dialoog is informeel, de toon is vriendschappelijk
en de onderwerpen variëren van de laatste vakantie
over goede boeken of films, tot de actualiteit. “De
bedoeling van de conversatietafels is dat mensen
aan zelfvertrouwen winnen”, onderstreept Gudrun
Briat, een van de initiatiefneemsters van het project.
“De meeste mensen spreken de andere landstaal
beter dan ze denken. Tijdens de conversatietafels
worden ze zich bewust van het belang om zich
goed te kunnen uitdrukken, zonder zich al te veel te
focussen op fouten. Het belangrijkste is om de ander
te begrijpen en zelf begrepen te worden. Als mensen
zich op hun gemak voelen en meer durf krijgen, is
het moeilijkste in feite achter de rug.”
Tien voor taal
Bij de dienst Interne Communicatie van de FOD
Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen
en Leefmilieu scherpen Meinhart François en
zijn collega’s hun tweetaligheid aan met een ludiek
spel. Het team, dat bestaat uit zowel Frans- als
Nederlandstaligen, zet zich in om elke werkdag een
welbepaalde taal te spreken: op maandag, woensdag
en vrijdag mag enkel Nederlands gesproken worden,
op dinsdag en donderdag alleen Frans. Op de officiële
vergaderingen na, waar ieder zijn moedertaal
spreekt, gebeuren alle gesprekken in de afgesproken
taal. Wie zich daar niet aan houdt, krijgt een wasspeld
opgespeld – een zwartepiet, zeg maar. Degene
die op het einde van de week met de wasspeld overblijft,
trakteert! “Maandag is het nog gemoedelijk,
maar op vrijdag heerst er over het algemeen toch
wel een competitief sfeertje”, vertelt Meinhart met
pretoogjes. “Dankzij het spel hebben we de spanning
die er heerste rond het taalgebruik van ons af kunnen
schudden. Ons uitgangspunt is dat niemand zich
‘aangevallen’ of ongemakkelijk zou mogen voelen
door de communicatie in de andere landstaal. We
amuseren ons met die miniuitdaging.”
Opleidingen anders bekeken
Naast een zekere basiskennis opdoen en de autonomie
vergroten in de andere taal, is zelfvertrouwen
een derde doelstelling die het Opleidingsinstituut
van de federale overheid (OFO) vooropstelt in zijn
beginnersopleidingen. “Zelfstudie en autonomie
zijn essentieel”, weet Gwen Van Damme, opleidingsdeskundige
bij het OFO. “Daarom hebben we
het ‘TaalMaatje’ bedacht. Met dat portfolio willen
we beginners aanmoedigen om zichzelf te evalueren
met aandacht voor de persoonlijke leerstijl en leersituatie.
Het idee is om leertrajecten op maat uit te
stippelen, vertrekkende van de behoeften van iedere
deelnemer.”
Jouw mening interesseert ons
De rubriek Loopbaan biedt ruimte voor reflectie en discussie. Fedra is benieuwd
naar jouw mening over tweetaligheid. Surf naar www.fedra.belgium.be neem deel aan
het debat en beantwoord onderstaande vragen:
➜ Is tweetaligheid belangrijk in jouw werkomgeving
➜ Heb jij al een taalopleiding van het OFO gevolgd
➜ Heb jij al een taaltest van Selor afgelegd
➜ Neem jij graag deel aan een conversatietafel
Vergeet niet deel te nemen aan de poll!
Hoe werk jij aan je tweetaligheid
Ik lees de krant in een andere taal
Ik kijk televisie in een andere taal
Ik communiceer zoveel mogelijk in een andere taal
Ik leer een andere taal met behulp van studiemateriaal
Ik ben niet van plan om mijn taalkennis verder te ontwikkelen
Voor meer informatie:
www.fedra.belgium.be

Zo doen we dat
Dit brengt ons samen
18/19
Dynamisch zitten
een must voor lijf en leden
Reservoir blogs
Mensen zijn niet gemaakt om uren aan een stuk in een
zelfde houding te zitten. Afwisseling en beweging blijken
dan ook cruciaal als je comfortabel en gezond wil werken.
Vandaag is er heel wat kantoormeubilair op de markt dat
het principe van dynamisch zitten toepast: bureaustoelen
bewegen met je mee als je vooruit, achteruit, naar links
of rechts beweegt én stimuleren je bovendien om actief te
zitten. Maar ook als je nog niét over zo’n dynamische stoel
beschikt, maak je met deze 5 tips je werkplek op-en-top
ergonomisch.
Zitten op 90 graden
Voor een goede zithouding onthou je best dat je op
3 plekken een hoek van 90° moet maken. Zit eerst
en vooral achteraan op je stoel, zet je voeten stevig
op de grond of op een voetensteun en zorg dat
de hoek die je met je knieën maakt 90° of net iets
groter is. Daarnaast bedraagt ook de hoek tussen je
bovenbenen en je rug best 90°. Hou je rug recht en
zorg dat hij ondersteund wordt door je rugleuning.
Je schouders en bovenarmen moeten ontspannen
zijn. Tot slot maak je ook een hoek van 90° met je
ellebogen, die ter hoogte van je bureaublad komen.
Hou je voorarmen horizontaal en laat ze steunen op
je bureaublad of op de armleuningen van je stoel,
als je die hebt. Werk je met je toetsenbord of muis,
zorg dan dat je handen in het verlengde van je
voorarmen blijven.
Scherm,
toetsenbord en
muis op de juiste
plek
Stel je beeldscherm zo in dat de
bovenrand op ooghoogte komt en
zet het op 50 à 80 cm – ongeveer
de lengte van je voorarm – van
je ogen af. Is je scherm niet in de
hoogte verstelbaar, gebruik dan
een verhoger. Je toetsenbord leg
je recht voor je en recht voor je
scherm, maar de pootjes gebruik
je beter niét. De muis leg je naast
je klavier. Gebruik liever geen
muismat of polssteun. En werk
je vaak meer dan 2 uur op een
laptop Dan zijn een afzonderlijke
muis, toetsenbord en verhoogje
voor je laptop een must.
Die zit … maar blijf
vooral niet zitten!
Een goede zithouding is belangrijk, maar afwisseling
en beweging net zo goed. Wissel regelmatig van
houding, las korte pauzes in en gun je ogen af en toe
wat rust. Sta gerust eens recht om een drankje te
halen of wandel even rond tijdens een telefoongesprek.
C
A
E
Regel de hoogte
van je bureau
Stel het werkblad van je bureau zo in dat het
ter hoogte van je ellebogen komt. Heb je geen
hoogteverstelbaar bureau, creëer dan een optimale
zithouding door je stoel iets lager of net iets hoger in
te stellen, waardoor je ellebogen toch ter hoogte van
je werkblad komen. Ben je eerder klein, gebruik dan
een voetensteun om de juiste zithoogte te bereiken
zonder dat je voeten boven de grond hangen. Ben je
eerder groot, vraag dan na of je bureau opgehoogd
kan worden.
B
D
• tekst: I. Delva •
Stel je stoel in
Maak gebruik van de
mogelijkheden van je
bureaustoel. Stel de zitting
zo in dat je een gelijkmatige
druk voelt over je dijen.
Zorg dat er zeker 3 vingers
ruimte is tussen de rand van
de zitting en je kuiten. Stel
dan je rugleuning in: pas
de hoogte aan en gebruik
de bolle kromming van de
stoel om de holle kromming
van je rug te ondersteunen.
Heb je armsteunen Stel ze
zo in dat je ellebogen erop
kunnen rusten en je schouders
ontspannen zijn.
Wil je je graag verder verdiepen in dit onderwerp
In de praktische opleiding ‘Ergonomie op de werkplek’ van het OFO maak je kennis met de
basisprincipes van ergonomie. Je leert hoe je je werkplek correct inricht en welke zithouding je
het best aanneemt. Bovendien krijg je ook ontspanningsoefeningen aangereikt en technieken
om op de juiste manier zware voorwerpen op te tillen. De opleiding is toegankelijk voor alle
federale ambtenaren met een administratieve of technische functie.
Meer info vind je op: www.fedweb.belgium.be
Sinds enkele weken is nieuw talent de fedra-redactie komen
versterken. Ambtenaren-bloggers die in alle openheid een vrijwillige
bijdrage leveren. Tijdens een lunch hebben ze het met ons over ...
koetjes en kalfjes. Een vurige conversatie die aan de basis lag van
een fantastisch onderonsje. Bloggers, lunch. Een blunch dus.
• tekst: P. Lissarrague I foto: F. Van Loock •
Net een blind date. We kennen
elkaar via ons klavier. Omdat
we iets gemeen hebben. Zonder
elkaar echt te kennen. Vergeet
kaarslicht en vioolmuziek. Deze
blind date vindt gewoon overdag
plaats, ’s middags en met zes personen.
Denk aan Dorothy Parker
en haar rondetafelgenootschap,
vervang het Algonquin van New
York door de Kanselarij van de
Eerste minister en ... voilà. Fedra
speelt koppelaar tijdens een unieke
pennenlunch.
Uit eigen naam
Toevallig zetelen er alleen maar
vrouwen rond de tafel. Zes blogsters.
Enkelen van hen hebben hun
sporen al verdiend op de fedrawebsite
met doortastende artikels.
Vandaag komen ze over hun nieuwe
hobby praten om elkaar beter
te leren kennen: “Het contact met
anderen trok me meteen over de
streep”, valt Nathalie met de deur
in huis. “Zoals vandaag. En het plezier
om iets creatievers te doen ...”.
Iedereen knikt instemmend.
Caroline voegt onmiddellijk toe:
“Ook een blog is een medium waar
de vrije meningsuiting geldt. Ik
blog niet in naam van mijn organisatie.
Ik blog uit mijn naam.”
Is het dan verboden om over het
werk of je dienst te praten “Ik
praat liever over mijn leven op
het werk. Als ambtenaar die net
als iedereen ‘zijn werk doet’, mijn
dagelijkse ervaringen delen”, legt
Stefanie uit. Waaraan Sandra
toevoegt: “Een blog is een soort
‘dagboek’ online, ook al is er geen
dagelijkse update. Het is leuk om
te schrijven en om te lezen. Geen
manifest, maar gewoon onze eigen
kijk en indrukken.” Isabelle:
“Gewoonlijk moeten we altijd een
kader respecteren. Burgers moeten
kunnen volgen wat we doen. Maar
de blog is toch eerder een forum
waar we ons op een informele manier
uitdrukken.”
Vakzusters
Een community. Het duurt niet
lang of de tongen komen los.
Werken voor de overheid brengt
ons dichter bij mekaar, zegt
Stefanie: “We hebben allemaal
iets gemeen. We doen iets voor de
gemeenschap.” Ook daar knikken
onze ‘vakzusters’ instemmend.
Ook bij Femke, de jongste van
het gezelschap, die het schrijven
nog niet echt in de vingers heeft,
maar haar potlood alvast scherpt.
“Er is een verschil in stijl”, zegt
Nathalie. “We zijn geen schrijvers,
maar ik denk dat dat verschil
een mooie variatie oplevert.”
We nemen afscheid in het park,
onder een pril lentezonnetje. Op
een boogscheut daarvan vragen
tv-journalisten voorbijgangers
om een reactie op het mooie weer.
In de nieuwe blogs van fedra
komt het weer niet meteen aan
bod. Daar zijn we allerminst rouwig
om.
Onze tafelgenoten
(van links naar rechts)
• Isabelle Bastaits
IV-NIOOO
• Femke Vansieleghem
FOD Volksgezondheid,
Veiligheid van de
Voedselketen en Leefmilieu
• Sandra De Clercq
RIZIV
• Caroline Hittelet
OFO
• Stefanie Billiet
Selor
• Nathalie De Wulf
RIZIV
En jij, blog jij ook
Contacteer fedra om je in
het avontuur te storten:
fedra@contact.belgium.be

aanbiedingen
20/21
Laat je door FED+ inspireren voor je
vakantie en vrijetijdsmomenten
Zes uur ’s morgens: de wekker gaat. Je staat op en maakt je klaar. Je pendelt richting het werk
en voor je het weet, zit je op de terugweg naar huis. De dagen vliegen voorbij en ... je verlangt
naar vakantie. Herkenbaar Nood aan een korte adempauze FED+ helpt je op weg.
Pierre & Vacances – Maeva
Korting tot 25% voor je verblijf in één van de
vakantieparken in Frankrijk en Spanje.
Korting tot 10% voor je verblijf op Mauritius
of de Antillen. Neem deel aan de grote enquête
over Fedweb, Fedra en FED+ (p. 5) en
win 1 van de twee weekends
bij Pierre & Vacances.
Cocoon Hotels
Korting van 15% op je overnachting en
korting van 20% op tijdelijke arrangementen
in één van de vier Cocoon hotels in de
Ardennen en Luxemburg.
Efteling
Bestel je tickets online met 6 euro of 8 euro
korting (afhankelijk van het seizoen) en
ontvang ze direct per e-mail.
Plopsaparken
Bestel je online tickets voor Plopsaland
De Panne, Plopsa Indoor en Plopsa Coo
met een mooie korting.
Je tickets zijn twee jaar geldig!
Thermae Palace Oostende
Logeer met twee voor de prijs van één
in het indrukwekkende Thermae Palace.
Futuroscope
Tot 20% korting op je verblijf (toegang tot het
park en logement inbegrepen).
Walibi - Aqualibi - Bellewaerde
Koop je onlinetickets voor deze pretparken
aan een sterk verminderde prijs.
Neem deel aan de wedstrijd op p. 23
en win een Golden Pass
Boudewijn Seapark
Je betaalt 16 euro i.p.v. 25 euro voor je
onlinetickets.
Expo MoMu
Zijde & Prints uit het
Abrahamarchief
COUTURE IN KLEUR
Je betaalt 6 euro i.p.v. 8 euro voor deze
tentoonstelling in het ModeMuseum in
Antwerpen t.e.m. 11 augustus.
© Fundation Custodia,
Collection Frits Lugt © ModeMuseum Provincie Antwerpen
Expo M-Museum: Hieronymus
Cock - De Renaissance in prent
Je betaalt 7 euro i.p.v. 9 euro voor
deze tentoonstelling in M - Museum Leuven
t.e.m. 9 juni.
Expo Atomium: Brunfaut’s
progressive architecture
Je betaalt 9 euro i.p.v. 11 euro voor deze
tentoonstelling in het Atomium in Brussel.
De expo loopt nog t.e.m. 9 juni.
Bioscooptickets
Bioscooptickets bij Kinepolis, UGC, Utopolis en
Imagix aan voordeeltarief.
Expo Musea Brugge: ‘Fabienne
Verdier: hommage aan de
Vlaamse meesters’
Je betaalt 6 euro i.p.v. 8 euro voor deze
tentoonstelling georganiseerd door Musea
Brugge. Van 4 mei t.e.m. 25 augustus.
© AAM
© Naoya Hatakeyama - Portret Fabienne Verdier
Wedstrijd
Stemmen onder de Sterren
Ga naar www.fedplus.be en neem tot
10 mei deel aan deze wedstrijd.
Er zijn 5 x 2 tickets te winnen.
Expo Kandinsky & Russia
Je ontvangt 15% korting voor een bezoek
op weekdagen aan deze tentoonstelling. In
de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten in
Brussel. Nog tot 30 juni.
© Russian Museum, St. Petersburg
Corendon Vliegvakanties
Korting van 5% op je onlineboeking bij deze
touroperator gespecialiseerd in zonbestemmingen
zoals Turkije, Noord-Cyprus en Tunesië.
Mondorf Domaine Thermal
Korting van 15 tot 25% op je verblijf in
Mondorf Domaine Thermal in Luxemburg.
Different Hotels
Zeer voordelige shopping-, fiets- of culturele
arrangementen met leuke extra's.
Accor
Korting tot 40% op hotelarrangementen
in Aken, Arras, Zeebrugge, Luxemburg en
Budapest.
Ontdek de voordelen van onze nieuwe rechtstreekse samenwerkingen met de
pretparken. Je bestelt en betaalt je online tickets aan voordeelprijs waarna je ze meteen kan afprinten.
Bovendien blijven de tickets het hele seizoen geldig! Meer info op www.fedplus.be.
Festival Django in Liberchies
Je betaalt 6 euro i.p.v. 15 euro voor een
dagticket voor dit jazzfestival vol muziek en
animatie: 10 concerten, straatvoorstellingen,
muzikale animaties, kinderateliers,
kindervoorstellingen ... Op 4 en 5 mei in het
landelijke dorpje Liberchies.
© Maarten Strack Van
Schijndel
Nationale Plantentuin in Meise
Je betaalt 5 euro i.p.v. 6 euro voor een
bezoek aan de botanische tuinen. Je kan
er sinds kort ook het hele jaar door op
ontdekkingsparcours met de hele familie.
Kinderen krijgen een rugzak vol opdrachten
mee.
Meer informatie over de vermelde
aanbiedingen en al de voordelen voor
federale ambtenaren vind je terug op
www.fedplus.be.
Wens je op de hoogte te blijven van de
nieuwste aanbiedingen Schrijf je dan snel in
op de elektronische nieuwsbrief van FED+.

speels actueels
22/23
Muziek boven alles
De Koningin Elisabethwedstrijd vond voor het eerst plaats in 1937 en is een van de meest
gereputeerde muziekwedstrijden ter wereld. Verschillende jonge talenten hebben er voor het eerst
van zich laten horen. Denk bijvoorbeeld aan klinkende namen als Gidon Kremer, Vadim Repin en
Arturo Benedetti Michelangeli. Zangers, pianisten en violisten strijden met hun virtuositeit afwisselend
- dus om de drie jaar - in deze muzikale olympiade. De editie van 2013 staat in het teken van de
piano. Sinds 1988 vertolken de kandidaten werken van jonge componisten, die zij speciaal voor de
gelegenheid schrijven. Het Nationaal Orkest van België, de meest muzikale federale instelling,
verzorgt de begeleiding.
ken jij de instrumenten van het NOB
Waar horen deze 4 instrumenten thuis
A
harp
B
engelse hoorn
C
Tuba
D
piccolo
basdrum
1
16 x 1°violen
klein percussie
1°2°3°& 4°Hoorn
basklarinet
14 X 2°violen
1°klarinet
melodisch percussie
2
2°klarinet
3
12 alt violen
pauken
1°fagot
1°& 2°hobo
1°& 2° fluit
1°trombone
2°fagot
basfagot
2°trombone
10 cello's
bastrombone
4
1°2°3°& 4°trompet
8 contrabassen
WIN
Neem tot 10 mei deel aan de fedra-wedstrijd en
beantwoord dit raadsel online op
www.fedra.belgium.be/voordelen
FED+ en Walibi-Bellewaerde Park geven drie Golden Passes
Walibi-Bellewaerde Park weg (t.w.v. 89 euro per Pass).
De Golden Pass geeft je een jaarlang gratis toegang tot
Bellewaerde Park, Walibi Belgium en Aqualibi.
Reglement online.
binaire Puzzel*
Vul alleen nullen of enen in. Niet meer
dan twee nullen of enen naast of onder
elkaar. Elke rij en elke kolom is uniek en
bevat evenveel nullen als enen.
RAADSEL*
Welke Belgische
muzikant ben ik
Kwartet, sonate en kwintet ... mijn naam staat bovenaan
partituren van Fauré, Debussy en Saint-Saëns. In de Rue Sainte
Marguerite liet ik voor de eerste keer van mij horen. Maar het
is tussen Keulen en Parijs dat ik, zij het iets fijnbesnaarder, de
aandacht trok van Clara Schumann en Edvard Grieg. Als meester
van de Stradivarius componeer ik met mondjesmaat, dirigeer ik
onstuimig en ga ik helemaal op in kamermuziek. Tot slot staat
mijn naam met een nogal ongewone beginletter in het fronton van
de Belgische eregalerij gegrift, naast een César.
Met de steun van
FED+ en Walibi-Bellewaerde Park
www.fedplus.be
www.walibi.com/belgium
www.walibi.com/aqualibi
www.bellewaerdepark.be
Binero
Vul alleen nullen of enen in. Niet meer dan twee nullen of enen naast of onder
elkaar. Elke rij en elke kolom is uniek en bevat evenveel nullen als enen.
1 0 0 1 1 1
1 0 0
0 0 1
0 1 0 1
1 0 0 0
0 1
1 1 1 0 1
0 0
0 1
0 1 1 1 1
0 0
0 1 1
1 0 0 1 0 0
1 0 0
piano
1=A 2=D 3=B 4=C
* De oplossingen vind je op: www. fedra. belgium. be/magazine_nl
© DENKSPORT PUZZELBLADEN

België - Belgique
PB
9099 Gent X
Het magazine dat ambtenaren samenbrengt
B763
Tweemaandelijks tijdschrift,
april 2013, n°109
Afgiftekantoor Gent X
Afzendadres: Propaganda nv/sa,
Imperiastraat 16, 1930 Zaventem
P106214
rarara
Waar
zit ik
Kom het me
vertellen op
www.fedra.belgium.be/
magazine_NL