Workshop - SBCM

BuitenGewoon
symposium
BuitenGewoon
symposium
4 oktober 2012 Orpheus in Apeldoorn
Vakmanschap en professionaliteit bij
het duurzaam plaatsen van medewerkers
BuitenGewoon
Werken naar Vermogen
symposium

Inhoud
Vakmanschap centraal in de SW 4
Informatiemarkt 8
Workshops 10
Sneldicht Dominique Engers 24
2
3

Vakmanschap
centraal in de SW
De bezoekers van het SBCM BuitenGewoon symposium, op 4 oktober 2012 in Apeldoorn, hebben
Simo Meftoul (PAUW Bedrijven) gekozen tot best gere-integreerde SW-medewerker. ‘Ondernemen
met je hart’ van Patijnenburg kreeg de meeste stemmen voor beste workshop.
schap, doet er goed aan contact te maken met de mensen
aan de andere kant van de schutting, in dit geval de circa
170 aanwezigen in de zaal. Instrumenten zijn er volop en
die wisselen we uit. Om nog professioneler te werken, is
iets samen doen misschien een volgende stap.
Ondernemen met je hart
Patijnenburg wint, na stemming door de bezoekers, een
glazen kunstwerk en een training functiecreatie voor twee
personen. De deelnemers aan de workshop ‘Ondernemen
met je hart’ zijn met 8,17 procent het meest enthousiast,
op de voet gevolgd door ‘Starten met meerwaarde’ van de
Atlant Groep met 8,16 procent.
Josie Kunseler spreekt namens Patijnenburg haar vreugde
uit. Zij schrijft het succes voor een deel toe aan de meegekomen
ondernemers die tijdens beide afleveringen van
de workshop hun ervaringen deelden. Patijnenburg heeft
uit de workshops ook een goed idee van een deelnemer gekregen:
geef de SW-sector een vaste zetel aan tafel bij de
branche midden- en kleinbedrijf (mkb). Dit idee gaat mee
naar het overleg met het mkb in het Westland.
Meer informatie over de workshops vindt u hier
Re-integratieprijs 2012
Ook voor de verkiezing van de best gere-integreerde SWmedewerker
komen de stemkastjes tevoorschijn. De jury
heeft drie inzenders genomineerd: Servé Doorenbosch,
aangemeld door Atlant Groep, Ernst Ferro (DZB Leiden)
en Simo Meftoul (PAUW Bedrijven). Eigenlijk alle drie
winnaars, benadrukt SBCM-voorzitter José Meijer, die ondanks
hun grote afstand tot de arbeidsmarkt aansprekende
resultaten hebben neergezet. Zij nemen inmiddels op heel
verschillende manieren volop deel aan het arbeidsproces
en zijn daarin van grote toegevoegde waarde. De drie hebben
hun huidige positie vooral bereikt dankzij hun eigen
inspanningen en positieve instelling, daarbij begeleid door
professionals uit de SW.
Na korte maar indrukwekkende filmportretten van de
deelnemers is het laatste woord aan de zaal: Simo Meftoul
krijgt de meeste stemmen, op neuslengte gevolgd door
Servé Doorenbosch. Alle drie krijgen zij een cadeaubon en
een account voor de site oefenen.nl.
De drie SW-organisaties krijgen een glazen kunstwerk mee
naar huis en winnaar PAUW Bedrijven incasseert ook nog
de Re-integratieprijs 2012: een cheque van 7.500 euro.
Bekijk de filmportretten van de drie kandidaten.
Recept voor vakmanschap: kijk drie maal
daags over de schutting
Drie maal daags over de schutting kijken. Zo luidt het
recept van de ‘veranderdokter’, de komische openingsact
van het SBCM BuitenGewoon symposium op donderdag
4 oktober 2012 in schouwburg Orpheus te Apeldoorn. Het
acteursduo Del Boca Vista brengt de veranderdokter en zijn
patiënt tot leven. Conclusie: Wie wil werken aan vakman-
Dagvoorzitter Astrid Feiter zet het thema van deze dag:
‘vakmanschap en professioneel handelen’ nog een keer
kort neer. ‘Alle SW-organisaties werken op hun eigen manier.
Willen we dat Of moet dat anders’
Vakmanschap staat centraal
De sector is ervan doordrongen dat ze zichzelf opnieuw
moet uitvinden, stelt SBCM-voorzitter José Meijer. De aankondiging
van de Wet werken naar vermogen (Wwnv) was
vorig jaar een keerpunt, met veel onzekerheden tot gevolg.
De rol van SBCM, het arbeidsmarkt- en ontwikkelingsfonds
voor de sociale werkvoorziening, is daarbij om de sector te
steunen in het zoveel mogelijk werken naar vermogen. Niet
alleen de SW-medewerkers, ook de SW-organisaties en de
SW-professionals moeten het beste uit zichzelf halen. Dat
kan door vakmanschap centraal te stellen.
Ook SBCM maakt een omslag. Het fonds richt zich niet
langer uitsluitend op de SW-organisaties maar ook direct
op de SW-medewerkers. Ter illustratie wijst Meijer op twee
nieuwe digitale instrumenten:
• de ‘persoonlijke ontwikkelimpuls’ helpt medewerkers op
laagdrempelige wijze bepaalde vaardigheden te trainen;
• ‘Aan de slag’ helpt medewerkers er achter te komen
waar ze goed in zijn en welke werkzaamheden het beste
bij hen passen.
Binnenkort horen de SW-organisaties meer over de introductie
van beide instrumenten.
Vakmanschap is rekenschap
De zaal krijgt vervolgens de kans om via een stemkastje te
reageren op de eerste stelling: Ik onderhoud mijn vakmanschap
regelmatig. Toch nog 8,4 procent van de aanwezige
professionals is het daar niet mee eens. De tweede stelling:
SW-organisaties en gemeentelijke sociale diensten
kunnen veel van elkaar leren, vindt gehoor bij 94,3 procent
van de aanwezigen. Een bijna stalinistische uitslag, vindt
René Paas, voorzitter van Divosa. Het vakmanschap van de
professionals in de sector, hier vandaag in de zaal, speelt
een belangrijke rol bij de inspanningen om zoveel mogelijk
mensen zo duurzaam mogelijk aan het werk te krijgen en
te houden.
‘Vakmanschap is rekenschap’, stelt Paas. Regels zijn bij
voorkeur transparant en vastgelegd in protocollen. Wie ervoor
kiest ze niet te volgen, heeft wel wat uit te leggen. Aan
de collega’s en in het maatschappelijk debat. Maar met
protocollen alleen ben je er niet. Hij zou graag leren van de
behendigheid die de SW-sector tentoonspreidt in de begeleiding
naar werk. Daaruit spreekt veel ‘ervaringskennis’.
In het maatschappelijk debat klinkt vaak het geluid dat
re-integratie niet zou werken. Onterecht, aldus Paas,
‘maar tot nu toe slagen we er niet in om de effectiviteit te
bewijzen. Het gaat echter om 1,5 miljard gemeenschapsgeld,
dus we moeten wel kunnen aantonen wat de resultaten
zijn.’
4
5

Behalve hilarische momenten tussen cliënt ‘Johan’ en zijn
‘werkleider’ levert deze aanpak veel praktische tips uit de
zaal op, zoals:
• Laat Johan eerst zelf meer vertellen en laat hem tot
rust komen. En check later of hij alles heeft begrepen.
• Vraag door om een beter beeld te krijgen van wat
bij Johan past.
• Laat Johan de regie houden, vraag hem welke baan hij
zelf zou kunnen regelen en wat daarvoor nodig is.
• Stel de aandachtspunten en leerdoelen voor Johan vast
in overleg met Johan.
Juiste match tussen vraag en aanbod
Moeten alle SW-professionals minimaal een hbo-diploma
hebben Nog geen kwart van de zaal vindt van wel. Iris van
Bennekom, voorzitter van brancheorganisatie Cedris, kan
zich in die uitslag wel vinden. Mensen naar werk begeleiden
is een vak. Van de professional wordt gevraagd om
slim in te spelen op de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt
en de juiste match te maken tussen vraag en aanbod. In de
actualiteit spelen factoren als toenemende flexibilisering
en tekorten door vergrijzing. Het aanbod van vaste banen
verschuift naar het aanbod van werk. Het draait om begeleiding,
scholing en instructie, aldus Van Bennekom. ‘U
hebt het vakmanschap al. Het gaat erom dat u ook straks,
in de veranderende samenleving, de match kunt maken
met het werk dat er dan volop zal zijn.’
Workshops, informatiemarkt en megagedicht
Meer informatie over de andere programmaonderdelen
vindt u op de volgende pagina’s:
• twee workshoprondes met in totaal dertien
verschillende workshops;
• informatiemarkt met verschillende stands;
• afsluitend sneldicht van Dominique Engers, ter plaatse
geschreven en gepresenteerd.
Paper Vakmanschap
Lees ook de paper van SBCM over Vakmanschap
Met een korte beschrijving van:
• wat vakmanschap is;
• hoe het gesteld is met het vakmanschap in de SW;
• hoe SBCM daar de komende tijd mee aan de slag gaat.
De deelnemers aan het symposium kregen het stuk na
afloop mee naar huis.
Deskundigheid uit de zaal
Hoe kun je de professionaliteit bij dagelijkse activiteiten
verbeteren Flip Aartsen en Michel Krot, de acteurs van
Del Boca Vista, verzorgen de plenaire workshop. Ze hebben
geïnventariseerd dat er een kleine twintig beroepsgroepen
in de zaal aanwezig zijn, inclusief een ondernemer. Een
gezonde chaos dus: er is heel veel professionaliteit in de
zaal met ieder zijn eigen deskundigheid. Wij weten van
niks, aldus het duo, maar ú weet hoe het moet dus u kunt
ons helpen. Vervolgens spelen ze sketches over intake/diagnose,
een plan opstellen, contact tijdens de detachering
en evaluatie.
6
7

Informatiemarkt
PTC
Met Werkstap realiseer je bedrijfsresultaten meetbaar
en efficiënt. Eenvoudige werkplekopdrachten dragen bij
aan productiviteitsverhoging en betere aansluiting bij de
arbeidsmarkt.
SBCM, het arbeidsmarkt- en opleidingsfonds voor de
sector sociale werkvoorziening, doet onderzoek, signaleert
trends, organiseert projecten en verstrekt subsidies. In de
SW-sector zijn al veel goede voorbeelden en initiatieven
beschikbaar. SBCM zet zich in om de kennis van individuele
SW-organisaties breder in de sector te verspreiden.
Kortom: SBCM ontwikkelt, verbindt en stimuleert kennis in
de SW-sector.
Stichting Expertisecentrum ETV.nl informeert bezoekers
van het symposium Buitengewoon over de mogelijkheden
van de e-learningportal voor de SW.
Dariuz maakt duurzame, optimale participatie mogelijk
van zoveel mogelijk mensen. Met wetenschappelijk
onderbouwde instrumenten voor diagnose (instroom),
assessment (doorstroom) en loonwaardemeting
(uitstroom) krijgt de professional op een betrouwbare
manier inzicht in de mogelijkheden van mensen met een
afstand tot de arbeidsmarkt.
MEDE biedt (mede)zeggenschap organisatiebreed
ondersteuning met een passend opleidingsplan,
advies en door de arbeidsverhoudingen in uw
organisatie te onderzoeken. Zo helpen we u het
aanwezige vakmanschap en de professionaliteit
van uw medewerkers branchebreed optimaal in te
zetten.
CompetenSYS presenteert samen met Sallcon het concept
‘diagnose en leren naar vermogen’. Voor deze kostenneutrale
aanpak en systeem hebben onlangs verscheidene
SW-organisaties gekozen.
Y-PUBLICATIES uitgever van SW-Journaal, biedt professionals
in zorg, welzijn en sociale werkvoorziening / re-integratie
complete informatie over hun vakgebied.
Speciaal voor mensen die niet zo sterk zijn in lezen, geeft
Eenvoudig Communiceren makkelijk te lezen boeken en
kranten uit in eenvoudig, begrijpelijk Nederlands.
8
9

Workshop:
Starten met meerwaarde
Workshop: Van Plaatsbaar
naar Plaatsklaar
methodisch vraaggericht diagnosticeren verhoogt voorspelbaarheid traject
Atlant Groep, Helmond
met minimale middelen meer en duurzamere plaatsingen bij reguliere werkgevers
Ergon Eindhoven / IROKO BV
Opleiden tot dolfijnentrainer Alleen als daar
vraag naar is!
Wie bij een plaatsingstraject uitgaat van de vraag op de arbeidsmarkt,
kan het succes van het traject beter voorspellen.
De kans op duurzame plaatsing wordt groter en dat
maakt het traject efficiënter. Ook de opdrachtgever weet
beter waar hij aan toe is: welke investering is nodig om
deze cliënt uit de uitkering te halen.
Maatwerk cliëntprofiel
Het traject begint met een verdiepende diagnose met
verschillende onderdelen, zoals proefopdrachten, testen
(bijvoorbeeld psychologische en iq-testen) en stages. Dit
is individueel maatwerk, geleverd door gekwalificeerde
functionarissen, zoals psychologen, arbeids(des)kundigen
en gespecialiseerde werkleiding.
Dat leidt systematisch tot een cliëntprofiel met daarin de
elementen die voor de betreffende cliënt van belang zijn
om te komen tot duurzame plaatsing op een werkplek
(werksoort, werkomgeving en werkbegeleiding), afgestemd
op de daadwerkelijke marktvraag.
De voorwaarden voor een succesvol traject en de elementen
die nog aanpassing behoeven, worden geïdentificeerd
en aangepakt, bijvoorbeeld door gedrag in een positieve
richting te sturen.
Trajectplan
Atlant zoekt vervolgens aansluiting tussen de mogelijkheden
van de cliënt (zoals vastgelegd in het cliëntprofiel) en
de vraag in de markt. Eventuele hiaten worden op haalbaarheid
ingeschat en ondergebracht in gestructureerde
leerlijnen. Dit alles komt in het trajectplan, onderdeel van
het cliëntprofiel.
Resultaten
Atlant Groep heeft met deze aanpak goede plaatsingsresultaten
bereikt: 80 procent gedetacheerd of begeleid
werken. Volgens Atlant Groep geeft de aanpak meer focus
en meer stuurinformatie voor een succesvol traject, ook in
termen van verantwoording naar de opdrachtgever.
Voor de opdrachtgever is aantoonbaar welke investering
gedaan moet worden om mensen uit de uitkering te krijgen
(schadelastbeperking). In elk cliëntprofiel staat een financiële
paragraaf waarin de investering is weergegeven die er
in financiële zin moet worden gedaan om een succesvolle/
duurzame plaatsing te realiseren. Plaatsing is in principe
voor iedere cliënt mogelijk, de vraag is of de kosten van
het traject/investering in aanpassingen en voorzieningen,
evenredig zijn aan het resultaat.
Een prima voorbeeld van vakmanschap in
diagnose.
Tips:
• Redeneer de cliënt naar de markt(vraag) toe,
niet andersom
• Richt je organisatie erop in en neem de tijd om het
concept neer te zetten
• Zorg voor goed zicht op de marktvraag; genereer
marktinformatie
Don’t’s:
• Neem niet de cliëntvraag als uitgangspunt. Voorbeeld:
ga geen dolfijnentrainer opleiden als daar geen vraag
naar is!
• Probeer niet te plaatsen ten koste van alles. Maak een
afweging tussen benodigde investering en voorzien ren
dement. Pakt die afweging negatief uit, beëindig dan het
traject.
Contactpersonen
Mieke Sleegers – Crooijmans:
06-22993684 / m.crooijmans@atlantgroep.nl
Marieke Weijenberg:
06-81954085 / m.weijenberg@atlantgroep.nl
Meer en sneller resultaat met
minder middelen
Met minimale middelen meer en duurzamer uitplaatsen.
Dat bereikt Ergon door interne doorlooptijden te verkorten,
plaatsingsmogelijkheden te vergroten en het relatienetwerk
uit te breiden. Daarvoor heeft Ergon de interne processen
anders ingericht. Het resultaat: 85 procent externe
plaatsingen direct vanaf de wachtlijst.
Ergon constateerde een discrepantie tussen de resultaten
van arbeidsontwikkeling in de interne organisatie en werknemersvaardigheden
die werkgevers verlangen.
Daarnaast waren er in de interne organisatie verschillen
van inzicht over de externe bemiddelbaarheid van kandidaten.
Van proces- en doelgroepgericht naar
vraaggericht
Het (intern) proces- en doelgroepgerichte werkmodel is
omgezet naar een model dat de vraag van de reguliere
arbeidsmarkt centraal stelt, op basis van de competenties
van de kandidaat-medewerkers. Daarvoor heeft de organisatie
het gehele proces van intake en diagnose tot uitplaatsing
onder handen genomen, met de volgende acties als
gevolg:
• voorselectie vanaf de wachtlijst, op de mate van
bemiddelbaarheid;
• ontwikkeling van een diagnose-instrument;
• ontwikkeling van een loopbaancentrum om kandidaten
in maximaal twaalf weken te activeren;
• ontwikkeling van een set competenties die aansluit
op wat werkgevers belangrijk vinden;
• ontwikkeling van een nieuwe vorm van
werkgeversbenadering;
• met het instrument Insight Out medewerkers
volgen op de reguliere werkplek.
Van proces- en doelgroepgericht naar
Aloude discrepanties opheffen
Voor andere SW-organisaties kan de aanpak interessant
zijn, omdat het hele proces van diagnose tot uitplaatsing
onder handen is genomen. Ook zullen zij de aloude discrepanties
(beschut-extern) herkennen die met deze methode
zijn opgeheven.
De aanpak zorgt voor aansluiting van de interne arbeidsontwikkeling
op de externe arbeidsmarkt. Ook lost de
werkwijze verschillen in inzicht tussen consulenten op:
een detacheringsconsulent heeft vaak een andere kijk op
plaatsbaarheid van kandidaten dan een ontwikkelconsulent.
Een beter intern intakeproces leidt tot meer
duurzame plaatsingen
Tips:
• werkgeversbenadering zit ook in je interne proces
• zie het belang van de visie van je professional onder ogen
• door praktisch te zijn kun je met minder meer bereiken
Contactpersonen
Roel Fransen (Projectmanager Werken naar Vermogen):
06-39114635 / r.fransen@ergon.nu
Jan Sengers (Bedrijfsdirecteur BAP):
06-53174595 / j.sengers@ergon.nu
10
11

Workshop: Diagnose op maat
voor een goede opmaat
Workshop:
Prestatie & Presentatie
INTOS, Heijen
inzicht geven in het wat en hoe van je effecten als SW-organisatie
Lander Groep, Geldermalsen
Planmatig werken: beter voor de klant
en effectiever
Professionals in de re-integratie gaan vaak volgens eigen
methodiek en op gevoel aan de slag met klanten, zo heeft
INTOS geconstateerd. Daarbij ontbreekt het veelal aan een
grondige analyse. Vaak wordt met een traject begonnen
zonder een echt plan en zonder duidelijk zicht op wat al
dan niet haalbaar is.
Protocollering dwingt planmatig werken af. Dit pakt voor
de klant beter uit en het traject wordt een stuk effectiever.
Daarbij is een diagnose in het begin van groot belang als
opmaat voor een goed re-integratieproces.
Professionaliteit en protocol
INTOS gebruikt een instrument om een diagnose op maat
te maken. De methodiek die de professional daarbij hanteert,
biedt ruimte om op relevante aspecten specifieker te
onderzoeken.
Op basis van de diagnose wordt het traject ingericht. Deze
manier van werken, volgens een protocol, leidt tot kwaliteitsverbetering
van dienstverlening en resultaat.
De professionaliteit van de begeleider blijft daarbij van
groot belang, maar het protocol dwingt de professional
om afwegingen en keuzes te maken. INTOS schoolt de
medewerkers om goed en effectief met de instrumenten te
werken.
Veel minder uitvallers
Het aantal uitvallers uit re-integratietrajecten is drastisch
gedaald. Door haalbare trajectdoelen te stellen, worden die
doelen vrijwel altijd gerealiseerd. Ook zijn de verwachtingen
van klanten goed te begeleiden.
Deze aanpak zet in de eerste plaats in op individueel gerichte
acties die passen bij de klant en haalbaar zijn en is
niet direct gericht op uitstroom naar reguliere banen. Het
interessante daarbij is dat het uitstroompercentage toch
twee keer zo groot is als het gemiddelde landelijk resultaat.
Deze aanpak is dus een goede manier om invulling te geven
aan ‘werken naar vermogen’. Haalbare doelen stellen
is een vorm om het begrip ‘naar vermogen’ vorm te geven.
Het werk raakt daarbij niet ondergesneeuwd.
Werk volgens een vast protocol, investeer
vooral in deskundigheid van professionals en
maak (zo nodig) gebruik van reeds beschikbare
ondersteuningsinstrumenten
Tips en valkuilen:
• stel vooral haalbare, op de klant gerichte doelen,
op basis van diagnose op maat. Het diagnoseinstrument
is kosteloos via internet beschikbaar;
• volg daarna de planmatige aanpak;
• valkuil: de opdrachtgevers die sturen op resultaten van
inspanning en resultaten formuleren die ver van de
doelgroep afstaan;
• belangrijk: betrek opdrachtgevers in de professionaliseringsslag.
Ook zij moeten op andere wijze gaan sturen
op resultaat.
Contactpersonen
Rob Ruhl:
06-11913892 / Robr@intos-gennep.nl
Paul van de Mee:
06-33658041 / PaulvdM@intos-gennep.nl
Meerwaarde van SW-organisaties:
eenduidig inzichtelijk
Wat is de meerwaarde van SW-organisaties Welke resultaten
boeken zij bij het aan het werk helpen van mensen
met een grote afstand tot de arbeidsmarkt Hoe kunnen
zij die resultaten het beste zichtbaar maken Vijf SWorganisaties:
Baanstede, Delta Zutphen, Lander Groep,
Noorderkwartier en Paswerk, hebben samen met TNO een
instrument ontwikkeld om hen te helpen hun resultaten
eenduidig en transparant in kaart te brengen. Een handig
hulpmiddel om met stakeholders, zoals gemeenten, het
gesprek aan te gaan.
Tijdens een netwerkbijeenkomst bleek dat veel SW-organisaties
tegen problemen aanlopen wanneer zij trachten hun
meerwaarde inzichtelijk te maken. Zij spraken de behoefte
uit aan een instrument dat hen daarbij helpt.
Zo’n instrument is er nu. Het is zodanig vormgegeven dat
vrijwel elke SW-organisatie het kan gebruiken. Daarmee
draagt het bij aan meer eenduidige en uniforme definities
over de resultaatgebieden en de prestatie-indicatoren van
SW-organisaties. Het is dus ook prima te gebruiken voor
onderlinge vergelijkingen.
Het instrument biedt niet alleen inzicht in de prestaties,
maar ook in het proces. Uit welke bestanddelen bestaat
de begeleidingsaanpak Welke kennis en expertise zijn
ingezet Met welke regionale werkgevers werkt de SWorganisatie
samen
Van globaal naar detail
Het instrument is opgebouwd uit een aantal werkbladen,
een per resultaatgebied en een met achtergrondgegevens,
en een samenvatting.
Per resultaatgebied zijn prestatie-indicatoren vastgesteld
om de prestaties eenduidig te kunnen meten. Ook bieden
de overzichten per resultaatgebied inzicht in het hoe: de
aanpakken, methodieken, instrumenten en professionals
die het uitvoeren. De gebruiker kan aangeven wat het doel
was. Zo wordt in een oogopslag duidelijk welke doelen zijn
gehaald en waar nog inspanningen nodig zijn.
In de samenvatting, met een globaal overzicht van de prestaties,
kan op links worden doorgeklikt naar het onderliggende
werkblad. Daarmee wordt meer detailinformatie
zichtbaar met grafische weergaven (zoals grafieken en
taartdiagrammen) van de resultaten.
Het instrument is modulair inzetbaar, bijvoorbeeld door te
kiezen voor een doelgroep, of voor een of enkele resultaatgebieden.
Doordat het instrument de effecten van activiteiten,
aanpakken en methodieken in beeld brengt, biedt het ook
materiaal voor beleidskeuzes, kwaliteitsmanagement en
voor verbetering van bedrijfsprocessen.
Gemeenten beoordelen SW-organisaties vooral
op kwaliteit en snelheid van de diagnosefase
en het minst op uitstroom uit de uitkering.
Contactpersonen
Jan van der Hidde:
0345 – 686222 / j.vanderhidde@landergroep.nl
Femke Giesen:
06 - 11700550 / Femke.Giesen@tno.nl
12
13

Workshop: Werkwijzer
Succesvol samenWerken
in reguliere organisaties
Workshop:
Een leven lang leren
TNO inzetbaarheid en sociale cohesie, Hoofddorp
Delta, Zutphen
Integreren in regulier team: wat werkt wel en
wat niet
Heel vaak is nog onduidelijk waarom de ene plaatsing wel
succesvol is en de andere niet. De ‘Werkwijzer Succesvol
samenWerken in reguliere organisaties’ geeft werkgevers
en re-integratieprofessionals inzicht in de kritische succesfactoren
voor een productieve integratie van medewerkers
uit de SW die in teams samenwerken met reguliere
collega’s.
De werkwijzer beschrijft:
• de succesfactoren van organisaties die naar
tevredenheid werken met SW-medewerkers;
• de factoren die bijdragen aan de werkmotivatie en
betrokkenheid van SW medewerkers zelf;
• tips en adviezen voor effectieve begeleiding,
leiderschap en teamsamenstelling.
Alleen door samen te werken wordt de SW’er echt
onderdeel van de organisatie. De werkwijzer:
• helpt werkgevers en re-integratieprofessionals de
productiviteit van het team op peil te houden;
• geeft richtlijnen voor bedrijven die met ‘gemengde
teams’ willen gaan werken.
De werkwijzer is gebaseerd op een onderzoek onder een
groot aantal werkgevers die mensen met een grote afstand
tot de arbeidsmarkt in dienst hebben genomen. TNO wil
met de ervaringen van deze werkgevers en hun medewerkers
een aanvulling bieden op de kennis en expertise van
re-integratieprofessionals.
Nu de dienstverlening van SW-organisaties zich meer en
meer richt op reguliere werkgevers, kunnen de onderzoeksresultaten,
vertaald naar de werkwijzer, bijdragen
aan effectieve aanpakken. SW-organisaties krijgen aanknopingspunten
voor de samenwerking met werkgevers en
voor de werving, selectie en begeleiding van de SW’er.
De werkwijzer is uiteindelijk bedoeld voor het management
en leidinggevenden in reguliere bedrijven. Voor SWorganisaties
is de werkwijzer vooral een nuttige bron van
informatie om de werkgever en de SW’er, vooraf en tijdens
de plaatsing, zo goed mogelijk te ondersteunen.
Denken vanuit mogelijkheden verhoogt de
slaagkans op en van een plaatsing
Contactpersonen
Kyra Luijters:
088 - 866 18 97 / Kyra.Luijters@tno.nl
Femke Giesen:
088 - 866 52 99 / Femke.Giesen@tno.nl
Doorlopend leren begint bij dezelfde
‘taal’ spreken
Delta heeft in het kader van een leven lang leren drie leerlijnen
uitgezet: een op lbo/vso-niveau, een op mbo-niveau
en een leerlijn op hbo-niveau. Voor de lbo’ers werkt Delta
intensief samen met Praktijkonderwijs Zutphen. Het doel
van de samenwerking is om al vroeg te beginnen met gerichte
(competentie)ontwikkeling van leerlingen naar werk.
Zodat de overgang van het praktijkonderwijs naar werk of
SW-voorzieningen soepel kan verlopen.
Leren is, volgens Delta, echt leren in de breedste zin van
het woord. Dat blijft niet beperkt tot het klassieke leren
zoals opleiding, training en cursus. Een zo mogelijk nog
belangrijker onderdeel van ‘een leven lang leren’ is
competenties ontwikkelen.
Competentiegericht ontwikkelen gaat bij Delta vooral aan
de hand van de mogelijkheden die het Dariuz®-instrument
biedt. Praktijkonderwijs Zutphen gebruikt Presentis.
Het einddoel van een leven lang leren is: zoveel mogelijk
mensen te kunnen laten werken naar vermogen: duurzame
(reguliere) uitstroom voor leerlingen en SW-medewerkers.
Werknemersvaardigheden
Door de leerlingen al in een vroeg stadium (vanaf het derde
leerjaar van het praktijkonderwijs) met behulp van Dariuz®
te diagnosticeren, worden de mogelijkheden in kaart
gebracht. Zo wordt duidelijk waar de kansen en krachten,
interesses en motivatie van de leerling liggen en waar nog
extra begeleiding bij nodig is.
Met deze kennis worden gerichte stages voor de leerlingen
gezocht. Tijdens de stages ontwikkelen de leerlingen
werknemersvaardigheden die ze nodig hebben om reguliere
arbeid te kunnen verrichten. Een test op de werkplek
(Dariuz® assessment) brengt de ontwikkeling van de
werknemerscompetenties van de leerling in beeld. Ook
wordt hierbij een ontwikkelplan opgesteld. Dit vindt plaats
in het vierde en vijfde leerjaar van het praktijkonderwijs.
Bij het laatste gesprek tussen de leerling en de stagebegeleider
van het praktijkonderwijs is ook de jobcoach
aanwezig. Daardoor kan, ook na het praktijkonderwijs, op
dezelfde manier (met onder andere dezelfde instrumenten)
verder worden gewerkt aan de ontwikkeling van de
medewerker.
De voordelen van deze methode:
- continuïteit in de ontwikkeling van de leerlingen om zo
duurzame uitstroom te realiseren;
- leerlingen en medewerkers van zowel Praktijkonderwijs
Zutphen als Delta spreken dezelfde taal. Dat geldt ook voor
de ouders van de leerlingen, werkgevers en jobcoaches
waardoor het mogelijk is de ontwikkeling van de leerling te
verdiepen;
- transparantie voor alle betrokken partijen. Daardoor is
snel inzichtelijk te maken waar de ontwikkelkansen van de
leerling liggen.
Voor leerlingen die waarschijnlijk aangewezen
zullen zijn op de SW, heeft Delta het werkproces
van het praktijkonderwijs en de SW
geïntegreerd, qua diagnose, (werkplek)leren
en werken. Daardoor worden de meeste
stageplaatsen Deltaplaatsen.
Tips en valkuilen:
Het wiel hoeft niet opnieuw te worden uitgevonden. Delta
en Praktijkonderwijs Zutphen maken gebruik van elkaars
expertise en vormen zo samen een sterkte partner voor
arbeid en ontwikkeling in de regio.
Als lerende organisatie is het soms vallen, maar ook weer
opstaan.
Contactpersonen
Hans Voortman:
06 - 22 4081 90 / h.voortman@delta-zutphen.nl
Marlijn Migchels:
06 - 32 1932 19 / m.migchels@dariuz.nl
14
15

Workshop: Ondernemen
met je hart (mvo Westland)
Workshop:
Praktijkassessment Paswerk
Patijnenburg, Naaldwijk
hoe handhaaf je diagnose en onderzoek in tijden van bezuiniging
Paswerk, Cruquius
Ondernemers creëren werkgelegenheid
In de gemeente Westland werken Werkplein Westland en
Patijnenburg samen met 25 ondernemers in de regio. De
partijen hebben een convenant gesloten om de kansen voor
mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te vergroten.
De ondernemers gaan, in het kader van maatschappelijk
verantwoord ondernemen (mvo), een inspanningsverplichting
aan om werkgelegenheid voor deze groep te creëren.
Bij de betrokken ondernemers is een quickscan uitgevoerd
van de mogelijkheden in het bedrijf en van eventueel
nodige maatregelen om plaatsing tot een succes te maken.
Dat heeft geleid tot werkplekken bij ondernemers en
opdrachten voor Patijnenburg, zoals: catering verzorgen,
groenvoorziening, onderhoud en schoonmaak.
Patijnenburg benadert de ondernemers met de bedoeling
dat ze actief participeren. Na de quickscan en de eventuele
aanpassingen aan de werkplek, volgt een proefplaatsing.
Door duidelijk te maken wat de SW-organisatie te bieden
heeft en gerichte media-aandacht, wordt de deelname aan
het mvo-netwerk versterkt.
Ze spelen handig in op het thema maatschappelijk
verantwoord ondernemen door de
toegevoegde waarde van de SW-organisatie te
laten zien.
Contactpersonen
Desirée van Yperen:
0174 – 272000 / d.vanyperen@patijnenburg.nl
Josie Kunseler:
0174 – 272000 / j.kunseler@patijnenburg.nl
Objectieve diagnose kost tijd en geld
Met het praktijkassessment werkt Paswerk aan een zo
compleet mogelijk beeld van de klant, vanaf de aanvang
van het traject of SW-dienstverband. Het gaat daarbij om
inzicht in werknemersvaardigheden, cognitieve vaardigheden,
interesses, sociale context, medische en/of psychische
belemmeringen en sollicitatievaardigheden.
Het assessment is ontwikkeld vanuit de overtuiging dat
een goede diagnose aan de kop van het proces leidt tot
een effectiever traject. Het uiteindelijke programma is het
resultaat van het samenbrengen van ervaring, literatuurstudie
en creatieve ideeën.
De aanpak omvat vier stappen:
1. onderzoeksvraag formuleren;
2. assessmentprogramma samenstellen (met keuze uit
diverse instrumenten zoals observaties, workshops en
testen / vragenlijsten);
3. onderzoeksgegevens analyseren, interpreteren en rap
porteren en de onderzoeksvraag beantwoorden;
4 assessmentrapportage terugkoppelen aan klant en
opdrachtgever.
Kracht en gevaar
Aan alle facetten die re-integratie of succesvol functioneren
op een werkplek beïnvloeden, wordt aandacht besteed.
De methodische onderbouwing van het programma en de
inzet van goed opgeleide en ervaren professionals, leidt tot
zeer objectieve beeldvorming van de mogelijkheden van de
klant. Dat is volgens Paswerk de kracht van het assessmentprogramma.
Het gevaar schuilt in het kostbare en tijdrovende karakter
van het praktijkassessment, zeker in tijden van bezuinigingen.
De resultaten zijn echter de moeite waard: honderden
deelnemers hebben in de afgelopen jaren het praktijkassessment
doorlopen. Deelnemers en opdrachtgevers
reageren positief. Zij beschouwen de assessmentrapportages
als waardevolle documenten die concrete handvatten
bieden voor het vervolgtraject.
Waargenomen gedrag is de beste voorspeller
voor toekomstig gedrag. En, hoe ‘echter’
de werkomgeving, hoe beter de voorspellende
waarde.
Tips en valkuilen:
Een praktijkassessment ontwikkelen zoals dat van
Paswerk, gaat niet vanzelf. Houd er rekening mee dat
je tegen vraagstukken / knelpunten aanloopt als:
• weerstand bij klantmanagers tegen diagnoseinstrument;
• spanningsveld tussen wetenschappelijke validering
en praktische functionaliteit;
• groeps- of individuele instroom;
• wachtlijsten;
• effectiviteit van de diagnose, enzovoort.
Contactpersonen
Eva van Duffelen:
06 – 14767348 / Eva.duffelen@paswerk.nl
Birgitte Duijf:
06 – 14162446 / Birgitte.duijf@paswerk.nl
16
17

Workshop: Naar de nieuwe
samenwerking tussen
gemeenten en UWV
Workshop: Effectieve
arbeidsondersteuning
VNG
eerste berichten van het lectoraat Duurzaam werken Harry Michon Lector Duurzaam werken,
een SBCM/Fontyslectoraat, Fontys hogeschool HRM en Psychologie
Regionaal arbeidsmarktbeleid en de rol van
de SW-organisatie
Samenwerking op de regionale arbeidsmarkt, door private
en publieke partijen, wordt steeds interessanter en relevanter.
Ook SW-organisaties zijn spelers op de regionale
arbeidsmarkt, zij benaderen immers actief de werkgevers
in hun regio. Hoe kun je dat doen in afstemming met andere
partijen
De arbeidsmarkt is regionaal. Om optimaal resultaat te
bereiken, zijn de verschillende partijen in de regio in toenemende
mate op elkaar aangewezen. Bovendien moeten
UWV en gemeenten wettelijk samenwerken binnen de
35 arbeidsmarktregio’s, inclusief dienstverlening aan
werkgevers.
Door verschillende externe ontwikkelingen gaan partijen
elkaars kennis, kunde en faciliteiten anders benutten.
Zo is er minder budget en een groter beroep op de bijstand,
moet het UWV bezuinigen en trekt het zich terug op een
groot aantal werkpleinen en ligt bij plaatsing van werkzoekende
de nadruk meer op de reguliere arbeidsmarkt.
Dat stelt eisen aan:
• de wijze waarop werkgevers worden benaderd, de
werkgeversdienstverlening;
• de dienstverlening aan werkzoekenden;
• de transparantie van de (regionale) arbeidsmarkt;
• de analyse van die arbeidsmarkt;
• marktbewerkingsplannen, van belang om beleid te
kunnen voeren en keuzes te maken.
De Programmaraad, een samenwerking tussen VNG, UWV
en Divosa, heeft over dit thema een visie op complementaire
samenwerking vastgesteld: Naar de nieuwe samenwerking
tussen gemeenten en UWV.
De workshop besteedt aandacht aan de verschillende
aspecten van regionaal arbeidsmarktbeleid, waarbij ook de
rol van SW-organisaties aan de orde komt als (regionale)
speler in dit veld.
Steek uw licht op bij de goede voorbeelden
van regionale samenwerking in Friesland en
Brabant
Contactpersonen
Bert Schriever:
06 – 12649922 / bert.schriever@vng.nl
Welke ondersteuning hebben mensen die klant zijn van
de sociale werkvoorziening nodig om regulier te kunnen
werken Dat onderzoekt het lectoraat Duurzaam werken
(SBCM/Fontys hogescholen). Lector Harry Michon
beschrijft zijn aanpak In de rede ‘Op zoek naar nieuwe
krachten’.
In de workshop komen de eerste, interessante bevindingen
van inventarisaties en onderzoeksacties aan bod
(o.a. een focusgroep waaraan diverse werkvoorzieningen
participeerden). Ook wordt verkend wat effectieve aanpakken
zijn in het licht van de genoemde lectoraatsvraag. Er
wordt ingegaan op de betekenis hiervan voor het begrip
ondersteuning (waar bestaat dat eigenlijk uit) en werkzame
elementen van effectieve arbeidsbegeleiding.
Tot slot worden de actuele onderzoeksplannen ontvouwd.
Met de aanwezigen wordt verkend hoe deze plannen
praktisch uitgewerkt kunnen worden en op welke wijze de
werkvoorziening hieraan kan bijdragen.
Van een mislukte plaatsing kun je ook heel
veel leren
Contactpersonen
Harry Michon:
06 – 13899427 / h.michon@fontys.nl
18
19

Workshop: Digitaal leren
door laagopgeleiden
Workshop: Sallcon AKAdemie:
Leren naar vermogen werkt!
ETV/Oefenen.nl, Den Haag
Sallcon Werktalent, Deventer
Laagopgeleiden leren graag via internet
Laagopgeleiden zijn prima in staat om te leren via internet
en ze doen het ook graag. Het is drempelloos, goed
voor hun zelfvertrouwen, zelfsturing en zelfstandigheid.
Dat is de ervaring van Stichting Expertisecentrum ETV.
nl. De stichting richt zich, vooral met de portal Oefenen.
nl, met multimediaal oefenmateriaal op de ontwikkeling
van basisvaardigheden bij laagopgeleiden en laaggeletterden.
Samen met SBCM ontwikkelt ETV.nl nu de SW-portal,
gebaseerd op Oefenen.nl.
Basisvaardigheden zijn de trampoline van de werkvloer, investeringen
daarin betalen zichzelf meer dan terug, aldus
ETV.nl. Dat er behoefte is aan digitaal oefenmateriaal in
een informele setting, blijkt uit het grote aantal gebruikers
van Oefenen.nl: 1,2 miljoen accounts.
Ook werkplekleren is belangrijk. De SW-portal maakt het
mogelijk meer functiegericht materiaal te koppelen aan
basisvaardigheden, zoals taal, rekenen en digitale vaardigheden.
Deelnemers kunnen in één omgeving werken
aan zowel basisvaardigheden als functievaardigheden.
Begeleiders kunnen de deelnemers volgen in het professioneel
account op Oefenen.nl en bijvoorbeeld huiswerk
klaarzetten. Er komen ook verschillende leerroutes. Zo
kunnen SW-organisaties gerichter met medewerkers aan
e-learning gaan doen.
[De workshop gaat in op het leergedrag van laagopgeleiden,
op de rol van in- en non-formeel leren, de effecten van
trainingen basisvaardigheden op de werkvloer en de inzet van
digitale technologieën.]
Uit een pilot is dit jaar duidelijk geworden dat de portal in
een behoefte voorziet, gebruiksvriendelijk is en aanzet tot
leren. In het najaar begint SBCM met een campagne om de
SW-portal meer bekendheid te geven bij SW-organisaties
en medewerkers.
[Voor bedrijven die het ontwikkelen van mensen hoog in het
vaandel hebben een belangrijk instrument.]
Digitaal leren voor laagopgeleiden werkt. Dat
zien we in de praktijk tijdens taal- en rekenscholing
bij Delta. De programma’s in Oefenen.
nl/sw zijn zo opgebouwd dat SW-medewerkers
er ook zonder begeleiding mee kunnen werken.
Het wijst zichzelf. Het rendement is natuurlijk
hoger als je digitaal leren ondersteunt
via groepsgewijze of individuele instructie
(blended learning). Delta kiest dan ook voor
begeleid leren.
Tips en valkuilen:
Het is belangrijk dat het in de bedrijfscultuur normaal
wordt gevonden dat ook laagopgeleide werknemers de
kans krijgen om zich digitaal verder te ontwikkelen.
Begeleiding blijft daarnaast onmisbaar.
Contactpersonen
Ben Vaske:
06 - 11 398 433 / b.vaske@etv.nl
Anne-Lies Schrijvers- van de Peppel
06 - 11 398 434 / a.schrijvers@etv.nl
Opleidingskennis en -ervaring bundelen
tot gedegen programma
De nieuwe wet Werken naar Vermogen (of een toekomstige
variant) heeft een duidelijk doel: iedereen zo snel mogelijk
aan het werk. Hiervoor is het nodig dat SW-medewerkers,
die vaak laaggeschoold zijn, zelf beter in staat zijn werk te
vinden en te houden.
Sallcon Werktalent heeft de beschikbare kennis van en
ervaring met het opleiden van deze doelgroep gebundeld
en zo een gedegen opleidingsprogramma voor SW-medewerkers
opgezet. Door in het programma verschillende instrumenten
aan elkaar te verbinden, ontstaat goed zicht op
de mogelijkheden en de ontwikkeling van de medewerkers.
Hoe werkt leren naar vermogen
Een grote groep SW-medewerkers heeft een EVC-traject
gevolgd. Op basis van de uitkomsten is een koppeling
gemaakt naar de opdrachten van werkplekopleiden (WPO),
aangevuld met theoretische scholing. Zo is voor de deelnemers
een scholingsprogramma op maat gemaakt.
Daarnaast zijn de mogelijkheden op de arbeidsmarkt van
alle deelnemers in kaart gebracht.
Alle opdrachten worden vastgelegd in een digitaal dossier
zodat de ontwikkeling van elke medewerker zichtbaar
wordt en terugkoppeling mogelijk is naar het POP-gesprek.
Het resultaat is een gestructureerd opleidingsprogramma,
waaraan 125 medewerkers met veel plezier deelnemen.
Voordelen van deze werkwijze
Door verschillende aantal partijen (SW-organisatie, opleidingsadviesbureau,
ROC en AOC) aan elkaar te verbinden,
kan de opleiding voor een grote groep SW medewerkers
tegelijkertijd wordt verzorgd, zonder afbreuk te doen aan
(deels) maatwerk.
Door in het programma verschillende, bestaande instrumenten
aan elkaar te verbinden (EVC / diagnose / WPO /
digitaal dossier / POP) ontstaat goed zicht op de mogelijkheden
en de ontwikkeling van de medewerkers.
Door de scholing op de werkvloer te organiseren, is de
opleiding laagdrempelig.
Bovendien wordt het opleiden op de werkvloer gefinancierd
via de Wet vermindering afdracht loonbelasting (WVA) door
de WPO–opdrachten in te zetten in een beroepsbegeleidende
leerweg (BBL)-opleiding.
’Kijken wat je kunt’ is de essentie van EVC, niet
het diploma. Als je het zo introduceert, raken
medewerkers enthousiast en gaan ze meteen
aan de slag.
Tips en valkuilen:
Zorg voor goede informatie voor deelnemers en betrokkenen
in de organisatie.
Geef medewerkers de keuze om mee te doen.
Contactpersonen
Eline Derks:
0570-679500 / e.derks@sallcon.nl
Paul Ensink:
06-55107084 / paul.ensink@competensys.nl
20
21

Workshop:
BuitenkanZ
Presikhaaf Bedrijven, Arnhem
Een praktijkgerichte training voor mentoren van gedetacheerde
SW-medewerkers bij externe werkgevers. Dat
bieden Presikhaaf Bedrijven, Permar en Pauw Bedrijven in
de vorm van het project BuitenkanZ.
De mentor die de training volgt, krijgt meer begrip voor
de medewerker, gaat gerichter coachen en raakt meer
betrokken. Daardoor zal de mentor zich sterker inzetten
voor snellere acceptatie door de collega’s op de werkvloer.
Gevolg: meer duurzame plaatsingen.
De mentortrainingen hebben zich al op verschillende plaatsen
bewezen. Tot nu toe hebben 54 medewerkers van de
drie SW-organisaties een reguliere baan gevonden buiten
de sociale werkvoorziening. Zij werken bij 28 verschillende
werkgevers, variërend van groenvoorziening tot het
Gelders Archief, 39 mentoren begeleiden hen.
De sleutel voor het succes ligt bij de mentor, die een
belangrijke rol speelt in het begeleiden en ontwikkelen van
deze medewerkers. Dat gaat zowel over de inhoud van het
vak als over sociale aspecten.
De mentor maakt het verschil
Contactpersonen
Gert Jan van Westerveld:
06-51421084 / gj.vanwesterveld@presikhaaf.org
22
23

Sneldicht Dominique Engers
Buiten was het hondenweer, het regende dat het goot
Maar binnen stond de koffie klaar, met gebak of krentenbrood.
Iets te laat begonnen en de opkomst viel wat tegen
Maar dat zou allemaal te wijten wezen aan de regen.
Op het podium een man mat rare pruik en witte jas
Die, volgens zijn bordje de veranderdokter was.
Meneer Jansen kwam er voor de tweede keer al op consult
Hij wilde graag veranderen, zo werd door hem onthuld.
Het leven was geen wedstrijd, zat de dokter uit te leggen
En meneer Jansen kon met heel veel moeite zijn vier
woordjes zeggen.
Hij verschoof zijn stoel, voor een geheel nieuw perspectief
En reageerde op wat woorden toen enorm associatief.
Een blik over de muur en meneer Jansen zag de zaal
Hij zei: Hallo, en wij, we reageerden allemaal.
Toen kregen we de “highlights uit het handelingsrepertoire”
Van een gedistingeerde man vooraan met behoorlijk weinig
haar.
En samenzang die dreigde, maar de dokter die greep in:
Driemaal daags over de muur kijken, want dat had veel
meer zin.
Waarna de dagvoorzitster, die in een fraai groen jasje stak
Over de herniaoperatie van de voorzitter toen sprak.
Astrid zei dat op mijn achternaam helemaal niets viel te
dichten
Dat klopt niet, maar daarover later andere berichten.
Want eerst verscheen José, om over de harde realiteit te
praten
Ze vertelde dat we vorig jaar in zachte rode stoelen zaten.
De harde stoelen van dit jaar, José die wilde kwijt:
“Ze zitten heel beroerd, maar geven ons wel zekerheid!”
José was duidelijk meer onzeker dan het vorig jaar
Als de baron van Münchhausen trok zij zichzelf aan haar
haar.
Twee producten die het afgelopen jaar ontwikkeld waren
Daarover wou José het één en ander kort verklaren.
“De persoonlijke ontwikkelingsimpuls”, het resultaat
dat moest nog blijken
Maar je ging er raar van praten èn je ging er raar bij kijken.
E-learning leek een sleutelrol te hebben leerden wij
José deed het zelf ook en het was hartstikke leuk, zei zij
Het tweede product: “Aan de slag”, José meldde de klas:
De SW medewerker kon zo uitzoeken waar ie goed in was.
Het ging José om mensen, werd gedecideerd beweerd
Zij verdienen de aanpak die het meeste effect sorteert.
Het ging om ieders vakmanschap, gaf José tenslotte aan
De dagvoorzitster kwam vast dreigend op het podium
staan.
Deze dag moest een cadeautje worden waarvan
je met plezier vertrok
Waarna de zaal voor de eerste keer de stemkastjes
hier trok.
Wie onderhield zijn vakmanschap regelmatig
Nou, ikzelf ook
Vandaar dat ik als dichters nooit om een rijmwoord
verlegen zit.
Na de tweede stelling kwam toen René Paas naar voren
Stalinistische stellingen! Kregen wij van hem te horen.
De Kwakzalver, van Jan Steen gebruikte hij als achtergrond
En toen vertelde hij wat ie over vakmanschap allemaal
vond.
Het bleek dat dokters vroeger gewoon omhooggevallen
kappers waren.
En vakmanschap was rekenschap, stond Paas
toen te verklaren
Aan de dag van de transparantie had niemand
hier aandacht besteed
27 juni is mijn trouwdag, wedden dat ik die dag nooit
meer vergeet
Het filmpje van het omstreden doelpunt, daarmee
was wat aan de hand
Het startte niet, en was daarmee niet erg transparant.
Al die voetbalmetaforen, daarna wilde Paas nog kwijt:
“We leven met z’n allen nogal in een lijstjestijd.”
We konden alles ranken: haring, oliebollen, bier
En alle sprekers van vandaag, middels het evaluatieformulier.
Geef iedereen een cijfer, zet je opmerkingen op een rij
Want lijstje, lieve mensen, ook hier zweren ze erbij.
Een foto van professionals, ze heel strak op een rij
De strakke Blonde Debbie die stond er helaas niet bij.
Paas was pas verhuisd, had de Ikea vaak bezocht
Toonde ons een tekening van een kast die hij daar had
gekocht.
Het verhaal vertelde niet of ’t was gelukt die kast te bouwen
Maar René had er blijkbaar wel een hernia aan
overgehouwen.
Brood bakken Een trap bouwen Begin er maar niet aan
Laat dat maar over aan de vaklui, gaf René Paas toen te
verstaan.
De grote zaal was aanvankelijk afgehuurd voor vandaag,
zie Paas ons toen
Een handjesvol mensen, u, wou hier zijn kostbare
tijd verdoen.
Dus dat verhaal van die harde stoelen bleek een
wassen neus
Het zachte rode pluche was blijkbaar toch de eerste keus.
Toen sprak Iris van Bennekom, ik bedoel het echt niet
valsMaar die kon zo op die foto tussen die professionals.
Een soort van Strakke Blonde Debbie, goedgekapt,
haar pakje kek
Maar wel, zo werd snel duidelijk, met het hart op de
juiste plek.
De vergrijzing kwam er aan en dat beviel niet zo
En werkgevers wilden graag zo weinig mogelijk risico.
Geen vaste contracten meer, innovatie was een
sleutelwoord
Geschikte banen voor de juiste mensen, daar kon mee
worden gescoord.
Iris was optimistisch, want wij waren slechts één stap
Verwijderd van het absolute, ware vakmanschap.
Daarop konden we trots zijn, meldde Iris, best wel blij
En als alles transparant was zag je niets mee, hoorden wij.
De voorzitter van de ondernemersraad, die kon z’n
werk niet goed meer doen
Want zijn oren gingen achteruit, vertelde hij ons toen.
Mijn pianist is al jaren doof, maar mij hindert dat niet
Het is heerlijk met hem werken, al speelt ie slechts dit
ene lied.
Tijd voor een kopje koffie, ook fijn even te bewegen
Want van die harde stoelen had ik een houten reet
gekregen!
Geen koekje bij de koffie, dat was de harde realiteit
Gaf bij de lunch gezonde trek en daarmee een stuk
zekerheid.
“Ondernemen met je hart”, die workshop leek mij iets
voor mij
We kregen allemaal een hartje en er moesten stoelen bij.
Een schitterende workshop, men hield de aandacht
meer dan vast
Met al die flikkerende hartjes was het hier net een
hoerenkast.
“Van plaatsbaar naar plaatsklaar”, daar viel ik in een
rollenspel
Een moeilijk plaatsbare autist die ondervraagd werd
door een stel.
De dames die hem ondervroegen waren zeer in vorm
Maar met name de autist ontroerde mij enorm.
Toen was het alweer tijd voor een verrukkelijk lunchbuffet
De luie stoelen in de hal waren het eerst bezet
Zo’n lekkere luie stoel, daar raakte je snel aan gewend
Aan onze haren trokken wij onszelf weer overend.
Want na wat broodjes, fruit een sapje, saucijzenbroodje
en saté
Ja, je neemt altijd teveel! Was het tijd voor ronde twee.
De goede dokter en meneer Jansen, flink veranderd,
zonder haar
Als twee omhooggevallen kappers stonden zij weer
voor ons klaar.
Had u een ovationeel applaus in huis De zaal klapte
bedaard
Dat ovationele applaus had u hopelijk voor mij bewaard.
Één teamleider zat in de zaal, een heel groot team had zij
Met jobfinders, studenten, adviseurs, er zat van alles bij.
24
25

Zelfs een ondernemer, Flip wist niet dat het nog bestond
En een cluppie WSW’ers, en de chaos hier die was gezond.
Vier scènes kregen wij, de eerste: intake/diagnose
Johans’ carrière ging bepaald niet over rozen.
Toch leek de groenvoorziening voor hem de ideale baan
En mocht de zaal aangeven wat er beter kon worden
gedaan
Contact maken en doorvragen, water aanbieden tot besluit
De slechthorende man van de ondernemingsraad liep vier
scènes vooruit.
En kon Johan eigenlijk wat op het briefje stond wel lezen
Het herziene gesprek dat bleek veel prettiger te wezen
Onze kale Flip, die zat als een Piet Bambergen te
schmieren
Deed of ie de slappe lach had om eenieder te plezieren.
Als een strenge tante stapte Astrid toen naar voren
“Heren, jullie zijn al een halfuur bezig!” Kregen de
Mounties te horen.
Terwijl Astrid op hun nek zat en ik mij te pletter schreef
Vreesde ik met grote vreze dat het bij één scène bleef.
De volgende scène, die was werkelijk overvol
De Piet Bambergen van Boca Vista speelde een
driedubbelrol.
Dat Flip acteur geworden was, ik had er vrede mee
Want hoe je die ooit herplaatsen moest Ik had werkelijk
geen idee.
De leidinggevende stond al een kwartier voor piet snot
daar links opzij
Hij leek ontzettend op Piet Römer en keek helemáál
niet blij
De dagvoorzitster had aan Erna haar microfoon reeds
afgestaan
En nu zij niet kon ingrijpen kwam hier vast nooit meer
een einde aan.
Mevrouw de voorzitster zei streng: “Nog vijf minuten, heren!”
Er zat niets anders op dan als een speer te evalueren.
Afspraak is afspraak, hoorden wij, was dat helder of nie
Mevrouw de Voorzitster vond van wel: half drie was half drie!
Zou ik weer naar de paarse zaal gaan
Niet om het verhaal opnieuw te horen
Maar om zo’n tweede rode plastic flikkerhart te scoren.
Ik koos voor “Leren naar vermogen werkt” men moet
zich ergens achter scharen
En niet vanwege de inhoud, mar omdat daar de stoelen
zachter waren.
De zaal beduidend leger dan toen het vandaag begon
We luisterden nog even kort naar onderzoeker
Harry Michon
Hoe kregen we vakkennis in een structuur
Vroeg Astrid toen
“Open vragen stellen”, zei Harry, dat was wat we
moesten doen.
Alle sociale werkvoorzieningen zijn verschillende
bedrijven, hoorden wij
Dus daar hoorden allemaal verschillende structuren bij.
Het onderzoek naar succesfactoren: het bleek dat
maatwerk nodig was
“Dit hadden wij anders geoefend!” Biechtte Harry op aan
de klas.
Als onderzoeker zat Harry in een heel lastig parket
Maar er was overal geld te vinden, werd hoopvol
uiteengezet.
Toen kwam José naar voren, wij gaven cijfers allemaal
De winnaar Dat was workshop nummer zes, volgens
de zaal.
Ondernemen met je hart! Ze flikkerden en straalden
als een ster
Mogen die nou, net als Piet Bambergen, volgend jaar
dan ook plenair
Het applaus voor deze workshop dat klonk niet heel luid
Misschien koos u hen wel vanwege die gratis hartjes uit.
Er moeten meer werkgevers komen op een dag als vandaag
De winnende mevrouw die wou dat toch wel heel erg graag.
De SW branche aan tafel, onderdeel van MKB Nederland
Een prachtig mooi idee! José nam één boeket ter hand.
Geen bloemen genoeg voor iedereen, maar er zat wel een
standbeeld bij
Dat heelhuids mee te krijgen was een opgaaf, volgens mij.
Een loodzwaar glazen ding, de màn die moest het dan
ook dragen
En José was zo brutaal om om zo’n flikkerhart te vragen.
Hoe je die beeldjes afstoft Zelfs de kunstenaar had
geen idee
En toen was het alweer tijd voor prijsuitreiking nummer
twee
Een eensgezinde jury, maar de zaal het laatste woord
Wie het buitengewoonst was, werd dan ook van u gehoord.
Servé, de trotse schilder, die ook een wielrenner was
Of was Ernst Ferro favoriet in deze klas
Elektronisch roken was zijn core business, hoorden wij
Hij was een goeie ondernemer, zoals zijn begeleidster zei.
Simo Meftoul was de laatste en hij kwam uit IJsselstein
Zijn start bij Pauw Bedrijven die verliep niet bijster fijn.
Maar nu was ie geslaagd, had ie als kok een vaste baan
De zaal die koos voor Simo, José bood hem het standbeeld
aan.
Dat doorzetten echt loonde werd vandaag maar weer
bewezen
Simo danste en hij huilde en hij stònd toch blij te wezen!
De hele zaal ontroerd, dat gold echt niet voor mij alleen
Ik dacht: die leuke Simo, daar kom ik nooit meer overheen!
Dat glaswerk, nou je zou er maar mee opgezadeld worden!
José was blij dat zij er af was, zover was alles dik in orde.
De winnaars moesten na de foto en felicitaties zitten gaan
En het viel mij dadelijk op dat zij het glaswerk lieten staan!
Zo u wilt kan ik nog uren doorgaan met dit lied
Datzelfde geldt voor Daniël, want die hoort het allemaal
niet
Maar dat ga ik u niet aandoen, omdat ik uit ervaring weet:
U hebt sinds half twaalf een ongelooflijk houten reet.
Ik had een optimale dag, daaraan is niets gelogen
Ik heb vandaag daarnaast lekker gewerkt naar mijn
vermogen.
Werken áán vermogen, hoorde ik iemand zeggen op de plee
Ik dacht bij mezelf: die is vast van de VVD!
Wij willen niet de ranking in als de eindtijdverlengers
Nog drie coupletten zijn wij van de gulle lach de brengers
Astrid deed als streng, maar dadelijk doet ze nog iets
strengers
En het blijft toch eeuwig zonde dat niets rijmt op Dominique
Engers.
Servé borrelt niet mee, die gaat een lekker stukje fietsen
En ik ga bij Ernst Ferro een elektronisch sigaretje bietsen.
En dan een glaasje wijn, dat ongetwijfeld heerlijk smaakt
En ik hoop dan ook dat Simo alle hapjes heeft gemaakt.
Ik doe nog twee coupletten, doet u mij dan een plezier:
Schrijf over mij wat op uw evaluatieformulier.
Haast tijd voor de borrel, ik mis sinds half twee reeds René
Maar die moest nog naar de Ikea, dus die borrelt ook niet
mee.
Deze dag was een cadeautje, José had niets teveel gezegd
En op mijn trouwdag volgend jaar denk ik aan Paas, dat
meen ik echt.
Hoe je die beelden afstoft, ik heb werkelijk geen idee
Maar we zaten hier gezellig, en we zaten hier oké!
Dominique Engers, Orpheus Apeldoorn, 4 oktober 2012
26
27

Colofon
SBCM is het A&O- fonds sociale werkvoorziening. Het
wordt bestuurd door de landelijke vertegenwoordigers van
werkgevers en werknemers van de sector. SBCM is het
kennis- en expertisecentrum voor arbeidsont- wikkeling,
gezond en veilig werken en arbeidsmarkt in de SW-sector.