Brief LHG aan de stad Leuven in 2005 bij openbaar onderzoek

Leuvens
Historisch
Genootschap
________________________Vzw
Brusselsestraat 46/05 3000 Leuven ________________________
Aan de Heer Burgemeester en
College van Schepenen van de Stad leuven
Grote markt 9
3000 Leuven
Leuven , 28 april 2005
Betreft:
Openbaar onderzoek betreffende de stedenbouwkundige aanvraag voor afbraak
van twee woningen en houtzagerij, de bouw van een woning (deels restauratie en
deels reconstructie ), een nieuwbouw van drie appartementen, kantoorruimte,
handelsruimte, een ondergrondse parking, en de heraanleg van een park te 3000
Leuven, Ramberg 27-29 en Schapenstraat 7 (genoemd Schapenstraat 3).
Geachte ,
Naar aanleiding van dit onderzoek omtrent de stedenbouwkundige aanvraag maken we als Leuvens
Historisch Genootschap-vzw onze inzichten omtrent dit project aan U over, en een afschrift hiervan aan
de dienst Monumenten en Landschappen.
In de hoop dat, samen met andere ingebrachte opmerkingen, dit openbaar onderzoek de nodige
elementen geeft tot bijsturing van dit waardevolle patrimonium,
tekenen we,
namens het Bestuur van het Leuvens Historisch Genootschap-vzw.
Voorzitter Paul Reekmans
Bestuurslid Ramon Kenis

DOCUMENTATIE : DAMIAANPLEIN en OMGEVING
Noord en Westzijde Damiaanplein Vroeger en nu
Met verdwenen rij neo-classicistische huizen links
Noord en-Oostzijde Damiaanplein vroeger en nu
met vernieuwingen o.a. Hoekpand De Vergulden Ram
Links woningen Ramberg 27-29 ( twee delen)
Schapenstraat 7 ( voormalige houtzagerij)
Links woningen Ramberg 27-29 ( twee delen) Parkingang naast woning Ramberg 27
L
Dokumentatie Leuvens Historisch Genootschap-vzw
Ramberg27-29 (Damiaanplein)

Leuvens
Historisch
Genootschap
1
________________________Vzw
Brusselsestraat 46/05 3000 Leuven ________________________
INFODOCUMENT : STANDPUNT LHG-VZW
PATRIMONIUM-ACTIE : RAMBERG 27-29 – SCHAPENSTRAAT 7
Leuven , 1 juni 2005
Betreft:
Aanvraag voor afbraak van twee woningen en houtzagerij, de bouw van een
woning (deels restauratie en deels reconstructie ), een nieuwbouw van drie
appartementen, kantoorruimte, handelsruimte, een ondergrondse parking, en de
heraanleg van een park te 3000 Leuven, Ramberg 27-29 en Schapenstraat 7
(genoemd Schapenstraat 3).... ( uit aankondiging affiche Openbaar onderzoek )
( uittreksel uit de brief van LHG aan het stad Leuven in het kader van het Openbaar Onderzoek )
.......
Algemeen kan gesteld worden dat we er van uitgaan dat de Stad Leuven zich voldoende informeert bij
de beoordeling van deze plaats gelegen in een woongebied met culturele en historische waarde.
Het Damiaanplein is naast de 0ude Markt één van de oudste pleinen van Leuven, van waaruit de
verdeling van de Hertogelijke goederen (o.a. de Korenhalle, vroeger gelegen in het midden van het
plein, huisnummer 7 ) gebeurde. Later werd deze hal overgenomen door de stad en werd “ het laag
gelegen plein “ of de “ledigheid” een “Verckens- of Veemerckt”, om naar aanleiding van de
studentenfolklore later “de Pottekesmet” te worden.
De omgeving van het plein met zijn historische interessante park, gelegen aan de Ramberg, met de
prachtige ankergebouwen zoals het Hollands College, het Iers College, de St. Antoniuskerk, het
hoekgebouw “ Het Reepken” (thans café de Wink ) enz., verdient bijzondere aandacht. Dit goed te
keuren project moet meer zijn dan een goedbedoelde vastgoedoperatie zonder meer.
De naam “ Ramberg” of “Raemberg” verwijst naar de bloeiende lakenindustrie, waar tegen de
zuidhelling van de Hoge heuvel de ‘raam’kaders werden opgesteld, om door droging van de zon de
verdere afwerking van de lakens en linnen mogelijk werd gemaakt.
Het feit dat de woningen Ramberg nr. 27 ( waarvan enkel de voorgevel wordt behouden) en Ramberg
nr. 29 ( als afbraak en reconstructie met restauratie voorgesteld wordt op de aanvraag) opgenomen zijn
in de “Voorontwerplijst van bescherming “ maakt dat men alleszins deze “reconstructie” na afbraak niet
zomaar in het huidige voorstel kan goedkeuren.
De dienst Monumenten & Landschappen zal, zeker in het kader van het beschermd stadgezicht Van
Dalecollege en haar specifieke monumentenzorg, voldoende inspanning leveren om deze waardevolle
hoek op het Damiaanplein bij te sturen aan de hand van hun vroegere inzichten.
In die zin willen we bijdragen tot de opwaardering van het project en willen we, gezien onze
doelstellingen als Leuvens Historisch Genootschap-vzw, dit project voornamelijk in zijn historischculturele
betekenis voor de plek en de stad bekijken en spreken we ons daarom minder uit over andere,
even belangrijke punten. We geven enkele bezwaren in dit zin als basis voor de nodige bijsturing.
Voor het gebouw Ramberg nummer 29.
• De opgave in de affichering van het woord “ reconstructie en restauratie van nr. 29” wordt
niet gerealiseerd. Het blijkt een gewone afbraak te zijn met een volledige nieuwbouw, die
spijtig genoeg geen reconstructie is, noch naar vorm, noch naar de onderdelen die een
reconstructie eigen zijn. Het woord ‘re’ betekent in deze kontekst ‘ her’-opbouwen volgens
de bestaande toestand.
• De elementen gevelopbouw, gevelindeling, raampartijen, volume en nokhoogte, materialen
en meer algemeen de bestaande geleding van het nieuw geplande gebouw verwijzen in

2
geen enkel opzicht naar de bestaande situatie. Het is een nieuw appartementsgebouw, met
gelijkvloers een handelspui zonder meer en als opbrengstgebouw bedoeld.
• De kroonlijst die vroeger de helling van de straat door een logische verspringing volgde is
nu, verlengd om het gebouw zoveel mogelijk volume te geven en is onevenwichtig met het
straatprofiel. De kroonlijst van de 2 gebouwenonderdelen van de 29 zou de bestaande
horizontale geleding moeten krijgen, wil men een relatie behouden met het sterk stijgend
straatprofiel. De verhoogde kroonlijst, die ver boven deze van het hoekgebouw van de
rechtergebuur uitsteekt, zal door deze dakvolumevergroting het recent gebouwde hotel in
verdrukking brengen, zowel qua schaal in de voorgevel als bezonning achterin, en de
aansluiting en leefbaarheid van de hoekopstelling aan de achterzijde geen kansen geeft.
• De gevelopbouw met zijn typische strakke neo-classicitische stijl met het
kenmerkende materiaal van de gladde bepleistering is nog een laatste restant van de
vroegere veel voorkomende pleinbebouwing. De laatste gelijkaardige en krachtige huizenrij
op de tegenovergelegen hoek (huidige parking Josefieten) werd “recent” afgebroken. De
huidige twee huizen (nr.29) zijn de laatste in hun soort op dit plein en maken in hun
bijzondere uitstraling en stijl dit geheel uniek, kenmerkend voor erfgoed. Deze uitstraling
van gevelopbouw dient nauwgezet bewaard te worden in zijn volledigheid, materiaal en
kleur, of door een nauwkeurige “ reconstructie” opnieuw veilig gesteld te worden.
• De nieuw voorgestelde raamverdeling op de verdiepingen is geenzins vergelijkbaar qua
uitstraling aan de bestaande. De ramen zijn breder en niet vergelijkbaar in aantal-ritme met
de bestaande. De 8 bestaande raampartijen zijn tot 6 bredere ramen herleid, waardoor het
een lomp, breed en monotoon gevelgeheel ontstaat.
• De raampui gelijkvloers heeft geen enkele binding met de bovenliggende gevelindeling en
sluit nog minder aan bij het straatprofiel. De lange raamzone aan de straat, die geen
verdere directe toegangsmogelijkheid biedt tot het gelijkvloers is nefast voor elk
gedifferentieerd gebruik op lange termijn. De ingang van de appartementen en de
winkel/kantoorpui rechts maakt dat, door de ingraving van het gelijkvloers binnenin in de
berghelling naar links toe, het gelijkvloers van het gebouw een erg storend verloop kent en
de logische aansluiting mist met de straat en het aangrenzende voorplein van de St.
Antoniuskerk.
• De verhoogde nokhoogte rechts (waarschijnlijk met de bedoeling het volume te
maximaliseren), is onterecht doorgetrokken, maakt dat elke natuurlijke stapsgewijze
geleding, kenmerkend voor dit ganse plein, zoek is. De gemiddelde nokhoogte, refererend
naar de andere gebouwen, is een logischer houvast. Een voorbeeld van een betere aanpak
is het vernieuwde hoekpand, de ‘Vergulden Ram”, diagonaal aan de overzijde.
Voor het gebouw Ramberg nummer 27.
• Het behoud van enkel de voorgevel als façade is een te beperkte appreciatie. De afbraak
van het gebouw achter deze gevel met de kenmerkende zij- en achtergevel in de typisch
bak- en zandsteenstijl, samen met de waardevolle elementen van dakvorm en dakgebinte,
moeten het voorwerp uitmaken van een gehele opwaardering.
Voor het gebouw in de Schapenstraat nummer 7.
• Het afbreken van dit evenwichtig gebouw is een gebrek aan waardering voor ons industriéel
erfgoed. Het is een uniek gebouw in zijn omgeving en éen van de laatste overblijvende
ambachtlijke stedelijke bedrijfsgebouwen (houtzagerij), gelegen in de vroegere drukke as
Parijsstraat-Schapenstraat (de “ Benedenstraat”), bij de “Veemerckt”.
• Het creatief interpreteren van dit gebouw in zijn huidige vorm is zeker haalbaar samen met
een aanvullende verdieping in de vorm van een sterk hedendaagse toevoeging. Dit is een
terechte uitdaging voor elke ernstige ontwerper.
We hopen dat de aanvraag onder de huidige vorm zal geweigerd worden en met de nodige
herwerkingen alsnog een kans geeft tot slagen voor deze unieke lokatie en markante gebouwen. Vele
onoordeelkundige transformaties, karakterloze nieuwbouw en afbraak hebben dit plein reeds meerdere
malen geschaad en zijn uitstraling doen afnemen. Het ogenblik is aangebroken om het tij te keren.
Hoogachtend,
Namens het Bestuur van het Leuvens Historisch Genootschap-vzw.