1999-21-03 - Vrienden van Blijdorp

Botanisch Blijdorp: dronken
vogels en pIndakaasplanten
De havenstad Rotterdam heeft al jaren een hechte band met de Chinese havenstad Sjanghai .
Diergaarde Blijdorp profiteert daar regelmatig van. Diverse bijzondere dieren zoals kuifherten,
takins en rode gorals zijn vanuit onze zusterstad naar Blijdorp gekomen.
In 1990 vierde Rotterdam haar
650-jarig bestaan. Ter gelegenheid van dat
feit wilde Sjanghai onze stad een cadeau
aanbieden. In Blijdorp had men plannen
liggen voor de aanleg van een Chinese
sfeertuin. Sjanghai heeft toen materialen en
werklieden gestuurd om dit plan te helpen
realiseren.
Door het publiek wordt er meestal
gesproken over de Chinese tuin. Reinier de
Jong, die de zorg heeft over dit stukje
Blijdorp, spreekt liever over de Chinese
sfeertuin, de officiële benaming. In een
Chinese tuin zouden alle planten van
Chinese afkomst moeten zijn. In Blijdorp
heeft men er voor gekozen om ook bomen
en planten uit andere streken toe te passen.
Er stonden namelijk al een aantal bomen van
zo'n 80 jaar oud in dit gedeelte van de
Diergaarde. Bomen vormen het dak van je
tuin en het zou zonde zijn om zulke
prachtige oude exemplaren om te kappen.
Het duurt jaren voordat je weer een paar
flinke bomen terug hebt.
De Chinese elementen zoals het
dichtershuisje, de theekoepel en de diverse
bruggen zijn heel bepalend voor de sfeer. Zij
zijn ter plekke gebouwd door Chinese
ambachtslieden. Bij elk van deze elementen
heeft Blijdorp een bord geplaatst met uitleg
over de functie en historie ervan. De daken
van het dichtershuisje en de theekoepel zijn
in de loop der jaren steeds mooier geworden
door de mossen en korstmossen die erop
groeien.
Reuzen en dwergen
De oudste bomen, zoals bij voorbeeld
de grote wilg en de draaiwilg op het
eiland, zijn ruim 80 jaar oud. Toch kunnen
deze bomen niet eindeloos mee. Net als
mensen hebben zij een bepaalde levensduur
en voor snelgroeiende bomen zoals
deze wilgen is dit toch al een hele hoge
leeftijd. Bovendien heeft de grote wilg veel te
lijden gehad van een blikseminslag zo'n drie
jaar geleden . Boomverzorgers hebben de
boom zo goed mogelijk opgeknapt in de
hoop dat hij nog een tijdje meegaat.
I n de zomer staat er aan de voet van
de grote wilg een aantal bonsais. Bonsai
betekent letterlijk: miniboom. Van oorsprong
komt deze vorm van planten kweken uit
China. Men probeert om de natuur na te
bootsen maar dan als miniatuur. Remi Kroon,
de bonsaispecialist in de diergaarde, houdt
zijn boompjes goed in de gaten. Ze komen
laat in het voorjaar uit de kas. Daarna staan
ze enkele weken onder een doek om te
wennen aan de zon.
Als ze direct in het felle licht zouden komen,
kunnen ze verbranden!
De miniatuurtjes die in Blijdorp staan
zijn vermoedelijk ongeveer 20 jaar oud. Ze
zijn enkele jaren geleden van een kwekerij
over genomen. Om ze zo klein te houden
worden ze heel intensief gesnoeid.
Bovendien worden ze elke twee jaar uit hun
pot of schaal gehaald om de wortels te
snoeien. Dan wordt tevens de aarde ververst,
maar de bonsais gaan weer terug in dezelfde
schaal om te voorkomen dat ze groter
worden. Het gereedschap waarmee dit alles
gebeurd is miniatuur: het past in een
schoenendoos. De grootse miniboom die u
in Blijdorp aantreft is een Zelkova. Hoewel
nog geen twee meter hoog heeft hij al echt
het uiterlijk van een oude reus.
Bamboe
Een plant die zijn oorsprong wel in
China vindt, is natuurlijk de bamboe. In
Blijdorp zijn wel dertig tot veertig soorten te
vinden, in allerlei kleuren en met diverse
bladvormen. In grootte kunnen zij variëren
van enkele tientallen centimeters tot wel 20
meter. De grote bamboesoorten zijn enorm
snelle groeiers. Dat moet ook wel als je
bedenkt dat zij zich in één seizoen volledig
moeten ontwikkelen. Anders kunnen ze de
vorst niet overleven. De planten ontwikkelen
eerst de stengel en pas als de hoogte bereikt
is verschijnen de twijgen en bladeren . Zij
groeien 24 uur per dag (gewoonlijk hebben
planten daglicht nodig om te groeien) en,
afhankelijk van de temperatuur en
luchtvochtigheid, wel enkele meters per
week. Reinier heeft eens wat metingen
verricht bij de bamboe naast de Sterrenzaal.
Het record dat hij gemeten heeft was 86 cm
in 24 uur! De groeikracht van bamboe is
ongelooflijk. De plant weet zich zelfs een
weg te banen door asfalt en beton. Het
kleinste haarscheurtje wordt door hem benut
om weer een nieuwe scheut te maken .
Doordat hij 24 uur per dag druk uitoefent
barst het asfalt en komt de nieuwe scheut
boven de grond. Loop maar eens over het
pad langs de Sterrenzaal, en dan voor een
keer met uw neus naar de grond dan ziet u
op diverse plaatsen de scheuren in de grond.
Volgens Reinier staan ze zelfs in de kelder
onder de sterrenzaal: ze hebben zich een
weg gebaand dwars door het beton!