Toegankelijkheid van buitenschrijnwerk (deel 1)

Projecten – Studies
Ö
A
2.2.2 Het wettelijke kader in Wallonië
In Wallonië gelden sinds 1999 de artikels 414
en 415 van de CWATUP [11] (Code wallon de
l’aménagement du territoire, de l’urbanisme
et du patrimoine), waarin naast verschillende
artikels uit het KB van 1977 ook bijkomende
voorschriften opgenomen zijn (zie ➝ B).
Wallonië beschikt op deze manier over bijkomende
eisen die niet alleen rekening houden
met rolstoelgebruikers, maar ook in beperkte
mate met personen met visuele of auditieve
beperkingen.
Inhoud van de belangrijkste artikels uit
het KB van 9 mei 1977
Artikel 4, § 2.1
De toegangsweg van de straat of van de parkeerruimten naar tenminste één ingang van
het gebouw dient bij voorkeur horizontaal te liggen en minimum 1,20 m breed te zijn.
Artikel 4, § 2.2
Wat de toegang tot gebouwen betreft, dient men de volgende normen in acht te nemen :
• de helling mag hoogstens 7 % bedragen voor een maximale lengte van 5 m en hoogstens
5 % voor een maximale lengte van 10 m (in één stuk)
• het hellende vlak is minstens 1,20 m breed
• bovenaan en onderaan elk hellend vlak moet men een bordes met een minimale lengte
van 1,20 m voorzien
• aan de open zijkanten van een hellend vlak en van een bordes die boven de begane
grond uitsteken, dient men een stoeprand aan te leggen van minstens 5 cm hoog
• het hellende vlak en het bordes dienen aan weerskanten voorzien te zijn van een
ononderbroken leuning die een hechte steun biedt en zodanig gevormd is dat de hand
er gemakkelijk over kan glijden. Deze leuning bestaat uit twee leuningregels die zich
respectievelijk op een hoogte van 75 en 90 cm bevinden.
Artikel 4, § 2.5
De toegangswegen moeten een ruw oppervlak hebben en dienen in het geval van tegelwerk
gelijkmatig tot aan het oppervlak opgevuld te worden.
Artikel 4, § 2.6
Men moet minstens één toegangsdeur voorzien met een minimale vrije doorgangsbreedte
van 90 cm. Indien deze deur uitgerust is met een automatische deursluiter moet deze
laatste over een minimale weerstand beschikken. Draaikruisdeuren zijn uitgesloten en de
deurwand naast de deurknop dient minstens 50 cm breed te zijn.
B
Inhoud van de bijkomende voorschriften uit
artikel 415/1 van de CWATUP
Wat de toegangsweg van de straat of parkeerruimte naar minstens één ingang van het
gebouw betreft, stelt artikel 415/1 van de CWATUP het volgende :
• het wegdek is niet verplaatsbaar, stroef en bevat geen enkele hindernis voor het wiel,
noch putten of barsten breder dan 1 cm
• hellingen : de dwarshelling of glooiing moet beperkt worden tot 2 %. Indien het
technisch onmogelijk is hellingen van 5 % of minder te realiseren, worden de hierna
vermelde hellingen uitzonderlijk toegestaan in de volgende volgorde :
– maximaal 7 % voor een lengte van hoogstens 5 m
– maximaal 8 % voor een lengte van hoogstens 2 m
– maximaal 12 % voor een lengte van hoogstens 50 cm
– maximaal 30 % voor een lengte van hoogstens 30 cm
• vooruitstekende elementen zoals brandslangen, brievenbussen, tabletten, … die de
muur of de ondergrond waaraan ze bevestigd zijn meer dan 20 cm overschrijden, worden
zijdelings voorzien van een stevige constructie die doorloopt tot op de grond, zodat
personen met visuele beperkingen aldus de aanwezigheid ervan kunnen detecteren.
2.2.3 Het wettelijke kader in Brussel
Brussel beschikt over een Gewestelijke Stedenbouwkundige
Verordening [13] waarvan
de hoofdstukken IV (gebouwen) en VII (wegen)
gewijd zijn aan personen met beperkingen.
3 Opstelruimte
3.1 Algemene richtlijnen
Een van de belangrijkste eigenschappen om de
bereikbaarheid van een deur te waarborgen, is
de opstelruimte voor en achter de deur. Deze
term duidt op de ruimte die nodig is om de
deur eenvoudig te kunnen openen en sluiten
door een zo ruim mogelijke gebruikersgroep.
De minimale opstelruimte is afhankelijk van
de volgende factoren :
• de wijze waarop de deur benaderd wordt :
frontaal, langs de slotzijde of langs de
scharnierzijde
• het deurtype : schuifdeur, schuifraam, opendraaiende
deur, …
• de richting waarin de deur opendraait.
Als algemene richtlijn wordt gewoonlijk gesteld
dat de opstelruimte voor en achter de
deur 150 op 150 cm moet bedragen en dat er
een vrije ruimte van 50 cm naast de deur aan
de zijde van de deurkruk moet aanwezig zijn
[18]. Bij renovatie en eengezinswoningen is
dit evenwel vaak moeilijk haalbaar en moet
gezocht worden naar meer creatieve oplossingen,
die een antwoord bieden op de specifieke
situatie.
3.2 Normen omtrent de toegankelijkheid
van buitenschrijnwerk
De Europese normering betreffende de toegankelijkheid
van gebouwen is sterk versnipperd,
aangezien ieder land zijn eigen aanpak
heeft.
Momenteel wordt er binnen het Technische
Comité TC 59/SC 16 van de International Organization
for Standardization echter gewerkt
aan een ontwerpnorm (ISO/CD 21542 ‘Building
Construction – Accessibility and usability
of built environment’) die een verregaande
invloed kan hebben op de harmonisering van
de normgeving op Europees niveau [9].
Als men er de huidige normen op naslaat,
springen de volgende aspecten in het oog :
• verschillen op het gebied van de maatvoering
: deze varieert naargelang van het
geraadpleegde document en ook de wijze
waarop de opmeting gebeurt, is niet overal
gelijk (zie tabel 1, p. 3 t.e.m. 5)
• opdeling in categorieën : de Nederlandse
norm NEN 1814 [15] maakt een onderscheid
tussen verschillende deurtypes (buitendeuren,
deuren in gebouwen en deuren
in woningen) op basis waarvan de maatvoering
aangepast wordt
• schuifdeuren : tabel 1 (p. 3 t.e.m. 5) geeft
een overzicht van de opstelruimten voor
opendraaiende deuren. Men zou een analoog
overzicht kunnen opstellen voor
schuifdeuren. Deze bieden het voordeel dat
de manoeuvreerruimte niet wordt beperkt
door het opendraaien van de deur. Een andere,
minder gekende toepassing ter beperking
van de opstelruimte is het gebruik van
bi-vouwdeuren (zie afbeelding 3, p. 6).
WTCB-Dossiers – Nr. 4/2006 – Katern nr. 4 – pagina