Opmaak 4 - Nibud

NIBUD
Opleidingsaanbod
Specialistische, praktische en actuele trainingen over budgetbegeleiding

Voorwoord
Is het voorkomen en oplossen van schulden uw vak en wilt u financiële problemen tijdig
herkennen Wilt u zelf graag budgetteringscursussen geven Zoekt u actuele kennis over het
opstellen van een budgetbegeleidingsplan Of wilt u uw vaardigheden als budgetcoach
vergroten Dan kunt u terecht bij een van de trainingen van het Nibud. In deze brochure leest
u welke specialistische opleidingen het Nibud u te bieden heeft. Alle opleidingen kunt u ook
in company laten organiseren.
Vergroot uw deskundigheid
Onze trainingen halen het beste in u en uw team naar boven: u ontwikkelt optimaal uw
bekwaamheid in uw werk, u wordt zich bewust van uw eigen werkwijze en werkhouding én u krijgt
handvatten deze te verbeteren. Kennis van specifieke doelgroepen, kennis over motivatie tot
gedragsverandering van cliënten, actuele referentiecijfers, budgetadviezen, financiële
zelfredzaamheid; het komt allemaal aan bod. De trainingen sluiten bovendien perfect aan op uw
eigen (werk)ervaringen en dagelijkse praktijk. U kunt het geleerde dus meteen de volgende dag
toepassen.
Actualiseer uw kennis
De consument staat centraal in de trainingen. Vanzelfsprekend, want uiteindelijk is ons doel dat deze
bewuster, beter of anders met zijn geld kan omgaan, en financiële problemen kan voorkomen of
oplossen. Daarbij hebben we specifieke aandacht voor kwetsbare groepen. Het Nibud organiseert
de opleidingen vanuit zijn rol als hét kenniscentrum op alle terreinen van de huishoudfinanciën.
U verwerft dan ook de meest actuele kennis en inzichten over het werkterrein van de
budgetbegeleider. Na afloop van de opleiding ontvangt u een certificaat als bewijs van deelname.
Ik wens u veel succes en plezier bij het volgen van één van onze opleidingen.
Gerjoke Wilmink,
directeur
1

Inhoudsopgave
Trainingen 5
Basistraining budgetteren 7
Training budgetbegeleiding 9
Coachend budgetbegeleiden 11
Budgetcoachen volgens de Nibud-methode 13
Train-de-trainer: Hoe geef ik budgetteringslessen 15
Train-de-trainer: Workshop Over geld & opvoeden 17
Workshop Financiële problemen op de werkvloer voor de P&O-professional 19
Voorkomen betalingsachterstanden voor medewerkers van woningcorporaties 21
Docenten van het Nibud 23
Projecten op maat 29
Aanmelden 27
2\3

Trainingen
6|9 4|5

Herken financiële problemen van cliënten
Basistraining Budgetteren
Over de training….
Marijke Bos,
jongerenwerker
'Na de Basistraining Budgetteren
kon ik een aantal jongeren met
schulden op weg helpen. Ik laat ze
een aantal schulden afbetalen en
ik help ze met het bijhouden van
de administratie op een
overzichtelijke manier.'
Uit de training….
Tips overzichtelijke administratie
Wilt u een overzichtelijke administratie maken met uw cliënt Gebruik dan
onderstaande tips.
Doen!
> Maak de post dagelijks open
> Gooi reclame meteen weg
> Bewaar post op een vaste plek in huis, bijvoorbeeld op een bureau
> Bewaar belangrijke post in een ordner met tabbladen
> Bewaar rekeningafschriften van de bank in een mapje
> Controleer de afschriften van de bank
> Betaal zo veel mogelijk rekeningen automatisch
Niet doen!
> Post langer dan twee weken laten liggen
> Post niet openmaken
> Hopen dat een rekening vergeten wordt
> Garantiebewijzen weggooien
Hoe kunt u financiële problemen bij cliënten op tijd herkennen Of cliënten helpen om rond te
komen met een beperkt budget Deze vragen staan centraal in de eendaagse Basistraining
Budgetteren. U krijgt informatie over budgetteren en over schuldhulpverlening in Nederland.
Cliënten hebben, naast andere problemen, vaak ook schulden. Het is belangrijk deze problemen te
herkennen, zodat de juiste hulp wordt geboden. Dat betekent dat u cliënten doorverwijst naar
bijvoorbeeld de kredietbank. En dat u cliënten stimuleert en motiveert om hun financiële problemen
op te lossen.
Inhoud
In deze praktijkgerichte training maakt u kennis met:
> de beginselen van de integrale schuldhulpverlening
> oorzaken en signalen van financiële problemen
> Nibud-methode van budgetteren
> gebruiken van minimum voorbeeldbegrotingen
> diverse hulpmiddelen voor de thuisadministratie en budgettips.
Kortom, na deze training kunt u cliënten tijdig op weg helpen en ondersteunen bij het oplossen van
hun financiële problemen.
Voor wie
De training is bedoeld voor hulpverleners die contact hebben met cliënten met schuldenproblematiek.
Deelnemers aan de training zijn medewerkers van gemeenten, maatschappelijk werk,
gespecialiseerde thuiszorg, GGZ, Vluchtelingenwerk, opvang van dak- en thuislozen, bedrijfsmaatschappelijk
werk, woningcorporaties, vrouwenopvang, jeugdhulpverlening en penitentiaire
inrichtingen.
Waarom deze training volgen
Na deze training kunt u financiële problemen bij cliënten tijdig signaleren, uw cliënten tijdig op weg
helpen en ondersteunen bij het oplossen van hun financiële problemen. Daardoor is er minder kans
op moeilijk oplosbare schulden in intensieve trajecten.
Interesse
Op nibud.nl vindt u meer informatie over data, kosten en locatie van de training.
6|7

Maak een budgetbegeleidingsplan op maat
Training Budgetbegeleiding
Over de training….
Hans Kuiken,
teamleider Iriszorg
‘Dit jaar hebben 25 persoonlijk
begeleiders de training
Budgetbegeleiding op maat
gevolgd. Twee jaar geleden is
Iriszorg daarmee begonnen, toen
nog voor maatschappelijk werkers.
We wilden de persoonlijk
begeleiders een handreiking geven
op het gebied van financiën en
schuldhulpverlening. Zodat ze in
het intensieve contact met hun
cliënten ook met financiële vragen
kunnen helpen. Iedereen was
enthousiast over de training: veel
nuttige dingen geleerd en nuttige
tips gekregen.’
(IrisZorg is een organisatie voor
verslavingszorg en maatschappelijke
opvang.)
Uit de training….
Mate van financiële zelfredzaamheid
In de training leert u de mate van financiële zelfredzaamheid van uw cliënt te
bepalen op basis van de Nibud-competenties. Onderstaand ziet u het deel
voor de Nibud-competentie Betalingen regelen.
Competenties en bijbehorend gedrag Ja Nee
Betalingen regelen
Herkent papiergeld en munten en begrijpt
het verschil in waarde
Gebruikt de verschillende betaalmiddelen
op de juiste manier
Stelt prioriteiten
Doet geen onverantwoorde impulsaankopen
Maakt een bewuste keuze bij de aankoop
van artikelen
Doet uitgaven passend binnen de begroting
Past koopgedrag aan aan beschikbaar budget
Cliënten met problematische schulden hebben vaak geen idee hoe hun geldzaken in elkaar
steken en waarom zij niet rondkomen. In deze tweedaagse training leert u hoe u binnen uw
praktijk de budgetbegeleiding kunt aanpakken. Daarbij gaat het om het maken van een
sluitende begroting, het bepalen van de mate van financiële zelfredzaamheid en het
motiveren naar gedragsverandering.
De Nibud-methode van budgetteren helpt u bij het maken van een realistische begroting voor
cliënten. Hierbij worden de bestedingen - inclusief het aflossen van schulden - afgestemd op de
inkomsten. Daarbij wordt gebruikgemaakt van objectieve cijfers en voorbeeldbegrotingen. Daarnaast
leert u hoe u cliënten kunt motiveren en begeleiden naar een grotere financiële zelfredzaamheid. En u
krijgt kennis over gedrag en gedragsverandering. Belangrijk onderdeel van deze training is de
uitwisseling van praktische ervaringen van professionals.
Inhoud
Deze praktische training doorloopt alle fasen die maken dat u een professioneel budgetbegeleidingsplan
kunt opstellen en uitvoeren. Onderwerpen zijn:
> context, werkveld en achtergronden van (problematische) schulden, de schuldhulpverlening,
budgetteren en de budgetbegeleiding
> opstellen van een realistische begroting voor een cliënt met de Nibud-methode van budgetteren
en de referentiecijfers van het Nibud
> opzetten van een werkbare thuisadministratie voor de cliënt
> bepalen van de mate van financiële redzaamheid van cliënten
> herkennen bij en bespreken met een cliënt van de mate van mogelijkheden tot gedragsveranderingen
naar een gezond bestedingspatroon zonder schulden.
Voor wie
De training is bedoeld voor schuldhulpverleners, budgetbeheerders, maatschappelijk werkers of
anderen, die budgetbegeleiding of budgetcoaching in hun takenpakket (zullen) hebben.
Waarom deze training volgen
Na deze training kunt u professionele, realistische, uitvoerbare en controleerbare budgetbegeleidingsplannen
opstellen en uitvoeren. Dat geeft uw cliënten zicht op hoe hun financiën in
elkaar steken en verhoogt de kans op een gezond bestedingspatroon zonder schulden.
Interesse
Op nibud.nl vindt u meer informatie over data, kosten en locatie van de training.
8|9

Budgetcoaching voor de ervaren budgetbegeleider
Coachend budgetbegeleiden
Over de training….
Renate van Mil,
adviseur opleidingen Nibud
'Hoe kan ik cliënten motiveren
Hoe vergroot ik de zelfredzaamheid
van cliënten Vragen
die altijd in de Nibud-trainingen
worden gesteld. Want naast de
"technische" kant van omgaan met
geld is het juist de taak van de
budgetbegeleider om cliënten te
begeleiden naar financiële
zelfredzaamheid. In deze nieuwe
training gaat het om gedrag en
gedragsverandering. Met als doel
uw deskundigheid te vergroten en
uw coachingsvaardigheden
optimaal te ontwikkelen!'
Uit de training….
Vragen bij oplossingsgericht coachen
U kunt uw cliënt de volgende vragen stellen wanneer u oplossingsgericht wilt
coachen:
> Wat is uw doel, wat wilt u bereiken
> Hoe gaat u dit aanpakken
> Wat gaat u nu echt doen, maak het eens concreet
Bent u op zoek naar een manier om uw cliënt te motiveren zijn financieel gedrag te
veranderen Wilt u uw vaardigheden als budgetcoach aanscherpen Speciaal voor de
ervaren budgetbegeleider ontwikkelde het Nibud de tweedaagse training Coachend
budgetbegeleiden. Daarin draait het om gedrag en gedragsverandering.
De training biedt u inzicht en vaardigheden om cliënten te coachen naar financiële zelfredzaamheid.
Ze richt zich specifiek op ervaren budgetbegeleiders die hun inzicht willen verdiepen in gedrag en
gedragsverandering van cliënten, en vaardigheden willen oefenen en uitbreiden op het gebied van
gedragsverandering en budgetcoaching van cliënten.
Inhoud
Tijdens de training wordt vanuit diverse theorieën over gedrag en gewoontes een brug geslagen naar
de praktijk en de mogelijkheden om cliënten te begeleiden naar een grotere financiële zelfredzaamheid.
Uw eigen praktijksituatie dient dan ook als uitgangspunt. De volgende onderdelen
komen aan de orde:
> diverse theorieën over gedrag en gedragsverandering
> gedragsverandering in uw praktijk
> welke (onbewuste) gedragspatronen financiële zelfredzaamheid bepalen
> toepassen van diverse coachingstechnieken
> vergroten van de financiële redzaamheid van cliënten
> motiverende gesprekstechnieken.
Voor wie
De training is bedoeld voor schuldhulpverleners, budgetbeheerders, maatschappelijk werkers of
anderen, die ervaring als budgetbegeleider hebben.
Waarom deze training volgen
Medewerkers kunnen cliënten na het volgen van de training beter coachen, waardoor uitval en
herhaling kan worden voorkomen. In deze training oefenen zij vaardigheden die direct bruikbaar zijn
in hun werk.
Interesse
Op nibud.nl vindt u meer informatie over data, kosten en locatie van de training.
10|11

Cliënten coachen naar grotere mate van financiële zelfredzaamheid
Budgetcoachen volgens de Nibud-methode
Over de training….
Robert Westphal,
coach en trainer
‘Als trainer merkte ik dat veel
budgetbegeleiders het lastig
vinden het gedrag van hun cliënten
te veranderen. Mensen schieten
vaak meteen in de adviesrol (“Joh,
je moet gewoon dit doen”) in
plaats van in de coachingsrol.
Coachen is dus de oplossing! Je
ziet de oplossing al in twee
minuten, maar je moet je mond
houden, want je moet de cliënt zelf
de oplossing laten vinden. Tijdens
de training worden daarvoor
verschillende coachingstechnieken
uitgelegd, gedemonstreerd en
geoefend. En je kunt die techniek
kiezen die het beste bij je past.’
Andrea Prophitius,
budgetcoach Groningse
Kredietbank
‘Ik vond de theorie van de training
Budgetcoachen volgens de Nibudmethode
goed aansluiten op de
praktijk. Het oefenen met
rollenspellen was leerzaam en
verhelderend en er was veel ruimte
voor feedback. Ik maak in de
dagelijkse praktijk dan ook gebruik
van wat ik heb geleerd.’
Uit de training….
Vormen van weerstand, valkuilen en aanpak
In de training maakt u kennis met de valkuilen voor de budgetcoach en de
handreikingen om met specifieke vormen van weerstand om te gaan. Het
volgende schema geeft een overzicht van een van de vier basisvormen van
indirecte weerstand, namelijk agressie. Het schema is afkomstig van het
Werkblad Omgaan met emoties van klanten.
Vorm van weerstand
en kenmerken
Agressie
> Irritatie
> Verdedigen
> Dreigen
> Tegensputteren
(‘ja, maar’)
> In de rede vallen
> Beschuldigen
Valkuil voor de
budgetcoach
Bron: Jacky van de Goor (Legende, Eindhoven)
> Zelf ook geïrriteerd
raken en uzelf laten
leiden door de emotie
> Cliënt gaan overtuigen
of in verdediging
schieten
Aanpak
> Laat de cliënt eerst
stoom afblazen,
geef ruimte
> Vraag door of er nog
meer ja-maar’s zijn
> Toon begrip op
sfeerniveau, niet op
niveau van inhoud
> Ga op zoek naar het
gevoel en de gedachtes
achter de boosheid of
het gesputter: als helder
wordt waar het in feite
om gaat, kunt u dit
verder bespreken
Veel budgetbegeleiders vinden het lastig het gedrag van hun cliënten te veranderen. De
driedaagse training Budgetcoachen volgens de Nibud-methode is speciaal samengesteld
voor budgetbegeleiders en schuldhulpverleners die cliënten willen coachen naar een grotere
mate van financiële zelfredzaamheid.
Tijdens de training oefent u vanuit diverse theorieën over gedrag en gewoontes uw vaardigheden als
budgetcoach. Uw eigen praktijksituatie dient daarbij als uitgangspunt. Ook maakt u kennis met de
meest actuele veranderingen en inzichten op het gebied van budgetcoaching. De training
Budgetcoachen volgens de Nibud-methode is samengesteld uit de training Budgetbegeleiden en
Coachend Budgetbegeleiden. Deelnemers ontvangen het certificaat ‘Training Budgetcoachen
volgens de Nibud-methode’.
Inhoud
In deze training actualiseert u uw kennis en vaardigheden op het gebied van onder meer:
> specifieke doelgroepen door de economische crisis
> de Nibud-methode van budgetteren
> de onderliggende oorzaken en gedragspatronen van financiële problemen
> budgetcoachen vanuit Nibud-competenties
> omgaan met emoties van cliënten
> methoden om gedragsverandering te realiseren
> methoden om financieel inzicht van cliënten te vergroten
> toepassen van diverse coachingstechnieken
> motiverende gesprekstechnieken.
Voor wie
De training is speciaal samengesteld voor schuldhulpverleners, budgetbeheerders, maatschappelijk
werkers of anderen die ervaring hebben met budgetbegeleiding of het begeleiden/coachen van
cliënten.
Waarom deze training volgen
De training geeft zicht op actuele ontwikkelingen van het vakgebied, zoals nieuwe doelgroepen en
een ander soort financiële problemen. Deelnemers leren in de training het gedrag van hun cliënten te
veranderen, waardoor deze zichzelf financieel beter kunnen redden.
Interesse
Op nibud.nl vindt u meer informatie over data, kosten en locatie van de training.
12|13

Zet een cursus Omgaan met geld voor cliënten op
Train-de-trainer: Hoe geef ik budgetteringslessen
Over de training….
Christine Bergsma,
bedrijfsmaatschappelijk
werker GIMD
'Sinds begin dit jaar geef ik een
cursus Omgaan met geld. Waar ik
het meest aan heb gehad in de
training van het Nibud, is de
feedback op de presentaties. De
groep was zeer divers en aan de
kennis van twee medewerkers uit
de schuldhulpverlening heb ik veel
gehad. De opzet van de training is
goed, ik heb ook veel geleerd
doordat er veel uitwisseling was
met andere deelnemers. Tijdens
de training heb ik geleerd diverse
hulpmiddelen te gebruiken,
waardoor ik mijn cursus wat heb
aangepast. Inmiddels heb ik
alweer twee cursussen gegeven
met de kennis en feedback van de
trainingen. Kortom, ik heb er veel
aan gehad en het waren leuke
inspirerende dagen.'
Uit de training….
Voorbereiden les
Tijdens de training werkt u met werkbladen die u helpen met het organiseren
en uitvoeren van een budgetcursus. Werkblad 5 geeft u handvatten om de les
voor te bereiden.
1. Het onderwerp
Wat zijn leerdoel(en) en thema’s deze les Zorg voor ruime kennis over het
onderwerp, zodat u ook nog wat extra´s kunt vertellen. Bedenk welke vragen
mogelijk gesteld zullen worden.
2. De cursisten
Sta bij de voorbereiding van de les even stil bij de cursistengroep. Wat is de
ervaring van de groep met het lesonderwerp Kunt u gebruikmaken van die
ervaring Welke huisregels gelden voor cursisten
3. De structuur van de les
Inleiding
> Het leerdoel is …
> Belang van de lesstof (wat heeft de cursist er aan)
> Werkwijze en programma (wat wordt in de les op welke volgorde en welke
wijze behandeld)
> Bespreken huiswerk
Leskern
> Overdracht van de nieuwe informatie
Afronding
> Samenvatten, verbanden en belangrijkste punten weergeven en verwijzen
naar toepassing in praktijk
> Vaststellen of leerdoelen zijn bereikt
> Vooruitblik volgend lesonderdeel en opgave huiswerk
Wilt u cliënten leren uit te komen met hun inkomen, weerstand te bieden aan verleidingen of
de administratie op orde te houden Vaak blijkt een cursus Omgaan met geld een effectief
middel om de schuldenproblematiek aan te pakken.
De driedaagse training Hoe geef ik budgetteringslessen geeft u handvatten om zelf een cursus op
te zetten voor uw eigen cliënten. Uitgangspunt is de Nibud-cursus Omgaan met geld voor cliënten
met een laag inkomen, maar ook alle andere Nibud-lesmethoden en -materialen komen aan bod.
Hierdoor kunt u na de training een eigen cursus opzetten die aansluit bij uw doelgroep en waarin u
werkt met de methoden en materialen die het best bij u of uw organisatie passen.
Inhoud
In deze training staat ‘leren door doen’ centraal. Na een theoretische inleiding gaat u aan de slag en
maakt u een start met het opzetten van uw eigen cursus Omgaan met geld. U geeft een proefles aan
uw mededeelnemers en uw vaardigheden als docent worden aangescherpt. De volgende
onderdelen komen aan de orde:
> formuleren van doelgroep en leerdoelen
> lesthema’s en werkvormen
> leerstijlen en didactische vaardigheden
> cursusorganisatie en administratie
> werken met Nibud-lesmethoden en -materialen voor diverse groepen.
Voor wie
De training is bedoeld voor iedereen die een cursus aan cliënten geeft of wil gaan geven, zoals
medewerkers van gemeenten, maatschappelijk werk, bureaus voor schuldhulpverlening, opvang van
dak- en thuislozen, vrouwenopvang, Vluchtelingenwerk, gezinszorg, jeugdhulpverlening en
penitentiaire inrichtingen.
Waarom deze training volgen
Het geven van een cursus Omgaan met geld helpt (nieuwe) schulden voorkomen. Met de training
Hoe geef ik budgetteringslessen kunt u de cursus zelf geven. Daarmee hebt u alles zelf in de hand
(keuze van doelgroep, tijdstip en inhoud) en het scheelt ook nog eens in de kosten. U biedt immers
budgetbegeleiding aan in groepsverband in plaats van individueel.
Interesse
Op nibud.nl vindt u meer informatie over data, kosten en locatie van de training.
14|15

Geef een cursus over geld en opvoeden aan (allochtone) ouders
Train-de-trainer: Workshop Over geld & opvoeden
Over de training….
Mark Brouwer,
trainer Workshop
Over geld & opvoeden
‘De cursus is een mooie manier
om allochtone ouders te bereiken.
Geld is nog steeds een taboe om
over te praten. Maar door de
combinatie met opvoeding is de
cursus veel laagdrempeliger.
Opvoeding en geld levert zo een
mooie combinatie. Het Nibud heeft
inmiddels al 180 voorlichters eigen
taal opgeleid om deze cursus te
kunnen geven. Maar de training is
ook geschikt voor hulpverleners.’
Uit de training….
Lespakket ‘Over geld & opvoeden’
Bij het geven van de cursus kunt u het lespakket ‘Over geld & opvoeden’
gebruiken. Dit lespakket wordt tijdens de training behandeld. Onderstaande
tekst is afkomstig uit het hoofdstuk voor de bijeenkomst over lenen en sparen.
Lenen en sparen
Bespreek met de deelnemers wat sparen is. Waarom sparen mensen Wat levert
het op Hoe kun je kinderen van jongs af aan leren dat sparen belangrijk
is Laat de deelnemers tips met elkaar uitwisselen over de manier waarop je
kinderen kunt leren wat sparen is. Laten zij geld in de spaarpot doen of openen
ze een bankrekening bij de geboorte
Laat de deelnemers met een fictief budget van een gemiddeld gezin bekijken
wat het gezin per maand kan sparen. Als het gezin een uitgave van € 250
moet doen, hoe lang zijn ze dan aan het sparen Daarna vertalen de
deelnemers het sparen naar de thuissituatie. Hoe kun je je kind stimuleren om
te sparen Hoe stel je samen met je kind een spaarplan op Hoe zorg je
ervoor dat jullie je allebei aan de afspraken houden
Uit onderzoek blijkt dat veel gezinnen moeite hebben met rondkomen. Bij allochtone
gezinnen is dit niet anders. Het lespakket ‘Over geld & opvoeden’ leert allochtone ouders hun
kinderen vanaf 6 jaar goed te leren omgaan met geld en geeft ze handvatten om zelf het
goede voorbeeld te geven. De workshop Over geld & opvoeden leert u hoe u cursussen met
dit lespakket kunt verzorgen.
Daarnaast krijgt u didactische aanwijzingen en handvatten om te werken met de twee hoofdlijnen
financieel gedrag en opvoedingsvragen. Via praktische oefeningen en het bespreken van dvdfragmenten
leert u ouders goed om te gaan met geld. Aan het eind van de dag gaat u naar huis met
het complete lespakket 'Over geld & opvoeden' en kunt u zelfstandig een cursus geven.
Inhoud
Onderwerpen die in de praktische training onder meer aan bod komen:
> achtergrond van Turkse, Marokkaanse, Antilliaanse en Surinaamse doelgroepen
> handvatten voor het werken met groepen die de Nederlandse taal beperkt beheersen
> handvatten voor het rekening houden met culturele achtergrond en belevingswereld
> versterken van opvoedingsvaardigheden
> adviseren van ouders over hun eigen financiën en die van hun kinderen
> voorkomen van financiële problemen bij ouders en hun kinderen.
Voor wie
De training is bedoeld voor iedereen die een cursus aan (allochtone) ouders geeft of wil gaan geven,
zoals medewerkers van gemeenten, maatschappelijk werk, bureaus voor schuldhulpverlening,
opvang van dak- en thuislozen, vrouwenopvang, Vluchtelingenwerk, gezinszorg, buurthuizen,
jeugdhulpverlening en penitentiaire inrichtingen.
Waarom deze training volgen
Allochtone ouders zijn vaak moeilijk te bereiken, zeker als het over het onderwerp geld gaat. Door de
cursus Over geld & opvoeden te geven kunt u hen beter bereiken, namelijk via het onderwerp
opvoeding. Na het volgen van deze workshop kunt u de cursus geheel zelfstandig geven in uw eigen
omgeving, wanneer u maar wilt, aan wie u wilt.
Interesse
Op nibud.nl vindt u meer informatie over data, kosten en locatie van de training.
16|17

Signaleren, voorkomen en oplossen
Workshop Financiële problemen op de werkvloer voor de
P&O-professional
Over de training….
Angela Verbeek,
compensation and benefits
specialist Rijk Zwaan
'Ik vond de workshop Financiële
problemen op de werkvloer erg
interessant en leerzaam. Het heeft
mij zeker handvatten gegeven om
ons beleid voor de begeleiding van
medewerkers met schulden vorm
te geven. De informatie was
duidelijk en heel toegankelijk. Een
reden voor mij om de workshop bij
te wonen was om meer te weten
te komen over de mogelijkheden
van schuldhulpverlening en wat de
mogelijkheden zijn van particuliere
begeleiding bij schuldhulpverlening
voor medewerkers met financiële
problemen. De workshop is zeker
een aanrader voor mensen die nog
niet veel van schuldhulpverlening
weten.'
Uit de training….
Signalen bij financiële problemen werknemers
> Loonbeslag
> Lenen van een collega
> Meer verzuim
> Verzoek voorschot of lening
> Verzoek om extra uren
> Concentratieproblemen
> Diefstal
> Fraude
> Ongelukken
Loonbeslagen of verzoeken om een voorschot: mogelijke signalen dat uw werknemer
financiële problemen heeft. Problemen die ook gevolgen kunnen hebben voor de werkvloer,
zoals verzuim, concentratieproblemen en zelfs fraude of diefstal. Hoe herkent u een
werknemer met financiële problemen en wat kunt u doen om erger te voorkomen
Bedrijven krijgen steeds vaker te maken met werknemers die schulden hebben. P&O-professionals
zien het aantal loonbeslagen stijgen. Het aantal werknemers met schulden groeit. En ze nemen die
problemen mee naar hun werk. Door alert te zijn op signalen die kunnen wijzen op financiële
problemen kunt u problemen van medewerkers eerder herkennen, erger voorkomen en wellicht zelfs
oplossen.
Inhoud
Tijdens de workshop Financiële problemen op de werkvloer komen oorzaken en gevolgen van
financiële problemen voor werknemer én werkgever aan de orde. De opbouw is als volgt:
> signaleren van financiële problemen van werknemers
> loonbeslag en de gevolgen
> wel of niet een voorschot of lening verstrekken als de werknemer daarom vraagt
> wat de werknemer zelf kan doen aan het oplossen van zijn financiële problemen en hoe u als
werkgever daarbij kunt helpen
> voorkomen van financiële problemen.
Voor wie
De workshop is bedoeld voor P&O-professionals die op zoek zijn naar handvatten om als werkgever
adequaat om te gaan met schulden en deze te voorkomen. Maar ook voor anderen binnen het
bedrijf die met deze problematiek te maken hebben, is deze workshop interessant.
Waarom deze training volgen
Deze training leert u alert te zijn op mogelijke financiële problemen van een werknemer. Daardoor
kunt u eerder de helpende hand bieden en erger voorkomen. Dat is goed voor uzelf, uw bedrijf, uw
collega’s én de werknemer.
Interesse
Op nibud.nl vindt u meer informatie over data, kosten en locatie van de workshop.
18|19

Help huurders financiële problemen te voorkomen
Voorkomen betalingsachterstanden voor medewerkers van
woningcorporaties
Over de training….
Mark Brouwer,
training Voorkomen
betalingsachterstanden
Nibud
'In mijn (vroegere) werk als
hulpverlener heb ik mij altijd
verdiept in de rol van schuldeiser.
Bijzonder was te ontdekken
hoeveel mogelijkheden dit bood,
ook als hulpverlener. Het streven
naar een win-winsituatie, dat was
de uitdaging. En wat bleek De
belangen van huurder en
verhuurder liggen vaak helemaal
niet zo ver uit elkaar. Deze ervaring
is voor mij als trainer van groot
belang. Tijdens de training worden
ervaringen en verschillende
initiatieven met elkaar besproken
en uitgewisseld; dat geeft de
mogelijkheid van elkaar te leren.
De training is dan ook een goede
basis om te kijken wat er binnen
de eigen organisatie kan worden
gedaan of verbeterd kan worden
om betalingsachterstanden te
voorkomen.'
Michiel Meijer,
trainingsacteur training
Voorkomen
betalingsachterstanden
Nibud
‘Praktijkoefeningen doen vinden
de deelnemers aan de training op
voorhand, bijna zonder
uitzondering, spannend. Achteraf
balen ze als ze niet aan bod zijn
gekomen... Het delen tijdens de
training is een waarde op zich;
kijken en luisteren naar elkaar
levert eveneens veel op en er
wordt veel gelachen. In het
dagelijkse werk kan de succeservaring
van het veilige oefenen
tijdens de training terugkomen vlak
voor het moment waarop het in de
praktijk echt nodig is.’
Uit de training….
Vragenlijst huuradviesgesprek
Is er sprake van een vast inkomen
Hebt u een studieschuld en een minimuminkomen
Wist u dat u bij de volgende instanties een tegemoetkoming in de
woonlasten kunt aanvragen
- Belastingdienst voor huurtoeslag
- gemeente voor bijzondere bijstand
Wist u dat mensen met een laag inkomen kwijtschelding van de
gemeentelijke belasting kunnen aanvragen
Is voor de inrichting van de woning (spaar)geld aanwezig
Is er een lening afgesloten voor de inboedel of zijn er goederen op
afbetaling of huurkoopbasis aangeschaft
Wist u dat de inboedel verzekerd moet worden tegen (brand)schade en
dat u voor u zelf een aansprakelijkheidsverzekering moet afsluiten
Ja/nee
Ja/nee
Ja/nee
Ja/nee
Ja/nee
Ja/nee
Ja/nee
Betalingsachterstanden voorkomen is hét preventiemiddel voor ernstige financiële problemen
bij huurders. Niet alleen woningcorporaties, ook huurders hebben er belang bij dat de huur
tijdig wordt betaald. Huurschulden lopen immers snel op en zijn een grote kostenpost voor
zowel verhuurder als huurder. In deze eendaagse training van het Nibud staat het voorkomen
van financiële problemen bij uw huurders centraal.
Niet alleen jongeren (starters) lopen risico om in de financiële problemen te komen. Zittende huurders
kunnen eveneens financiële problemen krijgen. Vaak hebben deze huurders geen grip meer op hun
financiële situatie en zijn het overzicht kwijt. Een huuradviesgesprek helpt hen om weer grip op hun
financiën te krijgen en betalingsachterstanden (verder) te voorkomen.
Inhoud
Tijdens deze training wisselen theorie en praktijk elkaar af, met hulp van mededeelnemers komt u tot
een plan van aanpak en wisselt u ervaringen uit. In de training oefent u gespreksvaardigheden met
een trainingsacteur. De volgende onderdelen komen aan de orde:
> context en oorzaken schulden
> positie woningcorporaties binnen schuldhulpverlening
> preventieactiviteiten en huuradviesgesprek als preventiemiddel
> risicogroepen
> de bestedingspatronen van jongeren, alleenstaande ouders, alleenstaande mannen en ouderen.
Voor wie
Naast woonconsulenten en verhuurmedewerkers is de training geschikt voor incassomedewerkers.
Incassomedewerkers zijn op zoek naar handvatten voor het maken van reële betalingsafspraken. Op
basis van dit gesprek kan een reële betalingsafspraak worden gemaakt.
Waarom deze training volgen
Met deze training kunt u nieuwe schulden van huurders voorkomen. U wilt als woningcorporatie
immers slecht betalingsgedrag voorkomen, zeker in deze tijd. Het voorkomen van betalingsachterstanden
is prettig voor de corporatie zelf, maar ook voor de huurder.
Interesse
Op nibud.nl vindt u meer informatie over data, kosten en locatie van de training.
20|21

Docenten
van het Nibud
22|23

Ervaren en betrokken
Docenten van het Nibud
Alle trainingen van het Nibud worden gegeven door ervaren docenten met veel professionele
kennis van zaken. Zonder uitzondering hebben zij hun kwaliteiten in de praktijk bewezen:
deze ervaringen zetten zij nu in als docent tijdens uw training. Zij vergroten uw deskundigheid
en actualiseren uw kennis.
Naast hun gespecialiseerde vakopleiding hebben de docenten van het Nibud brede ervaring
opgedaan in de praktijk waardoor zij uitstekend in staat zijn uw werksituatie te herkennen en
oplossingsgericht mee te denken. Ook de ervaringen van uw mededeelnemers uit misschien een
geheel andere organisatie kunnen verrassende inzichten en leermomenten opleveren. Niet alleen de
theorie maar zeker ook de ervaringen van andere deelnemers staan centraal! Onze docenten hebben
er plezier in om hun kennis en ervaring uit te dragen, u praktische handvatten aan te reiken en te
vertalen in interessante leermomenten waar u meteen mee uit de voeten kunt. Tips uit de praktijk
maken de training compleet.
Mark Brouwer, docent Nibud-opleidingen
'Het geven van trainingen geeft de mogelijkheid om kennis en ervaring te delen en over
te dragen, en dat is erg inspirerend om te doen. Daarnaast word je hierdoor telkens ook
zelf weer geprikkeld om na te denken hoe dingen anders kunnen, beter kunnen. Het
houdt je scherp. De deelnemers, ervaren of juist onervaren, zijn meestal erg leergierig en
gemotiveerd, maar vooral de betrokkenheid is opvallend. Dat is iedere keer weer
bijzonder om te ervaren. De trainingen bieden, naast kennis en vaardigheden, de
mogelijkheid stil te staan bij je eigen handelen, kwaliteiten en valkuilen. Kortom, een
kans om je verder te ontwikkelen.'
Patrick Verbaarschot, docent Nibud-opleidingen
‘De workshop Financiële problemen op de werkvloer die ik geef, is praktisch ingesteld.
Ik gebruik mijn ervaring in de workshop: ik begeleid werknemers met schulden in
opdracht van hun werkgevers en heb regelmatig contact met P&O’ers over dit
onderwerp. De deelnemers aan de workshop hebben vanuit hun functie regelmatig te
maken met werknemers met schulden. Dit biedt een prachtige voedingsbodem om via
kennisoverdracht, discussies en een groepsopdracht bagage te krijgen over hoe je
binnen je eigen bedrijf kunt omgaan met werknemers met schulden.’
Robert Westphal, docent Nibud-opleidingen
'Als trainer ervaar ik het als een uitdaging om deelnemers verder te helpen ontwikkelen
in het professioneel begeleiden van mensen met een krappere beurs. Door de
combinatie van een goed doordachte methode van budgetteren en mijn eigen
praktijkervaring, geven we de deelnemers handvatten waarmee ze direct aan de slag
kunnen met hun cliënten. Ik vind het prettig om met de deelnemers op zoek te zijn naar
mogelijkheden om meer te kunnen bieden aan deze doelgroep. De meeste deelnemers
zijn op zoek naar directe methoden om het gedrag van mensen in financiële problemen
te veranderen. Door de (vernieuwde) trainingen hebben we een uitstekend aanbod voor
zowel de beginnende als ervaren budgetbegeleider.'
Liselotte Maas, docent Nibud-opleidingen
‘Ik werk inmiddels een aantal jaren in de schuldhulpverlening en budgetbegeleiding, en
vind het werk nog steeds heel interessant. Het is erg omvangrijk, er zijn alsmaar nieuwe
ontwikkelingen. Ik geef graag trainingen voor het Nibud, om mensen die interesse
hebben in hetzelfde werk, hiervoor op weg te helpen. Het geeft veel energie om te zien
hoe enthousiast mensen zijn of worden tijdens zo'n training. Ook als een groep erg
wisselend is van samenstelling, inspireren de deelnemers elkaar evenzeer. Sommige
deelnemers slaan na een jarenlange carrière bij een financiële instelling een nieuwe weg
in. Van deze kennis profiteren ook anderen weer. Ook ik neem na een training weer
nieuwe inzichten mee. Van al dat enthousiasme raak ik zelf weer extra gemotiveerd voor
mijn werk in de schuldhulpverlening en budgetbegeleiding.’
24|25

Projecten
op maat
Aanmelden
26|27

Afgestemd op uw wensen
Projecten op maat
Het Nibud verzorgt ook projecten op maat, zoals in company trainingen of projecten waarbij
de training onderdeel is van een breder project, zoals een voorlichtingstraject.
Kies voor een training op maat
Op uw verzoek organiseert het Nibud ook trainingen in company. De training is dan doelgericht en
specifiek afgestemd op de situatie in uw organisatie. Alle in deze brochure beschreven trainingen
geeft het Nibud ook exclusief voor medewerkers van uw organisatie. U kunt als opdrachtgever zelf
data en tijden kiezen waardoor de training efficiënt en flexibel kan worden georganiseerd.
U kunt denken aan:
> deskundigheidsbevordering op het gebied van budgetteren en de thuisadministratie
> een training signaleren en voorkomen van financiële problemen
> een training coachend budgetbegeleiden voor maatschappelijk werkers
> werken met het huuradviesgesprek voor woningcorporaties.
Hebt u een wens Bespreek het met het Nibud. Wij denken graag met u mee!
Franc van Boxtel, bedrijfsmaatschappelijk werker Belastingdienst Oost-Brabant. ‘In 2009 volgde de
gehele afdeling bedrijfsmaatschappelijk werk van de Belastingdienst de training Budgetbegeleiding.
We wilden een basisgedeelte voor alle bmw'ers en een verdiepingsdeel voor een kleiner groepje
zodat zij meer kennis zouden krijgen rond het onderwerp schuldhulpverlening. We kregen informatie
over waarmee we te maken hebben als het gaat over mensen met schulden. We zochten in de
training ook naar discussies. Het is belangrijk om dat samen te doen, omdat we op één lijn moeten
komen. We hebben tijdens de training dan ook veel praktijksituaties met elkaar gedeeld.’
Breder project
Een training (op maat) kan ook onderdeel zijn van een bredere aanpak. Bijvoorbeeld bij preventieve
voorlichting aan jongeren of huurders. Naast een training worden er dan bijvoorbeeld ook
voorlichtingsmaterialen ontwikkeld. Dit zijn trajecten die geheel worden afgestemd op de situatie en
wensen van een organisatie, zoals een gemeente of corporatie. Dat geldt voor de inzet van soorten
middelen, maar ook voor de inhoud daarvan. Onderstaand ziet u een voorbeeld daarvan.
Het Nibud gaat voorlichtingsmateriaal ontwikkelen voor woningcorporatie Ymere. Ymere zet deze
materialen in bij de communicatie met haar huurders. De producten bestaan uit een Geldkrant en
een aantal flyers, beide opgemaakt in de huisstijl van Ymere. Doel van de Geldkrant is geldproblemen
bij huurders te voorkomen (preventieve voorlichting). De flyers worden curatief ingezet bij huurders in
een incassotraject; de huurders krijgen handvatten om geldproblemen op te lossen.
Voordat het materiaal wordt ontwikkeld, gaat het Nibud de incassomedewerkers van Ymere trainen.
In deze training staat het signaleren en voorkomen van financiële problemen bij huurders centraal.
Meer over de Nibud-preventiemogelijkheden voor corporaties kunt u lezen op www.nibud.nl (bij
Professionals, Financiële problemen, Bij huurders).
28|29

Aanmelden
Wilt u zich aanmelden voor een of meer opleidingen Gaat u dan naar www.nibud.nl. Daar
vindt u de exacte data, prijzen, informatie over de locatie en een formulier waarmee u zich
kunt aanmelden.
Hoe en waar
De trainingen worden altijd gegeven in Utrecht en omgeving. Er wordt gewerkt met groepen van
8 tot 15 deelnemers. Alle in deze brochure beschreven trainingen geeft het Nibud ook in company,
waarbij u als opdrachtgever zelf data en tijden kunt kiezen.
Voorwaarden
Zodra wij uw ondertekende inschrijfformulier hebben ontvangen, staat u ingeschreven voor de
opleiding. Drie weken voor aanvang van de opleiding is uw aanmelding definitief. Vanaf die datum
brengen wij de kosten in rekening. U kunt zich echter altijd laten vervangen. Het Nibud behoudt zich
het recht voor om een training uiterlijk twee weken voor aanvang te annuleren. Het betaalde
inschrijfgeld wordt in dat geval gerestitueerd of gereserveerd voor een volgende opleiding.
Vragen
Wilt u meer weten of hebt u vragen Neemt u dan contact met ons op via telefoonnummer
(030) 239 13 50. U kunt ons ook mailen: opleidingen@nibud.nl.
Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud)
Postbus 19250
3501 DG Utrecht
T (030) 239 13 50
E opleidingen@nibud.nl
I www.nibud.nl/professionals
30|31

Colofon
Tekst en productiebegeleiding: Van der Brug Communicatie, Hilversum
Ontwerp en opmaak: Jacqueline Heijmerink, Deventer
Druk: drukkerij stolk®, Amsterdam

Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud)
Postbus 19250 3501 DG Utrecht
T (030) 239 13 50 E opleidingen@nibud.nl
I www.nibud.nl/professionals