module inkomsten en uitgaven.indd - Nibud
module inkomsten en uitgaven.indd - Nibud
module inkomsten en uitgaven.indd - Nibud
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Module<br />
Inkomst<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitgav<strong>en</strong><br />
© 2009 <strong>Nibud</strong><br />
Het cursusmateriaal Omgaan met geld mag vrij gebruikt word<strong>en</strong><br />
bij niet-commerciële training<strong>en</strong>, etc. die tot doel hebb<strong>en</strong><br />
de financiële zelfredzaamheid van particulier<strong>en</strong> te verhog<strong>en</strong>.
Module<br />
2<br />
Inkomst<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitgav<strong>en</strong><br />
Voorbeeldhuishoud<strong>en</strong><br />
Maurice <strong>en</strong> Paul won<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>. Maurice <strong>en</strong> Paul lev<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> uitkering. Hun inkom<strong>en</strong> is<br />
1.455 euro in de maand, inclusief huur- <strong>en</strong> zorgtoeslag. Maurice <strong>en</strong> Paul hebb<strong>en</strong> vaak ruzie<br />
over geld. Paul heeft e<strong>en</strong> dure hobby: hij schildert. Paul koopt vaak kwast<strong>en</strong> <strong>en</strong> verf. Maurice<br />
vindt dat Paul daar te veel geld aan uitgeeft. ‘Er ligt nog e<strong>en</strong> hoge telefoonrek<strong>en</strong>ing, die eerst<br />
betaald moet word<strong>en</strong>’, zegt Maurice. ‘Zo´n rek<strong>en</strong>ing is veel belangrijker dan die kwast<strong>en</strong> van<br />
jou.’ ‘Tsja, maar ik wil gewoon lekker schilder<strong>en</strong>’, zegt Paul.<br />
Inkomst<strong>en</strong><br />
Als je werkt krijg je salaris. Als je ge<strong>en</strong> werk<br />
hebt, krijg je e<strong>en</strong> uitkering. Daarnaast kun je<br />
recht hebb<strong>en</strong> op extra toeslag<strong>en</strong>.<br />
Het geld dat je iedere maand krijgt, kan dan<br />
ook van verschill<strong>en</strong>de organisaties kom<strong>en</strong>.<br />
De volg<strong>en</strong>de <strong>inkomst<strong>en</strong></strong> kun je naast je<br />
inkom<strong>en</strong> of uitkering krijg<strong>en</strong>:<br />
Kinderbijslag<br />
Kindgebond<strong>en</strong>budget<br />
Tegemoetkoming schoolkost<strong>en</strong><br />
Voorlopige teruggave Belastingdi<strong>en</strong>st<br />
Huurtoeslag<br />
Zorgtoeslag<br />
Kinderopvangtoeslag<br />
Alim<strong>en</strong>tatie<br />
Kostgeld<br />
Je kunt extra toeslag<strong>en</strong> aanvrag<strong>en</strong> via de<br />
geme<strong>en</strong>te of via de Belastingdi<strong>en</strong>st. Al deze<br />
<strong>inkomst<strong>en</strong></strong> vorm<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> het maandinkom<strong>en</strong>.<br />
Opdracht<br />
Op de volg<strong>en</strong>de bladzijde staat e<strong>en</strong> rijtje met <strong>inkomst<strong>en</strong></strong>. Vul in waar je deze <strong>inkomst<strong>en</strong></strong> kunt<br />
aanvrag<strong>en</strong>.<br />
Voorbeeld<br />
Toeslag of subsidie<br />
Voorlopige teruggave Belastingdi<strong>en</strong>st<br />
Aanvrag<strong>en</strong> bij<br />
Belastingdi<strong>en</strong>st<br />
www.nibud.nl<br />
Omgaan met geld - 2009
Module<br />
3<br />
Inkomst<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitgav<strong>en</strong><br />
Toeslag of subsidie<br />
Aanvrag<strong>en</strong> bij<br />
Kinderbijslag<br />
Huurtoeslag<br />
Zorgtoeslag<br />
Tegemoetkoming schoolkost<strong>en</strong><br />
Kostgeld<br />
Kinderopvangtoeslag<br />
Kindgebond<strong>en</strong>budget<br />
Voorlopige teruggave Belastingdi<strong>en</strong>st<br />
Alim<strong>en</strong>tatie<br />
Soort<strong>en</strong> uitgav<strong>en</strong><br />
Iedere maand heb je e<strong>en</strong> heleboel<br />
verschill<strong>en</strong>de uitgav<strong>en</strong>: de huur, <strong>en</strong>ergie<br />
<strong>en</strong> water, de telefoonrek<strong>en</strong>ing, kleding, de<br />
boodschapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> nog veel meer! De uitgav<strong>en</strong><br />
verdel<strong>en</strong> we in 3 groep<strong>en</strong>. Dit zijn:<br />
• de vaste last<strong>en</strong><br />
• de reserveringsuitgav<strong>en</strong><br />
• de huishoudelijke uitgav<strong>en</strong><br />
De vaste last<strong>en</strong> zijn bijvoorbeeld de huur,<br />
<strong>en</strong>ergie <strong>en</strong> water, de telefoonrek<strong>en</strong>ing <strong>en</strong><br />
verzekering<strong>en</strong>. Meestal heb je er iets voor<br />
ondertek<strong>en</strong>d, zoals het huurcontract. De vaste<br />
last<strong>en</strong> betaal je met e<strong>en</strong> vaste regelmaat: 1<br />
keer per maand, per 2 maand<strong>en</strong> of 1 keer per<br />
jaar.<br />
De reserveringsuitgav<strong>en</strong> bestaan uit<br />
onder andere kleding, vakantie, meubels,<br />
huishoudelijke apparat<strong>en</strong>, maar ook<br />
reparaties hieraan. Ook spar<strong>en</strong> valt hieronder.<br />
Vaak zijn het hoge uitgav<strong>en</strong> die je niet zo<br />
maar van je maandinkom<strong>en</strong> kunt betal<strong>en</strong>. Je<br />
moet er dus geld voor opzij zett<strong>en</strong>.<br />
De huishoudelijke uitgav<strong>en</strong> zijn bijvoorbeeld<br />
uitgav<strong>en</strong> aan et<strong>en</strong> <strong>en</strong> drink<strong>en</strong>, tandpasta <strong>en</strong><br />
shampoo, sigarett<strong>en</strong>, schoonmaakspull<strong>en</strong>,<br />
kost<strong>en</strong> voor de oppas <strong>en</strong> zakgeld voor de<br />
kinder<strong>en</strong>. Onder de huishoudelijke uitgav<strong>en</strong><br />
vall<strong>en</strong> ook stripp<strong>en</strong>kaart<strong>en</strong> <strong>en</strong> postzegels.<br />
www.nibud.nl<br />
Omgaan met geld - 2009
Module<br />
4<br />
Inkomst<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitgav<strong>en</strong><br />
Opdracht<br />
Hieronder staan de uitgav<strong>en</strong> van Maurice <strong>en</strong> Paul. Schrijf ernaast welke soort uitgave het is: e<strong>en</strong><br />
vaste last, e<strong>en</strong> reserveringsuitgave of e<strong>en</strong> huishoudelijke uitgave.<br />
Voorbeeld<br />
Uitgave Soort uitgave Moet<strong>en</strong> of mog<strong>en</strong><br />
Scho<strong>en</strong><strong>en</strong> voor Maurice<br />
Telefoonrek<strong>en</strong>ing<br />
reserveringsuitgave<br />
vaste last<br />
Uitgave Soort uitgave Moet<strong>en</strong> of mog<strong>en</strong><br />
Afbetaling postorderbedrijf<br />
Water<br />
Sigarett<strong>en</strong> Maurice<br />
Brood<br />
Tochtstrips raam slaapkamer<br />
Aspirine<br />
Abonnem<strong>en</strong>t krant<br />
Stripp<strong>en</strong>kaart<br />
Waspoeder<br />
Zak drop<br />
Nieuwe koek<strong>en</strong>pan<br />
Stofzuigerzakk<strong>en</strong><br />
Energierek<strong>en</strong>ing<br />
Contributie sportver<strong>en</strong>iging Maurice<br />
www.nibud.nl<br />
Omgaan met geld - 2009
Module<br />
5<br />
Inkomst<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitgav<strong>en</strong><br />
Over moet<strong>en</strong> <strong>en</strong> mog<strong>en</strong><br />
Uitgav<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ook onderverdeeld word<strong>en</strong><br />
in:<br />
• uitgav<strong>en</strong> die moet<strong>en</strong><br />
• uitgav<strong>en</strong> die mog<strong>en</strong>.<br />
Uitgav<strong>en</strong> die moet<strong>en</strong><br />
Er zijn veel uitgav<strong>en</strong> waar je niet onderuit<br />
kunt. De huur zal altijd betaald moet<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong>, net als de <strong>en</strong>ergierek<strong>en</strong>ing. En ook<br />
aan voeding, kleding, scheerspull<strong>en</strong> <strong>en</strong> zeep,<br />
schoonmaakspull<strong>en</strong> <strong>en</strong> wc-papier, b<strong>en</strong> je<br />
sowieso geld kwijt. E<strong>en</strong> jas kop<strong>en</strong>, kun je wel<br />
e<strong>en</strong> paar maand<strong>en</strong> uitstell<strong>en</strong>. Maar er komt<br />
e<strong>en</strong> tijd dat je echt e<strong>en</strong> nieuwe nodig hebt.<br />
Uitgav<strong>en</strong> die mog<strong>en</strong><br />
Daarnaast zijn er uitgav<strong>en</strong> waarbij je kunt<br />
kiez<strong>en</strong>. D<strong>en</strong>k bijvoorbeeld aan de vakantie,<br />
e<strong>en</strong> computer, uitgaan, cadeautjes, rok<strong>en</strong>,<br />
abonnem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> het lidmaatschap van<br />
e<strong>en</strong> ver<strong>en</strong>iging. Je beslist zelf of je hieraan<br />
geld uitgeeft, <strong>en</strong> hoeveel. Ook de telefoon<br />
hoort in dit rijtje thuis. Want ook hierbij<br />
heb je e<strong>en</strong> keuze. Je kunt besluit<strong>en</strong> om e<strong>en</strong><br />
telefoonabonnem<strong>en</strong>t op te zegg<strong>en</strong>, zeker als je<br />
er meer dan 1 hebt. En minder bell<strong>en</strong> scheelt<br />
sowieso direct op je rek<strong>en</strong>ing.<br />
Opdracht<br />
Lees de volg<strong>en</strong>de stelling<strong>en</strong>. B<strong>en</strong> jij het ermee e<strong>en</strong>s<br />
1. E<strong>en</strong> nieuwe jas heb je ieder jaar nodig. Dit is dus e<strong>en</strong> uitgave die moet.<br />
2. Sigarett<strong>en</strong> kop<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> uitgave die moet.<br />
3. Contributie voor e<strong>en</strong> ver<strong>en</strong>iging is e<strong>en</strong> keuze, <strong>en</strong> is daarom e<strong>en</strong> uitgave die mag.<br />
4. Bestell<strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> postorderbedrijf is e<strong>en</strong> keuze die je hebt gemaakt, de afbetaling hiervan is<br />
dus e<strong>en</strong> uitgave die mag.<br />
Opdracht<br />
Kijk opnieuw in de lijst met uitgav<strong>en</strong> van Maurice <strong>en</strong> Paul. Bekijk of de uitgave moet of mag.<br />
Voorbeeld<br />
Uitgave<br />
Abonnem<strong>en</strong>t krant<br />
Huur<br />
Moet<strong>en</strong> of mog<strong>en</strong><br />
uitgave die mag<br />
uitgave die moet<br />
www.nibud.nl<br />
Omgaan met geld - 2009
Module<br />
6<br />
Inkomst<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitgav<strong>en</strong><br />
Huiswerk<br />
Ontbrek<strong>en</strong>de <strong>inkomst<strong>en</strong></strong><br />
Misschi<strong>en</strong> b<strong>en</strong> je er wel achter gekom<strong>en</strong> dat je e<strong>en</strong> tegemoetkoming mist. Hierdoor loop je<br />
(misschi<strong>en</strong>) <strong>inkomst<strong>en</strong></strong> mis. Ga naar de website van de betreff<strong>en</strong>de instantie <strong>en</strong> kijk of je de<br />
ontbrek<strong>en</strong>de toeslag aan kunt vrag<strong>en</strong>. Mocht dit niet lukk<strong>en</strong>, ga dan bij e<strong>en</strong> vestiging langs <strong>en</strong><br />
vraag informatie <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tueel hulp met het invull<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> aanvraagformulier.<br />
www.nibud.nl<br />
Omgaan met geld - 2009
Module<br />
7<br />
Inkomst<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitgav<strong>en</strong><br />
Notities<br />
www.nibud.nl<br />
Omgaan met geld - 2009
Module<br />
8<br />
Inkomst<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitgav<strong>en</strong><br />
Notities<br />
www.nibud.nl<br />
Omgaan met geld - 2009
Change language