1. Het BKR werkt aan een proef voor een online ... - Nibud

Verslag Platform: Noord en Zuid
Datum: 10 februari 2011
Thema / onderwerp: Actualiteiten en mededelingen
1. Het BKR werkt aan een proef voor een online schuldenraadpleger, waarin huishoudens
kunnen inzien hoeveel schulden ze hebben uitstaan. Als de test slaagt komt het eind 2011
online.
2. De schuldpreventiewijzer is uitgebracht. De wijzer geeft inzicht over het belang van
schuldpreventie en de mogelijkheden om daar lokaal invulling aan te geven. Maandag 14
februari wordt de wijzer gelanceerd. Online staat een tool met preventie projecten. Nieuwe
projecten kunnen toegevoegd worden en door middel van trefwoorden kan gezocht worden
naar projecten in de database.
3. Op 19 mei 2011 organiseren het Nibud en Stimulansz het congres (Be)zuinig samen over
armoedebeleid en schuldhulpverlening! Het thema is hoe inwoners en gemeenten zelf
kunnen bezuinigen.
4. De infokaart Berekenuwrecht is geactualiseerd. Hiermee is heel snel te bepalen op welke
inkomensregelingen iemand waarschijnlijk recht heeft.
5. Het terugdringen van het groot aantal wanbetalers in de zorg is nog geen succes. Ondanks
de hardere aanpak (o.a. bronheffing en boetes) heeft een groot deel zijn schuld nog niet
afgelost bij de verzekeraar.
6. Binnenkort komen twee belangrijke wijzigingen in de nieuwe Leidraad Invordering te staan: 1)
Voor de minnelijke schuldregeling gaat de Belastingdienst voortaan haar totale vordering
vaststellen, desnoods naar schatting, en komt er daarna niet meer op terug als er nog nieuwe
vorderingen, over de periode voorafgaand aan het minnelijk traject, boven water komen. 2)
De Belastingdienst gaat niet meer een inkomensafhankelijke toeslag vooruit verrekenen met
een openstaande schuld.
7. De volgende bijeenkomst van het platform zal plaatsvinden in juni en dan is er weer een
splitsing in Noord en Zuid.
8. Lost Lemon en Stimulansz hebben een webloket schuldhulpverlening gemaakt. Het loket geeft
informatie aan zowel schuldenaren als schuldeisers als professionals. Het webloket is configureerbaar
voor gemeenten als zij zich erop abonneren.
Thema / onderwerp: Wijziging wet
Probleemstelling: Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is aan het onderzoeken wat de
kosten en baten van schuldhulpverlening zijn.
Toegelicht door Rafiq Friperson
Aanpak:
APE is met Stimulansz een kosten/batenanalyse van de gemeentelijke schuldhulpverlening aan het
uitvoeren. Doel is het maken van een tool waarin gemeenten de kosten en baten per maatregel kunnen

zien. Om hiertoe te komen worden eerst per gemeente risicogroepen geschat aan de hand van CBS
gegevens en literatuur. Hieruit volgt een model met kans op schulden. Risicogroepen worden vastgesteld
en daarbinnen wordt de risicoladder bepaald. Daarna worden producten en diensten in kaart gebracht in de
zogenaamde diensten effectiviteitmatrix. Wat voor effect heeft maatregel X op groep Y Wat zijn de kosten
en de baten Dit wordt breder getrokken naar ketenpartners zoals energiemaatschappijen. Het resultaat is
de Excel tool. Aan de hand van de tool kunnen beslissingen worden genomen, bijv welke (effectieve)
projecten geïntensiveerd kunnen worden. 15 Juni wordt de tool opgeleverd. Verschillende onderzoeken
lopen binnen dit project (best practices (Public Policies), klantprofielen (Regioplan en Nadja Jungmann) en
proces schuldhulpverlening (Hiemstra/de Vries)). De projectopzet van het APE onderzoek zit als bijlage bij
de mail. In het volgende platform volgt een presentatie van de onderzoeksresultaten.
Aanvullende opmerkingen:
Thema / onderwerp: Kosten baten onderzoek
Probleemstelling: Het wetsvoorstel schuldhulpverlening is aangepast en wordt 1, 2 of 3 maart behandeld
in de Kamer. De belangrijkste wijzingen zijn:
Het college kan schuldhulpverlening weigeren in geval een persoon al eerder gebruik heeft
gemaakt van schuldhulpverlening. Het gaat om een bevoegdheid en niet om een verplichting.
Gemeenten moeten nog wel een beleidsplan schrijven, maar de wet schrijft niet meer voor wat er
exact in moet staan.
De schuldhulpverlening wordt beperkt tot personen die ingezetenen zijn van Nederland.
Toegelicht door Erik Rutten
Aanpak:
Binnen de lokale sociale zekerheid krijgen we te maken met een structuurwijziging.Daar waar we onder het
vorige kabinet er heel erg op gericht waren om iedereen mee te laten doen, is nu meedoen de eigen
verantwoordelijkheid van de burger. We gaan toe naar een systeem waar de vraag wordt gesteld: is het
objectief vast te stellen dat een persoon niet zelf zijn belemmeringen weg kan halen om mee te doen.
Wanneer een persoon dit niet zelf kan, wordt er hulp ingezet. In de schuldhulpverlening zien we dat ook
terug en in die context moet ook de huidige wijziging van het wetsvoorstel worden gelezen. Binnen Shv
krijgen we de mogelijkheid om te poortwachten en die poort moet eigenlijk tot gevolg hebben dat alleen
hulp wordt ingezet op groepen die het zelf niet kunnen. Inzetten op makkelijkere groepen (met kans op een
hoger slagingspercentage) kan ook, vraag is of het maatschappelijk effect daarvan groot is. Dit alles vindt
plaats binnen de reeds ingezette overgang van productgericht (procesmanagement, lineair) naar
vraaggericht (resultaatmanagement, cirkel) werken.
Het lijkt tegenstrijdig dat de WGS (Wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening) wordt ingevoerd en tegelijkertijd
de toegang van de schuldhulpverlening wordt beperkt , maar dit komt doordat de overheid op allerlei
vlakken lijntjes terug gaat pakken, ook in de schuldhulpverlening. Via de WGS vergaart het Rijk de kennis
waarna ze op een breder vlak de schuldhulpverlening meer kunnen regelen en aansturen.
Sommige gemeenten zijn al begonnen met de beleidsnotitie. Andere wachten af of passen weer aan als de
WSG er door is.
Aanvullende opmerkingen:
Thema / onderwerp: Bezuinigingen

Probleemstelling: Vanaf 1 januari 2012 verliezen gemeenten de extra middelen voor
schuldhulpverlening. Daarnaast vindt er vanaf dan ook een zware bezuin iging op het P-budget plaats,
waardoor financiering van shv via de daar aanwezige middelen ook steeds beperkter mogelijk wordt.
Webgelden, die kunnen worden ingezet voor de financiering van budgetcoaching of
budgeteringscursussen worden vanaf 2014 op 0 gezet. In het regeerakkoord is daarnaast opgenomen
dat er ook een bestedingsbeperking op het P-budget komt, waardoor het ook zeer de vraag wordt in
hoeverre het P-budget sowieso nog voor de financiering van shv kan worden ingezet in de toekomst.
Tenslotte vind er ook nog een uitname uit het gemeentefonds plaats ad. 20 miljoen, nu gemeenten via
de aanstaande Wgs, selectiever met hun dienstverlening om kunnen gaan Hoe kunnen gemeenten
hun shv op peil houden met deze bezuinigingen
Toegelicht door Erik Rutten
Aanpak: Omdat de financiering steeds minder zal worden, moet het beleid van nu al afgestemd
worden op de bezuinigingen die komen. Hoe is de schuldhulpverlening binnen de gemeente
gefinancierd Uit het participatiebudget, extra middelen
Door de bezuinigingen zal naar andere vormen van integrale schuldhulpverlening moeten worden
gezocht. De studie ‘De boom en het rizoom’ draagt hiervoor – zij het in abstracte vorm - ideëen aan.
In de titel staat de gemeente voor de boom en haar netwerk is het rizoom (de wortelvertakkingen). De
studie beschrijft een wijze waarop de gemeente als boom haar rizoom beter kan uitnutten, door
netwerken rond de burgers te faciliteren en te versterken in plaats van door zelf de gaten in het
netwerk van de burger op te vullen. Burgers hebben de gemeente dan minder nodig.
Enkele bezuinigingsideëen bij gemeenten:
Drechtsteden: In de Drechtsteden zijn groepsintakes in ontwikkeling. Tijdens de sessies zijn
vrijwilligers aanwezig en mensen van de formulierenbrigade. Eén op één gesprekken blijven ook
bestaan. De ervaring in Hengelo is dat mensen zich te veel schamen voor een groepsessie en zij zijn
juist overgeschakeld op één op één gesprekken.
Spijkernisse: In Spijkenisse krijgen mensen eerst een één op één gesprek en daarna is er een
verplichte klassikale cursus. In Spijkenisse worden alleen de financiën verplaatst. Zij maken geen
gebruik van doelgroepen maar alleen onderscheid tussen niet willers en wel willers. De niet willers
worden niet bediend. Een niet willer is iemand die niet naar de cursus komt. Mensen worden heel
actief benaderd om naar de cursus te komen. Komen ze toch niet, dan komen ze niet in aanmerking
voor schuldhulpverlening. In Spijkenisse geeft de trainer van de cursus budgettraining over iedere
cursist een advies over de richting van de schuldhulpverlening.
De gemeente heeft een pilot uitgevoerd om de bemiddelingskosten te laten betalen door de
werkgevers. Het gaat hier over de kosten die de gemeente maakt om de schulden van de werknemer
op te lossen. De kosten betaald door werkgevers zullen uitkomen tussen de 2500 en 3000 euro.
Daarnaast zijn zij bezig met het automatiseren van werkprocessen en met taakdifferentiatie.
Het is aan de gemeenten om hun doel van de schuldhulpverlening te definiëren.
Aanvullende opmerkingen:
Erik Rutten gaat een gratis bijeenkomst organiseren hoe gemeenten om kunnen gaan met de
bezuinigingen. Het zal gaan over hoe zij hun aanbod en doelgroep kunnen versmallen. De
datum van deze bijeenkomst wordt nog bekend gemaakt.
Eind februari komen Nadja Jungmann en Tamara Madern met een rapport over het inzetten
van vrijwilligers in de schuldhulpverlening.
Thema / onderwerp: Doorwerking van de Algemene wet bestuursrecht (Awb)

Probleemstelling: De schuldhulpverlening verschuift van privaat naar publiek. Dit heeft gevolgen
voor de rechtsbescherming. Afwegingen en beslissingen moeten beargumenteerd zijn, want de
rechtsbescherming wordt veel laagdrempeliger.
Aanpak: Nergens komen termen in de WGS overeen met termen uit de AWB. In de AWB is
bijvoorbeeld een aanvraag gedefinieerd, maar in de WGS wordt het een verzoek genoemd. Dat houdt
in dat gemeenten zelf kunnen kiezen voor een proces dat Awb-proof vorm moet worden gegeven of
voor een proces waarvoor de in de Awb opgenomen regels niet geld. Geef je als gemeente het
verzoek de vorm van een aanvraag in de zin van de Awb dan zijn de regels van de Awb van
toepassing. Als b.v. op een inlichtingsformulier niet staat wat aangevraagd wordt, dan is dat formulier
gaan aanvraag en dan geldt dus ook geen afhandelingtermijn. Nu bestaat deze vrijheid nog, maar
men zou moeten streven naar de AWB-proof proces.
Aanvullende opmerkingen:
De handreiking doorwerking Algemene wet bestuursrecht is bijgevoegd bij de mail
Thema / onderwerp: Benchmark
De benchmark heeft tot doel om beleid en resultaten van gemeenten af te zetten tegen landelijke
resultaten. De ingestuurde cijfers van gemeenten zijn in een tabel weergegeven.
Aanpak: De tabel levert veel vragen op. Met een laag inkomen wordt een inkomen tot 110 procent
van de bijstandsnorm bedoeld. Het zou mooi zijn om de cijfers te combineren met het APE/Stimulansz
onderzoek. Wie bereik ik, wie niet Waar moet ik op inzetten
Aanvullende opmerkingen: Vanwege de grote onduidelijkheid komen we er de volgende keer op
terug. Vragen en opmerkingen kunnen naar Martijn gestuurd worden.