79nCkK

C E N T R U M G A N S P O E L V Z W
G A N S P O E L 2
3 0 4 0 H U L D E N B E R G
T E L : 0 2 / 6 8 6 . 0 0 . 4 0
F A X : 0 2 / 6 8 8 . 0 7 . 1 3
Nieuwsbrief
Ganspoel
THUISBEGELEIDINGSDIENST
DIENST GEÏNTEGREERD ONDERWIJS
N R . 5 9
D E C E M B E R 2 0 1 4
M E T V O L G E N D E O N D E R W E R P E N
Broers en zussen van jonge kinderen in vroegbegeleiding
Brussen in thuisbegeleiding +6
Boeken, allemaal boeken
Speelgoed: intelligente elektronica
Jouw hand in de mijne
Thuisbegeleiding: van rechtstreeks naar niet rechtstreeks toegankelijke hulp of
van RTH naar NRTH
Eerste aankondiging
Zomerkamp 2015 voor kinderen met CVI van 8 tot 12 jaar
Cursussen in Centrum Ganspoel

N R . 5 9
P A G I N A 2
Voorwoord
Het thema van deze nieuwsbrief is: broers en zussen van kinderen met een beperking.
Een aantal jaren geleden is er een nieuw woord bedacht om deze
kinderen aan te duiden: ‘brussen’. Nu kan een kind dus van zichzelf zeggen: ‘ik
ben een brus’. Brussen worden als een aparte groep gezien en benaderd. Soms
zijn er bijvoorbeeld ontmoetingsdagen voor brussen.
Is het speciaal om een broer of zus te hebben met een beperking? Toch wel.
Relaties met broers en zussen zijn altijd speciaal. Ze duren je leven lang, ze eindigen
nooit. Het zijn relaties waarin veel gebeurt, broers en zussen spelen een
grote rol in je leven: samen groot worden, dat doet wat met je. Als je broer of zus
een handicap heeft, dan heeft dat altijd een invloed. Doorheen de jaren en leeftijdsfasen
kan die invloed verschillen. Hoe er in jouw gezin gedacht wordt over je
broer of zus met een handicap, de gevoelens die je ouders daarbij hebben en al
dan niet met jou delen, de aard en de ernst van de handicap en de speciale zorgen
die nodig zijn, de eigen manier van je broer of zus om met een beperking
om te gaan … Dat zijn maar enkele van de factoren die je leven als brus mee
bepalen.
Thuisbegeleiders ontmoeten in de gezinnen de broers en zussen van kinderen
met een beperking, hebben aandacht voor hen en maken in de begeleiding ook
plaats voor brussen. We lezen in deze nieuwsbrief hoe dat in zijn werk gaat.
We geven ook getuigenissen van ouders en van broers en zussen zelf: jonge en
oudere brussen komen aan het woord. We vermoeden dat deze getuigenissen
herkenbaar zullen zijn voor al wie brussen kent.
Er staat nog meer in dit late najaarsnummer, dat eigenlijk bedoeld was voor het
einde van 2014. Zo zijn er bijdragen over nieuwe boeken en over speelgoed.
We geven informatie over thuisbegeleiding en de nieuwe administratieve regels
voor de toegang tot thuisbegeleiding – die kan rechtstreeks of onrechtstreeks
zijn en na het een komt vaak het ander – maar hoe moet dat dan juist?
Midden in de winter denken we al aan de lente en aan de zomer. Dan is er opnieuw
een zomerkamp voor kinderen met CVI. Dat moesten we nu toch laten
weten!
We sluiten af met nieuws over cursussen voor ouders.
LD.

N R . 5 9
P A G I N A 3
THEMA: BRUSSEN
Broers en zussen van jonge kinderen in vroegbegeleiding
Thuisbegeleiders zien veel broers en zussen
die heel zorgzaam omgaan met hun jonge broer
of zus met een beperking.
De zorg van brussen kan veel vormen aannemen.
Op vraag van mama of papa of op eigen
initiatief de broer of zus ‘bezighouden’ als papa
en mama het druk hebben. Of zelf zorgen dat
het rustig is thuis, als je broer of zus dat nodig
heeft. Het oudere zusje van Maja verzamelde
kastanjes en noten in het park, nadat ze gezien
had dat Maja hier veel plezier mee had gehad in
het spel met de thuisbegeleidster.
Brussen zijn fier op wat ze zelf samen met hun
broer of zus kunnen doen – en dat is vaak heel
wat: stoeien en knuffelen, puzzels leren maken,
leren stappen, leren eten met een lepel, …
maar vooral ook veel plezier maken.
Wat weten brussen over de beperking van hun
broer of zus?
Als het nodig is, geven thuisbegeleiders aan de
brus uitleg over de beperking van broer of zus.
We staan stil bij de verschillen tussen wat kinderen
kunnen. We hebben het niet alleen over
wat het kind met de beperking niet kan of nog
niet kan, maar ook over zijn mogelijkheden. We
houden het bij zo’n bespreking heel concreet.
Kunnen kleuterboeken daarbij gebruikt worden?
De meningen daarover zijn verdeeld, bijvoorbeeld
over prentenboeken waarin een dier
voorkomt, dat ‘anders’ is. Brussen op kleuterleeftijd
kunnen daarbij niet altijd onmiddellijk de
link maken naar hun eigen situatie. Als ouder
en/of begeleider moet je dat verband misschien
uitleggen en duidelijk maken en er een gesprek
over beginnen.
We helpen brussen om iets meer te begrijpen
van de beperking van hun broer of zus. We stellen
kleine aanpassingen voor, waardoor samen
Als
spelen beter kan lukken, zoals de prentjes van
een memo lang genoeg omgedraaid laten zien,
veel benoemen, speelkaartjes op rijtjes leggen
in plaats van door elkaar, enz..
We bekijken een spelbord door de ogen van
een brus. Met een simulatiebril op merken ze
dat ze de weg niet kunnen vinden, dat de pionnetjes
tussen al die tekeningen niet meer te
zien zijn, of dat de details van een spelbord verloren
gaan. Het wordt begrijpelijk dat een
slechtziende brus steeds het spelbord naar zich
toe trekt of hoe het komt dat ze de pionnetjes
omstoot.
Begeleiders zijn het er over eens dat brussen
het moeilijk kunnen hebben met de beperking
van hun broer of zus – en met die broer of zus
zelf!
Een kind met een beperking vraagt meer dan
gewone zorg en aandacht van de ouders. Brussen
kunnen daar jaloers door worden, of boos,
of ze verzetten zich en gaan op allerlei manieren
ook aandacht opeisen. We merken dat ouders
hier verschillend mee omgaan. Soms begrijpend,
soms ook straffend of dwingend, vaak
omdat ze er geen weg mee weten. In gesprekken
met ouders en zonder dat de kinderen er bij
zijn gaan we hier in de begeleiding op in.
In het gezin van Emma loopt het de laatste
maanden bij momenten moeilijk tussen Emma
en haar jongere zusje Louise. Louise merkt dat
ze, hoewel ze de jongste is, ondertussen heel
wat kan dat haar oudere zus Emma nog niet
kan. Louise heeft hier heel veel vragen rond.
Geregeld is ze ook uitdagend of doet ze neerbuigend
tegenover haar grote zus. Voor de ouders
is dit een heel verwarrende situatie. We
spreken af dat de ouders Louise op gepaste
momenten een antwoord geven op de vragen
rond het anders zijn van haar buitengewone zus
Emma.
THEMA: BRUSSEN

N R . 5 9
THEMA: BRUSSEN
Sommige brussen vinden het gênant dat er iets
speciaals moet voor hun broer of zus met een
handicap. Alles wat de aandacht op de beperking
vestigt, kan daar een aanleiding voor zijn:
het gebruik van een hulpmiddel, speciale begeleiding
op school, enz. Die reacties zien we
vooral als kinderen al wat groter zijn, bij brussen
in de lagere school.
Ouders zijn er soms ook bang voor dat brussen
zullen te lijden hebben van de reacties van andere
kinderen.
De mama van Mohammed vertelt hoe ze schrik
heeft dat de brusjes (van het tweede en vijfde
leerjaar) op school anders bekeken gaan worden
omwille van hun jongere broertje met een
handicap. Ze voelt zich schuldig tegenover haar
andere kinderen. Daarom schermt ze Mohammed
af voor de blikken van andere ouders en
vriendjes als ze de brusjes afhaalt aan de
schoolpoort.
P A G I N A 4
We weten wel dat we op z’n minst moeten zien
en benoemen wat de brus (vaak noodzakelijk
en onvermijdelijk) doet of laat ter wille van een
kind met een beperking.
In het gezin van Maira lopen de ouders op de
tippen van hun tenen omwille van de zorgen
rond haar. De ouders missen hierdoor de energie
om ook regelmatig wat tijd te maken voor de
brusjes. Ze gaan op zoek naar een buitenschoolse
activiteit voor hen. Na een gesprek
met de thuisbegeleider groeit het inzicht dat de
brusjes vooral ook nood hebben aan hun portie
aandacht en er misschien kan gezocht worden
naar een deeltijdse onthaalmoeder voor Maira.
Zo zou mama op woensdagnamiddag misschien
terug tijd hebben om met de brusjes een
activiteit te doen, zoals vroeger, voor Maira geboren
was.
Team vroegbegeleiding
Misschien nog moeilijker is het als een brus
heel gesloten is en niets laat merken van hoe hij
zich voelt en van hoe moeilijk hij het vindt.
Of ook als kinderen zich overdreven wegcijferen
uit bezorgdheid voor de ouders, die het al zo
moeilijk hebben... Kinderen zijn zich inderdaad
heel vaak bewust van het verdriet en de zorgen
van hun ouders.
Ouders van hun kant vragen zich af, of ze hun
kinderen niet overbelasten door ze te betrekken
bij de zorg voor een kind met een beperking.
Hoe de balans in evenwicht gehouden kan worden,
is ook voor begeleiders een moeilijke
vraag.
Website over jonge en oudere brussen:
www.brussen.be
Op deze website vinden ouders en brussen en
ook professionelen informatie en getuigenissen
over (heel jonge tot volwassen) broers en zussen
van kinderen en jongeren met een beperking,
met veel tips voor de omgang met brussen,
ideeën om brussen waardering te geven
en zich te laten horen.
Soms zijn er geen brussen
Soms hebben kinderen met een beperking geen broer of zus – door een keuze
van de ouders of omdat het niet mogelijk was. Het ontbreken van een brus kan
als een gemis ervaren worden door ouders en door het kind met een handicap.
Misschien wil je als papa of mama van een enig kind (dat een beperking heeft)
hier iets over vertellen of schrijven? In de volgende nieuwsbrief komen we daar
dan nog op terug.
THEMA: BRUSSEN

N R . 5 9 P A G I N A 5
DRIES naar het eerste leerjaar
YOUSSEF, IKRAM en HAJAR
Even voorstellen:
YOUSSEF
Ik ben 13 jaar en de grote broer van Hajar. Ik ga naar school in Antwerpen, in het Sint Lievenscollege
en ik zit in het 2de middelbaar handel. Ik voetbal graag en ik speel graag op mijn playstation.
IKRAM
Ik ben de grote zus van Hajar. Ik ben 11 jaar en zit in het zesde leerjaar. Wat ik graag doe is fietsen
en zaalvoetbal.
HAJAR
Hajar is onze jongste zus en zij is vier jaar. Op 15 februari wordt ze al vijf. Vroeger, toen ze nog baby
was, was ze heel ziek en vanaf haar 4 maanden lag ze heel veel in het ziekenhuis. Het ziekenhuis
was ver weg, in Gent, en daardoor moest mama vaak ver rijden om bij haar te zijn. Gelukkig is ze beter
en nu gaat ze naar een speciaal kleuterschooltje nl. DVC Sint Jozef in Antwerpen (Merksem). Ze is
wel een jaartje later begonnen op school, maar ze gaat nu al voor het tweede jaar naar daar en ze
doet het er heel flink! Wij zijn al mee gaan kijken in haar klas.
THEMA: BRUSSEN

N R . 5 9 P A G I N A 6
Wat is er leuk aan Hajar?
DRIES naar het eerste leerjaar
Youssef: Hajar is heel schattig en grappig. Als ik
haar iets vraag, doet ze dat. Ik vroeg haar een keer om
uit de ijskast iets te halen en ze kroop naar de ijskast en
haalde uit het diepvriesvak een stukje ijs. Daar kon ze
net aan, en dat bracht ze naar mij.
Ze praat nu veel meer dan vroeger, en komt vaak naar
mij. Ze vraagt me ook hoe het op school gaat, en dat vind
ik zo schattig.
Ikram: Ik vind haar ook zo schattig. Ze speelt steeds
met me mee als ik het vraag.
Hajar lacht veel en is altijd vrolijk en dat vind ik tof.
Is er ook iets dat je wat minder leuk vindt aan haar?
Of wat je zelf moeilijk vindt?
Youssef: Soms is Hajar hevig of boos en klopt ze per
ongeluk tegen mij. Dat is niet zo leuk. Maar dat komt niet
zo vaak voor.
Vroeger was dat moeilijker, toen Hajar vaak in het ziekenhuis
lag, was mama niet thuis en kon ik mama dus
geen vragen stellen over mijn huiswerk 's avonds.
Ikram: Soms is het vervelend dat ze steeds dezelfde zin herhaalt bv. ze vraagt vaak: wat ben je
aan het doen? In het begin is het wel leuk dat ze dat zegt, maar niet heel de dag.
En dat ze in het weekend zooo vroeg opstaat, is ook niet zo fijn.
Ik vind het ook jammer voor haar dat ze nog niet stapt want ze is al bijna 5 jaar.
Wat doen of spelen jullie samen?
Youssef: Wij spelen samen verstoppertje in huis. Zij kruipt dan naar een andere kamer en ik
moet ze dan zoeken. Of als ik mij verstop, zoekt ze mij ook. Als ze mij niet meteen ziet, maar wel
hoort, dan wordt ze toch een beetje ongerust. Als ik dan tevoorschijn kom, schatert ze het uit.
Ook kriebel ik haar, ze voelt dat aankomen en lacht dan ook hard.
Ikram: Wij doen echt van alles samen: bv. henna op onze handen doen, en onze nagels lakken.
Zij wil dit dan bij mij doen, maar dan is het helemaal naast mijn nagels, wat dan best wel grappig is
hoor. We rollen met de bal naar elkaar of we kleuren in een kleurboek. Ik heb ook voor haar een
powerpoint gemaakt op de PC met allerlei afbeeldingen van voorwerpen die ze herkent of nog leert
kennen. Ik heb er dan extra op gelet dat de prentjes duidelijk te zien zijn voor haar.
Hebben jullie nog een tip voor andere broers en/of zussen?
Youssef: Als tip zou ik zeggen: veel aandacht geven aan deze kinderen. Ik heb ook geoefend
met Hajar om te leren stappen met steun. Het is altijd goed om veel te oefenen.
Ikram: Hmm ik zal eens nadenken, maar ik denk vooral aan veel plezier maken samen. Word
niet te snel boos. Veel lachen is belangrijk.
THEMA: BRUSSEN
N.S.

N R . 5 9 P A G I N A 7
SARA en SOFIE
Ik en mijn zus Sofie zijn allebei 5 jaar. Ik zit in
de derde en mijn zus in de tweede kleuterklas.
Vorig schooljaar zaten we in dezelfde klas.
Thuis spelen we allebei graag met de poppen,
… Ze worden vaak gewassen, gekleed en krijgen
heel vaak eten! Springen op de trampoline
vinden we allebei super.
Omdat mijn zus niet zo snel kan stappen, gaat
mijn papa verschillende keren per week met
haar naar Kathleen, de kinesiste.
Ik denk dat het er heel leuk is want er staat van
alle leuk speelgoed: dikke ballen, dikke matten,
hoepels,…. Ik zou daar ook best willen gaan
spelen.
Meestal gaat Sofie ook graag naar Kathleen,
maar soms zie ik haar toch zuchten als ze moet
vertrekken. En als ze terugkomt, is ze vaak heel
moe; als ze dan in de zetel gaat zitten valt ze
‘poef’ in slaap.
Ik had ook al gemerkt dat Sofie niet zo mooi kan
tekenen als ik, maar vorig jaar in de klas waren
er nog kinderen die dat niet konden.
Spelen met de blokken vindt Sofie echt niet fijn -
ik eigenlijk ook niet - maar puzzelen kan ik veel
beter dan zij.
Sinds een aantal maanden komt Greet af en toe
bij ons thuis; wij zeggen ‘juffrouw Greet’ want zij
komt om Sofie van alles te leren, mooier kleuren
bijvoorbeeld, in boekjes kijken en eruit vertellen
want Sofie kon soms zo van die gekke
antwoorden geven; en spelletjes spelen zoals
lotto, met prenten.
Als ik thuis ben, mag ik meedoen en ik krijg dikwijls
een moeilijker taakje dan Sofie. Maar ik
moet ook dikwijls wachten, want Sofie begrijpt
niet altijd direct wat ze moet doen.
Tijdens die bezoeken hoor ik mama en papa en
Greet praten, ook al spelen wij dan in de speelhoek.
En ik had al gehoord dat zij het dan hebben
over niet zo goed zien, maar dat snap ík
dan weer niet goed want mijn zus gaat af en toe
naar de oogarts en ze draagt ook een bril. Ik
dacht dat met die bril alles in orde was. Niet
dus, zei papa onlangs. Dat hadden de dokters
in Leuven gezegd. Papa gebruikte daar een
moeilijk woord (*) voor, maar dat ben ik al vergeten.
Sofie gaat al, sinds zij nog een klein meisje
was, regelmatig naar Leuven op onderzoek.
Maar de laatste maanden moest dit veel vaker;
ze moest dan soms ook in het ziekenhuis blijven,
ofwel in Leuven ofwel in Genk.
Ik heb liever dat ze naar Genk gaat, want dan
mag ik soms op bezoek gaan en dan kunnen
papa en mama toch nog af en toe naar huis komen.
Vanuit Leuven gaat dat niet goed, dat is te
ver.
Je ziet, mijn mama en papa moeten héél vaak
met mijn zus op stap, naar dokters, voor onderzoeken
en wat nog allemaal.
En al die tijd dat mama en papa daarmee bezig
zijn, hebben ze natuurlijk niet zoveel tijd voor
mij, ook al doen ze daar nog zo hard hun best
voor; dat zie ik ook wel. En dat vind ik niet altijd
zo fijn.
Soms wel hoor als ik dan naar Bomma mag
gaan en daar extra pannenkoeken krijg of mijn
grote zus met mij gaat shoppen.
Maar het gebeurt ook dat mama en papa plots
met Sofie naar het ziekenhuis moeten omdat ze
plots heel ziek geworden is en dan kan ik niet
kiezen bij wie ik moet blijven.
(*) noot van de redactie: CVI.
THEMA: BRUSSEN

N R . 5 9 P A G I N A 8
Als Greet komt, laat ik dat niet zo zien, maar ik
denk dat mama en papa aan haar verteld hebben
dat ik soms een beetje jaloers ben om al de
aandacht die Sofie krijgt; dat is ook niet weinig:
als ze naar Leuven gaan, is dat meestal voor
een hele dag.
Een hele dag alleen op stap met mama en papa,
dat zou ik geweldig vinden. En dus ben ik
wel eens boos. En omdat ze de laatste maanden
zoveel naar het ziekenhuis moest, was ik
vaker boos; dat moet ik toegeven.
En dan, enkele weken geleden, vertelden mama
en papa mij dat die donderdag Greet zou
komen, speciaal voor mij.
Dat vond ik best wel spannend. Papa kwam mij
daarvoor ook vroeger halen uit de school en
mijn juf vond dat OK.
Greet en mama en papa hebben mij dan eerst
gevraagd of ik wist waarom Greet regelmatig bij
ons thuis kwam en eerlijk, eigenlijk wist ik dat
niet. Ze hebben me dat verteld en Greet heeft
ook getoond wat voor Sofie moeilijk is (en wat ik
al goed kan); ze heeft me ook getoond en verteld
wat Sofie al goed kan.
We hebben samen in een boekje gekeken ‘Sam
gaat naar het ziekenhuis’ en Greet heeft voorgelezen
wat er daar bij Sam allemaal gebeurde.
Dat was een beetje gek want dat waren nu allemaal
de dingen die bij Sofie pas ook waren gebeurd
in het ziekenhuis: onder de scan, bloed
prikken, … een slangetje in de arm met een fles
eraan, …
Ik was heel fier toen papa de volgende keer tegen
Greet vertelde - hij had dat al eerder tegen
mij gezegd - dat ik er nu af en toe aan denk
wanneer ik een spelletje zoek om ook iets te
zoeken voor Sofie dat ze ook kent.
Of als het toch te moeilijk is voor haar, dan help
ik haar een beetje en zeur daar wat minder om.
Ik denk daar nog niet àltijd aan, maar ik probeer
het toch af en toe. Ook mama zegt dat ze daarom
heel fier is op mij.
Mama en papa hebben nog eens gezegd dat ik
hen altijd vragen mag stellen als ik dingen over
mijn zus niet zo goed begrijp.
Ze hadden dat vroeger ook al wel gezegd, maar
dikwijls wist ik gewoon niet hoe ik dat moest
vragen; ik denk dat ik dat nu al een beetje beter
weet.
En als ik het niet gezegd krijg, zullen mama en
papa mij daar wel bij helpen.
Want eigenlijk wil ik wel bekennen dat, ook al
ben ik soms jaloers op mijn zus en zou ik soms
de aandacht graag voor mij alleen willen, ik
haar toch hard mis als ze in het ziekenhuis
moet blijven.
En ik weet heel zeker dat dat voor Sofie ook zo
is, want bij ieder bezoek of telefoontje is het
eerste wat ze vraagt ‘waar is Sara?’
Omdat ik nog niet zelf kan schrijven – ik ben
nog maar 5 - heeft Greet dit voor mij gedaan.
G.V. / Sara
Ik dacht dat Sofie gewoon naar de dokter ging
om een beetje te praten en eens in de keel kijken
en naar de buik te luisteren en zo; dat zijn
dingen die de dokter bij mij doet en die ik niet zo
erg vind; maar dat bloed prikken… dat vind ik
niet zo geweldig…. En als ik dan van papa hoor
dat Sofie daar nooit voor weent, dan doe ik een
beetje mijn hoedje voor haar af. Want voor een
prikje moet ik altijd even wenen… misschien is
naar het ziekenhuis gaan toch niet echt om jaloers
op te zijn.
THEMA: BRUSSEN

N R . 5 9 P A G I N A 9
MANASSE
Ik ben Manasse en ik ben 4 jaar. Ik woon met mijn papa en mama
en mijn twee broers Zico en Goi in Temse. Zico is mijn oudere
broer van vijf en Goi is mijn kleine broer van twee.
Toen mijn mama zwanger was van mij waren er heel wat problemen.
Eigenlijk was ik in het begin een eeneiige drieling, ’t is
te zeggen ik was de enige die gezond was en mijn hartje klopte
voor alle drie de vruchtjes. Daarom moest mama een operatie
ondergaan om mij te redden. Na de operatie moest mama drie
maand plat liggen en ben ik wonderbaarlijk geboren als prematuur
op 30 weken. Helaas waren er enkele onregelmatigheden.
Mijn hartje had een ruis en ik had een enkelvoudige schisis of
lipspleet. Enkele weken nadat ik uit de prematurenafdeling naar
huis mocht, ben ik geopereerd aan mijn lipspleet. Deze is nu
mooi genezen maar zal later toch nog enkele operaties moeten
ondergaan om o.a. mijn tandboog en neus te corrigeren. Later
bleek ik ook problemen met mijn oogjes te hebben.
Het is niet altijd makkelijk om als flinke meid met twee broers samen te leven. Zeker omdat ik problemen
heb met mijn oogjes en ik een brilletje draag. Ook bewegen mijn oogjes constant van links naar
rechts; nystagmus heet dat. Dat maakt dat ik mij moeilijk visueel kan focussen. Een boek lezen of tv
kijken gaat niet zo makkelijk. Ik zit heel dicht tegen de tv of hang heel dicht met mijn hoofd over een
boek of tablet, zodat ik dan in de weg zit voor de anderen. Gewoon omdat ik het anders niet goed zie.
Mijn broers vinden dat soms wel vervelend en maken zich dan boos op mij. Dan voel ik mij best een
beetje verdrietig, maar dan herinneren mama of papa Zico eraan dat ik daar niet aan kan doen en dan
is hij wel terug lief voor mij. Jongens kunnen wel wilde spelletjes spelen, en ik probeer daar zo goed
mogelijk aan mee te doen.
Mijn oudere broer Zico vind ik een heel knappe en verstandige kerel. Hij kan alles zo goed: hij kan
goed tekenen, kleuren, puzzelen, snel lopen; op de tablet spelletjes spelen; de baas spelen; enz... Ik
kijk heel erg naar mijn broer op en wil ook alles kunnen wat hij kan.
Natuurlijk lukt dat niet altijd heel goed, zeker omdat ik niet zo goed kan kijken. Maar doordat ik Zico zo
bewonder (en ik ook zo knap wil worden als hij) kan ik toch al heel veel dingen goed. Ik ben al een kei
in puzzelen en werkjes maken met steekparels; kleuren en tekenen doe ik ook heel graag. Ik ga daar
zo in op dat ik helemaal rood aanloop van vermoeidheid, gewoon omdat ik mijn tekening of spel wil
afwerken. Mama en papa zeggen dat ik een doorzettertje ben, maar toch moet opletten als ik moe
word want dan gaat het natuurlijk minder vlot en voel ik me boos of verdrietig. Ik zit op dezelfde school
als mijn broer maar niet in dezelfde klas. Op school zorgt hij wel goed voor mij. Als er grote mensen in
de buurt zijn doet mijn broer alsof hij niet om mij geeft maar als we alleen zijn, helpt hij me bij alles wat
ik doe. Lief hé.
Mijn kleine broer Goi is zo een lief knulleke. Ik probeer heel goed voor hem te zorgen en hem dingen
te leren. Ik speel ook samen met hem. Als ik hem te veel bemoeder dan wordt hij boos. Als we samen
tekenen of kleuren wil hij ook meedoen en dan probeer ik hem te helpen en raad te geven, net zoals
Zico bij mij doet.
G.V. / Manasse
THEMA: BRUSSEN

N R . 5 9 P A G I N A 10
Brussen in thuisbegeleiding +6
In mijn werk heb ik vaak te maken met broers
en zussen van kinderen en jongeren met een
visuele beperking.
Ik zie veel vormen van aanwezigheid. Sommige
brussen zijn betrokken en aanwezig, andere
krijg ik niet vaak te zien. Dat hangt af van vele
factoren, zoals bijvoorbeeld de plaats in de kinderrij,
de organisatie van de huisbezoeken, de
betrokkenheid van de kinderen naar elkaar toe,
de 'toelating' die ze krijgen om aanwezig te zijn,
en de toelating om mee te zorgen – of net de
verplichting.
Er zijn veel ervaringen om uit te putten. Sommige
ontmoetingen blijven hangen, omdat ze ontroerend
zijn, of heftig, of omdat ze ons zoveel
vertellen over hoe de kinderen en de gezinnen
in elkaar zitten.
Zo speelde ik al verschillende keren het brussenspel
'Door berg en dal' (x). Met het zusje van
A. bijvoorbeeld, die erg genoot van de speciale
aandacht die zij eens alleen kreeg (en dat is
een constante in de brussenbegeleiding), en
heel eerlijk, in tranen, haar hart op tafel legde.
Dat ze wel wist dat ze blij moest zijn, dat zij zonder
handicap ter wereld kwam, terwijl haar broer
zo slecht zag. Dat ze wel begreep dat hij al die
aandacht nodig had, en dat ze flink wou zijn en
nooit extra aandacht wou vragen... maar dat ze
zo jaloers kon zijn, net vanwege al die aandacht,
en vanwege het feit, dat er van haar zoveel
flinkheid werd verwacht. Het was voor haar
een hele opluchting, te horen dat ze niet de enige
was met die gevoelens, en dat die gevoelens
er wel mochten zijn, en dat ze ook gewoon
broer en zus mochten zijn, en ruzie maken en
jaloers zijn.
Een andere ervaring, die me altijd zal bijblijven,
is deze met de kleine T. Hij was bij de begeleidingen
altijd zijdelings aanwezig, enkele jaren
jonger dan zijn blindgeboren zus.
(x) Het brussenspel is een bordspel voor broers en zussen
van personen met een handicap. Via vragen en opdrachten
komen verschillende aspecten van het brus-zijn
aan bod. Je speelt tegen elkaar maar ook een beetje samen,
want voor een aantal opdrachten heb je de andere
spelers nodig. Zin om het ook eens te spelen? Vraag het
aan je begeleidster.
THEMA: BRUSSEN

N R . 5 9 P A G I N A 11
Een spring-in-‘t-veld van jewelste, die met zijn
zus ruzie kon maken dat de gensters in het rond
vlogen.
Hij was een jaar of acht, toen hij me een keertje
aan de voordeur opwachtte, en met de deur in
huis viel "ben ik eigenlijk een BRUS?". Het was
in godsdienst over brussen gegaan, en hij had
het niet meteen door, maar toen besefte hij: "ik
ben ook een brus. Denk ik".
We spraken af, dat ik eens apart voor hem zou
komen, en dat we samen het brussenspel zouden
doen.
Hij speelde het spel heel voorzichtig, liet zich
niet echt zien, en omzeilde handig mijn
'strikvragen' naar meer openheid. Tot hij het
kaartje trok 'wie zou je wel eens een week naar
de maan willen verwensen?'. "Ho, een hele
maand, dat is wel lang"; "OK, een dag dan?";
"ja, dat is beter. Mijn zus dan hé". En toen, meteen
erna: "maar wel mét begeleiding hoor"!
Niet enkel via het brussenspel ga ik aan de slag
met broers of zussen. Ik begeleidde vele jaren
geleden een gezin met een blinde broer, en een
jongere zus die de overgang naar het hoger onderwijs
maakte. Ik had haar leren kennen als
een heel loyale, flinke meid, altijd paraat om
haar broer bij te staan, altijd bereid om een stap
opzij te zetten. Tot bleek dat de universitaire
studies niet wilden lukken en ze - tot grote ontgoocheling
van haar vader - naar de hogeschool
wou.
Met haar heb ik verschillende gesprekken gehad,
met het mandaat van de ouders, over haar
positie in het gezin, haar loyaliteit naar allen,
haar wegcijferen en haar drang om ook voor
zichzelf te willen opkomen – en hoe dat wrong
omdat ze niet gewend was voor zichzelf te kiezen,
en niet nog een keer wou voldoen aan de
wens van haar ouders om perfect te zijn, in tegenstelling
tot haar broer.
In het gezin van M. nam A., de middelste zoon,
een heel bijzonder positie in: hij is de enige
goedziende in een gezin van drie kinderen. Ook
hem zag ik regelmatig tijdens de begeleidingen,
maar ik heb hem nooit apart gesproken. Hij is
een heel loyale jongen, die altijd paraat stond
om zijn broers en ouders te helpen.
Over hem ging het regelmatig in de oudergesprekken.
De ouders waren zich heel goed bewust
van zijn speciale plaats, en toetsten vaak
af of wat ze van hem vroegen, nog OK was.
Ook waren ze bezorgd om zijn zelfstandigheid,
en vooral om het feit, dat er zoveel op hem gerekend
werd – en over hoe vanzelfsprekend hij
dat allemaal deed.
En nog een laatste: G. was het laatst geboren
kind, het nakomertje, met een visuele handicap
en nog wat extra problemen. De zorg van zijn
grote broers en grote zus was ontroerend.
De zus ging vooral heel praktisch met hem om,
nam hem mee naar de zwemclub en de cinema.
De grote broers deelden met hem de passie
voor alles wat met autoracen te maken had.
Vooral de zus was graag aanwezig bij de begeleidingen,
en daar viel het me op, dat ze wel
heel veel deed voor haar kleine broer. Was dat
niet wat veel? En hoe loyaal was G, door zich al
die goedbedoelde inmenging te laten welgevallen?
Ook met haar heb ik enkele aparte gesprekken
gehad, die best wel diepgaand waren:
al haar verdriet kwam naar boven, er zat zoveel
'achter' en 'onder' die grote zorg.
We kwamen tot de slotsom, dat ze nood had
aan aparte begeleiding, en ik heb haar geholpen
om dat aan haar ouders te vertellen, en om
in therapie te gaan.
C.V.
THEMA: BRUSSEN

N R . 5 9 P A G I N A 12
ENEIDA en ELION
Ik was enig kind en wou altijd al een broer hebben.
Maar voor ik 6 jaar werd kreeg ik een
broer.
Toen ik een broer kreeg werd ik het gelukkigste
kind van de wereld. Een broer betekent veel
voor mij.
Dit geluk duurde niet lang. Zeven maanden later
hoorden we dat mijn broer blind was geworden.
En ons leven begon compleet te veranderen.
Voor mij en mijn familie was dit het verdrietigste
en ergste nieuws dat we ooit hadden gehoord.
Ik had nog nooit zo een groot verdriet om mijn
ouders elke dag te zien met tranen in hun ogen.
Zo droevig heb ik hen nog nooit gezien.
En ik, ik wou niet meer naar buiten gaan, ik wou
niet meer met mensen praten, ik bleef gewoon
binnen op mijn kamer met grote tranen in mijn
ogen, zonder geluid.
Voor mij was het een tragedie.
Drie jaar lang hebben mijn ouders alles gedaan
om mijn broer terug te genezen maar er was
geen hulp voor ons in ons land.
Mijn mama is toen samen met mijn broer Elion
vertrokken naar Europa. Ze is in België gestopt.
Mijn mama heeft hulp gevonden bij de mensen
van België maar speciaal van Ganspoel.
Het was een grote hulp.
Nog een keer begon ons leven te veranderen,
voor goed.
In die tijd was Elion heel agressief, heel moeilijk,
hij had heel veel problemen. Maar met de
hulp van de school in Ganspoel en de begeleidsters
begon hij te kalmeren.
Zo moeilijk was het voor ons dat we het leven
niet meer wilden, maar we leefden alleen voor
mijn broer.
Iedereen heeft ons geholpen maar het meeste
Tiene, de begeleidster van Elion.
Ze gaf ons elke keer hulp en troostte ons zodat
we verder konden gaan.
Nu is Elion een grote jongen geworden en braver
en ik ben heel blij dat ik zo een wonderlijke
broer heb.
Hij is een wonder in mijn leven.
We proberen alles te doen dat Elion van zijn
leven gaat genieten en een normaal leven kan
hebben.
Soms wordt hij ook nog wel eens agressief en
kwaad maar niet meer zo veel als vroeger.
Tot nu toe hebben we zijn ziekte dat hij blind is
niet geaccepteerd maar nu gaat Elion naar
school en leert goed. Hier zijn we veilig met
Elion.
We danken alle medewerkers van Ganspoel en
vooral Tiene.
Eneida
THEMA: BRUSSEN

N R . 5 9 P A G I N A 13
NATHA, KAY, EVA en NOA
KAY (10 jaar)
Ik ben de broer van Natha. Ik let er veel meer op wat ik op de grond gooi, want anders struikelt ze
snel. Ik speel met Natha vaak tikkertje want dat vinden we allebei leuk. Ik kom wel voor haar op: ik
heb een vriend en die pakt soms iets om te gooien naar haar en dan moet Natha dat vangen en dat
lukt niet altijd. Zo liet ze een doos met elastiekjes vallen (dat niet goed dicht was) alle elastiekjes eruit
en dan werd mijn vriend boos op haar. Dan kom ik op voor haar.
Ik vind het ook wel moeilijk soms. Dan zit ik huiswerk te maken en dan lukt het soms niet met haar,
dan moet ik komen en dan ben ik lui en wil ik niet komen, en dan moet het toch.
Maar voor de rest is het een leuke enthousiaste meid. Ze geeft nooit op en dat vind ik wel knap. Ze is
ook heel zelfstandig want ik rij paard en als we naar huis gaan is mijn papa in de kantine, dan zegt hij
van ga je broer eens halen, en dan weet ze de weg dat vind ik knap. En dat is wel bijzonder. En we
hebben de zelfde roots uit Afrika.
EVA (17 jaar)
Ik ben de oudste van het gezin, vroeger toen we Natha nog maar net hadden moesten we ons heel
erg aanpassen. Geen kasten laten openstaan, zeggen wat we zien, haar waarschuwen als er iets
plotseling gebeurt, dit was alles behalve gemakkelijk want dat vergeet je snel. Maar nu is het automatisme
geworden. Ze is een geweldig zusje en ik ben heel trots op haar dat ze het zo goed doet. Ze
kan al goed lezen met braille. Het is een wonder.
NOA (14 jaar)
Ik ben 14 jaar. Toen ik Natha voor het eerst zag vond ik het een beetje eng en moest erg wennen dat
ze maar één oog had. We moesten haar overal mee helpen en waarschuwen als er een deur open
stond of een stoeprand wat hoger lag, zeggen wat wij zagen, en haar goed in het oog houden. Dat
vond ik allemaal best moeilijk maar het werd langzaam beter. Nu doet ze het echt al super goed, botst
bijna nergens tegen en rent vrolijk rond in het huis en andere plaatsen. Ook fietsen en lezen gaat al
super. Ik ben ongelooflijk trots op haar en hou ook veel van haar, ze is een sterk meisje die niet snel
opgeeft . Ik zou het niet beter kunnen, echt geweldig.
Kay, Eva en Noa
THEMA: BRUSSEN

N R . 5 9 P A G I N A 14
KYRA en NINTHE
Kyra (7 jaar) heeft CVI en ASS. Ze gaat in het gewoon onderwijs naar school met GONondersteuning,
en zit momenteel in het tweede leerjaar. Ninthe is de jongere brus van Kyra en doet de
tweede kleuterklas. An en Kristof vertellen over de verschillen tussen beide dochters, de omgang van
Ninthe met haar grote zus, de moeilijkheden van vandaag en de verwachtingen voor later.
Wat weet Ninthe zelf al over Kyra - over CVI
bijvoorbeeld - en op welke manier hebben
jullie dit aangebracht?
Voor ons Ninthe is er momenteel nog niets aan
de hand en loopt alles goed. Ninthe is net vier
jaar geworden en eigenlijk merkt ze nog niet
zoveel verschil tussen zichzelf en Kyra op. Ze
begrijpt nog onvoldoende dat haar oudere zus
wat ‘anders’ is.
Op zich weet Ninthe nog niet zoveel. We hebben
vooral de moeilijkheden of aanpassingen
die Kyra tegen komt al benoemd. We vertellen
dan dat Kyra bv. een schuine bank heeft omwille
van CVI. Voorlopig stelt Ninthe zich nog niet
zoveel vragen. Af en toe wordt ze er wel mee
geconfronteerd wanneer Kyra bv. vraagt waarom
haar GON-juf niet bij Ninthe in de klas gaat.
We leggen dit dan voorzichtig uit.
We vermoeden dat de ‘confrontatie’ voor beiden
wat zal samenvallen. Ik heb het idee dat dit echt
zal beginnen wanneer Ninthe in het eerste leerjaar
zal zitten. Dan zal ze ontdekken dat ze een
ander bureautje krijgt of aan tafel kan werken.
Terwijl Kyra voor haar huiswerk heel vaak haar
schuine bank gebruikt.
Zijn jullie bang/ongerust voor het moment
dat Ninthe verschillen begint op te merken
en meer vragen begint te stellen?
Waar we ons wel zorgen rond maken is hoe Kyra
op dat moment zal reageren. Wat gebeurt er
wanneer Kyra begint te merken dat Ninthe (drie
jaar jonger) sommige dingen beter/sneller kan
dan zijzelf? Hoe gaat Ninthe hiermee om? Hoe
kunnen we hen zo goed mogelijk opvangen?
Kunnen we hen hierop voorbereiden? Het gebeurt
al af en toe dat Ninthe iets sneller of beter
kan dan haar oudere zus. Kyra protesteert dan
en vindt het allemaal niet eerlijk.
We proberen dit nu nog wat af te blokken door
Kyra heel fel positieve feedback te geven wanneer
ze iets goed kan, maar we kunnen dit niet
blijven gebruiken als afleiding. Soms gebeurt
het dat Kyra iets leert wat Ninthe al kan. We zijn
dan heel enthousiast voor Kyra terwijl het voor
haar zus de normaalste zaak van de wereld is.
Stilaan begint Ninthe dit op te merken en af en
toe komt er dan wel protest of vindt ze dat we
overdrijven.
Wat voor ons een bijkomende factor is, is de
diagnose van ASS bij Kyra. Hierdoor zit ze wat
meer in haar eigen beleving en vergelijkt ze niet
echt met anderen. Ze vindt het bv. niet erg wanneer
klasgenootjes vragen stellen hoe het komt
dat zij nog met zijwieltjes fietst.
Merken jullie soms dat familieleden/vrienden
anders omgaan met Ninthe dan met Kyra?
Omdat Kyra er uiterlijk niet echt anders uitziet
dan andere kinderen, krijgen we soms weleens
de opmerking “Kyra is een flauwe, kan weinig
verdragen…” Nu Ninthe er ook is, zien mensen
dat we Kyra niet overbeschermd hebben of betutteld
hebben, maar dat dit gewoon nodig is
voor Kyra. Tot op de dag van vandaag vraagt
Kyra meer ‘zorg’ wanneer er veel mensen rondom
haar zijn zoals bv. een familiefeest. Ninthe
heeft er eigenlijk voor gezorgd dat we meer begrip
krijgen voor Kyra.
Wanneer we zelf een situatie mee maken waarin
Kyra het moeilijk heeft omwille van haar CVI
‘profiteren’ we ervan om de mensen erop te wijzen.
Zo zaten we in de zomer op een tuinfeest.
Kyra stond een tiental meter verderop te spelen
terwijl wij aan tafel zaten. Ik riep iets naar Kyra,
maar zij keek compleet de verkeerde kant op. Ik
zat aan tafel met een heleboel mensen en zij
kon me daarin maar moeilijk terugvinden.
THEMA: BRUSSEN

N R . 5 9 P A G I N A 15
Toen ze dan naar mij toe kwam gelopen, liep ze
eerst ook in de verkeerde richting.. Kyra moet
dan echt zoeken om mij te vinden. Ze kijkt dan
naar de stenen, naar de schoenen… Ze merkt
mij pas op wanneer ik begin te zwaaien. Op
zo’n momenten zijn we bijna blij dat er andere
mensen bij zitten en dat we kunnen zeggen:
“Dat is het nu! Dat is CVI!”
Hoe kijken jullie naar Ninthe als brus van
Kyra?
Goh, we vinden het soms moeilijk om de vaardigheden
van Ninthe in te schatten. Soms hebben
we het idee dat ze bv. een echt rekenwonder
is, terwijl ze gewoon een goede leerling is.
Het verschil met Kyra is op zo’n momenten zo
groot, dat het voor ons moeilijk is om te gaan
vergelijken. We proberen hen ook wel nog wat
te behoeden voor de confrontatie. Zo aarzelen
we bv. om Ninthe te leren fietsen vooraleer Kyra
dit zonder wieltjes kan. We willen Ninthe zeker
niet afremmen, maar op de momenten dat het
kan, proberen we om hen de verschillen nog
niet te laten ervaren.
Welke invloed heeft Ninthe op Kyra?
Ninthe is bij ‘durf’-situaties veel ondernemender.
Kyra zal afwachten, rondkijken, twijfelen, maar
zeker nooit zelf als eerste de stap zetten naar
bv. een schuif af. Ninthe probeert haar zus dan
te overtuigen om mee te gaan. Kyra zit nog niet
in de fase dat ze Ninthe helemaal vertrouwt om
al meteen mee te gaan. Als ze merkt dat Ninthe
iets kan of durft (zoals bv. de glijbaan gaan) dan
zal ze zelf de stap ook zetten. Maar pas echt
wanneer Ninthe het een aantal keer heeft voorgedaan
en Kyra merkt van: “Hmmm, als Ninthe
dat kan of durft, dan zal het wel meevallen en
moet ik het misschien ook eens proberen.”
Bij Ninthe houden we meer de ‘norm’ voor ons.
We vergelijken bij beide dochters met leeftijdsgenootjes,
maar bij Kyra is dat op een heel andere
manier dan bij Ninthe. Bij Kyra is het vaak
een gevecht. Het is altijd wroeten en werken om
er te geraken, bij Ninthe verloopt het als het ware
bijna vanzelf.
Heeft dit gevolgen voor de opvoeding?
Absoluut. We hebben moeten leren om Ninthe
wat losser te laten dan Kyra. We waren altijd
heel voorzichtig. Wanneer Ninthe bv. een trap
leerde op stappen, was ze hier heel snel mee
weg. Toch waren we ongerust en wilden we
haar wat extra steun geven. Ninthe heeft echt
moeten protesteren om wat meer beweegruimte
te krijgen. Tot op vandaag is dat een evenwichtsoefening.
Kyra was er eerst en dus is zij
een beetje onze maatstaf. Terwijl Ninthe eigenlijk
veel sneller met iets weg is, meer durft…
Stilaan leren we dit wel en hebben we geleerd
Ninthe wat losser te laten.
Wat is het moeilijkst in de opvoeding van
Ninthe?
Opletten dat we Ninthe niet te weinig aandacht
geven. We moeten constant zoeken naar een
evenwicht tussen beide dochters. We hebben
de lat een beetje lager gelegd voor Kyra. We
moeten opletten dat we voor Ninthe de lat hoger
legger, maar tegelijkertijd ook niet te hoge verwachtingen
hebben. We zijn voorzichtig geworden
in het vergelijken met klasgenootjes. Bij Kyra
was dat helemaal geen goeie vergelijking.
Het is ook voor Ninthe normaal dat ze niet alles
even goed kan als haar klasgenootjes. Sommige
dingen zullen ook voor haar wat moeilijker
zijn of wat minder vlot lopen.
I.D.C.
Wat zijn jullie verwachtingen naar de toekomst
toe? Zijn jullie verwachtingen voor
jullie kinderen verschillend?
Zeker wel. Voor Kyra hebben we doorheen de
jaren de lat al verschillende keren lager gelegd.
We zullen dat in de toekomst nog wel moeten
doen.
THEMA: BRUSSEN

N R . 5 9 P A G I N A 16
Boeken, allemaal boeken
Boeken… een feest! En dus is rondstruinen op een boekenbeurs dat ook.
Tot mijn grote vreugde was er in Antwerpen een groot en mooi aanbod voor peuters en kleuters, ook
voor hen die slecht(er) zien. Ze allemaal kopen kon ik niet; daarvoor had ik te weinig armen; een aantal
heb ik toch meegenomen voor onze dienst.
Hier is een persoonlijke selectie:
Voor peuters zijn er heel wat leuke boekjes
in de handel. De volgende zijn uitgegeven bij
Clavis. Kathleen Amant en Liesbet Slegers
schrijven over thema’s die deze jongste kinderen
al goed herkennen; de boekjes hebben
ook erg kleurrijke tekeningen.
Bedtijd (Kathleen Amant) en Ik en mijn dagje.
(Liesbet Slegers).
Duidelijke afbeeldingen vind je ook in de prentenboekenreeksen
van Karel en van Kaatje
(Liesbet Slegers) en van Anna en Milan
(Kathleen Amant).
Maar ook de reeks Kijk eens. (In de speeltuin),
houdt ontdekkingen in. Er zijn verschillende
titels in een reeks.
En ten slotte Fien en Milo (Pauline Oud) en Mo
en Miro (sokjes aan).
Boeken, allemaal boeken

N R . 5 9 P A G I N A 17
Voor kleuters heeft uitgeverij Clavis aantrekkelijke
boekjes in een reeks van Xavier Deneux
met o.a. Van vis en peer (over eten) of
Van auto en vrachtwagen (over voertuigen).
En van Kathleen Amant en Liesbet Slegers is er
Heksje Mimi en Grote Anna (Kathleen
Amant) in de reeks van Clavis informatief: Wat
wil jij later worden (Liesbet Slegers) over beroepen,
met uitleg voor kleuters.
Er is nog veel meer:
• Ella wil groot zijn. Zoals alle kinderen, natuurlijk.
Maar ook met de hoge schoenen van
mama lukt het niet om tot aan de wolken te
raken. Een grappig boek van Valerie
Eyckmans (uitg. Abimo).
• Van Gloob en Teo zijn er meerdere boekjes
in de reeks (Heidi D’hamers; uitg. Les iles),
voor jongere en voor oudere kleuters.
• Nops. Ik ben geen konijn. (Rosemarie de
Vos). Nops kan kruipen en sluipen, kronkelen
en springen,… Welk dier is Nops dan
wel? En kan jij dat ook allemaal? Een leuk
prentenboek met allerlei bewegingen, die je
ook zelf kan proberen doen.
Ook al zijn de tekeningen ingekleurd in overwegend
pasteltinten, door de zwarte omlijning
lijkt dit boek ook goed bruikbaar bij kinderen
die minder goed zien. Dat is ook zo
voor de boeken van Guido Van Genechten
Mijn papa en Bij oma en opa. (uitg. Clavis).
• Misschien (Guido Van Genechten, uitgev.
Clavis) is een boek met grote kleurcontrasten
rond het thema ‘vormen’.
• Archie heeft een losse tand (Henrietta
Stickland; reeks: Koala Broertjes). Archie
maakt zich zorgen om een losse tand. Wie
helpt hem daar niet over te piekeren?
Een losse tand… alle kleuters maken het
mee. Moeten ze zich dan zorgen maken?
Maar néé!!
• Horen, zien, proeven ruiken. (Kathleen
Amant). Uit deze reeks kenden we al het
boek ‘Bang, boos, blij’ en de boeken van
Wannes die naar de crèche en de kleuterschool
gaat (Kiekeboe Kinderdagverblijf. Kiekeboe
kleuterklas). In dit boek laat Kathleen
Amant Wannes aan kleuters vertellen over
de verschillende zintuigen. De versjes erbij
maken het extra leuk en er staan ook zoekplaatjes
in. De tekeningen zijn duidelijk, de
kleuren helder.
Boeken, allemaal boeken

N R . 5 9 P A G I N A 18
• Mijn fijne geluidenboekje. (Edward Van de
Vendel; uitg. De Eenhoorn). In dit boekje beschrijft
de auteur heel veel alledaagse geluiden,
zoals het openen van een chipszakje,
papa’s auto die op de oprit rijdt, praten onder
water,…
• Kiekeboe ogen, neus, tenen. (Dawn Sirett;
uitg. Veltman). Voor nieuwsgierige wijsneusjes,
die graag onder flapjes kijken.
• Piep mag mauw zeggen. (Frans Lasès;
uitg. De Eenhoorn). Piep is een vrolijke muizenkleuter;
ze zit al in de tweede kleuterklas.
Mijnheer Mauw, een oude kater, is haar beste
vriend. En dus mag Piep ‘Mauw’ zeggen in
plaats van ‘Mijnheer Mauw’. Samen gaan ze
naar de winkel, eten ze ijsjes, en doen ze
allemaal dingen die kleuters graag doen.
• Zoekboek. Rik op stap. (Liesbet Slegers).
Rik gaat op stap… naar de speeltuin, de kermis,
het zwembad,... Zijn poes mag mee,
maar ondeugend als die is, verstopt hij zich
telkens weer. Zoek je mee? De heldere kleuren
en de eenvoudige tekeningen maken dat
we ook dit boek – en vele andere in de reeksen
van deze auteur - ook geschikt vinden
voor kinderen die minder goed kunnen zien.
• De avonturen van Anouk en Vlekkie. In
het circus. (uitg. Caramel). In elk verhaal
van deze reeks beleven Anouk en Vlekkie
weer andere avonturen. Leuk voor kinderen
die al met situatieprenten overweg kunnen.
• Ook Zoé en Theo (Catherine Metzmeyer &
Marc Vanenis) is een reeks met verschillende
titels, waarvan er heel wat gaan over situaties
die voor kleuters goed herkenbaar zijn.
Zo is er Zoé en Theo in de stad, Zoé en
Theo pakken hun koffers.
• We zijn niet altijd blij en dat hoeft ook niet. Ik
en al mijn gevoelens (Holde Kreul) is een
boek dat ouders en begeleiders uitnodigt om
samen met kinderen ook stil te staan en te
praten over de andere gevoelens die we wel
eens hebben als boos, verdriet, jaloers zijn,
…
Voor kleuterleidsters zag ik het boek Emoties
in de kleuterklas (C. Malfait & Niki
Jeannin; uitgev. Lannoo Campus) vol tips om
via beelden (een Toverbos) aandacht te besteden
aan de sociaal-emotionele ontwikkeling
van kleuters.
Boeken, allemaal boeken

N R . 5 9 P A G I N A 19
Over moeilijke thema’s uit het leven van kleine kinderen zijn er
boekjes, die pijn en verdriet misschien een beetje kunnen verzachten.
• Over ziek zijn: Kleine Rosalie is ziek (Linne Bie; uitg. Linne
Bie). Een zeer herkenbaar verhaal – want wie was er niet al
eens verkouden - met eenvoudige, goed herkenbare afbeeldingen
over verkouden zijn, de dokter die op bezoek komt,
medicamentjes voorschrijft, waardoor Rosalie gauw weer beter
wordt. In Lucas en de fotodokter (Stefan Boonen & Brigitte
Vangehuchten, uitg. Clavis) moet Lucas naar het ziekenhuis
nadat hij was gevallen.
• Over kinderen die prematuur geboren werden zijn er boekjes
voor de kinderen zelf, als ze al een beetje groter zijn, of voor
broers en zussen die dit meegemaakt hebben. Het kan fijn zijn
om er samen in te kijken, erover te vertellen,… bv. Vroeger
dan verwacht (An Swerts, uitg. Clavis).
• Over een bril nodig hebben (en deze niet graag willen dragen)
waren er op de boekenbeurs verschillende titels, bv. Ik hoef
geen bril (Eric Barclay; uitg. Gottmer) en Ik zie, ik zie
(Pimm van Hest; uitg. Clavis) om kinderen te helpen hun bril
wél te dragen. Doorgaans beginnen de boekjes ook met het
bezoek aan de oogarts, de onderzoeken die daar gebeuren,
…
Deze boekjes kunnen kleuter-broers en -zussen of klasgenootjes
helpen om beter te begrijpen wat er bij een oogarts allemaal
gebeurt.
Voor kleuters met humor is Ik wil een toverbril (Carla Maia De
Almeida; uitg. De vier windstreken) beslist een goede keuze.
Kijk zelf maar eens!
Boeken, allemaal boeken

N R . 5 9 P A G I N A 20
• Boekjes over anders zijn vonden we ook. Anders is niet minder
goed (Julia Rawlinson & Lynne Chapman, uitg. De
Vries-Brouwers). Als je anders bent, voel je je soms alleen.
Dat heeft Anders ook. Hij wil niet schoppen of koppig zijn; hij
wil gewoon anderen helpen en vriendelijk doen. In de ogen
van de anderen is hij dus geen echte ezel .. . tot hij bewijst dan
anders niet minder goed hoeft te zijn.
Gewoon daarom (Rebecca Elliot; uitg. De Vries-Brouwers).
Een warm verhaal over de speciale band tussen een broer en
een bijzondere zus. Een boek dat uitnodigt om te praten over
anders zijn en het hebben van een handicap.
Uitgeverij Clavis heeft een reeks Bij de hand waarin verschillende
titels over ‘anders zijn’ zitten.
• Hoe is het om op te groeien in een gezin met een broer of zus
met ... Het broers- en zussenboek (Anjet Van Dijken; uitg.
Lannoo Campus) geeft het getuigenis van 36 kinderen en volwassenen
tussen 6 en 69 jaar die een broer of zus hebben
met een handicap, ziekte of stoornis. Voor broers en zussen
van een kind met een handicap kan dit boek een uitnodiging
zijn tot een gesprek.
Veel van deze boeken (en ook nog veel andere) vind je ook in de
bib. Ga maar eens kijken!
Na zoveel boeken, wat is nu het beste boek?
Dat is het boek waarvan jouw kind het hardst geniet. En wedden
dat dit niet alleen is omwille van het leuke of knotsgekke verhaal
of de mooie afbeeldingen maar omdat het daarin mag kijken en
luisteren samen met jou!
G.V.
Boeken, allemaal boeken

N R . 5 9 P A G I N A 21
Jouw hand in de mijne
De mama van J. schrijft: “In totaal verbleef ons
meisje 105 dagen in het ziekenhuis. De dag dat
ze thuis kwam, was één van de mooiste dagen
uit ons leven. De babytijd verliep niet vlekkeloos.
Julie werd vaak ziek, kon niet naar een
onthaalmoeder omdat ze te weinig weerstand
had. Ze huilde ook zo veel dat haar grote zus,
toen 2 en half jaar, op een dag naast haar park
stond en schreeuwde dat ze maar eens moest
stoppen met dat gehuil”.
“Mijn broertjes slapen in een doosje” vertelt M.
(3,5) over haar nieuwe broertjes. Mama schrijft:
“We leggen aan grote broer en zus uit dat hun
broertjes nog niet meteen naar huis komen,
maar nog veel moeten groeien en sterker worden
in het ziekenhuis.
Ze knikken begripvol, spelen verder, maar voelen
uiteraard dat er van alles op til is.
Er breekt een tijd aan van permanent tekortschieten.
M. gaat naar school en wil hierover
honderduit vertellen. L . (1,5) is een wilde teddybeer
en heeft zijn structuur en portie knuffels
hard nodig. Naar welke box van neonato ga ik
eerst, met wie kan ik vandaag kangoeroeën,
heb ik tijd voor alle twee en haalt iemand anders
M. en L. van school en crèche, bij wie
maak ik de verzorging mee, ook nog naar de
kerstmusical op school, verkleedkleren die moeten
gezocht worden. L. die moet zindelijk worden”.
Uit: Jouw hand in de mijne – ouders aan het woord over
een ongewone start
Hoe kan je de verhalenbundel ‘Jouw hand in de mijne’ bestellen?
Prijs: 7 euro excl. verzendingskosten
02/420 22 44
sandra.knops@resonansvzw.be
Boeken, allemaal boeken

N R . 5 9 P A G I N A 22
Speelgoed: intelligente elektronica
TIPTOI (Ravensburger)
Onze zoon Quinten is een jongen van zes en
een half jaar oud met een visuomotorische
beperking. Hij heeft oculomotorische apraxie en
vertoont bij visuele inspanning een verkramping
in de motoriek van de rechterzijde van zijn lichaam.
Hierdoor is hij beperkt en beperkt hij zelf zijn
keuze wat betreft speelgoed.
Quinten is een erg nieuwsgierige jongen en
leert dus graag. We krijgen dan ook vaak de
opmerking dat het een erg slimme kerel is. Dit
ook dankzij het leerrijke speelgoed. Zo kan hij
extra indruk maken op de buitenwereld. En dat
is goed voor zijn zelfvertrouwen. Hij amuseert
zich en ondertussen bouwt hij heel wat bagage
aan algemene kennis op.
Quinten kan heel veel doen met de TIPTOI VAN
RAVENSBURGER.
Het neusje van de zalm is de TIPTOI INTERAC-
TIVE GLOBE. Deze is zeker de investering
van 40 euro waard!
Dit is een draadloze AUDIO-PEN waarmee je
een detail in een bijhorend boek of op een bijhorende
puzzle aanraakt. De oranje pen werkt op
gewone AA-baterijen en is handig om vast te
houden, doordat ze niet te smal is en breed uitloopt
van boven.
Wij hebben hier thuis eerst de startersset aangeschaft
voor een bedrag van ongeveer 35 euro.
Met het boek 'Op de boerderij' komt de boerderij
écht tot leven. Je kind maakt op een interactieve
manier kennis met de mensen, de dieren en
de machines, het boerderijleven. Wanneer
Quinten met de pen op de details in het boek
klikt, hoort hij dus liedjes, geluiden, spelletjes,
verhalen, enzoverder.
Eens je de pen hebt, zijn de andere boeken niet
meer zo duur. Je kan ze kopen vanaf een 19
euro. Zo hebben wij verder nog ‘De Wereld van
de Muziek’ en ‘de Seizoenen’. Maar er zijn nog
veel meer interessante thema’s. Je kan er zelfs
Frans en Engels mee leren.
Het is een puzzelbol van de aarde. Het kost je
wel een kwartier om hem samen met je kind
helemaal in elkaar te zetten. En je hoopt natuurlijk
ook dat hij niet meteen terug op de vloer
weer uit elkaar ligt, maar dankzij de steun is hij
stabiel. In een reis rond de wereld geeft de
Tiptoi Globe talrijke informatie en spannende
verhalen over thema´s als geografie, landgrootte,
hoofdsteden en nog veel meer. De Tiptoi
voorziet je dan vervolgens van interessante feiten.
Zo weet onze zoon bijvoorbeeld hoe je in
het Maori goedemorgen zegt en dat Windhoek
de hoofdstad van Namibië is. Als dat geen leuke
manier is om veel te weten te komen over onze
aarde! De Tiptoi Globe biedt hiernaast tevens 4
gezelschapsspellen waarmee je je ontdekkingsreis
kunt voortzetten. Quinten is er uren zoet
mee…
Mama van Quinten
Speelgoed: intelligente elektronica

N R . 5 9 P A G I N A 23
ANYBOOK READER (Franklin)
Anybook reader TM is een pen om woorden en
plaatjes te laten spreken. Deze pen moet je zelf
inspreken. Er is 15u opnametijd.
Hoe ga je te werk?
Je plakt een stickertje op elke pagina van het
favoriete voorleesboek va je kind en terwijl je de
pagina voorleest, neem je je stem op.
Daarna hoeft je kind de punt van de pen maar
op een sticker te zetten en automatische hoort
het wat er op die pagina staat.
Met 200 blanco stickers hoef je je uiteraard niet
tot één boek te beperken. Eigenlijk hoef je je
zelfs niet eens tot boeken te beperken. Je kan
de stickers ook gebruiken om op voorwerpen te
plakken en zo je kind nieuwe woordjes aan te
leren.
Een klein stukje schuurpapier kan je erbij
kleven, dat zorgt ervoor dat je kan voelen waar
je moet drukken.
Naast de lege stickers zijn er ook 40 vooraf opgenomen
stickers met geluiden zoals een
brandweerwagen, een hond, een lachende
baby, …
Meer ideeën:
je maakt een map als ingesproken agenda
je maakt een kaart met stickers voor lidjes,
versjes, het stappenplan van je kind, …
je kan CD’s labelen
V.V.S.
Speelgoed: intelligente elektronica

N R . 5 9 P A G I N A 24
Thuisbegeleiding: van rechtstreeks
naar niet rechtstreeks toegankelijke hulp
of van RTH naar NRTH
Thuisbegeleiding kan tegenwoordig vrij vlot
starten met een minimum aan administratie.
Een verslag of attest van een arts, waarin vermeld
staat dat een kind of jongere visuele problemen
heeft, is in principe voldoende om in
aanmerking te komen voor een begeleiding van
twee jaar met in totaal 48 begeleidingen of zelfs
voor een langere begeleiding, als je genoeg
hebt aan een beperkt aantal (12) begeleidingen
per kalenderjaar. Dat noemen we rechtstreeks
toegankelijke thuisbegeleiding. De overheid
is voorstander van deze thuisbegeleiding RTH –
de afkorting is dat van Rechtstreeks Toegankelijke
Hulp
Wat als de thuisbegeleiding meer begeleidingen
vraagt dan met RTH mogelijk is of als er na
twee jaar nog intensieve begeleiding nodig is?
Dan wordt het een vraag naar Niet Rechtstreeks
Toegankelijke Hulp (NRTH).
Om intensieve thuisbegeleiding voort te zetten
(of opnieuw op te starten na een onderbreking)
is er een aanvraag nodig bij de Integrale Toegangspoort
(ITP) voor Jeugdhulp. Dat is een
provinciale dienst van de Vlaamse Gemeenschap,
die verschillende soorten van hulpverlening
aan minderjarigen samenbrengt onder de
noemer Integrale Jeugdhulp (IJH).
Voor deze aanvraag van NRTH moet u beroep
doen op een Multidisciplinair Team (MDT). Dat
is een team dat daarvoor bevoegd is en waar
verschillende deskundigen deel van uitmaken.
U vindt een MDT bij uw mutualiteit of in het
Centrum voor Leerlingbegeleiding (CLB) van de
school van uw kind.
Officieel zal de ondersteuning die u vraagt anders
genoemd worden, nl. mobiele en ambulante
begeleiding (hoge frequentie) voor kinderen
met een visuele beperking. Dat is namelijk de
officiële naam voor onze thuisbegeleiding.
Het is belangrijk dat in de aanvraag ook de
naam van onze dienst vermeld wordt: thuisbegeleiding
Ganspoel. Wij worden dan ook verder
op de hoogte gehouden van de verwerking van
de aanvraag.
Zelf doen wij deze aanvragen als thuisbegeleidingsdienst
dus niet, omdat dit echt een opdracht
is die de Vlaamse overheid toevertrouwd
heeft aan de MDT’s, die er ook voor vergoed
worden. Maar als je kind al thuisbegeleiding gekregen
heeft onder het systeem van RTH, dan
zijn wij natuurlijk bereid om informatie aan te
leveren voor het opstellen van het A-document.
Dat kan bijvoorbeeld gebeuren op een huisbezoek
samen met iemand van het MDT.
Hoe gaat de verwerking van de aanvraag verder?
Het MDT verstuurt het A-document naar
het provinciale Indicatiestellingsteam (IST) van
de Integrale Toegangspoort. Dat is een team
van mensen, die oordelen of de hulpaanvraag
correct gebeurd is en ook goed gemotiveerd
werd. In dat geval wordt de aanvraag goedgekeurd,
meestal voor 3 jaar. Dan zal het team
Jeugdhulpregie op zoek gaan naar een
dienst die de gevraagde ondersteuning kan bieden.
Daarom was de vermelding van de naam
van onze dienst op het A-document belangrijk.
Zo weet de Jeugdhulpregisseur meteen waar hij
terecht kan. U krijgt met de post ook de jeugdhulpverleningsbeslissing
toegestuurd.
Het MDT van uw keuze zal op basis van uw
vraag naar thuisbegeleiding en van uw informatie
een document opstellen, het zogenaamde A-
document. Daarin wordt de vraag naar thuisbegeleiding
gemotiveerd.
Thuisbegeleiding: van rechtstreeks naar niet rechtstreeks toegankelijke hulp of
van RTH naar NRTH

N R . 5 9 P A G I N A 25
Omdat wij geen wachtlijst hebben, kunnen wij
meestal onmiddellijk ingaan op de vraag van de
Jeugdhulpregisseur die ons contacteert. Daarop
volgt een opname van het kind in onze dienst.
Wij laten zelf aan het VAPH (Vlaams Agentschap
voor Personen met een Handicap) weten,
dat wij de begeleiding van uw zoon/dochter
starten.
Heel deze procedure duurt enkele maanden.
Mocht er vanuit de Integrale Toegangspoort een
ongunstige beslissing komen, dan is er maar
gedurende 5 werkdagen tijd om in beroep te
gaan. Dan moeten we snel reageren. We vragen
dan ook dat u dit onmiddellijk laat weten.
Een eventuele verlenging van de beslissing
over enkele jaren (als de periode van de eerste
beslissing voorbij is) zou eenvoudiger kunnen
verlopen. Maar daar hebben we nog geen ervaring
mee.
Voor meer informatie kunt u terecht bij uw thuisbegeleidster
of op de dienst thuisbegeleiding
Thuisbegeleiding@ganspoel.be
of telefonisch via nummer 02/686 00 40.
De afkortingen op een rij:
RTH: rechtstreeks toegankelijke hulp
NRTH: niet rechtstreeks toegankelijke hulp
IJH: Integrale Jeugdhulp
ITP: Integrale Toegangspoort
MDT: Multidisciplinair Team
IST: Indicatiestellingsteam
VAPH: Vlaams Agentschap voor Personen
met een Handicap
L.D.
Door een zwembrilletje bekeken
Wij hebben Jaanes zwembrilletje gekocht bij een optiek, die deel uitmaakt
van een overkoepelende firma Otika:
http://www.otika.be/content.php?hmID=1824
Op internet blijkt dat je zo’n bril zelfs online kunt bestellen (en ook als
bouwpakket zelf samenstellen als je dat zou willen!)
Linken hiervoor zijn:
http://www.mijnsportbrilshop.nl/view-titanium-zwembril-zwart-922.html
of: http://www.optiplusbelgium.be/nl/catalogussen/sportandleisure#a-45
Kindermodelletjes met transparante glazen gingen maar tot +7 en -7 (misschien is dat ondertussen veranderd).
Wij hebben dat voor Jaane opgelost door toch een volwassen brilletje te nemen (dus grotere
glazen) die tot + en - 10 konden gaan maar we hebben er dan een neusbrug op laten zetten van een
kinderbrilletje. Naar ons gevoel waren die glazen van volwassenen niet zoveel groter dus dat was en is
prima te doen!
Mama van Jaane
Oogplakkers
Heel wat kinderen die slecht zien moeten van de oogarts oogplakkers (occlusiepleisters) dragen.
Zelden leuk, maar het moet en het helpt om het andere oog te stimuleren.
Wist je dat je tegenwoordig terugbetaling krijgt voor de oogplakkers van je kind? Dit wel tot vier maal 25
euro. Vraag dus een voorschrift en haal je oogplakkers bij je optieker.
Thuisbegeleiding: van rechtstreeks naar niet rechtstreeks toegankelijke hulp of
van RTH naar NRTH

N R . 5 9 P A G I N A 26
Eerste aankondiging
Zomerkamp 2015 voor kinderen met CVI van 8 tot 12 jaar
Ouders willen graag, dat hun kind met CVI een leuke vakantie heeft. Op kamp gaan hoort daar bij! Als
je CVI hebt, kan je niet altijd terecht op de kampen van de gewone jeugdbeweging of op andere activiteiten,
die voor kinderen georganiseerd worden in combinatie met een verblijf van enkele dagen.
Na het succes van het eerste zomerkamp in
2014 organiseren we dit jaar opnieuw een
kamp in Ganspoel in de week van 10 augustus,
Wat is de bedoeling? Dat de kinderen samen
een fijne week beleven en ook nieuwe dingen
leren. Samen spelen, sporten, plezier maken.
Een nieuwe omgeving verkennen. Even weg
zijn van thuis en ervaren dat het lukt om (al een
beetje of al veel) voor jezelf te zorgen. Luisteren
naar wat andere kinderen vertellen, die ook
CVI hebben. En zelf zeggen wat je er van vindt.
We hebben gespecialiseerde begeleiders, die
de problemen en mogelijkheden van kinderen
met CVI heel goed kunnen inschatten. En die
ook weten wat kinderen leuk, gezellig, spannend,
ontspannend en cool vinden. Het zijn begeleiders
van Centrum Ganspoel, zowel van de
leefgroepen als van het GON en van thuisbegeleiding.
Er zullen ook vrijwilligers meewerken,
zodat er zeker genoeg begeleiding zal zijn.
Deze heel speciale week kost +/- 150 euro en dit omvat verblijf, eten en drinken, vervoer tijdens het
kamp (om op uitstap te gaan) en verzekering. Na het kamp bezorgen we een attest voor de mutualiteit
en een fiscaal attest voor gedeeltelijke terugbetaling van deze kosten.
Denk je dat dit zomerkamp iets kan zijn voor jouw kind? Praten jullie er samen over? Heb je nog
vragen of twijfels? Bespreek je ze met de GON- of thuisbegeleider?
Er volgt nog een persoonlijke uitnodiging, als je een kind met CVI hebt in deze leeftijdsgroep.
L.D.
Eerste aankondiging
Zomerkamp 2015 voor kinderen met CVI van 8 tot 12 jaar

N R . 5 9 P A G I N A 27
Cursussen in Centrum Ganspoel
Deze cursussen, waar begeleiders van GON en thuisbegeleiding aan meewerken, zijn op de eerste
plaats bedoeld voor ouders en gaan over thema’s die ouders belangrijk vinden. Je krijgt er toegankelijke
informatie over uiteenlopende onderwerpen en mogelijkheden voor contacten met andere ouders.
Voor deze cursussen komt er ook nog een uitnodiging per brief. Je vindt de cursussen ook op de website
van Ganspoel.
14 maart 2015 kinderen met CVI
Wat is CVI eigenlijk? Op deze namiddag krijg je een medische uitleg over de stoornis in de hersenen,
die bij een aantal kinderen de oorzaak is van visuele problemen. Samen staan we ook stil bij de gedragskenmerken
van CVI en bij de gevolgen van CVI voor het dagelijks leven: de kleine en grote problemen
waar we in de begeleiding leren rekening mee houden. Behalve ouders en grootouders zijn
ook begeleiders en therapeuten welkom.
Voor kinderen en jongeren met CVI (vanaf 10 jaar) is er een eigen programma. Er is tijd om met elkaar
kennis te maken. Ook zij krijgen uitleg over CVI. Onder begeleiding wisselen ze met elkaar ervaringen
uit over wat moeilijk gaat maar ook over de oplossingen die ze vaak al gevonden hebben.
28 maart 2015 kinderen die slecht zien in de gewone school
Omdat de cursus van 24 januari door het slechte weer niet kon doorgaan, nodigen wij ouders en grootouders
opnieuw uit voor deze cursus over kinderen met een oogaandoening. Zij zien slecht maar kunnen
met de nodige begeleiding naar de gewone school.
GON-begeleiders geven informatie over de manier waarop kinderen die slecht zien begeleid worden.
Ouders en jonge volwassenen vertellen hoe een schoolloopbaan kan verlopen als je slecht ziet. Er is
tijd voor de vragen van de ouders die aan deze cursus deelnemen. De gesprekken kunnen nog doorlopen
tijdens de broodjeslunch.
De boeken die hier vermeld worden, horen bij de cursussen.
Je kan ze ook bestellen via e-mail: marcia.caekelberghs@ganspoel.be
Kinderen met cerebrale visuele inperking (CVI)
Joke Luyten - uitgeverij Garant
20 euro (excl. verzendingskosten)
Begeleiding van kleuters met CVI
Centrum Ganspoel - uitgeverij Acco
23 euro (excl. verzendingskosten)
Weet je wat ik heb? CVI
Centrum Ganspoel - uitgeverij Acco
20 euro (excl. verzendingskosten)
Begeleiding van slechtziende kleuters in de gewone school
Leo Delaet - uitgeverij Garant
20 euro (excl. verzendingskosten)
Cursussen in Centrum Ganspoel

N R . 5 9 P A G I N A 28
Annie Behiels
Op 1 februari is Annie Behiels met pensioen gegaan. Ze heeft 15 jaar in
onze thuisbegeleidingsdienst gewerkt, in het team kinderen en jongeren 6-
18 jaar.
Annie is een heel bekwame orthopedagoge, ze heeft voor thuisbegeleiding
heel veel gedaan als begeleidster in gezinnen met kinderen/jongeren,
maar ook voor het team, dat ze gevormd en geleid heeft. Ze was een van
de initiatiefnemers van SOVA, legde zich toe op de begeleiding van kinderen
die de stap naar braille moeten zetten en begeleidde ouders van
kinderen met een degeneratieve aandoening zoals JNCL. Annie ondersteunde
daarnaast op voortreffelijke wijze de GON-dienst (lagere school)
van Centrum Ganspoel.
Een groot hoofdstuk wordt afgesloten. Annie heeft nu tijd om andere dingen
te doen, en van harte wensen we haar daarbij het allerbeste.
In de thuisbegeleidingsdienst wordt Annie opgevolgd door Joke Luyten. Joke
werkt al lang als thuisbegeleidster en als orthopedagoog in het GONkleuterteam,
nu neemt ze de teamcoördinatie over van thuisbegeleiding +6
en in de GON-teams (kleuters en lagere school) werkt ze mee als orthopedagoge.
Info nieuwsbrief
De nieuwsbrief is gratis voor alle gezinnen met een kind in thuisbegeleiding en/of GON-begeleiding
vanuit Centrum Ganspoel.
Je kan de nieuwsbrief via e-mail ontvangen. Zo help je ons besparen op papier en verzendingskosten
èn je kan de foto’s in kleur zien.
Wat moet je ervoor doen? Een mailtje sturen naar marcia.caekelberghs@ganspoel.be met als tekst:
graag de nieuwsbrief TB digitaal.
Wij horen graag wat je van onze nieuwsbrief vindt. Ook als het niet goed is!
Krijg je deze nieuwsbrief en wil je dat niet meer? Dan weten we dat graag.
Centrum Ganspoel vzw
THUISBEGELEIDINGSDIENST
DIENST GEÏNTEGREERD ONDERWIJS
Ganspoel 2
3040 Huldenberg
tel: 02/686.00.40
fax: 02/688.07.13
e-mail: thuisbegeleiding@ganspoel.be
De nieuwsbrief is een viermaandelijkse uitgave
van de diensten
THUISBEGELEIDING en
GEÏNTEGREERD ONDERWIJS
van Centrum Ganspoel
met deze keer bijdragen van Leo Delaet,
team vroegbegeleiding, Nicole Scheirens,
Greet Vissenaekens, Sara, Manasse,
Cathérine Vanderbeken, Eneida, Kay, Eva en Noa,
Ineke De Coster, mama van Quinten,
Vicky Van Schil, mama van Jaane
Lay-out en secretariaat: Marcia Caekelberghs