Juryrapport - Platform Fundering

Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer
Groningenweg 10 Postbus 420 2800 AK Gouda
telefoon 0182-540675 fax 0182-540676
Winnaar SIKBeker 2011 /
Meest succesvolle Grenzenverlegger Archeologie
Alle drie de presentaties waren prima en van goede kwaliteit. Alle drie zijn ze met
grensverleggend onderzoek bezig of passen ze bestaande methoden toe buiten de
bestaande kaders.
Een speciale noot van waardering voor het werk van het 'Valkenburg team' dat de
ondergrondse mergelgroeves in kaart brengt, analyseert en interpreteert en heeft kunnen
verankeren in het erfgoedbeleid en in bestemmingsplannen en dus in het denken van de
bestuurders. Het is grensverleggend omdat het nieuw erfgoed letterlijk op de kaart heeft
gezet en daarmee het assortiment aan waardevol en behoudenswaardig erfgoed op zeer
overtuigende wijze en duurzaam heeft verruimd. Het is ook een prachtig voorbeeld van
samenwerking tussen drie partijen uit het zuiden en westen van het land, waarbij zowel
een organisatorische als een geografische grens is beslecht. Het werk heeft bovendien
een grote potentie om buiten de gemeentegrenzen en zelfs buiten de landsgrenzen op
een vergelijkbare manier te worden toegepast. Dat zou zeer de moeite waard zijn en het
is te hopen dat het snel die impact zal hebben.
Ook voor het werk van de SRE Milieudienst regio Eindhoven bestaat veel waardering: de
digitale multidisciplinaire erfgoedkaart heeft een belangrijke bijdrage om het draagvlak
onder gemeenten en ontwikkelaars voor archeologische monumentenzorg te vergroten.
Door eenvoudig en op detailniveau helder te maken waar de waardevolle gebieden zich
bevinden wordt voor een ieder inzichtelijk waar men aan toe is, maar - nog veel
belangrijker- ook waarom die gebieden waardevol zijn. Het geeft gemeenten ook een
prachtige en doelmatige tool om op inhoudelijke gronden kwalitatief goede afwegingen te
maken, om selectiebesluiten te onderbouwen en om onderzoek inhoudelijk te sturen. Ook
heeft de kaart een grote potentiele waarde voor de recreatieve ontsluiting van het
erfgoed in de regio, wat op zichzelf ook weer een belangrijke bijdrage kan leveren aan
draagvlakvergroting.
Het grensverleggende zit hem vooral in de omvang en breedte van de ontsloten
gegevens, door de combinatie van cultuurhistorische, archeologische, geologische en
landschappelijke gegevens, en door de informatie over recent of huidig gebruik. Het heeft
de potentie om op termijn veel impact te hebben op de omgang met het erfgoed in de
regio. Dit grensverleggende aspect kan zelfs grenzeloze vormen aannemen als andere
regio's een vergelijkbaar instrument gaan ontwikkelen. De toon is daarvoor gezet door
het werk van SRE.
De derde kandidaat, het team van RAAP dat zich inzet voor het onderzoek en behoud van
het erfgoed van de tweede wereldoorlog, springt er wat de jury betreft uit qua omvang,
reikwijdte en potentiele impact. Zij wisten met hun presentatie te overtuigen dat zij het
meest grensverleggend bezig zijn. Ze zijn op dit terrein pure pioniers die bij hun werk en
missie op tal van vlakken (beleidsmatig, juridisch, maar ook in de uitvoering en
kwaliteitszorg) letterlijk tegen grenzen aanlopen, zowel juridische, beleidsmatige,
wetenschappelijke als praktische grenzen. Die grenzen weerhouden hen echter niet.
Integendeel. Ze gaan bewust discussies aan, met collega's uit het archeologische veld en
met de directe collega's, maar ook met bestuurders, met het publiek en met andere
belanghebbenden of betrokkenen, zoals de EOD, de vliegtuigwrakkendienst, etc. Dat
doen ze niet alleen om de grenzen te bediscussiëren, maar om ze zo mogelijk tot het
uiterste op te rekken of open te krijgen. Ze proberen zelfs de ultieme grens te verleggen
omdat ze in zekere zin taboes doorbreken. Om dat te bereiken doen ze veel aan het
verspreiden van hun visie, werkwijze en bevindingen, o.a. via lezingen en publicaties.
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer
Juryrapport competitie om de SIKBeker 2011 Pagina 21 van 24