tekst 3 - 'verslaafd. hoezo verslaafd?', alphen aan den rijn - Bisdom ...

Serie praktijkverhalen
TEKST 3 - ‘VERSLAAFD. HOEZO VERSLAAFD?’, ALPHEN
AAN DEN RIJN
Al langer bestaat in de parochiefederatie De Wijngaard (Alphen aan den Rijn, Hazerswoude-
Dorp en Hazerswoude-Rijndijk) de gewoonte om van tijd tot tijd een thema-avond te
organiseren rond maatschappelijk relevante onderwerpen. Denk aan een avond over
mantelzorg of recent over de nieuwste encycliek van onze paus ‘Caritas in Veritate’ en dan
met name over wat die encycliek zegt over de gevolgen van de kredietcrisis. De organisatie is
in handen van de werkgroepen diaconie en de diaken die werkzaam is binnen de federatie.
Het idee om een avond te organiseren rond verslavingen ontstond naar aanleiding van een
hardnekkig gerucht over een bepaald soort verslaving in de eigen regio, maar de werkgroepen
diaconie spraken onderling al langer over de problematiek. Want verslavingen zijn er velen.
Denk aan drank, drugs, gokken, internetgebruik. Het onderwerp is in die zin dus heel erg
‘breed’. En niet alleen de verslaafde heeft een probleem, maar ook zijn of haar directe
omgeving. Een verslaving kan verwoestende gevolgen hebben voor de persoon zelf, maar
evenzeer voor het gezin en de samenleving! Vaak ook is er grote schaamte om over de
verslaving van jezelf, of van de partner of het familielid te praten. Hoe vaak hoor je niet dat
jongeren gaan ‘indrinken’ voordat ze naar een feest gaan. Hoe gaan ouders hiermee om? Is
het gebruik van softdrugs wel zo onschuldig als sommigen denken? De problematiek is groots
en veelomvattend. Wat zou je als kerk daaraan kunnen doen? Kun je er iets aan doen?
Behalve alcohol en drugs vormen ook internetten en gokken soms een echt probleem binnen
de gezinnen die tot de parochies behoren. De parochies besloten dat het tot de taak van de
kerk behoort om aandacht te hebben voor en hulp te bieden aan mensen die hierdoor in de
knel komen.
En daarom wilde men werk gaan maken van de bewustwording over deze problematiek. De
werkgroep wilde voorlichting geven en het onderwerp bespreekbaar maken. Daarbij mikte
men op zowel de verslaafde zelf als op zijn omgeving. Men zocht contact met Stichting
Brijder uit Leiden (http://www.brijder.nl/ ). Deze stichting heeft een behandel- en
begeleidingsplan voor verslaafden in alle gradaties. Daarnaast doet ze aan preventie en geeft
1

Serie praktijkverhalen
ze deskundige voorlichting. Daarbij maakt ze gebruik van de
verhalen van ex-verslaafden, die zelf komen vertellen van hun
‘strijd’ en overwinning. Brijder ondersteunt via cursussen
partners en familieleden van verslaafden. Brijder dankt haar naam aan de heer Klaas Brijder
(1920-1999). Hij speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling van de verslavingszorg in
Nederland. Klaas Brijder had zorg om de verslaafde medemens. Hij wist duidelijk te maken
dat verslaving geen crimineel gedrag is, maar een ziekte die behandeld moet worden.
De avond kreeg vooraf zoveel mogelijk publiciteit. Daarin werd duidelijk gemaakt dat de
bijeenkomst laagdrempelig was opgezet en bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in het
onderwerp. Mensen hoefden beslist niet zelf met problemen te kampen of iemand in hun
omgeving te hebben die verslaafd is (of dreigt te raken) om deze avond bij te wonen.
De organiserende werkgroep zorgde voor affiches die werden opgehangen in de kerken en
bibliotheken, voor persberichten naar parochieblad en huis-aan-huisbladen. Ook werd de
avond tijdens vieringen in de kerken aangekondigd. Uiteindelijk kwamen er zo’n 35
belangstellenden, waaronder ruim 1/3 e niet-parochianen.
De avond begon met een inleiding door de diaken, gevolgd door een inleiding van drie
kwartier door iemand van Brijder ondersteund met een Powerpointpresentatie. Al gauw
ontstond er een open en prettige sfeer waarin mensen het durfden om vragen te stellen en
opmerkingen te maken vanuit eigen ervaringen met verslaving. Anoniem vragen stellen kon
ook, met behulp van briefjes. Na een koffiepauze was het woord aan een ‘niet praktiserende
verslaafde’, want de verslaving gaat nooit meer echt over, zo zegt deze man. Ter illustratie
hadden de mensen van Brijder een ‘middelenkoffer’ met diverse (surrogaat) verslavende
middelen bij zich. Want ook een ‘onschuldig’ slaapmiddel kan verslavend werken.
Na afloop konden mensen zich voor eventuele ‘nazorg’ melden bij de medewerker van de
Stichting Brijder of bij de diaken van federatie De Wijngaard. Twee mensen hebben van dat
aanbod gebruik gemaakt en ter plekke hulp gezocht bij Brijder.
Terugkijkend vindt de organiserende werkgroep dat deze avond succesvol was. Zowel gezien
het aantal deelnemers, als gezien het bereik (ook mensen van buiten de eigen parochiekring),
de inhoud van de avond en de participatie door de deelnemers, en natuurlijk ook omdat twee
mensen daadwerkelijk over een drempel durfden te stappen en hulp hebben gezocht.
Nadere info: Marchien van de Sande (fonsvandesande@online.nl)
Rotterdam, januari 2010
Truus Wüts
Deze tekst maakt deel uit van de serie praktijkverhalen over diaconale
bewustwording, uitgebracht door de sectie Dienen van de Pastorale
Dienstverlening van het Bisdom Rotterdam. Tot nu toe zijn verschenen:
1. Vrouwen over de drempel, Naaldwijk (interreligieuze ontmoeting)
2. ‘Jongeren zijn onbeschoft en ouders zeiken!’, Roelofarendsveen (omgang
jongeren en ouderen in de publieke ruimte)
3. ‘Verslaafd. Hoezo verslaafd?’, Alphen aan den Rijn (verslaving)
Informatie: Pastorale Dienstverlening Bisdom Rotterdam, Kon. Emmaplein 3,
3016 AA Rotterdam, 010 – 4148213
Email: pastoraledienstverlening@bisdomrotterdam.nl
Website: www.bisdomrotterdam.nl
2