Met inzet en gedrevenheid - Jeroen Bosch Ziekenhuis

V604154051518ABE+TeilegutachtenLeichtmetallradV 6044/108/15AUTEC GmbH & Co. KG Tel.: +49 (0) 62 35 / 92 66 - 0Fax: +49 (0) 62 35 / 92 66 - 92Ziegeleistraße 25info@autec-wheels.deD - 67105 Schifferstadtwww.autec-wheels.de

Gloednieuw dottercentrumEr was champagne, die maandag in oktober. Zojuist was op de locatie Groot Ziekengasthuis de allereerste dotteroperatie inhet Jeroen Bosch Ziekenhuis met succes uitgevoerd. Cardioloog Huub Meijburg tekende ervoor. Hij vertelt over de ambitiesvan het gloednieuwe dottercentrum. ‘Over drie jaar willen we ongeveer 600 dotters per jaar doen.’Meijburg dottert al sinds 1989 in hetUniversitair Medisch Centrum Utrecht(UMCU). Toch was hij gespannen op die6 e oktober. ‘Het was de eerste voor hetJeroen Bosch Ziekenhuis’, legt hij uit. ‘Dat istoch iets speciaals! Complicaties zijn altijdvervelend, maar zeker bij zo’n eerste wil jedat het vlekkeloos verloopt.’Cardioloog Huub Meijburg in de huidige dotterruimte.Investeren in het teamHet ging perfect. Ook dankzij de interventieassistenten.‘De investeringen die wehebben gedaan in het team verpleeg kundigenhebben zich uitbetaald’, vindt hij danook. ‘De drie verpleegkundigen dieassisteerden, hadden daarvoor zes wekenmeegelopen op het dottercentrum van hetUMC Utrecht. Vanaf nu is het voor hen eenkwestie van doen en nog meer ervaringopbouwen. Straks kunnen zij dan hunkennis over dragen op hun eigen JBZcollega’s.’Veel baat bij dotterenDe cardiologen van het Jeroen BoschZiekenhuis maken zich al sinds 2002 hardvoor de komst van een dottercentrum.Aanleiding daarvoor zijn studies die aantonendat bij een acuut hartinfarct dotterenveel effectiever is dan het toedienen vanstolseloplossers. Meijburg: ‘We hebben hetdan over een daling van de sterfte van 20procent!’Niet alleen de acute infarcten, maar ookpatiënten met een dreigend hartinfarct zijnvaak gebaat bij een dotteroperatie. ‘Eenbehandeling met medicamenten geeft veelmeer kans op complicaties’, legt de cardiolooguit. ‘Alleen moet de dotter operatie welliefst binnen 72 uur plaatsvinden.’Eisen van ministerieAfgelopen juni kreeg het Jeroen BoschZiekenhuis de licentie van het ministerievan Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Hetmoest daarvoor aan een aantal kwaliteitseisenvoldoen. Meijburg: ‘We moesten ondermeer aannemelijk maken dat we alsziekenhuis binnen vier of vijf jaar minstens600 dotters per jaar zullen uitvoeren, metvier interventie cardiologen. De aanwezigheidvan hartchirurgie is geen voorwaarde. Datkomt omdat de kans op acute complicatiesbij het dotteren de laatste jaren steedskleiner is geworden. Met dank aan nieuwetechnieken en materialen, zoals de stent, eensoort metalen veertje dat op de plaats van devernauwing de vaatwand verstevigt.’Straks in de nieuwbouw zullen dePatiëntcentraal‘Patiëntgerichtheid betekent voormij dat we de zorg steeds meerom de patiënt laten draaien.Vaak is er meer dan één arts bijde zorg voor een patiëntbetrokken. Bij de zorg voorpatiënten die bijvoorbeeldtumoren in hunbuik of darmen hebben,zijn dat internisten(gastro-enterologen/oncologen), chirurgenen radiologen. Numoeten patiënten vaak nog opverschillende dagen naar al dieartsen toe. Misschien is het welbeter verpleeg afdelingen nietmeer in te richten naarspecialisme, maar naar ziektebeeld.Dat zou een keuze van hetnieuwe Jeroen Bosch Ziekenhuiskunnen zijn.’Koop Bosscha, chirurginterventie cardiologen nadrukkelijksamenwerking gaan zoeken met anderedisciplines. Meijburg: ‘Met de interventieradiologenen de vaatchirurgen bijvoorbeeld.Maar dat is voor later. Voorlopig ben ik alheel erg blij, dat ik patiënten met een acuuthartinfarct niet langer met de ambulance deA2 op hoef te sturen, richting Utrecht ofEindhoven. Immers: Time is muscle! Elkeseconde telt.’ m‘Er wordt hier met plezier gewerkt’Projectdirecteur Nieuwbouw Wim Matser vindt het ‘een enorm wonder dat webinnen een jaar van de grond tot aan het hoogste punt zijn gekomen. Het wasweliswaar allemaal binnen de planning, maar het was toch een behoorlijkoptimistische planning.’‘Ons eerste jaar is heel goed geweest,’ steltWim Matser vast. ‘In april werd het eerstegeveldeel geplaatst en nu bereiken we al hethoogste punt. Het leuke van dit eerste jaar isook dat dit het meest zichtbare deel van denieuwbouw is. In het tweede en derde jaarwordt er steeds meer binnen gewerkt. Danzie je aan de buitenkant weinig meerveranderen.’Bezuinigen‘De opstart was moeilijk. In de aanbestedingsfase hebben we fors moetenbezuinigen. Dat was niet leuk. Toch heeft datde essentie van het oorspronkelijke ontwerpniet aangetast. Het wordt nog steeds eenfantastisch ziekenhuis. Laatst, bij eenrondleiding van medisch specialisten diestraks hier gaan werken, merkte ik dat ookzij enthousiast waren. Ze vonden het ruimen indrukwekkender dan ze gedachthadden.’Samenwerking‘Hier op de bouw wordt er samengewerkttussen bouwers en werktuigbouwkundigen,tussen tekenaars, toezichthouders, elektrotechnici,liftbouwers en landschapsarchitecten.Ik noem maar een voorbeeld:elektriciteitsleidingen en luchtkanalenmoeten elkaar niet in de weg zitten. Datmaakt communicatie heel belangrijk. Danhebben we hier ook nog te maken met veelverschillende nationaliteiten, die elk huneigen taal spreken. Ook wat coördinatiebetreft is deze hele bouw een geweldig grootkarwei. Toch is de hele organisatie binneneen jaar goed op elkaar ingespeeld enverloopt de communicatie en de samenwerkingtussen de verschillende partijenprima.’Nieuwbouw en verbouw‘Naast de nieuwbouw is er ook sprake vanverbouw. We moeten niet vergeten dat erbehoorlijk wat is gesloopt. De locatieWillem-Alexander is tot op het cascokaalgeslagen en wordt helemaalgerenoveerd. Ook al lijkt er aan debuitenkant niet veel gebeurd te zijn, vanbinnen wordt alles behalve het beton,nieuw.’Werkplezier‘Het zegt natuurlijk niet alles, maar als je zoover de bouwplaats loopt, merk je dat er metplezier wordt gewerkt. De bouwers zijn trotsop wat ze neerzetten; dat komt niet alleenomdat het zeer omvangrijk is, maar ookomdat ze vinden dat het allemaal goedgeregeld is, dat er veilig wordt gewerkt en ergoed wordt opgeruimd. En in een goedesfeer wordt goed gewerkt.’ mFrank Brekelmans, van de BouwcombinatieJeroen Bosch, een samenwerkingsverbandvan Ballast Nedam,Strukton en Hurks van der linden,vindt dat er ‘een gezamen lijke topprestatieis geleverd. Dat komt vooraldoordat alle partijen oplossingsgerichtdenken en zo het ene na het andereobstakel uit de weg hebben kunnenruimen.’Ed Schilders van Burgers Ergon vertelt:‘Wij maken de sprinkler- en deklimaatinstallatie, de sanitaire en demeet- en regelinstallaties en deinstallaties voor medische gassen. Wijhebben veel met de andere bouwers temaken, maar de samenwerking isgoed. We zijn allemaal kundigemensen en hebben begrip voor elkaar.Dat is de sleutel voor succes!’Möhringer Liften bouwt maar liefst 35liften in het nieuwe ziekenhuis. OlafHulsebosch van Möhringer benadrukt‘dat er straks ook nog automatischgeleide voertuigen door sommigeliftkanalen gaan. Dat maakt onze taakheel complex. Gelukkig is de bouwgoed gestruc tu reerd en is er veeloverleg.’Imtech N.V. is een technische dienstverlenerop het gebied van elektrotechniek,ICT en werktuig bouw. MichelMolenaar is namens Imtech bij debouw betrokken. ‘Tot nu toe zijn wevooral aan de teken tafel actief geweest.Maar ook dat vergt veel overleg. En datoverleg hebben we vooral gehad met deinstallateurs van Burgers Ergon.Daarover ben ik zeer positief!’Nieuwbouwnieuws 2 Jeroen Bosch Ziekenhuis

BoulevardIn de gevels zijn nog grote openingen te zien. Hier komt de boulevarddie de verschillende bouwdelen met elkaar verbindt.Revalidatiecentrum TolbrugHet centrum heeft een eigen entree, maar is direct verbonden met hetziekenhuis. Fundering, vloeren en zwembadwanden zijn inmiddelsgestort.Hoogste puntEen jaar na het slaan van de eerstepaal wordt het hoogste puntbereikt.Hoofdentree van het ziekenhuisDe karakteristieke vorm van de hoofdingang is al goed herkenbaar.OntvangsthalIn de ontvangsthal komen een (rol)trap en een lift naar de hoofdlaagvoor het publiek. Op de onderste bouwlaag komen met name delogistieke verbindingen.OperatiecentrumHet nieuwe operatiecentrum krijgt daglicht en strekt zich uit over hetentreegebouw en de twee gebouwen die er achter liggen.Nieuwbouwnieuws 4 Jeroen Bosch Ziekenhuis

KapelAan de boulevard komt een kapel. In deze ruimte voor bezinning engebed wordt het unieke glas-in-lood kunstwerk van de Bosschekunstenaar Marius de Leeuw hernieuwd geplaatst.Regionaal centrum voor geestelijke gezondheidszorgDe contouren van de fundering van het nieuwe centrum van de Reiniervan Arkel groep zijn al goed zichtbaar.ParkeergarageHet laatste heikarwei voor de fundering van de nieuwe personeelsparkeergarageis sinds kort geklaard. Voor patiënten en bezoekerskomen de parkeer plaatsen dicht bij de hoofdingang aan de oostelijkezijde.VerpleegkamerDe verpleegkamers krijgen een warme uitstraling. Als praktijktest isonlangs een nieuwe proefkamer in het informatiecentrum ingericht.Spoedeisende HulpVoor de Spoedeisende Hulp is een snelle bereikbaarheid belangrijk.Intern krijgt deze afdeling een directe liftverbinding met de operatiekamers,de Hartbewaking, Intensive Care en de Verlosafdeling.Nieuwbouwnieuws 5 Jeroen Bosch Ziekenhuis

Open, persoonlijk en warm!Het inrichten van een ziekenhuis is niet zo eenvoudig. Bij het interieur van het Jeroen Bosch Ziekenhuis lopen flexibiliteit,functionaliteit en schoonheid naadloos in elkaar over. Nelleke Lagerwerf aan het woord over de uitdaging vanarchitectenbureau EGM Architecten.Nelleke Lagerwerf werkt samen met haarcollega Erik de Vrijer als interieur architect bijEGM Architecten. Sinds twee jaar maakt zijalle ontwikkelingen van het Jeroen BoschZiekenhuis van dichtbij mee. ‘Ik adviseerover het hele interieur van de nieuwbouw.Samen kijken we hoe we het ziekenhuis gaaninrichten. De nadruk ligt op het creëren vande juiste omgeving voor diverse functies enafdelingen. Belangrijke aan dachts puntenhierbij zijn: verlichting, materialen, kleurenen vormgeving. Daarbij worden hoge eisengesteld aan onderhoud en hygiëne.’Maatwerk‘Patiëntgerichtheid betekent voormij maatwerk leveren. Ik probeermet iedere patiënte zo snelmogelijk op dezelfde golflengtete komen. Dan voelt zij zich ophaar gemak, luistert beter en istrouwer aan detherapie. Wat mijbetreft staat dit losvan het gebouw,waarin ik werk.Met maatwerkleveren bedoel ikniet alleen de kwaal behandelen,maar ook eens vragen hoe hetmet bijv. een ernstig ziekfamilielid gaat. Mensen stellendat enorm op prijs en het kostniets! Soms leidt mijn houdingtot te veel ontspanning. Zo werdik laatst in een volle wachtkamergegroet met een hartelijk: ‘Hakrullenbol.’ Dat is ook wel weergrappig en ik weet wie het zegt.Hopelijk lukt het me nog langom op een dergelijke maniermijn beroep uit te oefenen.’Mieke Kerkhof, gynaecoloogFilosofieVolgens Lagerwerf straalt het interieur eenduidelijke filosofie uit. ‘Dit is een uiterstpersoonsgericht ziekenhuis waar voorzieningenals zorg, wonen, werken enrecreëren met elkaar gecombineerd worden.De inrichting moet niet klinisch zijn, maarjuist warm en sfeervol. Hierbij zijn begrippenals open- en gastvrijheid dan ookessentieel. Zo sluiten we balies zo minmogelijk af achter glazen wanden. Ook zijner bijna geen drempels aanwezig, waardoorhet hele ziekenhuis toegankelijk is vooriedereen.’ Daarnaast benadrukt Lagerwerfnog een belangrijk punt: ‘Het nieuwezieken huis staat in contact met de buitenwerelden is één met haar omgeving. Het ligtniet voor niets bij het prachtige natuurgebiedde Gement!’ Alle wachtruimtesgrenzen bovendien aan de binnentuinen.‘Hierdoor wordt het wachten aangenamer.’Boulevard‘Je komt bij de ingang meteen binnen op eenboulevard. Dit is een bijzondere plek, diealle aandacht naar zich toetrekt’, vervolgtJeroen Bosch ZiekenhuisvormgevingkleurrijkMOODBOARD KINDERKAMERS‘colour form’Lagerwerf. ‘Het is de slagader die alleverschillende bouwdelen en binnentuinenmet elkaar verbindt!’ Naast de toegangen totde poliklinieken vindt men er ook derestauratieve voorzieningen en diversewinkels. ‘Mensen moeten hier het gevoelkrijgen dat ze op de hoofdweg zijn. Wemaken daarom gebruik van een specialezeshoekige natuurstenen tegelvloer die hetboulevard achtige karakter moet versterken.Een speciale plek gelegen aan de boulevardis de kapel, waar mensen tot rust enbezinning kunnen komen.’HotelVoor de verpleeg afdelingen is voor eenhotelachtige omgeving gekozen. Het zijngrotendeels éénpersoonskamers, waarbij deprivacy van patiënten voorop staat. Lagerwerf:‘De kamers zijn een stuk minderklinisch ingericht. Hierdoor ontstaat eenprettige ambiance, die een positieve bijdragekan leveren aan een sneller herstel vanpatiënten. Ook de kraam- en couveuse suiteskrijgen de hotelachtige sfeer. Hier is detechniek zoveel mogelijk weggewerkt, dezeEGM INTERIEURGROEPexpressieopwekkendall over printsKINDER & KRAAMSUITESDe kinderkamers krijgen een vrolijke, kleurrijke inrichting.wordt alleen bij calamiteiten zichtbaar.’ Hoedeze sfeer bereikt wordt, staat haar duidelijkvoor ogen: ‘Naast het toepassen van warmeen kleurrijke materialen schenkt hetziekenhuis ook veel aandacht aan comfort.Zoals een eigen koelkast in de kamer, demogelijkheid om zelf koffie te zetten in dekraam-/couveusesuite en uitgebreideICT-mogelijk heden. Daar naast is er vaak een‘rooming-in’ aanwezig. Dit is een stoel, dieomgebouwd kan worden tot bed. Zo kan eraltijd iemand van de naaste familie blijvenslapen. Daarnaast werken we niet meer metindirecte verlich ting, maar juist met directesfeerverlichting. Immers, dat heb je thuistoch ook?’KleurrijkBij het interieur kijkt men natuurlijkaandachtig naar het kleurgebruik. ‘In hethele ziekenhuis hanteren we één palet vankleuren. Hierdoor schep je eenheid, maartegelijkertijd diversiteit. Speciale afdelingenkrijgen een eigen sfeer en kleurbeeldpassend binnen het kleurpalet.’ Lagerwerflicht dit toe aan de hand van een voorbeeld.‘Je gaat de verschillende patiëntenkamers invia zogenaamde nissen, waar ook desanitaire ruimte zich bevindt. De kleurenvan de nis komen terug in de kamer engang. Hierdoor worden de nis en kamer één.We gebruiken de kleuren oranje, groen enoker willekeurig verdeeld over de nissen,waardoor er een prettig geheel ontstaat.’Lagerwerf is enthousiast over het project enonderstreept tot slot: ‘Dit wordt één van demeest interessante ziekenhuizen vanNederland. Niet alleen de patiënt, maar ookhet personeel krijgt te maken met eeninterieur dat een open, persoonlijke enwarme sfeer uitademt!’ mZorg dichtbij patiëntBuitenpolikliniek in NieuwkuijkDe medisch specialisten van het Jeroen Bosch Ziekenhuis streven er naar om deziekenhuiszorg dichtbij patiënten te brengen. Om die reden wordt op maandag5 januari 2009 een buitenpolikliniek in Nieuwkuijk geopend. Huisartsen vanNieuwkuijk en omgeving kunnen straks hun patiënten hier naar toe doorverwijzen.Deze buitenpolikliniek blijft open tot aan de ingebruikname van de nieuwbouw.De volgende specialismen houden erspreekuur: Chirurgie, InterneGeneeskunde, Oogheelkunde inclusiefOrthoptie, Ortho pedie, Plastische Chirurgieen Uro logie. Daarnaast houden ook eendiabetes verpleeg kundige enhartfalenverpleegkundige spreekuur. Debloed prik dienst zal dagelijks gedurendeenkele uren aanwezig zijn. Radiologiewerkt momenteel aan de inrichting van eenkamer voor röntgen opnamen. In 2009wordt het aantal specialismen uitgebreidmet onder meer Kindergeneeskunde enGynaecologie.BereikbaarheidDe buitenpolikliniek wordt gevestigd in eenkantorenpand aan de Middelweg 2 (op hetindustrieterrein) in Nieuwkuijk en is goedbereikbaar met openbaar vervoer en auto.Aanvullende informatie en contactInwoners van Nieuwkuijk en omstrekenworden onder meer via de huis-aanhuisbladengeïnformeerd. Niet alleen overde dienstverlening maar ook over defeestelijke opening op 15 januari.Het Jeroen Bosch Ziekenhuis heeft nog tweeandere buitenpoliklinieken die na ingebruiknamevan de nieuwbouw open blijven: de locatieLiduina in Boxtel en de locatie BommelsGasthuis in Zaltbommel. mDe nieuwe buitenpolikliniek in Nieuwkuijk wordtgevestigd in dit pand.Nieuwbouwnieuws 6 Jeroen Bosch Ziekenhuis

Revalidatiecentrumziet uit naar nieuwbouwDe medewerkers en medisch specialisten van Revalidatiecentrum Tolbrug kijken reikhalzend uit naar de nieuwbouw. Dat ernog 2 jaar gewacht moet worden, is realiteit, maar het duurt eigenlijk te lang. Het Revalidatiecentrum groeit namelijk aanalle kanten uit zijn jasje.De ambities die het zich een aantal jarenterug heeft gesteld, worden waargemaakt endaardoor komen er steeds meer klanten naarhet centrum toe. De uitbreiding in Oss diein 2007 is gerealiseerd, voldoet al bijnageheel aan de opdracht. Voor de regio kandaarom ook steeds beter worden voorzien ineen adequaat aanbod. Maar omdat de vraagstijgt in Den Bosch en omstreken, kan naarDe contouren van het zwembad van Revalidatiecentrum Tolbrug zijn al zichtbaar.Hier zullen straks vele patiënten revalideren.de nieuwbouw verhuizen niet vroeg genoeggebeuren.Ruimere en betere huisvestingVoor de kinderrevalidatie geldt dat er in nogheftigere mate wordt uitgekeken naar eenruimere en betere huisvesting. Hoewel in2008, in samenwerking met Cello, is gestartmet een gezamenlijk aanbod voor het zeerjonge kind, blijft de behoefte aan meercapaciteit zeer groot. Het bestaande aanbodis om die reden al gedeeltelijk verplaatst vande hoofdlocatie aan de Tolbrugstraat naar delocatie Elzengaard van Cello in Den Bosch.Uniek geïntegreerd aanbodIntussen is het Revalidatiecentrum bezigmet een programma van eisen voor de bouwvan het Kinderexpertisecentrum aan deKooikersweg. Het doel is om in de loop van2010, als het gebouw opgeleverd wordt, hetonderwijsaanbod van mytylschool Gabriël enhet kinderrevalidatieaanbod van Tolbrugvolledig naar deze locatie te verhuizen. Ookde organisaties Cello en VoorzieningLichamelijk Gehandicapten (VLG)participeren hierin op onderdelen, zodat ereen uniek geïntegreerd aanbod in Brabantkan worden gerealiseerd.Op maat gesnedenMet ziekenhuis Bernhoven en Brabantzorgworden momenteel plannen uitgewerkt omgezamenlijk huisvesting te realiseren inUden voor de volwassenenrevalidatie. Voorde kinderrevalidatie wordt uitgegaan vansamenwerking met de mytylscholen Gabriëlen KLEUR.Zo ontstaat er uiteindelijk een aanbod inzorg in een ruimer jasje en op maatgesneden voor de regio. mInlevingsvermogen‘We werken dage lijks aan deveiligheid en het welzijn vanpatiën ten, mede werkers enbezoekers. Patiënten zijn vaakonzeker of zenuwachtig als ze naarhet ziekenhuis moeten.Wij vinden het dan ookbelangrijk dat zij zichgeen zorgen hoeven temaken over hunveiligheid. Vanuit demeldkamer houden wijhet totale proces in de gaten. Vande beveiligers binnen ons teamworden specifieke vaardig hedenvereist die nodig zijn om metverschillende emoties vanpatiënten en bezoekers om tegaan. Een patiënt zit niet tewachten op een beveiliger dievoortdurend op zijn strepen staat,maar verwacht een zekere matevan inlevingsvermogen. In denieuwbouw zal techniek een noggrotere rol gaan spelen in hetbeleven van en het zorgen voorveiligheid. Maar we zullen net alsnu ook veel rondes lopen. Wemerken dat mensen dat prettigvinden. Voor de bevei li gers is hetdankbaar om patiën ten enbezoekers op weg te helpen enhun vragen te kunnenbeantwoorden.’Jeroen Peijnenburg, beveiligingMeest gesteldHet afgelopen jaar heeft bureau Patiëntencommunicatie ook vragen ontvangen over de situatie in de nieuwbouw. Onderwerpenals bereikbaarheid, parkeren en het interieur komen in de artikelen aan bod. Hieronder is nog een aantal van demeest gestelde vragen met de bijbehorende antwoorden opgenomen.Kunnen familieleden blijven slapen?Op de meeste éénpersoonskamers kaniemand bij de patiënt blijven slapen. Verderzijn er op een aantal plekken in hetziekenhuis speciale kamers waarfamilieleden kunnen overnachten als datnodig is.Als ik in het ziekenhuis een afspraakheb op de polikliniek, krijg ik dan mijnbehandelend specialist te spreken ofeen arts-assistent?Het Jeroen Bosch Ziekenhuis is en blijft eenopleidingsziekenhuis. Wat dat betreftverandert er met de nieuwbouw niets. Het ismogelijk dat niet uw behandelend specialist,maar een ‘medisch specialist in opleiding’(arts-assistent) u ontvangt. Deze specialist inopleiding wordt begeleid door uw behandelendspecialist. Zij overleggen welkeonder zoeken en behandelingen voor u nodigzijn.Kan ik mijn laptop gebruiken tijdensmijn opname in het ziekenhuis?Ja, dat kan. Op alle patiëntenkamers zal eeninternetaansluiting aanwezig zijn.Momenteel zijn er apotheken op delocatie Groot Ziekengasthuis enCarolus. Komt er in het nieuweziekenhuis ook een apotheek?Ja, in het nieuwe ziekenhuis komt eenuitstekend toegeruste apotheek waar u directuw medicijnen of hulpmiddelen kuntophalen die de specialist u heeft voorgeschreven.Ook kunt u hier terecht voormiddelen waarvoor geen recept nodig is,bijvoorbeeld hoestdrankjes, verbandmiddelen,voedingssupplementen enhuidverzorgingsproducten.Zorgen jullie voor een goede bewegwijzeringin het nieuwe ziekenhuis?Ja, we gaan zorgen voor een eenvoudige enduidelijke bewegwijzering. Het nieuwezieken huis is, hoewel overzichtelijkingedeeld, enorm groot. Een goede beweg ­wij zering is daarom belangrijk, niet alleenom de verschillende bestemmingen tevinden maar ook daarna weer de weg terugnaar buiten.Zijn er in het nieuwe ziekenhuis ookgastvrouwen om mij te begeleiden naarde polikliniek?Ja, ook al is de bewegwijzering in het nieuweziekenhuis eenvoudig en duidelijk, er zijnook gastvrouwen en/of -heren die u helpenuw bestemming te vinden.Heeft u een vraag over de nieuwbouw of over hetJeroen Bosch Ziekenhuis dan kunt u contactopnemen met het bureau Patiënten communicatie,telefoonnummer (073) 699 24 57.U kunt ook op de website van het ziekenhuiskijken: www.jeroenboschziekenhuis.nl mEén jaar nieuwbouw in beeld.Nieuwbouwnieuws 7 Jeroen Bosch Ziekenhuis

Nieuwe ziekenhuis heeft stadskant en natuurkantEr wordt nagedacht over het gebouw, de inrichting én over de omgeving van hetziekenhuis. Het is van belang dat de patiënten, maar ook de bezoekers en demedewerkers, op een prettige manier kunnen verblijven in een ‘healingenvironment’, een helende omgeving.Ruud Dubbeld is landschapsarchitect bijMTD Landschapsarchitecten. Zijn belangrijksteopvatting is dat het gebouw en deomgeving invloed hebben op elkaar en datook een gebouw een landschappelijkefunctie heeft.Nazorg‘Een specifieke vorm vanpatiëntgerichtheid is de nazorgdie wij onzepatiënten bieden.Mijn afstudeerscriptiewees uitdat met namepatiënten die aande beademinghebben gelegen, behoeftehebben aan een gesprek naopname op de Intensive Care. Zijkampen vaak met slaapstoornissen,angsten enhallucinaties. Wij bezoeken hennu als zij nog in het ziekenhuisop de verpleegafdeling liggen.Voor de nieuwbouw is hetstreven om de patiënten uit tenodigen op een Nazorgpolikliniekals zij al een tijdjethuis revalideren. Het voordeel isdat we patiënten dan nietspreken als ze nog ziek zijn enniet tussen het wassen en heteten door, maar op een rustigmoment. Dat zorgt voor meercontinuïteit en aandacht. Wewillen hierin ook intensief gaansamenwerken met onzezorgpartners in de eerste lijn.’Eelke Wiegerinck, Intensive CareverpleegkundigeStad-plattelandRuud Dubbeld gaat er even voor zitten enbegint: ‘De opzet van het nieuwe ziekenhuisgebouwis om het een functie te latenvervullen tussen de stad en het platteland.Aan de noordkant grenst het ziekenhuis aande stad, aan de zuidkant aan het natuurgebiedde Gement. Vanuit de stad heb jedoor de gebouwdelen van het ziekenhuisheen een prachtige doorkijk naar de natuur.Aan de landschapskant staat het gebouw metzijn voeten stevig in de natuur. Debegroeiing aan deze kant is en blijft ruig. Eris daar water, riet, wilde struiken, grof gras.’Binnentuinen‘De grote langwerpige gebouwdelen wordenmet elkaar verbonden door gangen. Doordeze dwarsverbindingen ontstaan erbinnentuinen die aan vier kanten zijnomsloten. In deze binnentuinen is er dangeen directe relatie meer met het landschap.Maar dat is ook niet nodig. Deze binnentuinengaan er heel anders uitzien dan deruige natuur aan de ‘Gementkant’; hetworden rustige, gestileerde tuinen. Decentrale gang heeft tot op de grond glazenzijkanten. In deze gang loop je heelgeraffineerd, als het ware door de tuinenheen.’Lange, smalle bomen‘Er komen mooie, sfeerbepalende elemen tenin de binnentuinen. Zo kunnen er in de enebinnentuin bijvoorbeeld dennenbomenstaan en in een andere tuin weer berkenbomen.Er ontstaat dan een afwisselendegelaagdheid met deze lange, smalle bomen.Mensen kunnen op de hogere verdiepingenlangs de bomen naar beneden kijken. Op deeerste vier verdie pingen kun je dóór debomen héén kijken en op de grond kijk je ertegenaan.’VeranderingenIn de helende omgeving van het nieuwe ziekenhuis speelt ook de natuur een belangrijke rol.Water‘Het water, in de vorm van een brede sloot,omsluit het hele ziekenhuis en vervult driefuncties. Water is altijd boeiend, fascinerenden rustgevend en als zodanig belangrijk voorde beleving. Daarnaast is het ook noodzakelijk:het waterschap eist dat een grootproject als dit zorgt voor zijn eigen waterberging.Als het heel hard gaat regenen,moet het ziekenhuis dat water zelf kunnenbergen. Tenslotte zorgt het water ook vooreen natuurlijke afbakening van het terreinen bevordert zo de veiligheid.’Prettige omgevingDubbeld besluit: ‘Het moet prettig toevenzijn op het nieuwe ziekenhuisterrein, vooralaan de zuidzijde, de kant van de Gement.Daar kunnen medewerkers, patiënten enbezoekers straks wandelen in eenrustgevende omgeving.’ mColofonNieuwbouwnieuws is een uitgave van hetprojectbureau Nieuwbouw van het JeroenBosch Ziekenhuis. Het wordt huis-aan-huisverspreid in het verzorgingsgebied van hetziekenhuis.Oplage: 235.500RedactieGeert Braam, Saskia Byvanck, FloorHamwijk, Berend Immink, ClarissaKwaijtaal, Trudy Lemmers, Wim Matser,Coco Rookmaaker, Jan VerbaalEindredactieSaskia ByvanckFoto’s en illustratiesAgnes BomersSaskia ByvanckEGM ArchitectenGemeente ’s-HertogenboschYvonne LemmensMTD LandschapsarchitectenJeroen OomsIn onze reis naar het meest patiëntgerichteen -veilige ziekenhuis is de mening vanpatiënten en van onze zorgpartners vanpatiënten van en naar de afdeling tebegeleiden en de weg te wijzen.zijn om één vast aanspreekpunt tehebben. Dat is er inmiddels voor bijvoorbeeldvrouwen met borstkanker enSpeciale dankVliegteam Ooms & Bomersgroot belang voor ons. Dit is niet zo maareen loze kreet. Hieronder ziet u een aantalvan de zaken die we hebben aangepakt:- Patiënten met vaatproblemen vonden datze te vaak moesten terugkomen in hetziekenhuis. Daarom is er een ‘one stopshop’ gerealiseerd waardoor de diagnose,vrouwen met borstproblemen (BreastClinic).- Patiënten moeten natuurlijk niet langerOpmaak en drukwerkDrukkerij BibloVanGerwen,’s-Hertogenbosch- Voor vrouwen die moeten bevallen op dehet gesprek met de arts en het opstellenin het ziekenhuis liggen dan striktlocatie Groot Ziekengasthuis en hunpartners is het erg vervelend om niet snelte kunnen parkeren. Dit jaar zijn er naarvan een behandelplan in één bezoekkunnen plaatsvinden. Bovendien kregende vaatchirurgen van patiënten denoodzakelijk. Het is altijd prettiger om ineen vertrouwde omgeving te herstellen.Dat gaven mammacare patiënten ook aan.CoördinatieChi Brand Energy, Sint-Michielsgestelaanleiding van vragen van patiënten viervaste parkeerplaatsen voor hengereserveerd.- De locatie Groot Ziekengasthuis is eendoolhof, dat kan niemand ontkennen.Naar aanleiding van opmerkingen zijn erextra gastvrouwen en -heren ingezet omopmerking dat er te weinig rekening werdgehouden met hun agenda. Ook daar isverandering in gekomen. Zij kunnen nuzelf een datum voor behandeling kiezen.- Patiënten hebben in het ziekenhuis vaakmet veel verschillende zorgverleners temaken. Aangegeven werd dat het fijn zouDaarom heeft het ziekenhuis met dethuiszorg goede afspraken gemaakt oververvangende zorg thuis. Eén seintjevanuit het ziekenhuis en de thuiszorg isgeregeld. mRedactieadresJeroen Bosch Ziekenhuislocatie Willem-Alexanderprojectbureau Nieuwbouwtelefoon: (073) 699 84 64fax: (073) 699 87 81e-mail: nieuwbouw@jbz.nlwww.jeroenboschziekenhuis.nlNieuwbouwnieuws 8 Jeroen Bosch Ziekenhuis