V.l.n.r.: Erik Vos (FrieslandCamp<strong>in</strong>a), Erik Diks(S&V Management Consultants), Peter Erkamp(CRH Europe Distribution), Brian Colen (Wärtsilä),Paul Renaud (Biomet) en Steven Serneels (S&VManagement Consultants).economie. Ondernem<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> Europazijn vooral zwaar getroffen doordat afnemerslangere betal<strong>in</strong>gstermijnen hanteren,ondernemers een hoger risicolopen dat ze niet worden betaald en erm<strong>in</strong>der exportorders b<strong>in</strong>nenkomen (zieook: www.cfosurveyeurope.org). Lofversnoemt daarnaast enkele uitkomsten vaneen ING-poll. Ook uit deze poll blijktdat betal<strong>in</strong>gstermijnen <strong>dit</strong> jaar fl<strong>in</strong>k zullenoplopen. Verder constateert ING datvoorraadposities onder opwaartse drukstaan en het beslag op liquide middelentoeneemt.Effecten kredietcrisisLofvers opent de middagdiscussie met devraag: wat betekent de kredietcrisis voorjullie dagelijkse werkzaamheden? ErikVos, projectmanager F<strong>in</strong>ance & Account<strong>in</strong>gvan FrieslandCamp<strong>in</strong>a reageert alseerste: ‘De foodsector hobbelt wat achterde crisis aan. Mensen blijven eten, maarhet is een onstuimige markt en de kansdat consumenten meer private label-productengaan consumeren, neemt toe.Op corporate niveau brengen we welde risico’s <strong>in</strong> kaart voor Azië, Afrika enEuropa, en proberen we hierop te anticiperen.’Lofvers vraagt of de kredietcrisisook meer hectiek brengt. Peter Erkamp,CFO van CRH Europe Products & Distribution:‘Voor de kredietcrisis stondenperformance en growth op gelijke hoogteen deden we tw<strong>in</strong>tig tot dertig overnamesper jaar. Vanwege de kredietcrisishebben we door de overnames – de groei– een dikke streep getrokken en zijn devoormalige afdel<strong>in</strong>gen New Bus<strong>in</strong>essDevelopment nu bezig met het managenvan het werkkapitaal, category managementen operational excellence. Dem<strong>in</strong>dset is veranderd. Cash is k<strong>in</strong>g, maarvoorheen g<strong>in</strong>g het hoofdzakelijk om profit<strong>in</strong> euro (ebit), terwijl nu werkkapitaalverlag<strong>in</strong>g<strong>in</strong> euro net zo belangrijk is.’Brian Colen, bus<strong>in</strong>ess controller Servicesvan Wärtsilä Netherlands, producentvan onder andere scheepsmotoren envoortstuw<strong>in</strong>gssystemen, voegt eraan toe:‘Bij Wärtsilä zijn de vooruitzichten voor2009 nog goed. De crisis wordt pas <strong>in</strong>2010 verwacht.’ De crisis treft vooral denieuwbouw. De servicetak is daarentegeneen groeitak. Colen: ‘Het afgelopenjaar is deze tak met 18 procent gegroeid,maar de scheepsmotoren-order<strong>in</strong>take ligtachter. Daarom verlegt Wärtsilä de focus:van groei en acquisitie naar balans enbeheers<strong>in</strong>g van middelen.’De branche medical devices is redelijkongevoelig voor economische crisis enis zeer w<strong>in</strong>stgevend met een sterke cashflow.‘Dit komt omdat heupen en knieënnoodzakelijke bus<strong>in</strong>ess zijn. De overheidweigert een patiënt niet gauw een heupSUPPLY CHAIN MAGAZINE 3 200955
‘Er is van nature een spann<strong>in</strong>g tusseneen schaarste aan middelen en operations’Erik Vos (40)Functie: projectmanager F<strong>in</strong>ance &Account<strong>in</strong>g, FrieslandCamp<strong>in</strong>a(2 maanden)Opleid<strong>in</strong>gsniveau: Bedrijfseconomie enmarket<strong>in</strong>g; MSc. Account<strong>in</strong>gWerkervar<strong>in</strong>g: f<strong>in</strong>ancieel analist, controllerfuncties,FD en F&A projectmanagerSteven Serneels (46)Functie: manag<strong>in</strong>g partner Europe, S&VManagement Consultants (1 jaar)Opleid<strong>in</strong>g: burgerlijk <strong>in</strong>genieurElektrotechniek; MBAWerkervar<strong>in</strong>g: > 20 jaar ervar<strong>in</strong>g <strong>in</strong> SCMconsultancyPeter Erkamp (49)Functie: CFO, CRH Europe Products & Distribution(6 jaar)Opleid<strong>in</strong>g: bedrijfseconoom, registeraccountant(RA)Werkervar<strong>in</strong>g: 25 jaar <strong>in</strong> f<strong>in</strong>ance andaccount<strong>in</strong>gSUPPLY CHAIN MAGAZINE 3 200956bezig met sales <strong>in</strong>ventory operations-plann<strong>in</strong>g,productrationalisatie en <strong>in</strong>ventorymanagement om supply cha<strong>in</strong> endemand weer <strong>in</strong> balans te brengen. Wezitten hiermee <strong>in</strong> een maturity-fase.’Colen v<strong>in</strong>dt Wärtsilä jong volwassen,omdat Wärtsilä procesgeoriënteerd is. Zois er onder andere sprake van een fieldservice-proces en parts-proces. De centraleSAP-beheers<strong>in</strong>g van werkkapitaal bev<strong>in</strong>dtzich volgens hem nog <strong>in</strong> de puberfase.‘De aannemer is per def<strong>in</strong>itie chaotisch’,zegt Erkamp als antwoord op Lofvers’vraag. Lofvers onderbreekt: ‘Net als eenziekenhuis.’ Erkamp beaamt <strong>dit</strong> en vervolgtmet: ‘Een groot deel van de leverantiesaan zeventig van onze vestig<strong>in</strong>genkomt van lokale leveranciers. We zijnnog niet toe aan het bed<strong>in</strong>gen van beterecon<strong>dit</strong>ies bij één leverancier, maar stellennu wel meer grenzen aan <strong>in</strong>koop. Deoperationele chef is hier<strong>in</strong> sturend.’Vos constateert dat sommige onderdemanagement.’‘Maar dergelijke projectenmoeten we nu sneller doen: <strong>in</strong> zes maanden<strong>in</strong> plaats van twee jaar en de bottoml<strong>in</strong>e-resultaten zijn de resultaten die tellen’,aldus Serneels.Puber of volwassen?Lofvers brengt de volgende vraag <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g: ‘In welke fase zit supply cha<strong>in</strong>management <strong>in</strong> jullie bedrijf? In depuber- of volwassenfase?’Renaud: ‘Bij ons is sprake van klanten– ziekenhuizen – die niet optimaal georganiseerdzijn, extreme servicelevels, eensterke mate van consignment en extremetracebility. Het <strong>in</strong>strumentarium voor eenoperatie heeft al snel een waarde van eenhalve ton. Dus voor een operatie komteen halve BMW voorrijden. Daarom hebbenwe zeven jaar geleden SAP uitgerolden een eigen module ontwikkeld om elkeoperatieset precies te kunnen volgen.Daarnaast zijn we met hulp van buitenafof knie’, legt Paul Renaud, vice presidenten CFO van Biomet, uit.Volgens Steven Serneels, manag<strong>in</strong>g partnervan S&V Management Consultants<strong>in</strong> Europe, is een kle<strong>in</strong>e crisis een zegen<strong>in</strong> de dienstverlenende sector, maar eengrote crisis een vloek. Dan gaat de plugeruit. ‘We hebben een sterk vierde kwartaalachter de rug en het eerste kwartaalis ook sterk, maar de outlook is onzeker.’Lofvers vraagt of S&V <strong>in</strong> deze crisisperiodeverschillen ervaart tussen branches.Serneels: ‘Wij zitten tra<strong>dit</strong>ioneel <strong>in</strong> defood, farma en chemie. In de chemiezijn de omzetten met circa 40 procentgedaald. De farma zit al langer <strong>in</strong> zwaarvaarwater. Van de food merken we duidelijkm<strong>in</strong>der. Erik Diks, associate partnervan S&V Management Consultants, vulthem aan: ‘Ondanks dat klanten <strong>in</strong> debouw het moeilijk hebben, doen we nogsteeds projecten voor ze, zoals productportfoliomanagementen werkkapitaal-