[PDF] Lacunes in vaardigheden in de EU

Maak en verspreid toekomst scenario’s over kennisbehoeftenDe eerste oplossingsrichting is het maken en verspreiden van toekomstscenario’s over dearbeidsmarktsituatie van allerlei beroepen. Met die informatie gewapend kunnen de leerlingen enwerknemers zelf de opleidingsrichting kiezen die het best past bij hun wensen. Deze voorlichtingis een overheidsinstrument want een gebrek aan transparantie is een marktfalen. Meertransparantie over de toekomstige arbeidsmarkt van beroepen bevordert een snelle aanpassing vaneen kennistekort naar een nieuw evenwicht. Wel moeten de leerlingen en de overheden zichbedenken dat toekomstvoorspellingen van de arbeidsmarkt vaak onzeker zijn.Vergroot de flexibiliteit van het onderwijssysteemDe tweede oplossingsrichting is de vergroting van de flexibiliteit van de nationaleonderwijssystemen aan onverwachte veranderingen in de eisen van werkgevers aan hunpersoneel, of van veranderingen in het aanbod aan kennisrichtingen van sollicitanten diekennistekorten geven. Deze richting is effectief want hij versoepelt de aanpassing naar het nieuweevenwicht. Geschikte instrumenten zijn het leerlingwezen of onderwijssystemen voorberoepsonderwijs met een combinatie van leren en werken. Betere samenwerking tussennationale en gemeentelijke overheden en onderwijsautoriteiten kan ook helpen.Kies onderwijs voor specifieke sectoren waar Europa in moet uitblinkenDe derde oplossingsrichting is de bevordering van onderwijs ten behoeve van specifieke sectorenwaarin Europa moet gaan uitblinken. Het belangrijkste argument dat de theorie biedt vooronderwijsbeleid, is het markfalen door de externe effecten van ‘agglomeratie’, soms ‘cluster’genoemd. De gedachtegang is dat binnen een regio (noem deze Europa) er allerlei contactenbestaan tussen ondernemingen, scholen die veel onderwijs geven in de specifieke kennis van desector, onderzoeksinstellingen die zijn gespecialiseerd op kennisontwikkeling van die sector enklanten die graag de vernieuwde producten van de sector kopen. Met die contacten, die vaak in deinformele sfeer liggen, dragen al die partijen bij aan de specifieke kennis in die regio, en elkepartij maakt er ook gratis gebruik van. Hierdoor is de waarde van de specifieke kennis rond desector die is opgesloten in de in de regio groter dan de som van de waarden van de kennis van departijen afzonderlijk.Toepassing van de theorie op de economische machtsblokken leert dat als de regioEuropa concurreert met Amerika en Azië er meer evenwichtoplossingen mogelijk zijn die ver vanelkaar liggen. Wil Europa uitblinken, dan moet het voldoende kritische massa hebben aan kennisen productie van de geselecteerde sectoren, want anders wordt Europa weggespeeld doorAmerika en Azië. Met meer onderwijs op het geselecteerde terrein draagt onderwijsbeleid dan bijaan het agglomeratie-effect. Dit beleid kent echter risico’s. Overheden weten namelijk niet beterwat de toekomst brengt dan de burgers. De kans is aanwezig dat Europa sectoren kiest dieachteraf fout blijken te zijn en dat geeft veel welvaartsverlies in Europa. Verder is de kansaanzienlijk dat Amerika en Azië niet willen achterblijven en dezelfde kansrijke sectorenbevoordelen met beleid. Het leidt tot een ongewisse uitkomst voor Europa met een overmaat aanonderzoek en productie op het uitgekozen terrein ten koste van toepassing van andere nuttigekennis. Ten slotte lopen de overheden in Europa het risico dat ze speelbal worden vanbelangenbehartigers die voordeel hebben bij de gekozen speerpunten en die weinig oog hebbenvoor de nadelige gevolgen voor andere sectoren.Stimuleren van algemene kennis ten koste van specifieke kennisDe vierde oplossingsrichting is onderwijs in algemene kennis bevorderen ten koste van minderonderwijs in specifieke kennis. Het argument hiervoor is dat de markt kan falen, omdat mensenmet algemene kennis na ontslag minder lang werkloos zijn, want ze zijn breder inzetbaar danmensen met specifieke kennis. Hun kans op werkloosheid is derhalve groter, en mensen die leren