5109 Dyade magazine april 2015 DEF

Vakblad voor bedrijfsvoering in het onderwijsmagazinenummer 4 | april 2015> Krimp als kans> Jaarverslag als evaluatiemomentvan het strategisch beleidsplan> In de spotlight: Computers oftablets in de klas? Echt niet!

Speciaal voor u:Het Collectief VerzekeringsplanBonusgarantieBescherming van uw no-claim bij schade.Garantie tegen onderverzekeringUw inboedel en woonhuis nooit meeronderverzekerd.Goed verzekerd op reisOveral ter wereld.ZekerheidU en uw gezinsleden goed beschermd.Het Collectief Verzekeringsplan is speciaal voor u samengesteld doortussenpersoon Mandema & Partners en verzekeringsmaatschappijAllianz Nederland in samenwerking met Dyade.U profiteert hiermee van vele voordelen en scherpe premies voor eengroot aantal schadeverzekeringen en een uitstekende service!Voor informatie en een vrijblijvende offerte belt u met de medewerkersvan Allianz Nederland: (010) 45 41 777.Of ga naar www.anvp.nlDe logincode is: 8350Wachtwoord: T41400 (denk aan de hoofdletter)

C O L O F O NDyademagazine is een uitgave vanDyade. Dyademagazine verschijntelf maal per jaar.RedactieFrank CannegieterMarianne GroenHarry Klein ObbinkFrank TrompHerman de Wild (hoofdredacteur)814 18Met medewerking vanTheo te BrakeReinout van BrakelRedactie-adresPostbus 50403502 JA Utrechtredactiedyade@dyade.nlAbonnementenKlanten van Dyade ontvangen eenexemplaar van het Dyademagazineper bevoegd gezag plus een exemplaarper school. Voor niet- klanten enextra abonnementen kost het DyademagazineE 39,95 per jaar, exclusiefbtw. Voor opgave van abonnementenen adreswijzigingen kunt u contactopnemen met uw Dyade vestiging.Advertentie-informatieHerman de WildTel. (030) 630 56 26Hoewel aan de productie vanDyademagazine veel zorg wordtbesteed, kan het voorkomen datiets aan onze aandacht ontsnapt.De Stichting Dyade Dienstverleningaanvaardt geen aansprakelijkheid voorde eventuele gevolgen van drukfouten,onjuist heden of onvolledigheden in degepubliceerde informatie.VormgevingdesignGenerator, ArnhemEindredactieHanneke Leening, DyadeDrukkerijNivo, DelfgauwIn dit nummer:Column : de aftrap4 De schoolleider: Strategieën die verschil maken5 Subsidie voor procesbegeleiding in krimpregio’sEven voorstellen8 Uw schoolorganisatie staat te allen tijde centraal bij deuitvoering van ons werk10 Jaarverslag als evaluatie moment van het strategisch beleidsplan14 Kort Nieuws16 De Nederlandse vo-leraar is tevreden over beroepIn de spotlight18 EuroCollege in Rotterdam23 Trend: Behoefte aan flexibele contracten in het onderwijs blijft24 Dyade Academy26 Dyade Voordeelservice27 Kalender27 Waar vindt u ons?Dyademagazine | nummer 4 | april 2015 3

DE Aftrap...Frank TrompAlgemeen directeurDyade Dienstverlening Onderwijsfrank.tromp@dyade.nlDe schoolleider: Strategieëndie verschil makenInternationaal onderzoek heeft aangetoond dat deschoolleider, na de leraar, de meeste invloed heeft op deontwikkeling van leerlingen. Dat maakt het werken bijDyade zo boeiend. Door de schoolleiders te ondersteunendragen we indirect bij aan de ontwikkeling van kinderenin Nederland.gevallen zelfs tot misleiding van het systeem. Fullan biedteen alternatief: onderwijsorganisaties kunnen zich beterrichten op capaciteitsopbouw: talentontwikkeling doorgezamenlijk leren in een sfeer van transparantie en eigenverantwoordelijkheid. Dat leidt wel tot succes, zo toontonderzoek keer op keer aan.De rol van de schoolleider is de afgelopen decennia behoorlijkveranderd. Schoolleiders moeten niet alleen zorgen vooreen gezonde en veilige school en deze goed leiden. Er wordtook van hen verwacht dat ze ontvankelijk zijn voor ouders,aansluiting hebben met leerlingen en leraren, in contact staanmet de omgeving en bovendien gericht zijn op het verbeterenvan de onderwijsresultaten en (vooral!) hierover verantwoordingafleggen. Ook technologische ontwikkelingen zullen nogeen belangrijke verandering van de schoolleidermet zich meebrengen. De aandachtvoor de rol van de schoolleider neemt toe.Zo las ik onlangs het boek van MichaelFullan, De schoolleider, strategieën die hetverschil maken.Vergroten van de invloed op leerlingenFullan onderzoekt wat de invloed van de schoolleider is ophet leren van leerlingen en gaat na hoe deze invloed gemaximaliseerdkan worden. Hij start met dominante verkeerde‘drivers’ in het huidige onderwijsproces en hoe deze leidentot verkeerde strategieën in de transformatie van het onderwijs.Zo laat hij onder meer zien dat een rigide systeem vanverantwoording, leidt tot verkeerde prikkels en in sommigeLerend leiderschapEen van de succesfactoren in deze strategie is het lerendleiderschap. Onderzoek laat zien dat leraren, die gedurendeeen langere periode in groepsverband constructief samenwerken,het leerproces van leerlingen positief beïnvloeden.Dus als schoolleiders invloed hebben op het gezamenlijkleerproces van leraren, dan hebben zij ook maximale invloedop het leerproces van leerlingen. Daartoe investeren zij in hetprofessioneel kapitaal dat bestaat uit het menselijk, het sociaalen besluitvormingskapitaal. Ze zorgen er voor dat de vaardighedenvan leraren continue worden versterkt en gecultiveerd.Daarnaast wordt geïnvesteerd in de kwaliteit en kwantiteit vanmenselijke relaties om commitment te creëren samen aan eengemeenschappelijk doel te werken. Door samen te leren ensamen problemen op te lossen, worden uiteindelijk ook beterebeslissingen genomen in de groep van leraren.Het lerend leiderschap past mooi bij een van de competentiesuit het beroepsprofiel van de schoolleider: het bevorderen vansamenwerking, leren en onderzoeken. Het lerend leiderschapzoals beschreven in het boek van Fullan zou moeten wordentoegevoegd aan leiderschapsstrategieën die succesvol zijnvoor het onderwijs.•4Dyademagazine | nummer 4 | april 2015

KOPOVOMBOHBOSubsidie voor procesbegeleiding in krimpregio’sKrimp als kansVolgens prognoses van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Centraal Bureau voor deStatistiek (CBS) krijgt meer dan een derde van alle gemeenten tot 2040 te maken met een afname vande bevolking. In alle gemeenten zal de potentiële beroepsbevolking afnemen door ontgroening envergrijzing. Minder leerlingen betekent minder werkgelegenheid voor leraren. Vanaf 2015 wordt ditnaar verwachting gecompenseerd door een stijging van de vervangingsvraag, waarbij nog onduidelijkis wat het effect gaat zijn van de verhoging van de pensioenleeftijd.door Theo te Brake, adviseur Dyade AdviesAfgelopen schooljaar zijn 108 basisscholen opgehevenof gefuseerd met andere scholen. Volgens deDienst Uitvoering en Onderwijs waren er in 2014nog 6541 basisscholen over. De krimp doet zich hetsterkst voor in de perifere regio’s van Nederland.Daar tref je ook de meeste kleine scholen aan.Het ministerie van OCW merkt scholen met minderdan 145 leerlingen aan als kleine school. Dezescholen maken aanspraak op de kleine scholentoeslag.Daarnaast is er sprake van een plaatselijkeopheffingsnorm die afhankelijk is van het aantalleerlingen per vierkante kilometer. In dunbevolktegebieden is de opheffingsnorm 23 leerlingen. In eengrote stad ligt deze bij 220 leerlingen. Als er geenuitzonderingsbepaling van toepassing is moetenscholen die minder leerlingen hebben dan de lokaleopheffingsnorm binnen drie jaar sluiten. De ervaringin krimpgebieden leert dat scholen met een leerlingaantalvan tachtig of minder een serieuze uitdaginghebben om het onderwijs kwalitatief en organisatorischop een goed niveau te handhaven.Krimp als bedreiging Er is al veel gepubliceerdover de gevolgen van bevolkingskrimp voor hetonderwijs in bepaalde regio’s. ‘Van meer naarbeter, Kennisplatform Demografische Transitie’(zie www.vanmeernaarbeter.nl) biedt informatie inhet Handboek Krimp voor het primair onderwijs.Praktijkervaring leert dat veel onderwijsorganisatieslaat inspelen op de gevolgen van krimp. Pas op hetmoment dat het aantal aangemelde leerlingen gaatdalen worden acties ingezet. In veel gevallen is deeerste reflex concurreren met andere scholen.Men gaat zich profileren om de daling van het>>Dyademagazine | nummer 4 | april 2015 5

aantal aanmeldingen een halt toe te roepen.Scholen in hetzelfde voedingsgebied vissen over hetalgemeen in dezelfde vijver. Uiteindelijk effect kanzijn dat interbestuurlijke verhoudingen vertroebeldraken, dat het aanbod van onderwijskundigeconcepten verschraalt en dat de keuze voor eenbepaalde denominatie in een regio niet meermogelijk is zonder ver te moeten reizen. Scholenzijn belangrijk als ankerpunt in woonkernen endorpen, de leefbaarheid is in het geding. Gemeentenzijn betrokken in verband met de huisvestingen het leerlingenvervoer. Het regionale belang vankwalitatief goed en bereikbaar onderwijs is gebaatbij een regionale strategie waarbij besturen, oudersen gemeenten samenwerken.Krimp als Kans Het ministerie van OCW wil dooreen aantal maatregelen bevorderen dat krimpregio’sintensief gaan samenwerken om kwalitatief goeden bereikbaar onderwijs gegarandeerd blijft. Zomogen scholen na goedkeuring door OCW veranderenvan denominatie of worden verplaatst ookals de stichtingsnorm niet wordt gehaald. De kleinescholentoeslag blijft. Na fusie tussen twee kleinescholen blijft de volledige kleine scholentoeslag zesjaar behouden. Vanaf dit schooljaar (2014-2015)zijn experimenten op het gebied van samenwerkinggestart, bijvoorbeeld alternatieve fusievormen(ritsfusie) en het regionaal overleg en de inzet van decompensatieregeling. Het wordt daarnaast makkelijkerom te fuseren. Leerlingendaling wordt eenrechtvaardigingsgrond voor fusie. Ook de vormingvan samenwerkingsscholen (openbaar en bijzonderonderwijs) wordt vereenvoudigd.In zijn kamerbrief van 23 mei 2014 in het kadervan de leerlingendaling in het primair en voortgezetonderwijs kondigde staatssecretaris SanderDekker aan dat het mogelijk wordt om onafhankelijkeexterne deskundigheid in te zetten om hetaanbod en de kwaliteit van onderwijs in krimpregio’ste waarborgen. Inmiddels is deze regeling inde Staatscourant van 13 februari 2015 gepubliceerd.Voor het aanvragen van die subsidie geldende volgende regels:> Ten minste twee schoolbesturen doen gezamenlijkde aanvraag.> Met betrokken gemeenten wordt afgestemd.> De regio werkt samen aan oplossingen.> De aanvragers formuleren waarom er procesbegeleidingnoodzakelijk is en welke opdrachtde procesbegeleider krijgt.Het is de verwachting dat veel regio’s van dezesubsidiemogelijkheid gebruik zullen maken. Het isdus zaak om als besturen met een gedeeld belangvroegtijdig een gezamenlijke vraag te formuleren.De aanvragen bij OCW worden in drie periodesafgehandeld, namelijk aanvragen voor 14 maart,aanvragen tussen 13 maart en 1 juni en aanvragentussen 31 mei en 1 januari 2016.Dyade Advies kan ondersteuning bieden om dezeaanvraag in te dienen. Ook de procesbegeleidingis bij Dyade-adviseurs in vertrouwde handen.Procesbegeleiders van Dyade koppelen namelijkbestuurlijk politieke sensitiviteit aan de expertise vanverschillende disciplines van Dyade Advies: onderwijskwaliteit,strategie, personeel en financiën enhuisvesting. De uitvoering van de ondersteuning kanop maat plaatsvinden. De Dyade-adviseurs hebbenervaring met regionale projecten en zijn in staat omhet proces aan te sturen vanuit een onafhankelijkeintegrale benadering en vanuit het perspectief vande opdrachtgevers. Indien u belangstelling heeft omzo’n externe procesbegeleider ’krimp’ in te schakelendan kunt u een vrijblijvend gesprek aanvragen meteen van onze adviseurs.Maakt u geen gebruik van de regeling regionaleprocesbegeleiding? Dan kan Dyade Advies u ookbuiten de regeling om ondersteuning bieden voorwat betreft regionale processen rond krimp of opdeelterreinen.•Neem vrijblijvend contact op metTheo te Brake via theo.te.brake@dyade.nl6Dyademagazine | nummer 4 | april 2015

Regionale samenwerking bij leerlingendalingDe belangrijkste mogelijkheden voor schoolbesturen op een rijEr komen onafhankelijke regionaleprocesbegeleiders op aanvraagom de samenwerking tussenschoolbesturen op gang te helpen.Primair onderwijsVerplaatsen van scholen of veranderenvan denominatie mag, ook als je destichtingsnorm niet haalt, na goedkeuringvan de minister van OCW.bestuur Xbestuur ZVoortgezet onderwijsDORP AVERHUISDORP BPrimair en voortgezet onderwijsHet wordt voor scholen met leerlingendalingminder moeilijk om te fuseren, zo wordtleerlingendaling een rechtvaardigingsgrondvoor fusie.Vanaf schooljaar 2015/2016: leerlingenkunnen maximaal de helft van hun totaleschooltijd volgen op een andere school.DORP ADe kleine scholentoeslag blijft.Na fusie tussen twee kleine scholenblijft de volledige kleinescholentoeslagzes jaar behouden.Het verlies aan bekostiging na fusie wordtvoor vijf jaar (deels) gecompenseerd.6 jaarVanaf komend schooljaar 2014/2015 startenexperimenten met samenwerking:a alternatieve fusievormen, bijvoorbeeldeen ritsfusie;b het regionaal overleg en de inzet vande compensatieregelingEXPERI-MENT!De vorming van samenwerkingsscholenwordt vereenvoudigd.OPENBAARBIJZONDER5 jaarVanaf schooljaar 2015/2016 startenexperimenten waarin scholen gezamenlijkde sectoren/profielen in de bovenbouw vanvmbo-tl, havo en vwo kunnen aanbieden.0EXPERI-MENT!EXPERI-MENT!→ profiel ←→ profiel ←→ profiel ←→ profiel ←Bron: Rijksoverheid.nlDyademagazine | nummer 4 | april 2015 7

EVEN VOORSTELLENHarry Klein ObbinkDirecteur OnderwijsbedrijfsvoeringMob.: 06-53169607E-mail: harry.kleinobbink@dyade.nlUw schoolorganisatiestaat te allentijde centraalbij de uitvoeringvanons werkUw schoolorganisatie heeft een heel belangrijkerol in de ontwikkeling van kinderen. Het leggenvan de eerste bouwstenen voor de toekomstigemaatschappij ligt in uw handen. Dat u uwaandacht graag besteedt aan het verbeteren vanhet leerproces kunnen wij bij Dyade heel goedbegrijpen. Het is ons doel om u zo goed mogelijkte ondersteunen bij uw onderwijsbedrijfs voering,zodat u uw aandacht kunt geven aan goedonderwijs.Vanuit dit oogpunt heeft Dyade afgelopen jaar eentransformatie ondergaan naar een klantgerichtereorganisatie met een vraaggericht aanbod.Een organisatie waarbij u als klant te allen tijdecentraal staat. Wij noemen dit binnen Dyade‘het van buiten naar binnen denken’. Maar watmerkt u van deze organisatieverandering?Wij zijn gaan werken in specifieke klantenteams.Binnen een klantenteam, aangestuurd door tweeteamleiders, zijn personeelsleden van diverseafdelingen samengebracht. Zo werken P- en F-medewerkers nauwer samen in combinatie met eenadviseur. Zij worden ondersteund door de afdelingapplicatiebeheer. Deze centralisatie levert een teamop dat uw schoolorganisatie goed kent en u eenhogere service kan verlenen dan voorheen. De vastecontactpersonen zorgen ervoor dat u uw weg weetbij eventuele vragen of opmerkingen en dat u snelreactie krijgt.Daarnaast is voor ieder klantenteam een klantenteammanager(KTM) aangesteld. Hij of zij is volledigvrijgesteld om u te bezoeken en uw wensen tevertalen naar het klantenteam. Indien gewenst heeftde klantenteammanager frequenter overleg met uworganisatie en dient hij/zij als klankbord voor alleswaar u tegenaan loopt. De klantenteammanagerwerkt namelijk uit het Dyade-principe: ‘Niet onzeoplossing, maar uw vraag is leidend’. Ook gaat deKTM graag met u in gesprek om belangrijke documentendie u van ons ontvangt door te spreken.Denk hierbij aan documenten als de jaarrekening,de begroting en de softcloses. Ook kan de klantenteammanageru ondersteunen bij het voeren vansoftclose-gesprekken. Met deze manier van werkenverwachten wij u beter van dienst te kunnen zijn.Wat is mijn rol? Ik ben eindverantwoordelijk(directeur) voor het onderdeel Onderwijsbedrijfsvoeringbinnen Dyade. Onderwijsbedrijfsvoeringbestaat uit in totaal vijf klantenteams waarbinnenook de afdeling applicatiebeheer is ondergebracht.Ik bewaak vanuit mijn rol dat uw schoolorganisatiete allen tijde centraal staat in de uitvoering vanonze dienstverlening. Die rol pak ik in bijvoorbeeldoverleggen met de klantenteammanagers en teamleiders,waar ik ook de voorzittersrol invul. Daarnaastvervul ik voor een dertigtal klanten de rol van8Dyademagazine | nummer 4 | april 2015

KOPOVOMBOHBO“Het geeft mij enorm veel energieom te zien dat deze manier vanwerken (met klantenteams) eenkwaliteitsimpuls geeft.”klantenteammanager om zo goed mogelijk op tehoogte te blijven van wat er in het onderwijs speelten zo mijn bijdrage te leveren aan goed onderwijsvoor deze klanten.Het geeft mij enorm veel energie om te zien datdeze manier van werken (met klantenteams) eenkwaliteitsimpuls geeft. Ik word daarnaast ergbevlogen van klantgesprekken en vertaal de wensengraag naar kwalitatieve oplossingen. Voor mijntijd bij Dyade heb ik ook altijd in not-for-profitorganisaties gewerkt. Het geeft mij een goed gevoeldat niet geld, maar kwaliteit leidend is. Dit is eenbelangrijke reden om voor onderwijsorganisatieste werken.Ik vind het belangrijk dat er bij u een goed gevoelheerst over de uitvoering van uw bedrijfsvoeringdoor een van de klantenteams van Dyade. Ik stadaarom uiteraard open voor gesprekken om tekijken hoe wij u kunnen helpen bij het wegnemenvan eventuele obstakels om uiteindelijk tot betereprestaties te komen, zodat u uw aandacht kuntgeven aan het organiseren van goed onderwijs.Goed onderwijs is namelijk hetgeen waaraan wijvan Dyade graag indirect bijdragen.Ik ben benieuwd naar uw bevindingen omtrent dezenieuwe manier van werken en waardeer het als u daarovercontact met mij opneemt via harry.kleinobbink@dyade.nl of telefonisch 06-53169607•Dyademagazine | nummer 4 | april 2015 9

KOPOVOMBOHBOJaarverslag als evaluatiemomentvoor hetstrategisch beleidsplanJaarlijks reikt Dyade de Bestuursbokaal uit aan het beste jaarverslagin het primair en voortgezet onderwijs. In de categorie voortgezetonderwijs is het verslag van CITAVERDE College in Roermonduitgeroepen tot het beste onderwijsjaarverslag van 2013. Aanleidinggenoeg om op het bestuurskantoor in Roermond in gesprek te gaanmet een deel van de makers van het verslag; Ans Christophe (lidCvB), Victor Dreessen (Hoofd Financiële Zaken) en Astrid Damen(Hoofd Secretariaat) over de waarde en het belang van een goedejaarverslaglegging en hoe belangrijk de ‘nieuwe’ continuïteitsparagraafhierin is.MaastrichtHeerlenRoermondHorstNederweertJaarverslag 2013CITAVERDE Collegedoor Frank CannegieterAns Christophe: “Met het opstellen van het jaarverslagverantwoorden wij ons voor de manier waaropwij de financiële middelen hebben ingezet. Het isvoor ons een instrument om te toetsen of de doelenin het strategisch beleidsplan ook worden gehaalden waar wij moeten bijsturen. Het zal je dan ookniet verrassen dat de themalijnen die wij kiezen inhet jaarverslag overeenkomen met de themalijnenvan het strategisch beleidsplan. Zo hanteren wij dezelfdestructuur. Wij stellen het jaarverslag op naarde wensen van belanghebbenden, rekening houdendmet de verplichte passages waaraan een jaarverslagmoet voldoen. Ook passen wij ons jaarverslagindien nodig aan, aan de nieuwe regelgeving op ditgebied. Met de werkgroep overleggen we voorafgaandaan het opstellen van het jaarverslag over desamenstelling van het verslag. Wij stellen inmiddelsin deze samenstelling voor het vijfde jaar op rij hetjaarverslag op. Door te werken in hetzelfde team,merken we dat de kwaliteit ieder jaar verbetert.Binnen het jaarverslag schrijft ieder zijn eigenhoofdstuk(ken), maar bewaak ik de rode lijn, zodathet een geheel wordt en blijft. Daarom plannenwe in de periode dat we de hoofdstukken schrijven(van januari tot eind april) diverse tussentijdseoverleggen in om de kwaliteit te borgen. Nog voordathet jaarverslag officieel is wordt er mee gelezendoor onze Raad van Toezicht. Zij voelen zich ookverantwoordelijk voor de gang van zaken en pakkenbij het opstellen van het jaarverslag daarin hun rol.Zodra eind april alle content geleverd is, wordende teksten geredigeerd en vormgegeven tot ééndocument. Wij vinden vorm ook belangrijk. Webeperken ons ook graag tot een maximum aantalpagina’s. Dit houdt het verslag leesbaar, aantrekkelijken bevat daardoor enkel waardevolle informatie.Het verslag brengen wij uit in twee versies; eenuitgebreide ‘lijvige’ versie en een verkorte versie. Deverkorte versie geeft de highlights weer van het uitgebreideverslag en is vormgegeven tot een visueelaantrekkelijke folder. Deze verkorte versie speelt inop de wens van diverse stakeholders, waaronderouders, leerlingen en andere belanghebbenden.”Het CITAVERDE College biedt vmbo, mbo enbedrijfsopleidingen aan op zes verschillendelocaties in Limburg met in totaal zo’n 3.500studenten in dagonderwijs en 5.500 deelnemersbij onze bedrijfsopleidingen. De organisatiericht zich op de groene sector. In Limburg isde vraag groot naar goed opgeleid ‘groen’personeel. Het aanbod is dan ook gericht opagrologistiek, food, dierenwelzijn, teelt, detailhandel,de groene ruimte, interieur en vormgeving,toerisme en recreatie.10Dyademagazine | nummer 4 | april 2015

Het verslag brengen wij uit intwee versies; een uitgebreide ‘lijvige’versie en een verkorte versie.Krimpregio van 30-35% Victor Dreessen:“Nieuw bij het opstellen van het jaarverslag afgelopenjaar is de toekomstparagraaf. Voor ons eenheel belangrijke paragraaf omdat de omgeving vanhet CITAVERDE College enorm aan het veranderenis. In Limburg zitten wij in een krimpregio, metlokaal wel 30 – 35% krimp. Dat heeft nogal effectop de bedrijfsvoering. Als je daar niet tijdig opinspeelt, loop je als schoolorganisatie een enormrisico. Daarom hanteren wij ook een zelf ontwikkeldscenariomodel, waarmee wij toekomstscenario’skunnen simuleren. Eigenlijk is het een uit de handgelopen parametrische spreadsheet, die ons zeerwaardevolle informatie verschaft in het bepalen vande koers voor de komende jaren.““In Noord-Limburg zaten wij in 2009 met stichtingCITAVERDE College nog in een groeiregio. Doorhet monitoren van de markt op het gebied van demografieen het volgen van de ontwikkelingen binnenhet primair onderwijs zag je dat de trend aanhet omslaan was richting krimp. Met deze informatiehebben wij gekeken naar de verplichtingen vande komende jaren en konden zo anticiperen. Oponder andere personeelsgebied, huisvestingsgebieden de vormgeving van het onderwijsproces hebbenwe moeten ingrijpen om niet in de problemen tekomen. We zagen aankomen dat vaste personeelsledenop termijn boventallig zouden worden. Eenvan de maatregelen is een gefaseerde vertrekregeling.Een andere maatregel is het oprichten van eenaparte stichting die ons kan voorzien van tijdelijkpersoneel om zo meer flexibiliteit te bieden binnenhet personeelsbestand”, gaat Ans verder.“Ook op huisvestingsgebied hebben wij maatregelenmoeten treffen. Alle schoolgebouwen zijnin eigen beheer van CITAVERDE College. Door deopgebouwde financiële buffer hebben we de eersteperiode van krimp kunnen opvangen en zijn gelijknaar alternatieven gaan zoeken om de leeggevallenruimtes goed in te vullen. We zoeken daarin naarde voor CITAVERDE College meest gunstige opties.Het kan dus ook zijn dat we hele verdiepingenverhuren, leegleggen of zelfs afbreken. Want ookleegstand brengt kosten met zich mee, zoals elektriciteit,onderhoud, etc. Ook hebben wij de pandenlaten herwaarderen en betalen we de hypothekenversneld af waarmee de kosten dalen en mindergeld verloren gaat aan hoge hypotheekrentes. Daarnaastwordt gekeken naar mogelijkheden die deafname van leerling-inkomsten kunnen opvangen.Zo verhuren wij voorzieningen binnen onze scholenzoals bijvoorbeeld de gymlokalen en kookruimtes.”Wijzigingen in de bedrijfsvoering Astrid Damen:“In verband met de financiële gevolgen van krimphebben we ook ingegrepen voor wat betreft debedrijfsvoering. De meest ingrijpende veranderingis het centraliseren van diverse bedrijfsonderdelen;zoals financiën, personeelsbeleid, huisvesting enICT. Voorheen was dat per locatie afzonderlijk geregeld.Nu hebben we dat centraal samengebracht.Dat levert naast een kostenbesparing ook eenkwaliteitsimpuls op. Daarnaast hebben wij doormiddel van een ontwikkeld ICT-systeem een platformgecreëerd waar docenten (die dezelfde vakkenverzorgen op verschillende scholen) informatie enmaterialen kunnen uitwisselen, zodat ieder voorzich niet steeds het wiel opnieuw hoeft uit te vinden.Voorheen gebeurde dit wel, waarbij de kostengingen zitten in het ontwikkelen van materialen. >>Dyademagazine | nummer 4 | april 2015 11

“Het insturen van het jaarverslag omkans te maken op de Dyade Bestuursbokaalis een bewuste keuze geweest.”>>Daarnaast toont onderzoek aan dat een medewerkergemiddeld twintig procent van de tijd kwijt isaan het zoeken van informatie. Dan is het mooidat er een systeem is waar informatie is te vinden.Tevens is het voordeel dat hierop altijd de meestrecente versies staan, waar in het verleden ook vaaktijd verloren ging door het werken in verouderdedocumenten.Een bijkomend voordeel van zo’n kennisplatform isdat werk eenvoudiger is over te dragen, mocht eenmedewerker bijvoorbeeld ziek worden of afscheidnemen. Het voordeel voor de student is dat hetverschil in kwaliteit door de invoering van ditsysteem gelijk wordt getrokken. Dit kan leerlingenveel reistijd schelen bij de schoolkeuze. Het wordtdus ook makkelijker om te switchen van schoolbinnen CITAVERDE College, als dat voor de leerlingvoordelen biedt.”Eigenrisicodrager Ans: “Voor bijna alle dossierszijn wij eigenrisicodrager. Bij ons zorgt de overheidniet voor de huisvesting. Dus zodra onze bezettingen huisvesting niet met elkaar sporen, kunnen wijniet aankloppen bij de gemeente. Hetzelfde geldtvoor eigenrisicodragerschap voor het personeel.Zodra er een personeelslid ziek of boventalligwordt, vallen de kosten volledig voor onze organisatie.Dat is in het primair en voortgezet onderwijsanders geregeld, waarbij de kosten deels wordenvergoed door de overheid.”“Maar doordat wij eigenrisicodrager zijn, stimuleerthet ons om zakelijk te kijken. Ook omdat wij vooreen deel (vijftig tot zestig procent) van het totaalaantal leerlingen van CITAVERDE College) in decommerciële markt zitten met onze bedrijfsopleidingen.Dit vergroot ook het risicoprofiel, omdathet op voorhand niet bekend is of je voldoendestudenten weet te werven. We moeten dus in ditsegment van de markt (waar de concurrentie grootis) onze eigen broek ophouden.Tien tipsWe hebben voor de schoolbesturen die bezigzijn met het schrijven van het bestuursverslageen aantal tips op een rijtje gezet:1. Benoem in het jaarverslag wie uw stakeholderszijn. Welke verwachtingen hebbenze ten aanzien van het jaarverslag?Welke onderdelen van het jaarverslag zijninteressant voor welke stakeholder?2. Geef aan hoe u het jaarverslag gaat inzettenvoor horizontale verantwoording.3. Maak de samenhang tussen uw missie,visie, strategie en doelstellingen duidelijk.4. Probeer hoe moeilijk het ook is eenkoppeling te maken tussen geld en beleid.5. Beantwoord bij elk beleidsterrein de volgendevragen. Wat waren we van plan? Wathebben we gedaan? Wat hebben we bereikt?6. Laat zien wat de leerling, ouder en/ofleerkracht van het beleid of van bepaaldekeuzes merkt.7. Geef aan wat hij of zij er aan heeft.8. Licht toe wat uw organisatie aan risicomanagementdoet. Geef een of tweevoorbeelden van risico’s die uw aandachthebben en wat u eraan doet of gaat doen.9. Maak duidelijk hoe het intern toezicht zijnwerkgeversrol invult.10. Benoem een of enkele dilemma’s die binnenhet intern toezicht en bestuur zijn besproken.12Dyademagazine | nummer 4 | april 2015

Het eigenrisicodragerschap biedt ons ook mogelijkhedenen vrijheden. Zo kunnen wij bijvoorbeeldnaar een bank stappen en onze plannen kenbaarmaken, zonder tussenkomst van derden. Als debank achter onze ideeën staat kunnen zij ons eenhypotheek verstrekken, waarmee wij weer verderkunnen ‘ondernemen’. In deze is het jaarverslagook heel belangrijk, omdat de bank een heelbelangrijke stakeholder voor ons is en wij ook aanhen moeten verantwoorden hoe wij de geleendefinanciële middelen hebben ingezet.”Het helpt bijvoorbeeld ook in de argumentatie naarpersoneel bij het doorvoeren van beleidswijzigingendoor het te koppelen aan de benchmark. Benchmarkenobjectiveert heel erg. De informatie die wijuit de benchmarkrapporten halen nemen wij mee inde toekomstparagraaf van het jaarverslag.”Groot belang bij optimaal jaarverslag “Dat wijeen groot belang hebben bij een optimaal jaarverslagmag duidelijk zijn. Ik denk dat ons belang dan ookgroter is dan vele po- of vo-organisaties. Dat is ookeen van de redenen dat wij zoveel tijd steken in hetopstellen van het jaarverslag. Zo’n tweehonderd uurwerk zit er zeker in. Het is dan ook mooi dat onzeinspanning om tot een goede verantwoording tekomen op waarde wordt geschat. Het winnen van deDyade Bestuursbokaal geeft daarin de bevestiging.Maar in het juryrapport hebben wij ook handvattengekregen om het jaarverslag voor de komende jarenkwalitatief nog beter te maken. Dit nemen wij mee inde verslaglegging over het jaar 2014.”•Benchmark “Het insturen van het jaarverslag omkans te maken op de Dyade Bestuursbokaal is eenbewuste keuze geweest. Net als het een bewustekeuze is om aan alle vo- en mbo-benchmarks in deonderwijssector mee te doen. Door het vergelijkenmet andere schoolorganisaties kunnen wij inschattenhoe wij ervoor staan ten opzichte van de totalemarkt. Het heeft voor ons een heel grote meerwaardein het gevoel of we er goed voor staan en of wemet de juiste zaken bezig zijn. Zonder benchmarkbestaat de kans dat je jezelf aan het aanpraten bentdat je goed bezig bent, terwijl dat in vergelijkingmet andere schoolorganisaties wellicht niet zo is.Meer informatieWilt u een kwaliteitsslag maken met uwbestuursverslag? Dyade kan u hierbij helpen.We hebben in samenwerking met de PO-Raadeen jaarverslagscan ontwikkeld. Met deze scanmaken we een analyse van uw jaarverslag. Watzijn de sterke punten en wat zijn de mogelijkeverbeterpunten?Ook kan Dyade Advies worden ingeschakeldvoor eindredactie of om het concept kritischtegen te lezen. Wilt u hierover meer informatiedan kunt u contact opnemen met ClemensGeenen, adviseur Strategie, risicomanagementen goed bestuur via 06-21210234 ofclemens.geenen@dyade.nlDyademagazine | nummer 4 | april 2015 13

KOPOVOMBOHBOKort nieuwsVeel nieuwe openbarebasisscholenGepubliceerd op 3 maart 2015 door Drs. Martin van den BogaerdtTussen 2008 en 2015 zijn 28 openbare basisscholen opgericht.Het openbaar onderwijs staat daarmee op nummer 1op de lijst met aantallen nieuwe scholen. Dit concludeerdeVOS/ABB uit cijfers van DUO.Na het openbaar onderwijs, volgt het algemeen bijzonderonderwijs met 27 nieuwe scholen in de periode 2008-2015.Het aantal nieuwe christelijke scholen ligt lager. Er werdenin de genoemde periode 12 protestants-christelijke en 11rooms-katholieke basisscholen opgericht. Het aantal nieuwopgerichte interconfessionele basisscholen kwam uit op 16.Het aantal nieuwe evangelische basisscholen dat tussen2008 en 2015 werd opgericht, bedroeg 10.Verder staat op de lijst van DUO dat er 8 islamitische basisscholenwerden opgericht. Bij de overige (kleine) richtingen,zoals hindoe en gereformeerd vrijgemaakt, ging het slechtsom 1 of 2 nieuwe basisscholen.•Bron: VOSABB14Dyademagazine | nummer 4 | april 2015

Kinderopvang enonderwijs willenexperimenteerruimteKort nieuwsElk kind heeft recht op optimale ontwikkeling. Sectororganisatiesvoor het primair onderwijs (PO-Raad), sociaalwerk (MOgroep) en Branche organisatie kinderopvangwillen daarom de doorgaande leerlijn van kinderen van 0-12jaar beter laten verlopen. Zij roepen de overheid op tegenstrijdigeof overbodige wet- en regelgeving te schrappenen het toezicht op het onderwijs en kinderopvang beterop elkaar af te stemmen. Deze modernisering van wet- enregelgeving kost tijd. In de tussenliggende periode vragende organisaties de politiek om experimenteerruimte.In het actieplan ‘Geef kinderen de ruimte’ worden hiertoetien concrete punten genoemd.“Onderwijs, kinderopvang, welzijn en gemeenten hebben eengezamenlijke verantwoordelijkheid om kinderen een goedestart in het leven te bieden. Iedere partij heeft specifiekeexpertise en juist door samenwerking kan dit elkaar versterken”,aldus de organisaties. Samenwerking kan variëren vanafspraken tussen de school, kinderopvang, peuter speelzalenen sport- en cultuurorganisaties tot integrale kindcentra,waar de school, kinderopvang, peuterspeelzalen en sociaalwerk intensief met elkaar samenwerken.Geen achterstandDe organisaties willen voorkomen dat leerlingen met eenachterstand binnenkomen in groep 1. Ook moet het voorouders eenvoudiger worden om opvoeding en werk tecombineren. De huidige wet- en regelgeving maakt samenwerkingtot “een complexe, tijdrovende en soms kostbareoperatie”, aldus het actieplan. Een voorbeeld uit de dagelijksepraktijk is de minimale vloeroppervlakte per kind. Binnenbasis scholen moet er 3,5 vierkante meter beschikbaar zijnper leerling, in buitenschoolse opvang geldt diezelfde norm,maar dan binnen een lokaal.Dat het nog niet eerder is gelukt dit te doorbreken, komtomdat er bij dit onderwerp al gauw wordt gedacht datjonge kinderen naar school moeten, vervolgde René Peeters,wethouder Jeugd, maatschappelijke ontwikkeling, onderwijsen sport uit Almere. “Maar het gaat om een doorlopendeontwikkeling van spelen naar leren.’’PvdA-Kamerlid Loes Ypma en D66-Kamerlid Paul vanMeenen toonden zich enthousiast over de hoofdlijnen vanhet plan. “Ik ben optimistisch dat we dit kunnen regelen’’,aldus Van Meenen.SuccesvolOm het plan een succes te laten worden, is volgens voorzittervan de Sociaal-Economische Raad Mariëtte Hamer, nogmeer nodig: “Het doorbreken van een cultuur. We moeten afvan het idee dat kinderen die samen spelen in een IntegraalKindcentrum, school of opvang zielig zijn en dat ouders diehun kinderen erheen sturen, hun plicht verzaken.’’Peter van Lieshout, hoogleraar Maatschappijwetenschappenaan de Universiteit Utrecht en lid van de WetenschappelijkeRaad voor het Regeringsbeleid, sloot zich daarbij aan. Hijriep de initiatiefnemers van het plan op niet te stoppen bijhet vragen om experimenteerruimte. Er is juist ruimte nodig,geëxperimenteerd is en wordt er al, stelde hij. “We moetennu juist de inzichten incasseren. Het is een kwestie van nu devolgende stap zetten.’’•Bron: PO raadDaarom vragen de organisaties beleidsruimte en oplossingenom de regeldruk te verminderen en de ruimte voor experimentenen vrijstellingen in de huidige wetgeving te benutten.Om maatwerk mogelijk te maken op lokaal niveau, is ookop gemeentelijk niveau aanpassing in de wet- en regelgevingnoodzakelijk.Presentatie actieplanOnder belangstelling van aanwezigen uit onderwijs,kinderopvang en gemeenten en Kamerleden werd hetactieplan gepresenteerd. Rinda den Besten, voorzitter vande PO-Raad, legde de noodzaak uit van de gezamenlijkeactie. “We denken nu niet vanuit wat goed is voor kinderen,maar benaderen het kind vanuit instituties, wet- en regelgeving.We willen dat veranderen maar lopen tegen degrenzen van die regels aan.’’Dyademagazine | nummer 4 | april 2015 15

KOPOVOMBOHBODe Nederlandse vo-leraaris tevreden over beroepUit internationaal onderzoek onder ruim honderdduizend lerarenen schoolleiders (waaronder ongeveer tweeduizend Nederlandseleraren) in het voortgezet onderwijs blijkt dat ruim negen van detien Nederlandse docenten tevreden is met zijn of haar beroep.Leraren en schoolleiders uit 33 landen uit de onderbouw vanhet voortgezet onderwijs zijn bevraagd naar hun werk- en leer -omgeving. In Nederland heeft gemiddeld vijf procent spijt vande keuze voor het lerarenberoep ten opzichte van tien procentinternationaal. Dat blijkt uit de nieuwste OESO-publicatie TALIS2013 Results: an International Perspective on Teaching and Learning.Leraren die meer zeggenschap hebben in de besluitvormingzijn vaker van mening dat de maatschappijeen positief beeld heeft van hun beroep. Internationaalvindt dertig procent van de deelnemendeleraren dat hun beroep gewaardeerd wordt door demaatschappij (figuur 2). In Nederland ligt dit percentagehoger; ruim veertig procent. In Singaporeen Zuid-Korea ligt het percentage beduidend hoger(respectievelijk 68% en 67%). In Zweden en Frankrijkligt het percentage weer opvallend lager.kengetallen waarin de Nederlandse vo-docentwordt vergeleken met de gemiddelde leraar in hetinternationale onderzoek.De gemiddelde leraar inde TALIS-landen:De gemiddelde leraar inNederland:68% vrouw 43 jaar 55% vrouw 43 jaar91% heefteenho-diplomagemiddeld16 jaar ervaring82% werktfulltime83% heefteen vastcontractgeeft les in een klas vangemiddeld95% heefteenho-diplomagemiddeld16 jaar ervaring43% werktfulltime84% heefteen vastcontractgeeft les in een klas vangemiddeld24 leerlingen 25 leerlingenFiguur 2: Percentage leraren dat vindt dat het beroep leraargewaardeerd wordt door de maatschappij, TALIS 2013.Ook toont het onderzoek aan dat de gemiddeldeleraar in Nederland niet veel afwijkt van collega’s inhet buitenland. Opvallend is wel dat in het Nederlandsevoortgezet onderwijs een lager percentagevrouwelijke docenten actief is en dat in internationaalopzicht minder Nederlandse leraren fulltimewerken dan het gemiddelde. Hieronder enkeleType leerling van doorslaggevend belang voorzelfbeeld Zowel nationaal als internationaalhebben de meeste leraren vertrouwen in huneigen kunnen voor de klas. De hoge mate van werktevredenheidkomt voort uit de mate van vertrouwenin eigen kunnen. Er zijn ook factoren die hetvertrouwen en de werktevredenheid aantasten.Zo zijn leerlingen met verschillende niveaus ofgedragsproblemen de grootste oorzaken hiervan.Opvallend is dat niet het aantal leerlingen in deklas, maar juist het type leerlingen van doorslaggevendbelang is voor een hoog of laag zelfbeeldvoor wat betreft vertrouwen in eigen kunnen.Uit het onderzoek blijkt dat docenten met meerervaring een groter vertrouwen hebben in eigenkunnen dan minder ervaren leraren.16Dyademagazine | nummer 4 | april 2015

Figuur 4: Percentage leraren dat aangeeft wel eens samente werken, TALIS 2013.Effectieve lestijd Leraren in het voortgezet onderwijsbesteden een groot deel van de onderwijstijdaan het geven van les, maar ook gedeeltelijk aanadministratieve taken en het houden van orde.In Nederland verliest een docent gemiddeld 16%van zijn lestijd aan administratie en orde houden.Dit percentage ligt hoger dan het internationalegemiddelde (13%). Hierdoor blijft er minder effectievelestijd over. Een andere reden dat de effectievelestijd wordt verstoord, is het feit dat driekwart vande Nederlandse docenten wekelijks te maken heeftmet ‘laatkomers’. Internationaal ligt dit gemiddeldop 52%. Wat minder van invloed is op de effectievelestijd -maar wel opvallend is in het onderzoek-, ishet feit dat op Nederlandse scholen meer ‘gespiekt’wordt dan op scholen in het buitenland. In Nederlandligt dit percentage boven 50% terwijl hetinternationale gemiddelde op slechts 13% ligt.Positief werkklimaat Naast leraren zijn ookschoolleiders bevraagd naar hun werk- en leeromgeving.Volgens schoolleiders werkt de meerderheidvan de leraren (zowel nationaal als internationaal)in een omgeving met een positief werkklimaat.Daarnaast werken er volgens hen in Nederlandrelatief minder leraren op scholen met een gemeenschappelijkeonderwijsvisie (72% tegen 87%gemiddeld), waar openlijk gesproken wordt overmoeilijkheden (79% tegen 93% gemiddeld) en waarsucces gezamenlijk wordt gedeeld (75% tegen 90%gemiddeld).Opvallend is dat bijna driekwart van de Nederlandseschoolleiders (71%) vindt dat een tekortaan gekwalificeerde of goed presterende lerarengoed onderwijs belemmert. Nederland scoort hierinternationaal hoog (figuur 5), alleen Japan scoorthoger. In landen als Finland en Denemarken ligt ditpercentage een stuk lager; rond de 15 procent.•Figuur 3: Tijdsindeling in de klas tijdens een gemiddelde les,TALIS 2013.De kracht van samenwerking Samenwerking isbevorderlijk voor de onderwijskwaliteit. Vergelekenmet andere landen werken leraren in Nederland vaaksamen met hun collega’s. Nederlandse leraren zijnredelijk actief met het observeren van elkaars lessenen feedback geven in vergelijking met vo-scholen inhet buitenland. Dat geldt ook voor deelname aangezamenlijke professionalisering (figuur 4). Lerarenkunnen hierdoor hun eigen vaardigheden beterinschatten en zien ook beter waar ze zich kunnenverbeteren.Figuur 5: Percentage schoolleiders dat aangeeft dat eentekort aan gekwalificeerde en/of goed presterende lerarengoed onderwijs belemmerd, TALIS 2013.Bron: OESO-publicatie TALIS 2013 Results: an InternationalPerspective on Teaching and LearningDyademagazine | nummer 4 | april 2015 17

IN DE SPOTLIGHTComputers of tabletsin de klas? Echt niet!“Wat je ziet in het reguliere onderwijs is dat de computer, de laptopen tegenwoordig ook de tablet de laatste twee decennia kritieklooszijn binnengehaald,” zegt directeur Edu van de Walle van particuliereschool het EuroCollege in Rotterdam. Ook hij heeft (onderandere op aanraden van de Onderwijsinspectie) ongeveer vijftienjaar geleden de computer geïntegreerd in het onderwijsprogramma.Maar Edu merkte vrij snel een probleem op. Bij studenten dietijdens de les met de computer bezig zijn, is de verleiding groot ommet andere zaken bezig te zijn dan waarvoor de computer in de klasbedoeld is. Websites als Facebook en in het verleden Hyves werdenvaker geraadpleegd dan onderwijsgerelateerde websites. Dit is eenvan de redenen dat het EuroCollege vanaf 2004/2005 heeft beslotende computer, laptop en tablet te weren uit de leslokalen. En metresultaat.door Frank CannegieterEdu van de Walle: “Het EuroCollege is een particulierembo/hbo-school die ervoor heeft gekozenniet mee te gaan met de trend die binnen hetreguliere onderwijs bestaat, namelijk om studentenvanaf het eerste studiejaar compleet los te laten.Dit loslaten van studenten gebeurt in het kadervan bijvoorbeeld competentiegericht onderwijs,waarbij studenten zelfstandig competenties moetenverwerven. “EuroCollege werkt anders. Voor de klasstaan succesvolle mensen uit het bedrijfsleven. Wijbegeleiden daarnaast studenten intensief en richtenons daarbij op de ontwikkeling van kennis, inzicht,vaardigheden en mentaliteit. Ik doe bijvoorbeeldaltijd zelf alle intakegesprekken met nieuwe studentenen ouders. In zo’n gesprek stel ik vragen over dehuidige school van de student. Ik maak op uit degevoerde intakegesprekken met leerlingen uit hetmbo, dat de computer zeventig procent van de lestijdin gebruik is. Ik krijg terug dat de docent tijdenshet computergebruik in de les instructie probeert tegeven, in de klas rondloopt om eventuele vragen tebeantwoorden of zelfs helemaal niet aanwezig is inhet klaslokaal.”“Doordat deze jongvolwassen niet worden voorzienvan de juiste en voldoende instructie en veelalworden blootgesteld aan afleiding van buitenaf,worden zij niet goed voorbereid op wat de maatschappijvan hen vraagt op het moment dat zijzijn afgestudeerd. In de intakes geven zij ook aaneigenlijk maar weinig te leren op school en hieronzeker van worden. Zij zijn gewend elk semestereen multiple choice vragenlijst in te vullen, maar hetuitvoeren van een diepgaand onderzoek is er bijnaniet bij. Daarnaast moet stagelopen leuk zijn en bijvoorkeur in een land met zon en strand.”“Op EuroCollege ligt de focus niet op ‘leuk’,maar zijn de uitgangspunten ‘focus’ en ‘discipline’.Voor nieuwkomers hier op school is deze maniervan werken wel wennen. Het eerste jaar zit ookvol met het lezen van boeken en het doen vanstudieonderzoeken, waarbij de begeleiding er kortbovenop zit. Bij ons op school komen de boekenook echt uit het folie en worden van A tot Z behandeld.Ogenschijnlijk ouderwets, maar in de kern indeze tijd natuurlijk vernieuwend. Daarbij kijken wijper vak welke docent het best past bij het geven vande les. Altijd hebben wij docenten uit het bedrijfslevenom de lesstof met de studenten te behandelen.Om de studenten niet af te leiden tijdens de lessen,hebben we dus besloten dat computers, laptops entablets niet welkom zijn in de klas. En ik zal je watzeggen: de leerlingen vinden het een zegen.”18Dyademagazine | nummer 4 | april 2015

KOPOVOMBOHBO“Bij ons op school komen de boeken ook echtuit het folie en worden van A tot Z behandeld”Onbeschoft “Naast dat digitale hulpmiddelenenorm afleiden van de instructie die een docent geeft,is het ook nog eens enorm onbeschoft. Ik zie om mijheen, ook buiten het onderwijs, dat bij presentatiesde aanwezigen meer belangstelling hebben voor hunmobiele telefoon dan voor wat de spreker heeft tevertellen. Deze mate van onbeschoftheid vinden wijop het EuroCollege gewoon echt niet kunnen.”“Maar is hier dan helemaal geen computer te vindenop school en gebruiken leerlingen helemaal geendigitale hulpmiddelen? Natuurlijk wel, we stomenkinderen klaar voor een 4.0-maatschappij waarbijkennis van en werken met computers en tablets vereistzijn. Op school moeten de studenten ook verslagenen opdrachten maken of een scriptie schrijven, maardat gebeurt in de tijd dat zij geen les hebben. Hier opschool hebben de hbo- studenten vier dagen les en eenroostervrije dag. De mbo- studenten gaan vijf dagennaar school. Op de roostervrije dag werken zij aan opdrachtenen/of verslagen en gebruiken daarbij de computerals hulpmiddel. De lestijden zijn hier van 9.30 –18.00 uur. De school is open tot 20.00 uur. Regelmatigzie ik studenten tussen 18.00 en 20.00 uur werken aanopdrachten op de computers. Dat faciliteren wij meteen draadloos netwerk met WiFi-verbinding.”Computer als hulpmiddel voor de docentVakken als Online Marketing, E-commerce, InternationalBusiness & Sales en Hotelmanagementvragen om digitale hulpmiddelen tijdens de les.Leerlingen hebben die mogelijkheid niet. Heeftde docent wel beschikking over een computer alshulpmiddel bij het verzorgen van de les?“De docent werkt vanuit zijn laptop en projecteertmet een beamer lesondersteunende informatieop het scherm. Leraren gebruiken de beamer netals de studenten op een ondersteunende manier.Bij veel presentaties op scholen staan leerlingenomgedraaid naar het scherm om van het schermaf te lezen wat zij willen vertellen. Bij ons op schoolis powerpoint ondersteunend en moet zowel deleerkracht als de student het verhaal kunnen vertellenzonder een blik te werpen op het scherm.Studenten die meedoen aan externe presentatiesprofiteren enorm van deze aanpak. Zo vertelde eenstudent mij dat de beamer niet werkte bij een externepitch. Heel veel studenten waren zeer gespannenof het wel goed zou komen. Onze student was heelrelaxt, kende zijn verhaal uit het hoofd en was klaarom te presenteren, met of zonder beamer.” >>Dyademagazine | nummer 4 | april 2015 19

IN DE SPOTLIGHT>>Vijftien jaar geleden was het onderwijs anders“Onze aanpak lijkt ouderwets. Computer uit deles en met de neus de boeken in. Zo gebeurde datde voorgaande decennia ook. Door de komst vandigitale hulpmiddelen doen kinderen en jongvolwassenensteeds minder kennis op, want ‘alles is tochop internet te vinden?’. Alle toetsen op EuroCollegebevatten open vragen. Daarentegen worden bijvoorbeeldhavisten in toenemende mate geconditioneerdom A, B, C of D te kiezen. Het is niet voor niets dathet Ministerie van OCW op het mbo en hbo verplichtrekenen en taal heeft ingevoerd. Vijftien jaargeleden was het onderwijs anders. Toen kwamenstudenten hier op school met meer algemene kennisbinnen. Door onze aanpak met een accent op focusen discipline kunnen wij in drie jaar tijd tachtigprocent van de studenten afleveren aan de maatschappij.En doordat wij zo werken heeft de NVAO(Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie)EuroCollege als enige school in Nederland eenerkenning verleend, waarbij al onze opleidingen nietin vier, maar in drie jaar afgerond kunnen worden.Onze studenten zijn zeer gewild in het bedrijfslevenomdat ze goed opgeleid zijn, over de juiste mentaliteitbeschikken en weten wat aanpakken is.”Focus, focus, focus. No pain, no gain.“Alles op EuroCollege draait dus om focus. In datkader werken we bij voorkeur met docenten die zelf,zowel maatschappelijk als economisch, succesvolzijn. Zo verzorgt Jacques Brinkman, oud hockeylegendelessen op EuroCollege.”“Jacques is bij uitstek een man die heeft geleerd omverder te komen door te focussen. Zonder focuskan je niet overleven in de topsport. Wij willen datstudenten inzien dat het op school, in werk of in demaatschappij hetzelfde werkt. Het is hier op schooldrie jaar lang enorm hard werken. Drie jaar lang20Dyademagazine | nummer 4 | april 2015

“Ons concept ligt voor de hand maar wordt naarmijn weten bijna niet toegepast in Nederland.”investeren in jezelf. No pain, no gain zeggen wij hiervaak. We werken met duidelijke kaders. Haal je jedeadline niet, dan heb je studievertraging. Geengenade. Dit concept spreekt ouders enorm aan,maar als je het zo schetst is het voor veel jongeluiniet altijd aantrekkelijk. En toch zijn ze er iederedag van 9.30 tot 18.00 uur. In korte tijd ontstaateen school waar je met gedreven en gemotiveerdestudenten werkt.Leuk ook om te vertellen is dat de donderdag eenverplichte pak-dag is. Jongeren lopen goed gekleedmet EuroCollege-stropdas rond. Dat vinden zij zelfontzettend wijs. Op deze dag organiseren wij ookregelmatig borrels in de nabijgelegen kroeg als afleidingvan het harde werken. Het is een prachtig gezichtom jongeren in ‘business suit’ een biertje te ziennuttigen. Het geeft voor hen een gevoel dat je hoortbij een ‘club’. Dat onderscheidt onze school (met340 leerlingen in Rotterdam) ook van grote mbo- ofhbo-organisaties met duizenden leerlingen.”Steve Jobs School “Ons concept ligt voor de handmaar wordt naar mijn weten bijna niet toegepastin Nederland. Tegenhanger van onze school isbijvoorbeeld de Steve Jobs School van Maurice deHond. In dat kader ben ik in het verleden ook uitgenodigdbij het toenmalige tv-programma Pauwen Witteman als tegengeluid voor de iPad-scholenvan Maurice, waarbij de tablet (iPad) geïntegreerdis in het onderwijsprogramma. Uiteindelijk was hethelemaal geen discussie, maar kreeg Maurice deHond alle gelegenheid om zijn verhaal te vertellen.Ik heb slechts in de staart van het programma heelkort kunnen toelichten waarmee wij bezig zijn. Alheel snel ontstaat dan het beeld dat wij ouderwetszijn en bij ons elke vorm van modernisering geweerdwordt. Dat is absolute onzin. EuroCollege staathelemaal in deze tijd, alleen verschilt de methodiekom jongeren af te leveren aan de maatschappijmet andere methodieken. Wij zijn aantoonbaarsuccesvoller.”Hoge marktwaarde van alumni EurocollegeSinds we in 2004/2005 het roer hebben omgegooidnaar de huidige opleidingsaanpak waar de computergeen deel uitmaakt van de lessen, zien we datde aanpak succesvol is. We zien dat de alumni nufuncties in de top van het bedrijfsleven over de helewereld invullen. Van een directeur van Workspot enandere ondernemingen tot hotelmanagers in Balien Suriname. Dat is prachtig om te zien. In drie jaartijd proberen wij studenten klaar te stomen voorhoge functies in het bedrijfsleven. Op het momentdat leerlingen afstuderen blijven wij hen volgen.Regelmatig organiseren wij alumni-bijeenkomstenen maken wij gebruik van Linkedin-groepen om incontact te blijven. EuroCollege maakt waardevolgebruik van de alumni en heeft zelfs een achttaloud-studenten in dienst. Als ik een vacature hebkijk ik in eerste instantie naar een alumnus vanEuroCollege. Die weet wat nodig is om de top tebereiken en kan dat dan ook overbrengen.”Boek Steve Jobs op de boekenlijst “Studentenwerken bij ons met een boekenlijst die zij tijdens destudie moeten bestuderen en waarover zij getoetstworden. Veel van deze boeken zijn ook ter inspiratie.Denk aan boeken over het succes van Starbucks,studies over Disney, maar ook het boek vanSteve Jobs staat bij ons op de leeslijst. Dat boek iseen inspiratie voor iedere (toekomstige) ondernemeren past uitstekend binnen onze opleidingen.Dat het boek van Steve Jobs op de literatuurlijststaat bij een school waarbij digitale hulpmiddelenworden geweerd uit de klas, verwachten mensenniet. Zoals gezegd, onze school is niet tegen digitalehulpmiddelen, maar wij vinden dat computers entablets afleiden en het leerproces verstoren.Dus computer en tablets in de les? Echt niet!”•Dyademagazine | nummer 4 | april 2015 21

Konica Minolta:een slimme keuze voor eenwereld aan documentoplossingenWereldwijd vertrouwen honderdduizenden organisatieshun documenten en documentstromen toe aan deproducten en oplossingen van Konica Minolta. En nietten onrechte: met een voorsprong op verschillendeterreinen ligt een keuze voor het toonaangevendeA-merk in imaging voor de hand.Een complete keuze:bij Konica Minolta kiest u nooit voor hetsysteem alleen. Naast geavanceerdehardware en software bieden we u ookOptimized Print Services (OPS). Met dittotaalconcept aan ontzorgingsdienstenbent u verzekerd van een optimale,efficiënte en beheersbare inzet van uwdocumentoplossing.Een bekroonde keuze:de hele multifunctionalproductlijnvanKonica Minolta is in2011 bekroond metde BLI Line of theYear Award.Een duurzame keuze:de documentoplossingenvan Konica Minoltaspringen spaarzaam ommet de natuurlijke hulp-bronnen. Zo introduceerdeKonica Minolta de nieuwegeneratie multifunctionalsmet A-label.DABEen modulaire keuze:een documentoplossingvan Konica Minoltaontwikkelt zich met u mee.Groeit uw organisatie,dan laat de documentinfrastructuurzichmakkelijk aanpassen.De veilige keuze:werkt u met informatie dieniet voor iedereenbestemd is? Konica Minoltakent een keur aanbeveiligingsoplossingen.Meer weten?Wilt u meer weten over de documentoplossingen vanKonica Minolta? Wilt u weten hoe u efficiënter, slimmer,veiliger en duurzamer kunt kopiëren, printen, scannen enfaxen? Neem vandaag nog contact op met Konica Minoltaof kijk op www.konicaminolta.nl.Konica Minolta Business Solutions Nederland, Postbus 237, 1170 AE Badhoevedorp, telefoon 020 - 658 41 41, fax 020 - 658 41 60, e-mail: info@konicaminolta.nl

KOPOVOMBOHBOTrend:Behoefte aan flexibele contractenin het onderwijs blijftEnige tijd geleden kwamen er alarmerendegeluiden vanuit het voortgezet onderwijs:scholen raakten snel door hun reserves heen.Eén van de redenen was dat scholen in een krimpsituatie,niet tijdig hadden ingegrepen, Als redendaarvoor werd onder meer aangegeven dat menveel vaste contracten had.door Reinout van Brakel ,beleidsonderzoeker onderwijs bij Ecorysdan in de marktsector. Het kabinet wil met de WetWerk en Zekerheid meer zekerheid voor werknemersbieden, waaronder sneller vaste contracten. Dat kanschoolbesturen voor lastige keuzes stellen.In de afgelopen vijf jaar is bij ongeveer een kwartvan de schoolbesturen het aantal vaste contractenafgenomen en bij vijftig procent is het gelijkgebleven. Bijna de helft van de schoolbesturen wilde komende twee jaar meer flexibele contractengaan hanteren. Het merendeel verwacht dat zij dekomende twee jaar niet meer vaste contracten ineigen dienst gaan hanteren.Het glas is halfvol of het glas is halfleeg: als het omflexibele contractvormen gaat is het niet eenvoudigom objectief vast te stellen wat nu verstandig is omte doen. Er zijn sterke sentimenten tegen flexibelecontracten; tegelijkertijd kunnen scholen heel sneldiep in de rode cijfers belanden als personeel enleerlingaantallen niet meer in balans zijn. Daar staattegenover dat risico’s op lesuitval en kwaliteitsverliesop lange termijn al snel op de loer liggen als er geenbuffer aan capaciteit mag worden aangehouden.Enkele jaren geleden was er ook ophef over de vermogenspositievan scholen: scholen potten teveelgeld op. Dat leidde tot een onderzoek en allerleirichtlijnen voor scholen (Commissie Don). Een vande belangrijke achterliggende reden voor het oppottenwas volgens de schoolbesturen onzekerheidover het overheidsbeleid.De vermogens zijn inmiddels geslonken, dus het islogisch dat de druk om elders risico’s te verminderengroter is geworden, bijvoorbeeld door mindervaste contracten te hebben. Wat dat betreft zijn hetnet banken: een vermogensbuffer is nodig om banken consumenten te beschermen. En die buffer moetgroter zijn als producten risicovoller worden, of alsbanken minder andere zekerheden hebben.Uit nieuw onderzoek dat begin vorige maand verscheen,blijkt dat zowel in primair als in voortgezetonderwijs ongeveer 90% van de werknemers een vastcontract heeft. Voor de markt en publieke sectorsamen wordt dit percentage door het CBS geschatop 85%. De flexibele schil in po en vo is dus kleinerDe staatssecretaris schrijft in de Kamerbrief die opdeze problematiek betrekking heeft dat er binnende nieuwe wet voldoende mogelijkheden blijvenvoor schoolbesturen om noodzakelijke vervangingte kunnen realiseren. Scholen kunnen op ad-hocbasis gaan samenwerken en gebruik maken vanelkaars capaciteit in geval van ziekte. Een anderemogelijkheid is dat een aantal scholen gezamenlijkeen arbeidspool in het leven roept. Daar kandan bij onverwachte omstandigheden een beroepop worden gedaan. Ook denkbaar is dat scholendocenten aanstellen voor iets meer uren dan noodzakelijkvoor de functie. De extra tijd kan ingezetworden voor vervanging.•Dyademagazine | nummer 4 | april 2015 23

Dyade AcademyDyade Academy ontwikkelt en verzorgt trainingenvoor schoolbesturen, scholen en onderwijsorganisaties.Deze trainingen zijn veelal gericht op alles wat met debedrijfsvoering te maken heeft: financiën, personelezaken, huisvesting, management en bestuur, publicrelations en communicatie. De trainingen van DyadeAcademy zijn praktisch, compact, resultaatgerichten worden gegeven door trainers met kennis van deonderwijsomgeving. Daarnaast kunnen de meestetrainingen ook bij u op locatie gegeven worden.Leergangen in 2015KLANTWAARDERING 9,0> Leergang: Schoolpositionering en OnderwijsmarketingDag Datum Tijd Plaatsdinsdag 19 mei 2015 09.30 - 17.00 uur Nyenrode Business Universiteitdinsdag 26 mei 2015 09.30 - 17.00 uur Nyenrode Business Universiteitdinsdag 2 juni 2015 09.30 - 17.00 uur Nyenrode Business UniversiteitKLANTWAARDERING 9,2> Leergang: Bevlogen in het OnderwijsDag Datum Tijd Plaatsdonderdag 4 juni 2015 09.30 - 17.00 uur Erasmus Universiteit Rotterdamdonderdag 11 juni 2015 09.30 - 17.00 uur Erasmus Universiteit Rotterdamdonderdag 18 juni 2015 09.30 - 17.00 uur Erasmus Universiteit Rotterdam> Leergang: Inspirerend Leiderschap in het OnderwijsDag Datum Tijd Plaatsdinsdag 31 maart 2015 09.30 - 17.00 uur Erasmus Universiteit Rotterdamdinsdag 7 april 2015 09.30 - 17.00 uur Erasmus Universiteit Rotterdamdinsdag 14 april 2015 09.30 - 17.00 uur Erasmus Universiteit RotterdamUITVERKOCHTKLANTWAARDERING 9,1KLANTWAARDERING 9,1> Extra data - Leergang: Inspirerend Leiderschap in hetOnderwijsDag Datum Tijd Plaatsdinsdag 15 september 2015 09.30 - 17.00 uur Erasmus Universiteit Rotterdamdinsdag 22 september 2015 09.30 - 17.00 uur Erasmus Universiteit Rotterdamdinsdag 29 september 2015 09.30 - 17.00 uur Erasmus Universiteit RotterdamKLANTWAARDERING 8,9> Leergang: Meer Doen! met minder in het OnderwijsDag Datum Tijd Plaatsdinsdag 9 juni 2015 09.30 - 17.00 uur Erasmus Universiteit Rotterdamdinsdag 16 juni 2015 09.30 - 17.00 uur Erasmus Universiteit Rotterdamdinsdag 23 juni 2015 09.30 - 17.00 uur Erasmus Universiteit Rotterdam24Dyademagazine | nummer 4 | april 2015

De meeste opleidingenbinnen de DyadeAcademy kunnen ook bij uop locatie worden gegeven!Voor een offerte op maatkunt u contact opnemenvia academy@dyade.nl.Wilt u meer informatie of uzelf inschrijven?Ga naar www.dyade.nl > Dyade Academy.Erasmus Universiteit RotterdamNyenrode Business Universiteit BreukelenDyademagazine | nummer 4 | april 2015 25

5%20% 10%15%30%25%Een schoolorganisatie heeft diverse kostenposten. Van arbodienstverleningen schoolmeubilair tot kosten voor de koffiesystemen.Dyade heeft voor haar klanten uitgebreid geanalyseerdwelke kosten scholen maken en welke partijen dezediensten/producten aanbieden. Met deze partijen heeft Dyadeeen collectief contract afgesloten. Door de schaalgrootte kunnenwij gunstige condities afspreken, waardoor onze klantenzowel zakelijk als privé profiteren van uiteenlopende voordelen.Daarnaast wordt u het werk van het zoeken naar het juisteinkoopadres bespaard.Haal bij deze diensten of producten uw voordeel:Arbodienstverlening> Tot 33% korting op abonnementen> Zeer goede resultatenBankarrangement> Speciale Dyade-tarievenElektronische beveiliging> Beveiligingsoplossingen op maatDigitale schoolborden> 10% kortingIP Aanvullingsplan> 20% kortingKoffieconcepten (koffiemachines) voorprofessioneel gebruik> Kortingen op aanschaf en aantrekkelijkehuren onderhoudstarievenMultifunctionals> Tot 55% korting opapparatuurPapier (print- en kopieerpapier)> Goede kwaliteit papiertegen een bodemprijsPayroll oplossingen> Speciale Dyade-condities(Personeels)advertenties (het plaatsenvan advertenties in de media)> Korting oplopend tot 35% opreguliere advertentietarievenRe-integratie en outplacement> Speciale Dyade-tarievenSchoolmeubilair> Aantrekkelijke (leverings)conditiesUitgelichtSchoonmaken> Aantrekkelijke (leverings)conditiesSanitaire voorzieningen(toiletpapier, zeep, handdoeken, etc.)> Mantelcontract sanitaire voorzieningenVerbruiksmateriaal(pennen, potloden, stiften, linialen, etc.)> Geen verzendkosten bij een laagbestelbedrag> Hoge kortingen (tot 38%)Verzekeringen (particulier)> Scherpe premiesZiektekostenverzekering> Uitstekende dekking tegeneen zeer scherpe premie> Collectieve zorgverzekering via DyadeVoor meer informatie over het aanbod van een van onze voordeelservicepartnerskijkt u op www.dyade.nl > Voordeelservice

KALENDERapril - mei 2015Formulier maandopgave geweigerde vacatures toezenden aan CFIals een vacature geweigerd wordt door een eigen wachtgelder. Eenkopie van het formulier aan de afdeling Dyade Personeel zenden.Vervangingsmutaties moeten binnen 4 maanden zijn gedeclareerdbij het Vervangingsfonds. In verband met de verwerkingstijd is hetvan belang vervangingsmutaties binnen 3 maanden in te dienen bijDyade. Wanneer de termijn wordt overschreden, kunnen de kostenniet meer worden gedeclareerd bij het Vervangingsfonds.Gewerkte invaldagen moeten liefst direct, maar uiterlijk vóór de5e van de volgende maand voor verwerking worden aangeboden.Toezenden personeelsmutaties aan de afdeling Dyade Personeel.Wij verzoeken u personeelsmutaties gespreid - bijvoorbeeld wekelijks- aan te bieden via www.dyade.nl > Mijn Dyade > YouforceWaar vindt u ons?kijk op www.dyade.nl voor eenroutebeschrijvingDyade Edee EdeBezoekadres: Horapark 3, 6717 LZ EdePostadres: Postbus 8040, 6710 AA Edetel. (0318) 67 51 11 | fax (0318) 62 23 63Dyade Rotterdamr RotterdamBezoekadres: Scheepmakershaven 58,3011 VD RotterdamPostadres: Postbus 1080, 3000 BB Rotterdamtel. (010) 224 50 00 | fax (010) 414 72 27Dyade Utrechtu UtrechtBezoekadres: Savannahweg 71, 3542 AW UtrechtPostadres: Postbus 5040, 3502 JA Utrechttel. (030) 303 50 00 | fax (030) 303 50 1209/0421/04Mutaties die uiterlijk voor 17.00 uurworden ingeleverd, worden verwerktin het salaris van april.Laatste mogelijkheid blokkering(vóór 12.00 uur) salarisbetaling april.Dyade Zuid-West Nederlandb Bergen op ZoomBezoekadres: Marslaan 1,4624 CT Bergen op ZoomPostadres: Postbus 648, 4600 AP Bergen op Zoomtel. (0164) 23 75 57 | fax (0164) 24 14 3424/0406/0519/0522/05De geplande betaaldatum van hetsalaris over de maand april.Mutaties die uiterlijk voor 17.00 uurworden ingeleverd, worden verwerktin het salaris van mei.Laatste mogelijkheid blokkering(vóór 12.00 uur) salarisbetaling mei.De geplande betaaldatum van hetsalaris over de maand mei.Volg Dyade via:> Website: www.dyade.nl> Nieuwsflits: www.dyade.nl > downloads> Maandbrief: www.dyade.nl > downloads> Twitter: Dyade_info> LinkedIn: Dyade Dienstverlening OnderwijsDyademagazine | nummer 4 | april 2015 27

Help, mijn docentAardrijkskunde*gaat op wereldreis.Snel een personeelsadvertentievoor de krant nodig?MEYSON COMPANYcommunicatieOp uw advertenties in landelijke en lokale media kan uw kostenvoordeel oplopen tot wel 35%.Meyson werkt snel, duidelijk en accuraat. Wij zorgen voor de opmaak, plaatsing én controle van uwadvertenties in alle print en digitale media. U heeft hier geen omkijken meer naar.Bel 023 564 96 90 of mail naar advertenties@dyade.nl.Exclusiefvoor klantenvan Dyade:kortingoplopendtot 35%MAKKELIJK, SNEL EN GOEDKOOP*Deze aanbieding geldt ook voor andere functies.Meyson is al jarenlang partner van