De ezel, net even anders - Levende Have

14.1.3 Aandoeningen van het geslachtsapparaatInteelt kan een groot probleem zijn, vooralin geïsoleerde kuddes (negatief effect op devruchtbaarheid). Verder komen er allerleiproblemen voor, die ook bij het paard kunnenvoorkomen, zoals persisterend corpus luteum,teratoom, adenocarcinoom, thecoma/fibrothecoma,GCT (granular cell tumor) en endometritis.Oudere ezelmerries met wat vagesymptomen van ongemak en/of vaginale uitvloeiinghebben nog wel eens last van uterineof ovariële afwijkingen (in een onderzoek vanoudere ezelmerries met klachten had 16.3%ovariële afwijkingen). Ovariohysterectomy iseen goede behandelingsmethode bij ezels metdit soort klachten en verschillende literatuurbeschrijvingenvan de methode zijn aanwezig.De verklevingen van de cervix na een dystocialeiden nogal eens tot een pyometra.Contagious equine metritis (CEM) is ook beschrevenbij de ezel. Echter, de geïsoleerdeverwekker bij de ezel is niet Taylorella equigenitalis,maar Taylorella asinigenitalis. Hetziektebeeld is hetzelfde als dat beschreven bijhet paard. Het is aangetoond dat de verwekkertot 111 dagen aanwezig kan blijven in deurethrale fossa.14.2 Ezelhengst14.2.1 AnatomieDe ezelhengst heeft over het algemeen groteretestikels en een grotere penis dan het paardvan vergelijkbare grootte. De ezelhengst en depaardenhengst hebben dezelfde accessoire geslachtsklieren,echter de ampullae zijn groterbij de ezelhengst. Een ezelhengst kan rudimentairetepels hebben op het preputium. Dit is eennormaal verschijnsel en behoeft geen therapie.Figuur 33: Rudimentaire tepels op hetpreputium van een ezelruin.Figuur 32: Ezelmerrie met verschijnselen vanchronische vaginitis ten gevolge van partusproblemen (© Brooke Hospital for Animals).Tijdens de dracht is de ezelmerrie gepredisponeerdvoor hyperlipemie en leververvetting.Dystocia en obstetrische patiënten kunnen opeen vergelijkbare wijze als bij het paard wordenbenaderd, zo ook de keizersnede. Er zijnverschillende publicaties waarin beschrevenwordt dat een keizersnede op dezelfde manieruitgevoerd kan worden bij de ezel als bij hetpaard.14.2.2 FertiliteitEen ezelhengst kan vanaf 9 maanden oud alfertiel zijn en hiermee dient dan ook rekeninggehouden te worden indien de dieren in koppelsgehouden worden.Het vangen van sperma voor KI duurt gemiddeldwat langer bij de (miniatuur) ezels omdatde ezelhengst er gemiddeld 5-30 minuten overdoet voordat er een volledige erectie en ejaculatieoptreedt (als gevolg van een wat verminderdlibido; ter vergelijking 10-11 min bij dehengst). Complete ejaculatie duurt 6-12s. Hetejaculaat heeft een gemiddeld volume van 10-80 ml, waarbij de progressieve beweeglijkheidgemiddeld 70-80% is en een gemiddelde morfologievan 80-88%. De pH van het ejaculaat isgemiddeld 7,6.14.2.3 CryptorchidieVerdacht cryptorche paardenhengsten wordenendocrinologisch getest op cryporchidie. BijD.M. 56e jaargang - No. 3 blz. 43