WIERDEN STIJLBOEK - Ik Bouw Mijn Huis In Almere

1VOOR DEVERNIEUWING VAN DE WIERDENDOOR ALLE OPDRACHTGEVERSWIERDENSTIJLBOEK1

3VOORWOORDAan het Wierden Stijlboek is gewerkt in én samen met de buurt. HetStijlboek biedt inspiratie en handvatten voor iedereen – van bewonerstot gemeente en corporaties – om het wooncomfort en de beleving vanwoning en wijk te veranderen en te verbeteren. En om de belangrijkekwaliteiten van De Wierden te behouden en versterken door middelvan ruimtelijke transformaties op kleine en op grote schaal. Met behulpvan de 10 Wierden Principes kan iedereen meedoen en bijdragen aaneen betere buurt.Het Stijlboekteam bedankt iedereen die heeft bijgedragen aan hetmaken van dit boek. Het is de bedoeling dat veel meer ideeën enmogelijkheden ontstaan in de komende jaren. En belangrijker nog, datdeze ideeën worden uitgevoerd. Het Stijlboekteam blijft in de rol vansupervisor betrokken bij de transformatie van de wijk. Zo kunnen wijervoor zorgen dat de realisatie van de nieuwbouw en de renovatie vande bestaande woningen past binnen de Wierden Stijl. Wij zijn er ookvoor u. Heeft u een idee voor verbetering van uw woning of buurt, laathet ons weten via stijlboek@almere.nl. Dan kijken wij samen of en hoedit idee kan worden uitgevoerd en hoe wij kunnen werken aan eenmooie toekomst voor De Wierden.Namens het stijlboekteam:Hedwig Heinsman, Gert Breugem en Hans Vermeulen

5INHOUDSOPGAVE1. INTROHet hoe en waarom van het StijlboekHet maken van het StijlboekHoe lees je het Stijlboek3711132. HET WIERDEN GEVOELAlledaagse bestaande kwaliteitenDrie sfeergebiedenSfeergebied BosrandSfeergebied DorpSfeergebied Dijk1517212327313. DE JAREN ’80We love the eightiesStijlkenmerken van de jaren ’803537394. WIE IN DE WIERDENDe spelers in de WierdenSamenwerken4547475. WONEN IN DE WIERDENDe basis is goed daar bouwen we op verderVerschillende woningtypenVerschillend eigendomHoe bouw je daar op verderBouwen voor mensen5355575961656. OPENBARE RUIMTE IN DE WIERDENDe basis is goed daar bouwen we op verderKarakteristieke Wierden buitenruimteWijkniveau: de singel, de ringweg, het assenkruis, de dijkBuurtniveau: de fietsstraten, de woonpaden, de binnentuinen67697072887. WIERDEN PRINCIPESDe Wierden PrincipesPrincipes per sfeergebied9799111

7HET HOE EN WAAROM VAN HET STIJLBOEKInleidingAls onderdeel van de integrale wijkaanpak (IWA De Wierden) is in 2009de Ruimtelijke Visie De Wierden a/h Meer opgesteld door de gemeenteAlmere, de Alliantie en Ymere. In de Ruimtelijke Visie zijn ruimtelijkemaatregelen uitgewerkt die tot doel hebben het perspectief van de wijkstructureel te verbeteren. De Wierden is in de basis een mooie wijkin het oudste stadsdeel van Almere, dat wordt gekenmerkt door hetkleinschalige, dorpse karakter en een sterke binding van Havenarenmet hun stadsdeel. Door de eenzijdige, verouderde woningvoorraadmet ruim 70% sociale woningbouw kampt De Wierden echter metsociale problemen en staat de leefbaarheid in de wijk onder druk. Erzijn in De Wierden weinig tot geen mogelijkheden om wooncarrière temaken. Het gevolg is dat sociale stijgers De Wierden verlaten en datkwetsbare bewoners de wijk instromen.Om deze vicieuze cirkel te doorbreken, komen er in De Wierdenongeveer 220 nieuwe woningen. De nieuwe woningen zijn bedoeldvoor huidige bewoners en moeten zorgen voor verhuisbewegingen inde wijk. Vrijkomende bestaande woningen zullen ingrijpend wordenopgeknapt en verbeterd, zodat de wijk gevarieerder en eigentijdserwordt. Er wordt ook geïnvesteerd in een kwaliteitsverbetering van deopenbare ruimte. Deze ruimtelijke ingrepen moeten ervoor zorgen datde leefbaarheid en de beleving van de wijk verbeteren en dat bewonersmet plezier én trots in de wijk kunnen (blijven) wonen.

8DE HELE WIERDEN BUURT BLOK HUIS MENSRUIMTELIJKE VISIESTIJLBOEK

9Doel en essentie van het StijlboekMet de Ruimtelijke Visie ligt er een agenda voor de transformatie vanDe Wierden. Maar waar de Ruimtelijke Visie geen antwoord op geeft,is op de vraag hoe die transformatie eruit moet zien. De Wierden kentproblemen, maar heeft ook heel veel kwaliteiten. Wat zijn die kwaliteiten?Waarom willen bewoners die al dertig jaar in De Wierden wonen nietuit de wijk weg? Hoe kan de transformatie (de nieuwbouw, de renovatievan bestaande woningen, de herinrichting van de openbare ruimte)zo worden vormgegeven dat knelpunten worden aangepakt en datbestaande kwaliteiten worden behouden en versterkt?Het Stijlboek voor De Wierden geeft het antwoord op deze vragen.Het Stijlboek gaat over het karakter van De Wierden. Over hoe hetwonen in de wijk beleefd wordt. En over hoe de wijk er in de toekomstuit moet zien. Het Stijlboek gaat uit van wat er goed is in de wijk enbouwt daarop verder. Het Stijlboek biedt aan alle betrokkenen inde wijk – zowel aan de gemeente en de woningcorporaties als aanparticuliere woningeigenaren en huurders – handreikingen en inspiratievoor verbeteringen. Verbeteringen op het niveau van woningen,woningblokken, buurten en de wijk als geheel. Verbeteringen diepassen binnen een samenhangende stijl en identiteit voor De Wierden.Kortom, in het Stijlboek benoemen we de kwaliteiten die we belangrijkvinden in De Wierden en wat we verstaan onder de Wierden Stijl. Enbepalen we vervolgens hoe we er - gezamenlijk en individueel - voorkunnen zorgen dat deze kwaliteiten en deze Wierden Stijl door én bijruimtelijke ingrepen worden versterkt.

11HET MAKEN VAN HET STIJLBOEKBelangrijk bij het maken van het Stijlboek was dat er in de wijk aan werdgewerkt. Om De Wierden te leren kennen en de kwaliteiten van de wijkte ontdekken, heeft het Stijlboekteam een woning op de Oldewierde236 in gebruik genomen als redactiewoning. In het ‘Stijlboekhuis’kwamen wij als team elke week bij elkaar om aan het boek te werken,om met Wierdenaren in gesprek te gaan en om gezamenlijk op zoek tegaan naar het alledaagse Wierden gevoel. Op een immense schatkaartmet alle buurten in De Wierden konden bewoners hun schatten van DeWierden prijsgeven. Zo zijn veel mooie plekken, ideeën en suggestiesverzameld. Er kwamen ook klachten en problemen aan het licht die indit boek geadresseerd worden.Door het maken van de alsmaar groeiende schatkaart van De Wierdenhielpen bewoners ons de kansen en kwaliteiten van de wijk blootte leggen. Meer en meer werd duidelijk wat het bijzondere karaktervan De Wierden is. Door dit op doeltreffende manier te versterken,verbetert de uitstraling van de wijk. En kan de ruimtelijke transformatiedaadwerkelijk bijdragen aan een beter, duurzaam perspectief voor DeWierden en haar bewoners.Een aanpak voor iedereen!Uit de vele gesprekken die wij hebben gevoerd in het Stijlboekhuis,bleek dat alle partijen op een eigen manier willen bijdragen aan deverandering van De Wierden. Niet alleen de professionele IWA partnersmaar ook individuele Wierdenaren willen kunnen bijdragen aan eenbetere buurt. Het Stijlboek juicht particulier initiatief toe.De nadruk in de Ruimtelijke Visie De Wierden en het Stijlboek ligt nietop sloop, maar op het verbeteren en toevoegen van (woon)programma.Dit maakt verschillende scenario’s voor transformatie mogelijk, meteen gefaseerde aanpak en van kleinschalig tot grootschalig. Ookparticulieren kunnen op verschillende manieren hun woonomgevingtransformeren. Een kleine ingreep als het collectief schilderen vandeuren en kozijnen kan al een grote kwaliteitsimpuls tot gevolghebben. Met minimale middelen een maximaal resultaat. Zo kan dewoonkwaliteit in de wijk geleidelijk groeien.

13HOE LEES JE HET STIJLBOEKHet Stijlboek bestaat uit 3 delen: Wierden Stijlboek, Wierden Buurten enWierden Woningen. In dit deel, het Wierden Stijlboek, definiëren we dekwaliteiten die belangrijk zijn in De Wierden en wat we verstaan onderde Wierden Stijl. En beschrijven we hoe je - als gemeente, corporatie ofals bewoner - ervoor kunt zorgen dat deze kwaliteiten en deze WierdenStijl worden versterkt.Om de kwaliteiten van De Wierden te benoemen, wordt in hoofdstuk2 eerst stilgestaan bij hoe Wierdenaren de wijk ervaren en hoe uit diebeleving drie sfeergebieden voortkomen. Hoofdstuk 3 beschrijft de jaren’80 invloeden in de wijk en laat zien hoe stijl- en architectuurkenmerkenuit die periode ingezet en versterkt kunnen worden bij nieuwbouw envernieuwing van bestaande woningen. In hoofdstuk 4 worden allepartijen die het Stijlboek (kunnen) gaan gebruiken geïntroduceerd.Hoofdstukken 5 en 6 gaan in op de kwaliteiten en mogelijkheden vanrespectievelijk de bestaande woningen en de openbare ruimte en hoedeze met elkaar samenhangen. Door buitenruimte en bebouwing metelkaar te verbinden, wordt duidelijk hoe bewoners en corporaties doorhet veranderen van hun eigen woning of tuin bij kunnen dragen aan deuitstraling van de hele buurt.In hoofdstuk 7 staan de Wierden Principes. Ze zijn te lezen alssamenvatting van de eerste zes hoofdstukken. De Wierden Principesgelden voor alle gebruikers van De Wierden. Ze vormen deuitgangspunten voor de transformatie van De Wierden naar een wijkmet kwaliteit. Volgens deze principes kunnen wij de wijk gezamenlijkaanpakken in de stijl van De Wierden. De Wierden Principes gaanzowel over de inrichting en het gebruik van de buitenruimte als overnieuwbouw en verbouw van woningen als over de sociale organisatievan de wijk.Deel 2 van het Stijlboek, Wierden Buurten, bevat de uitwerkingenvan de Wierden Principes in gedetailleerde opgaven en suggestiesper buurt. En in deel 3, Wierden Woningen, zijn alle gedetailleerdetekeningen van mogelijke woninguitbreidingen per woningtype in DeWierden verzameld (zie woningmatrix hoofdstuk 5 Wierden Stijlboek).

HET WIERDEN GEVOEL15

16#01GROENE RUST“Het voelt net alsof ik elke dag vakantie heb - m’n eigen geheime groene plek.”“Het is net alsof ik op het water woon.”

17ALLEDAAGSE BESTAANDE KWALITEITENWandelend door De Wierden, openbaart het dagelijks leven zich hetbest. Van het vele groen in de wijk gaat een heerlijke rust uit. Bewonersnoemen dit als één van de grote kwaliteiten van het wonen in DeWierden. Het is er gemoedelijk, of zoals iemand in de Kornwierde riep:“Als ik hier de brug over kom fietsen, voelt het al als thuis, het is net of ikiedere dag vakantie heb”. De rust is een van de belangrijkste redenendat bewoners - of het nu de pioniers zijn van het eerste uur of nieuwereinwoners - naar De Wierden zijn gekomen. De rust en het groen.De kleine bomen uit de beginjaren van de wijk zijn nu volgroeid. Methen groeide ook de identiteit van De Wierden. Terwijl niemand opelkaars lip zit, heeft De Wierden het karakter van een dorp. Een dorp inAlmere Haven. Buren kennen elkaar vaak al lang. Rondom de intiemefietsstraten zitten bewoners vaak bewust in de voortuin: “We drinken’s avonds graag onze koffie in de voortuin, dan kom je nog eens iemandtegen om een praatje mee te maken”.

18#02DORPSE MENTALITEIT“Gezellig is het in ons straatje, het is hier net een dorp.”“Ik heb een 4 meter groot zwembad, mijn vriendinnetje in de straatheeft er een van 3 meter.”“Wij zitten heel vaak in de voortuin, dan kom je nog eens iemandtegen om een praatje te maken.”

19Dat bewoners gehecht zijn aan hun woonomgeving, blijkt uit het feit datvelen in De Wierden willen blijven wonen, ook als ze ouder worden ende kinderen de deur uit zijn. De binding met de wijk is sterk. In een wijkdie ervaren wordt als een dorp, moet het mogelijk zijn op alle leeftijdente (blijven) wonen. Kan De Wierden meegroeien met haar bewoners?Een bewoner doet een suggestie: “Na 28 jaar in De Wierden wil ik nueen plek waar ik oud kan worden, kunnen er bijvoorbeeld van de flatsgeen ouderenwoningen worden gemaakt? Dan kan een leuk gezinnetjegenieten van mijn grote tuin.”Waar de grote tuinen een zichtbare kwaliteit zijn van de wijk, ligt éénvan de andere schatten van De Wierden verborgen achter de dijk. In dezomer hoef je maar een paar minuten te lopen en dan sta je plots metje voeten in het zand aan het Gooimeer. De Wierdenaren die dichtbij dedijk wonen, laten vanaf hun zolderterras zien waarom ze hier zo graagzijn: “Het is net of ik op het water woon”. De dijk en het strand zijn hetmeest voelbaar in het zuidelijke deel van De Wierden. Hoewel de dijkeen grens vormt, proef je het uitzicht en het open water dat erachterlonkt.Groene rust, dorpse mentaliteit, de wil om te blijven wonen in de wijk,de ligging aan het meer, uitzicht vanaf de dijk… Zomaar een paaralledaagse kwaliteiten van De Wierden, die maken dat het wonen er zoprettig is. En die maken dat het je ineens, wandelend door de wijk, kanovervallen: het Wierden gevoel.

20#03IK WIL IN DE WIERDEN BLIJVEN“Na 28 jaar in de Wierden wil ik nu een plek waar ik oud kan worden,waarom maken ze van de flats geen ouderenwoningen.”

21DRIE SFEERGEBIEDENHoe kunnen we dit Wierden gevoel verder versterken? Voortbordurendop het Wierden gevoel, zijn er in de wijk drie verschillende sfeergebiedente onderscheiden. Deze sfeergebieden zijn nu al terloops voelbaar:de dijkzone in het meest zuidelijk gelegen deel van De Wierden, degroene gebieden langs de randen van de wijk en het dorpse hart inhet centrum. Door de kenmerken van de sfeergebieden in kaart tebrengen en te versterken, kunnen ze helpen bij het vormgeven van DeWierden in de toekomst. Het werken met sfeergebieden heeft meerderevoordelen. Door de opdeling in drieën kan er meer diversiteit binnen dewijk worden gecreëerd, die voortbouwt op wat er al is. De kenmerkenvan de sfeergebieden bepalen de toekomstige uitstraling van de wijken welke verbouwingen en nieuwbouw daarbij passen. Er kan meervariatie en identiteit ontstaan zonder dat het bestaande karakter vande wijk verloren gaat, bovendien wordt de oriëntatie binnen de wijkversterkt.

23SFEERGEBIED BOSRAND“Het voelt net alsof ik elke dag vakantie heb, m’n eigen geheime groeneplek.”De Wierden is een groene wijk. Dit ervaar je het meest aan de randenvan De Wierden, waar de bebouwing als losse stroken uitwaaiert inhet groen. Of andersom, waar het groen de ruimte krijgt om de wijkbinnen te dringen. Het sfeergebied ‘Bosrand’ benut de kwaliteitenvan het groen optimaal en benadrukt de natuurlijke overgangentussen bebouwing en groen. De groene rust wordt versterkt en wordtdaadwerkelijk onderdeel van de woonbeleving. Dit kan bijvoorbeelddoor geleidelijkere overgangen te creëren tussen woning en landschap,door natuurlijke materialen toe te passen, door nieuwe tuintypologieënte ontwikkelen en door recreatieve routes door het groene landschapaan te leggen, waardoor iedereen optimaal kan genieten van de groenekwaliteit.‘Open stroken’ bebouwingdie uitwaaiert in hetgroenTypisch jaren ’80:de bril die we opzettenin sfeergebied Bosrand

uitzicht vanaf een woonpadin de bosrand naar hetgroen aan de singel25

27SFEERGEBIED DORP“Het is gezellig in ons straatje, het is hier net een dorp.”Het centrumgebied van De Wierden is knus. De huizen staan vrij dichtop elkaar en de buurten zijn geclusterd rondom binnenhoven, watde intimiteit versterkt. Deze intimiteit is een kwaliteit maar kan ookergernis veroorzaken, bijvoorbeeld wanneer de buren de voortuin nietonderhouden. Het sfeergebied ‘Dorp’ speelt met het idee van intimiteiten knusheid en vertrekt dit. Het Amsterdamse Tuindorp is hiervooreen goede referentie. Door bijvoorbeeld mooie tuinafscheidingen,suggesties voor het gebruik van bloemen en beplanting, en door deblinde hoeken van garageboxen en gevels aan te pakken, wordt delevendigheid en gezelligheid van het dorpse karakter vergroot.Gesloten bouwblokkenmet intieme straatjesTypisch jaren ’80:de bril die we opzettenin sfeergebied Dorp

28groene uitnodigendeovergangen van straatnaar voordeur in het Dorp

31SFEERGEBIED DIJK“Met mijn uitzicht over het Gooimeer is het net alsof ik op het waterwoon.”De Wierden ligt aan het water. De dijk vormt hierbij zowel een markeringals een obstakel. Nabijgelegen woningen zijn op de dijk georiënteerd,maar hebben lang niet altijd een uitzicht over de dijk heen. Ook hebbende woningen vaak geen voortuin. Het sfeergebied Dijk pakt dit aan doorbewoners de ruimte te bieden de hoogte in te bouwen en het uitzichtoptimaal te benutten. En ook door de mogelijkheid te bieden een kleinevoorzone, zoals een veranda, bij het huis te betrekken. Door herkenbareroutes vanaf de dijk de woonwijk in te laten lopen, kan het nabijgelegenwater onderdeel worden van de woonbeleving aan de kust.Half gesloten bebouwingmet binnentuinen richtingde dijkTypisch jaren ’80:de bril die we opzettenin sfeergebied Dijk

32aan de andere kant van dedijk ligt het water

DE JAREN ’8035

37WE LOVE THE EIGHTIESIedereen kent wel een ‘gouden ouwe’ muziekhit uit de jaren ’80. Demuziek en het design uit die periode waren origineel en uitgesproken - endat uitte zich in meer dan strakke broeken en brede schoudervullingenalleen. De begin jaren ’80 markeerden een overgang van de idealenvan de jaren zeventig naar de individualisering van de jaren negentig.Dit contrast is voelbaar in de stijl en het design uit deze periode. Het waseen tijd van spelen met contrasten, van idealistische buitensporigheid,van symmetrie en asymmetrie. Het is niet voor niets dat de schuinehoek zo populair was in veel design uit die tijd. De jaren ’80 was deperiode van overdrijving, van vele keuzes en volop variatie.

38#01DE SCHUINE HOEKDe schuine hoek, zichtbaarin zowel het casio horlogeuit de jaren ’80 als in hetstratenpatroon en dedakopbouwen in De Wierden,zorgt voor variatie.

39STIJLKENMERKEN VAN DE JAREN ’80De architectuur uit de jaren ’80 wordt in het algemeen mindergewaardeerd. Maar is dit terecht? De Wierden is gebouwd in 1979 enstaat daarmee model voor het begin van ‘de jaren ’80 wijk’. Wanneer wegoed naar de wijk kijken, blijken er veel kwaliteiten te ontdekken aan hettypische jaren ’80 design in De Wierden. De schuine hoek bijvoorbeeld,die er in het stedenbouwkundig patroon toe leidt dat je gemakkelijkverdwaalt, zorgt er ook voor dat de woonstraten intiem en beschut zijnen veilig voelen. De schuine hoek is overigens op alle schaalniveauste ontdekken: van de bakstenen schuren tot de dakopbouwen en dehoekvorm van de binnenhoven. Samen met de ruime, groene opzetvan de wijk zorgen de knusse, gehoekte woonstraten voor de idealecombi tussen weids en intiem.De woningen zijn uitgevoerd als kloeke, compacte volumen, eenvormentaal die momenteel veel terugkomt in de architectuur en waarin de toekomst goed op voortgebouwd kan worden. Ook de bijzondereasymmetrische vlakverdeling tussen de gevel en raamopeningenis weer in zwang. De ramen en deuren hebben heldere, sprekendekleuren die zorgen voor een spannend contrast en oriëntatie enherkenning. Verder voeren eerlijke, leesbare materialen als baksteenen hout de boventoon, elementen die anno 2010 weer helemaal terugzijn. Wat blijkt: de jaren ’80 bieden dus veel aanknopingspunten vooreen inspirerende nieuwe Wierden Stijl. Door een eigenzinnige vertalingte maken van het bestaande, maken we iets wat past bij de wijk énhelemaal nieuw is.Stijlkenmerken uit de jaren tachtig die we benutten voorde Wierden Stijl:

40#02SYMMETRIEreferentiebeeld MIRSpelen met symmetrie; herkenbaarin zowel meubels en auto’s uit dejaren ’80 als in de bouwblokkenen gevels, zorgt symmetrievoor momentum. Uitgesprokenasymmetrische vormen zijn ookaanwezig in De Wierden enhebben eenzelfde effect - eennadrukkelijk asymmetrische gevelmag dus ook!referentiebeeld MIR* De schuine hoek* Kloekegeometrische vorm* Heldere kleur* Symmetrie

* De schuine hoek41* Heldere kleur* Bijzonderevlakverdeling* Kloekegeometrische vorm#03KLOEKE GEOMETRISCHE VORMENGeometrische vormen zien wenet als in de theepotten uit dejaren tachtig in De Wierdenduidelijk terug in de blokkenen de kopgevels. Ze zorgenvoor een speels en iconischeffect.

42* Spelen met vlakverdeling#04BIJZONDERE VLAKVERDELINGDe strakke, asymmetrischevlakverdeling van open endichte geveldelen in dehuidige gevels biedt eenaanknopingspunt voornieuwe toevoegingen,waardoor een moderneritmiek wordt gecreëerd.

43#05LEESBARE TECHNIEKENHelder en begrijpelijk als eencassettebandje; een analogetechniek die weer in en uitelkaar gehaald kan worden.Op eenzelfde manier zijneerlijke materialen toegepastin De Wierden, zoalsbaksteen en hout, met eenheldere geleding, waarop deschaduwen van het vele groenmooi aftekenen.eigentijdseinterpretatievan destijlkenmerken uitde jaren ’80#06HELDERE KLEURENNiet alleen in de mode, maarook in de architectuur van dejaren ’80 zorgen knalkeurenvoor een spannend contrast,waardoor de vormen envolumen extra krachtig worden.

WIE IN DE WIERDEN45

47DE SPELERS IN DE WIERDENWie?De Wierden heeft circa 3000 bewoners. Dat zijn mensen vanallerlei leeftijden, met allerlei gezinssamenstellingen, culturen enleefpatronen. En hoewel De Wierden een echte woonwijk is, zijn ernaast de bewoners (huurders en particuliere eigenaren) nog veel meermensen en partijen bij de toekomst van de wijk betrokken. Denk aande woningbouwcorporaties, de gemeentelijke diensten, ondernemers,aannemers, architecten, geïnteresseerde collectieven die zich willenvestigen in De Wierden, noem maar op.Enkele van deze ‘spelers’ in de wijk worden hier kort geïntroduceerd -en komen verder in het boek een aantal keer terug. Voor alle partijenbevat het Stijlboek ideeën en inspiratie. Ideeën die zijn ingegeven dooruit te gaan van de verschillende spelers en gebruikers met hun eigenbelangen. Maar met uiteindelijk eenzelfde ding wat hen bindt: wonen inen werken aan een prettige, leefbare wijk, waar mensen graag naartoeverhuizen en blijven wonen.SamenwerkenVeel gebruikers van de wijk hebben meerdere belangen. Zo kan iemandzowel particulier woningbezitter zijn als starter. Of zowel huurder alsnieuwkomer. Op deze manier moet het Stijlboek worden gelezen.Verschillende gebruikersiconen kunnen elkaar overlappen. Zo kan ereen suggestie zijn voor een collectief van hurende senioren, of voorparticuliere eigenaren met kinderen.Belangrijk is de samenwerking tussen de diverse partijen. Want samenbereik je meer dan alleen. Vandaar dat de Wierden Principes er zijnvoor iedereen: van corporatie tot architect tot bewoner. De gezamenlijkeuitgangspunten voor De Wierden zijn helder en hetzelfde.

48StartersDe woningen in De Wierden voldoen perfect voor starters op dewoningmarkt en bieden met drie slaapkamers prima de ruimte vooreerste gezinsuitbreiding.Gezinnen met kinderenDe ruimte en het vele groen maken De Wierden een prettige woonwijkvoor gezinnen met kinderen. De grote tuinen en platte daken biedenruimte voor vergroting van het huis.Jonge seniorenJonge senioren kunnen heerlijk recreëren in de Wierden en omgevingen een passende, kleinere woning vinden in De Wierden nu de kinderende deur uit zijn.Oudere seniorenBewoners van het eerste uur worden gestaag ouder en willen graag inDe Wierden blijven wonen, met aangepaste voorzieningen.

49Particuliere woningbezittersParticuliere woningbezitters vertegenwoordigen circa 30% van debewoners in De Wierden. In de toekomst zal dit aantal toenemen,omdat de corporaties geleidelijk streven naar minder bezit.HuurdersOngeveer 70% van de bewoners huurt een huis in De Wierden.NieuwkomersDe nieuwbouwlocaties bieden ruimte voor nieuwe woningtypen ennieuwe bewoners. Maar ook de bestaande woningen kunnen met hunuitbreidingsmogelijkheden nieuwe doelgroepen naar de wijk trekken.BurenBuren in De Wierden kunnen op verschillende manieren samenwerkenbij het verbeteren van de woonkwaliteit, van het samen opknappen vande voortuin tot het gelijktijdig verbouwen van de woning, waardoor dekosten worden gedeeld.

50CollectievenWanneer vele buren dezelfde woonambitie hebben, kan een collectiefworden opgericht. Zo kan een buurt collectief een boomgaard aanleggenin een hof, of de woningen optoppen, of kunnen bewoners in collectief(mede-)opdrachtgeverschap bouwen op een nieuwbouwlocatie in DeWierden.GemeenteOnder de noemer van de integrale wijkaanpak (IWA) is de gemeentedagelijks bezig met het wel en wee van De Wierden. Zowel meteen sociale aanpak – met projecten als het activeringscentrum, hetWierdendok, het schoolontbijt - als met een ruimtelijke aanpak. Deruimtelijke aanpak begint bij het groot onderhoud, dat in volle gang isin de wijk. In de komende jaren worden de woningen en de openbareruimte in de wijk verder getransformeerd.CorporatieDe drie woningcorporaties Ymere, de Alliantie en GoedeStede bezitteneen groot deel van de woningen in De Wierden. Als vastgoedeigenarenhebben zij een direct belang bij de kwaliteit en leefbaarheid van de wijk.Ymere en De Alliantie zijn IWA partners. In de komende jaren gaan zijhun bezit renoveren en nieuwbouw realiseren in De Wierden.OndernemersNaast de grotere voorzieningen (school, gezondheidscentrum ensupermarkt) zijn er ook verschillende kleine ondernemers te vinden inDe Wierden. Zoals kappers, nagelstudio’s en timmerbedrijven. Dezebedrijven zorgen voor levendigheid in de buurt. Het Stijlboek wil ditverder stimuleren.

51ArchitectIn de toekomst zal er renovatie en nieuwbouw plaatsvinden in DeWierden. Dit boek biedt met de Wierden Principes uitgangspunten voorarchitecten.AannemerOok aannemers kunnen zich laten inspireren door de Wierden Principesen de materialenstaten in acht nemen.SupervisorDe supervisor begeleidt de renovatie en nieuwbouw en kijkt of deWierden Principes worden toegepast. Hij/zij kan ook particulierenadviseren bij initiatieven om individueel of collectief woningen ofwoonomgeving op te knappen.

WONEN IN DE WIERDEN53

54de basis isgoed..

55DE BASIS IS GOED DAAR BOUWEN WE OP VERDERDe solide bakstenen gevels en het vele groen vormen goedeingrediënten voor heerlijk wonen in De Wierden. De basis is dus goed.Sommige bewoners willen in de toekomst anders wonen. Ze willenhun huidige woning uitbreiden of doorverhuizen in de wijk naar eengrotere, kleinere of gelijkvloerse woning. Verschillende mensen hebbenimmers verschillende wensen. In de Ruimtelijke Visie De Wierden isafgesproken dat er meer verschillende woningen komen in De Wierden.Door renovatie en vergroting gaan de woningcorporaties een deel vande bestaande woningen geschikt maken voor andere doelgroepen.Er zijn nu diverse woningtypen aanwezig in De Wierden, die allemaalmogelijkheden bieden voor aan-, op-, of uitbouwen. Wat is de staat vande woningen, en hoe kunnen corporaties én particuliere eigenaren daarop verder bouwen?

56BCA / BCCBCQVrijstaande WoningenBCBBCRCentraal Wonen ProjectBCDBCVPortiekflatsBCEBCUYO1BCFNieuwbouwYO2BCGKeiwierdeYO3BCHBungalowsKopflatsBCJEengezinswoningenZorgclusterBCP

57VERSCHILLENDE WONINGTYPENJe zou het op het eerste gezicht niet zeggen, maar er zijn maarliefst 23 verschillende woningtypen te vinden in De Wierden. Erzijn zowel eengezinswoningen, appartementen als maisonettes.De eengezinswoningen verschillen van elkaar in grootte. Over hetalgemeen zijn de woningen compleet maar klein. Ze variëren inwoonoppervlak van 55 m2 tot 90 m2. In de Hoekwierde zijn ook groterewoningen te vinden. Verschillen zitten verder in kleine nuances zoalsde ramen, de plaats van de keuken aan de voor- of achterkant, dediepte van de voor- en achtertuinen en de schuren aan de voor- ofachterzijde. De appartementen verschillen op hun beurt ook. Zezijn gestapeld in twee tot vijf lagen met verschillende manieren vanbinnenkomen met portieken en galerijen. Juist deze kleine verschillengeven elk woningtype een eigen gezicht.Voor de meerderheid van de eengezinswoningen in de wijk wordt deoorspronkelijke naam gebruikt die de RIJP (Rijksdienst IJsselmeerPolders) deze destijds gegeven heeft. Ze beginnen allemaal met eenB of Y. Daarnaast staan er enkele vrijstaande woningen en bungalowsin de Hoekwierde en zijn er verspreid door de wijk zeven verschillendeappartementencomplexen te vinden. Het woningaanbod wordt tussen2012 en 2020 uitgebreid met 220 woningen op zes verschillendenieuwbouwlocaties in de wijk.Elk woningtype heeft zijn eigen naam, icoon en kleur. Op de kaart kanje zien welk woningtype waar staat in De Wierden. Weten in wat voorwoningtype je nu woont? Zoek op de kaart de kleur van je huis en kijkdan in de legenda welke naam en icoon bij de kleur hoort.

58Eigendom particulierEigendom de AlliantieNieuwbouw de AlliantieEigendom YmereNieuwbouw YmereEigendom Goede Stede

59VERSCHILLEND EIGENDOMOorspronkelijk waren de meeste woningen in De Wierden eigendomvan enkele woningcorporaties. Door de jaren heen is hier veranderingin gekomen. Veel mensen hebben hun woning gekocht en er zijnook nieuwe koopwoningen bijgebouwd. Dit heeft er voor gezorgddat de ‘eigendomskaart’ van De Wierden er gespikkeld uitziet. Deverdeling koop/huur is ongeveer 30%/70%. Door verdere verkoop vanhuurwoningen en nieuwbouw van koopwoningen is het de bedoelingdat de verdeling in de toekomst naar 55%/45% gaat.De manier waarop het eigendom is verdeeld over de wijk, is interessantvoor de aanpak van de woningrenovatie in De Wierden. Op de kaartis goed te zien dat sommige straten en complexen nog geheel in hetbezit zijn van de corporaties. Dit zijn woningen waar het denkbaar is datde corporatie in één keer een hele straat of gebouw aanpakt. Als hetom een hele buurt gaat, is het zelfs denkbaar dat de tuininrichting enverkaveling in zijn geheel mee kunnen veranderen. Andersom werkt hetnatuurlijk ook. Een hele straat met particuliere eigenaren kan collectiefeen plan maken voor transformatie van de eigen woningen. Dit zorgtvoor een heldere uitstraling en is vaak goedkoper dan individueelverbouwen.Natuurlijk is overal individuele woningverbetering mogelijk. Voorbeeldendaarvan zijn al zichtbaar in de wijk.

60het gebeurt al in De Wierden

61HOE BOUW JE DAAR OP VERDERDat de woningen in De Wierden zich goed lenen voor verbouwingen,is op meerdere plekken al te zien. Op diverse manieren wordt er doorparticulieren verder gebouwd aan de eigen woning. Van de meestkleine ingreep - een andere kleur verf op de kozijnen maakt al eengroot verschil - tot het vervangen van kozijnen voor een duurzameen energetische verbetering van de woning, of het plaatsen van eendakopbouw of serre. Wat blijkt: met het toevoegen van een veranda, ofeen kleine uitbouw van de keuken of badkamer, wordt het woongenotaanzienlijk vergroot. Een voordeel is dat vrijwel alle woningen in DeWierden een grote tuin hebben, met daarachter vaak een groene hof ofbuitengebied. De Wierden heeft dus de ruimte: woonruimte!De verbouwingsmatrix op de volgende pagina’s laat voorbeelden zienvan verbouwingen voor de verschillende bestaande woningtypen in DeWierden. De matrix dient ter inspiratie en laat zien dat er met betrekkelijkeenvoudige uitbreidingen een compleet nieuwe woning gecreëerd kanworden.

2mer 1mer 212r 2rwkwcwcGGslaapkamer 1slaapkamer 3doucher 1 slaapkamer 2slaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 3slaapkamer 4slaapkamer 3doucheslaapkamer 3doucheslaapkamer 3doucheEXISTING1 slaapkamer 3slaapkamer 3slaapkamer 3douchedoucheslaapkamer 4slaapkamer 3slaapkamer 4EXISTINGEXISTINGslaapkamer 3slaapkamer 4slaapkamer 3slaapkamer 4EXISTINGslaapkamer 1 slaapkamer 3slaapkamer 2slaapkamer 1badkamer douchedoucheslaapkamer 2woonkamerkeukenkeukenwoonkamerwoonkamerwoonkamerwoonkamerwoonkamerkeukenkeukenkeukenwoonkamerwoonkamerwoonkamerkeukenwcwcwoonkamerwoonkamerkeukenkeukenwkkeukenwkwoonkamerwkkeukenmkwcwcwkkeukenwoonkamerwkwkwcwcwkwcwkwoonkamerwcwcwkmkmkmkwkmkmkwcmkbergingwckeukenwkDE WIERDEN STIJL - UITBREIDINGENkeukenkeukenwkwcwkmkwkwcwcwkmkkeukenwoonkamerkeukenENTRANCEwkwoonkamerENTRANCEwcwcENTRANCEwoonkamerwoonkamerkeukenwoonkamerwoonkamerwoonkamerwoonkamerkeukenkeukenwoonkamerkeukenwkwcwkkeukenwkwoonkamerwoonkamerwkwoonkamerkeukenwckeukenwcwkwcwkmkmkwkwcwkmkwcwckeukenkeukenkeukenwkTUINAFSCHEIDINGENwkwcwkwkmkTUINAFSCHEIDINGENwoonkamerkeukenwcwcwkmkkeukenbegane gronddoorsnedekeukenwoonkamerbegane gronddoorsnedewkTUINAFSCHEIDINGENTUINAFSCHEIDINGENwoonkamerkeukenwoonkamerwoonkamerTUINAFSCHEIDINGENwcbegane grondwckeukenwcbegane gronddoorsnededoorsnedewkwcwcwkmkbergingmkmkPROGRAMMA:- tuinafscheidingen- tuinentreewoonkamerkeukenwkwcPROGRAMMA:- tuinafscheidingen- tuinentreePROGRAMMA:- tuinafscheidingen- tuinentreePROGRAMMA:- tuinafscheidingen- tuinentreePROGRAMMA:- tuinafscheidingen- tuinentree- kleine voortuinzonePROGRAMME:- entrance door / housenumber / mail box design- overhangslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 2BATHROOM WINDOWbadkamer douchePROGRAMME:- entrance door / housenumber / mail box design- overhangPROGRAMME:- entrance door / housenumber / mail box design- overhangPROGRAMME:- entrance door / housenumber / mail box design- overhangPROGRAMME:- entrance door / housenumber / mail box design- overhangPROGRAMME:- entrance door / housenumber / mail box design- overhangPROGRAMME:- entrance door / housenumber / mail box design- overhangPROGRAMME:- entrance door / housenumber / mail box design- overhangdouchePROGRAMME:- entrance door / housenumber / mail box design- overhangslaapkamer 2Programme:douche- entrance door / housemail box design / numberoverhangslaapkamer 3PROGRAMME:PROGRAMME:PROGRAMME:slaapkamer 1slaapkamer 1slaapkamer 3slaapkamer 3doucheslaapkamer 1 slaapkamer 2PROGRAMME:voorgevelvoorgevelvoorgevel- entrance door / house number/ mail box designwoonkamer- entrance door / housenumber / mail box design- overhangPROGRAMME:voorgevel- entrance door / housenumber / mail box design- overhang- entrance door / housenumber / mail box design- overhangkeuken- entrance door / housenumber / mail box design- overhangkeukenwoonkamerwoonkamerwcwoonkamerkeukenwoonkamerwkwkwcwkkeukenmkmkwcwcwkmkmkbergingERKERRAAMkeukenwkwcwkmkPROGRAMME:- fenceNIEUWE SCHUURNIEUWE SCHUURNIEUWE woonkamer SCHUURNIEUWE SCHUURkeukenbegane grondvariant 1doorsnedewoonkamerbegane grondvariant 1VOORPORTAALPROGRAMME:- fencekeuken doorsnededoorsnedePROGRAMME:- no front fence / green borderonly- back fencewoonkamerkeukenbegane gronddoorsnedePROGRAMME:- no fence on the front, greenborder- fence on the backPROGRAMME:- fencewoonkamerbegane gronddoorsnedekeukenkeukenwoonkamerwoonkamerwcbegane gronddoorsnedewcProgramme:-fencebegane gronddoorsnedeKITCHEN DOORPROGRAMME:- no front fence, green borderonly- back fenceERKERRAAMwoonkamerkeukenbegane grondPROGRAMME:- no front fence, green borderonlykeuken - back fencewkwcwcwcmkwkmkwcPROGRAMME:PROGRAMME:- no front fence / green borderonly- back fencewkwcwoonkamer- no fence on the front, greenborder- fence on the backPROGRAMME:- fence on the back and thefrontwoonkamerPROGRAMMA:- oude schuur vervangen voornieuwe schuur- schuur verplaatsen naarachtertuin PROGRAMMA: - voordeur zichtbaarvanaf - oude het schuur woonpad vervangen voornieuwe schuur- schuur verplaatsen naarachtertuin - voordeur zichtbaarvanaf het woonpadwoonkamerPROGRAMMA:- oude schuur vervangenvoor nieuwe schuurPROGRAMMA:- schuur verplaatsen naar- achtertuin oude schuur woonkamer vervangenvoor nieuwe schuur wckeuken woonkamer- schuur verplaatsen naarachtertuinkeukenkeukenwcbegane grondvariant 2begane grondvariant 2woonkamerkeukenmkmkwcwcPROGRAMME:- kitchen door towards thefront gardenslaapkamer 1 PROGRAMMA:slaapkamer 3woonkamer- raam vervangen voor erkerraam- zitten in het raam- sociale interactie met de straatwkkeukenPROGRAMMA:- grote entree (ruimte voorkinderwagen)keukenkeukenwkwcwkwcPROGRAMMA:- raam vervangen voor erkerraam- zitten in het raam- sociale interactie met de straatwcwkmkwoonkamerNIEUWE SCHUURkeukenwkwcwkkeukenmkkeukenwoonkamerbegane grondvariant 1slaapkamer 1 slaapkamer 3doorsnedeslaapkamer 2PROGRAMME:- window in the bathroomwoonkamerslaapkamer 1badkamerslaapkamer 2slaapkamer 2slaapkamer 2douchePROGRAMME:- window in the bathroomProgramme:-window in the bathroomslaapkamer 3slaapkamer 1badkamerwcwkslaapkamer 2wcwkdouchemkbergingdoucheslaapkamer 3slaapkamer 4slaapkamer 1slaapkamer 3slaapkamer 3slaapkamer 4doucheslaapkamer 1 slaapkamer 2voorgevelvoorgevelachtergevelachtergevelvoorgevelwoonkamerachtergevelachtergevelPROGRAMMA:- oude schuur vervangenvoor nieuwe schuur- schuur verplaatsen naarachtertuinkeukenwcwoonkamerkeukenwoonkamerbegane grondvariant 2keukenmkwcmkwkwcwkmkBUNGALOWkeukendoorsnedePROGRAMME:- kitchen door towards thefront garden-window to door in the kitchenPROGRAMME:- living room door towards thefront garden-window to door in the kitchenPROGRAMME:- kitchen door towards thefront garden-window to door in the kitchenwoonkamerbegane grondProgramme:-kitchen door towardsthe back gardenslaapkamer 3PROGRAMME:wcwcdoucheslaapkamer 1 slaapkamer 2woonkamervoorgevel- living room door towardsthe front garden-window to door in the kitchenkeukenPROGRAMMA:- schuur slopen- slaapkamer en badkamertoevoegen op plek van deschuur- levensloopbestendige woning- logeerzolder- bungalow gevoelkeukenwoonkamerwcmkPROGRAMME:- extended entrance (12 m2)/place for bagaboo/- extended bathroom- deleted wall in the entrancehall- deleted bathroom wallPROGRAMME:- entrance and storage- balcony- deleted wall in the entrancehall- window to door in thesleeping room 4PROGRAMME:- dining room- inside green garden- enlargement of the kitchenwindowPROGRAMME:- extended entrance (12 m2)/place for bagaboo/- balconyslaapkamer 2 slaapkamer 1- deleted wall in the entrancehalldoucheProgramme:PROGRAMME:- entrance and storage- balconyslaapkamer 3- entrance- terrace- enlarge the entrance doorvoorgevelwoonkamerkeukenwoonkamerwoonkamerwoonkamer- deleted wall in the entrancehall- window to door in thesleeping room 4woonkamerkeukenkeukenkeukenwoonkamerkeukenwoonkamerwoonkamerwoonkamerkeukenwcwcwoonkamerwoonkamerkeukenkeukenwoonkamerkeukenmkwcwkkeukenwkwoonkamerwoonkamerwkkeukenwkwcwcwkwcwkwkwcwkmkmkwcmkwcwkwkmkmkwcwcmkbergingkeukenkeukenkeukenwkwkwcwkwkwcwcwkmkmkwoonkamerkeukenslaapkamer 1badkamerslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3slaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3slaapkamer 2PROGRAMME:- dining room- inside green garden- window to door in theslaapkamer 2 slaapkamer 1kitchenPLASTER FACADEdoucheEXISTINGslaapkamer 2Programme:douche- living room- terrace- enlarge the living roomwindowslaapkamer 3douchePLASTER FACADEslaapkamer 1 slaapkamer 2slaapkamer 1doucheslaapkamer 1badkamerslaapkamer 2slaapkamer 1badkamerslaapkamer 2slaapkamer 2slaapkamer 2slaapkamer 2slaapkamer 1badkamerslaapkamer 2slaapkamer 1badkamerslaapkamer 2wkwcslaapkamer 3slaapkamer 4slaapkamer 1slaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 3slaapkamer 4slaapkamer 1 slaapkamer 3slaapkamer 1 slaapkamer 3douchedouchedoucheslaapkamer 1 slaapkamer 3slaapkamer 3slaapkamer 4douchedoucheslaapkamer 3slaapkamer 4slaapkamer 3slaapkamer 4slaapkamer 3slaapkamer 3woonkamerwoonkamerslaapkamer 1 slaapkamer 3slaapkamer 2keukenwoonkamerwoonkamerkeukenkeukenwoonkamerkeukenwoonkamerkeukenkeukenwoonkamerwoonkamerwcwoonkamerwcwoonkamerkeukenkeukendouchemkwcwkkeukenwkwcwkwcwkwoonkamerwoonkamerwkkeukenwkwcslaapkamer 2mkmkwcwkwkwkwcwkwcwcmkmkmkbergingroof window withthe staircaseroof window withthe staircasekeukenroof window withthe staircasekeukenwkroof window withthe staircaseroof window withthe staircaseslaapkamer 1 slaapkamer 3douchewkwcwkroof window withthe staircasemkwcwkroof window withthe staircaseroof window withthe staircaseroof window withthe staircaseroof window withthe staircasemkslaapkamer 1 slaapkamer 3slaapkamer 2keukenslaapkamer 1badkamerbadkamerslaapkamer 2slaapkamer 1badkamerbadkamerslaapkamer 2PROGRAMME:- dining room- inside green garden- bathroom with the window- window to door in theslaapkamer 2 slaapkamer 1kitchen- deleted bathroom wallwoonkamerslaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 1doucheROOF TERRACEslaapkamer 1doucheslaapkamer 1badkamerslaapkamer 2slaapkamer 2slaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3slaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3slaapkamer 2douchedoucheslaapkamer 1badkamerbadkamerslaapkamer 2slaapkamer 1badkamerbadkamerslaapkamer 2douchewcslaapkamer 1slaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 3slaapkamer 4slaapkamer 1 slaapkamer 3slaapkamer 1 slaapkamer 3douchedoucheslaapkamer 3slaapkamer 4slaapkamer 3slaapkamer 4roof window withthe staircaseroof window withthe staircasedouchedoucheslaapkamer 3slaapkamer 3slaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 4slaapkamer 3slaapkamer 4keukenwoonkamerwoonkamerwoonkamerROOF TERRACEkeukenwoonkamerwoonkamerkeukenwoonkamerkeukenwoonkamerkeukenwoonkamerwoonkamerslaapkamer 1badkamer douchewcslaapkamer 3keukenwcwkkeukenkeukendoucheslaapkamer 1 slaapkamer 2woonkamerwkkeukenwkwoonkamermkwcwcwkkeukenwkwoonkamerwcmkmkbergingwkslaapkamer 2wcwkwcwkwkwcslaapkamer 1 slaapkamer 3mkmkwcwkwcslaapkamer 2mkkeukendouchekeukenwkwkwcwkslaapkamer 2douchePROGRAMME:- plaster facade- new doors / windowsROOM +-TERRACEplaster facade- new doors / windowsPROGRAMME:- plaster facade- new doors / windowsmkslaapkamer 1 slaapkamer 3ROOM + TERRACEslaapkamer 2PROGRAMME:- plaster facade- new doors / windowsslaapkamer 2ROOF ROOM + TERRACEslaapkamer 1slaapkamer 2slaapkamer 2ROOM + TERRACEPROGRAMME:- plaster facade- new doors / windowsslaapkamer 2slaapkamer 1ROOM + TERRACEdouchePROGRAMME:- plaster facade- new doors / windowsROOM + TERRACEPROGRAMME:- plaster facade- new doors / windowsPROGRAMME:doucheROOF ROOM + TERRACEslaapkamer 2- plaster facade- new doors / windowsslaapkamer 1doucheslaapkamer 1slaapkamer 3slaapkamer 2doucheslaapkamer 1 slaapkamer 3slaapkamer 1 slaapkamer 3doucheslaapkamer 3badkamerROOF ROOM + TERRACEPROGRAMME:- plaster facade- new doors / windowswcwkmkROOF ROOM + TERRACEPROGRAMME:- plaster facade- new doors / windowsslaapkamer 1ROOM + TERRACEbadkamerslaapkamer 2PROGRAMME:- plaster facade- new doors / windowsslaapkamer 1 slaapkamer 3ROOM + TERRACEslaapkamer 2PROGRAMME:- plaster facade- new doors / windowsslaapkamer 2slaapkamer 1badkamerslaapkamer 2slaapkamer 1badkamerslaapkamer 2slaapkamer 1badkamerslaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 4slaapkamer 1 slaapkamer 3douchedoucheROOM + TERRACEPROGRAMME:- plaster facade- new doors / windowsslaapkamer 4slaapkamer 3slaapkamer 4PROGRAMME:- plaster facade- new doors / windowsdoucheslaapkamer 3slaapkamer 3PROGRAMME:- plaster facade- new doors / windowsslaapkamer 4doucheROOM + TERRACEgarderobewoonkamerROOF ROOM + TERRACEwoonkamerkeukenreading roomROOF slaapkamer ROOM 3 + TERRACEslaapkamer 4PROGRAMME:slaapkamer 3slaapkamer 4keukenwoonkamerwoonkamerreading roomwoonkamerkeukenwoonkamerwckeukendouchewoonkamerwoonkamerkeukenwckeukendoucheslaapkamer woonkamer4slaapkamer 3keukendouche douchegarderobeslaapkamer 1 slaapkamer 2woonkamerkeukengarderobemkwcwkwkkeukenwkmkwcwkwcwkwkwcmkmkbuilt-in librarywoonkamerbuilt-in librarywoonkamerkeukenwcwkwkwcwkmkbergingwkwcwcmkkeukenkeukenwkbuilt-in libraryreading roomwkslaapkamer 2douchePROGRAMME:- roof terrace through thewindow staircase- natural light in the hall of thefirst floor- deleted part of the roof for theroof windowslaapkamer 3Programme:- terracePROGRAMME:- roof terrace through thewindow staircase- natural light in the hall of thefirst floor- deleted part of the roof for theroof windowreading spaceslaapkamer 1atelierPROGRAMME:- roof terrace through the windowstaircase- natural light in the hall of the firstslaapkamer 1 slaapkamer 3floor- deleted part of the roof for theroof windowbuilt-in libraryreading roomPROGRAMME:- roof terrace through thewindow staircase- natural light in the hall of theslaapkamer 1slaapkamer 3first floor- openning in the roofconstructionbadkamerPROGRAMME:- roof terrace through thewindow staircase- natural light in the hall of thefirst floor- openning slaapkamer in 1the roof slaapkamer 3constructionslaapkamer 1 slaapkamer 3slaapkamer 2ADDITIONAL FLOORPROGRAMME:- roof terrace through thewindow staircase- natural light in the hall of thefirst floorslaapkamer 2 slaapkamer 1- deleted part of the roof for theroof windowkeuken- roof terrace throuwindow staircase- natural light in thSECOND FLOOR first floorslaapkamer 1badkamerSECOND FLOORslaapkamer 2slaapkamer 2PROGRAMME:- roof terrace througADDITIONAL FLOORstaircase- natural light in theslaapkamer 2slaapkamer 4floorslaapkamer 1 slaapkamer 3ADDITIONAL FLOORslaapkamer 2woonkamerSECOND FLOORdoucheHATslaapkamer 1slaapkamer 1doucheSECOND FLOORdoucheslaapkamer 2douchewcslaapkamer 3slaapkamer 4- roof terrace through the windowstaircase- natural light in the hall of the firstfloor- deleted part of the roof for theroof windowbuilt-in libraryreading roomwcwkmkwcwkmkSECOND FLOORPROGRAMME:- roof terrace through the windowstaircase- natural light in the hall of the firstfloorslaapkamer 3slaapkamer 1- deleted part of the roof for theroof windowADDITIONAL FLOORbadkamerslaapkamer 2PROGRAMME:- roof terrace through thewindow staircase- natural light in the hall of thefirst floor- openning in the roofconstructionslaapkamer 1 slaapkamer 3ADDITIONAL FLOOR- openning slaapkamer in the 1 roof slaapkamer 3constructionslaapkamer 2slaapkamer 1badkamerslaapkamer 2PROGRAMME:slaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 4PROGRAMME:- roof terrace throstaircase- natural light in thfloor- deleted part of troof windowslaapkamer 2SECOND Fslaapkamer 1slaapkamer 3PROGRAMME:badkamerslaapkamer 2slaapkamer 4doucheADDITIONALPROGRAMME:- openning in the rconstructionSECOND FLO- deleted part of theroof windowslaapkamer 4douchedouchedouche- roof terrace through thewindow staircase- natural light in the hall of thefirst floordoucheslaapkamer 3slaapkamer 2PROG- roof twindow- naturfirst flo- openconstrubuilt-inABCCORIGINALPLOT: 116 m²116 m2TYPE VG 01 VG 02BCA/BCC87,5 m²BCCXS€+ 0 m2XS< 2 m2€VG 03 VG 04 VG 05 VG 06 VG 07 VG 08 D 01 D 0€BCC€BCC€S+ 0 m2XS< 2 m2€0 m2 0 m2 0 m2 0 m2 0 m2 0 m2 + 25BCCPLASTER FACADE BCCROOF TERRACE BCCS BCCM45 m2€€ €+ 65 m2€€ €B< 2 m2< 2 m247 m2+ 43 m2€BCB PLASTER FACADE BCB ROOF TERRACE BCBM BCBL€ €€ €BPLOT: 155 m²BCB78 m²< 2 m2< 2 m2 SBCB+ 3 m2€+ 3 m2BCB ENTRANCE100 m2 BCB FENCE XSXSBCB PLASTER FACADE BCBM€€+ 6 m2+ 8 m247 m2+ 43 m2BCB ROOF TERRACE€ €BCB< 2 m2< 2 m247 m2+ 43 mBCD ENTRANCE BCD FENCE XSBCD PLASTER FACADE BCD ROOF TERRACEPLOT: 217 m² 116 m2XSBCDS BCDM0 m2 0€m2 0 m2 0 m2 + 20€€€< 2 m2< 2 m245 m2+ 65 m2ENTRANCE 116 m2BCD XSBCD FENCE XS LIVING BCD ROOM DOOR XSBCD PORCH + BALCONY SPLOT: 136 m²€€€€BCD PLASTER FACADE BCD ROOF TERRACE BCDS BCDM€€< 2 m2< 2 m2< 2 m2+ 5 m245 m2+ 65 m2BCDPLOT: 154 m²BCDBCD ENTRANCE 116 m2 BCD FENCE XSXS€88 m²€BCD PLASTER FACADE BCD ROOF TERRACE S BCDM€< 2 m2< 2 m245 m2+ 65 mPLOT: 208 m²BCD ENTRANCE 116 m2 BCD FENCE XSBCD XS KITCHEN DOOR BCD PORCH + BALCONY XSS€€€€BCD PLASTER FACADE BCD ROOF TERRACE BCDS BCDM€< 2 m2BCJ ENTRANCE 100 m2 BCJ FENCE XSXSPLOT: 220 m²0 m2€0 m2BCJ< 2 m2€+ 2 m29 m20 m2 + 5 m2+ 10 m245 m2+ 65 m2BCJ PLASTER FACADE BCJ ROOF TERRACE BCJM BCJL0 m2€ €0 m2€ €+ 30< 2 m2XS < 2 m2€47 m2+ 43 m2BCJ ENTRANCE 100 m2BCJ FENCE BCJ XS KITCHEN DOOR XSBCJ XS KITCHEN EXTENSION SPLOT: 142 m²€€€+ 2 m2€BCJ PLASTER FACADE BCJ ROOF TERRACE BCJM BCJL€ €€ €BPLOT: 155 m²BCJ78 m²< 2 m2< 2 m2BCJBCJ XSFENCE XS€+ 2 m2€< 2 m2+ 8 m2+ 6 m247 m2+ 43 m2BCJ ENTRANCE 100 m2XSBCJ PLASTER FACADE BCJBCJMBCJ€€ €< 2 m258 m2PROGRAMMA:- entree- woonkamer- keuken- 2 slaapkamers- badkamer1e verdiepingPLOT: 217 m²BCQPLOT: 127 m²BCP+ 0 m2 BCPENTREEXS€0 m20 m20 m2BCQ ENTRANCE 80 DOOR m2BCQ XS BATHROOM WINDOW BCQ KITCHEN DOOR BCQ XS PORCH + BALCONY BCQ XS KITCHEN EXTENSION BCQ KITCHEN S EXTENSION + BATHROOM BCQS BCQM58 m²PLOT: 141 m²€€€€€80 m2begane grondPROGRAMMA:- entreedeur- huisnummer- deurbel- brievenbus- luifelBCPBCQ63,5 m²XSS€€ €BCQ+ 0 m2XS€BCQ+ 0 m2XS€BCPS+ 0 m2 BCP+ 3 m2BADKAMER UITBREIDINGPROGRAMMA: € SBCQ< 2 m2XS< 2 m21e verdieping< 2 m247 m2+ 4BCP+ 0 m2+ 2 m20 m2 + 3 m2 0 m2 + 5 m2€- luxe badkamer metbad en raam€BCQ+ 0 m2BCQ+ 0 m2€€SS+ 0 m2BCPKEUKENUITBREIDINGS€ €XS< 2 m2€+ 5 m2PROGRAMMA:- grete entree- nieuwe schuur voorscootmobielBCP+ 20 m2L€ € €+ 20 m2< 2 m2< 2 m2+ 3 m2+ 8 m2+ 16 m247 m2+ 43 m2BCQBCQ+ 3 m2 + 7 m2 + 14 m20 m2€ €BCQM0 m2BCP+ 0 m2BCPDAKTERRASEXTRA VERDIEPINGPROGRAMMA:- dakterras- bereikbaar doordakraamtrapL€PLASTER FACADE ROOF TERRACE BCQM BCQL€ €0 m2ROOF TERRACE Lbegane grondbegane grond1e verdieping2e verdieping€ €BCQ€ € €47 m2+ 43 m2begane grondL+ 30€ €€ €voorgevelBCR 84m2 BCRENTRANCE DOORFENCE BCR XS BATHROOM WINDOW BCR XS KITCHEN DOOR BCR XS PORCH+BALCONY BCR XS LIVING ROOM EXTENSION S BCRSPLOT: 183 m²€€€€€0 m2 0 m20 m20 m2achtergevelY01PLOT: 120 m²PLOT: 113 m²doorsnedeBCR91 m261 m²Y01Y01XS€voorgeveldoorsnede0 m2+ 0 m2< 2 m2€0 m284 m²0 m2 0 m2XS< 2 m2voorgevel< 2 m2< 2 m2< 2 m2+ 10 m20 m2doorsnedevoorgevelY010 m2 + 5 m2 + 6 m2€BCR TOP TERRACE BCRM BCRM0 m2+ 10 m247 m2Y01doorsnede0 m2Y010 m2€ €0 m2MvoorgevelY01€ €0 m247 m2+ 53 m20 m2doorsnede+ 40 m2€+ 22L€+ 16+ 24* Niet opgenomen in deze matrix de woningtypes in de Hoekwierde en de woningen van Goede Stede

m2m2m2m2m2+ 44 m2+ 39 m2+ 32 m2+ 30 m2+ 42 m2+ 25 m2+ 74 m2+ 69 m2+ 62 m2+ 60 m2+ 82 m20 m20 m20 m20 m20 m20 m20 m20 m20 m2+ 15 m2+ 15 m2+ 15 m2+ 15 m2+ 15 m2+ 15 m2+ 15 m2+ 15 m2+ 15 m2+ 15 m2+ 15 m2+ 15 m2+ 15 m2+ 15 m2+ 15 m2+ 15 m2+ 15 m2+ 15 m2+ 35 - 63 m2+ 35 - 63 m2+ 35 - 63 m2+ 29 m2+ 29 m2+ 29 m2+ 20 m2+ 20 m2+ 20 m2+ 28 m2+ 20 m2+ 26 m22 D 03 D 04 AG 01 AG 02 AG 03 AG 04 AG 05 AG 06 AG 07 AG 08 AG 09M€Programme:+ 40 m2- living room- bed room- terrace- bathroomL€ € €PROGRAMME:+ 46 m2- master bedroom- atelier- terrace / green house- reconfigured first floor planning- deleted part of the roof for thestaircaseL€ €PROGRAMME:+ 29 m2- master bedroom- atelier- terrace / green house- deleted part of the roof for thestaircaseM€doucheslaapkamer 1 slaapkamer 2slaapkamer 3Programme:+ 40 m2- Living room- Bed room- Green house------doucheXL€ € €PROGRAMME:+ 46 m2- cinema room / leasure room- additional bedrooms- guest floor- atelier- deleted part of the roof for thestaircaselibrarydoucheslaapkamer 4slaapkamer 3atelierXL€ € €PROGRAMME:+ 43 m2- cinema room / leasure room- additional bedrooms- guest floor- atelier- deleted part of the roof forthe staircaseBCR BACK TERRACE S€keukenwcmkwoonkamerdoucheslaapkamer 1 slaapkamer 2slaapkamer 3Programme:+ 16 m2- Living room- Kitchen extension-enlarge the living roomwindowM€ €PROGRAMME:+ 15 m2- terrace- green houseY01BACK TERRACEwoonkamerkeukenmkwcwoonkamerkeukenmkwcgreen houseBCQwoonkamerkeukenwcBACK TERRACEmkM€PROGRAMME:+ 15 m2- terrace- green housegreen housewoonkamerkeukenwcmkBCR BACK TERRACE + ROOM M€keukenwcmkwoonkamerdoucheslaapkamer 1 slaapkamer 2slaapkamer 3Programme:+ 30 m2- Living room- Kitchen extension- Balcony-enlarge the living roomwindowM€ €PROGRAMME:+ 16 m2- terrace / dining room- small room- balcony- window to door in the livingroom, bedroom 1 / 2Y01BACK TERRACE + ROOM + BALCONYwoonkamerkeukenmkwcwoonkamerkeukenmkwcreading room /tea roomslaapkamer 1slaapkamer 3doucheslaapkamer 2BCQ BACK TERRACE + ROOM + BALCONY M€ €PROGRAMME:+ 16 m2- terrace / dining room- small room- balcony- window to door in the livingroom, bedroom 1 / 2- deleted kitchen wallwoonkamerkeukenwcmkwoonkamerkeukenwcmkslaapkamer 1slaapkamer 2doucheslaapkamer 3BCR GARDEN ROOM M€keukenwcmkwoonkamerdoucheslaapkamer 1 slaapkamer 2slaapkamer 3Programme:+ 10 - 20 m2- children's playing room- terrace- winter garden- workshop / atelierM€ €Programme:+ 10 - 15 m2- children's playing room- terrace- winter garden- workshop / atelierY01GARDEN ROOMwoonkamerkeukenmkwcwinter gardenBCR BACK FACADE S€keukenmkwoonkamerdoucheslaapkamer 1 slaapkamer 2slaapkamer 3Programme:+ 16 m2- Living room extension- Bed room extension- Bed room- Bathroom extensionwcwcM€ €PROGRAMME:+ 16 m2- extended dining room- extended bedrooms- deleted living room wall- deleted bedroom wallsY01BACKwoonkamerkeukenmkwcslaapkamer 1slaapkamer 3doucheslaapkamer 2BCQ BACK L€ € €PROGRAMME:+ 18 m2- extended dining room- extended bedrooms- deleted living room wall- deleted kitchen wall- deleted bedroom wallswoonkamerkeukenwcmkslaapkamer 1slaapkamer 2doucheslaapkamer 3BCR GARDEN HOUSE M€keukenwcmkwoonkamerdoucheslaapkamer 1 slaapkamer 2slaapkamer 3Programme:+ 35 m2- living room- guest room with privatebathroom- built-in storage / bookshelves- children's playing room- enlarge the living roomwindowkeukenwcmkwoonkamer M€ € €Programme:+ 29 m2- dining room- kitchen with the dining room- working room with privatebathroom- guest room with privatebathroom- playing room for children- built-in storage / bookshelvesY01GARDEN HOUSEwoonkamerkeukenmkwcbookshelves /stotagekeukenwoonkamerkeukenmkwcwoonkamerkeukenmkwcBCQwoonkamerkeukenwcGARDEN HOUSEmkL€ € €Programme:+ 35 m2- garden house / guest housewith all private facilities- roof top: green garden /playground for children / sunterracewoonkamerkeukenwcmkgardengarden 1garden 2slaapkamer 1slaapkamer 2doucheslaapkamer 3garden 1garden 2garden 3BCQTUINHUISM€ € €+ 29 m2PROGRAMMA:- eet kamer- keuken- werkkamer- inbouw kasten - veelopbergruimteopmerking: bestaande bergingwordt geslooptbegane grondvariant 1bagane grondvariant 2doorsnedeachtergevelwoonkamerwcmkkeukenwoonkamerwcmkkeukenBCR CAR PORCH M€keukenwcmkwoonkamerProgramme:+ 35 m2- car porchBCQwoonkamerkeukenwcCAR PORCHmkM€PROGRAMME:+ 37 m2- car porchBCR SHED XS€keukenwcmkwoonkamerProgramme:4 m2- shedS€PROGRAMME:5 m2- shedY01SHEDslaapkamer 1slaapkamer 3doucheslaapkamer 2woonkamerkeukenmkwcBCR BACKPACK XL€keukenmkwoonkamerdoucheProgramme:+ 79 m2- living room extension- bed room extension- bed room- bathroom extensionwcXL€ € €PROGRAMME:+ 69 m2- enlargment of the living room- enlargment of bedroom 1 / 2- atelier / library / reading room- additional bedrooms- guest floor- cinema room / leasure room- deleted part of the roof forthe staircaseY01BACKPACKwoonkamerkeukenmkwcslaapkamer 1slaapkamer 3doucheslaapkamer 2doucheslaapkamer 4built-in libraryatelierBCQ BACKPACK XL€ € €PROGRAMME:+ 75 m2- enlargment of the livingroom- enlargment of bedroom 1 / 2- atelier / library / readingroom- additional bedrooms- guest floor- cinema room / leasure room- deleted part of the roof forthe staircasereading roombuilt-in libraryatelierslaapkamer 1slaapkamer 2doucheslaapkamer 3woonkamerkeukenwcmkBCQ GARDEN ROOM S€Programme:+ 10 - 20 m2- children's playing room- terrace- winter garden- workshop / atelierL€ €PROGRAMME:+ 29 m2- master bedroom- atelier- terrace / green house- deleted part of the rooffor the staircaseXL€ € €PROGRAMME:+ 43 m2- cinema room / leasure room- additional bedrooms- guest floor- atelier- deleted part of the roof for thestaircaseBCQ BACK TERRACE M€PROGRAMME:+ 15 m2- terrace- green housewoonkamerkeukenwcmkwoonkamerkeukenwcmkgreen houseBCQ BACK TERRACE + ROOM + THE BALCONY M€ €PROGRAMME:+ 16 m2- terrace / dining room- small room- balcony- window to door in the livingroom, bedroom 1 / 2- deleted kitchen wallwoonkamerkeukenwcmkslaapkamer 1slaapkamer 2doucheslaapkamer 3woonkamerkeukenwcmkBCQ GARDEN ROOM S€Programme:+ 10 - 15 m2- children's playing room- terrace- winter garden- workshop / atelierwoonkamerkeukenwcmkBCQ BACK M€ €PROGRAMME:+ 18 m2- extended dining room- extended bedrooms- deleted living room wall- deleted kitchen wall- deleted bedroom wallsslaapkamer 1slaapkamer 2doucheslaapkamer 3woonkamerkeukenwcmkBCQ GARDEN HOUSE M€ € €Programme:+ 29 m2- dining room- kitchen with the dining room- working room with privatebathroom- guest room with privatebathroom- playing room for children- built-in storage / bookshelveswoonkamerkeukenwcmkbookshelves /stotagewoonkamerkeukenwcmkwoonkamerwcmkkeukenBCQ CAR PORCH S€PROGRAMME:+ 37 m2- car porchwoonkamerkeukenwcmkBCQ NEW SHED S€PROGRAMME:5 m2- new shedwoonkamerkeukenwcmkBCQ BACKPACK XL€ € €PROGRAMME:+ 75 m2- enlargment of the living room- enlargment of bedroom 1 / 2- atelier / library / reading room- additional bedrooms- guest floor- cinema room / leasure room- deleted part of the roof for thestaircasewoonkamerkeukenwcmkslaapkamer 1slaapkamer 2doucheslaapkamer 3reading roombuilt-in libraryatelier+ 25 m2PROGRAMMA:- extra verdiepingbijvoorbeeld voor:- thuiswerken- extra slaapkamers- thuisbioscoop- speelkamer- bibliotheek- atelier ruimte- hobby ruimteopmerking: er gaatbestaande ruimte verlorenvoor het maken van eenextra trapslaapkamer 1doucheslaapkamer 21e verdiepingvoorgevel2e verdiepingbadkamerBCPSERRE OF VERRANDAM€+ 15 m2PROGRAMMA:- wintertuin- serre- overdekt terras / verandawoonkamerkeukenwcwoonkamerkeukenwcbegane grondvariant 1: veranda1e verdiepingvatiant 2: wintertuindoorsnedeachtergevelBCPACHTER UITBOUW + BALKONM€ €+ 15 m2PROGRAMMA:- vergroting woonkamer- eventueel extra kleine(werk)kamer- groot balkon bereikbaarvanuit de slaapkamers- sloop keuken muurwoonkamerkeukenwcwoonkamerkeukenwcslaapkamer 1 slaapkamer 2badkamerbegane grondvariant 1begane grondvariant 2doorsnedeachtergevel1e verdiepingBCPTUINKMERS€+ 15 m2PROGRAMMA:- extra kamer bijvoorbeeld:- speelkamer- wintertuin- hobbyruimte- werkkameropmerking: bestaande bergingwordt geslooptwoonkamerkeukenwcbegane gronddoorsnedeachtergevelbegane grondvariant 11e verdiepingvariant 2BCPTUINHUISM€ € €+ 29 m2PROGRAMMA:- eet kamer- keuken- werkkamer- inbouw kasten - veelopbergruimteopmerking: bestaandeberging wordt geslooptwoonkamerwcwoonkamerkeukenwcdoorsnedeachtergevel+ 26x m2PROGRAMMA:- uitbreiding eetkamer- uitbreiding slaapkamers 1 & 2- sloop muur woonkamer- sloop muur keuken- sloop muur slaapkamersBCPACHTER VERLENINGL€ € €woonkamerkeukenwcslaapkamer 1garderobeslaapkamer 2douchebegane grond1e verdiepingdoorsnedeachtergevelL€ €RAMME:3 m2errace through thestaircaseal light in the hall of theorning in the roofctionBCJ NEW SHED S€PROGRAMME:5 m2- new shed + new fencewoonkamerkeukenwcwkM€PROGRAMME:+ 37 m2- car porchBCJCAR PORCHwoonkamerkeukenwcwkBCJ BACK TERRACE M€PROGRAMME:+ 15 m2- terrace- green housewoonkamerkeukenwcwkBCJ BACK TERRACE + ROOM + THE BALCONY M€ €PROGRAMME:+ 32 m2- terrace / dining room- small room- balcony- window enlargment in theliving room, bedroom 1 / 2woonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3douchekeukenwcwkBCJ GARDEN ROOM S M€Programme:+ 19 m2- children's playing room- living roomwoonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3doucheBCJ ONE STORY HOUSE L€Programme:+ 63 m2- children's playing room- living roomwoonkamerkeukenwcwkwoonkamerkeukenwcwkProgramme:+ 37 m2- dining room- kitchen with the dining room- working room with privatebathroom- guest room with privatebathroom- playing room for children- built-in storage / bookshelvesBCJ GARDEN HOUSE M€ € €woonkamerkeukenwcwkwoonkamerkeukenwcwkwoonkamerkeukenwcwkBCJ BACK M€ € €PROGRAMME:+ 20 m2- extended living room- extended bedrooms- deleted living room wall- deleted bedroom wallswoonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3douchekeukenwcwkBCJ BACK TERRACE M€PROGRAMME:+ 15 m2- terrace- green housewoonkamerkeukenwcwkBCJ BACK TERRACE + ROOM + THE BALCONY M€ €PROGRAMME:+ 16 m2- terrace / dining room- small room- balcony- window enlargment in theliving room, bedroom 1 / 2woonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3doucheBCJ GARDEN ROOM S M€woonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3doucheProgramme:+ 19 m2- children's playing room- living roomProgramme:+ 37 m2- dining room- kitchen with the dining room- working room with privatebathroom- guest room with privatebathroom- playing room for children- built-in storage / bookshelvesBCJ GARDEN HOUSE M€ € €woonkamerkeukenwcwkwoonkamerkeukenwcwkBCJ BACK M€ € €PROGRAMME:+ 20 m2- extended living room- extended bedrooms- deleted living room wall- deleted bedroom wallswoonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3douchekeukenwcwkL€ €PROGRAMME:+ 30 m2- master bedroom- atelier- terrace / green houseL€ €PROGRAMME:+ 30 m2- master bedroom- atelier- terrace / green houseL€ €PROGRAMME:+ 30 m2- master bedroom- atelier- terrace / green houseBCJ NEW SHED S€PROGRAMME:5 m2- new shedwoonkamerkeukenwcwkBCJ NEW SHED S€PROGRAMME:5 m2- new shedwoonkamerkeukenwcwkM€PROGRAMME:+ 37 m2- car porchwoonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3doucheBCJCAR PORCHwoonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3doucheM€PROGRAMME:+ 37 m2- car porchwoonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3doucheBCJCAR PORCHwoonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3doucheBCJ BACK TERRACE M€PROGRAMME:+ 15 m2- terrace- green housewoonkamerkeukenwcwkBCJ BACK TERRACE + ROOM + THE BALCONY M€ €PROGRAMME:+ 16 m2- terrace / dining room- small room- balcony- window enlargment in theliving room, bedroom 1 / 2woonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3doucheBCJ GARDEN ROOM S M€woonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3doucheProgramme:+ 19 m2- children's playing room- living roomProgramme:+ 37 m2- dining room- kitchen with the dining room- working room with privatebathroom- guest room with privatebathroom- playing room for children- built-in storage / bookshelvesBCJ GARDEN HOUSE M€ € €woonkamerkeukenwcwkwoonkamerkeukenwcwkBCJ BACK M€ € €PROGRAMME:+ 20 m2- extended living room- extended bedrooms- deleted living room wall- deleted bedroom wallswoonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3douchekeukenwcwkDDITIONAL FLOOR XL€ € €PROGRAMME:+ 58 m2- cinema room / leasure room- additional bedrooms- guest floor- atelierXL€ € €PROGRAMME:+ 58 m2- cinema room / leasure room- additional bedrooms- guest floor- atelierXL€ € €PROGRAMME:+ 58 m2- cinema room / leasure room- additional bedrooms- guest floor- atelierBCJ BACKPACK XL€ € €PROGRAMME:+ 87 m2- enlargment of the livingroom- enlargment of bedroom 1 / 2- atelier / library / readingroom- additional bedrooms- guest floor- cinema room / leasure roomwoonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3douchekeukenwcwkCJ BACKPACK XL€ € €PROGRAMME:+ 87 m2- enlargment of the living room- enlargment of bedroom 1 / 2- atelier / library / reading room- additional bedrooms- guest floor- cinema room / leasure roomwoonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3douchekeukenwcwkBCJ BACK XL€ € €PROGRAMME:+ 87 m2- enlargment of the livingroom- enlargment of bedroom 1 / 2- atelier / library / readingroom- additional bedrooms- guest floor- cinema room / leasure roomwoonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3douchekeukenwcwkL€ € €PROGRAMME:+ 65 m2- master bedroom- atelier- reading room- terrace / green house- deleted part of the roof for thestaircaseL€ € €PROGRAMME:+ 65 m2- cinema room / leasure room- additional bedrooms- guest floor- atelier- deleted part of the roof for thestaircaseslaapkamer 1slaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 4badkamerwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD BACK TERRACE M€PROGRAMME:+ 15 m2- terrace- green housegreen houseterraceslaapkamer 1slaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 4badkamerBCD BACK TERRACE + ROOM + THE BALCONY M€reading roomPROGRAMME:+ 16 m2- terrace / dining room- small room- balcony- window to door in the livingroom, bedroom 2 / 4- deleted kitchen wall- deleted living room wallwoonkamerkeukenwkwcwkmkwoonkamerkeukenwkwcwkmkwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD GARDEN ROOM S€Programme:+ 10 - 15 m2- children's playing room- terrace- winter garden- reading room- workshop / atelier slaapkamer 1slaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 4badkamerBCD BACK FACADE M€reading roomPROGRAMME:+ 16 m2- terrace / dining room- small room- bigger bedroom- window to door in the livingroom, bedroom 2 / 4- deleted kitchen wall- deleted living room wallwoonkamerkeukenwkwcwkmkwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD GARDEN HOUSE M€ € €Programme:+ 33 m2- kitchen with the dining room- working room with privatebathroom- guest room with privatebathroom- playing room for children- built-in storage /bookshelveskeukenbuilt-in bookshelves /storagereading placeworking placewoonkamerkeukenwkwcwkmkwoonkamerkeukenwkwcwkmkwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD CAR PORCH S€PROGRAMME:+ 37 m2- car porchslaapkamer 1slaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 4badkamerwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD SHED XS€PROGRAMME:9 m2- shedwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD SHED XS€PROGRAMME:9 m2- shedwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD BACKPACK XL€ € €PROGRAMME:+ 87 m2- enlargment of the living room- enlargment of bedroom 1 / 2- additional bedrooms- atelier / library / reading room- guest floor- cinema room / leasure room- deleted part of the roof for thestaircaseslaapkamer 4 slaapkamer 5badkamer library /reading roomslaapkamer 1slaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 4badkamerwoonkamerkeukenwkwcwkmkL€ € €PROGRAMME:+ 65 m2- master bedroom- atelier- reading room- terrace / green house- deleted part of the roof for thestaircaseL€ € €PROGRAMME:+ 65 m2- cinema room / leasure room- additional bedrooms- guest floor- atelier- deleted part of the roof for thestaircaseslaapkamer 1slaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 4badkamerwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD BACK TERRACE M€PROGRAMME:+ 15 m2- terrace- green housegreen houseterraceslaapkamer 1slaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 4badkamerBCD BACK TERRACE + ROOM + THE BALCONY M€reading roomPROGRAMME:+ 16 m2- terrace / dining room- small room- balcony- window to door in the livingroom, bedroom 2 / 4- deleted kitchen wall- deleted living room wallwoonkamerkeukenwkwcwkmkwoonkamerkeukenwkwcwkmkslaapkamer 1slaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 4badkamerwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD BACK TERRACE M€PROGRAMME:+ 15 m2- terrace- green housegreen houseBCD GARDEN HOUSE M€ € €Programme:+ 33 m2- kitchen with the dining room- working room with privatebathroom- guest room with privatebathroom- playing room for children- built-in storage /bookshelveskeukenbuilt-in bookshelves /storagereading placeworking placewoonkamerkeukenwkwcwkmkwoonkamerkeukenwkwcwkmkwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD CAR PORCH S€PROGRAMME:+ 37 m2- car porchslaapkamer 1slaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 4badkamerwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD SHED XS€PROGRAMME:9 m2- shedwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD BACKPACK XL€ € €PROGRAMME:+ 87 m2- enlargment of the living room- enlargment of bedroom 1 / 2- additional bedrooms- atelier / library / reading room- guest floor- cinema room / leasure room- deleted part of the roof for thestaircaseslaapkamer 4 slaapkamer 5badkamer library /reading roomslaapkamer 1slaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 4badkamerwoonkamerkeukenwkwcwkmk€2ugh the windowe hall of the firsthe roof for theL€ € €PROGRAMME:+ 65 m2- master bedroom- atelier- reading room- terrace / green house- deleted part of the roof for thestaircaseLOOR L€ € €PROGRAMME:+ 65 m2- cinema room / leasure room- additional bedrooms- guest floor- atelier- deleted part of the roof for thestaircaseslaapkamer 1slaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 4badkamerwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD BACK TERRACE M€PROGRAMME:+ 15 m2- terrace- green housegreen houseterraceslaapkamer 1slaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 4badkamerBCD BACK TERRACE + ROOM + THE BALCONY M€reading roomPROGRAMME:+ 16 m2- terrace / dining room- small room- balcony- window to door in the livingroom, bedroom 2 / 4- deleted kitchen wall- deleted living room wallwoonkamerkeukenwkwcwkmkwoonkamerkeukenwkwcwkmkwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD GARDEN ROOM S€Programme:+ 10 - 15 m2- children's playing room- terrace- winter garden- reading room- workshop / atelierwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD GARDEN ROOM S€Programme:+ 10 - 15 m2- children's playing room- terrace- winter garden- reading room- workshop / atelierslaapkamer 1slaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 4badkamerwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD BACK TERRACE M€PROGRAMME:+ 15 m2- terrace- green housegreen houseBCD GARDEN HOUSE M€ € €Programme:+ 33 m2- kitchen with the dining room- working room with privatebathroom- guest room with privatebathroom- playing room for children- built-in storage /bookshelveskeukenwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD CAR PORCH S€PROGRAMME:+ 37 m2- car porchwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD SHED XS€PROGRAMME:9 m2- shedwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD BACKPACK XL€ € €PROGRAMME:+ 87 m2- enlargment of the living room- enlargment of bedroom 1 / 2- additional bedrooms- atelier / library / reading room- guest floor- cinema room / leasure room- deleted part of the roof for thestaircaseslaapkamer 1slaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 4badkamerwoonkamerkeukenwkwcwkmk€h the windowhall of the firstroof for theL€ € €PROGRAMME:+ 65 m2- master bedroom- atelier- reading room- terrace / green house- deleted part of the roof for thestaircaseOR L€ € €PROGRAMME:+ 65 m2- cinema room / leasure room- additional bedrooms- guest floor- atelier- deleted part of the roof for thestaircasewoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD BACK TERRACE M€PROGRAMME:+ 15 m2- terrace- green housegreen houseslaapkamer 1slaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 4badkamerBCD BACK TERRACE + ROOM + THE BALCONY M€reading roomPROGRAMME:+ 16 m2- terrace / dining room- small room- balcony- window to door in the livingroom, bedroom 2 / 4- deleted kitchen wall- deleted living room wallwoonkamerkeukenwkwcwkmkwoonkamerkeukenwkwcwkmkwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD GARDEN ROOM S€Programme:+ 10 - 15 m2- children's playing room- terrace- winter garden- reading room- workshop / atelierslaapkamer 1slaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 4badkamerwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD BACK TERRACE M€PROGRAMME:+ 15 m2- terrace- green housegreen houseBCDTUINHUISM€ € €+ 63 m2PROGRAMMA:- extra huis:- gasten- oudersbegane gronddoorsnedeachtergevelwoonkamerkeukenwkwcwkmkopmerking: bestaandeberging wordt geslooptwoonmatje3000x3400eetmatje2500x2500keuk en2100x2700hoofdslaapmatje3000x3600wastafel 1100x1600douc hefunctie 1050x1350closetfunctie 1100x 1700BCD GARDEN HOUSE M€ € €Programme:+ 33 m2- kitchen with the dining room- working room with privatebathroom- guest room with privatebathroom- playing room for children- built-in storage /bookshelveskeukenwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD CAR PORCH S€PROGRAMME:+ 37 m2- car porchwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD SHED XS€PROGRAMME:9 m2- shedwoonkamerkeukenwkwcwkmkBCD BACKPACK XL€ € €PROGRAMME:+ 87 m2- enlargment of the living room- enlargment of bedroom 1 / 2- additional bedrooms- atelier / library / reading room- guest floor- cinema room / leasure room- deleted part of the roof for thestaircaseslaapkamer 4 slaapkamer 5badkamerlibrary /reading roomslaapkamer 1slaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 4badkamerwoonkamerkeukenwkwcwkmkm2 + 39 m2 + 59 m2 0 m2 0 m2 + 15 m2 + 15 m2 + 15 m2 + 35 - 63 m2 + 20 m2 + 8 m2 + 16 m2L€ €2gh thee hall of theoofL€ €PROGRAMME:+ 30 m2- master bedroom- atelier- terrace / green houseFLOOR XL€ € €PROGRAMME:+ 58 m2- cinema room / leasure room- additional bedrooms- guest floor- atelierXL€ € €PROGRAMME:+ 58 m2- cinema room / leasure room- additional bedrooms- guest floor- atelierBCJ BACK TERRACE M€PROGRAMME:+ 15 m2- terrace- green housewoonkamerkeukenwcwkBCB BACK TERRACE + ROOM + THE BALCONY M€ €PROGRAMME:+ 32 m2- terrace / dining room- small room- balcony- window enlargment in theliving room, bedroom 1 / 2woonkamerwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3douchekeukenwcwkBCB GARDEN ROOM S M€Programme:+ 19 m2- children's playing room- living roomwoonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3doucheBCB ONE STORY HOUSE L€Programme:+ 63 m2- children's playing room- living roomwoonkamerkeukenwcwkwoonkamerkeukenwcwkBCB BACK M€ € €PROGRAMME:+ 26 m2- extended kitchen and livingroom- extended bedrooms- deleted kitchen and livingroom walls- deleted bedrooms wallsslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3douchewoonkamerkeukenwcwkBCB KITCHEN EXTENSION S€PROGRAMME:+ 4 m2- dining room- inside green garden- enlargement of the kitchenwindowslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3douchewoonkamerkeukenwcwkProgramme:+ 37 m2- dining room- kitchen with the dining room- working room with privatebathroom- guest room with privatebathroom- playing room for children- built-in storage / bookshelvesBCB GARDEN HOUSE M€ € €wcwkwcwkwoonkamerkeukenwcwkwoonkamerkeukenM€PROGRAMME:+ 37 m2- car porchBCBCAR PORCHwoonkamerkeukenwcwkBCB NEW SHED S€PROGRAMME:5 m2- new shedwoonkamerkeukenwcwkBCB FRONTPACK XL€ € €PROGRAMME:+ 70 m2- enlargment of the living room- enlargment of bedroom 1 / 2- atelier / library / reading room- additional bedrooms- guest floor- cinema room / leasure roomwoonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1slaapkamer 3doucheL€ €PROGRAMME:+ 30 m2- master bedroom- atelier- terrace / green houseXL€ € €PROGRAMME:+ 55 m2- cinema room / leasure room- additional bedrooms- guest floor- atelierBCB BACK TERRACE M€PROGRAMME:+ 15 m2- terrace- green housewoonkamerkeukenwcwkBCB BACK TERRACE + ROOM + THE BALCONY M€ €PROGRAMME:+ 16 m2- terrace / dining room- small room- balcony- window enlargment in theliving room, bedroom 1 / 2woonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3doucheBCB GARDEN ROOM S M€woonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3doucheProgramme:+ 19 m2- children's playing room- living roomBCB BACK M€ €PROGRAMME:+ 26 m2- extended kitchen and livingroom- extended bedrooms- deleted kitchen and livingroom walls- deleted bedrooms wallswoonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3doucheBCB KITCHEN EXTENSION S€PROGRAMME:+ 6 m2- dining room- inside green garden- enlargement of the kitchenwindowslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3douchewoonkamerkeukenwcwkBCB KITCHEN EXTENSION + BEDROOM M€ €PROGRAMME:+ 12 m2- master bedroom- kitchen extension- enlargement of the kitchenwindow- opening in the bedroomwoonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3doucheProgramme:+ 37 m2- dining room- kitchen with the dining room- working room with privatebathroom- guest room with privatebathroom- playing room for children- built-in storage / bookshelvesBCB GARDEN HOUSE M€ € €woonkamerkeukenwcwkwcwkwoonkamerkeukenM€PROGRAMME:+ 37 m2- car porchwoonkamerkeukenwcwkBCBCAR PORCHwoonkamerkeukenwcwkBCB NEW SHED S€PROGRAMME:5 m2- new shedwoonkamerkeukenwcwkCB BACKPACK XL€ € €PROGRAMME:+ 90 m2- enlargment of the living room- enlargment of bedroom 1 / 2- atelier / library / reading room- additional bedrooms- guest floor- cinema room / leasure roomwoonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1slaapkamer 3doucheM€ €PROGRAMME:+ 30 m2- master bedroom- atelier- terrace / green houseBCB BACK TERRACE M€PROGRAMME:+ 15 m2- terrace- green house- closed kitchenwoonkamerkeukenwcwkwoonkamerkeukenwcwkBCB BACK TERRACE + ROOM + THE BALCONY M€ €PROGRAMME:+ 16 m2- terrace / dining room- kitchen extension- balcony- window enlargment in theliving room, bedroom 1 / 2- opening of the kitchenwoonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3doucheBCB GARDEN ROOM M€woonkamerkeukenwcwkProgramme:+ 19 m2- children's playing room- living roomslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3doucheBCB BACK M€ € €PROGRAMME:+ 26 m2- extended kitchen and livingroom- extended bedrooms- deleted kitchen and livingroom walls- deleted bedrooms wallswoonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3doucheBCB KITCHEN EXTENSION S€PROGRAMME:+ 8 m2- dining room- inside green garden- enlargement of the kitchenwindowslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3douchewoonkamerkeukenwcwkBCB KITCHEN EXTENSION + BEDROOM S€ €PROGRAMME:+ 12 m2- dining room- inside green garden- enlargement of the kitchenand the bedroom windowwoonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3doucheBCB KITCHEN EXTENSION + BEDROOM M€ €PROGRAMME:+ 12 m2- master bedroom- kitchen extension- enlargement of the kitchenwindow- opening in the bedroomslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3douchewoonkamerkeukenwcwkBCB GARDEN HOUSE M€ € €Programme:+ 35 m2- dining room- kitchen with the dining room- working room with privatebathroom- guest room with privatebathroom- playing room for children- built-in storage / bookshelveswoonkamerwcwkwoonkamerwcwkkeukenkeukenBCB CAR PORCH S€PROGRAMME:+ 37 m2- car porchwoonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1 slaapkamer 3doucheBCB NEW SHED S€PROGRAMME:5 m2- new shedwoonkamerkeukenwcwkBCB BACKPACK XL€ € €PROGRAMME:+ 75 m2- enlargment of the living room- enlargment of bedroom 1 / 2- atelier / library / reading room- additional bedrooms- guest floor- cinema room / leasure roomwoonkamerkeukenwcwkslaapkamer 2slaapkamer 1slaapkamer 3douchem2 + 43 m2 + 73 m2 0 m2 + 15 m2 + 15 m2 + 15 m2 + 35 - 63 m2 + 20 m2BCCwoonkamerkeukenGARDEN ROOM S€wkwcwkbergingmkProgramme:+ 10 - 15 m2- children's playing room- terrace- winter garden- reading room- workshop / atelierL€ € €PROGRAMME:+ 65 m2- master bedroom- atelier- reading room- terrace / green house- deleted part of the roof for thestaircaseL€ € €PROGRAMME:+ 65 m2- cinema room / leasure room- additional bedrooms- guest floor- atelier- deleted part of the roof for thestaircaseBCCwoonkamerkeukenBACK TERRACE M€wkwcwkbergingmkPROGRAMME:+ 15 m2- terrace- green housegreen housewoonkamerkeukenwkwcwkbergingmkterraceslaapkamer 1slaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 4badkamerBCCwoonkamerkeukenBACK TERRACE + ROOM + THE BALCONY M€wkwcwkbergingmkwoonkamerkeukenwkwcwkbergingmkreading roomPROGRAMME:+ 16 m2- terrace / dining room- small room- balcony- window to door in the livingroom, bedroom 2 / 4- deleted kitchen wall- deleted living room wallBCCwoonkamerkeukenBACK L€ € €wkwcwkbergingmkPROGRAMME:+ 18 m2- extended dining room- extended bedrooms- deleted living room wall- deleted kitchen wall- deleted bedroom wallsslaapkamer 1 slaapkamer 2slaapkamer 3badkamer /w.m.k.BCC GARDEN HOUSE M€ € €Programme:+ 33 m2- kitchen with the dining room- working room with privatebathroom- guest room with privatebathroom- playing room for children- built-in storage /bookshelveswoonkamerwkwcwkbergingmkkeukenwoonkamerkeukenwkwcwkbergingmkwoonkamerkeukenwkwcwkbergingmkbuilt-in bookshelves /storagereading placeworking placeBCCwoonkamerkeukenCAR PORCH S€wkPROGRAMME:+ 37 m2- car porchwcwkbergingmkCCwoonkamerkeukenBACKPACK XL€ € €wkwcwkbergingmkPROGRAMME:+ 87 m2- enlargment of the living room- enlargment of bedroom 1 / 2- additional bedrooms- atelier / library / reading room- guest floor- cinema room / leasure room- deleted part of the roof for thestaircaseslaapkamer 1 slaapkamer 2slaapkamer 3badkamer /w.m.k.slaapkamer 4 slaapkamer 5badkamer library /reading room

64BCQ BACKPACK€PROGRAMME:woonkamerslaapkamer 2slaapkamer 1reading roombuilt-in library+ 75 m2- enlargment of the- enlargment of be- atelier / library / r- additional bedroo- guest floor- cinema room / le- deleted part of thstaircasekeukenwcmkdoucheslaapkamer 3atelierIk denk aan:• Een grotere keuken• Een grotere badkamer met een raam• Een penthouse slaapkamer met terras op het zuiden• Een klus-tuinkamer• Een theehuis-kamer los van het huis maar wel incontact met de woonkamer• Een twee keer zo groot huis• Een slaapkamer op de begane grond zodat ik oud kanworden in mijn eigen huis• Een veranda met buiten openhaard• Een grotere entree waar de kinderwagen kan staan• Nieuwe kozijnen en dubbel glas voor een lagereenergierekening

65BOUWEN VOOR MENSENBouwen voor doelgroepenVerschillende mensen hebben verschillende wensen. Levensfase enleefstijl zeggen vaak iets over de eisen die worden gesteld aan eenwoning. Gelijkvloers wonen bijvoorbeeld, of een extra studeer- ofwerkkamer aan huis. Omdat sommige woningen in De Wierden zichuitermate goed lenen voor een bepaald type verbouwing, passen zein de toekomst wellicht perfect bij een bepaalde doelgroep. Zo kunnensommige woningtypen heel eenvoudig getransformeerd worden totgelijkvloers wonen, geschikt voor ouderen. En zijn andere woningenzeer geschikt voor gezinnen met opgroeiende kinderen, omdat ze aaneen besloten binnenhof liggen waar veilig gespeeld kan worden. Voorelke doelgroep zijn er suggesties te vinden in dit boek.VoorbeeldenDe voorbeelden worden in dit boek afgebeeld in de vorm vandenkballonnen. Dit zijn ideeën voor verbouwingen, die in de toekomstverder kunnen worden uitgewerkt door particulieren, collectieven ofcorporaties. De denkballonnen staan bij de buurt waar de verbouwinggoed past, bijvoorbeeld omdat het mooi aansluit bij de woning en/of debuitenruimte. Dit betekent echter niet dat de suggestie niet voor eenandere buurt of woning kan gelden - blader dus eens langs alle buurtenen ballonnen om inspiratie op te doen!

OPENBARE RUIMTE IN DE WIERDEN67

68de basis isgoed..

69DE BASIS IS GOED DAAR BOUWEN WE OP VERDERDat de basis om op voort te bouwen goed is in De Wierden, geldt nietalleen voor de woningen maar ook voor de openbare ruimte. Een vande kwaliteiten van De Wierden is dat ‘het buitengevoel’ door het velewater en groen in de wijk nooit ver weg is. Op een brug over de singel,in een verborgen binnentuin, of op de dijk, er zijn talloze plekken waardit gevoel de kop op steekt.Toch was de staat van de openbare ruimte de bewoners van DeWierden de afgelopen jaren een doorn in het oog. In 2009 is gestartmet groot onderhoud. En in 2011 moet het in de hele wijk afgerondzijn. De IWA-partners hebben in de Ruimtelijke Visie De Wierdenafgesproken dat naast het groot onderhoud extra wordt geïnvesteerd ineen kwaliteitsverbetering van de openbare ruimte. Eén van de eersteinitiatieven, waarvoor bewoners het idee hebben aangedragen, is deaanleg van een kunstwandelroute door de wijk.In De Wierden kunnen een aantal kenmerkende typen openbareruimte (buitenruimte) worden onderscheiden. Denk aan de singel,de ringweg, de fietsstraten, etc. In de volgende pagina’s worden zebeschreven, uitgaande van de situatie na groot onderhoud. Om dejuiste suggesties te doen - en uiteindelijk de juiste keuzes te maken- voor de transformatie van de wijk is het belangrijk om te kijken naarde relatie tussen de bebouwing en haar omgeving. Over deze relatie,en over hoe de kwaliteiten van de buitenruimte en de woningen inonderlinge samenhang versterkt kunnen worden, gaat dit hoofdstuk.

70+Karakteristieke Wierden buitenruimte op wijkniveau(hoge beeldregie)De Ruimtelijke Visie De Wierden stelt vast dat gezocht moet wordennaar een nieuwe balans tussen openbare ruimte en bebouwing, alsdrager voor de transformatie van De Wierden. In dit boek worden viertypen openbare ruimte onderscheiden die betekenis hebben op hetniveau van de wijk: de singel, de autoring, het assenkruis en de dijk.Per type zijn aanbevelingen en ideeën uitgewerkt voor de buitenruimteen de aanliggende woningen.Voor de singel, de autoring, het assenkruis en de dijk geldt dat deopenbare ruimte en de bebouwing sterk bijdragen aan de uitstralingen het karakter van De Wierden als geheel. Daarom spreken we indit boek over ‘hoge beeldregie’ zones. De betekenis en zichtbaarheidvan deze zones impliceert dat hier zorgvuldig moet worden omgegaanmet renovatie, woningverbetering en nieuwbouw. Toepassing vande Wierden Principes en andere aanbevelingen uit het Stijlboek isin deze zones het meest belangrijk en sorteert het grootste effect.-Karakteristieke Wierden buitenruimte op buurtniveau(lage beeldregie)Op buurtniveau zijn drie karakteristieke typen openbare ruimte teonderscheiden in De Wierden: de fietsstraten, de woonpaden ende binnentuinen. Deze zijn van grote invloed op het karakter van deverschillende buurten. Er zijn diverse aanbevelingen mogelijk om deinrichting van de buitenruimte te koppelen aan veranderingen aan dewoningen in De Wierden.Voor de fietsstraten, de woonpaden en de binnentuinen geldt dat deopenbare ruimte en de bebouwing in minder mate bijdragen aan deuitstraling en de identiteit van De Wierden als geheel. We sprekendaarom over ‘lage beeldregie’ zones. Naleving van de WierdenPrincipes blijft belangrijk, maar sorteert met name effect op buurtniveauen heeft minder impact op de wijk als geheel.

71De vier belangrijke typenopenbare ruimte op deschaal van de hele Wierden:de singel, de autoring, hetassenkruis en de dijkDe woningen en complexen dieonder hoge beeldregie vallenDrie karakteristieke typenopenbare ruimte in De Wierdenop buurtniveau: de fietsstraten, dewoonpaden en de binnentuinen

72+De singelDe singel is erg belangrijk voor De Wierden. Hij rijgt alle sfeergebiedenaan elkaar. De singel heeft twee verschillende ruimtelijkeverschijningsvormen. Het noord-westelijke deel heeft een overwegendgroen, natuurlijk karakter. De woningen zijn voornamelijk met deachterkanten en zijkanten georiënteerd naar de singel. Het zuidelijkedeel van de singel is veel stedelijker met woonstraten en voorkantengericht naar de singel. De singel is een belangrijk, beeldbepalendelement in de wijk. Bovendien is de singel als buitenruimte tussen hetnoordelijke en zuidelijke deel van de wijk van grote betekenis. In deplannen voor Groot Onderhoud wordt daarom ingezet op een aantalverblijfplekken aan de singel en kwalitatief betere wandelroutes langshet water. Met name het complex van de Alliantie in de Kornwierdeen de portieketageflats van Ymere in de Oldewierde staan op crucialeplekken aan de singel.

73++++++++++

74PROFIEL 13WOONPADPROFIEL 6BUSBAAN EN WOONSTRAATPROFIEL 4WOONSTRAATPROFIEL 8BOSZONE AAN DREEF.. ik zie je op de brug bij de fontein..PROFIEL 15SINGEL EENGEZINSWONINGENVoorbeelddoorsnede van het zuidelijke gedeeltevan de singel waar gewoond wordt aan de singel.Focus op flaneren en programma in het waterPROFILE 12zoals PARKZONE bijvoorbeeld AAN SINGEL houten vlonders of een fontein.PROFIEL 16PARKEN - PLANTSOEN KIMWIERDEVoorbeelddoorsnede van het noord-westelijke gedeelte van de singelwaar veel groen is en waar achtertuinen vaak grenzen aan het groen.Focus op ravotplekken en realiseren van groene bufferzone tussenPROFIEL 9De WierdenLAANen De Laren. Specifieke plekken voor ontmoeting endoorgaande wandelroute langs de singel maken... of op het houten vlonder d

HAAG75+Aanbevelingen buitenruimte:• Sterker beleefbaar maken van parkkarakter aan de singel in hetnoord-westelijke deel. Dit deel van de singel inrichten als ravotzoneen als groene buffer tussen De Wierden en De Laren.• Zuidelijke promenadedeel specifieker inrichten als flaneerplekgekoppeld aan de nieuwe ontwikkelingen in het hart van DeWierden. Het nieuwe hart moet de koppeling maken naar de singel.• Benadrukken van het belang van de singel door continue beplantinglangs de gehele singel.• Publiek toegankelijke plekken aan de singel maken.• Continue routes langs het water.• Bestaande bruggen meer identiteit geven door kleur, verlichting.• Bruggen onderdeel maken van continue wandelroutes langs desingel.• Uitzichtpunten / oriëntatiepunten creëren door aanleggen vanhouten vlonders gekoppeld aan de wandelroute.+Aanbevelingen bebouwing:• Meer oriëntatie en uitstraling van de bebouwing en tuinen naar desingel.• Overgangen geleidelijk oriënteren naar de singel; uitbouwen enterrassen aan de singelkant en terugliggende opbouwen zorgenvoor veranda gevoel, woonbeleving wordt gekoppeld aan de singel.• Complex BCE (Alliantie) als landmark in de wijk versterken en meerkoppelen aan de singel – bijvoorbeeld door terrassen/balkons ende centrale entree te oriënteren op de singelgracht.• Portiekflats (Ymere) sterker op de gracht oriënteren door hetverbeteren van de architectonische uitstraling en door toevoegenvan programma aan de singelkant.• Hart oriënteren op het water; inrichting promenade op maaiveldmeenemen bij nieuwbouw.HAAGan gaan we lekker vissen..

76+De ringwegVeel bewoners en bezoekers komen De Wierden binnen met de auto.De autoring verbindt alle sfeergebieden van De Wierden en vormteen ringweg rond het Wierden Dorp. De ringweg heeft de betekenisvan buurtontsluitingsweg in de wijk en vormt de schakel tussen deWesterdreef en de woonstraten. Deze betekenis is alleen niet overalherkenbaar en voelbaar, als gevolg van het verdwijnen van (delenvan) de laanbeplanting en discontinuïteit in het wegprofiel. Bovendienkeren een aantal bouwblokken zich van de ringweg af. Hierdoorontstaat een onsamenhangend en rommelig beeld langs de ringweg.Het thuiskomgevoel kan sterker worden als deze weg een duidelijkeidentiteit krijgt

77++++++++++

78Bestaande ontsluitingsstructuurTe onderzoeken ontsluitingsstructuur:afmaken autoring rond sfeergebiedDorp en een oost-west verbindingom het hart van De Wierden goedbereikbaar te maken... de mooie bomen verwelkomenje bent thuis..2.5007.4202.0003.0001.9501.304.000 4.8705.9103.0004.4608.0002.0007.4202.500BACKEXTENSIONHOUSEFRONT FRONT GARDEN / PATHEXTENSION GREEN FENCEGREEN BOARDERPARKINGROADGREEN BOARDERPATHFRONT GARDEN /GREEN FENCEFRONTEXTENSIONHOUSEBACKEXTENSIONVoorbeelddoorsnede van gewenst continu autoringprofiel methagen en bomen. Gekoppeld hieraan de wenselijke op- enuitbouwen richting de autoring.

79+Aanbevelingen buitenruimte:• Meer samenhang en continuïteit ringweg, bijvoorbeeld doorcontinue laanbeplanting, verlichting en/of materialisering.• Continuïteit van het profiel, door overal een zelfde standaardmaatvoering en inrichting (weg – groenstrook – voetpad) tehanteren.• Parkeren gebeurt zo veel mogelijk in langsrichting aan de straat, ofin clusters aan de ringweg.• Onderzoek naar op termijn opwaarderen van de woonstraat in hetoostelijke deel van de wijk tot deel ringweg, waardoor een geslotenringweg in de wijk ontstaat.• Onderzoek naar realiseren Oost-West verbinding in het hart vanDe Wierden door het verbinden van de woonstraat aan de laantussen Leem- en Kornwierde met de woonstraat langs de busbaan.Dit kan gewenst zijn met het oog op de ontwikkeling van het nieuwecentrum in De Laren.• Bruggen benadrukken door licht, kleur en materialisering.• Kruispunten met fietsstraten en busbaan herinrichten zodat deverschillende openbare ruimte elementen worden gekoppeld aanelkaar.• Rotondes op Westerdreef inzetten als welkomstpoorten naar DeWierden.+Aanbevelingen bebouwing:• Oriëntatie van woningen meer naar de autoring richten; bijvoorbeelddoor uitbouwen aan de voorzijde van de woningen en entreesgericht op de ringweg.• Versterken van het profiel van de autoring door meer hoogte terealiseren door opbouwen.• Opbouwen in gelijk vlak met de bestaande gevel creëren meerhoogte langs de autoring.• De bebouwing ter plekke van de entrees naar de buurten extraaccentueren door hoekramen of uitbouwmogelijkheden metuitstraling naar de ringweg.• De garageboxen op markante plekken aan de ring kunnen optermijn vervangen worden door nieuwbouw, met meer uitstralingnaar de ringweg.• In het zuiden komt de autoring langs de twee portieketage flats vanYmere. Een achterkantsituatie op een zeer prominente plek in dewijk. Het is wenselijk dat deze flats zich naar de autoring richten. Ditkan op verschillende manieren (zie Wierden Buurten).

80+Het assenkruisHet assenkruis bestaat uit twee ruimtelijke structuren. De noord-zuidgeoriënteerde route tussen het plantsoen aan de Kimwierde in hetzuiden en de groenzone aan de Leemwierde in het noorden. En haaksdaarop de oost-west georiënteerde route, tussen de Westerdreef en dewestelijke groenstructuur aan de singel. Doordat de busbaan onderdeeluitmaakt van het assenkruis, is de ruimtelijke samenhang onduidelijken gefragmenteerd. Het assenkruis is geen heldere doorlopendestructuur, maar eerder een optelsom van op zichzelf staande publiekeplekken en straten. In de Ruimtelijke Visie De Wierden is ingezet opmeer samenhang in het assenkruis en op versterking van de noord-zuidverbinding met de dijk (en het nieuwbouwproject Kustzone Haven) ende oost-west verbinding met De Laren. Het hart van De Wierden ligt aanhet kruispunt tussen de twee structuren en zal als ontmoetingsruimtevoor de wijk een belangrijke rol blijven vervullen.

81+++++++++

PROFIEL 6BUSBAAN EN WOONSTRAAT82PROFIEL 4WOONSTRAATPROFIEL 15SINGEL EENGEZINSWONINGEN.. alle wegen leiden naar het hart..PROFIEL 5BUSBAAN EN LAANPROFIEL 16PARKEN - PLANTSOEN KIMWIERDEVoorbeelddoorsnede van nieuw profielLeemwierde en busbaan met wandelroutetussen woonstraat en busbaan.PROFIEL 4WOONSTRAATPROFIEL 9LAANVoorbeelddoorsnede van de groene laan tussenhart van De Wierden en het toekomstige De Laren.Prachtige plek voor parkachtige inrichting.

83++Aanbevelingen buitenruimte:• Door voetpaden met elkaar te verbinden worden de losseonderdelen langs het assenkruis aan elkaar gekoppeld.• De losse onderdelen van het assenkruis verbinden, bijvoorbeelddoor continue beplanting en/of verlichting.• Specifieke plekken maken voor ontmoeting door programma toe tevoegen per plek.• Openbare ruimte koppelen aan de omringende woningen.• In het noordelijke deel van het assenkruis kan door herinrichtingvan de groenstrook tussen de woonstraat en de busbaan, een laanonstaan die de kwaliteitsdrager in dit deel van de wijk kan gaanvormen.• Versterken betekenis hart van De Wierden door nieuwbouw tekoppelen aan plekken voor ontmoeting. Zowel programmatischin de openbare ruimte als programma voor ontmoeting in hetgebouwde vorm.• Door het doortrekken en verbinden van de centrale woonstraat inoost-west richting (parallel aan de zuidzijde van de laan), onstaateen heldere route voor de auto tussen in het hart van van de wijk.• Veel plekken van het assenkruis worden in het kader van Grootonderhoud (2009-2011) aangepakt.Aanbevelingen bebouwing:• Betekenis assenkruis kan worden versterkt door extra verdiepingop bestaande bebouwing.• Bebouwing oriënteren richting de openbare ruimte.• Versterken contact tussen bebouwing en openbare ruimteassenkruis, door creëren van nieuwe entrees (zoals bij complexAlliantie) en uitstraling gevels.• Afwijkende bijzondere architectuur van nieuwbouw hart van DeWierden (materiaal, kleur, hoogte,vormgeving).• Meer aandacht voor hoeken of zijkanten van woningen ofgarageboxen, grenzend aan het assenkruis. Suggesties zijn meerramen of voordeuren gericht op de openbare ruimte en het optermijn vervangen van garageboxen door woningen, met uitstralingnaar de openbare ruimte.

84++ +++

85De dijkDe ligging aan de dijk en aan het open water van het Gooimeer vormteen van de grootste kwaliteiten van De Wierden. Op dit moment wordtDe Wierden echter vooral ervaren als wijk achter de dijk. Het versterkenvan de oriëntatie van De Wierden op het Gooimeer is dan ook een van dedoelstellingen uit de Ruimtelijke Visie De Wierden. Dit kan bijvoorbeelddoor meer opgangen (trappen) tegen de dijk, door een uitkijkpunt,door hogere bebouwing met (gedeeltelijk) zicht op het Gooimeer enmogelijk door medegebruik van het dijktalud voor stadslandbouw, zoalsvolkstuinen of schapen.++++++

86PROFIEL 17WOONPADPROFIEL 20DIJKVoorbeelddoorsnede van de dijk en dekopflats van Ymere, die op een plek staanwaar hoogte gewenst is om de Wierdenvanaf het water zichtbaar te maken.PROFIEL 19PARKEN.. de dijk loopt doortot in de achtertuin..Voorbeelddoorsnede van de dijk en de laagbouw op de rand vande Kimwierde en Zandwierde. Ook hier is hoogte gewenst en kangekeken worden in hoeverre de achtertuinen onderdeel kunnenworden van programma op de dijk.

87++Aanbevelingen buitenruimte:• Versterken van de koppeling van de wijk met de kwaliteiten van dedijk en het Gooimeer en vice versa.• Meer en uitnodigende trappartijen tegen de dijk.• Entrees woonstraten benadrukken.• Landschapskunst realiseren in het plantsoen in de Kimwierde(onderdeel van het assenkruis) om verbinding tussen land en waterop poëtische manier te maken.• Entrees binnenhoven vanaf de dijk afscheiden met groene hagen,geen schuttingen.• Randen binnenhoven richting achtertuinen begrenzen met halfhoge groene afscheidingen om open karakter van de binnentuinente waarborgen.• Mogelijkheden onderzoeken met o.a. het waterschap totmedegebruik van de dijk door bewoners voor bijvoorbeeld hethouden van dieren (schapen, geiten) of volkstuinen.Aanbevelingen bebouwing:• Meer uitstraling bebouwing richting de dijk en het Gooimeer, doorentrees richting de dijk te verplaatsen.• Meer hoogte creëren (complexen Ymere) om De Wierden vanafhet water zichtbaar te maken.• Nieuwbouw Kimwierde met onderscheidende hoogwaardigearchitectuur als robuuste ‘vuurtoren’ van De Wierden.

88-De fietsstratenDoor De Wierden lopen van oost naar west fietspaden die de westelijkgelegen woonwijk De Velden en het Wierdenpark met De Wierdenen De Hoven verbinden. De fietspaden vormen - met of zondernaastliggend voetpad - aparte ruimten in de wijk, zonder autoverkeer.Deze ruimten zijn in feite brede stoepen, waarop gespeeld kan worden.Vanuit de zeer ondiepe voortuinen is er daardoor veel contact met destraat. Het gebruiks- en verblijfskarakter van de fietsstraten is een vande kwaliteiten die het Stijlboek wil versterken. Met het groot onderhoudzijn de mooie bomen gerooid, maar gelukkig vervangen voor nieuwejongere bomen, die het groene karakter in de loop van de tijd terugzullen brengen.Inrichting na groot onderhoud:• Fietsstraat heeft één niveau, waarin door materialisering vanbestrating onderscheid wordt gemaakt tussen voetgangers- enfietspad.• Fietspad wordt gematerialiseerd door rode bestrating diegecontinueerd wordt van oost naar west.• Bomen in beplantingsborder begeleiden de fietspaden.Aanbevelingen buitenruimte:• Door het planten van een specifieke boomsoort krijgen defietsstraten een eigen karakter. De noordelijke en zuidelijkefietsstraat kunnen door een eigen boomsoort ook van elkaar gaanverschillen wat de oriëntatie in de wijk kan versterken.• Groene eenvormige erfafscheidingen realiseren langs fietspad,bijvoorbeeld met lage hagen (maximaal 1 meter hoog)Aanbevelingen bebouwing:• Geen uitbouw in de voortuin.• Openslaande deuren naar voortuin om de dorpse mentaliteit teversterken.• Opbouwen met maximaal 1 bouwlaag en minimaal 2 meter vanafde rooilijn zodat het zonlicht in fietsstraten wordt gewaarborgd.

89.. de fietsstraat is extra gezelligdoor de lage groene hagen..Voorbeelddoorsnede profiel fietsstraat met doorlopendelage erfafscheiding - de stippellijn laat zien dat opbouwentwee meter achter de gevellijn moeten beginnen.

90-De woonpadenKenmerkend voor De Wierden zijn de woonpaden. Vooral in desfeergebieden Bosrand en de Dijk zijn de woonpaden bepalend voorhet karakter van de verschillende buurten. De woonpaden ontsluitende woningen en zijn gekoppeld aan kleine parkeerclusters aan dewoonstraten of de ring. In de Bosrand liggen de woonpaden tussende losse bebouwingstroken en leiden ze naar de groene randen vanDe Wierden. De combinatie van voorkanten en achterkanten aan dewoonpaden maken ze enigszins onoverzichtelijk. Door het snoeien vande lage begroeiing kan meer openheid en sociale veiligheid ontstaan.Dit versterkt de woonkwaliteit in de clusters met strokenbebouwing.In het sfeergebied Dijk liggen de woonpaden tussen de half openblokken en leiden ze naar de dijk. Deze woonpaden zijn zeer smalen intiem doordat de voordeuren tegenover elkaar liggen. Een nieuweovergangszone tussen straat en woning kan deze woonpaden totAanbevelingen buitenruimte:• Groenstroken langs de woonpaden in de Bosrand zoveel mogelijkopen en veilig houden door inzaaien met gras en specifiekebloemen.• Bomenrij aan de kant van de overgangen naar de achtertuinen.• Lage groene overgangen naar de voordeuren.• Natuurlijke poorten in de groene hagen bij overgangen naarachtertuinen.• Achteringangen formaliseren zodat meer sociale controle ontstaat.• Lage lichtmasten versterken de intieme schaal van de buurt endragen bij aan een veilig gevoel.• Kliko’s in de achtertuinen en niet voor op het woonpad.• Nieuwe voorzone creëren bij de woonpaden in sfeergebied Dijkom overgang van straat naar woning te verzachten en plekken temaken waar contact kan plaatsvinden.Aanbevelingen bebouwing:• Voorkanten en entrees woningen aan woonpad goed zichtbaarmaken.• In sfeergebied Bosrand per plek bekijken of schuren aan voorkantkunnen worden verplaatst naar achterkant om sociale veiligheid enzicht op het woonpad te vergroten.• Groene erfafscheiding achterkant met entree achterom.• Stimuleren bebouwing in de achtertuin met oriëntatie naarwoonpad.• Extra bebouwingslaag mogelijk bij de woonpaden in Bosrand.• Opbouwen bij woonpaden dijk enkele meters achter de voorgevelplaatsen, uitsteken aan de achterkant mag.

91Bloemen in het groen versterken de identiteit.Voorbeelddoorsnede van woonpad in sfeergebiedDijk met intiem straatje waarbij de voordeurentegenover elkaar liggen en een nieuwe voorzone(geveltuintjes, bankjes) gewenst is.PROFIEL 13WOONPADVoorbeelddoorsnede van woonpad in sfeergebiedBosrand waar de voordeuren uitkijken op deachterkanten van de tegenoverliggende woningen.

92-De binnentuinenDe binnenhoven staan voor een andere wereld dan het open groenaan de randen van De Wierden. Een wereld die meer privaat en intiemis; de verborgen kwaliteit van de buurt. De binnenhoven hebben veelwaarde voor de wijk. Toch blijkt uit de schuttingen en beplanting dat hetleven zich van de hoven afkeert, omdat er weinig of geen activiteitenplaatsvinden in de binnentuinen waar bewoners iets aan hebben. Als debinnenhoven bij de bewoners (collectieven) in beheer worden gegeven,kunnen zij zelf bepalen wat er in hun achtertuin (die veel groter wordt)gebeurt. Dit kan leiden tot diverse nieuwe vormen van gebruik. Doordater al een overdaad aan groen in de wijk aanwezig is, is het omvormenvan de binnenhoven tot meer (semi-)private kavels niet bezwaarlijk.Aanbevelingen buitenruimte• Mogelijkheden binnentuinen benutten volgens op volgendepagina’s omschreven (niet uitputtende) varianten.• Bij uitgifte van de binnenhoven moet een heldereachterpadenstructuur worden gedefinieerd, waarbij het informelevoetpaden netwerk door de wijk wordt gerespecteerd.• Inrichting binnentuinen in samenwerking met bewoners entoekomstige beheerder.• Probeer erfafscheidingen collectief te ontwerpen, groen en metopeningen.• De semi-openbare binnenstraat bij variant 5, waaraan carportsliggen gecombineerd met schuren, heeft een minimale breedtevan 8 meter. Realiseer dit zonder dat het leidt tot sociaal onveiligesituaties. Respecteer de gewenste openheid.Aanbevelingen bebouwing• Bij volledige uitgifte kan een organische verdichting ontstaan vanhet binnenterrein - dit biedt mogelijkheden om allerlei nieuwewoningtypologieën te maken (zie woningmatrix).• Bebouwing op de achtererfgrens altijd oriënteren op de binnentuindoor ramen en deuren.• Bij de boomgaard, collectieve tuin of speelplek is bebouwing (metoriëntatie op de binnenhof) tegen de erfgrens extra gewenst, zodatanonimiteit binnenhof wordt tegengegaan.

..een achteruin die doorloopttot in de gemeenschappelijkeappelboomgaard..93

94Binnenhof type 1: omsloten binnentuinBinnenhof type 2: half omsloten met voor en achterkanten aan de hofBinnenhof type 3: half open binnentuinen

951. Volledige uitgifte van binnenhofDoor de binnenhof geheel als privé-terrein uitte geven, ontstaan kavels met een enormetuin. Vooral in het sfeergebied Dorp kan diteen duidelijke scheiding opleveren tussen depublieke intieme straten een rustige eigen wereldin de achtertuinen. Dit kan worden versterkt doorjuist in de achtertuinen woninguitbreidingen tebouwen waardoor nieuwe, onderscheidendewoningtypologieën kunnen worden gecreëerd.Variant 12. Boomgaard met beheerder of verenigingHet programmeren van de binnentuin als plekwaar fruit kan worden geteeld voor de buurt kanleiden tot een eigen karakter per binnentuin.Wederom is dit vooral voor de binnentuinen in hetDorp een goede manier om de woonbeleving nietop te laten houden bij de eigen schuur.Variant 23. Collectieve tuin / hofHet in mandeligheid uitgeven van de binnentuinaan de bewoners rond de hof kan leiden tot eendiversiteit en eigenheid zoals we reeds zien bijhet Centraal Wonen project in de Hoekwierde.Het verantwoordelijk maken (en voelen) vanbewoners voor de binnentuin leidt tot meeropenheid vanuit de achtertuinen en koppelt dewoonbeleving daadwerkelijk aan de kwaliteit vanhet groen in De Wierden.Variant 34. Sport en spel voor de buurtEr kan ook voor worden gekozen om debinnentuinen als netwerk van sport- enspelplekken te programmeren. Op deze manierkrijgen de binnenhoven een betekenis opwijkniveau. Dit kan ook met ander programmaworden gerealiseerd, bijvoorbeeld door hetintroduceren van stadslandbouw.Variant 45. Parkeren in de binnentuinDoor het plaatsen van bergingen en carports inde binnentuin worden twee huidige problemenopgelost. Parkeren wordt op een verborgenmanier opgelost en de bergingen op de hoekenkunnen worden gesloopt en vervangen doorwoonprogramma of kleine economische units,waardoor de sociale veiligheid wordt vergrooten de uitstraling naar de belangrijke openbareruimte typen op wijkniveau wordt vergroot.Variant 5

WIERDEN PRINCIPES97

99DE WIERDEN PRINCIPESDit Stijlboek bevat veel ideeën en suggesties voor de toekomst. Maarwat betekenen die nu concreet en hoe kan je direct met de transformatievan De Wierden aan de slag? Dat was een veel gehoorde vraag vanuitde buurt. Daarom zijn alle suggesties voor verbeteringen samen met deinput van de bewoners teruggebracht tot 10 sterke Wierden Principes:de vernieuwing van de De Wierden in 10 heldere uitgangspunten! Dezeprincipes gelden voor iedereen die bij De Wierden betrokken is. 10simpele principes waar iedereen zich aan kan houden, die De Wierden10 keer mooier kunnen maken.

100#01HAAL INSPIRATIE UIT DE JAREN TACHTIGEIGENTIJDSE INTERPRETATIE• interpreteer de stijlkenmerken uit dejaren ’80 eigenzinnig in nieuwe vormen• nieuwe vormen kunnen zo naadloosaansluiten op de traditie van de jaren’80 en de bestaande woningen in DeWierdenSCHUINE HOEKEN• bouw altijd met hoeken• maak heldere geometrische vormen• geen ronde vormen!SPEEL MET SYMMETRIE• aanwezig in zowel meubels, auto’s, bouwblokkenen gevels uit de jaren ’80• symmetrie zorgt voor momentum• uitgesproken asymmetrische vormen hebbeneenzelfde effect en mogen dus ook!HELDERE KLEUREN & VORMEN• heldere kleuren zorgen vooreen spannend contrast• vormen en volumen wordenextra krachtigLEESBARE TECHNIEKEN• behoud en versterk de bijzonderevlakverdeling in de gevels van De Wierden• gebruik eerlijke materialen met eenheldere geleding

#02SPEEL EN VARIEER MET HOOGTE, VLAKKENEN VOLUMEN101HOEKEN VERLEVENDIGEN BOUW ALZIJDIG• gebruik zijgevels door ramen, deuren ofuitbreidingen toe te voegen• situeer de entrees van de achtertuinen en depaden naar de voordeur aan de zijkant• pak garageboxen en bergingen aan• realiseer levendiger programma op markanteplekken, zoals wonen of kleinschaligevoorzieningenMAAK SPANNENDE GEVELS• maak duidelijk verschil tussen dichte vlakken en ramen• speel met verschillende grootte ramen of met gelijkegroottes die speels ten opzichte van elkaar verspringen• kies voor een simpele raamverdeling; hoe meer glas, hoemeer licht• eenvoudige kozijnen zorgen ervoor dat de karakteristiekevlakverdeling van de gevels wordt versterktVERSPRINGEN IN HOOGTE• breng bij nieuwbouw en complextransformatieverschillende hoogten in het bouwvolume aan• individueel optoppen van de bestaande laagbouwzorgt voor variatie in hoogte

102#03ZET KLEUR EN MATERIALEN INOM SFEERGEBIED TE VERSTERKENRESPECTEER DE WIERDEN BAKSTEEN• in de jaren ’80 is deze baksteen uitgekozen omDe Wierden te onderscheiden van de andere wijkenin Almere Haven• de baksteen is het basissymbool van De Wierden,houd de basis gelijk!• zorg ervoor dat ook de heldere voeg behouden blijftMAAK HELDERE KEUZE BIJ UITBOUWEN• bouw je in baksteen, doe dat alleen met de traditionele Wierdenbaksteen!• bouw je niet in baksteen, gebruik dan materialen die contrasterenmet de bestaande baksteen en passen bij je sfeergebied• plaats de voorgevel en achtergevel van een nieuwe opbouw preciesin hetzelfde vlak als de gevel of leg deze juist ruim terugSCHILDER EN BOUW• passend bij de traditionele baksteen isgekozen voor drie basiskleuren• speel per sfeergebied met het eigenkleurenschema• Bosrand = grijs, Dorp = groen, Dijk = blauw• begroeide gevels mogen in elk sfeergebied• schilderen doet iedereen; met eenminimaal budget kan een maximaalresultaat bereikt worden om de sfeerin de straat te versterken

#04103MAAK MOOIE GROENE OVERGANGENTUSSEN DE STRAAT EN JE EIGEN TUINEENVOUDIG GROEN• maak groene overgangen dieverwelkomen, prettig zijn om naarte kijken en die ook de gewensteprivacy waarborgen• kijk naar mooie voorbeelden die albestaan in De Wierden• realiseer deze groene overgangenzelf, zowel bij de voor- als achtertuin• gezamenlijk met de buren investerenin een mooie afscheiding zal zichdubbel terugbetalen• per sfeergebied worden anderevoorstellen gedaanACHTERKANTEN OP ZICHTBARE PLEKKENINRICHTEN ALS VOORKANTEN• omdraaien van de oriëntatie van het gebouw kan een groteverbetering opleveren• maak bij uitbreidingen een informele voorkant van de achterkant,bijvoorbeeld door het plaatsen van een tuinkamer met entreeachterom• bij complexen kan het worden gerealiseerd door de hoofdentreete verleggen• de minimale manier is om een mooie groene overgang te makenwaardoor de achterkant een mooie achterkant wordt

104#05GENIET IN HET GROENMAAK EIGENZINNIGE PLEKKENBENUT DE RUIMTE• versterk sociale binding in De Wierden doorplekken te maken waar men elkaar kanontmoeten• verlicht bijvoorbeeld de stenen bruggen van deautoring in de avond• maak plekken bij het water waar gezeten kanworden• een fontein doet wonderen!EIGEN BINNENHOVEN• benut de potentie van de binnenhoven• geef elke hof een eigen identiteit• bewoners van een binnenhof kunnen zelf een programmakiezen• verbind woonbeleving en binnentuinPLANT DE WIERDEN BLOEM• bloemen houden van mensen• de Wierden bloem brengt op een heeleenvoudige en natuurlijke manier identiteit• kies een bloem per sfeergebied of kies er één alswijksymbool• dit kan vandaag starten!

#06105AUTO’S EN KLIKO’S PARKEREN DOE JE ZOGROEN EN VEILIG• los parkeren op tussen groene heggen• auto’s worden zo beschermd en zijn minderaanwezig in de openbare ruimte• extra aandacht hiervoor bij parkeerclusters• groen doorlatende bestrating maakt grotereparkeerclusters vriendelijker• los onveilige situaties op, die ontstaan doorde manier van parkeren• bij nieuwbouw is het uitgangspunt: parkerenuit het zicht!SCHOON EN NETJES• parkeer kliko’s uit het zicht in de achtertuin• integreer standplaats voor de kliko in de tuinafscheiding• creëer goede ophaalplekken in samenspraak metbewoners en vuilophaaldienst

kamer 1erkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 4woonkamerkeukenwkwcwkreading roombuilt-in libraryslaapkamer 1badkamerslaapkamer 2slaapkamer 3slaapkamer 4reading roombuilt-in library106#07(VER)BOUW DUURZAAMVAN XS TOT XLD DORPSLIM INVESTEREN• vervangen van kozijnen is een goede investering, het zorgt voor eengunstige energierekening en levert een uitstralingsverbetering op• vele andere manieren van uitbouwen kunnen effectief zijn• uitbreidingen en aanpassingen kunnen ook energie opwekken• denk zowel op de schaal van het eigen huis als op de schaal van deopenbare ruimte€ € €• toekomstdoel is: De Wierden geheel zelfvoorzienend!ROOM + TERRACE L• zie voor inspiratie boek Wierden Buurten en Wierden WoningenBCD ROOF ROOM + TERRACE LPROGRAMME:+ 65 m2€ € €- master bedroom- atelier- reading room- terrace / green housewkwkslaapkamer 2slaapkamer 4slaapkamer 2slaapkamer 4wcwcbadkamerwoonkamerbadkamerwoonkamerwkwk- deleted part of the roof for thestaircase- deleted part of the roof for thestaircasekeukenkeukenbuilt-in librarybuilt-in libraryslaapkamer 1slaapkamer 3slaapkamer 1slaapkamer 3reading roomSuggesties:reading room- deleted part of the roof for thestaircase- master bedroom- atelier- reading room- terrace / green house- master bedroom- atelier- reading room- terrace / green house+ 65 m2+ 65 m2PROGRAMME:PROGRAMME:€ € €€ € €BCD ROOF BCD ROOM + TERRACE ROOF ROOM + TERRACE LL• Opbouwen getrapt met terrasaan de singelkant in te richten alswoonkamer of masterbedroom metuitzicht op de singel• Veranda aan voorzijde omhet wonen aan de singel tebenadrukken• Veranda kan open zijn naarde straat of als uitbouw dewoonkamer en de entree vergrotenPROGRAMME:+ 65 m2- master bedroom- atelier- reading room- terrace / green house- deleted part of the roof for thestaircaseFUNCTIONEEL DUURZAAM• maak je woning toekomstbestendig• voeg zelf functionele uitbreidingentoe aan je woning; een groterekeuken, woonkamer, slaapkamer,entree of badkamer• werk van binnenuit aanwoningdifferentiatie in De Wierden• nieuwe woonfaciliteiten aan de wijktoevoegen is een stuk duurzamerdan slopen en nieuwbouwen• www.ikverbouwmijnhuisinalmere.nl

#08107ONDERNEEM IN DE WIERDENZZP IN HUIS• stimuleer ondernemerschap in de buurt en maakhet meer zichtbaar• houd bij nieuwbouw rekening met het potentieelvan ZZP-ers in De Wierden• realiseer bij uitbreidingen combinaties van wonenen werkenWIERDEN ZOEKT BOER• naast de mensen en het vastgoedbiedt ook de openbare ruimtepotentie tot ondernemen• stadslandbouw in combinatie metlokaal ondernemerschap behoortin de Wierden tot de mogelijkhedenen kan in de komende jarentot bloei komen als alle partijensamenwerken en de verschillendewensen aan elkaar knopen

108#09SOCIAAL EN LEEFBAAR DOE JE SAMENIEDEREEN IS VERANTWOORDELIJK• de wijk mooier maken door groot onderhoud,nieuwbouw en renovatie werkt alleen als hij mooigehouden wordt• zorg samen voor een leefbare buurt• gemeente, corporaties en politie hebben een rol• bewoners kunnen zelf veel doen en hebben eeneigen verantwoordelijkheid• neem (samen) initiatieven en ga op zoek naarideeën om straten en buurten op te fleuren• spreek elkaar aan en roep wanneer nodig hulp invan gemeente, corporaties of politie• zoek actief naar nieuwe vormen van beheer doorbewoners• verbeter met elkaar de uitstraling van de wijkHET GEBEURT AL• door actie van bewoners is de uitstralingvan de supermarkt in de wijk verbeterd• bewoners hebben gezamenlijk eenwandelroute door de wijk uitgezet,waarlangs kunstwerken die bijdragen aanontmoeting worden gerealiseerd• er zijn prikkers beschikbaar om hetzwerfvuil aan te pakken en een paarkeer per jaar worden schoonmaakdagengeorganiseerd

#10109DOE MEEOP JE EIGEN MANIER• iedereen kan meedoen• schilder je kozijnen in de kleur die bijjou én je sfeergebied past• pak samen met je buren de(binnen)tuin aan• vergroot je keuken of woonkamer• maak je woning levensloopbestendig• zie boek Wierden Buurten enWierden WoningenNIEUWE MANIEREN• werk samen bij het verbeteren van de straat,de binnentuin, de tuinafscheiding en bijgezamenlijke opbouwen en uitbreidingen• samen bouwen bespaart kosten, daarnaastwordt het zo mogelijk om met één groter gebaarde buurt aan te pakken• door op www.verbeterdebuurt.nl aan te gevenwat er wel of niet goed is aan je buurt, ofideeën te vermelden, kan je gebruik makenvan een algemeen platform dat voor iedereentoegankelijk is• alleen door je als buurt te mobiliseren ente staan voor een goede zaak kunnenveranderingen van onderaf worden ingezet

110

111PRINCIPES PER SFEERGEBIEDDe Wierden Principes gelden voor heel De Wierden, maar kunnenper sfeergebied zó worden toegepast dat ze de specifieke kwaliteitenvan het sfeergebied versterken. In dit hoofdstuk worden de driesfeergebieden daarom verder uitgediept. Of je nu in Bosrand woont, insfeergebied Dijk of in Dorp, het centrumgebied van De Wierden: voorelk gebied zijn er suggesties en inspiratiebeelden die helpen bij hetvormgeven en versterken van het karakter van de wijk.

112SfeergebiedBosrand

113WoonpadBinnenhovenFietspadBosrand openbare ruimtetypen in kaartWOONPADBINNENHOVENFIETSPADBCBEengezinswoningenBCCVrijstaande WoningenBCQCentraal Wonen ProjectBCPBungalowsBCRBCEBCHPortiekflatsBCDKeiweirde EnclaveBosrand woningtypen in kaartNieuwbouwBCBBCQBCCBCRBCDEENGEZINSWONINGENBCEVRIJSTAANDE WONINGENBCHCENTRAAL WONEN PROJECTNIEUWBOUWBCPKEIWIERDE ENCLAVEPORTIEKFLATSBUNGALOWSHoge beeldkwaliteitBosrand beeldregie hoog in kaart

114overgang tussen achtertuin enhof als ‘groene gevel’= privacy én overzichtspecifieke bloem in het groen versterkt de identiteithet bos is verlenging van de achtertuinovergang tussen voorkantwoning en straat met lagebeplanting langswoonpad‘Open stroken’ bebouwing dieuitwaaiert in hetgroenovergang tussenachtertuin en publiek‘bos’ = openovergangen geleidelijk en groenopen én besloten: groene haag in De Wierden

115SFEERGEBIED BOSRAND OVERGANGENWonen in Wierden Bosrand betekent dat de woning vaak grenst aaneen woonpad, aan de singel en het groen of aan de autoring. Omdatde woningen veelal geclusterd zijn als stroken in het groen, is de relatiemet het landschap hier het meest voelbaar. Keerzijde is wel dat deentrees soms moeilijk te vinden zijn en direct uitkijken op andermansachtertuin. Geleidelijke, groene overgangen kunnen deze situatieverzachten en de veiligheid vergroten. Bedenk bij het maken vanerfafscheidingen hoe je op een groene en mooie manier je eigen privacykan waarborgen, zo zelf kan genieten van de groene kwaliteiten vande bosrand en tegelijkertijd een prettig aanzicht voor de buurt maakt(Wierden Principe #04).Voorkanten• Betrek het landschap bij de woonbeleving. Diepliggende entrees,bijvoorbeeld, versterken de natuurlijke overgang tussen landschapen woning, het landschap kan als het ware naar binnen stromen.• Kies tussen de schuren voor lage groene overgangen, bijvoorbeeldeen heg of begroeid hekje.• Plaats kliko’s in de achtertuin - houd de woonpaden vrij.• Lage begroeiing langs de woonpaden voor lichtinval en overzicht(veiligheid). Specifieke bloemen zorgen voor uitgesproken identiteiten maken het woonpad onderdeel van de woonbeleving van debuurt.• Geleidelijke overgang bebouwing - landschap, door veranda’s enserres.Achterkanten• Geen manshoge schuttingen, maar geleidelijke overgangen tussenprivé tuinen en publiek groen.• Landschappelijk gebouwde erfafscheidingen - denk aan hagen ofhekwerken met begroeiing.• De woonpaden bieden een kans voor een ‘achtertuin als voordeur’.Een informele groene poort in de achtertuin verlevendigt hetwoonpad en vergroot de veiligheid.• Versterk deze ‘groene achtergevel’ door het maken van openingenin de haag, dit zorgt voor privacy en geeft toch een open karakter.Hoeken• Juist de hoekwoningen kijken in de bosrand direct naar het groenegebied. Door het toevoegen van ramen, entrees en uitbouwenkan dit uitzicht optimaal worden benut en ontstaat een mooie,geleidelijke overgang tussen het wonen en het groen.

typisch jaren ’80: de bril die we opzetten in sfeergeied Bosrand is rank en strakhoeken zijn leesbaar, tekenen zich scherp af tegen het landschap en versterken de expressie van de gebouwvolumenbenadruk een transparante, geleidelijke overgang tussen bebouwing en groen, door openingen als één vlak116heldere geometrische vormen met karakteristieke vlakverdeling en grote raamoppervlakkenstrak gedetailleerde kozijnen gelijkliggend met het gevelvlaktransparante raamvlakkengeleidelijke overganglandschap - bebouwinggetrapte volumengetrapte, oplopende volumen met terrassen zorgen voor een geleidelijke overgang tussen bebouwing en landschap

117SFEERGEBIED BOSRAND VORM & VLAKVERDELINGDe sterke relatie met het groen is kenmerkend voor het sfeergebiedBosrand. Door dit als uitgangspunt te nemen bij het architectonischontwerp wordt deze relatie versterkt, waardoor de bebouwing meer opgaat in het landschap.Ramen en vlakken• Benadruk een transparante, geleidelijke overgang tussenbebouwing en groen door raamopeningen als één vlak, grooten schoon (zonder extra kozijndelen) uit te voeren, met minimaleranke detaillering.Hoogte verschillen• Getrapte, oplopende volumen met terrassen zorgen voor eengeleidelijke overgang tussen bebouwing en landschap. Opbouwenmoeten tegen de gevelrand liggen, of iets terug. Geen overstekendeelementen.Heldere geometrische vormen• Gestapelde kubus- en trapezevormen sluiten aan bij de bestaandebebouwing en het landschap.(Schuine) hoeken• Hoeken zijn leesbaar, tekenen zich scherp af tegen het landschapen versterken de expressie van de gebouwvolumen.

118Wierden baksteen in het groengrijsvergrijzend houtnatuurlijk in het groengevelbegroeiingeerst grijs langzaamgroener

119SFEERGEBIED BOSRAND KLEUR & MATERIAALIn Wierden Bosrand wordt op een ingetogen manier omgegaan metkleur, zodat de bebouwing mooi opgaat in het groen. Wit, grijs enzwart zijn de kleuren die in alle mogelijke tinten gebruikt kunnenworden. Daarbinnen is een keur aan keuzes. Natuurlijke materialenzoals vergrijzend hout, bijvoorbeeld, passen prima bij de kleurenstaat.Uiteraard horen begroeide gevels ook bij de Bosrand.Uitstraling kleur en materiaal• Kleurenstaat loopt van wit tot zwart, met alle tinten grijsdaartussen.• Benadruk vorm- en vlakverdeling door gebouwen in één materiaaluit te voeren. Als dit niet mogelijk is, geef dan de verschillendematerialen dezelfde kleur.• Wees inventief met het zoeken naar grijze materialen: natuurlijkematerialen zoals onbehandeld hout dat vergrijst, basalt, beton,aluminium of RVS zijn ook grijs.• Begroeide gevels passen bij uitstek bij het sfeergebied Bosranden zijn ook een manier om de bestaande blinde gevels eenvoudigte verlevendigen.• Schilder de kozijnen in verschillende kleuren grijs; de draaiendedelen een tint donkerder dan de vaste delen. Hierdoor wordt hetraam visueel vergroot, wat de vlakverdeling versterkt. Verdergeldt: hoe donkerder het kozijn, hoe groter het raam lijkt.

120SfeergebiedDorp

121WoonpadBinnenhovenFietspadDorp openbare ruimtetypen in kaartWOONPADBINNENHOVENFIETSPADBCBYO1BCUYO2BCQPortiekflatsBCJBCVBCRNieuwbouwBCFBCGBCDDorp woningtypen in kaartBCBBCUBCVNIEUWBOUWBCDPORTIEKFLATSBCJY01BCFY02BCGBCQBCRHoge beeldkwaliteitDorp beeldregie hoog in kaart

122specifieke bloem in het groen versterkt de identiteitleemwierde - bomen in de heg langs autoring van De Wierdengesloten bouwblokken metintieme straatjesovergangen helder en groen1.2 meter0.7 meterovergang tussen woningen straat = plantenbakovergang tussen woningen straat = groterevoortuin met lage (buxus)haagde voortuin als visitekaartjevoorbeeld van voortuin met groene overgang in het dorp van De Wierdenovergang tussen achtertuinen hof als ‘groene gevel’met openingen = privacy enoverzichtheldere overgang tussenachtertuin en hof = lage buxusen boom in hof zorgen voorzowel privacy als overzicht

123SFEERGEBIED DORP OVERGANGENIn Wierden Dorp woon je vaak aan één van de grote, karakteristiekeopenbare ruimtes van het assenkruis, de autoring of de singel. Daarnaastzijn de fietsstraten en de besloten binnenhoven beeldbepalend voor ditsfeergebied. De woningen liggen vaak dicht aan de straat. Dit zorgtvoor het intieme, dorpse karakter. De inrichting van de voortuinenbepaalt dus voor een groot deel de uitstraling van de wijk. Debinnenhoven zijn groot, groen en rustig, wat ruimte biedt voor lage,groene tuinafscheidingen. Bedenk bij het maken van erfafscheidingenhoe je op een mooie manier je eigen privacy kan waarborgen en ookeen prettig aanzicht voor de buurt maakt (Wierden Principe #04).Voorkanten• Uitnodigende entrees versterken de dorpse sfeer en stimulerenontmoeting; verlevendig de straat door half openslaande deuren,erkers of kleine uitbouwen, gecombineerd met lage heggen.• Eén haag of bloemensoort brengt op een simpele manier meeridentiteit.• Plaats waar mogelijk kliko’s in de achtertuin.• Met zitjes aan de voorkant maak je optimaal gebruik van de voortuin.Achterkanten• Met groene hagen in plaats van manshoge schuttingen kan wordengezorgd voor privacy en een ‘groene gevel’ naar de hof. Laat dehagen voor de schuren langs groeien voor een doorgaande groenegevel.• Versterk de groene gevel door het creëren van openingen in dehaag - dit geeft een open karakter zonder vermindering van privacy.• Koppeling van de hofbegroeiing en tuinafscheiding (hogerebomen in het midden van de hof en lage privé haag) maakt dat detuinafscheiding lager kan en er toch voldoende privacy is.Hoeken• Door de entree van hoekwoningen aan de zijkant van de voortuin teleggen, wordt op een simpele manier de straathoek verlevendigd.Indien mogelijk, kan ook een stuk zijtuin bij de tuin wordenbetrokken, waardoor de uitstraling verder wordt versterkt.

symmetrisch volume met geprononceerde, asymmetrische vlakverdelingbenadruk de vlakverdeling door gepronoceerde kozijnen, of door diepliggende ramen waardoor meer reliëf in de gevel ontstaat124geen blinde gevels - entrees op de hoekensymmetrische uitbouw in één contrasterende kleur tekent zich sterk af.. symmetrische volumen..symmetrischebouwvolumentypisch jaren ’80: de bril die we opzetten in sfeergeied Dorp heeft geprononceerde glazengeprononceerde raamvlakken

125SFEERGEBIED DORP VORM & VLAKVERDELINGHet intieme karakter is typerend voor het sfeergebied Dorp. Doorde dorpse karakteristieken als uitgangspunt te nemen bij hetarchitectonisch ontwerp, wordt deze intimiteit nog meer versterkt.Ramen en vlakken• Benadruk de vlakverdeling door geprononceerde kozijnen, of doordiepliggende ramen waardoor meer reliëf in de gevel ontstaat.Hoogte verschillen• Door het spelen met symmetrische hoogteverschillen, kan zo veelmogelijk momentum worden gecreëerd met de bouwvolumen.Opbouwen moeten tegen de gevelrand liggen, of iets terug. Geenoverstekken.Heldere geometrische vormen• Solitaire vormen, die alzijdig symmetrisch zijn, zorgen voor hetgewenste accent in het centrum en benadrukken de alzijdigehoeken.(Schuine) hoeken• Hoeken zijn leesbaar, tekenen zich scherp af tegen het landschapen versterken de expressie van de gebouwvolumen.

126Wierden baksteengroengroen geschilderd houtnatuurlijk contrastgevelbegroeiingeen keur aan groene kleurkeuze

127SFEERGEBIED DORP KLEUR & MATERIAALIn Wierden Dorp wordt op een speelse manier omgegaan met kleurom het intieme karakter te versterken. Wit en groen zijn de kleurendie in alle schakeringen gebruikt kunnen worden. De groene kleuris levendig en fris en wordt vaak gebruikt in intieme straatjes, zoalsbijvoorbeeld in Tuindorp en in de Zaanstreek. Daarnaast kleurt hetgoed bij de roodachtige Wierden baksteen. Begroeide groene gevelspassen ook in het sfeergebied Dorp.Uitstraling kleur en materiaal• Kleurenstaat loopt van wit tot donker groen, met alle tintendaartussen.• Benadruk vorm- en vlakverdeling door gebouwen in één materiaaluit te voeren. Als dit niet mogelijk is, geef dan de verschillendematerialen dezelfde kleur.• Experimenteer niet alleen met kleur, maar ook met type afwerking.Hoogglans glimmende groene delen hebben weer een heelandere uistraling dan gematteerde diepdonkere groenen. Weesinventief met het zoeken naar groene materialen en afwerkingen;van polyesterbeton tot bamboe.• Begroeide gevels passen uiteraard prima bij de groene kleur enzijn ook een manier om de bestaande blinde gevels eenvoudig teverlevendigen.• Schilder de kozijnen in verschillende kleuren groen; de draaiendedelen een tint donkerder dan de vaste delen. Hierdoor wordt hetraam visueel vergroot, wat de vlakverdeling versterkt. Verdergeldt: hoe donkerder het kozijn, hoe groter het raam lijkt. Lichtekleuren zorgen juist voor contrast in de gevel.

128SfeergebiedDijk

KOPFLATS129WoonpadBinnenhovenDijk openbare ruimtetypen in kaartWOONPADBINNENHOVENFIETSPADYO1KopflatsYO2ZorgclusterYO3PortiekflatsNieuwbouwDijk woningtypen in kaartPORTIEKFLATSY01Y02Y03NIEUWBOUWZORGCLUSTERHoge beeldkwaliteitDijk beeldregie hoog in kaart

enree aan een woonstraat in de Kimwierde130permanente plantenbakken verlevendigen het stedelijk interieurspecifieke bloem in het groen versterkt de identiteitgebouwde overgangenhalf gesloten bebouwingmet binnentuinen richtingde dijk1 meter1 meterborder / plantenbak alsovergang tussen woningen straatveranda als overgangtussen woning enstraatde woonstraat als interieurgrote vaste bloempottenals overgang tussenwoning en straatwoonstraat in de Kimwierdeovergang tussen achtertuin enhof als ‘groene gevel’= privacy én overzicht

131SFEERGEBIED DIJK OVERGANGENDe dijk is een belangrijk ruimtelijk element in De Wierden. Deze groenegrens benadrukt de aanwezigheid van het Gooimeer, maar blokkeertook een directe relatie tussen het water en de buurt. Toch is de ruimtelijkeopzet van sfeergebied Dijk al sterk georiënteerd op de beleving van hetwater en de dijk. De bouwblokken zijn halfopen en richten zich op dedijk. De dijk kan als het ware de binnenhoven inlopen. De woonstratenrichten zich op de dijk en hebben geen voortuinen - ook hier krijgt dedijk de volle aandacht. Door deze routes en verbindingen te versterken,wordt de relatie met de dijk vergroot en kan het nabijgelegen wateronderdeel worden van de woonbeleving aan de kust.Voorkanten• Door het maken van stedelijke ‘bebouwde’ voorzones tot circa 1meter op de woonstraat kan een mooie overgang worden gemaakttussen privé en publiek. Denk aan permanente plantenbakken, eenkleine veranda of andere bestrating.• Plaats waar mogelijk kliko’s in de achtertuin, of integreer ze in debebouwde voorzone.• Zitjes in de voorzone bakenen op informele wijze een stukje‘voortuin’ af.Achterkanten• Verwijder manshoge schuttingen. Versterk het publieke karaktervan de open hoven door informele entrees vanuit de tuinen naar dehof. Bijvoorbeeld door openingen in de afscheiding of door gebruikte maken van halfhoge deuren die privacy geven maar ook zorgenvoor een open karakter.• Indien er een berging in de achtertuin wordt geplaatst, streef naareen open en groene ‘gevel’ naar de hof in samenhang met detuinafscherming van de buren.• Kies voor lage hagen bij tuinen die aan de dijk grenzen, metmogelijkheid tot continuatie van de tuin op de dijk (met publiekvoetpad ertussen).Hoeken• De bergingen zijn veelal op de koppen van de woonstratengesitueerd. Door deze te herbouwen in de hoven ontstaat eenmooie ‘hofgevel’ en kunnen de koppen worden bebouwd met woonofwinkelvoorzieningen.

eigenzinnige en robuuste ‘vuurtorens’ zorgen voor hoogte en uitzicht en tegelijkertijd zorgen ze ervoor dat De Wierden vanaf het water zichtbaar wordt132asymmetrische en verspringende volumen benadrukken het uitzicht achter de dijkbeschutte raamvlakkenopbouw = uitzichtveranda = overgangtypisch jaren ’80: de bril die we opzetten in sfeergeied Dijk heeft bijzondere lamellen en luifels.. asymmetrische volumen..veranda als gebouwde voorzone naar de dijkmarkant volume met heldere kleur zorgt voor identiteit en oriëntatie

133SFEERGEBIED DIJK VORM & VLAKVERDELINGDe relatie met het Gooimeer is kenmerkend voor het sfeergebied Dijk.Door het uitzicht en de routes naar de dijk als uitgangspunt te nemen bijhet architectonisch ontwerp, wordt deze relatie versterkt.Ramen en vlakken• Benadruk de ramen, de wind en het uitzicht met bijzonderelamellen en zonwering, waardoor de vlakverdeling van de gevelwordt versterkt en de gevels meer reliëf krijgen.Hoogte verschillen• Gekke, asymmetrische en verspringende volumen benadrukkenhet uitzicht achter de dijk. Dakopbouwen zijn contrastrijk en liggenterug of kragen uit.Heldere geometrische vormen• Asymmetrische of bijzondere symmetrische volumen, die refererenaan bijvoorbeeld vuurtorens of periscopen, trekken de aandachtvanaf de dijk.(Schuine) hoeken• Hoeken zijn leesbaar, tekenen zich scherp af tegen het landschapen versterken de expressie van de gebouwvolumen.

134Wierden baksteenblauwgeschilderd houteenheid inverscheidenheidgevelbegroeiingblauwe balustrades

135SFEERGEBIED DIJK KLEUR & MATERIAALAan de dijk wordt op een frisse, stoere manier omgegaanmet materiaal en kleur, om zo de relatie met het water en het‘uitwaaigevoel’ te versterken. Wit en alle tinten blauw worden gebruiktom een eigen karakter aan de buurt te geven. Het blauw kleurt goedbij de lucht en het water en wordt daarmee dé kleur waarmee DeWierden zich aan de dijk manifesteert. Begroeide gevels passen ookbij het sfeergebied Dijk.Uitstraling kleur en materiaal• Kleurenstaat loopt van wit tot donker blauw, met alle tintendaartussen.• Benadruk vorm- en vlakverdeling door gebouwen in één materiaaluit te voeren. Als dit niet mogelijk is, geef dan de verschillendematerialen dezelfde kleur.• Experimenteer niet alleen met kleur, maar ook met type afwerking.Wees inventief met het zoeken naar blauwe materialen; stenigematerialen, klei, porselein, of glas hebben allen een blauwigetoon. Belangrijk voor de materiaalkeuze is dat het materiaal helderen sprekend is.• Gevelbegroeiing past bij de blauwe kleur en is een manier om(blinde) gevels eenvoudig te verlevendigen.• Schilder de kozijnen in verschillende kleuren blauw; de draaiendedelen een tint donkerder dan de vaste delen. Hierdoor wordt hetraam visueel vergroot, wat de vlakverdeling versterkt. Verdergeldt: hoe donkerder het kozijn, hoe groter het raam lijkt. Lichtekleuren zorgen juist voor contrast in de gevel.

136

137COLOFONInhoud en redactie StijlboekStijlboekteamDUS architecten en DSO Gemeente AlmereHans Vermeulen, Hedwig Heinsman, Gert BreugemProjectleider Gemeente AlmereLinda BaanOpdrachtgeversYmerede AlliantieGemeente AlmereWierdenarenVersiemaart 2011

Als onderdeel van de integrale wijkaanpak in DeWierden is in 2009 de Ruimtelijke Visie De Wierden a/hMeer opgesteld door de gemeente Almere, de Alliantieen Ymere. In de Ruimtelijke Visie staan de ruimtelijkemaatregelen die worden uitgevoerd om de leefbaarheiden het toekomstperspectief van de wijk te verbeteren.Met nieuwbouw, renovatie van bestaande woningenen herinrichting van de openbare ruimte zal wordengezorgd voor een kwaliteitsimpuls voor de wijk. Maar hoemoeten deze ingrepen eruit zien? Het Wierden Stijlboekbeantwoordt die vraag. In het Stijlboek benoemen we dekwaliteiten die we belangrijk vinden in De Wierden en watwe verstaan onder de Wierden Stijl. En bepalen we hoe weer - als gemeente, corporatie én als bewoner - voor kunnenzorgen dat deze kwaliteiten en deze Wierden Stijl door énbij ruimtelijke ingrepen worden versterkt. Het Stijlboek laatzien dat iedereen, met kleine of grote maatregelen, kanbijdragen aan een betere en mooiere wijk.1ook in deze serie:2. WIERDEN BUURTEN3. WIERDEN WONINGEN