12.07.2015 Views

Kommunikasie - AgriSETA

Kommunikasie - AgriSETA

Kommunikasie - AgriSETA

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

NKR Standaard: 3ES No:8968LeerdergidsPrimêre Landbou<strong>Kommunikasie</strong>Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Maatskappy:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Kommoditeit: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Datum: . . . . . . . . . . . . .Die beskikbaarheid van hierdie produk is toe te skryf aan die finansiëleondersteuning van die Nasionale Departement van Landbou en <strong>AgriSETA</strong>.Bepalinge en Voorwaardes van toepassing


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 89682Voordat ons begin…Geagte leerder – Hierdie leerdergids bevat al die informasie om die kennis envaardigheid te verkry wat sal lei tot die volgende eenheidstandaard:Titel:ES No: 8968Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>NKRStandaard: 3 Krediete: 5`n Volledige eenheidstandaard sal deur die fasiliteerder aan jou oorhandig word.Lees asseblief die eenheidstandaard in jou eie tyd deur. Terwyl jy deur dieeenheidstandaard lees, maak `n lys van al jou vrae en aspekte wat jy nie verstaannie en bespreek dit met jou fasiliteerder.Hierdie eenheidstandaard is een van die boublokke in die kwalifikasies wat hieronderaangedui word. Merk asseblief die kwalifikasie waarmee jy tans besig is.TitelID NommerNKFStandaardKredieteNationale Sertifikaat in Diereproduksie 49048 3 120 Nationale Sertifikaat in Plantproduksie 49052 3 120 PunteMerk asseblief die leerderprogramwaarvoor jy ingeskryf is:Jou fasiliteerder moet bg konsepte aanjou verduidelikIs jy ingeskryf vir: J NLeerlingskap? Vaardigheidsprogram? Kort kursus? Hierdie Leerdergids bevat al die informasie, en meer, sowel as die aktiwiteite watvan jou verwag sal word deur die loop van jou studies. Hou asseblief al dieaktiwiteite wat jy voltooi het en plaas dit in jou Assesseringsportefeulje. Jouportefeulje is nodig vir jou laaste assessering.Waaroor gaan die assessering?Jy sal ge-assesseer word gedurende die verloop van jou studies. Dit wordformatiewe assessering genoem. Jy sal ook ge-assesseer word met die voltooiingvan hierdie eenheidstandaard. Dit word summatiewe assessering genoem. Voor jouassesering sal jou assessor die eenheidstandaard met jou bespreek.Assessering vind plaas met gereelde intervalle tydens die leerproses en dit sluitverskeie aktiwiteite in. Sommige aktiwiteite vind plaas voordat die program begin,ander vind plaas tydens die program en sekere aktiwiteite vind plaas nadat dieprogram voltooi is.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 89684Hoe om hierdie gids te gebruik …Jy sal deurgaans in die gids by herhalende raampies of blokkies kom wat sekereaspekte van die leerproses verteenwoordig, informasie bevat of jou help om dieaspekte of informasie te verstaan en te identifiseer. Die volgende is `n lys van dierame of blokkies en wat dit verteenwoordig:Wat beteken dit? Elke studieveld word gekenmerk deur unieke terme en definisies – ditis belangrik om hierdie definisies en terme korrek te gebruik. Die definisies en terme wordgewoonlik in swartgedrukte letters aangedui.Jy sal gevra word om aktiwiteite te voltooi wat of in groepsverband of idiwidueel kanwees. Onthou dat hierdie aktiwiteite klaargemaak moet word sodat jou fasiliteerder dit injou portefeulje kan plaas as bewys dat jy dit wel gedoen het. Aktiwiteite (groep ofindiwidueel) sal in so `n raam of blokkie beskryf word.Voorbeelde van sekerekonsepte en beginsels watjou sal help om dit inkonteks te plaas, sal inhierdie blokkies verskyn.Die volgende raampie dui `n opsommingvan die konsepte wat alreeds gedek is, aan,en bied aan jou die geleentheid om diefasiliteerder vrae te vra as jy onseker is oordie konsepte.My Notas …Jy kan hierdie blokkie gebruik om vrae neer te skryf wat jy mag hê, woorde wat jy nie verstaan nie,instruksies wat jy by die fasiliteerder gekry het of enige ander opmerkings wat nodig is om die werkbeter te verstaan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 89685Wat gaan ons leer?Wat sal ek kan doen?.....................................................…………….……………… 6Leeruitkomste…………………………………………………………………………….…… 6Wat behoort ek te weet?.................................................…..……………………… 6Sessie 1 Interaksie met ‘n gehoor.................……………………….……….. 7Sessie 2 Gebruik strategieë............................…………………………….…. 24Sessie 3 Manipulerende gebruik van taal......………………………………... 38Is ek gereed vir my toets?....................................................…. 48Kontrolelys vir praktiese assessering....................................... 50Papierwerk wat gedoen moet word.....................................….. 51Bepalings en voorwaardes ……………………………………………. 52Erkenning................................................................…………….. 53SAQA Eenheidstandaard 55Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 89686Wat sal ek kan doen?Wanneer jy hierdie eenheidstandaard suksesvol voltooi het, sal jy:Om vaardigheid in hierdie bepaalde uitkoms te bewys, moet daar aan die dieassesseringskriteria wat aan die regterkant gelys is, voldoen word Suksesvolle interaksie met die gehoor tydens mondelinge kommunikasie. Gebruik strategiëe wat die belangstelling van die gehoor aangryp en behou. Identifiseer en reageer op die manipulatiewe gebruik van taal.Wat behoort ek te weet?Dit word verwag van die leerder om sy bevoegdheid teen dieeenheidstandaard te meet: US: FET-C/01 - Maintain and adapt oral communicationMy Notas …. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 89687Sessie 1Interaksie met ‘n gehoorNa die voltooiing van hierdie sessie, behoort jy te kan:SU 1: Die suksesvolle interaksie met `n gehoor inmondelinge kommunkikasie.Hierdie afdeling sal spesifiek kyk na die suksesvolle interaksie met `ngehoor in mondelinge kommunikasie. Dit sluit die volgende in:1.1 InleidingMondelinge kommunikasieGroepe en GroepsdinamiekaOnderhoude en onderhoudstegniekeVergaderings en vergaderingsproseduresDebatte: - formeel en informeelOnderhandelings: - definisie en strategiëeVerskillende sosio-kulturele konteksteIn afdeling 1 sal ons daarna kyk hoe om `n suksesvolle interaksie met `n gehoor tehê. Die fokus hier is op die mondelinge (gesproke) kommunikasie en ons salspesifiek daarna kyk hoe om dit so effektief as moontlik te maak in verskillendesituasies.1.2 Definisie van kommunikasie<strong>Kommunikasie</strong><strong>Kommunikasie</strong> kan gedefiniëer word as “die uitruil vangedagtes, boodskappe of informasie” (Encarta encyclopaedia,2000). Wanneer ons kommunikeer gee ons, of ruil onsinformasie uit deur bv. om te praat (mondelings) of om teskryf. <strong>Kommunikasie</strong> kan ook beteken om `n gedagte ofemosie oor te dra deur te skryf, te praat of deur gebare(nieverbale kommunikasie) sodat die gedagte of emosieduidelik verstaan word. <strong>Kommunikasie</strong> kan ook beteken ommekaar te verstaan.Doen nou die voorbeelde hieronder. Dink eers aan jou eie voorbeelde voordat jy naons moontlike oplossings kyk. Onthou, jy kan self baie goeie voorbeelde uitdink watglad nie hier gelys is nie.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 89688Leer Taak• Gee twee voorbeelde van geskrewe kommunikasie.• Gee twee voorbeelde van mondelinge kommunikasie.• Gee twee voorbeelde van nie-verbale kommunikasie.Moontlike OplossingsGeskrewee-pos; brief; memo; faks; notule van `nvergadering; agenda; verslag; ens.Mondelingsgesprek; debat; formele toespraak; verbaleverslag; argument; instruksies; ens.Nieverbaalfrons; skouers optrek; glimlag; lag; vingerwys; bladskud; verbasing; ens.Voorbeelde van mondelinge kommunikasie• Uit bogenoemde definisies kan ons aflei dat interaksie die sleutelbegrip is inkommunikasie. Wanneer daar verbale(mondelinge) kommunikasie is, beteken ditaltyd dat daar `n gehoor - `n persoon (of `n groep mense) is wat hoor wat jyprobeer oordra. Neem kennis dat die woord “probeer” gebruik word – nie allekommunikasie is suksesvol of effektief nie. Wanneer mense nie daarin slaag omsuksesvol of effektief te kommunikeer nie, lei dit tot misverstande enmisinterpretasies. Ons doel moet altyd wees om so duidelik as moontlik tekommunikeer. Om dit te kan doen moet ons `n aantal verskillende beginsels vankommunikasie verstaan.• In die eerste plek moet ons verstaan dat die persoon/persone met wie onsprobeer kommunikeer (die gehoor) baie belangrik is. In die algemeen (selfs al isons redelik skaam), is daar `n aantal familielede of vriende met wie onskommunikeer op `n ontspanne gemaklike manier. Dit is klein informele groepies.1.3 Groepe en groepsdinamikaKom ons kyk na die verskillende groepe wat ons in die leer- en werksplek kry.Basies het groepe een of meer van die volgende kenmerke: groepe bestaan uit `n aantal mense wat hulleself omskryf om aan `nbepaalde groep te behoort groepe kom gereeld bymekaar vir `n bepaalde tydsduur die groep bestaan uit indiwidue wat interaksie het met mekaar het (beideverbaal en nieverbaal) die verskillende lede van die groep neem verskillende rolle in die groep aanook in relasie tot mekaar `n groep het oor die algemeen `n spesifieke doel en `n spesifieke taak omuit te voer daar is oor die algemeen `n groepsleier`n Groep het `n spesifieke doel – die doel mag wees om te besluit op die metodeom `n bepaalde werksopdrag klaar te maak, of om `n nuwe waterskema vir `nbepaalde area te bespreek, of enige ander goed gedefiniëerde doelwit.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 89689`n Groep het `n agenda - `n rede vir die vergadering en `n lys van items watbespreek moet word om die doel te bewerkstellig.`n Groep sal `n prosedure hê om te volg en `n bepaalde skedule– byvoorbeeld, die groep kan besluit om `n voorlopige vergaderingte hê om datums te bepaal vir die samestelling van `n keurlys endaarna opvolg vergaderings om die prosedure te finaliseer.As `n groep vergader, is dit belangrik dat die ontwikkeling in diegroep gemonitor word – iemand moet die prosesse aanteken.Agenda_____________________`n Groep moet fokus behou – mense dwaal maklik van die onderwerp af. In diealgemeen moet die groepleier die groep bestuur om fokus te behou.`n Groep moet tot `n konklusie kan kom. `n Algemene gesprek wat tot geenkonklusie of besluit kom nie is sinneloos. Die groep kan byvoorbeeld besluit dat `nbepaalde periode in terme van tyd is ontoereikend vir die samestelling van `ngekose lys. In so `n geval moet daar navorsing gedoen word oor die onderwerp en`n vergadering gehou word om `n finale datum te bepaal.Effektiewe kommunikasie vereis konstante terugvoer aan die lede van `n groepsodat hulle kan weet hoe goed die vordering van die groep is.`n Gevoel van eienaarskap t.o.v die finale besluite van die groep is belangrik viral die lede van die groep. Dit is veral van belang sodat die lede van die groep nieuitgesluit voel nie. As die lede van so `n groep verveeld raak of uitgesluit voel saldit ook die kommunikasie negatief beïnvloed.Hoe kan jy verseker dat die bydrae wat jy in die groep maak toepaslik isvir die spesifieke taak? Jy moet altyd in gedagte hou wat die spesifieke taak is.Wanneer jy seker is dat die bydrae wat jy wil lewer verband hou met die groep setaak, stel jou standpunt kort en duidelik.Hoe kan jy verseker dat jou bydrae verband hou met die aard van diegroep? As jy `n bydrae wil lewer dink oor wie die gehoor is. Is dit wat jy wil sêtoepaslik vir die aard van die groep? As jy voel dit is, stel jou standpunt kort enduidelik.Die mees belangrike ding is hoe om te verseker dat jy effektiewekommunikasie bevorder. Wat natuurlik ook effektiewe spanwerk sal bevorder!Onthou dat jou gehoor krities is. Neem dit ook in ag dat effektiewe kommunikasieverstaanbaar moet wees en dat die gehoor presies moet weet wat jy probeer sê.<strong>Kommunikasie</strong> is effektief as die boodskap wat jy wil oordra ook die boodskap is watdie gehoor ontvang.As jy nie seker is of jou boodskap goed verstaan word nie, probeer dan om `n vraagte vra. Die antwoord op jou vraag sal gewoonlik `n aanduiding wees of joukommunikasie effektief was. Effektiewe spanwerk vind plaas as die lede van `ngroep hulle idees en gevoelens duidelik kommunikeer en as die lede van die groepna mekaar luister met aandag en respek vir mekaar.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896810Voltooi asseblief aktiwiteit 1:<strong>Kommunikasie</strong> in klein groepiesVir hierdie aktiwiteit benodig jy `n pen, papier en `n stophorlosieKom bymekaar in groepies van ongeveer ses mense – jou fassiliteerder mag jou in `nbepaalde groep plaas.Verbeel jou jy moet `n besluit maak wat die hele groep gaan beïnvloed. Stel jou voorjulle moet besluit oor die Aanleg se volgende produksie taak.1. Stel `n Agenda of `n lys van sake saam wat by die vergadering bespreek moetword.2. Gee verskillende rolle aan die verskillende lede van die groep: - byvoorbeeld `nsekretaris moet die notules neem van die sake wat bespreek word, nog `n persoonmoet tussenbeide tree as die bespreking te heftig raak – hy of sy moet die rol speel van`n tussenganger of arbiter (soos `n skeidsregter).Jy moet `n leier aanstel en die verskillende sake na hom of haar verwys. Jy kan ook `ntydhouer aanstel wat elke persoon net `n bepaalde tyd toelaat om te praat. Dietydhouer se rol is om toe te sien dat daar by die tyd gehou word. Jy kan self dieverskillende rolle wat jy aan persone wil toewys uitdink.3. Begin nou met die vergadering en soos die vergadering vorder dink aan dievolgende sake: -• Wat is die doel van die groep?• Wat is die agenda (lys van sake wat gedek moet word) van die groep?• Hoe het die groep gevorder?• Watter ontwikkelings het plaasgevind tydens die byeenkoms van die groep?• Het die groep sy fokus behou of het die lede afgedwaal van die sake wat bespreekmoet word?• Was daar goeie terugvoer aan die lede van die groep?• Het die groep suksesvol tot `n konklusie (besluit) gekom?• Het al die lede aan die einde van die vergadering gevoel dat hulle `n bydraegelewer het aan die besluite wat geneem is? (Was daar `n gevoel vaneienaarskap by die lede van die groep?)• Hoe effektief het almal gekommunikeer?• Hoe kan die kommunikasie meer effektief gemaak word?4. Bestudeer jou antwoorde en konsentreer spesifiek op hoe kommunikasie meereffektief gemaak kan word.Die volgende keer wat jy deel is van `n groep in `n werk of studie geleentheid,bestudeer die groepsdinamika deur van bogenoemde kriteria gebruik te maak. Tekenjou bevindinge aan.As jy uitvind dat die groep nie fokus kon behou nie; dat daar nie tot `n geslaagdekonklusie gekom is nie; dat die lede van die groep nie eienaarskap vir die besluiteaanvaar het nie of dat die kommunikasie nie suksesvol was nie; moet jy `n lys vanvoorstelle maak hoe om die foute reg te stel. Identifiseer die maniere waarop jy diesituasie kon verbeter met duideliker en meer effektiewe kommunikasie.1.4 Onderhoude en onderhoud tegniekeOnderhoudsituasieOns het na groep situasies gekyk in detail. Nou gaan ons kyk na effektiewekommunikasie in `n onderhoud situasie.`n Onderhoud kan beskryf word as `n spesifieke tipe van interpersoonlikekommunikasie. Die woord “inter” beteken onderling. Daar is oor die algemeen tweeVersion: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896811persone teenwoordig by `n onderhoud – die ondervraer wat die onderhoud voer endie ondervraagde met wie die onderhoud gevoer word. Daar kan ook na hierdiepersoon verwys word as die "respondent". `n Onderhoud is `n proses waarin idees,informasie en gevoelens deur die ondervraer uitgelok word van die ondervraagde vir`n spesifieke doel.Onderhoude vind plaas in `n groot verskeidenheid van kontekste. In die werkspleksal jy byvoorbeeld `n onderhoud voer met `n voornemende plaaswerker om sy/haargeskiktheid vir die pos te assesseer.Leer Taak• Dink aan twee voorbeelde van onderhoude wat in die media voorgekom het.• Dink aan drie voorbeelde van onderhoude wat plaasvind in diebesigheidswêreld of in die werksplek.• Voorbeelde van onderhoude in die media :- onderhoude met politici optelevisie; onderhoude met beroemdes in populêre tydskrifte; onderhoude metkulturele persoonlikhede in die koerant; onderhoude met bekende sportmanneoor die radio ens.• Voorbeelde van onderhoude in die besigheidswêreld of in die werksplek:-onderhoud vir `n aanstelling; onderhoude vir prestasie evaluering; disiplinêreonderhoude; onderhoude wat verband hou met griewe; kliënt onderhoude,afleggings onderhoude ens.Onthou hierdie is nie `n volledige lys nie – jy mag aan voorbeelde dink wat nie hiergenoem is nie maar ook korrek is.Vir `n onderhoud om `n effektiewe vorm van mondelinge kommunikasie te weesmoet daar sekere sleutelelemente in plek wees.`n Onderhoud is `n mondelinge kommunikasie waarin dit belangrik is dat:- `n verhouding wat toepaslik is vir die omstandighede geskep sal word en `n nie bedreigende geleentheid vir die deelnemers voorsien sal wordsodat inligting gedeel kan word.Kom ons kyk na wat ons hiermee bedoel.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896813Voltooi asseblief aktiwiteit 2:‘n Onderhoud as rolspel (Pare)Vir hierdie aktiwiteit benodig jy twee stoele en `n tafel per paar.Hierdie aktiwiteit is `n formatiewe assessering en is `n aanduiding vir die volgendeassesseringskriteria: SU1 – AK 1,2; 1,5Kies `n maat om mee saam te werk, of jou fasiliteerder kan die groep in pare verdeel.Verbeel jou jy gaan `n onderhoud voer met iemand. Kies een van die moontlikescenarios hieronder. Een sal die ondervraer wees en een die ondervraagde. Neem tydom julle rolle uit te werk. Kyk na die kenmerke van `n goeie onderhoud. Berei jou voorvir die onderhoud en begin met die rolspel.Wanneer jy die onderhoud afgehandel het, ruil rolle om sodat elke persoon `n kans kankry om die ondervraer te wees. Jy mag die alternatiewe moontlikheid kies as jy dit soverkies.Scenario Een: `n Radio omproeper moet `n onderhoud voer met die kaptein van `nsportspan wat sopas `n belangrike oorwinning in `n internasionale kompetisie behaalhet. Die doel van die onderhoud is om vas te stel wat was die redes, volgens die kaptein,waarom die span daarin geslaag het om die oorwinning te behaal.Scenario Twee: Daar het `n situasie in die werksplek ontstaan waar een van diewerkers die bestuur beskuldig van onbillikheid. Die plaasbestuurder moet `n onderhoudvoer met die betrokke werker om vas te stel wat sy/haar griewe is. Die doel van dieonderhoud is om onderlinge vertroue te skep sodat `n moeilike situasie ondersoek kanword.Kontrolelys vir self assessering:Om vas te stel of jy die Aktiwiteit suksesvol kon afhandel moet jy vir jouself die volgendevrae vra:• Het jy die onderhoud effektief beplan?• Het jy die nodige agtergrondnavorsing gedoen?• Het jy jou vrae logies georden?• Het jy buigsaamheid openbaar waar jou antwoorde afgewyk het van dit wat jyverwag het?• Het jy jou fokus behou gedurende die onderhoud?• Kan jy nou die data wat jy ingesamel het deur die onderhoud op `n betekenisvollemanier organiseer?• Kan jy afleidings maak wat toepaslik en relevant is?• Het jy nie bedreigende omstandighede vir die ondervraagde geskep?1.5 Vergaderings en vergadering prosedureTot dusver het ons na twee vorme van mondelinge kommunikasie gekyk, naamlik ditwat in `n groep en dit wat in `n onderhoud gebeur. Ons gaan nou na `n derdesituasie kyk waar mondelinge kommunikasie `n baie belangrike rol speel invergaderings.In byna alle werksomgewings word daar van `n mens verwag om deel te neem aanvergaderings. Die doel van hierdie vergaderings mag verander of verskil of jy kangevra word om vasgestelde vergaderings op `n weeklikse- of maandelikse basis byte woon. Soos by alle vorme van mondelinge kommunikasie is dit ook hier belangrikdat jou kommunikasie effektief moet wees. Effektiewe kommunikasie kan alleenlikplaasvind as die doel en konteks van die vergadering duidelik deur almal verstaanword.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896814Leer Taak• Dink aan drie voorbeelde van verskillende doelstellings vir `nvergadering.• Voorbeelde van doelstellings: om `n nuwe verteenwoordiger uitdie werkers vir die Vakbond te kies; om `n datum vir `nwerksfunksie te finaliseer; om een of ander wettige vereiste nate kom bv `n Aandeelhouersvergadering of `n vergadering inbelang van die Trustees; `n komitee vergadering; of om tebesluit op `n bemarkingstrategie vir die vrystelling van `n nuweproduk ens.Onthou, jy kan ander doelstellings hê as bogenoemde lys wat nogsteeds korrek is.Om toepaslik deel te neem aan `n formele vergadering moet jy bekend wees metsekere van die sleutelkenmerke van vergaderingsprosedures en organisasie. Komons kyk na seker van hierdie kenmerke.Kennisgewing van die vergadering:Hierdie kan `n mondelinge of geskrewe kommunikasie wees wat die voorneme om`n vergadering te hou aankondig. Daarmee word ook die datum en plek waar dievergadering gehou gaan word, aangedui.Agenda:Dit is die beplande lys van items wat op die vergadering bespreek gaan word. `nAgenda sal die verskonings bevat van die lede wat nie die vergadering kan bywoonnie; die bevestiging van die vorige notule (die geskrewe rekord );sake wat uit dienotule voortspruit;`n lys van sake wat met die huidige vergadering bespreek moetword; enige ander sake en `n konklusie.Komitee:Dit is `n groep mense wat gewoonlik verslag moet doen aan `n hoër gesag.Komiteelede kan ingestem word of aangestel word.Die Voorsitter het Me Mohammed, Mnr Parker, Me September en Mnr Plaatjies aangestelom`n komitee te vorm om te kyk na die verskillende plantmetodes van druiwe.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896815Notules:Dit is die geskrewe rekord van wie by die vergadering was, wat op die vergaderinggesê is en wat die besluite is wat op die vergadering geneem is.“Na `n langdurige bespreking waarin Me van der Merwe haar misnoë te kenne gegee hetmet die huidige toedrag van sake rondom die vervoer van die personeel, het dievergadering besluit om `n mini-bus te koop wat toegewys sal word aan die vervoer vandie personeel na-ure van en na hulle huise”.Punt van orde:Dit is die manier om die Voorsitter se aandag daarop te vestig dat daar `nongerymdheid in die prosedure plaasgevind het. Die Voorsitter moet dan besluit ofdit so is of nie.Voorsitter:Dit is die persoon wat die vergadering lei (of beheer). As jy die Voorsitter aanspreekmoet jy hom/haar aanspreek as Mnr/Mevrou die Voorsitter. Die Voorsitter het die rolvan `n leier tydens die vergadering. Hy/sy beheer die verrigtinge gedurende dievergadering; hy/sy moet aandring op `n aplogie as dit nodig is; die notules bevestigvan die vorige vergadering; seker maak dat daar by die agenda gehou word; diepunte van orde beheer; die beslissende stem gee in die geval van `n staking vanstemme; die datum bevestig van die volgende vergadering en besluit as dievergadering verby is.Voorstelle a aan an leerders: :Dink aan `n vergadering by die werk wat jy in die afgelope tyd bygewoon het. Hoekon die Voorsitter sy/haar leiding van die vergadering verbeter het. Skryf `n paarriglyne vir “goei veraderingspraktyk”Mosie:Dit is `n voorstel wat aan die vergadering gedoen word t.o.v `n sekere aksie watgevolg moet word of om `n sekere houding aan die vergadering duidelik te maak.`n Mosie kan `n positiewe voorstel wees.Mnr Habib stel die volgende mosie voor: alle bestellings vir plante moet deur dietesourier goedgekeur word. Die mosie is deur Mnr Bezuidenout gesekondeer. Daar isgestem vir die mosie deurdat die lede wat saamstem hulle hande moes opsteek. As diemeerderheid saamstem word die mosie aanvaar.Hierdie is sommige van die balangrikste kenmerke of riglyne vir `n formelevergadering. Dit is belangrik dat jy hierdie riglyne verstaan om effektief en toepaslikte kan deelneem aan `n formele vergadering. Onthou, hierdie is nog `n voorbeeldvan mondelinge kommunikasie en die konteks moet goed verstaan word as jyeffektief wil deelneem. Op so `n manier kan jy verseker dat jy `n waardevollebydrae maak om die doelwitte van die vergadering te laat realiseer.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896816Voltooi asseblief aktiwiteit 3:Vergaderingprosedures (Individueel)Hiervoor sal jy `n pen en papier benodig.1. Jy is die Voorsitter van die plaaslike boere se nuwe kultivar groep. Julle laastevergadering is in die Gemeenskapsaal in Prins Albert gehou op die 12 e September2006. Op die vergadering is besluit dat die volgende vergadering op die 15 e Junie 2007by dieselfde plek gehou sal word om 8.00 n.m. Stel `n kennisgewing van dievergadering saam en stuur dit vir al die lede.2. Stel `n agenda op vir die vergadering wat op die 15e Junie 2007 in die Prins Albertgemeenskapsaal sal plaasvind.3. Jy is die Sekretaris van die plaaslike boere se nuwe kultivar groep. Skryf die notulevir die vorige vergadering wat op die 12 e September 2006 gehou is.4. Jy is `n lid van die plaaslike boere se nuwe kultivar groep. Jy is nou al vir `n langtyd bekommerd oor die gebrek aan kontrole oor die invoering van die nuwe gewasse indie omgewing. Jy wil `n mosie instel by die vergadering dat hierdie situasie moetverbeter. Skryf die mosie wat jy aan die vergadering wil voorstel so duidelik asmoontlik uit. Dui aan wat jy van die vergadering verwag om te doen.1.6 Debatte: Formeel en informeelIn die afdelings bo het ons na beide mondelinge en geskrewe kommunikasie gekyk.Ons fokus, egter, was op effektiewe mondelinge kommunikasie. Ons gaan nou aanbeweeg en na nog twee ander vorme van mondelinge kommunikasie kyk, naamlikdebatte en onderhandelinge. Weereens sal jy moet bewus wees van konteks enjou gehoor in beide hierdie gevalle om effektiewe kommunikasie te verseker.Kom ons kyk in die eerste plek na wat ons bedoel as ons sê dat ons `n saak gaandebatteer.DebatteerOm te debatteer beteken om te praat of te argumenteer oor `n saak; om lank enin detail te praat oor iets, veral as `n formele uitruiling van menings.Debatte kan `n georganiseerde of openbare vergadering wees vir `n diskussie of `nargument. Die woord is afgelei van die Franse “debat”, oorpronklik van Latyn“battere” wat beteken “om te veg”. Debatte kan formeel of informeel wees.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896817Leer Taak• Dink aan twee voorbeelde van formele debatte.• Dink aan twee voorbeelde van informele debatte.• Voorbeelde van formele debatte kan die volgende insluit:-debatte of onkruiddoder of kunsmis gebruik moet word; debatteof sekere bome in `n beboste area afgekap of behou moet wordom die ekosisteem in stand te hou; `n debat by diePlaaswerkersunie of vrouens al gelyke status in die werksplekverkry het.• Voorbeelde van informele debatte kan wees:- twee studente watdebatteer oor die deelname aan `n kollege sport item al dan nie;twee familielede wat debatteer of hulle hulle sestienjarige niggiemoet toelaat om te leer bestuur; twee kollegas wat debatteer ofhulle `n nuwe metode van rotasie met gewasse moet begin ofnie.Onthou jy kan enige voorbeelde gee wat nie hier genoem is nie watnog steeds korrek kan wees.Formele debatte het bepaalde prosedures. Die onderwerp vir `n debat word altydas positief begin, bv. “Genetiese manipulasie van plante is ongesond”. Daar is dantwee opponerende sprekers (of spanne van sprekers), een wat die voorstelondersteun en een wat daarteen gekant is of dit opponeer. Beide die sprekers worddie geleentheid gegee om hulle idees te stel en dan word daar vrae van die vloer (uitdie gehoor) toegelaat. Na dit word elke spreker (of een uit die span) toegelaat omhulle argument op te som. Dan word die debat beoordeel vanuit `n onpartydigebron. Die beoordeelaar moet besluit watter kant het die sterkste argumenteaangebied. Uiteindelik word die voorgestelde mosie aanvaar of verwerp.Hieruit moet dit vir jou duidelik afleibaar wees as jy iemand wil oortuig van joustandpunt dat dit krities belangrike is om effektief te kommunikeer. Argumentemoet duidelik on ondubbelsinnig oorgedra word; navorsing moet gedoen word oordie onderwerp en effektiewe luistervaardigheid moet aangewend word om te luisterna die vrae wat van die vloer af kom.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 8968181.7 Onderhandelinge: Definisie en strategieëNog `n vorm van mondelinge kommunikasie wat in die werkplek voorkom isonderhandelinge.Om te onderhandel is om die terme van die ooreenkoms te bespreek; om tot `nvergelyk te kom deur diskussie en kompromieë. Onderhandelinge vind plaas tussentwee partye waar die twee betrokke partye mekaar iets aanbied in ruil vir ietsanders.Weereens is konteks en gehoor kritieke faktore vir hierdie tipe van mondelingekommunikasie.Leer TaakVoltooi hierdie aktiwiteit op jou eie of in pare.• Dink aan twee voorbeelde waar onderhandelinge tussen vriendemoet plaasvind.• Dink aan twee voorbeelde waar onderhandelinge in die werksplekmoet plaasvind.Voorbeelde van onderhandeling op vriendskaplike basis is:● Een vriend gaan byvoorbeeld altyd vroëer op ete as die ander een.Die een wat later gaan eet wil die roetine vir een week omruil vir `nbepaalde rede. In ruil daarvoor sal hy/sy aanbied dat hy/sy enige tydsy/haar ete skof sal ruil indien die vriend dit so verlang.● `n Groep vriende wil saam `n spaarskema begin. Sommige lede vandie groep voel dat hulle elke maand R50 moet bydra. Ander voel weerdat hulle `n beter kans het om te spaar as die groep se bydra tweemaandeliks gebeur. As die eerste groep se voorstel aanvaar word saldie uitbetalings maandeliks gebeur.Sommige voorbeelde van onderhandelinge in die konteks vandie werksplek is:●Die Bestuur het besluit dat die jaarlikse vakansie met drie daeverminder moet word. Die personeel dreig om in so `n geval nie meerop Saterdae te werk nie.●Die werkers se middagete word met 15 minute verkort; hulle besluitdat hulle dan geregtig is op `n langer teetyd. Die bestuurder het besluitdat Me Dlamini nie langer by die ontvangstoonbank nodig is nie, sy sêdit was deel van haar kontrakooreenkoms.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896819Onthou dat daar baie ander voorbeelde is wat ook korrek kan wees. Om vas te stelof jou voorbeelde toepaslik is, maak seker dat elke party in dieonderhandelingsproses `n bedingingsvermoë het en dat daar `n saak is wat opgelosmoet word.Suksesvolle OnderhandelingeDaar is sekere sleutel kenmerke wat bepaal of die onderhandelingsproses suksesvolwas. Hier is belangrike punte om te onthou:- Vir onderhandelinge om suksesvol tewees moet die onderhandelaar :- So veel as moontlik agtergrond informasie oor die saak en die partye watbetrokke is, insamel; `n Deeglike analisering van die behoeftes van die ander party moetgedoen word sodat hulle standpunt verstaan kan word; Vra soveel as moontlik relevante vrae sodat jy seker maak dat jy die feitewat verband hou met die saak goed verstaan asook die houdings van diebetrokke partye; Maak positiewe uitsprake oor wat jy bereid is om te doen sodat die anderparty hulle eise kan verminder; Luister met aandag en aktief om seker te maak jy weet waarvoor die anderparty vra; Konsentreer op nieverbale kommunikasie – onthou lyftaal verklap baieoor hoe `n persoon voel; let op of die opponerende party aggressief, ferm ofeksperimenteel in hulle benadering is; Beklemtoon gedeelde belange voordat die verskille uitgewys word; Wees so buigsaam as moontlik; Maak seker dat klein verskilletjies uit die weg geruim word voordat daaraanbeweeg word na die groter sake. Wees so kalm, rasioneel en logies as moontlik en moet nie dat emosies diesaak beïnvloed nie; Moet nie die ander party dreig nie – probeer altyd om `n kompromie aante gaan. Maak seker dat geen van die partye in die onderhandelingsproses verneder ofte na gekom voel nie. Geen van die partye moet voel dat hulle gesigverloor het in die onderhandelingsproses nie.Weereens is dit duidelik dat effektiewe kommunikasie tot `n meer positiewe uitkomsvir alle partye sal lei in die onderhandelingsproses.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896820Voltooi asseblief aktiwiteit 4Debattering van `n saak (Pare)Vir hierdie aktiwiteit het jy `n pen en papier nodig; navorsingsmateriaal soos bv.Internet, boeke koerante.Deel die groep in pare, die fasiliteerder mag die groep in pare deel.Vind `n saak waaroor daar sterk opponerende menings bestaan. Sommige mense magvoel dat regstellende aksie baie positief in die werksplek is, ander mag weer totaalhiervan verkil. As julle nie iets kan vind waaroor daar verskillende menings bestaan nie,moet julle vir die doel van hierdie oefening opponerende standpunte inneem.Verbeel julle dat hierdie debat op `n publieke forum gaan plaasvind, m.a.w. voor `ngehoor. Berei jou argumente om jou standpunt te staaf so noukeurig as moontlik voor.Doen navorsing en sorg dat jy goed voorbereid is. Onthou dat jou gehoor en diekonteks (debattering) baie belangrik is. Stel jou standpunt aan die opponerende partyin so oortuigende manier as moontlik. Moedig die persoon aan om jou standpunt teente staan en om so veel as moontlik vrae te vra.Vra die persoon wat jou standpunt opponeer om jou argument asvolg te beoordeel:-• Oortuigend 1 - 5 waar 1 glad nie oortuigend is nie en 5 heeltemal oortuigend.• Duidelikheid van die argument 1 - 5 waar 1 onduidelik en onlogies is en 5 baieduidelik rasioneel en logies.• Manier van aanbieding 1 - 5 waar 1 onduidelike uitspraak en verveligeargumente beteken en 5 duidelike uitspraak en die argumente met selfvertroue enboeiend aangebied word.Ruil rolle om en assesser die persoon wat jou opponeer.Assesseer jou Assessering:As die persoon wat jou ge-opponeer het jou `n lae puntetelling toegeken het, bespreekdie redes met hom/haar. Probeer uitvind waar die swak en sterk punte van `ndebatteerder lê. Wees baie eerlik met jou beoordeling en moedig jou opponent aan omook baie eerlik met die assessering te wees.As beide voel dat daar nog nie effektiewe kommunikasie plaasgevind het nie, moet julleaanhou oefen totdat julle oordrag van die standpunte waaroor julle so sterk voeleffektief gedoen word. Aan die einde van hierdie aktiwiteit moet jy genoeg selfvetrouehê om `n saak te kan debatteer in beide formele en informele omstandighede.1.8 Verskillende sosio-kulturele konteksteSosio-kulturele konteksteOns gaan nou kyk oor hoe ons reageer op die manier waarop mense hulleselfuitdruk. Ons gaan ook kyk na hoe die manier waarop mense hulle uitdrukbeïnvloed word deur verskillende sosio-kulturele kontekste.In Suid Afrika het ons `n wye verskeidenheid van kulture. Sedert 1994 is ons in diegelukkige posisie om blootgestel te word aan mense van verskillende sosio-kultureleagtergronde by die werkplek sowel as in ons sosiale interaksie met mense. Alhoeweldit `n baie positiewe ding is omdat dit ons blootstel aan `n interessante diversiteitvan mense in ons lewens, kan dit ook lei tot misverstande as ons nie sensitief is virdie verskille wat daar in kulturele kontekste bestaan nie.Kom ons kyk van naderby wat ons met die woord “kultuur” bedoel. Kultuur verwysna `n sisteem van waardes, gelowe, tradisies en gedragspatrone wat `n bepaaldegroep mense openbaar. Dit verwys ook na bepaalde sosiale praktyke in `n groepVersion: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896821wat daardie spesifieke groep mense uniek maak. In Suid Afrika definieer mensehulleself dikwels op grond van taal en etnisiteit, ook op grond van geloof engeografiese affiliasie.Dit is belangrik om te kyk na hoe kommunikasie beïnvloed word deur kulturelekonteks. Die sosio-kulturele groep waarin ons beweeg het `n invloed op hoe onsonsself uitdruk. In Suid Afrika moet ons dikwels interkultureel kommunikeer. Dit iskommunikasie tussen groepe van verskillende kulture. Wanneer ons op `ninterkulturele vlak kommunikeer is dit belangrik om op die volgend punte telet:- Mense uit verskillend kultuurgroepe het verskillende wêreldbeskouinge.Voorbeeld: `n Ouer Xhosa man sal dit moelik aanvaar dat `n jongerEngelsprekende man aan hom voorskryf hoe om druiwe te plant. Mense van verskillende kultuurgroepe het verskillende kommunikasiestyle – beide verbaal en nieverbaal;In sommige Afrika kulture is dit ongeskik om oogkontak te maak met jou meerdere. Indie Westerse kultuur kan iemand wat nie oogkontak maak nie soos `n skelm oorkom.Wanneer mense van verskillende kultuurgroepe kommunikeer is daar dikwel `nelement van angstigheid wat verkeerd verstaan kan word;`n Plaaswerker wat tuis Sotho praat mag angstig voel as sy haarself in Engels moetuitdruk as `n persoon haar persoonlike detail moet aanvra virwerkloosheidversekeringsdoeleindes.Wanneer mense uit verskillende kulturele groepe kommunikeer is dit belangrik dathulle versigtig kommunikeer`n Jongmens uit die stedelike gebied kan die woord “cool” gebruik om te sê alles is inorde. As die gehoor uit die plattelandse omgewing kom mag die betekenis van diewoord letterlik opgeneem word.Wanneer mense uit verskillende kulturele groepe kommunikeer is die uitkoms niealtyd voorspelbaar nie.Jy mag dink dat jy `n ouer plattelandse Tswana vrou hoflik behandel deur formeel en op`n afstand te bly; sy mag jou as kortaf en onvriendelik beleef.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896822Onthou dat ons reaksie op die manier waarop verskillende groepe hulleself uitdrukbeïnvloed word deur die sosio-ekonomiese konteks waarin dit plaasvind.Hou dit in gedagte wanneer on die volgende wenke gee om te verseker dat jysuksesvol kommunikeer met jou gehoor binne die interkulturele konteks. Vermy `n apatiese houding (ek gee nie om nie): Wees sensitief vir die kultureleverskille tussen jouself en andere; Moet nie aannames maak nie: Moet nooit aanvaar dat dit wat jy van anderkulture gehoor het die waarheid is nie – vind vir jouself uit. Vermy stereotipering: Moenie in die slagyster trap om algemene negatieweopmerkings oor `n bepaalde sosio-kulturele groep te maak nie; Wees buigsaam en oop: Moenie weerstand bied teen verandering nie en weesoop vir nuwe moontlikhede – luister versigtig na nuwe idees en wees bereid omou gewoontes en houdings te verander ter wille van `n andersoortige sosiokulturelegroep. Neem kennis van en wees sensitief vir verskillende wêreldbeskouinge; Neem kennis van en wees sensitief vir die feit dat ander se taal mag verskil; Neem kennis van die verskille in die nieverbale kommunikasie vanverskillende sosio-kulturele groepe; Raak ontslae van vooroordele: Sommige van ons het sterk negatiewegevoelens oor sekere kulture – dit is `n verskriklike hindernis in effektiewekommunikasie. Probeer altyd om vertroue te bou: effektiewe kommunikasie is meerwaarskynlik in `n atmosfeer van vertroue.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896823Konsep (SU 1)Verskillende sosio-kulturelekontekste.Ek verstaandie konsepVrae wat ek nog wil vraOnderhandelinge, definisie enstrategiee.Vergaderings en vergaderingprosedure.Onderhoude en onderhoudtegnieke.Groepe en groepsdinamika.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896824Sessie 2Gebruik strategieëNa die voltooiing van hierdie sessie, behoort jy te kan:SU 2: Die gebruik van strategieë om die aandag van `ngehoor gevange te neem en die belangstelling te behouHierdie afdeling sal in die besonder kyk na strategieë om die aandag van`n gehoor gevange te neem en om die belangstelling te behou deurgebruik te maak van `n reeks tegnieke. Dit sluit die volgende in:2.1 Inleiding Gebruik van stem Nieverbale kommunikasie Beplanning van formele mondelinge aanbiedinge Die gebruik van visuele hulpmiddels Gehoor interaksie en kontinuïteitDie manier waarop jy jou stem gebruik in `n aanbieding kan die gehoor op die puntvan die stoel laat sit of hulle aan die slaap laat raak!2.2 Gebruik van stemIn die eerste plek gaan ons kyk hoe ons ons stemme meer effektief kan gebruik omte verseker dat ons `n suksesvolle aanbieding kan doen. Ons stemme het `nongelooflike omvang – ons kan die manier van praat grootliks variëer om te versekerdat die gehoor ons verstaan en belangstelling behou. Kom ons kyk na sommigesleutelelemente van ons mondelinge kommunikasie wat verband hou met dieaanbieding.TempoTempo verwys na die spoed waarmee jy praat; die graad vandringendheid en skerpheid waarmee die mondelingekommmunikasie aangebied word.Ons kan die tempo van die aanbieding wissel. Ons kan `nvinnige skerp aanbieding hê (vinnige tempo), `n gemaklike matige en gereguleerdeaanbieding (medium tempo) of `n beplande stadige en nadruklike aanbiedingVersion: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896825(stadige tempo). Soms is dit nodig om die tempo in die aanbieding te wissel as ons`n toepaslike effek wil kry.Pouse’n Pouse verwys na `n kort verposing in die aanbieding. `n Verposing in `ntoespraak is die verbale ekwivalent van `n komma of `n punt. `n Verposing kangebruik word om `n belangrike punt in die toespraak te beklemtoon, in hierdie gevalsal ons `n kort verposing hê vir dramatiese effek; `n verposing kan `n aanduidingwees dat daar aan die einde van `n bepaalde punt gekom is en dat daar aanbeweegword na die volgende punt; `n kort verposing kan ook aangewend word om `n lysvan items van mekaar te skei; `n verposing gee ook aan die gehoor die kans om dievorige punt wat gemaak is in te neem.BeklemtoningBeklemtoning is nog `n kenmerk van mondelinge kommunikasie. Beklemtoning iswanneer `n woord of frase benadruk word. In `n woordprossesseringsprogram is ditekwivalent daaraan om vetgedrukte letters te gebruik. Ons kan die mees belangrikewoord in `n sin of die mees belangrike frase beklemtoon. Soms sal jy ook vir diegehoor sê dat jy `n bepaalde punt wil beklemtoon.VolumeVolume verwys na die hoeveelheid geluid wat ons maak. Ons kan sag praat (laevolume), `n gematigde volume gebruik(medium volume) of baie hard praat (hoëvolume). Ons moet altyd die toepaslike volume vir die gehoor kies. Dit is belangrikom te alle tye hoorbaar te wees, maar dit is ook oor die algemeen ontoepaslik om opdie gehoor te skree. In die konteks van `n intieme een tot een basis sal ons dievolume laag hou. As ons egter met `n groot gehoor praat sal ons die volume moetverhoog tot ons naderhand baie hard praat.Intonasie verwys na die toonhoogte van die stem: die op (hoë) of afgaan (lae) vandie stem as ons praat. Oor die algemeen moet ons die toonhoogte van die stemvariëer om nie vervelig en eentonig te raak nie.As ons `n gehoor aanspreek het ons altyd `n boodskap om oor te dra. Of onssuksesvol is of nie hang af van die inhoud sowel as van die manier van aanbieding.Die bg. aspekte verwys na die aanbieding van die toespraak. Dit is sinneloos om `nuitstekende toespraak voor te berei en dit so vervelig en eentonig aan te bied of met`n ontoepaslike volume dat die boodskap heeltemal verlore gaan.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896826Voltooi asseblief aktiwiteit 5Stem terugvoer (Indiwidueel)1.Berei `n kort toespraak voor (2 minute) oor `n onderwerp wat jou interesseer bv. jougeliefkoosde tydverdryf, `n film wat jy sopas gesien het, `n boek of artikel wat jy geleeshet en interessant gevind het. Verbeel jou jy gaan die toepraak lewer voor 30 mense in`n kleinerige saal.2. Neem jouself af op band waar jy die toespraak lewer met so min as moontlikintonasie in jou stem, gebruik `n stadige spoed, `n lae volume, moet geen verposingshê nie en ook geen variasie in die toonhoogte van jou stem nie.Luister na die band:Hoe effektief het jy jou entoesiasme oor die onderwerp oorgedra?Hoe geïnteresseerd dink jy sou die gehoor gewees het?Die antwoord is dat dieselfde gebrek aan entoesiasme wat jy in jou toespraak oorgedrahet sal ook deur die gehoor beleef word.2. Neem jouself nou af waar jy dieselfde toespraak lewer met `n medium tempo; baieintonasie, verposings waar dit toepaslik is, beklemtoon die belangrike punte en gebruik`n duidelike hoorbare volume.Luister na die band:Dink jy entoesiasme oor die onderwerp was opvallender in die laaste toespraak?Dink jy jy sou moontlik die gehoor se aandag beter gehou het?Watter ander verskille het jy opgemerk?Kan jy aan maniere dink om die effektiwiteit van jou aanbieding te verbeter?2.3 Nie-verbale kommunikasieOns het gekyk na die manier hoe ons ons stemmetoepaslik kan gebruik om `n boodskap oor te drana die gehoor. Ons gaan nou in meer detail kykna die onderwerp wat ons in Afdeling 1 genoemhet. Die onderwerp is lyftaal – waarna ookverwys word as nieverbale kommunikasie. Onsgebare, gesigsuitdrukkings, mannerismes en onsliggaamshouding dra ook `n aantal boodskappe aan die gehoor oor.Gesigsuitdrukkings verraai `n groot spektrum van emosies. Ons kan blydskap ofplesier oordra deur bloot te glimlag, `n frons kan dui op ontevredenheid, deur jouwenkbroue te lig kan jy ongeloof of verwondering oordra, deur jou mondhoeke af tetrek kan jy misnoë of afkeur oordra en as jy jou oë groot ooprek lyk jy verras.(Jy kan die effektiwiteit van die gesigsuitdrukkings in `n spiëel toets. Oefen soveelas moontlik gesigsuitdrukkings.)Ons kan natuurlik ook ons gesigsuitdrukkings so beheer dat ons geen emosie wysnie.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896827Leer TaakMaak hierdie aktiwiteit op jou eie klaar.• Dink aan twee voorbeelde waar jy jou emosies nie wil wys nie enjou gesigsuitdrukking moet beheer.• Dink aan twee voorbeelde waar jy met jou gesigsuitdrukking `nander emosie wil wys as wat jy werklik voel.Voorbeelde van Nieverbale <strong>Kommunikasie</strong>Kyk na die voorbeelde hieronderSommige voorbeelde waar jy gevoelens wil wegsteek:● Wanneer jy verveeld raak in `n vergadering maar jy moet lyk asof jybelangstel en aadag gee;● Wanneer jy geïrriteerd is met iemand se houding maar die konteksvereis dat jy `n vriendelike positiewe reaksie wys;● Wanneer jy vind dat iemand iets gesê het wat jy amusant (snaaks)vind maar jy moet in jou gesigsuitdrukking wys dat jy hulle ernstigopneem, ens.Onthou jy kan aan nog voorbeelde dink wat nie hier gelys is nie maarnog steeds korrek is.Hoe verseker ons dat ons gesigsuitdrukkings toepaslik is vir die konteks waarin onsmoet optree? Ons moet sensitief wees vir konteks as ons die regte gesigsuitdrukkingvir die omstandighede wil oordra. Dit sal byvoorbeeld baie ontoepaslik wees om blyte lyk op `n begrafnis. Dit sal ook onaanvaarbaar wees as ons `n werker seantwoorde op ons vrae amusant vind; dit is ontoepaslik as ons vreudge toonwanneer `n kollega seerkry. Wees altyd bedag op die konteks waarbinne jybeweeg.Die onderwerp wat aangebied word bepaal ook die toepaslikheid van onsgesigsuitdrukkings. As ons van die effek van VIGS praat in `n plattelandse area is ditontoepaslik om `n ge-amuseerde gesigsuitdrukking te hê. As ons `n ooreenkomstussen twee kollegas moet bewerkstellig is dit ook ontoepaslik om woede ofaggressie te wys.Leer TaakPlaas die regte gesigsuitdrukking by die regte emosie:-• verveling kopskud, frons• betrokkenheid gaap, geen oogkontak• meningsverkil kopknik, glimlag• begrip/instemming goeie oogkontak• verveling• betrokkenheid• meningsverskil• begrip/instemmingVersion: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896828Wanneer ons besig is met `n mondelinge kommunikasie kan ons deur onsgesigsuitdrukkings ons boodskap meer effektief oordra. Ons kan ook deur gebare enliggaamshouding (die manier waarop ons ons liggaam hou) verseker dat onsnieverbale kommunikasie toepaslik vir die onderwerp en konteks is. Die regtegesigsuitdrukkings, gebare en liggaamshouding help ook om ons hoof idees duideliken korrek aan die gehoor oor te dra.‘n Gebaar‘n Gebaar ’n Gebaar is `n liggaamsbeweging wataangewend word om betekenis of emosie oor tedra, of om `n instruksie oor te dra. Gebare stuurvisuele seine na toeskouers en dra ookinformasie oor.Voorbeelde van gebare:- gooi ons hande in die lug; vat aan ons hare of klere; wysmet `n vinger in die lug; hande wring; die “V” teken vir oorwinning (“victory”); omobsene tekens te wys; skouers optrek; `n kelner wys om die rekening te bring ens.Soms is ons gebare onbewustelik, ons is nie bewus daarvan dat ons die gebaremaak nie. Jy moet bewus raak van gebare wat effektiewe kommunikasie kanbelemmer. Soos bv. om te karring met `n pen, aanhoudend aan jou hare of klere tevat, aanhoudend jou hare of wenkbroue glad te stryk, om te speel met juwele. Alhierdie gebare kan die gehoor se aandag aftrek en verhoed dat die kommunikasieeffektief is.Effektiewe openbare sprekers sal egter juis hulle gebare gebruik om die belangrikepunte te beklemtoon.LiggaamspostuurLiggaamspostuur of houding is die manier waarop ons onsself dra. Liggaamshoudingdui baiekeer ons gesindheid t.o.v die interaksie en betrokkenheid by die gehoor aan.Dit dui aan of ons verveeld, ontspanne, betrokke of gespanne is.Leer TaakPas die volgende liggaamshoudings by die gesindheid wat oorgedraword:-verveeldskouers styf opgetrek; rusteloosgespanneskouers hang; voete sleep; oëneergeslaanontspannevorentoe sit, waarneming intensbetrokkestil, geen deel van die liggaamgespanneselversekerdwegkyk van iemand, na die plafonmislukkingANWOORDEverveeldgespanneVersion: 01 Version Date: July 2006staarskouers terug getrek, kop word hooggehou


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896829ontspannebetrokkeselfversekerdmislukkingVoltooi asseblief aktiwiteit 6LiggaamsterugvoerVir hierdie aktiwiteit het jy `n video opnemer nodig. Andersins moet jy `n vollengtespiëel gebruik.1. Dink aan `n onderwerp van `n redelike feitelike onderwerp wat jou sal interesseer.Voorbeelde kan wees:● Die redes waarom so baie opgeleide jong mense die land verlaat.● Hoe om VIGS in die werkplek te hanteer.● Die rede hoekom daar `n migrasie van die platteland na die stad is; redes hoekom jynooit Suid Afrika sal verlaat nie ens.2. Berei `n drie minute toespraak oor die onderwerp voor. Verbeel jou jy gaan dietoespraak lewer vir sowat 40 mense by `n formele ete.Maak `n video van jouself as jy die toespraak lewer of doen dit voor `n spiëel.● Gebruik jou stem net soos jy wil.● Staan doodstil as jy die aanbieding doen.3. Kyk na jou toespraak en dink waar dit toepaslik sal wees om lyftaal in die toespraakte gebruik. Dit moet natuurlik verband hou met die konteks en die onderwerp.Lewer jou toespraak weer voor die video kamera of spiëel:● Sluit soveel toepaslike gesigsuitdrukkings en gebare in as moontlik.●Maak seker dat jou liggaamshouding toepaslik is vir die onderwerp en konteks.●Gebruik jou lyftaal om die belangrike punte van die toespraak te beklemtoon en om dietoepaslike houding oor te dra.4. Maak notas om die verskille tussen die eerste en tweede aanbieding aan te dui.Watter dink jy was die mees effektiewe vorm van kommunikasie? Hoekom?Jy sal hierdie Aktiwiteit suksesvol afgehandel hê as jy seker is dat jy `n verskeidenheidvan gesigsuitdrukkings, gebare en liggaamsposture wat toepaslik is vir jou onderwerp enaanbieding kan gebruik. Jy moet ook seker maak dat jy lyftaal suksesvol kan gebruik omdie toepaslike houding oor te dra en om die belangrikste punte van jou toespraak tebeklemtoon. Oefen totdat jy seker is dat jy jou lyftaal korrek kan gebruik. Jy kan ookfamilie en vriende vra om jou te help en op te tree as `n gehoor waarna hullekommentaar kan lewer oor jou aanbieding.2.4 Beplanning vir formele mondelingeaanbiedingeIn beide die voorafgaande aktiwiteite is julle gevra om julle toesprake neer te skryf.Formele mondelinge kommunikasie word altyd beplan en geskryf om seker te maakdit is effektief.Jy hoef nie die hele formele mondelinge aanbieding woord vir woord uit te skryf niemaar jy het `n volledige geskrewe beplanning nodig oor wat jy waar en wanneergaan sê. Dit beteken dat jy moet beplan wat jy in die inleiding gaan sê, hoe jy dieliggaam van jou toespraak gaan aanbied en hoe jy tot `n slot of gevolgtrekking gaankom.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896830Die inleiding is atyd baie belangrik want dit is hoe jy die gehoor se aandag van diebegin af vasvang. `n Vervelige inleiding sal dadelik die gehoor belangstelling laatverloor en hulle aandag aflei. Jy moet kortliks die doel van jou toespraak aan hulleverduidelik en waarom jy dit as belangrik beskou. Jy mag gebruik maak van `namusante aanhaling om die gehoor op hulle gemak te stel. Jy kan `n buitengewooninteressante voorbeeld gebruik om dadelik almal se aandag te trek.Watter van hierdie voorbeelde dink jy sal die mees effektiewe inleiding wees?• Voorbeeld 1: Verkragting is `n slegte ding. Dit is besig om toe te neem in SuidAfrika. Mense wat verkrag kry `n lewenslange vonnis.• Voorbeeld 2: Dames en here, in die tyd wat dit my gaan neem om hierdieonderwerp onder u aandag te bring sal daar al reeds nog 5 vroue en kindersverkrag wees. Dink daaraan. Dit is die skokkende omvang van die probleem watons almal in die gesig staar in Suid Afrika.Liggaam of hoofdeelDie liggaam of hoofdeel van die aanbieding moet in detail gedoen word. Jy moetbeplan in terme van paragrawe, waarvan elke paragraaf `n hoofgedagte bevat of `nstel feite. Jy moet seker maak dat daar `n logiese verband is tussen die idees wat jywil oordra.Watter van hierdie twee voorbeelde dink jy bevat die mees logiese opeenvolging vanidees in die aanbieding oor moderne musiek?• Voorbeeld 1:Kletsrym(rap);Huismusiek;Oorsigtelike siening van moderne musiek;Toekomstige rigting in moderne musiek;Bekende kletsrym kunstenaars;Voorbeelde van moderne musiek;Bekende huismusiek platejoggies;Waarom die jeug reageer op moderne musiek• Voorbeeld 2:Oorsigtelike siening van moderne musiek;Waarom die jeug reageer op moderne musiek;Voorbeelde van moderne musiek;Kletsrym(rap);Bekende kletsrym kunstenaars;Huismusiek;Bekende huismusiek platejoggies;Toekomstige rigting in moderne musiekSlotDie slot van die mondelinge aanbieding is jou laaste kommentaar in die toespraak.Dit is die laaste indruk wat jy by die gehoor sal laat. Jy kan kortliks opsom wat joukerngedagte in die toespraak was of jy kan aan die gehoor vrae stel waaroor hulleVersion: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896831moet dink. Probeer altyd om op `n hoë noot te eindig en om `n laaste goeie indrukte laat. Beplan jou laaste opmerkings versigtig.Wanneer jy `n mondelinge aanbieding beplan moet jy dit hardop oefen en kyk hoelank die aanbieding neem. Jy moet seker wees oor die tyd wat jou toespraak neemom te lewer aangesien daar altyd `n tydsbeperking op `n mondelinge aanbieding is.As `n gehoor `n 15 minute toespraak verwag en jou aanbieding is 4 minute of 30minute sal die die gehoor ontevrede voel en jou kommunikasie sal nie effektief weesnie.Jy moet ook seker maak dat die inhoud van jou aanbieding relevant is vir diekonteks en behoeftes van die gehoor. Kom ons veronderstel dat jy moetVoltooi asseblief aktiwiteit 7Voorbereiding en Aanbieding van `n Praatjie(Indiwidueel of Groep)Jy sal deur jou mede leerders beoordeel word vir hierdie aktiwiteit.Skryf `n volledige beplanning vir `n mondelinge aanbieding.●Besluit oor die onderwerp waaroor jy wil praat;(jy moet `n onderwerp kies watverband hou met jou studies in plantproduksie)●Besluit oor die konteks van die aanbieding;●Besluit presies wie jou gehoor gaan wees;●Besluit hoe lank die praatjie gaan wees. (Ten minste 8 minute).Wanneer jy jou beplanning klaar gedoen het, lees dit versigtig deur.●Doen jou praatjie nou voor jou mede leerders deur van jou beplanning gebruik temaak.●Sê vir hulle dat hulle hulle moet verbeel hulle is die gehoor wat jy in gedage gehadhet.●Neem die tyd van jou praatjie.Wanneer jy klaar is moet jou “gehoor” die volgend vrae so eerlik as moontlikbeantwoord.Hierdie aktiwiteit sal `n vormende assessering wees en sal die bewys lewer vir dievolgende assesseringskriteria: SO2 – AC 3Het jy jou aanbieding só beplan dat jy die aandag van die gehoor kon trek deur jouinleiding?Het jy die liggaam of hoofgedeelte van jou aanbieding beplan op `n logiese envloeiende wyse?Het jy`n goeie slot beplan?Het jy die behoeftes van die gehoor in ag geneem?Het jou beplanning die tydsbeperking in ag geneem?Was jou inhoud relevant vir die onderwerp?As die gehoor “ja” kan antwoord op bg vrae dan het jy die Aktiwiteit suksesvolafgehandel. As die antwoord “nee” op enige van die vrae was dan moet jy versigtig najou beplanning kyk sodat jy jou aanbieding kan verander en verbeter.Tot sover het ons in Afdeling Twee gekyk hoe ons ons stem, lyftaal en fynbeplanning kan gebruik om te verseker dat ons effektief kommunikeer en sesitief isvir die behoeftes en konteks van die gehoor. Nou gaan ons na nog `n manier kykhoe om effektiewe kommunikasie te bewerkstellig, naamlik die gebruik van visuelehulpmiddels.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 8968322.5 Gebruik van visuele hulpmiddels`n Visuele hulpmiddel kan gedefinieer word as `n instruktiewe of opvoedkundigehulpmiddel; soos bv. `n model, plakaat, film of video wat kan bydra tot `n les ofaanbieding.Wanneer jy `n mondelinge kommunikasie voor `n gehoor het kan dit soms baiedoeltreffend wees om van visuele hulpmiddels gebruik te maak om jou aanbiedingmeer effektief te maak. Jy moet altyd sorg dat jou hulpmiddels toepaslik is vir dieonderwerp en konteks van die gehoor. Jy moet jouself afvra of die hulpmiddelswerklik die gehoor help om die onderwerp beter te verstaan. Hier is sommigevoorbeelde van visuele hulpmiddels: Blaaiborde Skyfie projektors Videos & Films Oorhoofse projektor entransparante Inligtingstukke Skryfborde Grafieke Plakkate Fotos Powerpoint aanbiedingeJy kan net grootvelle gebruik virvisuele hulpmiddelsWanneer jy van visuele hulpmiddels gebruik maak is daar sekere sleutelaspekte watin gedagte gehou moet word. Onthou altyd om:- Seker te maak dat die visuele hulpmiddel duidelik en verstaanbaar is; Jou hulpmiddels goed voorberei is en dat jy presies weet waar in die aanbiedingjy dit moet gebruik; Seker te maak dat die toerusting werk en dat jy weet hoe om dit te gebruik. Seker te maak dat die plek waar jy die toespraak aanbied geskik is vir diebepaalde hulpmiddel. Dit moet bv. duidelik sigbaar wees vir enige lid van diegehoor; Jouself af te vra of die hulpmiddel regtig noodsaaklik is en of dit jou aanbiedingmeer effektief maak.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896833Leer TaakPas die visuele hulpmiddel by die toepaslike gehoor:• Video van `n niggie se troueAandeelhouersvergadering• Grafiek wat die winsgrens van die jaar aantoon Voorskoolseklas• Plakkate oor “die gevaar van Vreemdes” Familie envriende• Transparante oor oorsake van VIGSPensionarisvergadering• Tabel oor die stygende lewenskostesVerpleegkundiges in opleidingAntwoorde• Video van `n niggie se troue• Grafiek wat die winsgrens van die jaar aantoon• Plakkate oor “die gevaar van Vreemdes”• Transparante oor oorsake van VIGS• Tabel oor die stygende lewenskostesOns gaan nou kyk na 3 spesifieke hulpmiddels wat jy kan gebruik om joukommunikasie te verbeter.WenkkaarteDie eerste is wenkkaarte. Hierdie is `n hulpmiddel vir jou eie aanbieding en wordnie aan die gehoor gewys nie. Wenkkaarte bevat `n kort opsomming van diehoofpunte van jou aanbieding. Jy kan kort frases gebruik of net sleutel woorde opkaarte waarna jy kan verwys as jy jou mondelinge aanbieding doen. Die doel hiervanis om te verhoed dat jy jou toespraak aflees en beter oogkontakmet jou gehoor kan behou. Jy kan eenvoudig vir jou eiedoeleindes nou en dan na die wenkkaarte verwys. Dit is baiebelangrik dat jou wenkkaarte relevant is en die doel dien om joute herhinner aan wat jy wil sê. Kyk na jou beplanning wat jygeskryf het vir Aktiwiteit 7. Skryf wenkkaarte wat jou sal help asjy `n aanbieding moet doen.InligtingstukkeGrondTipes________________________________________Inligitngstukke is nog `n bruikbare hulpmiddel vir effektiewe kommunikasie. `nInligtingstuk bevat die mees belangrikke punte van jou aanbieding en word aan diegehoor uitgedeel; die gehoor kan volg soos jy die aanbieding doen en jy kanbelangrike aspekte in die inligtingstuk aan die gehoor uitwys of die gehoor kan ditgebruik as `n nuttige opsomming van die aanbieding.Kyk weer na jou beplanning van Aktiwiteit 7. Berei `n inligtingstuk voor wat diegehoor se begrip van jou aanbieding kan verbeter. Hier is `n paar dinge wat jyingedagte moet hou as jy die inligtingstukke voorberei:- Dit moet netjies aangebied word Dit moet net die hoofpunte van jou aanbieding bevatVersion: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896834 Dit moet volledig genoeg wees om sin te maak as `n dokument op sy eie sonderdie aanbieding.Multi-media hulpmiddelsMulti-media hulpmiddels verwys na die gebruik van meer as een visuele medium injou aanbieding, bv. dit kan beide `n oudio of visuele hulpmiddel wees. Jy kanmusiek saam met `n skyfievertoning gebruik, of bande saam met grafieke op `nblaaibord.Maak seker dat jy nie teveel gebruik maak van die hulpmiddels en jou gehoorheeltemal oorweldig deur tegnologie nie!Jy moet ook baie seker maak dat jy weet hoe werk die hulpmiddels wat jy gekies hetanders sal jy net die gehoor se aandag laat dwaal terwyl jy sukkel om die tegnologieaan die gang te kry.Voltooi asseblief aktiwiteit 8Visuele Hulpmiddels in `n Aanbieding (Indiwidueel and Groepe)Jy sal deur jou klasmaats ge-assesseer word vir hierdie aktiwiteit.Vir hierdie aktiwiteit moet jy terugverwys na Aktiwiteit 3. Jy moes alreeds wenkkaartegemaak het en `n inligtingstuk opgestel het. Kyk na jou mondelinge aanbieding enbesluit hoe jy dit kan verbeter deur gebruik te maak van visuele hulpmiddels. Berei noudie hulpmiddels versigtig voor. Oefen jou aanbieding en gee dit aan dieselfde groepmense wat jy in Aktiwiteit 3 gebruik het.Evalueer jou aanbieding aan die einde en vra die gehoor om dit ook te evalueer aan diehand van die volgende vrae:• Het die visuele hulpmiddels iets gedoen vir die aanbieding?• Kon jy dit verbeter en indien wel, hoe?• Is die hulpmiddels met vaardigheid en selfversekerdheid hanteer?• Was die inligtingstuk handig en relevant?• Het jy die wenkkaarte effektief gebruik?2.6 Gehoor in interaksie en kontinuïteitBehou interaksie en kontinuïteitOns het na `n aantal tenieke gekyk oor hoe ons mondelinge aanbiedinge so effektiefas moontlik kan maak. Nou moet ons aanbeweeg en kyk wat gebeur tydens dieaanbieding. Hoe behou jy interaksie en kontinuïteit (deurlopendheid) terwyl jydie aanbieding doen? Kontinuïteit verwys na die vloei van die aanbieding eninteraksie verwys na dit wat tussen die aanbieder en die gehoor gebeur. Kontinuïteitmoet behou word en daar moet te alle tye interaksie tussen jou en die gehooraangemoedig word.Hier is `n paar punte waarvan jy moet kennis neem. Hoe reageer jy op vrae? Dit iskrities dat die reaksie op vrae positief bly. Lede van die gehoor mag jou vra om `nstandpunt breedvoerig te verduidelik; waar hulle meer informasie kan kry; en selfsjou menings bevraagteken. Probeer altyd positief reageer op vrae uit die gehoor.Bedank die persoon vir die vraag wat gevra is. Beantwoord die vraag so duidelik enVersion: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896835bondig as moontlik. As jy nie seker is hoe om die vraag te beantwoord nie – moetnie maak asof jy kan nie. Verwys eerder die vraesteller na `n spesifiek bron ofbeloof om terug te kom met die regte antwoord.As jy nie seker is of jy reg gehoor het nie, herhaal die vraag aan die vraesteller enmaak seker dat jy reg verstaan wat die persoon gevra het. Dit is om seker te maakdat effektiewe mondelinge kommunikasie sal plaasvind.Jy kan ook ingewikkelde vrae anders bewoord sodat die res van die gehoor dit beterkan verstaan. `n Voorbeeld is “VIGS val die immuunsisteem aan. Met ander woordedit verhoed die liggaam om effektief teen siektes te baklei.”Hou tydDie manier waarop jy tydhou in jou toespraak is ookbelangrik. Maak seker dat jy twee hoofgedagtes het wat jywil oordra en spandeer dan eweveel tyd aan albei diegedagtes. Dink terug aan die beplanning wat jy vir `ntoespraak gemaak het. Het jy die tydsaspek in ag geneem? Dietegniek waarop jy tydhou in jou toespraak is ook van kritiesebelang. Moet nooit die indruk skep dat jy jaag om klaar te krynie en daarom nie eintlik tyd aan vrae uit die gehoor wilspandeer nie. Dit lei tot oneffektiewe interaksie met die gehoor.Leer TaakVoorbeeld 1:Verbeel jou jy is gevra om met wynboere te praat oor hoe hulle hullevoorraad kan verbeter en oor die werkers se regte. Jy word gevra omvir 40 minute te praat. Jy kan jou tyd asvolg toewys:-15 minute oor voorraad verbetering;15 minute oor die regte van die werkers;10 minute vir vrae uit die gehoor.Voorbeeld 2:Beplan `n praatjie oor die verhoging van graanproduksie en hoe `nbeter opleidingsprogram onder die werkers tot die voordeel van dieproses kan wees.15 minute oor graanproduksie en saad, kunsmis en diebesproeiingsisteem wat gebruik moet word.15 minute oor die kennis en vaardigheid wat die werkers sal inwin indie opleidingsprogram.10 minute vir vrae uit die gehoor.Laat ons nou kyk hoe ons moet reageer as daar kontak met die gehoor verlooris. Dink terug aan die gedeelte oor lyftaal. Onthou dat lyftaal gee aan onsnieverbale wenke oor hoe mense voel. Jy moet, wanneer jy `n mondelingeaanbieding doen, sensitief wees vir die reaksie van die gehoor.Bestudeer die gehoor se lyftaal.Hier is `n paar wenke dat jy kontak verloor het:-Die gehoor is rusteloos;Mense kyk na hulle horlosies;Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896836Mense behou nie oogkontak met jou nie;Mens gaap;Mense fluister onder mekaar;Mense skryf op papiertjies, en so aan.Nou is dit die tyd dat jy sommige van die tegnieke waaroor ons al gepraat hetgebruik. Jy kan: Jou informasie herbewoord; `n Vraag vra; Vra of die gehoor vrae het; Jou spoed van aanbieding varïeer; Verseker dat jy verskillende intonasies in jou stem gebruik; `n Houding van selfvertroue deur jou lyftaal aan die gehoor projekteer; Goeie oogkontak maak, en so aan.Voltooi asseblief die Opsionele aktiwiteitTegnieke om kontinuïteit en interaksie te behou (indiwidueel en groepe)Volg jou fasiliteerder se instruksies vir hierdie aktiwiteit.Verwys terug na die toespraak wat ons in bg. voorbeeld gebruik het. Dink aan dieverskillende maniere wat jy jou toespraak kon verbeter sodat jy die belangstelling vandie gehoor behou het. Verbeter jou toespraak deur sommige van hierdie tegnieke by tevoeg. Lewer weer jou toespraak en moedig terugvoer uit die gehoor aan.Kyk na jou toespraak en verskaf voorbeelde van die volgende:• Hoe het jy op vrae reageer?• Het jy informasie herhaal?• Het jy frases herbewoord?• Het jy vrae gevra om seker te maak almal verstaan?• Was jy bewus van die tydsfaktor?• Hoe het jy reageer op tekens dat die aandag van die gehoor besig was om af tedwaal?Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896837Konsep (SU 2)Gebruik van stem.Ek verstaandie konsepVrae wat ek nog wil vraNie-verbale kommunikasie.Beplanning vir formele mondelingeaanbiedinge.Gebruik van visuele hulpmiddels.Gehoor in interaksie en kontinuiteit.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896838Sessie 3Manipulerende gebruik vantaal?Na die voltooiing van hierdie sessie, behoort jy te kan:SU 3: Identifisering en reaksie op die manipulerendegebruik van taal.Hierdie afdeling sal in die besonder kyk daarna hoe om manipulerende taal teidentifiseer en daarop te reageer in `n verskeidenheid van situasies. Dit sluit in:3.1 Inleiding Manipulerende taal Feite en menings Weglating van feite Oortuigende taalkenmerkeIn Afdeling 3 sal ons in die besonder kyk daarna hoe om manipulerende taal teidentifiseer en daarop te reageer in `n verskeidenheid van situasies. Elke dag vanons lewens word ons deur `n aantal verbale boodskappe gekonfronteer wat onsaanmoedig om sekere besluite te neem of aan sekere dinge te glo. Ons moet vannaderby kyk na hoe adverteerders, politici en verslaggewers (om maar net `n paarte noem) taal op `n manipulerende manier gebruik om ons te beïnvloed.3.2 Manipulerende taalWat bedoel ons met “manipuleer” en “manipulerende”?In die konteks van taalgebruik beteken om te manipuleerom iemand te beheer of te beïnvloed op `n slim en slinksemanier. Dit kan ook beteken om iets te verander of aan tebied op so `n manier dat dit vals is maar tot persoonlikevoordeel strek van die manipuleerder. Sommigevoorbeelde wat ons sal kry van manipulerende taalgebruikis koerant berigte, politieke toesprake,bemarkingsmateriaal en advertensies. Natuurlik beleef ons ook manipulasie in onsdaaglikse omgang met vriende en familie en ons kan ook self probeer om andermense te manipuleer.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896839Die boer kan die inwoners oortuig dat hy nie die omgewing skade berokken met diegebruik van onkruiddoders nie en slegs die positiewe eienskappe van die dodersbeklemtoon.• Vervaardigers van sonenergie panele kan beweer dat jy honderde rande sal spaarop elektrisiteit deur gebruik te maak van sonergie sonder om te noem dat dietoestelle uiters duur is om te bekom en ver buite die meeste mense se begrotingval.• In `n koerant kan verbruikers mislei word om ge-adverteerde vrugte te koop watgeneties gemanipuleer is deur die baie min te sê oor die verlies aanvoedingswaarde.• Die Bestuurder van die Kanaal Besproeiingskema het nie die nadele van die leivoormetode aan die boere duidelik gemaak nie waar die plante nader aan diewaterbron meer water sal kry as die plante verder weg. Op grond hiervan sal dieboere moontlik meer geneig wees om die kanaalsisteem te kies asbesproeiingsmetode.• Cape plc het aanvanklik aanspreeklikheid ontken vir die 7500 asbestose slagoffersin die Noord Kaap sodat hulle kon voortgaan met produksie.3.3 Feite en meningsOm manipulerende taal te verstaan sal ons moet leer om te onderskei tussen dit watfeite is en dit wat `n mening is.Dis `nfeit!!!!`n Feit is `n stelling oor `n objek of gebeurtenis wat ons kannagaan om seker te maak dat dit korrek is.`n Mening aan die anderkant is `n stelling oor `n objek ofgebeurtenis wat reflekteer wat ons daaroor dink – wat onsmening daaroor is.Dit is belangrik om tussen die twee te onderskei. Adverteerders en politici saldikwels menings op so `n manier stel dat dit lyk na feite. Soms het mense sulkesterk geloofsoortuigings dat hulle dink dat dit feite is. Slim politici en ander mensewat ons probeer oortuig van sekere sake sal dikwels feite en menings met mekaarvermeng. As ons die manipulasie wil vermy moet ons die verskil tussen die tweeaanleer.My Notas …. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896840Voltooi asseblief aktiwiteit 9:Feite of MeningsWerk in pare en lees deur die volgende stellings en besluit dan of dit feite is of menings.Maak notas oor hoekom jy dit kies as `n feit of `n mening.Hierdie aktiwiteit is die formatiewe assessering en sal die bewyse verskaf vir dievolgende assesseringskriteria: SU3-AK 11 a) Heroïne verslaafdes behoort na rehabilitasie sentrums gestuur te word opregeringskostes.b) Van alle mense wat met heroïne ekpserimenteer raak ongeveer 10% verslaafdaaraan.2 a) VIGS is die enkele grootste oorsaak van dood by die ouderdomsgroep van 20 – 27jaar.b) VIGS is `n moderne plaag wat gestuur is om mense te straf vir sonde.3 a) Ouers wat rook moet beboet word omdat hulle hulle kinders skade aandoen.b) Die kinders van rokers het `n 20% hoër risiko om asma te ontwikkel as kinders vannie-rokers.4. a) Organofosfatiese insekdoders wat vinnig afbreek veroorsaak die skielikeverskyning van weerstandige insekte en vernietig hulle natuurlike vyande.b) Insekdoders kan skadelike insekte heeltemal uitwis.5. a) Plaagdoders wat in die lug gesproei word is baie effektief.b) Betroubare data oor hoe plaagdoders in die lug reageer is onvoldoende omdat daarnie beskikbare moniteringsinligtings is nie3.4 Weglating van feiteSoms word daar boodskappe of gedeeltes van informasie aan ons voorgehou watonvolledig is. Hoe maak ons seker dat ons agterkom dat sekere informasieweggelaat is en hoe spreek ons dit aan?Om die manipulasie te vermy en ten einde ons eie onafhanklikemenings te vorm het ons so `n volledige prentjie as moontliknodig. Ons moet net so attent wees daarop om te agter te komwat nie gesê word nie as wat ons konsentreer op wat wel gesêword.Wat vertel jymy NIE?Soms word informasie opsetlik uitgelaat om `n bepaaldestandpunt voor te hou.Leer TaakIn die ou geskiedenis boeke gedurende die Apartheidsera is die rol watswart mense in die oorloë gespeel het weggelaat. Dit is gedoen sodatdie belangrikheid van swart mense in ons geskiedenis geminimaliseeris.Kyk na hierdie voorbeeld uit `n opsomming van `n toespraak waarfeite weggelaat is. Stel vas wat die vrae is wat jy kan vra om die heleprentjie te kan kry of ten minste `n meer volledige een."Gedurende die Anglo-Boereoorlog (1899 - 1902) is duisende witAfrikaner of Boervrouens en kinders in konsentrasie kampe aangehouVersion: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896841in Suid Afrika. Omstandighede was haglik,die dieet was beperk, higiëneis nagelaat, daar was `n tekort aan gesondheidshulpbronne, en baiemense is dood. Dit het gelei tot bitterheid aan die kant van die Boereteenoor die Britte. Daar was ook konsentrasie kampe vir swartmense.”Onthou dat enige vrae wat vir jou meer inligting oor die rol vanswartmense in die Anglo-Boereoorlog sal laat kry is toepaslik. Maakseker dat jou vrae toepaslike is deur te toets of die antwoorde totgroter begrip sal lei en minder manipulasie.Soms word ons onvolledige feite gee en word informasie weggelaat sodat ons geleiword tot die verkeerde mening oor iets. Dit is baie keer so in `n sogenaamdeobjektiewe feitelike verslag. As ons bv. hoor van navorsing wat gedoen is om iets tebewys moet ons vra op wie is die navorsing gedoen, waar is dit gedoen, hoevergelyk dit met ander soortgelyke navorsing ens. Alleenlik dan kan ons `n meningdaaroor vorm.Leer TaakKyk na hierdie voorbeeld van `n bemarkingsveldtog waar sekere feiteuitgelaat is. Dink oor die vrae wat jy kan vra om die hele prentjie te kryof ten minste `n meer volledig een."Navorsing het getoon dat jong boere meer eiendomsversekering wilhê en die meeste is bereid om baie daarvoor te betaal."Onthou dat enige vrae wat jou kan lei tot meer antwoorde ooreiendomsversekering vir jong boere is toepaslik. Maak seker dat jy dieregte vrae vra deur te toets of die antwoorde jou meer inligting oor dieonderwerp sal verskaf. Groter begrip sal beteken dat `n mens mindervatbaar is vir die manipulasie van “feite” waar `n klomp informasieuitgelaat word.Daar is baie gevalle in politieke toesprake, nuus verslaggewing en advertensies waarbelangrike informasie weggelaat word.Voltooi asseblief aktiwiteit 10:Weglating van informasie (Indiwidueel)My Notas …1. Luister na drie advertiensie op die radio en TV.Maak notas van die informasie wat in die advertensie geggee word.. . . . . . . . . . . . . . . . Maak . . . . . nou . . . . `n . . lys . . . van . . . die . . . ander . . . . . informasie . . . . . . . . . wat . . . . jy . . nodig . . . . . het . . . om . . . te . . weet . . . . sodat . . . . . jy . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . kan . . . . verseker . . . . . . . dat . . . jy . . nie . . . deur . . . . die . . . adverteerders . . . . . . . . . . . . gemanipuleer . . . . . . . . . . . word . . . . .. nie. . . . . . . . . . . . . .Dink vrae uit wat sal verseker dat jou antwoorde die weggelate informasie bevat.. . . . . . . . . . . . . 2. . . . . Neem . . . . . `n . . radio . . . . . nuusverslag . . . . . . . . . . op, . . . of . . maak . . . . . `n . . . video . . . . van . . . . `n . . . TV . . . nuusverslag. . . . . . . . . . . . Luister . . . . . ....................................................................................daarna met aandag. Kies `n voorbeeld wat vir jou lyk na `n verslag waar daarbaie informasie weggelaat is. Stel `n lys van vrae op wat aan jou die antwoordesal verskaf vir die weggelate informasie.3. As jy die geleentheid kry, gaan na `n politieke praatjie en luister na die sprekers.Maak `n nota van die informasie wat jy dink is uitgelaat. Stel vrae op wat aan joudie antwoorde op die weggelate informasie sal gee.Oorredende taal kenmerkeTeen hierdie tyd moet jy al `n goeie idee hê hoe oorredend taal kan wees en hoesprekers (en skrywers) die gehoor kan manipuleer om sekere dinge te glo. Ons gaandrie elemente kyk wat in die besonder `n effek het op die gehoor se interpretasievan mondelinge tekste.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896842 ToonDie eerste kenmerk is die toon van die taal. Toon kan gedefinieer word as`n manier van praat; die manier waarop iemand iets sê is `n aanduiding vanhoe hy voel. Hoe klink die spreker? Voorbeeld: sy het `n treurige toon inhaar stem as sy praat van die dood van haar ma; sy het `n opstandige toonin haar stem as sy met die rektor praat.Dit kan ook verwys na die karaktereienskap van die persoon wat praat, bv.“die nuusverslaggewer het `n optimistiese toon is sy stem”; of `n houdingbeskryf, “die verkoopsman het `n baie opregte toon in sy stem gehad toe hyoor die stofsuier moes praat.”Leer TaakKyk of jy die toon met die regte sin kan kombineer:-• Ons kan uitsien na `n blink toekoms. verbaas• Ek mis regtig my vorige vennoot. bly• Ek sien uit na die konsert! pessimisties• Wat maak jy hier? hartseer• Ons gaan nooit die werk klaar kry nie. kwaad• Gaan uit my huis uit! opgewonde• Dis die beste partytjie wat ek nog gehad het! optimistiesANTWOORDE• Ons kan uitsien na `n blink toekoms.• Ek mis regtig my vorige vennoot.• Ek sien uit na die konsert!• Wat maak jy hier?• Ons gaan nooit die werk klaar kry nie.• Gaan uit my huis uit!• Dis die beste partytjie wat ek nog gehad het!Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896843 StylNatuurlik sal die gewone toon van die spreker geen effek op die gehoor hênie. `n Entoesiastiese, optimistiese spreker sal oorredend wees en kan dalkselfs `n gehoor manipuleer om gelukkig of bly te voel oor `n meer ernstigesaak waaroor hulle eintlik meer vrae moes gevra het.Op dieselfde manier kan `n pessimistiese spreker so negatief enverdoemend klink dat hy sy gehoor manipuleer om iets baie erger te beleefas wat dit is.`n Volgende kenmerk van taal waaraan ons moet aandag gee is styl. Stylkan omskryf word as die manier waarop iets gedoen word veral metbetrekking tot `n sekere soort houding (dit kom neer op `n aksie), vb. “ Syhet `n baie konfronterende styl as sy met `n groot gehoor praat”. “Hy praatop `n neerhalende manier met sy kollegas.”Leer TaakKyk of jy die sinne met die “styl” kan kombineer:-• Die gebou is 70m hoog. neerhalend• Jy sal waarskynlik nie verstaaan nie… feitelik• Dink daaroor as jy kan. oortuigend• Ons sal dit waardeer as jy kan... konfronterend• Die wonderlike geliefde Voorsitter sal sy... kortaf• Drie mense nodig. Nou. Beweeg na regs. OordreweANTWOORDEKyk of jy die sinne met die “styl” kan kombineer:-• Die gebou is 70m hoog.• Jy sal waarskynlik nie verstaaan nie…• Dink daaroor as jy kan.• Ons sal dit waardeer as jy kan...• Die wonderlike geliefde Voorsitter sal sy...• Drie mense nodig. Nou. Beweeg na regs.Die styl waarmee `n spreker die gehoor aanspreek het uit die aard van diesaak `n effek op hoe die gehoor gaan interpreteer wat hy sê. `nOortuigende styl kan die gehoor manipuleer, `n oordrewe styl kan emosieslaat opvlam en die gehoor verhoed om te dink oor `n saak. `n Feitelike stylkan die gehoor verveel of oortuig om `n produk te koop of om iets te doen.Let op na die styl wat suksesvolle openbare sprekers gebruik. As jy in dieafgelope tyd omgepraat is om iets te koop of te glo, probeer dink watter styldie spreker gebruik het. Oogpunt of standpunt`n Laaste kenmerk van taal waarna ons gaan kyk wat `n gehoor seinterpretasie beïnvloed is oogpunt of standpunt.`n Standpunt is `n persoon se persoonlike mening van `n onderwerp watdeur sy eie karakter en ondervinding gevorm word. “Dit is Noleen segeloofsoortuiging dat aborsie sonde is.” “Dit is my standpunt dat vrouensVersion: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896844meer betaal moet word as mans want vrouens werk oor die algemeenharder as mans”.`n Standpunt kan positief of negatief wees. Jy kan pro iets wees (daarvoor)of anti iets (daarteen). Dit is baie moeilik om `n neutrale standpunt te hê.Politici sal dikwels hulle eie standpunte aanbied asof dit feitelik is, as dit inwerklikheid net persoonlike standpunte is.Adverteerders sal ook dikwels veronderstel dat `n standpunt algemeenaanvaarbaar is terwyl dit eintlik net `n mening van die adverteerder is.Adverteers het bv. die mening dat om jonger te lyk is `n goeie ding. Dit isslegs `n mening.Nuusberigte kan ook `n bepaalde standpunt reflekteer. Die manier wat feiteoorgedra word is dus bevooroordeeld. Let op daarna as jy weer na die nuusluister.Voltooi asseblief aktiwiteit 11:Standpunte (Indiwidueel)Kyk of jy hierdie stellings kan pas by die toepaslike standpunt. Die stellings is eerste gevolgdeur die standpunte. Jy moet die toepaslike nommers by mekaar plaas.Stelling:-1. Alle verkragters moet gehang word.2. Onderrig is die reg van alle mense.3. Aborsie is alle vroue se reg.4. Vroue moet meer magsposisies beklee.5. Die Amerikaanse oorlog in Irak is onwettig.6. Alle homoseksuele mans is lafhaards.7. Plaaswerkers moet goed betaal word en nie uitgebuit word nie.Standpunte:-1. Homofobiese standpunt2. Pro-demokratiese standpunt3. Pro-sosialistiese standpunt4. Pro-feministiese standpunt5. Pro-doodstraf standpunt6. Anti-Amerikaanse standpunt7. Pro-aborsie op versoek standpuntDit moet weereens duidelik verstaan word dat die spreker se standpunt dieinterpretasie van die gehoor beïnvloed. Wees altyd bewus van toon,styl enstandpunt wanneer jy luister na advertensies, politieke toesprake,bemarkingsmateriaal,nuusberigte ens.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896845Voltooi asseblief aktiwiteit 12:Ontwerp van `n advertensieDeel in groepies van ses, die fassiliteerder mag jou aan `n bepaalde groep toewys.Dink aan `n nuwe produk wat jy wil bemark. Dit kan beskermende klere wees vir diegebruik van plaagbeheer produkte, nuwe bemestingsprodukte vir optimale plantegroeiens. Ontwerp nou `n oudio advertensie vir die produk (m.a.w iets wat jy kan hoor soos`n radio advertensie)• Aan wie is jou advertensie gerig? Wie is die luisteraars?• Hoe gaan jy jou luisteraars oortuig om die produk te koop?• Wat is die toon van jou advertensie?• Watter verbale styl gaan jy gebruik?• Sal jou advertensie `n bepaalde standpunt reflekteer? Watse standpunt?• Watter feite gaan jy in jou advertensie insluit?• Watter menings sal jy oor die produk weergee?As die advertensie wat jy ontwerp het oortuigend is en jy seker is van die antwoordevan bg. vrae, het jy die Aktiwiteit suksesvol afgehandel.Skryf die bewoording van jou advertensie uit.Dra dit aan die hele groep voor.Bespreek dit met die groep en vind uit of hulle die produk sou gekoop het.3.5 Distorsie van taalKom ons kyk na die idee van distorsie (verdraaiing) van die gesproke taal.Distorsie in hierdie konteks kan omskryf word as `n misleidende verandering. Dieinformasie word so verander dat die gehoor verkeerd ingelig word bv. “Toe sy `ntoespraak oor die Tweede Wêreldoorlog moes lewer het sy die feite so verdraai datdie rol van swart deelname aan die oorlog heeltemal misken is.” “Toe hy vertel vanJan van Riebeeck se aankoms in die Kaap het hy die feite so verdraai dat hynagelaat het om te vertel dat daar alreeds inwoners in die Kaap was.”Hieruit kan ons aflei dat daar twee maniere is om inligting te verdraai deur:weglating (waar sekere feite geheel en al uitgelaat word) of selektiewe inligting(waar net sekere feite aan die gehoor aangebied word).Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896846Voltooi asseblief aktiwiteit 13:Weglating en SeleksieGroepeer in pare. Lees die voorbeelde van distorsie en besluit of die spreker sekerefeite weggelaat het, feite selektief aangebied het of beide. Wat is die standpunt wat diespreker voorstaan?1. In haar praatjie “Hoekom dwelmgebruikers in die tronk moet wees” het Faldeelahgekyk na die verband tussen dwelm misbruik en misdaad. Sy het nie verwys na diesukses van rehabilitasie nie.2. In die advertensieveldtog vir die luukse motor het die verkoopsman die wonderlikekenmerke van die motor besing maar nie verwys na die prys van die motor nie.3. In sy verslag oor die die oorlog in Irak het die Amerikaanse verslaggewer netverwys na Amerikaanse lewensverlies en glad nie Irakse lewensverlies aangehaalnie.4. In haar politieke toespraak het Dr Msimang slegs gefokus op die negatiewe aspektevan anti retrovirale middels.5. Die motor verkoopsman het slegs op die lae kilometers en goeie bakwerk van dietrekker gefokus en glad nie die inligting van die ongeluk waarin die trekker wasoorgedra nie.6. In die bemarkingsveldtog is daar net gepraat oor die toename in produksie wat dienuwe plaagdoder sal veroorsaak maar daar is nie verwys na die skade wat dit virsekere plante sal veroorsaak nie.Onthou die manier waarop `n gehoor inligting interpreteer kan drasties beïnvloedword deur die materiaal wat selektief gekies word of weggelaat word. Wees bedaghierop as jy weer luister na die nuus of `n politieke toespraak.Uit die bg. informasie kan jy aflei dat taal sekere kenmerke het wat deur `n sprekergemanipuleer kan word. Jy moet bedag wees daarop in advertensies, politieketoesprake, nuusberigte, bemarkingsmateriaal ens.Dink waarom jy sekere dinge glo. Het iemand jou gemanipuleer om so te dink? Dinkaan jou kleredrag, die produkte wat jy koop – hoekom het jy daardie bepaaldekeuses gemaak? Het jy die landbou implemente gekoop omdat dit goeie implementeis of omdat `n goeie bemarker jou omgepraat het? Is jy mislei deur `n slimadvertensie wat jou besluite beïnvloed het?Konklusie:• Aan die einde van hierdie Eenheid moet jy seker wees dat jy altyd bewus is van jougehoor en dat jy jou taal aanpas op so `n manier dat dit toepaslik is vir die kontekswaar jy jou mondelinge kommunikasie lewer.• Jy moet jou taalstyl so kan aanpas dat dit toepaslik is vir die situasie waarin jyjouself bevind. Jy behoort met `n sekere mate van selfvertroue te kan kommunikeerin beide formele en informele mondelinge omstandighede. Jy moet die verborgeboodskappe kan identifiseer asook pogings van mense wat jou deur taal wilmanipuleer.• Die drie belangrike afdelings waarin jy selfvertroue moet hê is: kan jy suksesvoloptree voor `n gehoor tydens mondelinge kommunikasie; kan jy sekere strategieëgebruik om jou gehoor se aandag te trek en te behou en kan jy manipulerendetaalgebruik identifiseer en toepaslik daarop reageer?Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896847Konsep (SU 3)Manipulerende taal.Ek verstaandie konsepVrae wat ek nog wil vraFeite en menings.Weglating van feite.Distorsie van taal.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896848Is ek gereed vir my toets? Beplan sodat jy betyds voorberei. Jy moet deur `n gekwalifiseerde assessor as bevoeg verklaar word. Lig jou assessor betyds in (voor die datum waarop daar ooreengekom is) asjy spesiale behoeftes of vereistes het. Jy mag byvoorbeeld `n tolk nodighê om die vrae in jou moedertaal te interpreteer of jy mag verkies om dieassessering mondelings i.p.v skriftelik te doen. Gebruik hierdie werkkaart om jou te help voorberei vir die toets. Hierdie isvoorbeelde van moontlike vrae wat jy mag kry in die toets. Al dieinformasie wat jy nodig het is in die klaskamer en in die leerdergids vir jougegee.1. Ek is seker hiervan en ek verstaan dit goed2. Ek is onseker hiervan en moet die fasiliteerder of assessor vra om te verduidelik wat dit beteken.Vrae1. Definieer `n gehoor en gee `n voorbeeld.1. Ek is seker2. Ek isonseker2. Defineer mondelinge kommunikasie en gee `nvoorbeeld.3. Verduidelik wat bedoel word metgroepsdinamika.4. Verduidelik wat bedoel word met die frase“groepseienaarskap vir konklusies”5. Hoekom is daar buigsaamheid nodig wanneerdie opeenvolging van vrae in `n onderhoudomver gewerp word?6. Hoekom is dit belangrik om `n nie-bedreigendeatmosfeer vir `n onderhoud te skep?7. Hoekom is dit belangrik om `n agenda vir `nvergadering te hê?8. Waarom is dit belangrik om `n notule vir `nvergadering te hê?9. Hoe sal jy onderhandeling defineer?10. Verduidelik wat met `n kulturele groep bedoelword.11. Wat bedoel ons met beklemtoning as onsverwys na mondelinge kommunikasie?Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 89684912. Wat bedoel ons as ons praat van tempo metverwysing na mondelinge kommunikasie?13. Definïeer lyftaal in jou eie woorde.14. Watter wenke, i.t.v. lyftaal, sal jou daarop bedagmaak dat die gehoor belangstelling verloor het?15. Hoekom is die toewysing van tyd so belangrikwanneer jy `n mondelinge kommunikasiebeplan?16. Watter drie dinge moet jy ingedagte hou as jy`n inligtingstuk beplan?17. Hoekom is dit so belangrik om seker te maak datjou toerusting in goeie werkende orde is as jyvisuele hulpmiddels gebruik?18. Verduidelik waarom herbewoording so `nbelangrike strategie is om kontinuïteit eninteraksie te verseker.19. Definieer wat is `n feit.20. Definieer mening.21. Waarom is dit belangrik om te onderskei tussenfeite en menings?22. Hoekom is dit belangrik om na die weglatingvan feite op te let en aan te spreek?23. Wat verstaan jy onder die term manipulasie vantaal?24. Gee twee voorbeelde van toon.25. Gee twee voorbeelde van taalstyl.26. Wat verstaan jy onder standpunt?27. Hoe kan wat oorgedra word verdraai word deurweglating van feite?28. Hoe kan wat oorgedra word verdraai word deurdie deurgee van selektiewe feite?Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896850Kontrolelys vir praktiese assessering …Gebruik die kontrolelys hieronder om jou te help voorberei vir die deel van diepraktiese assessering waar jy waargeneem word op grond van jou eienskappe enhouding wat jy nodig het om bevoeg te wees in hierdie module.ObservasieAntwoordJa of NeeMotiveer jou antwoord(Gee voorbeelde, redes ens.)Kan jy probleme en tekortkomingeidentifiseer?Kan jy in `n span werk?Werk jy ge-organiseerd en sistematieswanneer jy jou take en toetse doen?Is jy in staat om die korrekte en toepaslikeinformasie en/of voorbeelde te gebruik opgrond van die onderrig en prosedures watwat aan jou oorgedra is?Kan jy mondelings en skriftelik inligting sokommunikeer dat die kennis wat jyverwerf het duidelik sigbaar is?Kan jy jou take en antwoorde op diewetenskaplike kennis wat jy geleer hetbaseer?Is jy in staat om die vereiste take op diekorrekte manier aan te bied en uit te voer?Kan jy die kennis, vaardighede enhoudings wat jy geleer het in hierdieleermodule toepas in jou omgewing waarjy bly? Die assessor sal die kontrolelys voltooi en die detail gee van die spesifiekepunte wat ge-assesseer is. Die assessor sal kommentaar skryf en terugvoer gee van die kontrolelys en ditmet jou bespreek. Jy sal gevra word om jou eie terugvoer te gee en om die dokument te teken. Dit sal saam met hierdie voltooide gids in `n lêer geplaas word asdeel van jou portefeulje. Die assessor sal jou terugvoer gee oor die toets en jou leiding gee in die areaswaar jy nog moet ontwikkel.Version: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896851Papierwerk wat gedoen moet word …Help asseblief die assessor deur hierdie vorm in te vul en te teken.Eenheidstandaard 8968Leerder InformasievormProgramdatum(s)Assesserinsdatum (s)VanEerste NaamLeerder ID / SETARegistrasie NommerPos / Rol TitelHuistaalGeslag: Manlik: Vroulik:Ras: Swart: Kleurling: Swart: Kleurling:Betrekking: Permanent: Tydelik:Invalide Ja: Nee:GeboortedatumID NommerKontaktelefoonnommersE-pos adresPosadresHandtekeningVersion: 01 Version Date: July 2006


Akkommodering van Gehoor en Konteksbehoeftes in Mondelinge <strong>Kommunikasie</strong>Primêre Landbou NKR Standaard 3 Eenheid No: 896852Bepalings en voorwaardesErkenningHierdie materiaal is ontwikkel met publieke befondsing en is daarom kosteloosbeskikbaar van die <strong>AgriSETA</strong> webwerf (www.agriseta.co.za).Gebruikers is vry om hierdie materiaal te gebruik en aan te pas tot dieoptimale voordeel van die leerder.Geen gebruiker mag hierdie materiaal verkoop nie.Projekbestuur:M H Chalken ConsultingIMPETUS Consulting and Skills DevelopmentSkenkers:Boland CollegeVertaling:Me P Le GrangeAkkreditering:Mr D N CronjeTegniese redigering:Ms P Le GrangeUGO formatering:Ms P PrinslooOntwerp:Didacsa Design SA (Pty) LtdUitleg:Ms A. du PlessisVersion: 01 Version Date: July 2006


All qualifications and unit standards registered on the National Qualifications Framework arepublic property. Thus the only payment that can be made for them is for service andreproduction. It is illegal to sell this material for profit. If the material is reproduced or quoted,the South African Qualifications Authority (SAQA) should be acknowledged as the source.SOUTH AFRICAN QUALIFICATIONS AUTHORITYREGISTERED UNIT STANDARD:SAQA US IDAccommodate audience and context needs in oral communicationUNIT STANDARD TITLE8968 Accommodate audience and context needs in oral communicationSGB NAME NSB PROVIDER NAMESGB GET/FET Language andCommunicationFIELDCommunication Studies and LanguageNSB 04-CommunicationStudies and LanguageSUBFIELDLanguageABET BAND UNIT STANDARD TYPE NQF LEVEL CREDITSUndefined Regular-Fundamental Level 3 5REGISTRATION STATUSREGISTRATION STARTDATEREGISTRATIONEND DATESAQA DECISIONNUMBERReregistered 2004-10-13 2007-10-13 SAQA 0356/04PURPOSE OF THE UNIT STANDARDLearners at this level are aware of their audiences and purposes for communication. They adapt their styleand language register to the requirements of different situations. They are able to speak confidently inboth formal and familiar settings. They can articulate their purposes and reasons for the adoption of aparticular register and style in any situation. They can usually identify the assumptions and inferencesimplicit in what people say and how they say it.Learners credited with this unit standard are able to:• interact successfully with audience in oral communication• use strategies that capture and retain the interest of an audience• identify and respond to manipulative use of languageLEARNING ASSUMED TO BE IN PLACE AND RECOGNITION OF PRIOR LEARNINGThe credit calculation is based on the assumption that learners are already competent in terms of thefollowing outcomes or areas of learning when starting to learn towards this unit standard: the NQF Level 2unit standard.US: FET-C/01 - Maintain and adapt oral communicationUNIT STANDARD RANGEThe learner can engage in oral interactions in a variety of formal and informal contexts in socio-cultural,learning and workplace situations.Specific range statements are provided in the body of the unit standard where they apply to particularspecific outcomes or assessment criteria.UNIT STANDARD OUTCOME HEADERN/A


Specific Outcomes and Assessment Criteria:SPECIFIC OUTCOME 1Interact successfully with audience in oral communication.ASSESSMENT CRITERIAASSESSMENT CRITERION 11. Contributions to group work are appropriate to the task and nature of the group, and promote effectivecommunication and teamwork.ASSESSMENT CRITERION RANGEContributions include: Identifying purposes, agendas, procedures and schedules; monitoring developmentsand retaining focus; drawing conclusions; preparing and delivering feedback and ensuring group ownershipof conclusions.ASSESSMENT CRITERION 22. Interviews successfully establish a relationship appropriate to the context, and provide a non-threateningopportunity for participants to share information.ASSESSMENT CRITERION RANGEFormal and informal; plans, background research; ordering of questions; flexibility in the situation whensequence or focus is disrupted; organisation of data elicited; and conclusions drawn.ASSESSMENT CRITERION 33. Participation in formal meetings is appropriate to the purpose and context of the meeting. Participationis consistent with meeting procedures and contributes to the achievement of meeting objectives.ASSESSMENT CRITERION RANGESpectrum of formal meeting procedures.ASSESSMENT CRITERION 44. Participation in debates or negotiations is appropriate to the purpose and topic. Participation isconsistent with formal procedures and contributes to meaningful interaction between participants.ASSESSMENT CRITERION RANGESpectrum of informal and formal debating procedures and procedures for negotiations and meetings.ASSESSMENT CRITERION 55. Responses to the ways others express themselves are sensitive to differing socio-cultural contexts.SPECIFIC OUTCOME 2Use strategies that capture and retain the interest of an audience.ASSESSMENT CRITERIAASSESSMENT CRITERION 11. Key words, pace and pause, stress, volume and intonation are used in appropriate ways to reinforce themessage.ASSESSMENT CRITERION 22. Body language is appropriate to context and topic, and reinforces main ideas and attitudes.


ASSESSMENT CRITERION 33. Formal communications are planned in writing, and plans are detailed, complete, and realistic withrespect to time allocation and content.ASSESSMENT CRITERION 44. Visual aids are appropriate to topic and context, and enhance the presentation and the transfer ofinformation and understanding.ASSESSMENT CRITERION RANGECue cards; visual aids; handouts; multi-media.ASSESSMENT CRITERION 55. Techniques are used to maintain continuity and interaction.ASSESSMENT CRITERION RANGEResponding to queries, repetition of information, rewording, asking questions to check understanding,referring to cue cards; timing techniques; responsiveness to audience cues that contact is being lost.SPECIFIC OUTCOME 3Identify and respond to manipulative use of language.OUTCOME RANGENews clips, summaries, political speeches, marketing material, advertisements.ASSESSMENT CRITERIAASSESSMENT CRITERION 11. Facts and opinion are identified and distinguished.ASSESSMENT CRITERION 22. Omission of necessary information is noted and addressed.ASSESSMENT CRITERION 33. The implications of how the choice of language structures and features, specifically tone, style and pointof view affect audience`s interpretations of spoken texts are explained.ASSESSMENT CRITERION 44. Distortion of a contributor`s position on a given issue is explored with specific reference to what hasbeen selected and omitted.UNIT STANDARD ACCREDITATION AND MODERATION OPTIONSProviders of learning towards this unit standard will need to meet the accreditation requirements of theGENFETQA.Moderation Option: The moderation requirements of the GENFETQA must be met in order to award creditto learners for this unit standard.UNIT STANDARD ESSENTIAL EMBEDDED KNOWLEDGEThe following essential embedded knowledge will be assessed through assessment of the specificoutcomes in terms of the stipulated assessment criteria:Learners can understand and explain that language have certain features and conventions which can bemanipulated. Learners can apply this knowledge and adapt language to suit different contexts, audiences


and purposes.Candidates are unlikely to achieve all the specific outcomes, to the standards described in the assessmentcriteria, without knowledge of the stated embedded knowledge. This means that for the most part, thepossession or lack of the knowledge can be directly inferred from the quality of the candidate`sperformance. Where direct assessment of knowledge is required, assessment criteria have been included inthe body of the unit standard.UNIT STANDARD DEVELOPMENTAL OUTCOMEN/AUNIT STANDARD LINKAGESN/ACritical Cross-field Outcomes (CCFO):UNIT STANDARD CCFO IDENTIFYINGIdentify and solve problems: using context to decode and make meaning individually and in groups in oral,reading and written activities.UNIT STANDARD CCFO WORKINGWork effectively with others and in teams: using interactive speech in activities, discussion and researchprojects.UNIT STANDARD CCFO ORGANIZINGOrganise and manage oneself and one`s activities responsibly and effectively through using language.UNIT STANDARD CCFO COLLECTINGCollect, analyse, organise and critically evaluate information: fundamental to the process of developinglanguage capability across language applications and fields of study.UNIT STANDARD CCFO COMMUNICATINGCommunicate effectively using visual, mathematical and/or language skills: in formal and informalcommunications.UNIT STANDARD CCFO SCIENCEUse science and technology effectively and critically: using technology to access and present texts.UNIT STANDARD CCFO DEMONSTRATINGUnderstand the world as a set of inter-related parts of a system: through using language to explore andexpress links, and exploring a global range of contexts and text.UNIT STANDARD CCFO CONTRIBUTINGContribute to the full development of self by engaging with texts that stimulate awareness anddevelopment of life skills and the learning process.UNIT STANDARD ASSESSOR CRITERIAAssessors should keep the following general principles in mind when designing and conductingassessments against this unit standard:• focus the assessment activities on gathering evidence in terms of the main outcome expressed in thetitle to ensure assessment is integrated rather than fragmented. The goal is to declare the learnercompetent in terms of the title. Where assessment at title level is unmanageable, focus assessment aroundeach specific outcome, or groups of specific outcomes• make sure evidence is gathered across the range as expressed under the title. Specific range statementsunder individual outcomes or assessment criteria are illustrations, from which Learning Programme


developers can select. Assessment activities should be as close to the real performance as possible, andwhere simulations or role-plays are used, there should be supporting evidence to show the candidate isable to perform in the real situation• do not focus the assessment activities on each assessment criterion. Ensure that the assessmentactivities focus on outcomes and that sufficient evidence around all the assessment criteria is gathered• the specifications against which assessment judgements should be made. In most cases, knowledge canbe inferred from the quality of the performances, but in other cases, knowledge and understanding willhave to be tested through questioning techniques. Where this is required, there will be assessment criteriato specify the standard required• the task of the assessor is to gather sufficient evidence, of the prescribed type and quality, as specifiedin this unit standard, that the candidate can achieve the outcomes in a number of different contexts. Thismeans assessors will have to judge how many repeat performances are required before they believe theperformance is reproducible• all assessments should be conducted in line with the following well-documented principles ofassessment: appropriateness, fairness, manageability, integration into work or learning. Assessment shouldbe valid, direct, authentic, sufficient, systematic, open and consistent.UNIT STANDARD NOTESThis unit standard will be replaced by unit standard 119472 which is "Accommodate audience and contextneeds in oral/signed communication", Level 3, 5 credits, as soon as 119472 is registered.All qualifications and unit standards registered on the National Qualifications Framework are public property. Thus the onlypayment that can be made for them is for service and reproduction. It is illegal to sell this material for profit. If the material isreproduced or quoted, the South African Qualifications Authority (SAQA) should be acknowledged as the source.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!