Erfgoeddag 2007 - Erfgoedcel Antwerpen

I. HET TOPSTUKDe topstukkenroute in de Antwerpse Monumentale KerkenMet z’n 74 zijn ze voorlopig, de kunstwerken en verzamelingen uit de17de eeuw die op de Vlaamse Topstukkenlijst staan. Tweeëntwintigschilderijen daaruit bevinden zich in Antwerpen, op loopafstand van elkaar,in de Monumentale Kerken van de stad! En alle 22 kun je ze op Erfgoeddagbewonderen. Een topkans om een topdag mee te maken.De Topstukkenlijst?Begin 2003 werd in Vlaanderen een belangrijk nieuw decreet van kracht: hetzogeheten Topstukkendecreet. Daarin zegt de Vlaamse Gemeenschap: wijvinden dat er in Vlaanderen cultureel erfgoed is van uitzonderlijk belang.Dat kan zowel historisch, artistiek, wetenschappelijk als archeologisch zijn.We willen dat erfgoed extra goed verzorgen en, als het kan, het ook inVlaanderen houden. We willen daar ook moeite voor doen (lees: belastinggeldaan besteden), en wel door te betalen voor de restauratie en door een werk,mocht dat nodig zijn, eventueel aan te kopen. Het erfgoeddecreet is sindsdieneen belangrijke bouwsteen in het Vlaamse erfgoedbeleid. Het moet helpenvoorkomen dat er ‘ongelukken’ gebeuren met belangrijke werken… Bij zo’ndecreet hoort een officiële lijst, opgesteld door experts: wat is er eigenlijkzeldzaam, onmisbaar, uitzonderlijk belangrijk? Wat komt in aanmerking? Watverdient absoluut onze bescherming? Die denkoefening is momenteel bezig. Zeleidde voor de 17de eeuw al tot een lijst van 74 stukken.De Tweeëntwintig van AntwerpenTweeëntwintig van die Vlaamse topstukken uit de 17de eeuw kun je dus opErfgoeddag komen ontdekken in Antwerpen. Het zijn stuk voor stuk weergalozeschilderijen. Je vindt ze in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal, de Sint-Jacobskerken de Sint-Pauluskerk. Speciaal opgeleide topstukgidsen geven er tekst enuitleg.In de Sint-Carolus Borromeuskerk en de Sint-Andrieskerk gaan zij in op ernstigekandidaat-topstukken – de huidige lijst is immers voorlopig en wordt bijgewerkt– en topstukken die het nét niet haalden. Je kunt uiteraard alle kerken bezoekenof je kunt een keuze maken.Wat is er te zien?De kathedraal pakt uit met haar vier Rubens-schilderijen, waaronder Dekruisafneming en de De kruisoprichting, twee top- en wereldstukken. In deSint-Pauluskerk, een parel op zichzelf, hangt een serie van 15 meesterwerkenuit 1617 door elf belangrijke Antwerpse schilders van toen, die hier een soortgrootschalig groepswerk realiseerden. De reeks hangt bovendien nog op de plekwaar ze voor was bestemd! De Sint-Jacobskerk, met onder meer een werk van15