GOAL 4 - DPB Brugge

GO-ALG odsdienst-O nderwijsA ntenne-L eerkrachtenmaart 2004, nr.4In het beginHet (juiste) verlangenVasten, vast en zeker een uitdaging ook tot in het hart van ons werk: gebed, onthouding, broederlijk delen.Bidden, rolmaskers die ons te makkelijk op de huid kleven laten vallen en aandacht voor ‘het kind in elk vanons’. Aandacht:‘wie oren heeft om tehoren, die hore’ (Mc. 4:9). Wie en watmensen levenskracht geeft krijgt stemin het samenzijn. Weten, beseffen endoen dat mensen ‘ongeneeslijkspiritueel’ zijn, op zoek naarlevenselan, levensoriëntatie enlevensstijl. “Spreek Heer, uw dienaarluistert” (1 Sam 3, 9).Onthouding: misschien wat soberheidin het spreken, iets meer luisteren. Opdialogale wijze bezig zijn met hetalledaagse leven, met (levens)vragendie tieners bezighouden. Misschiensoms op het eerste gezicht banaledingen voor wie nadenkt over hethogere. En toch, laat ons maar op zoekgaan, tastend, soms de mist in. Ookleerlingen zijn aangedaan door degeest. Rabi Chanina verwoordde het ooit aldus:"Veel heb ik van mijn leraren geleerd meer nog dan van mijn leraren heb ik van mijn collega's geleerd maar hetallermeeste heb ik van mijn leerlingen geleerd" (TB ta'aniet). Op weg gaan met leerlingen is ons niet verliezenin de eigen stokpaardjes of in discussies over theorieën en structuren.Delen: meer ruimte, warme aandacht voor zij die geïsoleerd zijn. Isolement doorbreken. Aandacht voorleerlingen, groepen en wereldhoeken die al te dikwijls buiten de aandacht vallen omdat er op het eerste gezichtniets te consumeren is. Broederlijk delen ook met oog en oor …. Telkens weer onze uur-werk-tijd delen.Antoine de Saint Exupéry: "Wanneer je een schip wilt bouwen, breng dan geen mensen bij elkaar om hout aan teslepen, werktekeningen te maken, te coördineren en plannen te maken maar leer de mensen te verlangen naar dezee".Verantwoordelijke uitgever:jacques.michielssens@sip.be

En nog deze vasten-link:http://www.katholiek-nederland.nl/interactief/index_sbtest.phpVia deze link, een soberheidstest, kunt u uzelf of anderen aanzetten om een soberheidstest teondergaan. Bent u een asceet, een bourgondiër, een matige of misschien wel een hedonist?Via de test verneemt u iets meer over uzelf en de verschillende types.Via die zelfde link vindt u ook nog andere zinvolle testen. U kunt tevens een aantal mooiebeschouwingen rond vasten en op naar Pasen muisklikdichtbij halen.MededelingenDit jaar gaan jongeren met de jeugddienst van het Bisdom Brugge op inleeftocht naar Polen. Vanafhet vierde middelbaar! Drie dagen stappen doorheen Polen, daarna drie dagen werken aan eenbouwproject. De laatste drie dagen opnieuw door Polen trekken. De thematiek: "Stop! handengevraagd."Meer informatie is te vinden op onze website: http://www.jeugdenevangelisatie.beVorig jaar was deze inleeftocht naar Parijs een schitterende ervaring. Tijdens de tocht is er gefilmd.Daarvan bestaat nu een filmpje van 10 minuten.Voor de scholen bestaat de mogelijkheid om dit filmpje te ontlenen. Eva wil dit ook gerust zelf komenvoorstellen:Eva VrommanJeugd en EvangelisatieOostnieuwkerksesteenweg 518800 RoeselareTel. 051/26.56.16GSM 0473/92.32.78eva@jeugdenevangelisatie.beIn "Go-al3" stond een achterhaalde verwijzing naar de website van de jeugddienst van hetbisdom. De jeugd- en evangelisatiewerking van het bisdom heeft een eigen, autonomewebsite online. Te bereiken via www.jeugdenevangelisatie.be.Hier kan men terecht voor alleinformatie over de werking van de dienst.LinkLinkweetjes:- Via www.belgiumview.com komt u op het spoor van duizenden beelden vanBelgische landschappen en gebouwen. Zelfs wat uitleg hoort er bij.- Op de de SURFnet Video Portal staan journaals en NOVA uitzendingen uit de periodevan februari 1998 t/m februari 2003. Het gaat inmiddels om 500 uur materiaal, dat isgeselecteerd door docenten van drie HBO/WO-onderwijsinstellingen.http://video.surfnet.nl- Wie op zoek is naar een leuke film, een goede theatervoorstelling, een mooi concert ofandere activiteiten vindt misschien zijn gading op:http://www.agenda.be/home/nl/index.asp- Veel leerkrachten wagen zich in het maken van eigen lesmateriaal. Goed zo. Zehebben daarbij ook dikwijls veel oog voor degelijk beeldmateriaal. Voor hen devolgende tips:Verantwoordelijke uitgever:jacques.michielssens@sip.be

o Clips vindt u overal, maar toch wel heel veel via: http://dir.yahoo.com/Computers_and_Internet/Graphics/Clip_Art/o Foto’s kunt u uiteraard zoeken via Google/afbeeldingen:http://www.google.be/imghp?tab=wi&q=&ie=UTF-8&oe=UTF-8&hl=nl&meta= of andere zoekrobots. Meer dan de moeite. Soms wel hetnadeel dat het mooi oogt, maar dat de beeldkwaliteit zelf wat minder is. Vooralbij afdruk wordt zoiets dan storend zichtbaar.o Via http://www.istockphoto.com en http://www.sxc.hu vindt u tegen echtbetaalbare prijzen mooie foto’s met dito kwaliteit. De tweede vermeldewebpagina biedt ook veel gratis beeldmateriaal aan. Echt op en topprofessioneel beeldmateriaal betekent ook op en top prijs. Niet voor onderwijsdus …- http://duurzaam.netwerk-vlaanderen.be: in deze periode misschien wat extra aandachtvoor ethisch sparen en beleggenThomasweetjes:- Op Thomas vindt u enkele nieuwe ‘In De Kijkers’, zowel voor het secundair als voorhet basisonderwijs. Het rijk gevulde archief blijft actueel …http://www.kuleuven.ac.be/thomas/actualiteit/index.htm- http://www.kuleuven.ac.be/thomas/leerkracht/index.htm biedt u een digitaalinstrument om de levensbeschouwelijke beginsituatie van uw leergroepen op tesporen.- Achter de schermen van Thomas wordt ondermeer stevig gewerkt aan bijbelfiches,een nieuwe linkenpagina én een digitaal logboek voor leerlingen. Wie omtrent een vandeze zaken enkele ideeën kwijt wil, mag die altijd doorgeven. Er wordt ook al eenbegin gemaakt van een eerste brainstorm rond evalueren (uw ideeën komen dus zekerniet te laat).Vragender-wijs, delender-wijsIs er plaats voor (een) film in de les godsdienst?Deze vraag is eerstens een praktische vraag. Op het praktische niveau dient deze vraag vooralvanuit de plaatselijke situatie benaderd te worden. De locale situatie goed inschatten isbelangrijk. Wat op het ene moment, op die ene plek verantwoord is, is het daarom niet op eenander moment, op een andere plek.Toch zijn er enkele vragen en principes die mee in de overweging en het overleg dienen aanbod te komen:- Het leerplan vraagt om te leren van geloofsuitdrukkingen (in vele vormen, dus ookbeeldtaal) en geloofsuitdrukkingen (eveneens in vele vormen) te leren. In dezespanning gaan staan is belangrijk. Er zijn films, video’s enz. die onze aandachtverdienen. Maar er is uiteraard ook nog veel meer en ander verrijkend materiaal datook dient binnengebracht te worden of zelf gecreëerd kan worden.Verantwoordelijke uitgever:jacques.michielssens@sip.be

- Misschien mogen we er omwille van de beginsituatie (de jongerenliefde voor film) énde intrinsieke waarde van film (een levensbeschouwelijke taal bij uitstek) wel voorpleiten dat de godsdienstleraar geregeld filmfragmenten als belangrijk element in hetleren opneemt. Beeld- en filmtaal hebben op zich veel waarde. In eenlevensbeschouwelijke leeromgeving kan die waarde – mits een diepgeboord oog –echt oplichten. En ik meen ooit op de Vliebergh-sencie leergang eengodsdienstleerkracht uit een VTI-school gehoord te hebben die de leerlingen met decamera op interview stuurde, binnen en buiten de schoolmuren. Beeld- en filmtaalomtrent leven bekijken, maar ook zelf leven in beeld brengen: het kan, het mag, het iswenselijk.- Van het (godsdienst)onderwijs kan niet verwacht worden dat het concurreert met deconsumptie van (film)beelden. Van het godsdienstonderwijs kan wel verwacht wordendat het jongeren leert actief en onderzoekend om te gaan met het overweldigendeaanbod van (film)beelden;- De godsdienstleerkracht kan filmfragmenten didactisch aanwenden en verwerken: ofals eye-opener, of als illustratie of omwille van de mogelijkheden die er inzitten naarlevensbeschouwelijke communicatieve toe. Bij elk van deze mogelijkheden is eeneigen inleiding en vraagstelling nodig. Zomaar film kijken zonder voor- en nagesprekkunnen jongeren thuis ook (en wellicht vinden ze dit ook meer vanzelfsprekend);- Een leslang of lessenlang filmkijken is uit den boze (en dat niet alleen omwille vanauteursrechten). Zelfs in de lessen filmesthetica gebeurt zoiets niet. Een enkeleuitzondering kan. Maar wie les in les uit veel en lang film kijkt, bevindt zich wellichtin een niet te verantwoorden overlevingsstrategie. A fortiori als dit de strategie wordtschooljaren lang. Daarbij voelen noch de leerkracht, noch de leerlingen zich gelukkig.En of de leerlingen in deze voldoende levensbeschouwelijke groeikansen wordengeboden is zelfs geen vraag.. Goedgekozen filmfragmenten goed gedoseerd, biedendaarentegen wel levensbeschouwelijke leerkansen. Het zijn soms de verrijkendeelementen die jongeren prikkelen om in de stilte en de levensbechouwelijke dialoog testappen.- Nuttige informatie:Nascholing: woensdag 21 april 2004 van 14:00 tot 16:30 Filip Hinnekint, leraarmedia & godsdienst aan het Sint-Jozefsinstituut-college te Torhout. Hij geeft er les inde derde graad Humane Wetenschappen, maar heeft eveneens ervaring in TSO enBSO.Locatie: Sint-Jozefscollege, Bruggestraat 23, 8820 Torhout (blok 9, lokaal 928,tweede verdieping lokaalDe beeldcultuur verdringt stilaan de schrijfcultuur. De opkomst van het Internet is niette stuiten. Hoe kun je in je lessen godsdienst op een doordachte, pedagogische maniergebruik maken van die beeldcultuur?De bijscholing heeft aandacht voor leerlingenwerk en een aantal filmfragmenten alsdidactisch materiaal voor het lesgebeuren. De deelnemers krijgen een paar uitgewerktelespakketten mee gelinkt aan een film en een filmlijst met toepasselijke thema’s diegebruikt kunnen worden in de lessen. Via dataprojectie worden een paar interessantewebsites geprojecteerd en een aantal lesoverschrijdende initiatieven voorgesteld.Dezebijscholing is bestemd voor leerkrachten godsdienst van de tweede en derde graadgodsdienst ASO-TSO-BSO. Inschrijven kan via:http://dpb.sip.be/eekhoutcentrum.aspxTelkens op krokusmaandag is er te Hasselt de dag van de religieuze film. Nu reedsnoteren voor 2005?Verantwoordelijke uitgever:jacques.michielssens@sip.be

Praktisch is ook heelwat te vinden bij Avimo, Bevrijdingsfilms, Obed. Zie voorverdere informatie op Thomas waar je ook ophttp://www.kuleuven.ac.be/thomas/actualiteit/index.htm een handzame televisiegidsen radiogids vindt.Wie op google.be “religieuze film’ intikt krijgt in amper 0,17 sec 4O20 links, wie“katholieke filmliga” intikt, krijgt er in 0,26 sec. ruim 50 tips ….Weet-jeMissio organiseert op 5 april 2004 een schakeldag. Meer info via tel. (056)231564 of mailnaar S.O.kontinenten@kerknet.be.Oproep- In het vak r.k.-godsdienst wordt meer dan in andere vakken vanuit en over hetpersoonlijk leven gesproken. De eigen vakoptiek, levensbeschouwelijkecommunicatie, is daar niet vreemd aan. Hoever mag je gaan in zoiets? Is het dat watbedoeld wordt met communicatie, met ‘oog voor de beginsituatie van de leerling’? Isdit de werkwijze om te groeien in narratieve vaardigheid? Sommige leerlingen grijpenof vragen telkens weer de kans om hun leven op tafel te leggen.Soms vindt deleerkracht het nodig, opportuun om de vraagstelling naar het persoonlijk leven toe teformuleren. Soms weet de leerkracht zich ook hartstikke ambetant met wat is verteld.Hoe persoonlijk is persoonlijk? Is het vak godsdienst de goede tijd en ruimte om hetpersoonlijke leven te bespreken? Is dit nodig, is dit wenselijk? Is dit vruchtbaar voorde jongere?Deze vraag is eerst en vooral een vraag gesteld vanuit de onderwijspraktijk en met hetoog op de onderwijspraktijk. Graag verzamelen we de wijsheid die op hetonderwijsveld zelf aanwezig is. Kruip in uw pen, neem de telefoon of stuur ons een e-mail met wat u daaromtrent denkt. Geen volle bladzijden (dat mag natuurlijk ook),gewoon enkele zinnen …. We rekenen er op dat u zelf of in overleg met uw collega’siets van uw wijsheid meedeelt!In één van de volgende GO-AL-nummers proberen we dan deze antwoorden teverwerken in een artikel.Een groepjaar dachtdrukken hetleerlingen uit een zesdena over hun ‘leven inVlaanderen’. Zezo uit:Verantwoordelijke uitgever:jacques.michielssens@sip.be

PluimMinister Vanderpoorten stelde vorig trimestereen onderzoek voor over de taakbelasting vanleerkrachten uitgevoerd door het HogerInstituutVoor de Arbeid (HIVA) en door de UniversiteitAntwerpen Management School (UAMS). Menonderzocht in opdracht van de minister detaaklast bij 3.000 Vlaamse leerkrachten in 70basis- en secundaire scholen. De onderzoekersvergeleken de resultaten van hun onderzoekmet cijfers van 10 jaar geleden.Uit het onderzoek blijkt dat leerkrachten (niet alleen godsdienstleerkrachten) meer tijd in hunjob steken dan 10 jaar geleden. De gemiddelde werkweek bedraagt 46u 52min in hetsecundair onderwijs. In vergelijking met 1990 is dat een toename met 2 uren. Dat is meer dande gemiddelde Vlaming, die iets meer dan 39 uur per week werkt. Alle stereotiepen overleerkrachten en weinig werken kloppen niet.Ik ben ervan overtuigd dat naar Pasen toe de werkweek van de godsdienstleerkracht en anderepastoraal geëngageerden nog zwaarder weegt. Of toch niet: “het weegt niet zwaar, ’t is voormijn broer …. “ Werken pro deo, letterlijk en figuurlijk. Fons Jansen stelde vroeger al: hetmag ook voor iets minder. Een pluim?Toch nog dit uit het onderzoeksrapport: het werk van leerkrachten verlicht in een openschoolcultuur waar overleg en een open communicatie tussen directie en leerkrachten (ookonderling) centraal staan. Inspraak en participatie zijn zeer belangrijk.Graag ontvangen we suggesties (vragen, opmerkingen, info,aanbod) voor deze uitwisseling. U kunt die suggestiesdigitaal doorgeven aan uw vakbegeleider en/of aande verantwoordelijke uitgever.Verantwoordelijke uitgever:jacques.michielssens@sip.be