Eurosofie - Provincie Limburg

en vaak ook kerk. Echte vrijheid was hooguit weggelegd vooreen happy few van adel, clerus en aristocratie. Maar terwijl degeschiedenis vorderde, raakten de kaarten steeds gelijkmatigergeschud. Toegegeven: de bedreiging van de vrijheid lag en ligtaltijd op de loer. De verleidingen van fascisme, populisme enkortetermijnconcessies die op langere termijn averechts kunnenuitpakken, waren en zijn nooit ver weg. Het is een vande achilleshielen van de democratie dat het geheugen van veelmensen niet zelden onvoldoende wordt gevoed door kennis vanhet grote historische veld waarin wij ons bewegen. Die grotebeweging is er een van onvrijheid naar vrijheid, van chaos naarorde, en van duister naar licht. Niet voor niets heette een crucialeculturele bakermat van onze tijd de Verlichting. Maar amperhad ze plaatsgevonden, of ze werd door velen al als iets vanzelfsprekendsgezien. Alsof vrijheid per definitie vanzelfsprekend isen niet een verworvenheid die op alle niveaus steeds opnieuwbevochten moet worden: in de opvoeding, in het samenleven,in het nationale politieke speelveld, in de internationale contextendie lang niet overal het aanzien hebben van een begeerdePax Europeae.Want misschien is dat typisch mens: dat wíj die Europesevrede van zestig jaar allang for granted nemen en haar, misschienook daardoor, soms op het spel lijken te zetten (bijvoorbeelddoor de deur open te zetten voor bedenkelijke bewegingen diede achilleshielen van ons bestel feilloos weten te vinden). Terwijlmen elders, waar honger en geweld aan de orde van dedag zijn, spontaan de Europese hymne zou aanheffen als menslechts een fractie van onze vrede en welvaart mocht genieten.23