van de eindproducten van SOV NetWerk - Ketens & Netwerken

samenvatting_nederlands.qxd 01-11-2004 14:35 Pagina 13volgende stap in het programma maakt. Met zijn individuele vorderingen en het boeken van resultaten, zal zijn zelfbeeld en visieop de samenleving zich wijzigen. Deze aanname vereist niet een enkelvoudige meting, maar een benadering waarbij de ontwikkelingvan de deelnemer continu wordt gevolgd en bijgesteld. Deze visie bleek juist en heeft geleid tot een cyclische benadering meteen formatief assessment .4. Arbeid en de overige leefgebiedenIn het plan van opvang wordt een diagnose gesteld op elf verschillende leefgebieden. Deze leefgebieden zijn hoewel afzonderlijkbelangrijk, niet los van elkaar te zien. Zoals de cirkels van Van Dijk zo mooi laten zien, beïnvloedt het ene gebied direct het functionerenin het andere gebied. Wanneer we ons een beeld willen vormen van de mogelijkheden van een deelnemer met betrekkingtot arbeid, zullen we de overige leefgebieden eveneens moeten onderzoeken. Beperkingen, belemmeringen en mogelijkheden zullenzorgvuldig tegen elkaar moeten worden afgezet.In het kader van arbeidstoeleiding is het natuurlijk van belang te weten of, en zo ja welke fysieke beperkingen en mogelijkhedende deelnemer heeft. Is iemand fysiek in staat tot arbeid en tot welke arbeid? Dit gaat ook op voor het psychisch functioneren. Deafwezigheid van psychiatrische kenmerken geeft niet automatisch zicht op de arbeidsgeschiktheid van een persoon. Uitgezocht moetworden in welke omstandigheden de deelnemer kan en wil functioneren. Welke mate van verantwoordelijkheid kan hij aan, is hijin staat tot samenwerken, hoe gaat hij om met werkdruk, kan hij zich aan afspraken houden? Kan hij opdrachten accepteren en uitvoeren,kan hij werken in een drukke omgeving of heeft hij een rustiger werkplek nodig? Kan hij omgaan met plotselinge veranderingenof heeft hij een voorspelbare structuur nodig? Al deze zaken beïnvloeden zijn psychisch welzijn en daarmee de mogelijkhedenen de motivatie om te (blijven) werken.Om de deelnemer naar arbeid toe te leiden, moet worden nagedacht over zijn mogelijkheden tot functioneren in een sociaalsysteem. Sociale systemen hebben hun eigen selectiecriteria. Binnen de drugscene is het bijvoorbeeld niet nodig fris en gewassente verschijnen. In de meeste functies wordt dit wel op prijs gesteld, is het zelfs een vereiste. De mate van zelfzorg beïnvloedt de matevan sociaal geaccepteerd worden. Daarnaast is het van belang dat de deelnemer een leefbare omgeving bij thuiskomst aantreft. Isiemand niet in staat zichzelf en zijn leefomgeving op een sociaal acceptabel niveau te houden, dan zullen al spoedig problemenoptreden. Denk aan vervuilde huizen en de overlast die dit kan veroorzaken. Zodra er problemen optreden in de leefomgeving heeftdit effect op de arbeidsprestatie van de werknemer. De capaciteiten tot zelfzorg en wonen dienen goed in kaart gebracht te zijn.Het is van belang de leef- en woonsituatie af te stemmen op de mogelijkheden van de deelnemer. Beginnen in een begeleide situatieen langzaam groeien naar een meer zelfstandig bestaan is te verkiezen boven zelfstandig leven en wonen en het niet kunnenvolbrengen.Dit gaat ook op voor het beheer van de financiën. De uitgaven moeten worden afgestemd op het inkomen en de deelnemer moetleren waarderen wat hij heeft. Criminaliteit lijkt beter te lonen en dus meer mogelijkheden te bieden, maar de voordelen van het nietziek worden en het leven in vrijheid moeten opwegen tegen datgene wat de deelnemer niet heeft (drugs, veel geld). Als eenmaalde weg naar schulden maken weer is ingeslagen, verliest de deelnemer al snel de motivatie tot reguliere arbeid.Samenvatting Eindproducten SOV NetWerk 13