1996 Luurs.p65 - Nederlandsch Economisch-Historisch Archief

LUURS DE AANLEG VAN VERHARDE WEGEN, 1825-1925223ook waarom kosten van wegenaanleg in Drenthe veel hoger waren. Het was namelijkveel duurder om klinkerwegen aan te leggen. De aanlegkosten geven hier hetgemiddelde weer van wat een weg in zijn geheel gekost heeft. Bestekken vanwegen geven doorgaans een nauwkeuriger indruk. Hieruit blijkt dat de totale kostenvan een weg inderdaad voor een groot deel bepaald werden door de gebruikteverhardingsmaterialen. Daarnaast werd doorgaans door de aannemer 10% winstbij het bedrag opgeteld. 29Tabel 3. Verdeling van het wegennet in Drenthe in 1925 en Groningen en Frieslandin 1915 naar wegdek en gemiddelde aanlegkosten (in guldens per meter)wegdek Drenthe Groningen Friesland aanlegkosten% % %grind/steenslag 10 83 74 3,7klinker 88 15 25 7,2puin 2 3 1 1,9Bron: zie tabel 1.3. Ruimtelijke ontwikkeling van de wegennetwerkenDe ruimtelijke diffusie van het wegennet in de drie noordelijke provincies vertoontin hoofdlijnen dezelfde kenmerken. Vanuit de provinciehoofdsteden, Assen, Groningenen Leeuwarden, en vanuit enkele andere kernen, zoals bijvoorbeeld Meppel,werden de eerste wegverbindingen aangelegd. De meeste later aangelegdewegen sloten aan op deze hoofdwegen. De aanleg van verharde wegen verliep dusduidelijk volgens een hiërarchisch diffusiepatroon.Een opvallend verschil is dat in Drenthe het verkeer met andere provincies viaveel meer verschillende verbindingen liep, terwijl in Groningen en Friesland hetmeest gebruik werd gemaakt van een aantal hoofdroutes waarop de secundairewegen waren aangesloten. Dit was bijvoorbeeld het geval met het belangrijke trajectLeeuwarden-Groningen. Door het aantal verschillende verbindingen met andereprovincies te beperken kon men op de kosten van aanleg besparen. Boven-29 Dit blijkt bijvoorbeeld uit de bestekken van wegen die in de rijksarchieven te vindenzijn. Naast de kosten voor verhardingsmaterialen werden de kosten voor een groot deelbepaald door de gebruikte zandgrond. De kosten van deze materialen bepaalden doorgaanstweederde deel van de totale kosten van de weg. Als er bruggen e.d. werden aangelegd,werd een weg natuurlijk een stuk duurder.