NorgroN-leiding - NAM

Leveringszekerheid voor morgen:de NorgroN-leiding• De NAM zorgt voor het aardgas van morgen

NorgroN-leidingStelt u zich eens voor dat tijdens een koude winter uw verwarming niet warm wordt of dat er geen warm water uit de kraan stroomtom te douchen of u niet kunt koken! Onvoorstelbaar? Wat de NAM betreft blijft dat ook zo! Wij vinden het vanzelfsprekend dat zodrawe de thermostaat een graadje hoger zetten de kachel warmer wordt en als we de douchekraan aanzetten verwachten we heerlijkwarm douchewater.Aardgas is nodig om ons van die warmte te voorzien. Om ook inde toekomst voldoende aardgas te kunnen leveren op diemomenten waarop u het nodig heeft gaat de NederlandseAardolie Maatschappij B.V. (NAM) bij u in de buurt aan hetwerk. Tussen het overslagstation van de NAM in Sappemeer ende ondergrondse gasopslag (UGS) van de NAM in het DrentseNorg (Langelo) wil de NAM een aardgastransportleidingaanleggen. In hetzelfde tracé kan dan ook meteen een leidingworden aangelegd voor het transport van aardgascondensaat.Dit is een waardevol bijproduct van de gaswinning, dat andersmet trucks zou moeten worden vervoerd. De NAM kijkt vooruiten werkt voortdurend aan de zekerheid om aan de vraag naaraardgas te voldoen, voor vandaag én morgen!Waarom is de nieuwe leiding nodig?Sinds 1963 wint de NAM aardgas uit het Groningen-gasveld.Door geleidelijke afname van de druk in dit gasveld kan hetsteeds minder aan de piekvraag voldoen. In 1997 werd daaromo.m. de ondergrondse gasopslag in Norg aangelegd. Als in dezomer de vraag naar aardgas laag is, wordt een deel van hetOndergrondse gasopslag Norggeproduceerde gas opgeslagen in 'Norg'. Indien tijdens eenkoude winter de vraag naar aardgas door huishoudens sterktoeneemt kan de ondergrondse gasopslag meteen bijspringen.Er ligt al een doorgaande gastransportleiding tussen hetGroningen-gasveld en Friesland/Noord-Holland, waar 'Norg'op is aangesloten. Deze heeft echter over een paar jaaronvoldoende capaciteit om aan de toenemende piekvraag tevoldoen en leveringszekerheid te bieden. Daarom is de aanlegvan een nieuwe gasleiding nodig, die 'Norg' en 'Groningen'direct met elkaar verbindt: de NorgroN-leiding.Het Groningen-systeemHet is van het grootste belang dat onderdelen van hetGroningen-systeem, namelijk het Groningen-gasveld en deondergrondse gasopslag in Norg, goed met elkaar verbondenzijn. De nieuwe leiding is nodig omdat het Groningen-gasveldde functie houdt als leverancier van grote volumes, terwijl deondergrondse opslag steeds meer in de piekcapaciteit moetvoorzien, bijvoorbeeld bij koude. De nieuwe leiding biedt eennoodzakelijke verbinding tussen de twee onderdelen van hetGroningen-systeem. De leiding krijgt een lengte van 30 kilometer.Onderzochte tracésVoor het leggen van de nieuwe leiding komen twee tracés naarvoren. Het zuidelijk tracé, met ter hoogte van het DrentscheAa-gebied drie varianten, gaat uit van bundeling met eenbestaande gastransportleiding van Gasunie. Daarnaast is eentracé onderzocht waarbij het bundelingsbeginsel is losgelaten.Beide tracé-alternatieven, die een vergelijkbare lengte hebben,passeren het Natura 2000-gebied Drentsche Aa en de groteinfrastructurele werken Rijksweg A28 en hetNoord-Willemskanaal en komen langs het Zuidlaardermeer.Door het onderzoeken en beschrijven van beide tracés is deuiteindelijke keuze voor het definitieve tracé beter te motiveren.De definitieve tracébepaling vindt ondermeer plaats op basis vanomgevings-studies en in afstemming met landeigenaren,gemeenten en anderen, zoals bijvoorbeeld milieuorganisaties.

Hoe wordt de leiding aangelegd?Aardgasleidingen worden ondergronds aangelegd op een dieptevan minimaal 1.20 meter. Uiteraard doet de NAM er alles aanom overlast tot een minimum te beperken. Bij autowegen enkanalen wordt de leiding door middel van een ondergrondsepersing of boring aangelegd. Ditzelfde gebeurt ook bij kwetsbarenatuurgebieden of andere gebieden waar deze manier eengeschikt alternatief is voor open ontgraving. Na aanleg van deleiding, wordt de grond weer in de oude situatie hersteld. Naeen jaar is meestal niet meer te zien dat er een leiding isaangelegd.De NAM en haar omgevingDe NAM zal studies uitvoeren om de alternatieven tegen elkaaraf te wegen in het m.e.r.-proces. Het uiteindelijke gekozenalternatief zal daarnaast onderworpen worden aan verderestudies en onderzoek in het veld. Daarbij kan het gaan om ondermeer sonderingen om de opbouw van de ondergrond tebepalen, het grondwaterniveau, de kwaliteit van het grondwateren de bestaande flora en fauna. Op basis van deze gegevenswordt de methode van aanleg van de leiding vastgesteld. Hetdoel is om zo weinig mogelijk schade te veroorzaken, zodat ersnel na de aanleg van de leidingen geen sporen meer te zienzijn. De NAM realiseert zich dat het aanleggen van de leidingtijdelijk impact zal hebben op de omgeving. Om de overlast tebeperken, zal tijdig overleg plaatsvinden met de landeigenarenen omwonenden. Door strenge eisen te stellen aan de mensendie werken aan het project en door bijvoorbeeld verkeersplannente maken voor wegtransporten beperkt de NAM de overlast toteen minimum.InspraakTijdens de voorbereidingsfase treedt de NAM regelmatig inoverleg met alle betrokken partijen zoals landeigenaren enomwonenden, maar ook overheden en milieuorganisaties.Tijdens informatiebijeenkomsten worden landeigenarengeïnformeerd over de plannen en kunnen zij hun meningkenbaar maken. Maar ook in de fase wanneer de (startnotitie)MER - het Milieueffect rapport - wordt ingediend of wanneer deNAM vergunningen aan gaat vragen kunnen belanghebbendengebruik maken van het recht op inspraak.PlanningIn september 2009 is gestart met de voorbereidingen vooraanleg van de leidingen. De aanleg zelf is voorzien in het 3ekwartaal van 2011 en zal volgens de planning duren tot medio2012. De capaciteitsverbetering van het Groningen-systeem isdan gereed voor de winter van 2012/2013.Mogelijke tracés gasleiding en watercondensaatleiding

De Nederlandse Aardolie Maatschappij B.V.De NAM is opgericht in 1947 en houdt zich bezig met de exploratie en productie (opsporing en winning)van aardolie en - vooral - aardgas, in Nederland en op het Nederlandse deel van het Continentaal Plat.De NAM (50% Shell, 50% ExxonMobil) is veruit de grootste producent van aardgas in ons land: jaarlijksproduceert het bedrijf zo'n driekwart van al het gas dat uit Nederlandse bodem wordt gewonnen. In 2009produceerde de NAM ruim 53 miljard kubieke meter gas en ruim 320.000 kubieke meter olie.Ruim 70 procent van NAM's jaarlijkse gasproductie was in 2009 afkomstig uit het grote Groningen-gasveld('Slochteren'). De overige 30 procent wordt gewonnen uit vele tientallen kleine gasvelden op land en op deNoordzee. Bij het Groningse Grijpskerk en Norg in de provincie Drenthe heeft de NAM installaties voor deondergrondse opslag van aardgas. De NAM, waarvan het hoofdkantoor gevestigd is in Assen, telt ongeveer1800 medewerkers.1Het project- aanleg van een nieuwe gastransportleiding voor het transport van aardgas tussen de ondergrondse gasopslag inNorg en het overslagstation Sappemeer in Sappemeer. Deze leiding heeft een doorsnede van120 cm.- aanleg van een nieuwe aardgascondensaatleiding voor transport van water/aardgascondensaat in hetzelfde tracévan de gastransportleiding van de ondergrondse gasopslag te Norg naar het leidingknooppunt 'Jodenkerkhof'vlakbij Noordbroek.- aansluiten van de leidingen op de installaties van de onderstaande bestaande locaties:- Ondergrondse gasopslaglocatie te Norg- Overslagstation Sappemeer te Sappemeer- Leidingknooppunt Jodenkerkhof bij Noordbroek- Vries-4 (bij Donderen alleen aardgascondensaatleiding)2Foto's1 - Overslagstation Sappemeer2 - Knooppunt 'Jodenkerkhof'3 - Productielocatie Vries-43Meer informatieVia deze folder proberen we u zo goed mogelijk te informeren.Mocht u behoefte hebben aan meer informatie, dan kunt u terecht op onze website, www.nam.nl.Vindt u daar niet wat u zoekt, of heeft u vragen dan kunt u contact opnemen met onze afdelingCommunicatie, telefoon 0592-368222.NAM Afd. CommunicatiePostbus 280009400 HH Assen Januari 2010