De Lucia-zaak heeft mijn leven ingrijpend veranderd - Nieuw Archief ...

8Klaas Landsman en Hans Maassen De Lucia-zaak heeft mijn leven ingrijpend veranderd NAW 5/13 nr. 2 juni 2012 91aan deze hele zaak is dat we juist de normalesituatie slecht kennen. Er waren geen data omde statistiek rond Lucia tegen te kalibreren.En in zaken waarbij DNA-identificatie eenrol speelt zijn er allerlei databanken met profielenvan criminelen, maar veel minder vande normale bevolking. Daar is geen geld engeen belangstelling voor. Op zulke dingen wilik me de komende tijd gaan richten. Het isgoed dat er nu een NWO-programma in ForensicScience is, al is daarin helaas nog geenparticipatie van juristen en medici.The shadow sideIk wil wel wat reliëf aanbrengen in deze tot nutoe traditionele academische success story.Ik ben niet voor niets geïnteresseerd in psychiatrie,met name in post traumatic stresssyndrome en manische depressies.Het eerste heeft, als second generation effect,te maken met mijn vrouw. Haar vader washalf Duits, en diens vader bouwde in de oorlogV2-raketten in Peenemünde. Haar moederoverleed al jong aan kanker, evenals een vanhaar broers. De andere heeft multiple sclerose.Geen vrolijke familie.Het laatste heeft een persoonlijke achtergrond.Ik heb vier perioden van zware depressiesachter de rug. Ik zal dat wel van mijn vaderhebben geërfd. Dan heb ik het over periodesvan zo’n maand of negen waarin je iederedag opstaat met de gedachte dat je jezelf zospoedig mogelijk van kant wilt maken. Je kuntvan niets genieten en je op niets concentreren.Ik ben daardoor veel over Boeddhisme enmeditatie na gaan denken, maar ook over destatistiek van mentale problemen en de behandelingdaarvan. De meeste mentale problemenzijn volgens mij een gezonde reactieop een zieke omgeving. Het valt me ook ophoe goed mensen in staat zijn zulke moeilijkhedenvoor hun omgeving te verbergen, enzelfs voor zichzelf.Dergelijke problemen zijn volgens mij veelbelangrijker voor je ontwikkeling dan de triomfen.Die komen vaak door geluk, door ophet juiste moment de juiste mensen te ontmoetenen je kansen te grijpen.Voor dat laatste moet je dan natuurlijkwel zijn gepredisponeerd. Chance favours theprepared mind. Maar het zijn de nederlagendie je iets vertellen over jezelf en dewereld.What doesn’t kill you only makes you stronger.Life is about learning and sharing, I think.At least that’s what keeps me going. kReferenties1 Dit is de driejarige studie wiskunde en theoretischefysica die al eeuwen bestaat in Cambridge.De drie jaren heten echter Part I, IIa, en IIb. Hetfameuze Part III is een additioneel vierde jaardat voorbereidt op een promotie. Gill volgdedat laatste niet en behaalde in plaats daarvanin zijn vierde jaar in Cambridge het (beroepsgeöriënteerde)Diploma in Statistics.2 In Cambridge wordt dit begrip in de beperktezin van differentiaalvergelijkingen, hydrodynamica,et cetera, gebruikt.3 W. Albers, P.J. Bickel en W.R. van Zwet, Asymptoticexpansions for the power of distribution freetests in the one-sample problem, Ann. Statist.4 (1976), 108–156.4 Toevallig was Gill in 1999 de promotor van Erikvan Zwet, de zoon van Willem!5 Richard. D. Gill, Censoring and Stochastic Integrals,Dissertatie Vrije Universiteit te Amsterdam,1979, Mathematisch Centrum.6 P.K. Andersen, O. Borgan, R.D. Gill, N. Keiding,Statistical models based on counting processes,Springer-Verlag, New York, 1993.7 R.D. Gill, Time, finite statistics, and Bell’s fifthposition, Foundations of Probability and Physics,2 (Växjö, 2002), Vol. 5 of Math. Model.Phys. Eng. Cogn. Sci., pp. 179–206, Växjö Univ.Press, Växjö (2003), arXiv:quant-ph/0301059.8 De feiten rond het proces tegen Lucia de B. zijnbijvoorbeeld te vinden op de Wikipedia-paginaover Lucia de Berk.9 Ton Derksen, Lucia de B.: Reconstructie van eengerechtelijke dwaling, Veen Magazines, Diemen,2006.10 Michiel van Lambalgen en Ronald Meester beargumenteerdenin de rechtszaal dat dit in hetonderhavige geval in principe onmogelijk was.11 Commissie Evaluatie Afgesloten Stafzaken (ookbekend als ‘Posthumus II’), onder voorzitterschapvan de Nijmeegse jurist Ybo Buruma.12 Gepubliceerd in NRC Handelsblad van 14 december2007.13 De dood van Amber vormde de eerste stap inhet ‘schakelbewijs’ tegen Lucia. Nadat toxicoloogJan Meulenbelt van het RIVM toegang hadgekregen tot de medische dossiers rond derechtszaak tegen Lucia de Berk, bleek dat alleaan haar toegeschreven sterfgevallen ofweleen natuurlijke oorzaak hadden ofwel een gevolgwaren van medische fouten (waarvan geenaan Lucia te wijten was).14 Lucia de Berk werd uiteindelijk op 14 april 2010vrijgesproken, na al eerder in afwachting vande uitspraak te zijn vrijgelaten. Haar leven inde gevangenis staat op aangrijpende wijze beschrevenin haar boek Lucia de B.: levenslangen tbs (Arbeiderspers, 2010).15 Dezelfde man werd later directeur van hetMaasland Ziekenhuis, waar hij in augustus 2011moest vertrekken vanwege de 3 à 13 doden dieeen bacterie in dat ziekenhuis had veroorzaakt,klaarblijkelijk niet gehinderd door tijdige maatregelen.Eerder was al maatschappelijke beroeringontstaan vanwege zijn salaris en (ook naontslag niet terugbetaalde) bonussen.16 Zie www.bolc.nl.17 De likelihood ratioLR = P(E|H)/P(E|H) is dekans op het aanwezige bewijsmateriaalE gegevende hypotheseH dat de verdachte schuldigis, gedeeld door de kans opE gegeven de hypotheseHdat de verdachte onschuldig is. Deprior Pr = P(H)/P(H) is de kans dat de verdachteschuldig is, gedeeld door de kans dathij/zij onschuldig is, zonder het bewijsmateriaalin acht te nemen. Volgens de regel van Bayesis dan de kansP(H|E) dat de verdachte schuldigis in het licht van het bewijsmateriaal gelijkaanP(H|E) = 1/(1 + (Pr·LR) −1 ). Het is dezelaatste kans die bepaalt of de verdachte veroordeeldzou moeten worden. Ook bij een enormelikelihood ratio (waarvan bij Lucia de B. in eersteinstantie sprake leek te zijn) kan de kansP(H|E) nog steeds klein zijn vanwege de vermenigvuldigingmet de prior. Het weglaten vande prior is een bekende fout in de forensischestatistiek (Prosecutor’s Fallacy).18 R.D. Gill, Statistics, ethics and probiotica,Statistica Neerlandica 63 (2009), 1–12. doi:10.1111/j.1467-9574.2008.00411.x.19 J.P. Vandenbroucke, Dwalingen in de methodologieXIV. Het voortijdig beëindigen van eengerandomiseerde trial, Nederlands Tijdschriftvoor Geneeskunde 143 (1999), 1305–1308.20 S.M. Snappinn, Monitoring clinical trials with aconditional probability stopping rule, Statisticsin Medicine 11 (1992), 659–672.21 L. Accardi en M. Regoli, Locality and Bell’s inequality,quant-ph/0007005v2.pdf.22 A. Aspect, J. Dalibart en G. Roger, Experimentaltest of Bell’s inequalities using time-varyinganalysers, Phys. Rev. Letters 49 (1982), 1804–1807.